Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Szczecin Pomerania" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-35 z 35
    Tytuł:
    Content of potassium and magnesium in organic soils and meadow vegetation of Szczecin Pomerania
    Zawartosc potasu i magnezu w glebach organicznych i roslinnosci lakowej Pomorza Szczecinskiego
    Autorzy:
    Niedzwiecki, E
    Protasowicki, M.
    Meller, E.
    Malinowski, R.
    Sammel, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14805.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
    Tematy:
    meadow soil
    organic soil
    Szczecin Pomerania
    soil
    potassium content
    magnesium content
    sward composition
    Opis:
    The studies included the major organic meadow soils of Szczecin Pomerania, left fallow or sporadically used extensively. The following determinations were made: the content of plant available magnesium and potassium (using HCl at the concentration of 0.5 mol⋅dm- 3), their total forms (soluble in the mixture of concentrated acids HNO3 + HCIO4) as well as the content of potassium and magnesium in the meadow-pasture sward from the area under study. The results are presented in Table 1. The investigated peat-muck, gyttiamuck, mineral-muck and muckous soils, in the surface layer 0-30 cm deep (which was primarily the muck layer) mostly contained the amounts of potassium and magnesium typical of organic soils when soluble in the mixture of concentrated acids HNO3+HCIO4 but low and frequently very low amounts of potassium soluble in 0.5 mol⋅dm-3 HCl from (0.04 to 0.51g⋅kg-1). The content of this form of potassium depended on the degree of peat siltation. Low resources of available potassium were caused by the deficiency of this element in the meadow pasture sward since only in the sward of the Gryfinski Polder in Miedzyodrze and the sward from gyttia-muck soils near Miedwie Lake the optimum amounts were detected (above 15.0 g⋅kg-1 dry matter). In comparison with these results, the content of magnesium, soluble in 0.5 mol⋅dm-3 HCl in these soils was more favourable to plants (generally above 0.40 g⋅kg-1), which is considered high according to the Institute of Soil Science and Plant Cultivation (IUNG 1990). In meadow sward, magnesium content mostly exceeded 2.0 g⋅kg -1 dry matter so either approached or reached the optimum value for fodder. Despite this, the calculated K:Mg ionic ratios confirm an unfavourable fodder value.
    Badaniami objęto ważniejsze obszary organicznych gleb łąkowych Pomorza Szczecińskiego, które znajdują się w stanie odłogowania lub są tylko sporadycznie ekstensywnie użytkowane. Określono w nich zawartość dostępnego roślinom magnezu i potasu (stosując HCl o stężeniu 0,5 mol•dm-3) oraz formy ogólne (rozpuszczalne w mieszaninie stężonych kwasów HNO3+HClO4) tych pierwiastków. Ustalono także zawartość potasu i magnezu w runi łąkowo-pastwiskowej porastającej badany teren. Badane gleby torfowo-murszowe, mułowo-murszowe, gytiowo-murszowe, mineralno-murszowe i murszaste w powierzchniowej 0-30 cm warstwie (stanowiącej przeważnie poziom murszowy tych gleb) na ogół zawierały typowe dla gleb organicznych wartości potasu i magnezu rozpuszczalnego w mieszaninie stężonych kwasów HNO3+HClO4. Wykazywały natomiast niskie, a często nawet bardzo niskie ilości potasu rozpuszczalnego w HCl o stężeniu 0,5 mol⋅dm-3 (od 0,04 do 0,51 g⋅kg-1). Przy czym na zawartość tej formy potasu duży wpływ wywierał stopień zamulenia torfu. Stan niskiej zasobności gleb w dostępny roślinom potas wywołał niedobór tego pierwiastka w runi łąkowo-pastwiskowej, bowiem tylko w runi Polderu Gryfińskiego w obrębie Międzyodrza oraz ruń na glebach gytiowo-murszowych w pobliżu jeziora Miedwie wykazano jego optymalną ilość (powyżej 15,0 g⋅kg-1s.m.). Na tym tle badane gleby odznaczały się korzystną dla roślin zawartością magnezu rozpuszczalnego w HCl o stężeniu 0,5 mol⋅dm-3 (z reguły powyżej 0,40 g⋅kg-1), co jest zasobnością wysoką. W runi łąkowej zawartość magnezu na ogół przekroczyła 2,0 g⋅kg-1 s.m., czyli zbliżyła się lub osiągała wartość optymalną dla pasz. Pomimo to wyliczone proporcje jonowe K:Mg potwierdzają niekorzystną wartość paszy.
    Źródło:
    Journal of Elementology; 2009, 14, 2; 331-340
    1644-2296
    Pojawia się w:
    Journal of Elementology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piotr Zaremba (1910–1993). Biography to be unveiled
    Autorzy:
    Krasucki, Eryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590948.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Western Pomerania
    Szczecin
    Piotr Zaremba
    biografistyka
    Pomorze Zachodnie
    Opis:
    Piotr Zaremba (1910–1993) był pierwszym powojennym prezydentem Szczecina, urbanistą i planistą o międzynarodowej sławie, również autorem fascynujących wspomnień dotyczących pierwszych lat powojennych. Był też zwycięzcą kilku plebiscytów, specyficznej zabawy wieńczącej koniec poprzedniego wieku. Werdyktem uczestników został uznany za „szczecinianina stulecia” i „Pomorzanina stulecia”. Zadziwia więc brak obszernej biografii byłego rektora Politechniki Szczecińskiej i jednego ze współtwórców Uniwersytetu Szczecińskiego, choć byłoby to opracowanie dające współczesnym niemałą wiedzę na temat istotnych problemów XX-wiecznej historii. Nie tylko regionalnej, ale ogólnopolskiej i europejskiej. Poprzez omówienie wybranych wątków: rodzinnego, urbanistycznego i politycznego, autor artykułu stara się pokazać z jednej strony bogactwo materiału źródłowego wiążącego się z życiorysem Piotra Zaremby, z drugiej zaś możliwość wieloaspektowego oświetlenia poszczególnych jego fragmentów. Stara się w większym stopniu mnożyć pytania, niż udzielać ostatecznych odpowiedzi. Aby te się pojawiły niezbędna jest obszerna książka biograficzna. W drugiej części tekst stawia sobie więc za cel przeanalizowanie przyczyn, dla których poważny namysł biograficzny w odniesieniu do Piotra Zaremby nie istnieje, pomimo tego, że jest on dla Szczecina i Pomorza Zachodniego postacią emblematyczną. Autor śledzi także, czy badany przypadek jest czymś wyjątkowym dla zachodniopomorskiej biografistyki, charakteryzując stan pisarstwa biograficznego w odniesieniu do osób istotnych dla powojennej historii regionu. Wydaje mi się to pytaniem szczególnie uzasadnionym w sytuacji, kiedy biografistyka – po latach zaniedbań w tym obszarze – staje się w Polsce od pewnego czasu niezwykle popularnym gatunkiem piśmiennictwa historycznego, dającym historykom możliwość wyjścia ze swoim przekazem daleko poza krąg wyznaczany przez środowiska akademickie. Artykuł opiera się na szerokiej kwerendzie archiwalnej, odnosząc się nierzadko do dokumentacji niebędącej jak dotąd w obiegu naukowym.
    Piotr Zaremba (1910–1993) was the first post-war president of Szczecin, an internationally renowned urban planner and planner, and the author of fascinating memories of the first post-war years. He was also the winner of several plebiscites, a specific game crowning the end of the previous century. The verdict of the participants was recognized as “Szczecin of the century” and “Pomerania of the century”. It is therefore astonishing that there is no extensive biography of the former rector of the Szczecin University of Technology and one of the co-founders of the University of Szczecin, although it would have been a study that would have given contemporary people considerable knowledge about the important problems of 20th century history. Not only regional, but also national and European history. By discussing selected threads: family, urban and political, the author of the article tries to show, on the one hand, the richness of source material connected with Piotr Zaremba’s biography and, on the other hand, the possibility of multi-faceted lighting of its individual fragments. He tries to multiply the questions more than to give final answers. For these to appear, an extensive biographical book is necessary. In the second part of the text, therefore, the aim of the text is to analyse the reasons why serious biographical reflection on Piotr Zaremba does not exist, despite the fact that he is an emblematic figure for Szczecin and Western Pomerania. The author also follows whether the case under examination is something exceptional for the West Pomeranian biography, characterising the state of biographical writing in relation to people relevant to the post-war history of the region. This seems to me to be a particularly justified question in a situation where biography – after years of neglect in this area – has for some time become an extremely popular genre of historical writing in Poland, giving historians the opportunity to go far beyond the circle set by academic circles with their message. The article is based on a wide range of archival queries, often referring to documentation that has not been in scientific circulation so far.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 4; 49-80
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwa czy trzy? W kwestii liczby wydań wielkiej mapy Pomorza Eilharda Lubinusa
    Two or Three? With Regard to the Number of Editions of the Great Map of Pomerania by Eilhard Lubinus
    Autorzy:
    Skrycki, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1059129.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    eilhard lubinus
    map of pomerania
    cartography
    seventeenth century
    duchy of pomerania
    duke philip ii of szczecin
    Opis:
    According to the scholarly literature on the cartography of the former Duchy of Pomerania, the map of this region prepared by Eilhard Lubinus, a scholar from the University of Rostock, had two editions: the first from 1618 and the second from 1758. This article presents a more detailed analysis of the preserved documents relevant for this topic: the correspondence of the author of the map and his patron, the Duke of Pomerania Philip II, as well as subsequent letters concerning the inheritance after Lubinus’s death. This investigation allowed to put forward a hypothesis that there were actually three editions. Apart from the two editions mentioned above, one more from the turn of 1620, financed by Lubinus himself, should be added. This conclusion is enhanced by the results of research carried out during conservation works on a copy of the map currently stored in the Main Library of the University of Szczecin. The research revealed that the paper used to print the map came neither from the paper mill of Pomeranian dukes, as in the 1618 edition, nor from the paper mill of Joseph Anton Unold of Wolfegg, as in the 1758 edition.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2020, 85, 3; 129-139
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szczecin’s Maritime Timber Trade and Deliveries to Spain Between 1750 and 1760 on the Basis of Wochentlich-Stettinische Frag- und Anzeigungs- Nachrichten
    Autorzy:
    Chróściak, Emil
    Dolecki, Radosław
    Atkinson, Mark
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591527.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    pomerania
    Spain
    timber trade
    Szczecin
    Świnoujście
    pomorze
    Hiszpania
    handel drewnem
    Opis:
    Z punktu widzenia portu w Szczecinie, Hiszpania nigdy nie była poważnym partnerem handlowym, na co wpłynęło wiele niekorzystnych czynników. Zarówno jednak po stronie pruskiej, jak i hiszpańskiej podjęto próby nawiązania bliższych kontaktów handlowych. W tekście chciano więc wykazać, że handel bezpośredni między Hiszpanią a Pomorzem istniał, choć nie był tak reprezentatywny jak ten prowadzony z Danią, Holandią czy Anglią. Artykuł uzupełnia wiedzę o geografii kontaktów handlowych Szczecina. Handel drewnem dlatego przedstawiono na tle wymiany Szczecina z innymi portami połączonymi tradycyjnymi więzami gospodarczymi z głównym portem Pomorza. Tekst powstał na podstawie informacji prasowych opublikowanych w tygodniku Wochentlich-Stettinische Frag- und Anzeigungs-Nachrichten. Informacje uzyskane podczas analizy gazety zostały skonfrontowane z dany- mi zawartymi w zdigitalizowanych rejestrach ceł sundzkich. Z zestawienia danych z wy- mienionych źródeł wynika, że w latach 1750–1760 Hiszpania nie była ważnym partnerem handlowym Szczecina. Dostawy na rynek hiszpański w latach 1750–1760 stanowiły udział nieprzekraczający 1% całego eksportu Szczecina. Przyczyn takiej sytuacji upatruje się m.in. w wybuchu wojny siedmioletniej, która uniemożliwiła realizację planu w ostatnich dwóch latach analizowanego dziesięciolecia oraz w silniejszej pozycji handlowej innych portów bałtyckich, takich jak Gdańsk czy Ryga.
