Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slovak culture" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Crime Prevention System in the Slovak Republic. Introduction to the Issue
    Autorzy:
    Dworzecki, Jacek
    Piwowarski, Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832481.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
    Tematy:
    crime prevention
    crime deterrence
    the Slovak Republic
    security culture
    Opis:
    This article presents a system of crime prevention functioning in the realities of the Slovak Republic. The text discusses, inter alia, the essence of preventive measures taken against the phenomena of social maladjustment occurring in Slovakia. All three levels of the system (national, regional, local) are presented and the “National Crime Prevention Strategy 2012-2015” is brought closer (in an outline) and analised as a way to keep and develop country’s security culture.
    Źródło:
    Security Dimensions; 2015, 16(16); 102-126
    2353-7000
    Pojawia się w:
    Security Dimensions
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia słowiańska w myśli filozoficznej słowackich romantyków – z polskimi śladami w tle
    Slavic Philosophy in the Philosophical Thought of the Slovak Romantics - with Polish Traces in the Background
    Autorzy:
    Goszczyńska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30148692.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    romanticism
    polemics
    German philosophy
    cognitive categories
    intuition
    Slovak culture
    Opis:
    The author of the article focuses on introducing and interpreting the dispute over Slavic philosophy that took place in the 1840s in Slovak magazines (between J.M. Hurban, C. Zoch and P.Kellner-Hostinský). This dispute is an important testimony of the era, it concerned the fundamental issues of the time: the identity of Slovak culture, its philosophical background, its place and role in the Slavic world, its attitude to tradition. The author of the article focused primarily on two aspects of the “slovanská veda” project: the relation to German philosophy and the key cognitive category “viďeňja.” The author also points to the role that this dispute played in shaping the model of Slovak culture. Since the Slovak Romantic literary discourse has recently been enriched by many new revisions, the author also briefly refers, sometimes polemically, to the latest research.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2023, 25; 149-165
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Barrow Cemetery in Zbudza in the Eastern Slovak Lowland
    Autorzy:
    Jarosz, Paweł
    Horváthová, Eva
    Przybyła, Marcin M.
    Sznajdrowska-Pondel, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38621181.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
    Tematy:
    East Slovak Lowland
    Corded Ware culture
    Východoslovenské mohyly
    barrow
    non-invasive investigations
    late Eneolithic
    Opis:
    The barrow site in Zbudza is located in the East Slovak Lowland. In 1980, Elena Miroššayová carried out excavations on the burial mound (no. 1) located behind th old Jewish cemetery. The central burial pit and clusters of pottery and traces of hearths were discovered. Some potsherds the possess ornamentation typical for the Corded Ware culture. The charcoal found near the burial pit were radiocarbon dated to 4140±35 BP (Poz-151727), which can be correlated to the years 2866–2632 BC. At the site in Zbudza and the neighbouring Trnava pri Laborci, thanks to the LIDAR data, about 20 burial mounds in various states of preservation and different chronological positions were registered. Some of them should be associated with the presence of the Corded Ware and Yamna cultures from the 3rd millennium BC. Geophysical prospection of burial no. 2 located in the part of the village called “Imrička” was conducted in 2021.
