Tłumaczenie społecznego świata. Socjologia i przekład.

Przekład nie jest zjawiskiem wyłącznie językowym; zanurzony jest głęboko w kontekście społecznym i kulturowym. To konstatacja dosyć błaha, jednak tym bardziej zwraca ona uwagę na zaskakującą nieobecność zjawiska przekładu w refl eksji socjologicznej. Socjologia języka i socjologia literatury bardzo niewiele miejsca poświęcają problematyce tłumaczenia, choć przekład staje się wszechobecnym elementem świata społecznego. W związku z tym za nowatorski można uznać pomysł socjologii przekładu mający swoje źródło w przekładoznawstwie. Autorka nie chce stawiać tezy podobnie radykalnej do tej, którą zaproponował Eugene Nida, pisząc, że w ostatecznym rozrachunku wyłącznie socjologiczne podejście do tłumaczenia można uznać za prawomocne. W zamian za to, autorka prezentuje trzy socjologiczne podejścia do przekładu. Pierwsze z nich wywodzi się z hermeneutyki, drugie ujmuje tłumaczenie w kategoriach działania i faktu społecznego, trzecie natomiast korzysta z przekładu jako metafory zjawisk społecznych.

Translation is not just a linguistic phenomenon, as it is related to the social and cultural context. That is not a very innovative finding. But as such, it illustrates very clearly the surprising absence of sociological reflection on translation. Sociology of language and literature do not pay much attention to the issue of rendering – an ubiquitous aspect of our world. That is why the idea of a sociology of translation may be considered as a very fresh one. In the article I don’t state a thesis as radical as the one developed by Eugene Nida who wrote that „only a sociologistic approach to translation is ultimately valid”. Although, I present three possibilities of sociological study on translation – inspired by hermeneutics; viewing translation as a social action and as a social fact; and, finally, as a metaphor of social relations.