    From the perspective of the Port of Szczecin, Spain had never been a serious trade partner, which was influenced by many unfavourable factors. However, on both the Prussian and Spanish sides, attempts were made to establish closer trade contacts. This text aims to show that direct trade between Spain and Pomerania existed, even though it was not as repres- entative as the connection with Denmark, the Netherlands or England, but it supplements the knowledge about the geography of Szczecin’s trade contacts. To that end, timber trade was shown on the backdrop of Szczecin’s exchange with other ports connected to the main Pomeranian port with long-established trade ties. The text was based on press information published in the weekly Wochentlich-Stettinische Frag- und Anzeigungs-Nachrichten. The information gathered from the newspaper was confronted with the data contained in digit- ised Sound Dues registers. A comparative analysis of the data from those sources shows that in the years 1750–1760 Spain was not an important trade partner for Szczecin. Deliveries to the Spanish market in the years 1750–1760 accounted for a share that did not exceed 1% of all Szczecin’s export. This was due to the outbreak of the Seven Years’ War, which prevented the execution of the plan in the last two years of the analysed decade, and in the stronger commercial position of other Baltic ports, such as Gdańsk or Riga, among other things.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2020, 33; 149-164
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zdrowie w Szczecinie w latach 1945-1946
    Autorzy:
    Kryśkiewicz, Hadrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591124.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    health care
    post-war Szczecin
    war damage in Pomerania
    ochrona zdrowia
    powojenny Szczecin
    zniszczenia wojenne na Pomorzu
    Opis:
    Sytuacja zdrowotna, charakteryzująca w latach 1945–1946 Szczecin, tj. aglomerację wówczas w kulminacyjny niejako sposób odzwierciedlającą swym zrujnowanym krajobrazem ogólne bolączki sanitarne Okręgu Pomorze Zachodnie, uchodzić może za bez mała tragiczną wypadkową powojennej, pomorskiej rzeczywistości. Zarówno właściwy okres ostatniego znanego ludzkości konfliktu światowego, jak i jego szeroko pojęte reperkusje, zadecydować miały o gruntownych przewartościowaniach wielu sfer życia ówczesnych szczecinian oraz ogółem niemieckich mieszkańców Pomorza, ostatecznie doprowadzając do utracenia przezeń – zdałoby się jakże spokojnej i niezagrożonej atakiem obcych wojsk – małej ojczyzny, owego „kraju tylnego” (Hinterland). Towarzysząca temu śmierć setek tysięcy istnień, jak również niemal całkowite spustoszenie panoramy przemysłowej, gospodarczej oraz kulturalnej regionu i jego stolicy, zdadzą się jeno przykrym akompaniamentem dla zdrowotności na Pomorzu tamtych czasów.
    Health care in Szczecin in the years 1945–1946 in a culminating way illustrating with its ruined landscape sanitary problems of West Pomerania can be taken for a epitome of the post-war overall Pomeranian situation. Both the length of the World War Two and its repercussions were to thoroughly revise many spheres in the life of the inhabitants of Szczecin and Pomerania, including the German population, and finally they brought about a loss of the illusion of living in a little homeland, a ‘back country’ (German: Hinterland), which seemed not to be threatened with an attack of foreign troops. Death of hundreds of thousands of people and the annihilation in the industry, economy and culture of the region and its capital were just a sort of sad accompaniment for the general health of the society in Pomerania of the time.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 1; 35-78
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Książę pomorski Bogusław X. Turcy i sława (dawniej i dziś)
    Bogislaw X of Pomerania. Turks and glory (then and now)
    Autorzy:
    Poggendorf, Gabriele
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343194.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Muzeum Narodowe w Szczecinie
    Tematy:
    Bogusław X
    Pomorze
    Szczecin
    Imperium Osmańskie
    pielgrzymka
    Bogislaw X
    Pomerania
    Ottoman Empire
    pilgrimage
    Opis:
    Polityka księcia pomorskiego Bogusława X oraz jego reformy w administracji, finansach i sądownictwie podczas jego długiego panowania cieszyły się dużym zainteresowaniem badaczy. Niezwykłym wydarzeniem była jego pielgrzymka do Ziemi Świętej w 1497 roku, zwłaszcza podróż morska, podczas której załoga statku pielgrzymiego wdała się w zaciętą bitwę z eskadrą turecką. Wydarzenie to już w czasach Bogusława zwróciło uwagę kronikarzy, zwłaszcza pomorskich, którzy wychwalali bohaterską walkę księcia z Turkami i uratowanie statku z wielkiego niebezpieczeństwa. Zwycięstwo Bogusława, który zgodnie z przekazami został przyjęty triumfalnie w Wenecji, a także na rodzimym Pomorzu, zostało uznane za jedno z ważniejszych osiągnięć księcia i rozsławione w wierszach, malarstwie i grafice. Niniejszy artykuł poświęcony jest pytaniu, czy i w jaki sposób sam Bogusław i jemu współcześni czy też późniejsze przekazy wpłynęły na taką wersję wydarzeń. Omówiony zostanie włoski raport, prawdopodobnie powstały w Wenecji w 1497 roku, który podkreśla zasługi weneckiego kapitana statku i jego odważne zachowanie w potyczce z Turkami.
    The policies of Duke Bogislaw X of Pomerania and his reforms in administration, finance and jurisprudence during his long reign have received great attention in research. A more interesting material, however, was his pilgrimage to the Holy Land in 1497. Especially the outward journey on the sea, on which the pilgrim ship got into a fierce battle with a Turkish squadron. This event at that time attracted the attention of local and foreign chroniclers, of whom mainly the Pomeranian ones praised Bogislaw’s heroic fight against the Turks and the resulting rescue of the galley from the greatest danger. This highly acclaimed struggle of Bogislaw, which according to those reports gave him a triumphant reception on his return to Venice, was later considered in Pomerania and today again in Poland as one of the most important achievements and, glorified in poems, paintings and prints. The question of whether and how Bogislaw himself, his contemporaries or subsequent reports influenced the way in which the events were presented will be explored in the article. There is also an Italian report, probably printed in Venice in 1497, which praises the Venetian captain in his courageous behavior against the Turks.
    Źródło:
    Materiały Zachodniopomorskie; 2023, 19; 79-121
    0076-5236
    2956-9893
    Pojawia się w:
    Materiały Zachodniopomorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje podróżnicze z końca XVI i XVII wieku jako pierwsze opisy architektury i sztuki Szczecina
    Travel reports from late 16th century and 17th century as first descriptions of architecture and art of Szczecin
    Autorzy:
    Ochendowska-Grzelak, Barbara Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034588.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Relacje podróżnicze
    Szczecin
    Księstwo Pomorskie
    architektura i sztuka Szczecina
    travel reports
    Duchy of Pomerania
    architecture and art of Szczecin
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza relacji podróżników przejeżdżających przez Szczecin w okresie od końca XVI do końca XVII wieku, pod kątem zawartych w nich opisów obiektów architektury i sztuki. Omówione zostały fragmenty dwunastu diariuszy podróżników pochodzących z Niemiec, Polski, Włoch i Anglii. Relacje te są różnorodne, ale mają też elementy wspólne. Większość peregrynatów przedstawiła Szczecin jako bogate i malowniczo położone, portowe miasto. Większość opisała dominantę w zabudowie miasta, którą stanowił renesansowy zamek książęcy. Jego opisy pochodzą z czasów, kiedy był on rezydencją dynastii Gryfitów, oraz z tych kiedy dynastia wygasła i miasto znajdowało się kolejno w rękach Szwedów i Brandenburczyków. Z siedmiu gotyckich, szczecińskich kościołów najczęściej odwiedzano dwa najważniejsze, centralnie położone: św. Jakuba i mariacki. Podobały się one i często podkreślano wyróżniającą je wielkość. Mimo, że nie było w mieście, może poza kamienicami mieszczańskimi, przykładów „współczesnej” XVII wiecznej architektury barokowej, postrzegano Szczecin jako „pięknie pobudowany”. Po wzniesieniu w początkach XVII wieku przez Szwedów nowych umocnień obronnych, podróżnicy określali stolicę Pomorza jako „dobrze chronioną”. Podróżnicy mniej uwagi poświęcali ruchomym dziełom sztuki. Wśród omówionych relacji wyróżniającą się jest relacja Filipa Hainhofera, który był gościem księcia Filipa II i stąd przebywał w mieście najdłużej. Jako marszand książęcy, wykazywał wrażliwość na piękno przedmiotu co można wytłumaczyć jego profesją, ale też indywidualna wrażliwośćią. Jednak większość peregrynatów prezentowała w przypadku dzieł sztuki „kulturę ciekawości”. Artefakty postrzegano jako osobliwości i ciekawostki, nie formułowano zbyt często sądów estetycznych. Przykładem tego może być „popularność” epitafium małżonków Eckstedt ze szczecińskiego kościoła św. Jakuba, najczęściej wymienianego w dziennikach, nie ze względu na kunszt wykonania, ale ze względu na anegdotę z nim związaną.
    The purpose of the article is to analyse the reports of the travellers passing by Szczecin in the period from late 16th century and 17th century with regard to the contained descriptions of the objects of architecture and art. Discussed were passages from twelve diaries of travellers from Germany, Poland, Italy, and England. These accounts vary, but also have some elements in common. The majority of peregrinators depicted Szczecin as arich port town with picturesque location. Most of them described the Renaissance ducal castle as a dominant element among the town buildings. Its descriptions date back to times when it was a residence of the Griffin dynasty, and subsequently, after the dynasty became extinct, when the town was ruled by the Swedes and the rulers of Brandenburg. From among seven Gothic churches in Szczecin most frequently visited were two most prominent and with central location: St. Jacob’s Church and Marian Church. They were appreciated, particularly emphasized was their size as their distinguishing feature. Although there weren’t in the town instances of “contemporary” 17th-century Baroque architecture – perhaps apart from the bourgeois houses – Szczecin was perceived as “beautifully built”. After the Swedes constructed in early 17th century new defensive fortifications, the travelers described the capital of Pomerania as “well protected”. The visitors paid less attention to the mobile objects of art. The most distinguishing of the discussed reports is that of Filip Hainhofer who was a guest of Duke Filip II and hence stayed in the town for the longest time. As the Duke’s art dealer, he was sensitive to the beauty of objects, which can be explained by his profession but also by his personal sensitivity. However, most of the peregrinators displayed “culture of curiosity” with regard to the objects of ar t. Artifacts were perceived as peculiarities and curious details, aesthetic judgments weren’t too often formulated. An example of this can be the popularity of the epitaph of the Eckstedt spouses in St. Jacob’s Church, most frequently mentioned in the diaries not because of its craftsmanship but for the anecdote connected to it.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2021, 36; 95-130
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O zasobie zaginionego historycznego archiwum miasta Szczecina
    On the resources of the lost historical archive of the city of Szczecin
    Autorzy:
    Gut, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30147041.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Pomerania
    Szczecin
    Szczecin city archive
    archival records
    city records
    State Archive in Szczecin
    Pomorze
    archiwum miejskie Szczecina
    archiwalia
    akta miejskie
    Archiwum Państwowe w Szczecinie
    Opis:
    The article deals with the historical archival records for the city of Szczecin, which were lost in 1945. The author outlines the process of compiling the Szczecin municipal archive, transferring its contents to the State Archive and then forming an archival collection from it. This section of the narrative is conducted against the backdrop of the development of Prussian municipal and state archives, as well as discussions on the recognition of municipal records as a valuable historical source. Then the author discusses the internal structure of the collection and describes the contents of the consecutive subject groups in the historical archive of the Pomeranian capital.
    Artykuł dotyczy zaginionych w 1945 roku historycznych archiwaliów miasta Szczecina. Autor przedstawia proces narastania archiwum miejskiego Szczecina, przekazania jego zasobu do depozytu archiwum państwowego, następnie uformowania z niego zespołu archiwalnego. Ta część narracji prowadzona jest na tle rozwoju pruskich archiwów miejskich i państwowych, a także dyskusji o uznaniu akt miejskich za wartościowe źródło historyczne. Następnie w autor omawia strukturę wewnętrzną zespołu oraz charaktery- zuje zawartość kolejnych grup rzeczowych historycznego archiwum stolicy Pomorza.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 65-99
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A picture of the Duchy of Szczecin during the Thirty Years’ War in light of the chronicle by Peter Rudolphy between 1627 and 1637
    Autorzy:
    Ogiewa, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591026.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Thirty Years’ War
    Pomerania
    the Duchy of Szczecin
    Gryfice
    Kołobrzeg
    Pyrzyce
    Stargard
    Szczecin
    Peter Rudolphi
    wojna trzydziestoletnia
    Pomorze
    Księstwo Szczecińskie
    Opis:
    W artykule omówiono przebieg wojny trzydziestoletniej w Księstwie Szczecińskim od momentu podpisania kapitulacji we Franzburgu przez księcia Bogusława XIV w 1627 r. do śmierci tego władcy dziesięć lat później. Opis ten oparto na informacjach pochodzących z drugiej części rękopiśmiennej kroniki pastora Petera Rudolphiego z 1696 r. Z jej tekstu wybrano te wydarzenia, które były przełomowymi w historii Pomorza, jak kwaterunek żołnierzy cesarskich czy przystąpienie do wojny króla szwedzkiego Gustawa II Adolfa. Zaprezentowano również mechanizmy, którymi posługiwali się żołnierze obu armii przy zajęciu ośrodków miejskich, np. Gryfic, Kołobrzegu, Pyrzyc, Stargardu i Szczecina. Artykuł nie wyczerpuje tematu w całości, lecz stanowi jedynie przyczynek do poznania nie tylko historii konfliktu na terenie Pomorza, lecz także samej kroniki.
    The article discusses the course of the Thirty Years’ War in the Duchy of Szczecin from the moment of signing the capitulation in Franzburg by Duke Bogislaw XIV in 1627 until the death of this ruler ten years later. This description is based on information from the second part of the manuscript Chronicle of Pastor Peter Rudolphy from 1696. From its text, the events that were breakthrough in the history of Pomerania were selected, such as the accommodation of imperial soldiers or the entry into war of the Swedish King Gustav II Adolph. Mechanisms used by soldiers of both armies to occupy city centres, e.g. Gryfice, Kołobrzeg, Pyrzyce, Stargard and Szczecin, were also presented. The article does not exhaust the whole subject, but is only a contribution to the knowledge not only of the history of the conflict in Pomerania, but also the chronicle itself.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 223-252
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przygotowania niemieckie w celu obrony miasta oraz działania bojowe 1 i 2 Frontu Białoruskiego przed „bitwą o Szczecin” (marzec–kwiecień 1945 roku)
    The German preparations towards defending city and fighting of the 1st and 2nd Belarussian Front before the “Battle of Szczecin” (March–April 1945)
    Autorzy:
    Wybranowski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46179950.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Szczecin 1945
    II wojna światowa na Pomorzu
    sowiecka operacja „Odra” 1945
    cudzoziemskie formacje SS na Pomorzu
    „bitwa o Szczecin” 1945
    upadek Szczecina 1945
    WW II in Pomerania
    Soviet military operation “Odra” 1945
    SS foreign units in Pomerania 1945
    “Battle of Szczecin” 1945
    Fall of Szczecin 1945
    Opis:
    W niniejszym studium autor dokonał analizy przygotowań dowództwa niemieckiego do obrony tzw. Przyczółka Szczecińskiego (Brückenkopf Stettin) i „Festung Stettin” (Twierdzy Szczecin). Kolejna badana przez niego kwestia to plany i przebieg wielkiej sowieckiej ofensywy z udziałem 1 i 2 Frontu Białoruskiego oraz walk stoczonych w okresie marzec– kwiecień 1945 r. pomiędzy Gryfinem, wzdłuż biegu Dolnej Odry i na terenie szczecińskiego Prawobrzeża. Opanowanie tego terenu dawało Armii Czerwonej dogodne pozycje do przyszłego natarcia w kierunku lewobrzeżnej części Szczecina, stanowiącej historyczne centrum miasta. Sam zaś Szczecin był głównym ośrodkiem administracyjnym Provinz Pommern i początkowo kluczowym etapem ofensywy na Berlin. Jednym z istotnych elementów jest ukazanie walk Armii Czerwonej o Altdamm (obecnie Szczecin-Dąbie) i walki o zdobycie przepraw na linii Odry Wschodniej i Zachodniej. Istotnym zwrotem akcji stała się decyzja o skierowaniu sił 1 Frontu Białoruskiego marszałka Georgija Żukowa do zasadniczego uderzenia na Berlin i przejęciu głównego ciężaru walk przez 2 Front Białoruski marszałka Konstantego Rokossowskiego. To właśnie ten związek operacyjny spod Gdańska i Gdyni miał odegrać istotną rolę w spodziewanej „bitwie o Szczecin”. Od drugiej połowy kwietnia rozpoczęła się operacja mająca na celu sforsowanie Odry Zachodniej i zniszczenie niemieckich pozycji obronnych na jej linii. W ciągu kilku dni (20–25 kwietnia) siłom 2 Frontu Białoruskiego, a zwłaszcza 65 Armii gen. Pawła Batowa, udało się rozbić siły niemieckie i przejść na drugi brzeg Odry Zachodniej, co stwarzało perspektywę całkowitego okrążenia Szczecina. Na terenie południowych i południowo-zachodnich obrzeży Szczecina doszło do kilkudniowych walk (21–23/24 kwietnia) o miejscowości położone na zachodnim brzegu Odry Zachodniej (m.in. Curow/Kurów, Neu Rossow/Rosówek, Schillersdorf/ Moczyły) z siłami cudzoziemskich pozostałości dywizji ochotniczych Waffen-SS. Z czasem do walki włączyły się także siły 2 Armii Uderzeniowej gen. Fiedunińskiego. Dla dalszego rozwoju wydarzeń decydujące okazały się dni 25–26 kwietnia. Dla Rokossowskiego, wobec nowych planów ofensywy w kierunku Rostocku i wybrzeża Bałtyku, lewobrzeżny Szczecin przestał być strategicznym priorytetem. Natomiast dla dowództwa niemieckiego i partyjnego aparatu NSDAP bardzo realna perspektywa okrążenia i zniszczenia sił garnizonu „Festung Stettin” stała się podstawą do decyzji o opuszczenia miasta i jego ewakuacji bez walki. Stąd też 26 kwietnia lewobrzeżna część miasta została zajęta bez walki przez siły sowieckie ze składu 65 Armii i 2 Armii Uderzeniowej. Los tego miasta rozstrzygnął się pod względem militarnym nie w ciężkich walkach ulicznych o całość lewobrzeżnego Szczecina, lecz na jego Prawobrzeżu oraz południowym i południowo-zachodnim skraju Lewobrzeża. A zatem, de facto, nie doszło do spodziewanej, nowej, decydującej fazy „bitwy o Szczecin”, a samo to sformułowanie stanowi jedynie efektowny skrót myślowy.
    In presenting article, an author has been made an analysis of the German’s command preparations to plans of defence of sc. “Stettin’s Bridgehead” and the “Festung Stettin” and preparations to fighting against the great Soviet offensive 1st (and as a perspective) 2nd Belarussian Fronts and the local battles between March–April 1945, between town Gryfino (germ. Greifenhagen), along the Upper Odra River and next Szczecin’s Right part. Capturing of this area by the Soviet troops had been given them a good positions to great attack in a near future in the Left part of Szczecin (as it’s main, historical and administrative part of this city). One of the important elements of the text is showing the fighting of Altdamm (act. Szczecin-Dąbie) and fighting to the Eastern Odra’s crossing points. About 20 April, Marshall Georgi Zhukov’s ordered most important strategic decision – great offensive towards Berlin as a general aim and a strategic point to defeating the Third Reich. The main burden of fighting for Szczecin next was a 2nd Belarussian Front commanded by Marshall Konstanty Rokossowski, changing Zhukov’s troops near Szczecin. Especially, this giant Soviet operations group, which had been come from Gdańsk and Gdynia in a long way marching, will play a most decisive role in a perspective of “Battle of Szczecin”. Since the second half of April, a great Soviet offensive towards crossing the Western Odra River has been started, and next to plans to destroy the German positions along this river. In a few days (the 20–25th of April), the forces of 2nd Belarussian’s Front, especially 65. Army commanded by gen. Pavel Batov, crashed during hard local battles the German’s troops on the line of Western Odra River, crossed on the second’s river shore, and finally made the real perspective of total strategic city encirclement. On the area of southern and western-southern outskirts of the Szczecin – villages Kurów (germ. Curow), Rosówek (germ. Neu Rossow), Moczyły (germ. Schillersdorf ) and the others, during a few days (the 20–23/24th of April) were a places of hard local battles of some troops of 2nd Front with the rests forces of a Waffen-SS foreign volunteers divisions. The 25–26th of April, were the most decisive moment of sc. “The battle of Szczecin”. Marshall Rokossowski had a new order and plan of an offensive towards Rostock and the keeping of Baltic shore. In that moment, Szczecin as a strategic point of offensive were finished and will be a not important strategic point, as earlier. For the German command of the city, and the main leadership and commanders of Pomeranian’s NSDAP party, the Marshall Rokossovski’s Front made a real perspective to closing and next completely destroying of Germans troops in “Festung Stettin”. It was a main reason to a great evacuation of detachment and many civil refugees without fighting from the city. The 26th April, the left side part of Szczecin (the main) was captured by the troops of the 65 Army and 2nd Strike Army. Military history of Szczecin was ended in that moment not as a result of a hard street fighting on the Left, main part of the city, but on it’s Right side (especially the great battle of Altdamm/Szczecin-Dąbie) and on the southern and western-southern outskirts. Finally, there were no hard battles and a new, decisive phase street fighting “Battle of Szczecin” on the Left shore of Odra River. This formula knowing as a “Battle of Szczecin” is really only a good – looking sentence, not a historical reality and true.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 337-376
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura modernistyczna Szczecina lat 60. i 70. w idei i realizacji
    Modernist architecture in Szczecin in the 1960’s and 70’s in the concept and execution
    Autorzy:
    Bal, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218620.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    modernizm szczeciński
    powojenna architektura na Pomorzu Zachodnim
    Szczecin modernism,
    postwar architecture in Western Pomerania
    Opis:
    Początki powojennej architektury modernistycznej Pomorza Zachodniego sięgają realizacji projektowych pierwszych absolwentów Wydziału Architektury Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie, którzy szybko rozpoczęli kształtowanie zastanej przestrzeni wielu miast ówczesnego województwa szczecińskiego, traktując ją jako poligon doświadczalny dla realizacji nowych idei architektury nowoczesnej. Wykształcone i uformowane w tym okresie młode kadry stały się niewątpliwie motorem przemian kulturowych i cywilizacyjnych, a ich umiejętności i poglądy estetyczne zostawiły trwałe piętno na współczesnym wizerunku Pomorza. Dziś, przedstawiając ówczesne dokonania realizacyjne, przywołujemy szkice naszych starszych kolegów jako niebagatelny dorobek ich twórczości i charakterystyczny znak minionej epoki: kunsztu zamykania twórczych idei w kilku, czasem magicznych kreskach.
    The origins of post-war modernist architecture of Western Pomerania go back to execution of designs of the first graduates of the Faculty of Architecture of the Higher School of Engineering in Szczecin, who quite soon began to influence the development of existing space of many towns and cities of Western Pomeranian voivodeship, treating it as a testing ground for the implementation of new ideas of modern architecture. Educated and formed in this period, the young staff become undoubtedly the driving force of cultural and civilizational transformation. Their skills and aesthetic views left a lasting mark on the contemporary image of Pomerania. Nowadays, presenting the then made execution achievements, we refer sketches and drafts of our senior colleagues, as the considerable achievements of their creative work and at the same time a very distinctive sign of a bygone era: art and craft enclosing creative ideas in sometimes a few magical lines.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 142-152
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawieranie małżeństw na przedmieściach Szczecina w świetle akt stanu cywilnego z obwodu USC Gumieńce w latach 1875–1906 Część II. Wiek nupturientów
    Contracting Marriages in the Suburbs of Stettin (Szczecin) in the Light of Documents form the Register Office of Scheune in 1875–1906. Part 2. The Age of Bridegrooms and Brides
    Autorzy:
    Kozłowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367655.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    marriages
    register Office documents
    newlyweds
    age
    Western Pomerania
    Szczecin (German: Stettin)
    Gumieńce (German: Scheune)
    Opis:
    The years 1875–1906 saw an intensive development of the urban complex of Szczecin; the industrial, housing and social infrastructure was rapidly growing, and there was an inflow of rural population from outside the county of Randow. The socio-economic development in the outskirts of Szczecin was accompanied by significant demographic changes. The article presents the effects of the accelerated urbanisation and industrialisation of Pomorzany (German: Pommerensdorf) – a suburban district of Szczecin – in comparison to neighbouring towns and villages, where such changes were much less rapid or did not occur at all. That is why on the basis of the documents from the Register Office a list was made; it is a list of 1,357 marriages contracted in the years 1875–1906 in the jurisdiction of the Register Office of Gumieńce (Standesamtbezirk Scheune). Thanks to the aggregative method it was possible to measure annual numbers of marriages, seasonality of marriages and an average age of newlyweds. Within the jurisdiction of the Register Office of Gumieńce, Pomorzany was the district where the growth was the fastest: in the period in question its population quadrupled and the number of dwelling houses increased twofold. An analysis of the marriages contracted in Gumieńce revealed that the inhabitants of that district were the youngest newlyweds in the jurisdiction of the Register Office of Gumieńce and the difference of age between bride and groom was the smallest (2.2 years). The inhabitants of Gumieńce, Mierzyn (Möhringen) and Stobno (Stöven) contracted marriages when they were much older, and the difference of age between bride and groom was bigger (2.8–3.8 years). Also the preferences of the newlyweds depended on their social and professional position. Craftsmen, labourers and their daughters contracted marriages at the youngest age, owners of farms and farmers’ daughters – at the oldest age.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2015, 37, 4; 105-124
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawieranie małżeństw na przedmieściach Szczecina w świetle akt stanu cywilnego z obwodu USC Gumieńce w latach 1875–1906. Część I. Roczne liczby małżeństw i sezonowość małżeństw
    Entering into Matrimony in the Suburbs of Szczecin in the Light of Marriage Records of the Gumieńce (German: Scheune) Register Office in the Years 1875–1906. Part 1: Annual Numbers of Marriages and the Seasonality of Matrimonies
    Autorzy:
    Kozłowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367687.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    marriages
    Register Office’s certificates
    newly-weds
    prospective spouses
    seasonality
    Western Pomerania
    Szczecin
    Gumieńce
    Opis:
    In the last quarter of the 19th century in Western Pomerania some demographic and socio-economic processes took place at the same time: stabilisation of death rate and a decrease in reproduction, an agricultural crisis and a migration fever. After pulling down the city walls Szczecin (German: Stettin) started spreading in all directions. The main objective of the research has been to grasp the process of demographic changes, which were parallel to the socio-economic development of the Szczecin suburbs, as well as to present the effects of the accelerated urbanisation and industrialisation of Pomorzany (German: Pommerens-dorf), one of the Szczecin suburbs, in comparison to neighbouring settlements, where such changes occurred not so fast or even did not happen at all. For that reason on the basis of the Register Office’s certificates a list was made, which included 1357 matrimonies contracted in the years 1875–1906 within the jurisdiction of the Gumieńce Register Office (German: Standesamtbezirk Scheune). The aggregate method has been used to determine the annual numbers of matrimonies, seasonality of matrimonies and an average age of newly-weds. The research indicates that in the years 1875–1906, parallel to an increase of the inhabitants, in Pomorzany the number of contracted matrimonies and the matrimonial rate were increasing regularly, whereas the annual seasonality rate was decreasing. In more remote settlements, in Gumieńce, Mierzyn (Möhringen) and Stobno (Stöven) agriculture was dominant, the number of matrimonies did not change significantly, and the annual seasonality rate had big fluctuations from month to month.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2015, 37, 3; 119-146
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Protests in the City and the Country: Social Reactions in Western Pomerania in Response to the Workers’ Revolt of 1970/1971 in Szczecin
    Autorzy:
    Krasucki, Eryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1059109.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    december 1970
    western pomerania
    szczecin
    social unrest
    protests
    strikes
    the country
    the core – periphery relationship
    Opis:
    The text is an analysis of the socio-political situation in Western Pomerania during the political crisis in the Polish People’s Republic at the turn of 1971. Szczecin lay in the heart of the workers’ protests, however, it was the events in Gdańsk that received the most spotlight at that time and later on. The article aims to gather and analyse information from primary sources on how the inhabitants of the country learned about social unrest in big cities, how they interpreted and commented on it, and how it all translated into social sentiments. Such an approach to the problem also provides an opportunity to carry out an analysis based on the dichotomy between the ‘core’ and ‘peripheral’ areas. This is possible due to the accessibility of appropriate primary sources, which in the examined cases are constituted mostly by the documentation gathered by the Security Service, so far used to a small extent. It should also be stressed that the documents on the events of December 1970 in the context of the country in Western Pomerania were rather scant. The analysis of the documentation demonstrates how important Szczecin and Gdańsk were for social sentiments in 1970 and 1971. The incidents in ‘core’ cities were closely observed, and the patterns of protesting were then copied by the country. The scale of those ‘peripheral’ protests was smaller, and they usually did not turn into street fights, but their impact was felt, heard and seen. The methods of protesting in the country involved distributing leaflets, making inscriptions, conversing on related topics and, above all, sharing a desire to bring about a socio-political change expressed by strikes and public protests. These occurrences showed how much the ‘peripheral’ areas were inspired by the ‘core’ ones. There is no doubt that December 1970 left a lasting mark on the memory of the inhabitants of the country in Western Pomerania.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2020, 85, 4; 55-88
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biskupi i krzyże. Tak zwany epizod szczeciński krucjaty połabskiej (1147) w relacji Wincentego z Pragi
    Bishops and Crosses: the So-Called Szczecin Episode of the Polabian Crusade (1147) in the Account by Vincent of Prague
    Autorzy:
    Górski, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1055025.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    the Middle Ages
    crusaders
    Polabian Slavs
    Szczecin
    Duke of Pomerania Ratibor
    Saint Otto of Bamberg
    Bishop of Pomerania Adalbert/Wojciech
    Bishop Anselm of Havelberg
    Bishop Henryk Zdík
    Opis:
    Half a century after the first crusade, the fall of the County of Edessa (1144) became an impulse for the second crusade. During the announcement of the crusade in the German territories, an alternative project of an expedition against pagan Polabian Slavs was created. It had a much more limited range and it was carried out in the summer of 1147. The Saxon troops took part in it, under the commandment of the Saxon duke Henry the Lion, the Margrave of the Northern March Albert the Bear, Archbishop Frederick of Magdeburg and Bishop Anselm of Havelberg. Danish, Burgundian, Moravian and Polish military units cooperated with them. One of the crusade armies, fighting with the Lutici, came to Szczecin. The army withdrew from there after the arrangement with the Pomeranian bishop Adalbert (=Wojciech?) and the Duke of Pomerania Ratibor. The only source discussing this episode is the account of the Bohemian chronicler Vincent of Prague, for whom the Bishop of Moravia Henryk Zdík, one of the leaders of the crusade, was probably the source of information. The aim of the article is to analyse this account – first of all, to show the role played by the figures of the Saxon bishops and the Pomeranian bishop in Vincent’s narrative. The article draws attention to the supposed reasons for their being displayed at the expense of the wealthy laity: it is the social identity of the chronicler, but above all the image of the confrontation of bishops as a clash of different approaches to Christianity existing in the Church. In comparison with the curt account of Annales Magdeburgenses about Ratibor’s commitment to support Christianity (1148), the significance of the figure of Saint Otto of Bamberg as a pioneer of the Christianization of Pomerania is underlined. Next, some of Vincent’s statements are exposed in the context of criticizing the unsuccessful Levant crusade in order to capture narrative patterns. Another motif is the exhibition of crosses as a manifestation of the Christian faith. The exposal of the symbol of the cross by the inhabitants of Szczecin, bearing the marks of a war trick – the crusaders themselves used this sign – is also juxtaposed with the display of the banner of Svetovit in Arkona besieged by the Danes (1168). It could also be used to get Christians’ God to restore peace. The second sign of the Christian character of the place is the very presence of the clergy in the person of Bishop Adalbert.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2018, 83, 3; 7-32
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Henryk Lesiński – archiwista, dyrektor Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie
    Henryk Lesiński – an archivist, a director of the Provincial State Archive in Szczecin
    Autorzy:
    Gut, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146217.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Western Pomerania
    Provincial State Archive in Szczecin
    Henryk Lesiński
    archival science
    Pomorze Zachodnie
    Archiwum Państwowe w Szczecinie
    archiwistyka
    Opis:
    Artykuł dotyczy działalności archiwalnej Henryka Lesińskiego, dyrektora Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie, a następnie rektora i profesora. H. Lesiński pracował przez 17 lat jako archiwista, w tym przez 14 lat pełnił funkcję dyrektora archiwum w Szczecinie (1956–1969). W tym okresie szczecińskie archiwum stało się wiodącą placówką w zakresie archiwistyki (przewodnik po zasobie), ale również centrum życia humanistycznego i naukowego w Szczecinie, co było zasługą pracy archiwalnej i organizacyjnej Henryka Lesińskiego oraz zespołu jego współpracowników.
    This article discusses the archival activities of Henryk Lesiński, who served as the director of the Provincial State Archive in Szczecin, as well as a rector and professor. He worked as an archivist for 17 years, including 14 years as the director of the Szczecin archive (1956–1969). During his tenure, the Szczecin archive became a leading institution in the field of archival science (with a guide to its resources). It also became a center of academic and intellectual life in Szczecin. This position was a result of Henryk Lesiński’s archival and organizational work, as well as the efforts of his team of collaborators.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 13-33
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Janina Parafiniuk-Soińska (1922–2012): szczecińska pedagog i uczona
    Janina Parafiniuk-Soińska (1922–2012), Educator and Academic from Szczecin
    Autorzy:
    Król, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168233.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    szczecińska pedagogika
    oświata w Szczecinie
    nauczyciel
    humanistyka na Pomorzu Zachodnim
    education in Szczecin
    teacher
    humanities in Western Pomerania
    Opis:
    The article presents professional and scientific acitivity of professor Janina Parafiniuk-Soiński. The scientist was connected with Szczecin (family and professionally) already since 1949. She actively participated in the construction of the Szczecin academic education because worked at Wyższa Szkoła Nauczycielska and Wyższa Szkoła Pedagogiczna. These institutions, as we rememeber, can be considered as a praforma of University of Szczecin, including Instytut Pedagogiki. The professor also served as a director of the latter institutions in the most difficult period of its operation, which certainly required from the considerable amount of work and effort. The paper also presents the directions of scientific work – research focusing on two fundamental: learning process in teaching and initial preparation of teachers at university level. Also invoked the image of Janina Parafiniuk-Soińska in the memories of her colleagues and students at the same time pointing out its most important qualities as a man and scientist.
    Przedmiotem artykułu jest działalność zawodowa i naukowo-badawcza profesor Janiny Parafiniuk-Soińskiej. Uczona ta związana była ze Szczecinem rodzinnie i zawodowo już od 1949 r. Czynnie uczestniczyła również w budowaniu szczecińskiej pedagogiki akademickiej, gdyż pracowała zarówno w Wyższej Szkole Nauczycielskiej, jak i Wyższej Szkole Pedagogicznej, a instytucje te traktować można jako praformę Uniwersytetu Szczecińskiego, w tym i Instytutu Pedagogiki. Profesor pełniła też funkcję dyrektora w ostatniej z wymienionych placówek w najtrudniejszym okresie jej funkcjonowania, co na pewno wymagało od niej znacznego nakładu pracy i wysiłku. W artykule przedstawiono również kierunki pracy naukowo-badawczej koncentrując się na dwóch podstawowych: procesowi kształcenia w nauczaniu początkowym i przygotowaniu nauczycieli na szczeblu akademickim. Przywołano też obraz Janiny Parafiniuk-Soińskiej we wspomnieniach jej współpracowników i uczniów wskazując jednocześnie na jej najważniejsze przymioty jako człowieka i naukowca.
    Źródło:
    Polish Biographical Studies; 2015, 3; 143-158
    2353-9291
    Pojawia się w:
    Polish Biographical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dorobek naukowy Henryka Lesińskiego na tle polskiej historiografii Pomorza Zachodniego
    Henryk Lesiński’s scholarly achievements in the context of Polish historiography of Western Pomerania
    Autorzy:
    Ślepowroński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146442.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Historiography of Western Pomerania
    Western Pomerania after 1945
    history of science
    Szczecin historical community
    Historiografia Pomorza Zachodniego
    Pomorze Zachodnie po 1945 r.
    historia nauki
    szczecińskie środowisko historyczne
    Opis:
    Henryk Lesiński należy do najwybitniejszych polskich pomorzoznawców, jest także jednym z Ojców-Założycieli środowiska historycznego w Szczecinie. Jak większość historyków pierwszego pokolenia badaczy, przybył w latach 50. XX wieku do Szczecina, po ukończeniu Uniwersytetu w Poznaniu i tutaj rozwijał swoją karierę naukową. Stał na czele wielu instytucji nauki zachodniopomorskiej: Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie, szczecińskiej Pracowni Zakłada Historii Pomorza IH PAN, szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, Wyższej Szkoły Nauczycielskiej, Wyższej Szkoły Pedagogicznej, będąc do swoje śmierci autentycznym i powszechnie szanowanym liderem środowiska. Odcisnął wyraźne piętno na polskiej historiografii Pomorza Zachodniego, stając się niekwestionowanym specjalistą dziejów miast, żeglugi i handlu morskiego w średniowieczu i epoce nowożytnej.
    Henryk Lesiński is one of the most prominent Polish scholars of Western Pomerania and one of the founding fathers of the historical community in Szczecin. Like most historians of the first generation of researchers, he arrived in Szczecin in the 1950s after graduating from the University of Poznań, and he developed his academic career there. He held leading positions in many scientific institutions in Western Pomerania, including the Provincial State Archive in Szczecin, the Szczecin Branch of the Institute of History of the Polish Academy of Sciences, the Szczecin Branch of the Polish Historical Society, and the Higher Pedagogical School. Until his death, he was an authentic and widely respected leader in the community. He made a significant impact on Polish historiography of Western Pomerania and became an unquestioned specialist in the history of cities, maritime navigation, and maritime trade in the medieval and modern eras.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 45-74
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fragmenty rękopisów średniowiecznych – stan badań i perspektywy badawcze. Średniowieczne fragmenty zachowane w Archiwum Państwowym w Szczecinie
    Autorzy:
    Figaszewska, Karolina Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603529.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    fragmentologia
    Archiwum Państwowe w Szczecinie
    oprawy
    rękopisy
    Pomorze Zachodnie
    fragmentology
    State Archives in Szczecin
    bindings
    manuscripts
    Western Pomerania
    Opis:
    W ostatnich latach średniowieczna makulatura rękopiśmienna stała się obiektem intensywnych badań w różnych ośrodkach naukowych na całym świecie. Mimo ogromu włożonej pracy wciąż w wielu miejscach pozostaje jednak materiałem nieprzebadanym. W artykule zaprezentowano inicjatywy podejmowane w celu opracowania i zdigitalizowania rękopiśmiennej makulatury średniowiecznej. Tekst zawiera również wstępne ustalenia z kwerend przeprowadzonych w Archiwum Państwowym w Szczecinie, Bibliotece Narodowej oraz Archiwum PAN w Warszawie, w trakcie których udało się odkryć ponad tysiąc średniowiecznych fragmentów rękopiśmiennych wykorzystanych wtórnie jako oprawy jednostek archiwalnych. Zachowane fragmenty umożliwiają częściowe zrekonstruowanie całych kodeksów oraz rzucają nowe światło na niemal całkowicie nieznane średniowieczne księgozbiory instytucjonalne na Pomorzu Zachodnim.
    In recent years, medieval “wastepaper baskets” of manuscripts have become the subject of intense research in various scientific centres around the world. Despite the enormous work done by researchers, it still remains unexplored in many places. The article presents initiatives taken to work out and digitize medieval manuscript fragments. The text also contains preliminary establishments from queries carried out in the State Archives in Szczecin, the National Library and the Archives of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, during which more than a thousand medieval manuscript fragments were found being reused as bindings of archival units. The preserved fragments make it possible to partially reconstruct entire codices and shed new light on the almost completely unknown medieval official book collections in Western Pomerania.
    Źródło:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2019, 57
    0081-7147
    Pojawia się w:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oprawa literacka jubileuszu stulecia reformacji w księstwie szczecińskim
    Literary Setting of the 100th Anniversary of the Reformation in the Stettin/Szczecin Duchy
    Autorzy:
    Borysowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591042.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    anniversary of the Reformation
    occasional artistic output
    Latin-German poetry
    Philip (Philipp) II
    Duchy of Pomerania-Stettin/Szczecin (German: das Herzogtum Pommern-Stettin)
    jubileusz reformacji; twórczość okolicznościowa; poezja niemiecko- -łacińska; Filip II; księstwo szczecińskie
    Opis:
    W artykule omówiono przebieg uroczystych obchodów setnej rocznicy wystąpienia Marcina Lutra w księstwie szczecińskim, które zostały przygotowane w związku z ogłoszonym przez księcia Filipa II zarządzeniem w tej sprawie z 22 września 1617 roku. Jubileusz był obchodzony przez kilka dni jako święto religijne (30.10.–2.11.), a także w formie spotkań i odczytów literackich (3–5.11.). Autorami okolicznościowych utworów przygotowanych na obchody była kadra Pedagogium Książęcego (Christoph Hunichius, Heinrich Kielmann, Caspar Kholl) oraz inni nauczyciele działający w księstwie (Caspar Paffius, Philipp Horst, Gregor Frideborn), a także inne osoby, które na tyle sprawnie władały piórem, że mogły odpowiedzieć na wezwanie księcia (Daniel Cramer, Philipp Pitzan). Artykuł omawia zachowane publikacje jubileuszowe i wskazuje na rolę księcia Filipa II jako animatora życia literackiego w księstwie szczecińskim.
    The article presents the commemoration of the 100th anniversary of the speech of Martin Luther in the Duchy of Stettin; the event was organised by virtue of the edict signed on September 22nd, 1617 by Duke Philip II. The jubilee was celebrated for several days, first as religious holidays (October 30th – November 2nd) and later in the form of literary meetings and lectures (November 3–5). The authors of the texts were members of the Ducal Paedagogium Stettin (Christoph Hunichius, Heinrich Kielmann, Caspar Kholl) and other teachers who worked in the Duchy (Caspar Paffius, Philipp Horst, Gregor Frideborn), as well as other people who were skillful enough to write something in response to the Duke’s appeal (Daniel Cramer, Philipp Pitzan). The article presents the survived jubilee publications and emphasises the role of Duke Philip II as an animateur of literary life in the Stettin/Szczecin Duchy
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 4; 285-298
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Gospodarka i nauka już dawno stały się nierozłącznymi partnerami. Obie mają służyć narodowi” – Szczeciński Instytut Odra-Dunaj i greifswaldzki profesor Peter-Heinz Seraphim w czasach nazistowskich
    “Economy and science have long since been inseparable partners” – The Oder-Danube Institute and Professor Peter-Heinz Seraphim (Greifswald) in the Nazi Germany period
    Autorzy:
    Grube, Klemens
    Zyga, Magdalena
    Terlicki, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1622708.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Province of Upper Silesia
    Institute Oder-Danube
    Danube-Oder Canal
    Peter-Heinz Seraphim
    Pomerania
    SS-Reichssicherheitshauptamt
    Szczecin
    University of Greifswald
    Opis:
    In December 1939 the Deputy Führer Rudolf Hess performed the ground-breaking ceremony for the Oder-Danube Canal, with Austria, Poland and the Protectorate of Bohemia and Moravia already under German control,. Besides connecting the Oder and the Danube, resulting in a nonstop waterway from the Baltic Sea to the Black Sea, spatial planning authorities, he saw the canal as a fundamental addition for the ‘second Ruhr valley in the East’ (Upper Silesia). The outcome of this connection would have been a widely expanded trade between northern and southern Europe. The trade might become then faster and cheaper, a wide array of strategic materials like coal, ore, petroleum and petrol would have been accessible for industry and armed forces. Due to the war progress the work on the canal had to be discontinued in 1940. One of the profiteers of the canal should have been the seaport in Szczecin, located at the intersection of the Oder and the Baltic Sea. Therefore a think tank called the ‘Oder-Donau-Institut’ has been found to deliver scientific arguments reinstating the work on the canal under the lead management of the economic chamber of Pomerania (Szczecin) in close contact with the University of Greifswald. The director of the institute was Peter-Heinz Seraphim, professor for political economy at the University of Greifswald. Under his leadership, the well-financed institute started to work not only for the economic interests of the economic chamber but also for the SS-Reichssicherheitshauptamt.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2014, 27, 2; 241-277
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wczesnonowożytna rezydencja jako „konstelacja” obiektów na przykładzie Szczecina w przededniu wojny trzydziestoletniej
    Early-modern Residence as a ‘Constellation’ of Facilities on the Example of Szczecin on the Brink of the Thirty Years’ War
    Autorzy:
    Makała, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24560194.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    rezydencje nowożytne
    nowożytna architektura rezydencjonalna
    Szczecin –zamek
    Filip II, książę szczeciński (1573-1618)
    Philip Hainhofer (1578-1647)
    early-modern residences
    early-modern residential architecture
    Szczecin – castle
    Philip II, Duke of Pomerania (1573-1618)
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę ukazania heterogenicznego typu zespołu rezydencjonalnego, dominującego w Europie do połowy XVII w. na przykładzie rezydencji księcia pomorskiego Filipa II. Relacja Filipa Hainhofera z 1617 r. (spisana przy okazji dostarczania księciu zamówionego specjalnie kabinetu) jest podstawą do ustalenia sposób funkcjonowania poszczególnych części zespołu i wyznaczanych ceremoniałem i życiem dworu relacji między nimi.
    A residence from the modern era was until the mid-20th century perceived, first of all, from the angle of extensive multi-function palace-and-garden ensembles from the late 17th and the 18th century. However, the research conducted in the last quarter of the 20th and in the first decades of the 21st century verified this vision, since until the mid-17th century in Europe another residence type stemming from the mediaeval tradition functioned. The growing complexity of the court ceremonial beginning in the late Middle Ages and the extension of courts made rulers and their architects face the question of creating an architectural and spatial (not only urban) setting for new court activities; they also had to tackle the significantly more down-to-earth issue of securing infrastructure facilitating the day-to-day functioning of the ruler and his courtiers, stables, store rooms, or arsenals. The solution was sought not only through the extension of the already existing structures, and creating in them zones meant to serve definite tasks, both utilitarian and ceremonial. The process actually started already in the Middle Ages, together with the development of hunting lodges connected with the ruler’s main residence. Around 1600, this type of the residential complex reached the apogee of its development, and complexity at the same time. Later alterations and function changes caused that today the reasons for which particular elements of such complexes were given specific forms and the reasons for their location are being discovered painstakingly. At the turn of the 17th century, a ruler’s residence was composed of many buildings, garden ensembles, and hunting domains (it also included areas serving other functions) which all together created a complex. Its operations were defined by the ceremonial and residential and formal needs of other than the ruler and his closest family dynasty members, as well as by equally important utilitarian issues: location of offices, courtiers’ dwellings, storages, arms storages, etc. The changes which occurred in residential structures from the second half of the 17th century including, first of all, the concentration of functions within a large comprehensively planned palace and park ensemble caused that today it is difficult to reconstruct how the heterogenic residence from the earlier period had operated. The account written down by Philip Hainhofer of Augsburg in 1617 being a report of his six-weeks’ stay at the court of Philip II, Duke of Pomerania, (on the occasion of delivering the largest cabinet ever created to the client) is one of the most important sources allowing to become acquainted with the operation mode of such residences. It is a very special text in view of the status and reality perception of both protagonists: the author and the Duke, also because of their mutual relations. A correspondent of many rulers, providing them with precious (not only political) information, Hainhofer, a middleman between clients and artists, and frequently instigator of the works created, was at the same time a great art connoisseur, consciously and reflexively watching the objects presented to him. For the Duke of Pomerania interested in science and art he was a conversation partner, but also the target of the propaganda actions of the court; a wide range of Hainhofer’s correspondents (in Germany, Italy, and in France) permitted to hope that he was going to spread wide the image of Pomerania as a wealthy country ruled in an enlightened manner. At the same time, Philip II was for Hainhofer the most important client whose favour it was necessary to keep by all means. In effect, a special extended stay programme was prepared for Hainhofer, covering e.g. visits to many parts of the residential complex, taking part in hunting, or meeting with scientists and highly-ranked courtiers. Hainhofer returned the favour to Philip II by means of a panegyric account which, however, was never printed, most likely only because the Duke died unexpectedly the following year. The text, luckily preserved until today and published for the first time already in 1834, is thus an idealizing picture of the court life and the residence, and actually more strictly, of the set of facilities and landscape designs creating a sort of a ‘constellation’ to which the form and the functioning manner of respective elements is assigned by the court ceremonial, but also with the location versus communication routes, hunting domains, and other elements of the complex in mind. Apart from the obvious elements: a castle or an urban palace constituting the main ruler’s residence, a hunting lodge or castle, a suburban villa, namely so-called Lusthaus (pleasure palace, maison de plaisance), such a residential complex included gardens, home farms, as well as vantage points which were excursion destinations, as well as carefully arranged lieux de memoire displaying the oldness and grandeur of the dynasty and its European bonds.  
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 475-503
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na drodze do „czerwonego uniwersytetu”. Powstanie Uniwersytetu Szczecińskiego w świetle opinii szczecińskiej prasy podziemnej (1984-1985)
    The road to the „red university”. The creation of the University of Szczecin as seen by Szczecin’s underground press (1984-1985)
    Autorzy:
    Ślepowroński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146956.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    University of Szczecin
    underground press
    Western Pomerania
    Polish history post 194
    Uniwersytet Szczeciński
    prasa drugoobiegowa
    Pomorze Zachodnie
    historia Polski po 1945 r.
    Opis:
    Historia powstawania Uniwersytetu Szczecińskiego w latach 80. XX w. nierozerwalnie związana jest z ówczesną sytuacją polityczną i ostrym konfliktem mającym miejsce w całym państwie, ale występującym też na Pomorzu Zachodnim i w Szczecinie. Okres powstawania znacząco wpłynął więc na ostateczny kształt szczecińskiej uczelni w 1985 r., która z powodu mocnego uzależnienia jej władz od struktur partyjnych oraz deklarowanej przez nie ideologicznej bliskości z PZPR nazywana była „czerwonym uniwersytetem”. Obraz ten nie był odzwierciedlany w oficjalnych massmediach, za to mocno zakotwiczył na łamach pism drugoobiegowych, wydawanych poza cenzurą przez ówczesną opozycję. Walor niezależności, powodował, że autorzy piszący do wydawnictw bezdebitowych mogli prezentować nieoficjalną twarz powstającej uczelni, swobodnie poddawać krytyce działania władz, które uznawali za szkodliwe dla idei uniwersytetu w Szczecinie. Mimo toczącej się wówczas bezpardonowej walki politycznej, na ogół nie kontestowano potrzeby powstania uczelni, natomiast sposób jej tworzenia przez władze był mocno deprecjonowany. Poddanie tego obrazu weryfikacji może pozwolić na pełniejsze ukazanie kulisów powstawania i początków Uniwersytetu Szczecińskiego.
    The history of the University of Szczecin’s foundation in the 1980s is inextricably linked to the political situation of the time and the acute conflict taking place nationwide, but also present in West Pomerania and Szczecin. Thus, the period of its foundation significantly influenced its final form in 1985, which, due to the heavy dependence of its governing body on party structures and its declared ideological closeness to the Polish United Workers’ Party (PZPN), was called a “red university”. This image was not reflected in official mass media, but firmly anchored in the pages of underground magazines published uncensored by the dissident opposition of the time. The value of independence meant that authors writing for underground publications were able to portray the unofficial face of the emerging university, freely criticizing the actions of the authorities, which they considered detrimental to the idea of a university in Szczecin. Despite the ruthless political struggle at the time, the need for its establishment was generally not contested, while the manner in which it was created by the authorities was greatly disparaged. By subjecting this image to scrutiny, it may be possible to give a fuller picture of the backdrop to the foundation and beginnings of the University of Szczecin.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 287-314
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Droga diecezji szczecińsko-kamieńskiej do archidiecezji i metropolii szczecińsko-kamieńskiej
    The Path of the Diocese of Szczecin-Kamień to Becoming the Metropolitan Archdiocese of Szczecin-Kamień
    Autorzy:
    Wejman, ks. Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154527.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    metropolia szczecińsko-kamieńska
    diecezja
    archidiecezja
    bp Kazimierz Majdański
    bp Jerzy Stroba
    Szczecin
    Pomorze Zachodnie
    Kościół katolicki
    Metropolitan Archdiocese of Szczecin-Kamień
    diocese
    archdiocese
    Bishop Kazimierz
    Majdański
    Bishop Jerzy Stroba
    Western Pomerania
    Catholic Church
    Opis:
    Dwudziestego piątego marca 1992 r. papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae populus kreował wśród nowych ośmiu metropolii w Polsce również metropolię szczecińsko-kamieńską. I chociaż archidiecezja szczecińsko-kamieńska jako stojąca na czele metropolii należała do najmłodszych w Polsce i w przypadku struktur centralnych zaczynała od początku, a w wielu przestrzeniach duszpasterskich i organizacyjnych brakowało jej należytego rozkwitu, znanego w wiekowych diecezjach, to jednak wyjątkowa postawa pasterzy tych ziemi – bp. Jerzego Stroby i bp. Kazimierza Majdańskiego – oraz ich czynna obecność zarówno w polskim, jak i powszechnym Kościele doprowadziły do tego, że w krótkim czasie dopełnił się na tyle, iż w nowej reorganizacji kościelnej Szczecin stał się stolicą metropolii. Nadto metropolia szczecińsko-kamieńska w składzie: archidiecezja szczecińsko-kamieńska oraz diecezja koszalińsko-kołobrzeska i zielonogórsko-gorzowska, zachowując w 5/6 swoją jedność z 1972 r. – gdyż z racji duszpasterskich sześć wschodnich dekanatów diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej zostało przekazanych diecezji pelplińskiej (obszar 8512 km kw.) – nie tylko podtrzymała, ale nadto rozwinęła wypracowane wcześniej więzi, głównie kapłańskie, i to stanowi wyjątek w skali kraju.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 329-358
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kuratorium Gimnazjum Akademickiego i Mariackiego w 1667–1805
    A schoolboard of the Academic Gymnasium in Szczecin 1667–1805.
    Autorzy:
    Gut, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590954.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Carolingian Gymnasium
    Academic Gymnasium
    Marian Gymnasium
    schoolboard
    Szczecin
    Pomerania
    education
    Marian Foundation
    Gimnazjum Karolińskie
    Gimnazjum Akademickie
    Gimnazjum Mariackie
    kuratorium
    Pomorze
    szkolnictwo
    Fundacja Mariacka
    Opis:
    Powołane w 1667 roku gimnazjum akademickie w Szczecinie kontynuowało tradycje Książęcego Pedagogium. Również wzorem czasów Gryfitów, nadzór nad szkołą oraz fundacją ją finansującą sprawowało czteroosobowe kuratorium, złożone z przedstawicieli administracji prowincjonalnej, a także reprezentantów stanów pomorskich. Zadania kuratorium określone były w statucie gimnazjum. Zajmowało się ono m.in. majątkiem fundacji i jej dochodami, kontrolowało szkolną administrację, a także zatrudniało profesorów, przyjmowało uczniów do zakładu i nadzorowało proces dydaktyczny W XVIII wieku, w ramach pruskiej monarchii absolutnej, działalność kuratorium ograniczały liczne ingerencje władz centralnych w Berlinie, które najczęściej wydawały ostateczną decyzję w sprawach gimnazjum i Fundacji Mariackiej.
    Established in 1667, the Academic Gymnasium in Szczecin was a continuation of the tradition of the princely Pedagogium. Also, like in the Griffins times, the school and the foundation which financed it were supervised by a schoolboard of four persons, comprising the representatives of the province administration and the Pomeranian Estates. The role of the schoolboard was defined in the Gymnasium Statute. It included controlling the administration of the Foundation’s estate, its revenues, as well as the administration of the school, employing professors, admitting students to the establishment, supervising them, and supervising the didactic process. In the 18th century, in the framework of the Prussian absolute monarchy, the activity of the schoolboard was limited by the numerous interventions of the central authorities in Berlin, which most often took the final decisions concerning the Gymnasium and the Marian Foundation.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 35-46
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relokacja muzykaliów po II wojnie światowej – przypadek Pomorza Zachodniego
    The Relocation of Music-Related Sources after World War II: The Case of West Pomerania
    Autorzy:
    Górny, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24024811.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Preußische Staatsbibliothek
    Szczecin
    Pomorze Zachodnie
    ochrona księgozbiorów
    II wojna światowa
    muzykalia
    Maria Quirini
    West Pomerania
    protecting book collections
    World War II
    music-related sources
    Opis:
    W pierwszej części artykułu opisany został proces zabezpieczania zbiorów bibliotecznych w powojennej Polsce. Na podstawie wcześniejszych ustaleń (głównie prof. Ryszarda Nowickiego) podzielono ów proces na trzy okresy: Lata 1944–1946: kształtowanie się ram prawnych oraz podstawowych pojęć stosowanych w trakcie akcji ochrony książek i archiwaliów, a także powołanie do życia Delegatury Ministerstwa Oświaty do zabezpieczenia księgozbiorów opuszczonych i porzuconych w Krakowie. W okresie tym prace skupiały się na fizycznej ochronie licznych kolekcji przed zagładą. Lata 1947–1949: powołanie do życia Zbiornic Księgozbiorów Zabezpieczonych w Krakowie, Toruniu, Gdańsku, Szczecinie, Katowicach, Poznaniu oraz Wrocławiu. Ich zadaniem było przede wszystkim sortowanie zabezpieczonych wcześniej materiałów i rozdzielanie ich do odpowiednich instytucji na terenie całej Polski. Lata 1950–1955: likwidacja większości zbiornic i powierzenie zadań ochrony i repartycji zasobów bibliotecznych Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Katowicach. W drugiej części artykułu na podstawie badań archiwalnych przeprowadzonych w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie podjęto próbę rekonstrukcji procesu zabezpieczania i relokacji muzykaliów na terenie Szczecina i Pomorza Zachodniego w okresie od zakończenia II wojny światowej do początku lat 50. Omówiono zasady procesu zabezpieczania i repartycji, a także zarysowano podstawowe kierunki przekazywania nut i książek o tematyce muzycznej. Ponadto analizie poddano nieznane dotąd w literaturze przedmiotu materiały na temat losów zbiorów Berlińskiej Preußische Staatsbibliothek, które ukryte zostały w miejscowościach Gleźno oraz Szczęsne (obecnie: Nadarzyn). Wreszcie zwrócono uwagę na konieczność dalszych badań: zarówno nad zasobami muzycznymi Książnicy Pomorskiej, jak i procesem relokacji muzykaliów, np. cymeliów wywiezionymi z Berlina do miejscowości Parsowo, Mierzyn oraz Skoczów.
    The first section of this article describes how library collections were safeguarded in postwar Poland. On the basis of earlier findings (mainly by Ryszard Nowicki), three periods have been distinguished: 1944–46: the legal framework was formed, along with the key terms applied during the book-and-archive protection campaign. A branch of the Ministry of Education was established in Kraków for the protection of book collections ‘abandoned or left behind’. During this period, work focused on physically protecting the many collections from perishing; 1947–49: Centres for Protected Book Collections were established in Kraków, Toruń, Gdańsk, Szczecin, Katowice, Poznań and Wrocław, for the purpose of sorting the previously secured materials and assigning them to appropriate institutions throughout Poland; 1950–55: most of the above-mentioned centres closed down, and the task of protecting and redistributing library collections was entrusted to the Centre for Protected Book Collections in Katowice. The second section of the article attempts to reconstruct how music-related sources were protected and relocated in Szczecin and West Pomerania between the end of the Second World War and the early 1950s. This study is based on archive research carried out in the Pomeranian Library in Szczecin, Central Archives of Modern Records (AAN) in Warsaw and Jagiellonian Library in Kraków. The principles behind the protecting and redistributing process are discussed, and the main places to which sheet music and books on music were sent are outlined. In addition, previously unknown materials concerning the fate of the Berlin Preußische Staatsbibliothek’s collections hidden in Gleźno (Hohenwalde) and Szczęsne (Billerbeck, now Nadarzyn) are analysed. Finally, the author points out the need for further research into both the music collections in the Pomeranian Library and the relocating of music sources, such as the cimelia transported from Berlin to Parsowo (Parsow), Mierzyn (Altmarrin) and Skoczów (Schötzow).
    Źródło:
    Muzyka; 2023, 68, 3; 77-97
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niedobory roku 1945 i zachodniopomorskie pomysły na ich przezwyciężanie. Sprawa „berlińskich zakupów”
    Shortages of 1945 and the West Pomeranian ideas to overcome them. The question of the 'Berlin Purchases'
    Autorzy:
    Rembacka, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590993.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    West Pomerania
    shortages
    commerce
    profiteering
    currency
    misappropriation
    border
    Berlin
    Szczecin
    motorisation
    1945
    Okręg Pomorze Zachodnie
    niedobory
    handel
    spekulacja
    waluta
    nadużycia
    granica
    motoryzacja
    1945 rok
    Opis:
    Artykuł podejmuje zagadnienie powojennych zakupów prowadzonych przez polskich urzędników w Berlinie, których celem było ściąganie deficytowych towarów, w tym samochodów. Przedstawiony został mechanizm jaki towarzyszył „berlińskim zakupom” – zaprezentowani zostali pomysłodawcy i uczestnicy akcji oraz urzędy i służby w nim partycypujące bądź je kontrolujące. Podjęto również próbę oceny zjawiska i jego skali.
    The article presents the question of the post-war purchases made by Polish clerks in Berlin. The intention behind those purchases was to fill the gap on the Polish market, especially as far as cars are concerned. The mechanism of those purchases was described, together with the originators and participants and the offices and services that took part in the action or controlled it. The article also contains an appraisal of that action and depicts its scale.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 3; 69-88
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powstanie Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich na Pomorzu Zachodnim w 1957 roku
    Autorzy:
    Makowski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591017.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    West Pomerania
    Polish concept of the Western Territories
    Association for the Development of Western Territories
    Pomorze Zachodnie
    Szczecin
    polska myśl zachodnia
    Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich
    Opis:
    Polska myśl zachodnia to jeden z ciekawszych nurtów intelektualnych w powojennych dziejach Polski. Obejmował bardzo szerokie spektrum od zagadnień ideologicznych i politycznych, przez etniczne, demograficzne i wyznaniowe aż po kulturalne, społeczne i gospodarcze. Największą aktywność środowisko wykazywało w latach czterdziestych, pod koniec dekady stając się ofiarą stalinowskiej unifikacji. Odrodzenie dążeń do szczególnej aktywizacji polityki wobec ziem zachodnich i północnych nastąpiło po powrocie do władzy Władysława Gomułki, a główną formą organizacyjną środowiska stało się Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich. Ze względu na Pomorze Zachodnie jako region, na którym tkankę społeczną po wojnie zbudowano niemal od zera, pozbawiony rozbudowanej warstwy inteligenckiej i będący ofiarą centrystycznych założeń okresu realizacji planu sześcioletniego jest niezwykle interesującym przykładem eksplozji aktywności myśli zachodniej po 1956 roku i stopniowego jej wygaszania w kolejnych latach. Obserwacja okoliczności powstawania TRZZ w Szczecinie, pozwala na zrozumienie głównych tendencji w budowaniu jego relacji z władzą i jednocześnie prób realizacji aspiracji społeczeństwa. W tych warunkach krzepło nowe, lokalne środowisko intelektualne, krystalizowały się zasady jego udziału w życiu publicznym i jednocześnie kształtowały się zasady oddolnej aktywności społeczeństwa w ramach istniejącego systemu społeczno-politycznego. w gorącym okresie popaździernikowym.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 1; 83-110
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Parish Registers in the Archival Fonds of the State Archives in Szczecin
    Autorzy:
    Gaziński, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367997.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Protestant parish registers
    State Archives in Szczecin
    Pomerania
    the New March
    historical demography
    ewangelickie księgi metrykalne
    Archiwum Państwowe w Szczecinie
    Pomorze
    Nowa Marchia
    demografia historyczna
    Opis:
    The article aims to show the value that Protestant parish registers kept in the State Archives in Szczecin have for demographic research. The paper will also examine the internal structure of the Pomeranian and New Marchian parish registers, showing the changes that took place in the records over a period of more than 350 years (from the end of the 16th century to the mid-20th century). The material is also intended to encourage academics to use the sources in their research work.
    W artykule wskazano na wartość, jaką dla badań demograficznych przedstawiają ewangelickie księgi metrykalne przechowywane w Archiwum Państwowym w Szczecinie. Zaprezentowano również strukturę wewnętrzną pomorskich i nowomarchijskich ksiąg metrykalnych z ukazaniem zmian zachodzących w zawartych w nich zapisach na przestrzeni ponad 350 lat (od końca XVI do połowy XX w.). Materiał ma również zachęcić potencjalnych naukowców do wykorzystywania opisanych źródeł w pracy badawczej.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2020, 42; 177-197
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizyty prymasa Polski kard. Józefa Glempa na terenie archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej
    Visits of Cardinal Józef Glemp, the Primate of Poland, in the metropolitan archdiocese of Szczecin-Kamień
    Autorzy:
    Wejman, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032603.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Primate of Poland
    Cardinal Józef Glemp
    West Pomerania
    Archdiocese of Szczecin and Kamień
    Visit
    prymas Polski
    kard. Józef Glemp
    archidiecezja szczecińsko-kamieńska
    Pomorze Zachodnie
    wizyta
    Opis:
    Prymas Polski kard. Józef Glemp w duchu swoich wielkich poprzedników – kard. Augusta Hlonda i kard. Stefana Wyszyńskiego – również często odwiedzał Pomorze Zachodnie. Wizyty te miały zarówno charakter służbowy, jak i prywatny, co wynikało z obowiązku bycia metropolitą tych ziem w latach 1981–1992, ale także z troski o tutejszy Kościół. Na terenie archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej prymas był aż 16 razy: jako metropolita szczecińsko-kamieński 7 razy i 9 razy, jako kustosz relikwii św. Wojciecha i arcybiskup metropolita warszawski. Wizyty te miały różny wymiar, a związane były miedzy innymi z pielgrzymką papieża Jana Pawła II w Szczecinie, z konferencjami Episkopatu Polski, uroczystościami religijnymi, kulturowymi i odwiedzinami prywatnymi. Wizytował w tym czasie miasta: Szczecin (15 razy), Kamień Pomorski (2 razy), Wolin (1 raz) i Trzebiatów (1 raz). Zachęcał mieszkańców Szczecina i Pomorza, by na „krawędzi naszej Rzeczypospolitej” troszczyli się o wzrost wiary, sprawiedliwości i miłość na wzór Maryi – patronki archidiecezji. W dowód wdzięczności za całość posługi na rzecz Kościoła szczecińsko-kamieńskiego Arcybiskup Metropolita Szczecińsko-Kamieński Andrzej Dzięga uhonorował kard. Józefa Glempa Orderem św. Ottona z Bambergu.
    Cardinal Józef Glemp, the Primate of Poland, in the spirit of his great predecessors – Cardinal August Hlond and Cardinal Stefan Wyszyński – also often visited Western Pomerania. These visits were both of business and private nature, which resulted from the obligation of being the Metropolitan Bishop of these lands in the years 1981-1992 as well as his concern for the local Church. He was up to 16 times in the Szczecin-Kamień Diocese: 7 times as the Metropolitan Bishop of the Szczecin-Kamień Diocese and 9 times as the Custodian of the Relics of St. Adalbert and the Metropolitan Archbishop of Warsaw. These visits were of different dimension and were associated with pilgrimages of the Pope John Paul II in Szczecin, Polish Episcopal Conferences, religious ceremonies and cultural events, and private tours. At this time, he visited four cities: Szczecin (15 times), Kamień Pomorski (2 times), Wolin (1 time) and Trzebiatów (1 time). He encouraged the residents of Szczecin and inhabitants of Pomerania to take care of the growth of faith and love at “the brink edge of our Republic” following the way of Mary – a patron of the Archdiocese. In gratitude for the whole service to the Szczecin-Kamień Church, the Szczecin-Kamień Metropolitan Archbishop Andrzej Dzięga honoured Cardinal Józef Glemp with the Grand Order of Saint Otto of Bamberg.
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2018, 2; 195-208
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pieniądz zastępczy Szczecina podczas Wielkiej Inflacji (1922–1923) w świetle dokumentów prezydium rejencji szczecińskiej przechowywanych w Archiwum Państwowym w Szczecinie
    Money substitutes in Szczecin during Hyperinflation (1922–1923) in the light of Region of Stettin Presidium documents stored in the State Archive in Szczecin
    Autorzy:
    Pawłowski, Mieszko
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2206977.pdf
    Data publikacji:
    2022-12
    Wydawca:
    Muzeum Narodowe w Szczecinie
    Tematy:
    economy
    paper money
    money substitute
    money substitute having stable
    worth
    Hyperinflation
    Szczecin
    Region of Stettin
    Western Pomerania
    Prussia
    Germany
    gospodarka
    pieniądz papierowy
    pieniądz zastępczy
    Wielka Inflacja
    rejencja szczecińska
    Pomorze Zachodnie
    Prusy
    Niemcy
    pieniądz zastępczy o stabilnej wartości
    Opis:
    The article presents the issue of money substitutes in Szczecin (Province of Pomerania) during the Hyperinflation in 1922–1923. It examines related legal problems and shows the position of the state authorities regarding the issue of money substitutes. In the paper, the archives of the presidium department of the Stettin Region stored in the State Archive were used.