    Źródło:
    Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2023, 18; 103-116
    2084-4409
    Pojawia się w:
    Analecta Archaeologica Ressoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ,,Na sałasie ni ma pani lekko“. Życie codzienne pasterzy wołoskich na szałasach na pograniczu polsko-słowackim w XXI wieku jako dziedzictwo kulturowe regionu Karpat (wybór zagadnień)
    ,,It's not easy in the hut, ma'am”. The daily life of the Vlach shepherds in the huts on the borderland between Poland and Slovakia in the 21st century as the cultural heritage of the Carpathian region (selected issues)
    Autorzy:
    Kocój, Ewa Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/910234.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    culture heritage
    Carpathians
    huts
    the daily life
    the shepherding season
    the Polish-Slovak borderland
    vlachs tradition
    dziedzictwo kulturowe
    Karpaty
    szałaśnictwo
    pasterstwo
    sezon pasterski
    życie codzienne
    polsko-słowackie pogranicze
    tradycje wołoskie
    Opis:
    The purpose of this article is to present the preliminary results of the research on the shepherds' everyday life that I have been conducting since 2015 in the field of history, migration, and cultural heritage of the Vlach minority inhabiting the areas from Albania to the northern Carpathians. One of the research stages entails the studies of the daily life and rituals of the highlanders living in the huts on the Polish side of the Carpathians. The article describes the issues concerning the organization and the time-space symbolism of a modern hut, including their daily life and schedule of activities. The research was conducted in the selected huts of Spiš, Orava, Podhale, Żywiec region, and Silesian Beskids in Poland in 2015-2018. In all cases, I applied qualitative research, mostly structured and unstructured interviews with senior and young shepherds working in the huts, as well as covert and overt participant observations conducted during selected pastoral holidays and meetings in various spaces—in temples, during highlander's and Vlach conventions, in theme meetings, and in the huts. I supplement these techniques with the analysis of the visual sources that I made during the field research, received from the enthusiasts of this topic, or found on the Internet. The research has shown that modern pastoralism oscillates between two poles: the traditional, which has made it possible to retain many elements from the past (cultural heritage), and the modern, thanks to which shepherds introduce global solutions to their huts and traditions.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 269-295
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcje prawne w zakresie prawa międzynarodowego wypracowane w III Rzeszy a jej polityka okupacji
    Legal concepts in the field of international law developed in the Third Reich and its policy of occupation
    Autorzy:
    Migdał, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046964.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    systemy prawne w okresie II Wojny Światowej
    Akademia Prawa Niemieckiego
    prawo narodów
    prawo międzynarodowe
    occupatio bellica
    debellatio
    Konwencja Haska
    Regierungsverwaltung
    Kolonialverwalutng
    Aufsichtsverwaltung
    Grossraum
    Besatzungsrichtungen
    zasada wodzostwa
    III Rzesza
    I Republika Słowacka
    Protektorat Czech i Moraw
    Generalne Gubernatorstwo
    II Wojna Światowa
    typy i systemy okupacji
    ekonomia na terenach okupowanych
    polityka kulturowa i kulturalna
    reżim okupacyjny
    eksterminacja ludności
    zbrodnie wojenne
    aparat represji
    Republika Weimarska
    Hlinkowa Gwardia
    HSPL
    Hlinkowa Słowacka Partia Ludowa
    Gestapo
    SS
    Einsatzgruppe
    RSHA
    Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy
    Urząd Protektora Rzeszy
    NSDAP
    legal systems in the time of World War II
    Academy of German Law
    law of nations
    international law
    Hague Convention
    Führerprinzip
    the Third Reich
    the First Slovak Republic
    the Protectorate of Bohemia and Moravia
    General Government
    World War II
    types and systems of occupation
    economy in the occupied territories
    culture and cultural policy
    occupation regime
    extermination of population
    war crimes
    repressive state apparatus
    Weimar Republic
    Hlinka Guard
    Hlinka’s Slovak People's Party
    Reich Main Security Office
    Reich Protector Office
    Opis:
    Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia w badaniach nad systemami okupacji krajów Osi w trakcie II wojny światowej a szczególnie dominującej III Rzeszy niemieckiej, wydaje się, że występują w tym zakresie duże braki a stan tych badań można uznać za daleko niewystarczający. Słabością istniejących badań jest ograniczenie się do polityki okupacyjnej i struktur formalnych, czyli ich pewna wycinkowość. Rzadko uwzględnia się w nich dokumentacje porównawczą, ukazującą całościowe kształtowanie się struktur organizacyjnych zarządów okupacyjnych z uwzględnieniem całokształtu doświadczenia oraz zbiorczego mechanizmu funkcjonowania, przy wykazaniu także jego efektywności. Celem niniejszego artykułu jest, próba ustalenia, czy i o ile wypełnianie okupacji lub innych form władztwa przez III Rzeszę hitlerowską nad innymi terytoriami państwowymi czy narodami stanowiło system polityczno-prawny, jak kształtowały się różne postacie władania nad poszczególnymi terytoriami i wobec podbitej ludności w określonej sytuacji prawnej, społeczno-gospodarczej i politycznej. Należy przy tym podkreślić, że pojęcie „okupacja” używane powszechnie w historii politycznej tego okresu, nie wystarczy do poprawnego opisu zjawiska w języku nauki prawa. Jest ono zbyt ogólne i prawnicze nieadekwatne do stanu prawnego ziem zajętych lub kontrolowanych przez Niemcy i to zarówno tych anektowanych w sposób bezprawny (takich jak „eingegliederte Ostgebiete” w Polsce) jak i tych które zostały podporządkowane politycznie z pozbawieniem zamieszkałych tam narodów ich suwerennej władzy politycznej (takich jak Protektorat Czech i Moraw) i wreszcie tych, które zostały jedynie włączone przymusowo w orbitę wpływów III Rzeszy z utrzymaniem w nich rządów satelickich (np. Słowacja).
    Taking into account previous experiences related to the investigation of occupation systems of the Axis powers during World War II, and in particular the dominant role of the Third Reich, it seems that there are large gaps in this area and the status of those studies can be considered largely insufficient. The weakness of the existing studies is their reduction to the occupation policy and formal structures, i.e. they are rather fragmentary. Only rarely do they take into consideration comparative documentation which shows the holistic development of organizational structures of invader’s administration along with its entire experience and collective functioning mechanisms as well as the demonstration of its effectiveness. This article is an attempt to determine whether and to what extent the exercise of occupation or other forms of governance by the Third Reich under Hitler’s rule over other territories or nations constituted a political and legal system, what were different types of governance over individual territories and conquered populations in a specific legal, socio-economic and political situation. It should be noted, however, that the term “occupation” used commonly in the political history of that period is not sufficient to properly describe this phenomenon in the language of law. It is too general and inadequate to the legal status of the territories occupied or controlled by Germany, including those illegally annexed (such as “eingegliederte Ostgebiete” [annexed Eastern territories] in Poland), those that have been politically subordinated with the deprivation of peoples living there of their sovereign political power (such as the Protectorate of Bohemia and Moravia), as well as those which were only forcibly incorporated into the orbit of influence of the Third Reich but with the maintenance of satellite governments (e.g. Slovakia).
    Źródło:
    Studia Prawnicze KUL; 2017, 2; 123-165
    1897-7146
    2719-4264
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Catholicism and Modernism in Bohemia and Slovakia in the First Half of the 20th Century
    Autorzy:
    Príhodová, Edita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441080.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Catholicism
    Secularisation
    Modernism
    Czech
    Slovak Culture
    katolicyzm
    sekularyzacja
    modernizm
    kultura czeska
    kultura słowacka
    Opis:
    This paper deals with the mutual relationship between the process of modernisation and traditional religion (Christianity) in the context of European thinking at the turn of the 19th century, as well as in the first half of the 20th century. It analyses and synthetises the knowledge of Czech and Slovak literary scholarship concerning the literary and cultural activity of Catholic intellectuals and artists. The following comparison points out different methodological approaches and terminological concepts of Czech and Slovak literary history. The diverse cultural activity of Catholics (Catholic modernism, modern Catholic literature summarily referred to as Catholic aestheticism) in the environment of the first Czechoslovak republic (1918 – 1939) is understood as one of the first reactions to the process of the secularisation of society. In conjunction with the reactions of the Catholic Church against secularisation and modernisation at the level of high hierarchy (Papal encyclicals), they offer case materials for validating the secularisation and transformation theories which developed within the sociology of religion. The research has proved that the secularisation theory, which is based on the thesis of the incompatibility of religion and modern society, cannot be considered the absolute and sole paradigm of their relationship. Modernisation of society at the turn of the 19th century had an activating impact on Catholics, which supports the assertion of the transformation theory according to which religion will not be excluded from modern society, only the displays of religion of the modern man will change. The interdisciplinary and interliterary approach I used in my work enabled me to explain the complex cultural processes and their consequences, which are also characteristic of contemporary culture in the Central and Eastern European environment.
    Naukowy artykuł zajmuje się wzajemnym związkiem między procesem modernizacji i tradycyjną religią (chrześcijaństwem) w kontekście europejskiego myślenia na przełomie 19. – 20. stulecia i w pierwszej połowie 20. wieku. Analizuje i syntetyzuje wyniki czeskiej i słowackiej nauki o literaturze (literaturoznawstwa) o literackiej i kulturalnej aktywności katolickich intelektualistów i artystów. Ich dalsze porównanie (komparacja) wskazuje na inne metodologiczne procedury i terminologiczne koncepty czeskiej oraz słowackiej historii literatury. Rozmaite kulturalne zajęcia katolików (katolicka moderna, katolicka literatura modernistyczna, sumarycznie naznazwany katolickim estetyzmem) w środowisku pierwszej Republiki Czechosłowackiej (1918-1939) rozumie się jako jedną z pierwszych reakcji na proces sekularyzacji społeczności (społeczeństwa). Wraz z reakcją Kościoła katolickiego wobec sekularyzacji i modernizacji na poziomie wysokiego szczebla hierarchii (encykliki papieskie) pojawia się przykładowy materiał do sprawdzenia kwestii teorii transformacji i sekularyzacji, które się rozwinęły w ramach socjologii religii. Badania wykazały, że teorię sekularyzacji, która opiera się o tezę niezgodności religii i nowoczesnego społeczeństwa, nie można uznać za absolutny i jedyny paradygmat ich związku. Modernizacja społeczeństwa na przełomie 19. i 20. stulecia wpłynęła na aktywizację katolików, co jest dowodem ważności teorii transformacji, według której religia nie będzie wyłączona z nowoczesnego społeczeństwa, ale religijne manifestacje (przejawy) człowieka nowoczesnego się zmienią. Interdyscyplinarne i międzyliterackie (pomiędzy literaturami) podejście, które sobie wybrałam dla opracowania problematyki, umożliwiło wyjaśnienia złożonych procesów kulturowych, których konsekwencje znaczą także współczesną kulturę w Europie Środkowej i na obszarze Europy.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 2(6); 65-90
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Katolicizmus a modernizmus v Čechách a na Slovensku v prvej polovici 20. storočia
    Catholicism and Modernism in Bohemia and Slovakia in the First Half of the 20th Century
    Autorzy:
    Príhodová, Edita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440928.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Catholicism
    secularization
    Modernism
    Czech culture
    Slovak culture
    katolicizmus
    sekularizácia
    modernizmus
    česká kultúra
    slovenská kultúra
    katolicyzm
    sekularyzacja
    modernizm
    kultura czeska
    kultura słowacka
    Opis:
    This paper deals with the mutual relationship between the process of modernization and traditional religion (Christianity) in the context of European thinking at the turn of the 19th century, as well as in the first half of the 20th century. It analyses and synthetises the knowledge of Czech and Slovak literary scholarship concerning the literary and cultural activity of Catholic intellectuals and artists. The following comparison points out different methodological approaches and terminological concepts of Czech and Slovak literary history. The diverse cultural activity of Catholics (Catholic modernism, modern Catholic literature summarily referred to as Catholic aestheticism) in the environment of the first Czechoslovak republic (1918 – 1939) is understood as one of the first reactions to the process of the secularization of society. In conjunction with the reactions of the Catholic Church against secularization and modernization at the level of high hierarchy (Papal encyclicals), they offer case materials for validating the secularization and transformation theories which developed within the sociology of religion. The research has proved that the secularization theory, which is based on the thesis of the incompatibility of religion and modern society, cannot be considered the absolute and sole paradigm of their relationship. Modernization of society at the turn of the 19th century had an activating impact on Catholics, which supports the assertion of the transformation theory according to which religion will not be excluded from modern society, only the displays of religion of the modern man will change. The interdisciplinary and interliterary approach I used in my work enabled me to explain the complex cultural processes and their consequences, which are also characteristic of contemporary culture in the Central and Eastern European environment.
    Vedecký článok sa zaoberá vzájomným vzťahom medzi procesom modernizácie a tradičným náboženstvom (kresťanstvom) v kontexte európskeho myslenia na prelome 19. – 20. storočia a v prvej polovici 20. storočia. Analyzuje a syntetizuje poznatky českej a slovenskej literárnej vedy o literárnej a kultúrnej aktivite katolíckych intelektuálov a umelcov. Ich následná komparácia poukazuje na odlišné metodologické postupy a terminologické koncepty českej a slovenskej literárnej histórie. Rozmanitá kultúrna činnosť katolíkov (katolícka moderna, moderná katolícka literatúra, sumárne nazvané katolícky estetizmus) v prostredí prvej Československej republiky (1918 – 1939) sa chápe ako jedna z prvých reakcií na proces sekularizácie spoločnosti. Spolu s reakciami katolíckej cirkvi voči sekularizácii a modernizácii z úrovne vysokej hierarchie (pápežské encykliky) poskytuje prípadový materiál na overovanie sekularizačnej a transformačnej teórie, ktoré sa rozvinuli v rámci sociológie náboženstva. Výskum potvrdil, že sekularizačnú teóriu, ktorá stojí na téze nezlučiteľnosti náboženstva a modernej spoločnosti, nemožno pokladať za absolútnu a jedinú paradigmu ich vzťahu. Modernizácia spoločnosti na prelome 19. a 20. storočia pôsobila na katolíkov aktivizujúco, čo je dôkazom o platnosti transformačnej teórie, podľa ktorej náboženstvo nebude vylúčené z modernej spoločnosti, avšak religiózne prejavy moderného človeka sa zmenia. Interdisciplinárny a medziliterárny prístup, ktorý som pre spracovanie problematiky zvolila, umožnil komplexne vysvetliť zložité kultúrne procesy, ktorých dôsledky poznačujú aj súčasnú kultúru v stredoeurópskom a európskom priestore.
    Naukowy artykuł zajmuje się wzajemnym związkiem między procesem modernizacji i tradycyjną religią (chrześcijaństwem) w kontekście europejskiego myślenia na przełomie 19. – 20. stulecia i w pierwszej połowie 20. wieku. Analizuje i syntetyzuje wyniki czeskiej i słowackiej nauki o literaturze (literaturoznawstwa) o literackiej i kulturalnej aktywności katolickich intelektualistów i artystów. Ich dalsze porównanie (komparacja) wskazuje na inne metodologiczne procedury i terminologiczne koncepty czeskiej oraz słowackiej historii literatury. Rozmaite kulturalne zajęcia katolików (katolicka moderna, katolicka literatura modernistyczna, sumarycznie naznazwany katolickim estetyzmem) w środowisku pierwszej Republiki Czechosłowackiej (1918-1939) rozumie się jako jedną z pierwszych reakcji na proces sekularyzacji społeczności (społeczeństwa). Wraz z reakcją Kościoła katolickiego wobec sekularyzacji i modernizacji na poziomie wysokiego szczebla hierarchii (encykliki papieskie) pojawia się przykładowy materiał do sprawdzenia kwestii teorii transformacji i sekularyzacji, które się rozwinęły w ramach socjologii religii. Badania wykazały, że teorię sekularyzacji, która opiera się o tezę niezgodności religii i nowoczesnego społeczeństwa, nie można uznać za absolutny i jedyny paradygmat ich związku. Modernizacja społeczeństwa na przełomie 19. i 20. stulecia wpłynęła na aktywizację katolików, co jest dowodem ważności teorii transformacji, według której religia nie będzie wyłączona z nowoczesnego społeczeństwa, ale religijne manifestacje (przejawy) człowieka nowoczesnego się zmienią. Interdyscyplinarne i międzyliterackie (pomiędzy literaturami) podejście, które sobie wybrałam dla opracowania problematyki, umożliwiło wyjaśnienia złożonych procesów kulturowych, których konsekwencje znaczą także współczesną kulturę w Europie Środkowej i na obszarze Europy.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 2(6); 91-114
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bliskość kulturowa a przekład w obrębie literatury polskiej i słowackiej
    Kultúrna blízkosť a preklad v okruhu poľskej a slovenskej literatúry
    The proximity of culture and literary translation within Polish and Slovak
    Autorzy:
    Spyrka, Lucyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486810.pdf
    Data publikacji:
    2012-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    przekład
    bliskość kulturowa
    kultura polska i słowacka
    literatura
    recepcja
    translacia
    kultúrna blízkosť
    poľská, slovenská kultúra
    literatúra
    literárna recepcia
    translation
    cultural proximity
    Polish, Slovak culture
    literature
    reception
    Opis:
    Translatologický výskum spravidla sa sústreďuje na problémoch spojených s prekladom v okruhu jazykov a kultúr priemerne vzdialených. Vo všeobecnom presvedčení Poliakov slovenská kultúra je poľskej blízka. Podľa najnovších antropologických koncepcií ako kultúru blízku sa považuje takú, ktorá v prijímacom okruhu je dobré známa a akceptovaná a vzhľadom na stupeň záujmu o ňu zostáva v centrálnom postavení v porovnaní s ostatnými cudzími kultúrami. Slovenská kultúra je v Poľsku malo známa, nie je o ňu záujem, dá sa teda povedať, že je to len susedská kultúra. Takéto postavenie sa prenáša na počet uverejňovaných prekladov literárnej tvorby z južnej strany Tatier a na jej recepciu. Zase presvedčenie o blízkosti slovenskej kultúry voči poľskej sa nadpisuje na pociťovanú podobnosť jazykov, čo ovplyvňuje kvalitu prekladov. Rozdiely a odlišnosti v oblasti kultúry sa odzrkadľujú v jazyku a zapríčiňujú rôzneho druhu ťažkosti v procese translácie: v oblasti prekladu vlastných mien, slov — reálií, frazeologických spojení, vo spoločenských zvykoch, textových konvenciách, literárnych prúdoch a smeroch. Pozorovanie týchto ťažkosti vedie ku konštatácii, že napriek všeobecnému presvedčeniu o blízkosti poľskej a slovenskej kultúry preklad v okruhu týchto literatúr je plný problémov spôsobených kultúrnou odlišnosťou. Riešenia týchto ťažkosti prijímané prekladateľmi nasvedčujú tomu, že príliš často podliehajú ilúzii kultúrnej blízkosti a preklady neplnia svoje funkcie, ktoré im patria v poľsko-slovenskom interkultúrnom dialógu. Presvedčenie o kultúrnej blízkosti je jedna s najdôležitejších prekážok v preklade.
    Translatological research generally focuses on problems of translation in the languages and cultures with the average distance between each other. For Poles the common perception is that the Slovak culture is close to the Polish one. According to the latest anthropological concept the culture is considered close when in the receiving area it is well-known and accepted and interest in it puts it in a central position in comparison with other strange cultures. Slovak culture in Poland is little-known, does not attract the interest, so it can only be described as a neighbourly. Such a position of Slovak culture in Poland is reflected in the number of published translations of Slovak literature and their reception. The belief that Slovak culture proximity to the Polish one is applied to the perceived similarity of languages which affects the quality of translation. Differences and dissimilarities in culture are reflected in the language and cause various types of obstacles in the process of translation: in the translation of names, words-realities, collocations, social behaviors, conventions of text, literary trends and currents. Observation of these difficulties leads to the conclusion that contrary to popular belief about the proximity to the Polish and Slovak cultures translation within these literatures poses many problems caused by cultural differences. Solutions of these difficulties adopted by translators, demonstrate the fact that translators yield to the illusion of proximity of cultures. Translations do not perform their functions belonging to them in the Polish-Slovak intercultural dialogue. The belief in the cultural proximity is one of the most significant barriers in translation.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2012, 3, 1; 184-199
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie przekłady dramatu słowackiego w latach 1990—2005
    Poľské preklady slovenskej drámy v rokoch 1990—2005
    Polish translations of slovak drama between 1990—2005
    Autorzy:
    Spyrka, Lucyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487070.pdf
    Data publikacji:
    2009-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    przekład
    kultura
    literatura słowacka
    dramat
    teatr
    translation
    culture
    Slovak literature
    drama
    theatre
    Opis:
    Prehľad prekladov slovenskej drámy v Poľsku v rokoch 990—2005 berie do úvahy dve oblasti obehu dramatického textu: jednak divadelnú, a jednak literárnu oblasť ako dva priestory priameho styku príjemcu s textom preloženého dramatického diela. V uvedenom obdobi preklady slovenskej drámy boli iba zriedkavo inscenované poľskými divadlami, pričom prevládajú v tomto počte inscenácie rozhlasových hier. Príčinou je nedostatok prekladov slovenskej drámy do poľštiny. Preklady, ktoré vznikli pred rokom 1989, neboli uverejnené v tlači, zmizli v prekladateľských archívoch a dnes nie sú pristupné režisérom. Od začiatku 90. rokov tlačou vyšli preklady len štyroch slovenských hier, ktoré takisto neboli inscenované profesionálnymi divadlami. Preto priama prítomnosť slovenskej dramatickej tvorby v Poľsku je skoro nulová, pričom iba v malej miere je to spôsobené prekladateľovým výberom diela na prevod alebo kvalitou prekladu — výsledkom prekladateľových rozhodnutí počas procesu translácie. Dôležitou príčinou, no aj následkom neprítomnosti slovenských hier na poľských javiskach je skutočnosť, že poľský príjemca o slovenskej dráme a divadle vie len veľmi málo.
    The review of polish translation of slovak drama between 1990—2005 regards two areas of dramatic text’s circulation. They are: scenic area and literatury area, which are also two spaces for direct contact between recipient and a text of a drama’s translation. During an indicated time slovak drama were staged by polish theatres seldom, stagings of radio-plays were dominated. The reason is in insufficiency of slovak drama’s translations in polish. Translations from before 1989 weren’t published, they loos at translators’s archives and now stage managers haven’t approach to them. From the beginning of 90. years only four translations of slovak drama were published. They also weren’t staged by polish profesional theatres. The direct presence of slovak drama in Poland is almost zero. This situation is only slightly owing by translators’s decision about a text to translating. It’s also slightly owing by a quality of translations like a final effect of a translators’s choices during his work. The minimal knowlegde of polish recipient anout slovak drama and theatre is also very important agent.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 183-195
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies