Fragmenty rękopisów średniowiecznych – stan badań i perspektywy badawcze. Średniowieczne fragmenty zachowane w Archiwum Państwowym w Szczecinie

W ostatnich latach średniowieczna makulatura rękopiśmienna stała się obiektem intensywnych badań w różnych ośrodkach naukowych na całym świecie. Mimo ogromu włożonej pracy wciąż w wielu miejscach pozostaje jednak materiałem nieprzebadanym. W artykule zaprezentowano inicjatywy podejmowane w celu opracowania i zdigitalizowania rękopiśmiennej makulatury średniowiecznej. Tekst zawiera również wstępne ustalenia z kwerend przeprowadzonych w Archiwum Państwowym w Szczecinie, Bibliotece Narodowej oraz Archiwum PAN w Warszawie, w trakcie których udało się odkryć ponad tysiąc średniowiecznych fragmentów rękopiśmiennych wykorzystanych wtórnie jako oprawy jednostek archiwalnych. Zachowane fragmenty umożliwiają częściowe zrekonstruowanie całych kodeksów oraz rzucają nowe światło na niemal całkowicie nieznane średniowieczne księgozbiory instytucjonalne na Pomorzu Zachodnim.

In recent years, medieval “wastepaper baskets” of manuscripts have become the subject of intense research in various scientific centres around the world. Despite the enormous work done by researchers, it still remains unexplored in many places. The article presents initiatives taken to work out and digitize medieval manuscript fragments. The text also contains preliminary establishments from queries carried out in the State Archives in Szczecin, the National Library and the Archives of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, during which more than a thousand medieval manuscript fragments were found being reused as bindings of archival units. The preserved fragments make it possible to partially reconstruct entire codices and shed new light on the almost completely unknown medieval official book collections in Western Pomerania.