    Źródło:
    Materiały Zachodniopomorskie; 2022, 18; 185-201
    0076-5236
    Pojawia się w:
    Materiały Zachodniopomorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postalinowska „odwilż” i polski rok 1956. Komitet Wojewódzki PZPR w Szczecinie na tle wydarzeń w kraju (1953–1956)
    Post-Stalin “Thaw” and the year 1956 in Poland. Voivodeship Committee of the Polish United Workers’ Party in Szczecin in the context of the events in the country (1953–1956)
    Autorzy:
    Siedziako, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591152.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Polish United Workers’ Party
    Szczecin
    West Pomerania
    Post-Stalin “Thaw” in Poland
    1956 in Poland
    political system of the Polish People’s Republic
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Pomorze Zachodnie
    postalinowska „odwilż” w Polsce
    polski rok 1956
    system polityczny PRL
    Opis:
    Tytułowy okres postalinowskiej „odwilży” i polskiego roku 1956 był w historii PRL czasem istotnych przewartościowań, które, choć nie naruszyły podstaw dyktatury PZPR, trwale i w sposób odczuwalny dla każdego obywatela zmieniły realia społeczno-polityczne nadwiślańskiego reżimu. W skali ogólnopolskiej impulsy do zmian wychodziły z samego centrum władzy w Warszawie. Warszawscy decydenci działali z kolei pod wpływem wydarzeń w Związku Radzieckim i, dopiero od pewnego momentu, pod presją polskiego społeczeństwa. Szkic przedstawia, jak procesy związane z „odwilżą” przebiegały w lokalnym centrum władzy na Pomorzu Zachodnim. Analizując lokalną recepcję kluczowych wydarzeń politycznych w Polsce latach 1953–1956, uwzględnia miejscową specyfikę rzeczonych procesów.
    The text provides an analysis of the activities of the Voivodeship Committee of the Polish United Workers’ Party in Szczecin in the context of the so-called Post-Stalin “Thaw” and the year 1956 in Poland. It was a period in the history of the Polish People’s Republic which featured at times significant paradigm shifts which, although they did not undermine the foundations of the Polish United Workers’ Party’s dictatorship, changed the socio-political reality of the regime permanently and noticeably for every citizen. On the national scale, the impulses for change stemmed from the very centre of power in Warsaw. The decision-makers in Warsaw acted under the influence of the events taking place in the Soviet Union and, from a certain moment, under the pressure from the Polish society. The outline demonstrates the way the processes associated with the “Thaw” were conducted in the local centre of power in the West Pomerania. Analysing the local reception of the key political events in Poland in 1953–1956, it considers the local peculiarity of these processes.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 4; 5-89
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizyty Prymasa Józefa Glempa na Pomorzu Zachodnim
    Visits of Primate Józef Glemp to West Pomerania
    Autorzy:
    Stanuch, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009047.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-30
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    Kościół katolicki na Pomorzu Zachodnim
    Diecezja szczecińsko-kamieńska
    Diecezja koszalińsko-kołobrzeska
    kard. Józef Glemp
    Jan Paweł II
    Ziemie Zachodnie
    Catholic Church in Western Pomerania
    Diocese of Szczecin and Kamień Pomorski
    Diocese of Koszalin and Kołobrzeg
    Cardinal Joseph Glemp
    John Paul II
    Western Lands
    Opis:
    Before Father Józef Glemp took the office of the Primate in 1981, he had ac-companied Cardinal Stefan Wyszyński in his visits to Western Pomerania, serving as the secretary of the Primate. Father Glemp was in Szczecin, among others, in 1966 and 1974. As Primate of Poland, he visited West Pomerania in 1982, 1985, 1987 and 1988. He took part in the celebrations of the 10th Anniversary of the diocese of Szczecin and Kamień Pomorski and the diocese of Koszalin and Koło-brzeg. He was present during the celebration of the 50th Anniversary of the es-tablishment of a new ecclesiastical administration in the Western Lands. Primate Glemp also accompanied Pope John Paul II during his pilgrimage to Poland in 1987. Pope arrived in Szczecin on 11 June. After the fall of the PRL, Primate Józef Glemp also o>en visited the West Pomeranian land. For example, he was present during the next pilgrimage of John Paul II to Poland in 1991. The Pope then came, inter alia, to Koszalin.Compared to his two great predecessors, cardinals: August Hlond and Stefan Wyszyński; Cardinal J. Glemp was able to make a summary of what had happened in Western Pomerania since the end of World War II. That is why in his speeches he appreciated the activities of clergy and lay people for the reconstruc-tion of the war-damaged region and the development of religious life in this area. This article discusses this subject in detail.
    Źródło:
    Warszawskie Studia Teologiczne; 2018, 31, 2; 46-57
    0209-3782
    2719-7530
    Pojawia się w:
    Warszawskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ wyboru papieża Jana Pawła II na stosunek władz państwowych do Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. Metody i przykłady
    Impact of the election of Pope John Paul II on the attitude of state authorities to the Catholic Church in Western Pomerania. Methods and examples
    Autorzy:
    Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2010482.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Communism
    clergy
    Solidarity
    opposition
    the Catholic Church
    Western and Central Pomerania
    John Paul II
    Szczecin
    Koszalin
    bishop Kazimierz Majdański
    bishop Ignacy Jeż
    komunizm
    duchowieństwo
    Solidarność
    opozycja
    Kościół katolicki
    Pomorze Zachodnie i Środkowe
    Jan Paweł II
    pielgrzymki
    biskup Kazi¬mierz Majdański
    biskup Ignacy Jeż
    Opis:
    16 października 1978 roku wybór papieża Polaka – Jana Pawła II przebudził Kościół katolicki w Polsce i samo społeczeństwo. Natomiast pierwsza pielgrzymka do Ojczyzny w 1979 roku, do której nie mogło dojść w 1966 roku w osobie papieża Pawła VI, ośmieliły Polaków, w tym także ludzi Kościoła. Wybór papieża Polaka przełożył się na prawdziwy bum powołaniowy w Polsce, w tym w seminarium paradyskim, nad którym nie były w stanie zapanować władze komunistyczne. Natomiast pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny i kolejne dwie przebudziły sumienia Polaków, jak to podkreśla George Weigel w swoich publikacjach. Owocem pielgrzymki były narodziny „Solidarności”. Przez kolejne lata 80. Kościół oraz społeczeństwo w Polsce, a tym bardziej na tzw. Ziemiach Odzyskanych, żyło w klimacie i duchu pielgrzymek papieskich oraz peregrynacji obrazu MB Częstochowskiej. Jednak system komunistyczny nie zamierzał dać za wygraną. Nasilił na ogromną skalę działania operacyjne Służby Bezpieczeństwa, czego wyrazem były skrytobójcze mordy ludzi z opozycji. Przykładem jest rodzina Mariana Jurczyka oraz ludzi Kościoła katolickiego, w tym ks. Jerzego Popiełuszki. Jednak takie działania jedynie wzmagały w społeczeństwie i osobach duchownych wolę walki z systemem. Stąd dni systemu komunistycznego w Polsce, w tym na Pomorzu Zachodnim, były policzone. Kontraktowe wybory z czerwca 1989 roku jedynie potwierdziły ten fakt. Niestety, nie udało się w 1990 roku ostatecznie odciąć ludzi minionego sytemu i jego mentalności. Czego konsekwencje kraj przeżywał i niestety, nadal przeżywa na różnych płaszczyznach życia politycznego, społecznego, a zwłaszcza w przekazach mediów prywatnych, pozostających w rękach ludzi związanych z minionym systemem.
    On December 16, in 1978, the election of the Polish Pope John Paul II awakened the Catholic Church in Poland and the society itself. The first pilgrimage of the Pope to Poland in 1979, that couldn’t be realized in 1966 as a pilgrimage of the Pope Paul VI, encouraged Polish people as well as the Church. The election of the Polish cardinal as a pope caused in Poland the beginning of a real “boom” of vocations to priesthood, also in Paradyz (Paradyż) Seminary. Even communist authorities were not able to control it. The first pilgrimage of Pope John Paul II to His homeland and the next, awakened the conscience of Polish nation, as G. Weigel emphasizes in his publications. “The birth” of “Solidarity” was the fruit of this first pilgrimage. Over the following 1980s, the Church and the society in Poland, and especially on the so-called Regained Territories, lived in the spirit and atmosphere of both – papal pilgrimages and the peregrination of the miraculous image of Our Lady of Czestochowa (Częstochowa). However, the communist system was not going to give up. It intensified on the large scale the operations of the Security Service, expressed in treacherous murders of people of opposition. The example of such oppression was the family of Marian Jurczyk, also people and priests of the Catholic Church, like priest Jerzy Popiełuszko, murdered treacherously. However, such action only intensified in society and in clergy the spirit of fighting with the system. Hence the days of the communists were numbered. The regulatory election in June 1989 only confirmed this fact. Unfortunately, in 1990 it was not possible to finally cut off the people of the passing system and its mentality; it have caused the consequences, which were and still are in various areas of political and social life, and especially in the media, remaining in the hands of people of the passing system.
    Źródło:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2020, 27; 501-523
    1230-0780
    2719-4337
    Pojawia się w:
    Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Największa diecezja Europy. Konsekwencje powstania rozległej gorzowskiej administracji apostolskiej i geneza jej podziału w 1972 r.
    Europe’s Biggest Diocese. The Consequences of the Creation of the Vast Gorzów Diocese and the Genesis of Its Division in 1972
    Autorzy:
    Stanuch, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154526.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Kościół katolicki na Pomorzu Zachodnim
    Ziemie Zachodnie i Północne
    administracja apostolska w Gorzowie Wielkopolskim
    ordynariat gorzowski
    rządcy Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej
    diecezja szczecińsko-kamieńska
    diecezja koszalińsko-kołobrzeska
    Catholic Church in Western Pomerania
    Western and Northern Poland
    apostolic
    administration in Gorzów Wielkopolski
    the Gorzów Ordinariate
    the Catholic Church
    in Western Pomerania and the Lubusz Region
    the Diocese of Szczecin-Kamień
    the Diocese of Koszalin-Kołobrzeg
    Opis:
    Celem przedstawionego artykułu jest zwrócenie uwagi na konsekwencje, jakie wynikały z utworzenia na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej rozległej administracji apostolskiej – największej w Europie – oraz braku ustanowienia stałych jednostek kościelnych. Aby zrealizować to zadanie, autor sięgnął po dostępną literaturę przedmiotu i przeanalizował źródła archiwalne. Istotne było również poszukanie odpowiedzi na pytania: Dlaczego zdecydowano się na utworzenie tak rozległej jednostki kościelnej? Dlaczego nie zdecydowano się od razu na utworzenie mniejszych prowincji? Jakie konsekwencje dla duchownych i wiernych wyznania rzymskokatolickiego wynikały z braku kanonicznego ustanowienia stałych diecezji? W jakich okolicznościach i jakie wydarzenia zdecydowały o podziale ordynariatu gorzowskiego dopiero w 1972 r.? W efekcie niniejszy tekst oprócz wstępu i zakończenia składa się z trzech zasadniczych rozdziałów ukazujących: okoliczności powstania administracji apostolskiej kamieńskiej lubuskiej i prałatury pilskiej, omówienie skutków powstania tak rozległego terytorium kościelnego, a zarazem braku stałych diecezji oraz podziału administracji na trzy mniejsze jednostki – diecezję gorzowską, szczecińsko-kamieńską i koszalińsko-kołobrzeską. Wnioski z przeprowadzonej analizy zostały zawarte w podsumowaniu.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 306-328
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-35 z 35

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies