Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Filmowość literackiego cyberpunku na przykładzie powieści Neuromancer Williama Gibsona
The Cinematicity of Literary Cyberpunk on the Example of Neuromancer by William Gibson

Autorzy:

Prusinowski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1395613.pdf

Data publikacji:

2021-07-19

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

cyberpunk
science fiction literature
science fiction film
literatura science fiction
film science fiction

Opis:

Neuromancer (1984) Williama Gibsona uważany jest za pierwszą powieść reprezentującą podgatunek literatury fantastycznonaukowej zwany cyberpunkiem. Charakterystyczna dla tego nurtu wizja świata niedalekiej przyszłości, zmodernizowanego, a zarazem zdegradowanego przez technologię, znalazła odbicie w licznych filmach. Warto jednak pamiętać również o tym, jak istotną rolę samo kino odegrało w kształtowaniu się estetyki cyberpunkowej prozy. Przykład Neuromancera pokazuje, że ten wpływ nie ograniczał się do inspiracji wątkami fabularnymi z takich obrazów jak Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York, 1981) Johna Carpentera, lecz przede wszystkim dawał o sobie znać w specyficznie „filmowej” wizualności języka literackiego, którym posługiwał się Gibson.
Neuromancer (1984) by William Gibson is considered the first novel representing cyberpunk, a sub-genre of science fiction literature. A vision of a world from some near future, modernized, and at the same time degraded by technology, has been reflected in numerous films. The importance of the role that the cinema itself played in the shaping of the aesthetics of the cyberpunk prose should also be remembered. The example of Neuromancer shows that this influence was not limited to inspirations with plots of such films as Escape from New York (1981) by John Carpenter, but that – most importantly – it manifested itself in the specifically “cinematic” visuality of Gibson’s literary language.

Źródło:

Forum Poetyki; 2021, 23; 162-173
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Trzy modele relacji między nauką a wiarą w "Dziennikach gwiazdowych" Stanisława Lema

Autorzy:

Sajdek, Zofia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/429199.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

science‑fiction

Źródło:

Semina Scientiarum; 2016, 15
1644-3365

Pojawia się w:

Semina Scientiarum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Neologismen in Science-Fiction – eine kontrastive Analyse der Übersetzungsverfahren am Beispiel des Romans Revenge of the Sith

Autorzy:

Augustyn, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/605460.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

science-fiction
neologism

Opis:

The paper attempts to analyse the neologisms in the literary genre of science fiction by comparing and evaluating the possibilities of their translation into other languages based on the example of the English novel Revenge of the Sith by Matthew Stover and its German and Polish translations. The study has shown that the neologism translatability rates in both translations are very high (about and over 80% for the German and Polish texts respectively). Owing to a considerable amount of occasional neologisms in the English original and language system similarities the most frequently applied translation methods included transplantation and imitation.

Źródło:

Lublin Studies in Modern Languages and Literature; 2010, 34; 35-50
0137-4699

Pojawia się w:

Lublin Studies in Modern Languages and Literature

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Предизвиците на преводот на Киберијадата од Станислав Лем
The Challenges of Translating The Cyberiad by Stanisław Lem
Wyzwania przekładu Cyberiady Stanisława Lema

Autorzy:

Tanuševska, Lidija

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1373555.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

science-fiction
language
stylization
arhaisms
neologisms
science fiction
język
stylizacja
archaizmy
neologizmy

Opis:

This article is about the specific language that the translator is faced with translating The Cyberiad by Stanisław Lem and some of the difficulties that are caused by the conception of the whole book. Considering that it is a science-fiction, it is natural that the main problems are neologisms made by Lem, but it appears that it is not the only one. We are trying to make an outline of the whole process of translating The Cyberiad, underlining some of the difficulties that the translator in Macedonian language could have come upon. Analyses contains of problems with word formation, poetic language, phraseology, archaisms and neologisms.
Artykuł ma na celu pokazać, dlaczego tak trudno tłumaczy się Lema, a szczególnie Cyberiadę. Uwagę skupiono na stylu pisarza i trudnościach translatorskich z nim związanych. Na podstawie dokonanej analizy można stwierdzić, że problem w deszyfrowaniu i przetłumaczeniu stanowią nie tylko neologizmy, lecz także związki frazeologiczne, archaizmy, język poetycki, modele słowotwórcze itp. Wszystkie te środki językowe nadają narracji wydźwięk baśniowo-futurystycznej gawędy, co było zamiarem Lema. Tłumacz, mając na uwadze, że w przekładzie dodatkowo powinien przenieść także obraz cudzej kultury, staje przed zadaniem niemal niemożliwym do wykonania.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2020, 10, 2; 157-168
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Reprezentacje architektury w filmach science fiction jako symboliczny wyraz wizji przyszłości
Representations of architecture in scence-fiction films as a symbolic expression of the vision of the future

Autorzy:

Wąs, Cezary

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1197969.pdf

Data publikacji:

2019-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

XX wiek
filmy science fiction
utopia
dystopia
przyszłość
fantastyka naukowa
20th century
science fiction films
future
science fiction

Opis:

W filmach gatunku science fiction z II poł. XX i początku XXI w. zawartych zostało wiele wizji przyszłości, które były jednocześnie refleksją nad osiągnięciami i mankamentami współczesności. W latach 60. XX w. w dziełach kinematografii dominował optymizm i wiara w możliwość nigdy nie kończącego się postępu. Przewidywano zanik podziałów politycznych między blokami państw i wspólną eksplorację kosmosu. Scenografowie podejmowali współpracę z naukowcami, która przejawiała się w ukazywaniu kosmicznych konstrukcji dalece przewyższających realne możliwości techniczne. Poczynając od lat 70. XX w. w filmach zaczął narastać pesymizm i przekonanie, że przyszłość przyniesie przede wszystkim nasilenie negatywnych zjawisk teraźniejszości. Obawy przed przyszłością nasycone były wskazaniem na różne możliwe defekty i nierozwiązywalne sprzeczności między nimi. Kiedy zatem pewna część dystopijnych wizji obrazowała zagrożenie wzrostem przestępczości, to inna przedstawia przyszłość jako nasyconą mechanizmami kontroli państwowej i powszechnością inwigilacji. Pokazywane na ekranach lęki wzbudzał także przez rozrost wielkich korporacji, zwłaszcza zaś zyskiwanie przez nie wpływów politycznych czy też pozostawanie poza systemem demokracji. Twórcy filmów przedstawiali też swoje przypuszczenia związane z tworzeniem przez korporacje nowych rodzajów broni, których stosowanie przekraczało aktualne normy prawne. Szczególne zastrzeżenia dotyczyły badań nad bronią biologiczną i możliwością rozprzestrzenienia się śmiercionośnych wirusów. Trwogę wzbudził ponadto rozwój robotyki i badań nad sztuczną inteligencją, której skutkiem musiało być pojawienie się androidów i nieuchronnych napięć w ich relacjach z ludźmi. Osobnym problemem stały się dla filmowców hybrydy będące połączeniem ludzi i części elektronicznych. Podobnie zastanawiał scenarzystów i reżyserów rozwój inżynierii genetycznej, który prowadził do tworzenia zmutowanych osobników ludzkich. Pewna część filmowych dystopii rozważała możliwość upadku systemów demokratycznych i rozwoju w ich miejsce reżimów autorytarnych, często w oparciu o szerokie poparcie społeczne. W obrębie tej odmiany dystopii mieszczą się także filmy przestawiające konsekwencje współczesnego hedonizmu i konsumpcjonizmu. Problemem jest jednak, iż dzieła krytyczne wobec wymienionych zjawisk same bywały reklamami atrakcyjnych produktów.
Science fiction films from the second half of the 20th and early 21st century, contain many visions of the future, that were also a reflection on the achievements and shortcomings of the present. In the 1960s, works of cinematography were dominated by optimism and faith in the possibility of never-ending progress. People predicted the vanishing of political divisions between blocks of states and future joint space exploration. The set designers collaborated with scientists, which manifested in the depiction of cosmic constructions far beyond the real technical possibilities. Beginning in the 1970s, pessimism and the belief that the future would primarily intensify the negative phenomena of the present began to increase in films. Fears of the future were saturated with an indication of various possible defects and insoluble contradictions between them. Therefore, while a certain part of dystopian visions portrayed the threat of an increase of crime, another presented the future as saturated with state control mechanisms and the universality of surveillance. The fears shown on the screens were also caused by the growth of large corporations, especially of their growing political influence or possibility of them remaining outside the system of democracy. The filmmakers also presented their suppositions related to the creation of new types of weapons by corporations, the use of which exceeded current legal norms. Particular reservations concerned the research on biological weapons and the possibility of the spread of deadly viruses. Moreover, the development of robotics and artificial intelligence research aroused fear, which must have resulted in the appearance of androids and the inevitable tensions in their relations with people. Hybrids being a combination of human body and electronic components have become a separate problem for filmmakers. Similarly, screenwriters and directors wondered about the development of genetic engineering that led to the creation of mutated human individuals. Some film dystopias considered the possibility of democratic systems collapsing and authoritarian regimes developing in their place, often based on broad public support. Within this variety of dystopia there are also films showing the consequences of modern hedonism and consumerism. The problem is, however, that works critical to these phenomena were themselves advertisements for attractive products.  

Źródło:

TECHNE. Seria Nowa; 2019, 3; 171-211
2084-851X

Pojawia się w:

TECHNE. Seria Nowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Black Science – Black Magic. Czy afrofuturyzm jest narracją poznawczą
Black Science – Black Magic. Afrofuturism, narrative and cognition

Autorzy:

Brzostek, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/424293.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

Tematy:

afrofuturyzm, postkolonializm, jazz, science fiction, sztuka, nauka, afrofuturism, postcolonialism, science fiction, art, science

Opis:

Afrofuturism plays an important part in the cultural landscape of contemporary american, african, and african-american culture, being integral to the popular culture also in other modern societies (afropean culture). Afrofuturism is, as Ytasha L. Womack wrote, “an intersection of imagination, technology, the future and liberation”. The aim of this work is to shed light on the depiction of science, art, culture and future in afrofuturism. The essay focuses on the use of scientific discourse in afrofuturistic narratives (novels, movies, graphic novels, musical works). The question is: Is afrofuturism also interpretive research and the critical theory of a culture?

Źródło:

Sztuka i Dokumentacja; 2016, 14; 28-37
2080-413X

Pojawia się w:

Sztuka i Dokumentacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Między nadzieją a paranoją. O post-człowieku w filmach science fiction (na kilku przykładach)
Between Hope and Paranoia. On the Post-human in Science Fiction Movies (A Couple of Examples)

Autorzy:

Gorliński-Kucik, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520018.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Ośrodek Badawczy Facta Ficta

Tematy:

science fiction
science fiction cinema
the post-human
transhumanism
evolution
creationism
artificial intelligence

Opis:

In the article, Gorliński-Kucik describes the determinants of science fiction conventions which aim at investigatiing the future of man and civilization. In doing so, the author reflects on movies released in recent years (2013–2019), which, in his opinion, best exemplify the problem in question, i.e. the construal of transhumanism. Analysed films include: Her (2013), Under the Skin (2013), Lucy (2014), Transcendence (2014), Chappie (2015), Arrival (2016), Blade Runner 2049 (2017), Ghost in the Shell (2017), Alita: Battle Angel (2019), and Netflix animated anthology Love, Death & Robots (2019). Gorliński-Kucik concludes that vast majority of interpreted movies addressess the post-human and predicts its appearance in the near future―without, however, fully escaping the eponymoys dichotomy of hope and paranoia.

Źródło:

Creatio Fantastica; 2018, 2(59); 109-122
2300-2514

Pojawia się w:

Creatio Fantastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

The Canvas and the Maze: Deconstructing Wall and Frontier in Contemporary American Science Fiction

Autorzy:

Grilli, Chiara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/626160.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Science Fiction
Wall
American frontier

Opis:

Chiara GrilliIndependent scholarItaly The Canvas and the Maze: Deconstructing Wall and Frontier in Contemporary American Science Fiction Abstract: Science Fiction has always been used to analyze society through the construction of parallel worlds. Likewise, Denis Villeneuve’s movie Arrival (2016) and the TV series Westworld (2016) challenge respectively the evocative symbol of the wall and the old myth of the American frontier, thanks to the fruitful possibilities of representation offered by the Sci-Fi  genre. While in Arrival the wall is turned into the first tool of communication between two cultures, in Westworld the myth depicting America as the land of opportunity connects with that of the frontier and the search for new lands, intended here not as outdoor places, but more importantly as inner spaces. Beside their mystifying power, what connects these two works is a more complex concept of time and of identity: thanks to the screen and the maze, and, as a consequence, thanks to interrelation and introspection, the self is allowed to wander through time, through visionary predictions of the future and hallucinatory mirages of the past, which give the individual the chance to re-build his/her own life story.Keywords: Science Fiction, Wall, American frontier

Źródło:

Review of International American Studies; 2018, 11, 2
1991-2773

Pojawia się w:

Review of International American Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Postapokalipsa i teraźniejszość. "Starość aksolotla" Jacka Dukaja

Autorzy:

Kaliszuk, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607748.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

science fiction
technology
modernism
android
post-humanism
Science-fiction, technologia, modernizm, android, posthumanizm

Opis:

The author analyses The Old Axolotl, a short novel by Jacek Dukaj. The writer creates a cosmic catastrophe in order to show contemporary ways and concepts to create one’s self and methods of defining humanity. Men no longer have physical bodies, they exist in machines and have to create their own new civilization. This situation enables Dukaj to diagnose our beliefs, images and ideas of what is human or non-human. However, he is not so optimistic. Dukaj’s novel is full of ambivalence when it comes to Reason and technology, which would establish the new post-human world.
Autor analizuje mini powieść Jacka Dukaja Starość aksolotla. Pisarz inscenizuje apokalipsę, by pokazać współczesne sposoby konceptualizowania tożsamości, a szerzej definiowania człowieczeństwa. Radykalne zniesienie ludzkiej cielesności staje się narzędziem diagnozy teraźniejszych wyobrażeń dotyczących tego, co ludzkie, choć zarazem Dukaj ambiwalentnie patrzy na Rozum i technologię, które miałyby ustanowić posthumanistyczne realia.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 2
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Czy po apokalipsie nadchodzi utopia? "Utopie, nejlepsi verze" Ivana Kmínka

Autorzy:

Hanshew, Kenneth

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/608013.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

post-apocalypse
Ivan Kmínek
science fiction
utopy
postapokalipsa
Ivan Kminek
science–fiction
utopia

Opis:

In his article, “After the Apocalypse comes Utopia? Ivan Kmínek’s Utopia, the Best Version” Kenneth Hanshew examines the various aspects of one of the three best works of Czech post-apocalyptic science fiction. He focuses on the following: the revelation of the utopian society as problematic, humorous accents regarding the title, exploration of the conflicts in the established utopian society, comparison with the concept of future as presented by other science-fiction authors, departure of Kminek’s world from the notions of utopia’s perfection and eutopian literary conventions, examination of the psychology and siginficance of the narrator and characters, as well as the analysis of the structure, motifs, tropes and themes used in the story itself. It is questioned whether the achieved goals of a utopian society as portrayed in the novel genuinely are foundations for a positive utopia. Hanshew continues to compare and contrast Kminek’s ideas with other authors, as well as reveal the eliterary allusions conveyed within the work. It is explained which science-fiction themes are used in the construction of the presented world and how they depart from the canon. Finally, the author observes and evaluates the non-dystopian aspects of Kminek’s novel (i.e. romance, detective novel, comedy) and the extent to which it is based on allegory.
Autor w swoim artykule zajmuje się różnymi aspektami jednej z najlepszych powieści czeskiego pisarza science fiction Ivana Kminka, koncentrując się na utopijnej wizji społeczeństwa i porównując ją do obrazów innych autorów fantastycznych. Zadaje pytanie o to, czy osiągnięcie celów utopijnej społeczności, jaka została ukazana w powieści, rzeczywiście jest podstawą pozytywnej utopii. Wyjaśnia, jakie motywy fantastyczne są użyte do konstruowania świata przedstawionego, a które są odejściem od kanonu. Autor analizuje także antyutopijne aspekty powieści Kminka (tj. romans, powieść detektywistyczna, komedia) oraz stopień, w jakim jest ona oparta na alegorii.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 2
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Podróż w czasie jako laboratorium narracji
Time travel as a narrative laboratory

Autorzy:

Leś, Mariusz Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041903.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

time travel
science fiction
narratology

Opis:

Time travel is one of the most popular themes in science fiction. Usually it is discussed from a perspective of technological and scientific possibilities for the realization of fantastic visions. Researchers focus on logical paradoxes implied by traveling back in time. The author of this article, inspired by David Wittenberg’s Time Travel: The Popular Philosophy of Narrative, draws attention to metanarrative functions of time travel theme, which becomes a challenge for writers and narrative techniques.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 28; 35-51
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Wybrane wątki transhumanistyczne w „Diunie” Franka Herberta

Autorzy:

Szudejko, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340370.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Instytut Metropolitalny

Tematy:

futurologia
transhumanism
science fiction
futurology

Opis:

W artykule przedstawiono wybrane wątki transhumanistyczne, do których na- wiązano w „Diunie” Franka Herberta, a także w filmie w reżyserii D. Villeneuve’a. W szczególności analizowane są trzy grupy: siostry Bene Geserit, nawigatorzy Gildii Przestrzeni oraz mentaci. Argumentuje się, że proces ich ukierunkowanej ewolucji i szkolenia jest w rzeczywistości praktyką transhumanistyczną, której szczytową reprezentacją jest transformacja Leto II w hybrydę człowieka i robaka. W dalszej części artykułu przeprowadzono analizę dopuszczalności tych praktyk w świetle podstawowych praw człowieka, przyjętych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Ostateczny wniosek jest taki, że Diuna może być postrzegana jako ostrzeżenie dla bioinżynierów i prawodawców przed niekontrolowanym postępem w genetyce.
The article presents the selected transhumanist themes, as referred to in Frank Herbert’s “Dune”, as well as in the movie, directed by D. Villeneuve. In particular, the three groups are analysed: Bene Geserit sisters, Spacing Guild navigators and mentats. It is argued that the process of their directed evolution and training is in fact a transhumanist practice, with its peak representation in Leto II’s transformation in a human-worm hybrid. In the further part of the paper, an admissibility of these practices in light of basic human rights, adopted in Universal Declaration of Human Rights is carried out. The final conclusion is that Dune can be perceived as a warning to the bioengineers and legislators against unchecked progress in genetics.

Źródło:

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym; 2024, 11; 46-56
2720-4456

Pojawia się w:

Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

斯坦尼斯瓦夫·莱姆作品《泥人十四》 中的后人类主义哲学思考
Philosophical Reflections on Posthumanism in Golem XIV by Stanisław Lem
Filozoficzne refleksje nad posthumanizmem w utworze Stanisława Lema Golem XIV

Autorzy:

Mao, Yinhui
Sun, Yan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/13144350.pdf

Data publikacji:

2022-12-17

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

posthumanizm
Stanisław Lem
Golem XIV
ewolucja
literatura science-fiction
posthumanism
evolution
science-fiction literature

Opis:

Stanisław Lem był wielkim pisarzem, futurystą i krytykiem literackim, ale chińskie przekłady większości jego dzieł zostały wydane w Chinach dopiero z okazji setnej rocznicy urodzin autora w 2021 roku. Z tej przyczyny prowadzone w Chinach badania naukowe na temat Lema i jego twórczości są nieliczne. Wielu czytelników nie do końca rozumie też idee zawarte w książkach Stanisława Lema. Istnieje zatem potrzeba znalezienia odpowiednich metod analizy i badania twórczości pisarza. W niniejszym artykule wykazano, że perspektywa posthumanistyczna może dostarczyć wiarygodnego wzoru dla studiów nad Lemem. W latach 90. XX wieku popularność zdobyły interdyscyplinarne badania nad posthumanizmem, a ich koncepcja personifikacji technologii i „cyborga” otworzyła szeroką przestrzeń pisarzom reprezentującym literaturę popularnonaukową. Jednak już w latach 70. Lem złożył deklarację posthumanizmu, w której wykreował typową postać cyborga – Golema XIV – i przez narrację tej sztucznej inteligencji wyraził własne poglądy na temat relacji między człowiekiem a technologią, człowiekiem a nie-człowiekiem. W niniejszym artykule przeanalizowano dzieło Lema Golem XIV. Przedstawione w tym utworze filozoficzne idee autora nie tylko pokrywają się pod wieloma względami z dzisiejszymi teoriami posthumanistycznymi, lecz także wyrażają pewne wnikliwe refleksje, które jako bardziej futurystyczne wykraczają daleko poza ramy myśli posthumanistycznej. Lem skupia się przede wszystkim na interpretacji ewolucji i mądrości. Cel ludzkiego istnienia wyjaśnia w kategoriach ewolucji, co mieści się w ramach posthumanizmu. Jednak prezentowany utwór zawiera nie tylko posthumanistyczną krytykę antropocentryzmu – także dopełnia dekonstrukcję człowieka. Wielu badaczy we wcześniejszych opracowaniach łączyło twórczość Lema z posthumanizmem, ale opracowaniom tym brakowało teoretycznego wsparcia. Niewiele też mówiono o historii rozwoju dyscyplinarnego tego nurtu, co uczyniono w niniejszym artykule. Zawarto w nim ponadto omówienie kompozycji układu treści dzieła Lema Golem XIV, przedstawiono pogłębioną analizę obecnych w nim idei posthumanistycznych oraz wydestylowano unikalne poglądy filozoficzne Lema w nadziei na dostarczenie nowych pomysłów na interpretację jego utworu.
In the 1990s, posthumanism gained popularity in interdisciplinary research, and its concept of the personification of technology and the “cyborg” offered a wide scope for science fiction. But as early as the 1970s, Polish science fiction novelist Stanisław Lem had already made a manifesto of posthumanism in his work, in which he created Golem XIV, a typical cyborg, and expressed his own views on the relationship between human and technology, human and non-human, etc. through the narration of this artificial intelligence. In his book, he created Golem XIV, the archetypal cyborg. The philosophical ideas of Lem in Golem XIV not only coincide with the present theories of posthumanism in many ways, but also have some insightful thoughts that go far beyond the framework of posthumanist thought and are more forward-looking. This paper includes the history of the development of the discipline of posthumanism, discussion on the content of Lem’s Golem XIV, an in-depth analysis of posthumanist thinking, and Lem’s own unique philosophical views in the hope of providing new ideas for interpreting Lem’s work.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-12
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Adaptacja czy egzotyzacja – strategie tłumaczeniowe w przekładzie powieści braci Strugackich Poniedziałek zaczyna się w sobotę
DOMESTICATION OR FOREIGNIZATION? TRANSLATORIAL STRATEGIES IN THE TRANSLATIONS OF THE STRUGATSKY BROTHERS’ NOVEL MONDAY BEGINS ON SATURDAY

Autorzy:

Michocka-Babiuk, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/444387.pdf

Data publikacji:

2017-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

translation
Russian literature
science-fiction
Strugatsky

Opis:

Science-fiction is a literary genre which should be fairly easy to translate. The process gets more difficult when one needs to translate elements of folklore and culture. In my essay I demonstrate how the perception of the world changes with the use of certain elements of folklore. The selected examples of Russian science-fiction literature and their translations into Polish reflect the modified worldview. The essay is based on the Strugatsky brothers’ novel Monday begins on Saturday and two translations into Polish by Ewa Skorska and Irena Piotrowska. Two translation strategies – domestication and foreignization – are discussed and I consider which one the translator should use.

Źródło:

Acta Neophilologica; 2017, XIX/2; 191-201
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Kręgi obcości w Extensie Jacka Dukaja
Circles of foreignness in Extensa by Jacek Dukaj`s

Autorzy:

Mazurkiewicz, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1376046.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

Jacek Dukaj
Extensa
science fiction
strangeness

Opis:

When reading Extensa (2002) by Jacek Dukaj and acquainting with its communicational and artistic implications, the reader becomes aware of relativization of otherness, as a result of the very essence of what the Other is. Thus Extensa is not exactly a story of otherness, but from the perspective of literary communication it is a story which exists outside of agreed taxonomy and is foreign to the clear, contemporary division into fantasy and mainstream. This means that Dukaj’s Extensa both presents the otherness of the novel (towards the reader’s expectations), as well as it is a story about otherness itself. Entangled in the strangeness of the novel, in the light of its line of communication and previous interpretational schema – created on the basis of previously read science-fiction novels – the reader is bound to feel alienated due to the difference between what is anticipated and what is presented. Paradoxically, the otherness both of the novel (in the context of the genre’s tradition and of the line of communication in which it functions) and its fictional world allows redefinition of the cognising subject who must manage his own, unpredictable “otherness.” This is because the Other remains a symbol of all that undergoes change. Thus, the attitude towards the Other becomes a challenge that requires a confrontation with our own self and, at the same time, it is an “empathy exercise” which rejects mutual dependencies of empathy and stereotypisation, typical for modern literature.

Źródło:

International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture; 2019, 1, 1; 22-43
2658-154X

Pojawia się w:

International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

“Are we not Men?”: Reading the Human-Animal Interface in Science Fiction through John Berger’s “Why Look at Animals?”

Autorzy:

Smolnikov, Andrei

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1912438.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

science fiction
animal turn
language
ontology

Opis:

The so-called animal turn in literature has fostered the evolution of animal studies, a discipline aimed at interrogating the ontological, ethical, and metaphysical implications of animal depictions. Animal studies deals with representation and agency in literature, and its insights have fundamental implications for understanding the conception and progression of human-animal interactions. Considering questions raised by animal studies in the context of literary depictions of animals in science fiction, this article threads John Berger’s characterization of the present as a time of radical marginalization of animals in his essay “Why Look at Animals?” through two highly influential science fiction texts: H. G. Wells’s The Island of Doctor Moreau and Philip K. Dick’s Do Androids Dream of Electric Sheep?. Applying Berger’s reasoning to these two novels raises issues of personhood, criteria for ontological demarcation, and the dynamics of power, providing an opportunity to clarify, modify, and refute a number of his finer claims. This process of refinement allows us to track conceptions of human-animal interactions through the literary landscape and explore their extrapolations into various speculative contexts, including the frontiers of science and post-apocalyptic worlds.

Źródło:

New Horizons in English Studies; 2020, 5; 157-171
2543-8980

Pojawia się w:

New Horizons in English Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Nostalgia retrofuturystów
Nostalgia in Retrofuturism

Autorzy:

Leś, Mariusz M

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951665.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

retrofuturism
science fiction
steampunk
fictional time

Opis:

Science fiction novels are chronologically located where multiple time references intersect. Future dominates the semantics of the novel whereas past reference organizes the grammar of the narrative. Nostalgic retrofuturism explicitly demonstrates the tensions between various time modes, and as a result it shows a vision of “the future which has never happened”.

Źródło:

Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2016, 9
2082-9701
2720-0078

Pojawia się w:

Białostockie Studia Literaturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Fantastyczne pieniądze. Ekonomia w narracjach science fiction

Autorzy:

Sowiński, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/639242.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

pieniądze, literatura science fiction, ekonomia, utopia

Opis:

Fantastic Money. Economy in sci-fi narrationsThe main goal of this text is to show why money is so wildly represented in the sci-fi narrations. The main reason for this is the obscure nature of money – its phantasmatic origin (according to Jan Sowa’s conception). The second reason is the imperative to create a logical and consistent universe in sci-fi narrations. Money, as one of the most important elements of the reality, must be included in the plot. And, last but not least, money and the whole economic and sociological system related to it, is a very useful and powerful tool for critical purposes.In the further parts of the text the author interprets two sci-fi narrations which are emblematic for Polish sci-fi genre – the book Limes inferior by Janusz Zajdel and the movie O-bi, o-ba: Koniec cywilizacji (‘O-bi, O-ba: The End of Civilization’) directed by Piotr Szulkin. These two examples show that money can be used in sci-fi narrations not only as a world-building element, but also as an important critical tool. Because of its nature, the sci-fi genre is particularly predestined to explore the social and political mechanism which stands behind the money and economic system.

Źródło:

Wielogłos; 2013, 4(18)
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Ambiguous Bodies, Biopower and the Ideologies of Science Fiction

Autorzy:

Flynn, Susan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/653521.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Science fiction
Foucault
biopower
biotechnology
ideology

Opis:

Contemporary Hollywood film narrates the fear of monstrous science; attending to the modulations of medicine, capital and the body. The filmic body is employed to illustrate the power of the new biotechnologies to create and sustain life and the new sets of social relations which are a consequence of the marriage of capital and medicine. In the Hollywood film, persons who do not fit the ideal healthy persona have a moral duty to pursue repair and transformation. Constructed as inherently lacking, the unhealthy body becomes a repository for social anxieties about control and vulnerability, vis-à-vis the enormous and exponentially expanding science and technology fields. Hierarchies of embodiment are played out on the Big Screen as imperfect bodies are excluded from public life, power and status and urged to strive for “optimization”. Late modern societies present the possibility of new technologies which have the potential to radicalize bodies. However, these potential modulations are ultimately derived from a set of ideologies around the body and the power of the individual to enact an individualized solution. Contemporary narratives circulate around ownership of capital and the price of “repair.” This marriage of science and capital in popular narratives may be indicative of concerns for our future, as the power to make and repair life seems to rest increasingly in the hands of an elite.

Źródło:

Analyses/Rereadings/Theories: A Journal Devoted to Literature, Film and Theatre; 2016, 4, 1
2353-6098

Pojawia się w:

Analyses/Rereadings/Theories: A Journal Devoted to Literature, Film and Theatre

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Mój awatar krzyczy jak ja. Współczesne realizacje motywu sobowtóra w kilku polskich tekstach fantastycznonaukowych
My Avatar Screams Like Me. Doppelgangers in Selected Polish Science Fiction Narratives

Autorzy:

Błaszkowska-Nawrocka, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2097195.pdf

Data publikacji:

2021-12-30

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

fantastyka naukowa
sobowtór
identyfikacja wyobrażeniowa
science fiction, doppelgänger, imaginary identification
science fiction
doppelgabge
doppelgänger
imaginary identification

Opis:

Celem tekstu jest przyjrzenie się kilku realizacjom motywu sobowtóra i ukazanie, w jaki sposób ta istniejąca w kulturze od wieków figura aktualizuje się w literaturze drugiej połowy XX wieku. Jaka jest relacja między tymi postaciami a tradycyjnie ujmowanymi doppelgängerami ukazującymi rozbicie i poczucie zagrożenia podmiotu? Czy zmiana, jaka zaszła w figurze sobowtóra, jest tylko powierzchowna, wynikająca z konieczności unowocześnienia wytartych motywów, czy też za taką modyfikacją postępuje również ewolucja przenoszonych znaczeń? Jako materiał badawczy posłużyły trzy polskie opowiadania fantastycznonaukowe, które powstały w obrębie różnych nurtów i w różnym czasie: “Holoman” Janusza Szablickiego i “Skasować drugie ja” Adama Hollanka oraz tekst “#Eudajmonia” Magdaleny Kucenty.
The aim of the article is to investigate selected instances of the doppelgänger literary motif and to present how that centuries-old figure actualizes itself in the literature of the second half of the 20th century. The text explores the following questions: how is the relationship between these characters and traditional doppelgängers used to show the subject’s disintegration and sense of danger? Is the change that occurred within the doppelgänger figure only a superficial modernization of an obsolete trope or rather a profound evolution of the meaning it conveys? My research focuses on three Polish science-fiction narratives, written in different times and within different paradigms: “Holoman” by Janusz Szablicki, “Skasować drugie ja” by Adam Hollanek and “#Eudajmonia” by Magdalena Kucenty.

Źródło:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2021, 43; 297-311
1508-6305
2544-3186

Pojawia się w:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

New Humanity of the Future and Its New Barriers of Otherness – Bruce Sterling’s Schismatrix as a Science Fiction Speculation on Trans/Posthuman Evolution

Autorzy:

Marszalski, Mariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013201.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu

Tematy:

transhumanism
posthumanism
human evolution
otherness
science fiction

Opis:

The possible future of mankind features prominently among SF topics. Despite a long record of failures, like unsuccessful grappling with the scourge of war, present day humanity has come a long way to assume a degree of unity it has never enjoyed before. The process of globalization has its anti-globalist opponents, but its idealistic aim is a better world without racial, social, economic and in some areas even national barriers separating people. This picture of multiracial, multicultural but otherwise ontologically uniform humanity amounts to a vision of a sentient species that is close to achieving its mature form. However, what may look like the final stop of our journey is treated by both the advocates (e.g. Ray Kurzweil) and critics (e.g. Fukuyama) of humanity’s trans/posthuman development as the beginning of a new stage of our existence. A question arises if the new paths of evolution involve a danger that humans will fall victim to a policy of metaphysical laissez faire that will put the race’s unity and continuity in jeopardy. Will the old walls of racial prejudice and social inequality between people that we have striven to break down be replaced by new ones? The objective of this paper is to use Bruce Sterling’s Shaper/Mechanist universe as a literary illustration of the new barriers that the prospective trans/posthumanity may have to face and seek to surmount or leave behind.

Źródło:

Academic Journal of Modern Philology; 2021, 14; 247-256
2299-7164
2353-3218

Pojawia się w:

Academic Journal of Modern Philology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Przez fantastykę do ekokrytyki. Zwrot ku science fiction
From Fiction to Ecocriticism. A Science Fiction Turn

Autorzy:

Gajewska, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2036514.pdf

Data publikacji:

2021-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

ecofiction
science fiction
ecohorror
anthropocene
ecocriticism
posthumanism

Opis:

The author puts forward the thesis that the challenges of the current times resulting from environmental change, the destruction of habitats and ecological disasters direct our sensibilities and aesthetics ever more tangibly towards the fantastic or ecofiction: (eco)horror, (eco)science fiction, or (eco)fantasy. However, while ecohorror mainly exposes the negative aftermath of the Anthropocene, culminating in inevitable disaster, science fiction offers leeway for a more speculative approach, enabling one to construct such visions of reality in which multispecies justice will be observed and cultivated. The author follows K.S. Robinson’s line of thinking that “science fiction is a new realism”, A. Ghosh’s analysis of the relationship between literature and ecology, and D. Haraway’s research on new ways of understanding the relationships between people and non-humans using the speculative potential of sci-fi. It is therefore suggested that there is a great need for a science fiction vision, aesthetic and narration that would be capable of guiding us out of the anthropocentric entanglement and the Anthropocene/Capitalocene into the Chthulucene (as conceived by Haraway).

Źródło:

Przestrzenie Teorii; 2021, 35; 311-330
2450-5765

Pojawia się w:

Przestrzenie Teorii

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Myśleć fantastyką. Przez science fiction do posthumanizmu
Thinking fantastic. From science fiction to posthumanism

Autorzy:

Gajewska, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047424.pdf

Data publikacji:

2021-03-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

posthumanism
science fiction
posthuman
artificial intelligence
Anthropocene

Opis:

The author presents the thesis that fantastic literature and film, especially in the science fiction variant, is a privileged form of expression in posthumanist discourse. The themes, motifs and protagonists of science fiction are invoked in various contexts by Donna J. Haraway, Rosi Braidotti, Luciana Parisi, and Pramod K. Nayar. The author analyzes various areas of the involvement and usage of science fiction in posthumanist discourse: on the ontological, axiological and epistemological levels.

Źródło:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 28, 37; 5-19
1731-450X

Pojawia się w:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Mózg jako nowy wszechświat – wokół Incepcji Christophera Nolana
The brain as the new universe – reflections on Inception by Christopher Nolan

Autorzy:

Kowalczyk, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047449.pdf

Data publikacji:

2021-03-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

science fiction cinema
brain
Inception
Christopher Nolan

Opis:

The article shows the growing interest of science fiction cinema in the human brain and related concepts, such as mind or consciousness. Nowadays, when distant space travel seems unreachable, artists find the exploration potential of the brain very promising. Thus, the main thesis of this analysis says that the brain has become for science fiction cinema the new universe. An excellent example of this paradigm shift is Inception (dir. Christopher Nolan, 2010). In the movie, the mind is depicted as a physical and accessible place, where we can find a lot of mysteries to solve. The characters travel to the deepest parts of subconsciousness because the processes inside the brain are the key to understanding and changing the real world. The article also shows how the director uses the achievements of science fiction cinema and, at the same time, that he postulates a new way of considering the issues relevant to modern neuroscience.

Źródło:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 28, 37; 207-220
1731-450X

Pojawia się w:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Poetyka pustego miasta. Pejzaże urbanistyczne w katastroficznej science fiction
The poetics of an empty city. Urban landscapes in catastrophic science fiction

Autorzy:

Szałasek, Filip

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/445454.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

apocalypse
grotesque
catastrophism
popular literature
science fiction

Opis:

Post-apocalyptic novel – a catastrophic branch of science fiction devoted to the vision of civilization ruined by some sort of a cataclysm – managed to form a separate poetics of space creation. Images of the presented world depend on the psychological shape of the heroes who are directly exposed to the extreme boundary experience. When picturing the landscapes of desolated metropolises, the authors use solutions typical for horror and adventure novels, the ex- and impressionistic traditions as well as techniques typical for grotesque and naturalism. By extending the paths typical for science fiction, the post-apocalyptic novel moves away from the main movement and forms a separate convention of the description. The author of the article tries to shed some light on its assumptions by providing numerous examples of urban landscapes.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2013, 1; 138-157
2353-4583
2449-7401

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Summa technologiae odnaleziona w przekładzie
Summa technologiae Found in Translation

Autorzy:

Leś, Mariusz M

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951638.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

future studies
futurology
science fiction
Stanisław Lem

Opis:

The article evaluates the reception of the futurological work by Stanisław Lem – Summa technologiae. It points to the discrepancy between Lem’s expectations and the reception of his work by western philosophy of science and technology. Further, the text recognizes the fact that Lem’s work belongs to the legacy of Solaris.

Źródło:

Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2015, 6
2082-9701
2720-0078

Pojawia się w:

Białostockie Studia Literaturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Pseudomorfy, światotwórstwo i roboty. O książce Kultury wizualne science fiction Pawła Frelika i różnych perspektywach badania fantastyki naukowej
Pseudomorphs, World-building, and Robots. On Paweł Frelik’s „Visual Cultures of Science Fiction” and Different Ways of Studying Science Fiction

Autorzy:

Alejski, Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520091.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Ośrodek Badawczy Facta Ficta

Tematy:

science fiction studies
visual culture
Pawel Frelik

Opis:

Reviewed book: Paweł Frelik, Kultury wizualne science fiction, Kraków: Wydawnictwo Universitas 2017, ISBN: 978-83-24227-00-6, pp. 216.

Źródło:

Creatio Fantastica; 2018, 2(59); 171-178
2300-2514

Pojawia się w:

Creatio Fantastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Wstęp do teorii trzech kręgów kobiecej prozy science fiction w Polsce. Na przykładzie twórczości Antoniny Liedtke i Anny Kańtoch

Autorzy:

Głowacka, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/639226.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

teoria trzech kręgów, kobieca proza science fiction, science fiction studies, feministyczna krytyka literacka, Kańtoch Anna, Liedtke Antonina

Opis:

An introduction to the theory of the three circles of women’s science fiction in Poland:The main purpose of this article is to present the author’s original theory of the ‘three circles’ of Polish women’s science fiction prose. Those circles are: the environmental circle, the branch circle and the main circle. In order to formulate the concept of the three circles and to conduct an analysis of critical reception of women’s science fiction prose it will be necessary to adhere to feminist literary criticism, strictly speaking the research perspective of Patrocino Schweickart. With its use the author of this article shows the status of women science fiction writers on the basis of the reception of works by Antonina Liedtke and Anna Kańtoch.

Źródło:

Wielogłos; 2013, 4(18)
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Światocentryczność fantastyki

Autorzy:

Maj, Krzysztof M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2080455.pdf

Data publikacji:

2021-12-23

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

światotwórstwo
allotopia
fantastyka
światocentryczność
fantasy
science fiction
world-building
fantastika
world-centeredness
fantasy studies
science fiction studies

Opis:

Artykuł wprowadza polskiego czytelnika w problematykę światocentryczności i zwrotu światocentrycznego we współczesnej teorii narracji. Nakreśliwszy kulturowe, ekonomiczne i transmedialne aspekty rzeczonego zwrotu, autor porusza problem dyskryminacji fantasy, science fiction oraz nurtów pokrewnych w akademickim piśmiennictwie teoretycznoliterackim XX i XXI wieku w Polsce. Celem tego jest przekierowanie uwagi teorii literatury na ignorowane dotąd aspekty twórczości artystycznej, takie jak choćby światotwórstwo (w miejsce fabułotwórstwa), imersja (w miejsce uważnego czytania) i performatywna światogra (w miejsce traktowania świata jako tła wydarzeń fabularnych). Wszystkie te zjawiska postuluje się włączyć w obręb postklasycznych studiów narratologicznych wykorzystywanych do analizy fantasy, science fiction oraz innych form fantastyki na przestrzeni różnych mediów.
The article introduces the reader to the phenomenon of the so-called world-centeredness as well as to the world-centered turn in contemporary narrative theory. Having delineated cultural, economic, and transmedial aspects of the turn in question, the author discusses the problem of academic discrimination against fantasy, science fiction, and similar genres in Polish literary theory of the 20th and 21st centuries. This aims for redirecting the focus of literary theory towards more neglected aspects of artistic production such as world-building (instead of storytelling), immersion (instead of closereading), and performatic worldplay (instead of backgrounding the diegetic world). All these new phenomena are suggested for inclusion in postclassical narrative studies applied to analysing fantasy, science fiction, and other forms of fantastika across the media.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 216-233
2353-4583
2449-7401

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Tomorrow’s Kin: Intergenerational Solidarity after The Genome

Autorzy:

Bugajska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/962252.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

young adult
posthumanism
science-fiction
solidarity
bioethics

Opis:

One of the issues that emerges with regard to radical human enhancement is the destruction of the intergenerational connections. It is variously envisioned in science fiction, and we can speak of many possible plateaus on which the human continuity, which entails solidarity, can be contested. Contemporary young adult dystopias, such as Shusterman’s Unwind Dystology (2007-15) and The Arc of a Scythe (2016-) cycles, Beckett’s Genesis (2010), Patterson’s Maximum Ride (2005-15) or Wells’s Partials (2009-14), very often conjoin the intergenerational issues typical of juvenile fiction with bioethical concerns in the posthuman and transhuman world. I look at the speculative futures of intergenerational solidarity from the point of view of the biological continuity, the subjective continuity and postgenerationality in an immortal society. In the majority of cases it may be observed how the child-adultdichotomy, with the superimposed adult normativity prejudice, threatens the coexistence of trans- and posthumans with their “parents,” leading to the redefinition of altruism in the wake of the homicidal ALife apocalypse. The relatively broad spectrum of the cases and perspectives I have selected yields a fairly comprehensive picture of contemporary projections of intergenerational solidarity “after the genome” (Herrick 2013).

Źródło:

Literatura Ludowa; 2018, 62, 3
2544-2872
0024-4708

Pojawia się w:

Literatura Ludowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Solaris and the Dao: The Reception of Stanislaw Lem’s Novel in the Sinophone World

Autorzy:

Wybieralska, Zofia Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1533144.pdf

Data publikacji:

2021-09-14

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Stanisław Lem
science fiction
Sinophone world
anthropocentrism

Opis:

The most popular science fiction novel written by the Polish author Stanisław Lem, Solaris, was published in 1961. Although it was translated into English as early as 1970, the book was unknown to the Sinophone readers until 2003, when the first translation from English into Chinese was published, most probably following the popularity of the resounding Hollywood film adaptation from 2002. Still, Suolalisi Xing (which can be translated as ‘Solaris Star’) did not attract broader audiences in China or Taiwan, at least not until the third version of the novel, translated directly from Polish into Chinese, saw the light of day in 2010. The appearance of this translation coincided with the beginning of a New Golden Era of Chinese and Taiwanese science fiction, which undoubtedly had a significant influence on the positive re-reception of Solaris. In the paper, the author focuses on the philosophical aspect of Lem’s work and investigates which themes and concepts present in Solaris caught the imagination of Chinese-speaking readers. The author wants to show how this reception, while coming from a different historical, cultural, and linguistic background, can enrich our understanding of the novel and introduce a new way of looking at the important existential questions stated by the writer.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2021, 40; 121-151
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Fiction Propels the World, from Artificial Intelligence, Genetic Engineering to Augmented Society - on Some Aspects of Stanisław Lem’s Works

Autorzy:

Banaś, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1964286.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

technological advances
social problems
Lem
science fiction

Opis:

The aim of this paper is to analyse the influence of Stanisław Lem’s works, an outstanding representative of Polish science fiction, philosopher and futurologist, on the shape of reality in which we currently function. Undoubtedly, Lem’s writings are a collection of predictions that describe, with unprecedented accuracy, the technologies of virtual reality, nanotechnology, biotechnology or robotics long before they were created. Are we living in a world that was described by one man many years ago? The research method used in this study is the content analysis of the selected novels by Stanisław Lem and the analysis of available secondary data. Let us therefore examine, on the one hand, the predictions of the Polish writer related to the development of the latest technologies, the advent of which he forecasted many years before they were created, and, on the other hand, let us consider what social consequences resulting from such a rapid progress in the field of technology the Polish futurologist warns us about.

Źródło:

The New Educational Review; 2021, 64; 29-38
1732-6729

Pojawia się w:

The New Educational Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Mechanizm powstawania totalitaryzmów na przykładzie filmów science-fiction

Autorzy:

Patrzylas, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2158791.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum

Tematy:

totalitarianism
science-fiction
movie
cinema
ideology
society

Opis:

The cinema is a medium with the largest number of tools needed for complete ideology picturing, including totalitarian ideology. The purpose of this article is to show the process of the formation, stabilization and decay of a totalitarian system. The author attempts to do this by analysis of the SF genre films. Examples are backed by a theory containing the most important intellectual study of totalitarianism, including fascism, Nazism and communism. The various stages, through which the totalitarianism comes, can be compared to the development of the organism. Any political or social system needs favorable conditions for existence. The most outstanding SF films contain often a profound reflection on the condition of societies shown, which enables to understand the structure and character of these most susceptible to yield to totalitarian ideologies. The author uses for its analysis movies from various historical periods of the genre, from strongly differing film cultures.These are examples of french new wave (la Nouvelle Vague), like Fahrenheit 451 (directed by Francois Truffaut), as well as movies form 1990s, like Matrix (directed by L. and A. Wachowsky). This article is a tribute to unappreciated science-fiction cinema.

Źródło:

Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2014, 3(9); 117-125
1730-0266

Pojawia się w:

Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Steampunk i romantyzm – Czterdzieści i cztery Krzysztofa Piskorskiego

Autorzy:

Zubik, Damian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/630589.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Piskorski
steampunk
romanticism
science fiction
speculative fiction
romantyzm
fantastyka

Opis:

The aim of the article is to read Krzysztof’s Piskorski novel Czterdzieści i cztery as a part of steampunk. In order to do so, we will trace the elements of this subgenre in the work and the method of implementation of its basic assumptions. In addition, the text aims at showing references to the romantic tradition that take place at various levels of the novel. Both planes are finally brought together. The whole makes it possible to see a combination of steampunk with the romantic tradition from both perspectives and to explore why this melange has brought the writer such reading success. Another relevant aspect of the research is embedding the work in the contexts of: fantasy literature, Maria Janion's romantic paradigm theory and popular culture.
Zamiarem artykułu jest próba odczytania powieści Czterdzieści i cztery Krzysztofa Piskorskiego poprzez przyjrzenie się jej funkcjonowaniu w ramach steampunku. W tym celu prześledzone zostały występujące w utworze elementy tego podgatunku oraz sposób realizacji jego podstawowych założeń. Ponadto tekst skupia się na ukazaniu odwołań do tradycji romantycznej, jakie dokonują się na różnych poziomach powieści. Obie z wymienionych płaszczyzn zostają do siebie odniesione. Pozwala to ujrzeć obecne w Czterdzieści i cztery połączenie steampunku z tradycją romantyczną z obu perspektyw, a także zgłębić, dlaczego melanż ten przyniósł pisarzowi taki sukces czytelniczy. Istotne dla badań jest osadzenie utworu w kontekstach: literatury fantastycznej, teorii paradygmatu romantycznego Marii Janion oraz kultury popularnej.

Źródło:

Acta Humana; 2017, 8
2082-4459

Pojawia się w:

Acta Humana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Wyznaczniki gatunkowe fantastyki naukowej w Teodora Tripplina „Lunatyka podróży po Księżycu”
Science Fiction Genre Determinants in Teodor Tripplin’s „A Sleepwalker’s Journey around the Moon”

Autorzy:

Mikołajczuk, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520012.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Ośrodek Badawczy Facta Ficta

Tematy:

science fiction
Polish science fiction
journey to the Moon
Teodor Tripplin
A Sleepwalker’s Journey around the Moon;

Opis:

The article aims to analyse the dilogy Lunatyka podróż po Księżycu (A Sleepwalker’s Journey around the Moon) in terms of science fiction genre determinants present therein. Mikołajczuk verifies whether the stories about Serafin Boliński, considered as one of the very first Polish science fiction text, are legitimately treated as such. In this aspect a so-called embryonic stage of a foundational piece of work plays a crucial role as this novel is not a typical representative of science fiction. Many fictional and nonfictional elements of Lunatyka podróż po Księżycu may disqualify it from this genre. Presenting the origins of science fiction in the worldwide literature and its definition allows to indicate a moment when this genre appeared in the Polish history of literatury and how it evolved in due course. The second part of the article discusses crucial science fiction genre features that can be found in Tripplin’s dylogy. Based on them, Mikołajczuk strives to prove that Tripplin’s work ought to be included in Polish science fiction canon as it employs a number of distinguishable science fiction tropes.

Źródło:

Creatio Fantastica; 2018, 2(59); 69-94
2300-2514

Pojawia się w:

Creatio Fantastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Poezja spekulatywna a fantastyka naukowa w poezji polskiej po 2010 roku. Próba ujęcia zjawiska

Autorzy:

Nowacka, Sonia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2080454.pdf

Data publikacji:

2021-12-23

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

science fiction poetry
speculative poetry
Polish poetry after 2010
poezja science fiction
poezja spekulatywna
poezja polska po 2010 roku

Opis:

Artykuł ma na celu naświetlenie zjawiska poezji science fiction oraz podjęcie próby charakteryzacji jej najważniejszych cech i wyróżników. Autorka zarysowuje różnice i podobieństwa między poezją SF funkcjonującą w obiegach anglosaskim oraz polskim, wskazując na odrębność rodzimej poezji względem tej pierwszej. Analizując definicje gatunkowe poezji spekulatywnej, umieszcza w ich ramach nowe tendencje obecne w polskiej literaturze i wskazuje szczególnie na zagadnienie kreacji świata przedstawionego.
This article highlights the phenomenon of science fiction poetry and attempts to characterize its most important and distinguishing features. The author outlines the differences and similarities between science fiction poetry in Anglo-Saxon and Polish circulation, pointing to the distinctiveness of Polish poetry from the former. Analyzing the genre definitions of speculative poetry, the author places these works within the new trends present in Polish literature, pointing in particular to the issue of the creation of the represented world.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 258-272
2353-4583
2449-7401

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Przyszłość nauki, przyszłość uniwersytetu. Fantastycznonaukowe prognozy zaniku wiedzy naukowej
The future of science, the future of university. The predictions of the collapse of scientific knowledge in science fiction

Autorzy:

Brzostek, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041905.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

science fiction
predictions
university
scientific knowledge
societal collapse

Opis:

The predictions of science fiction play an important part in the cultural landscape of contemporary western culture, being integral to the popular culture (novels, movies, TV series, graphic novels). Science fiction narratives predict the future of society, technology, culture but also – the science itself and a university as a scientific institution. The aim of this work is to shed light on the depiction of the future of science, knowledge, and university in the science fiction works, predicting the ineluctable societal collapse. The essay focuses on the use of the scientific discourse and scientific knowledge in the chosen science fiction narratives by Stanisław Lem, Walter M. Miller jr., John Brunner, and Paolo Bacigalupi.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 28; 13-33
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Cyborgi – literacko-filmowe figury dyskursu interaktywnego
Cyborgs – Literary and Film Figures of Interactive Discourse

Autorzy:

Gajewska, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1038992.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

cyborg
science fiction
pop culture
feminism
postcolonialism
posthumanism

Opis:

Gajewska Grażyna, Cyborgi – literacko-filmowe figury dyskursu interaktywnego [Cyborgs – Literary and Film Figures of Interactive Discourse]. „Przestrzenie Teorii” 32. Poznań 2019, Adam Mickiewicz University Press, pp. 179–196. ISSN 1644-6763. DOI 10.14746/pt.2019.32.9. The author analyzes the figure of the cyborg in science fiction literature and film. The text begins by showing this kind of literary work in the theoretical field and presents it as an interactive discourse. The author describes the scientific roots of constructing a human-technical hybrid, emphasizing the ideological and political context of this research. In this approach, the cyborg appears as a participant in and also a hostage of the Cold War. Next, the author finds literary and film creations of cyborgs inspired by this political and military heritage. The article also presents alternative images of cyborgs co-creating a feminist and postcolonial discourse. They were also included in specific policies and strategies aimed at deconstructing concepts such as sex and gender, sexuality, race, nation, social class. The main thesis of the article is that as fictitious and real entities, cyborgs are prone to ideologization and burdened with the obligation to politicize. Therefore, when studying cyborgs in literature, film and comics, we must ask what ideologies and politicians they serve.

Źródło:

Przestrzenie Teorii; 2019, 32; 179-196
2450-5765

Pojawia się w:

Przestrzenie Teorii

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Cовременная русская социальная фантастика (2017 Ольги Славниковой)
Contemporary Russian Social Science Fiction: Olga Slavnikova’s 2017

Autorzy:

Polak, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968757.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Slavnikova
strange revolution
social science fiction
alternative history

Opis:

In the first part of the article the author presents phenomena characteristic of current Russian social fiction, focusing on genres such as alternative history, futuro-historical fiction and alternative futurology. In the Russian literature of the last two decades, futurological forecasts draw attention. As part of social-political projects, they offer an alternative to the real history of Russia in the 20th century. The second part of the paper discusses the novel 2017 by Olga Slavnikova, considered one of the most interesting examples of alternative futurology.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2014, 07; 297-306
1427-9681
2353-4834

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Postapokaliptyczna biopolityka. Mechanizmy biowładzy w postkatastroficznych światach wyobrażonych kultury popularnej

Autorzy:

M, Nijakowski, Lech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/897413.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

popular culture
science fiction
post-apocalipse
biopolitics
biopower

Opis:

The article is devoted to biopolitics and forms of biopower in the post-apocalyptic worlds created in the texts of popular culture. The author’s theses are based on the analysis of 147 novels and short stories, as well as 246 films and series. The study describes the types of threats to the communities of survivors, strategies for dealing with them and their impact on the post-apocalyptic form of socialization. Although the analysis is not limited to the nuclear apocalypse, it pays special attention to radioactivity as a “magic factor” used in popular works. The author answers the question about what these thought experiments tell us about collective consciousness and “subconscious” of the late modern risk societies.

Źródło:

Przegląd Humanistyczny; 2017, 61(1 (456)); 163-179
0033-2194

Pojawia się w:

Przegląd Humanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Historie alternatywne w literaturze polskiej: typologia, tematyka, funkcje
Alternate History in Polish Literature: Typology, Subject Matter, Functions

Autorzy:

Wąsowicz, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/579199.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

alternate history
counterfactual history
polish literature
science-fiction

Opis:

Alternate history, the type of fiction which describes worlds in which history developed differently than in reality, is often depreciated as a subgenre of science–fiction. Yet Polish alternate history novels are in reality an interesting commentary on polish culture, history and memory. In this paper I present the subject–matter of Polish alternate history novels, their functions and their relevance to Polish culture. In the first part I describe the history of counterfactual thinking and historians’ attitude towards it. In the second part, I emphasize that there are two types of alternate history. I name them “non-fiction” and “fiction”. Next, I provide the definition of alternate history. In the third part of the article I describe functions of alternate history novels. These functions show clearly that they are not created for entertainment only. On the contrary, they comment on important features of Polish culture.

Źródło:

Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2016, 59/118 z. 2; 91-105
0084-4446

Pojawia się w:

Zagadnienia Rodzajów Literackich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Robinsonady w prozie Aleksandra Bielajewa
Robinsonade in the prose of Alexander Belyaev

Autorzy:

Witczak, Patryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/41537108.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

robinsonade
Alexander Belyaev
Robinson Crusoe
Defoe
science fiction

Opis:

The paper will present the phenomenon of Robinsonade in Russian literature of the first half of the twentieth century on the example of the work of fantasy writer Alexander Belyaev. Robinsonades is a variety of novel spread under the influence of D. Defoe’s „Robinson Crusoe” (1719), whose plot scheme (a castaway shaping the conditions of civilised life and a miniature human community on a desert island) was later taken up and paraphrased by numerous imitators in both the adventure novel and the utopian novel. Through the centuries, however, the boundaries of the concept have expanded considerably. The main aim of the paper is to show that some of Belyaev’s works meet the requirements to be described as robinsonades. It will also be shown that robinsonade is a diverse phenomenon. In Belyaev’s prose one can distinguish between model robinsonade, cosmic robinsonade and forest robinsonade. The analysis will be based on the methodology developed by narratology. Thus, the plot patterns of the analysed works will be studied in relation to the original – „The Cases of Robinson Crusoe”. The study of plot patterns need not be limited to indicating the presence of specific plot elements in the structure of the selected work, but may generate a number of additional question.

Źródło:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2023, 15; 91-105
2084-1302

Pojawia się w:

Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Brzmienie „Blade Runnera 2049”. O przenikaniu się muzyki i obrazu w filmie science fiction
The Sound of „Blade Runner 2049”. On the Interfusion of Image and Music in a Science Fiction Movie

Autorzy:

Brodowska, Julia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520007.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Ośrodek Badawczy Facta Ficta

Tematy:

science fiction
science fiction cinema
Blade Runner 2049
Vangelis
Hans Zimmer
Benjamin Wallfisch
Blade Runner
film music
diegetic music

Opis:

The article addresses the subject of coexistence of music and image in a movie with particular emphasis on science fiction aesthetics. It points out the important form-generating role of music in the visions of the future created within this genre. The key issue here is the use of electronic music, considered to be the most adequate for illustrating futuristic worlds. Based on the research of musicologists, the most representative examples of a combination of electronic and avant-garde music with a picture in science fiction cinema are chronologically discussed. The starting point for these considerations is the characteristic universe and ambient sounds of Blade Runner. However, the analysis focuses mainly on the music from the sequel, Blade Runner 2049, in which the style initiated by Vangelis is continued by Hans Zimmer and Benjamin Wallfisch. The main part of the article is a discussion of non-diegetic and diegetic music in Blade Runner 2049. It emphasizes its unique correlation with the visual layer of the film and an its important role in shaping the Bladerunner’s world. This example raises a broader subject of the importance of electronic music for future-oriented science fiction movies.

Źródło:

Creatio Fantastica; 2018, 2(59); 123-142
2300-2514

Pojawia się w:

Creatio Fantastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Lyuben Dilov’s Humorous Science Fiction: Literary Historical Contexts

Autorzy:

Borisova, Elena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2033965.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

Bulgarian contemporary literature
science fiction
Science
Lyuben
Dilov
humor
satire

Opis:

The report focuses on satirical prose of Lyuben Dilov as an important part of literaryhistorical processes in Bulgaria between 1960 and 1989. It also traces the development of the science fiction image in literature which uses humor and satire as a key to analyzing the clash between progressive science and backwardness in thinking and living; as a resource of expressing underdeveloped civilization – the inability of people to deal with new technology acceleration and their old understanding of progress. Lyuben Dilov`s prose also uses the unlimited possibilities of science fiction (scientific hypotheses, dreams, etc.) to reveal the metaphorical origins of the genre characteristic of the New Wave in sci-fi, the over-realization of the world in which we live. Turns the science fiction image into tool of social and cultural analysis.

Źródło:

International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture; 2021, 1, 3; 29-40
2658-154X

Pojawia się w:

International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

The limits of magic: A study in breaking through barriers in fantasy fiction
Granice magii — szkic o przełamywaniu barier w fantastyce

Autorzy:

Poradecki, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1042125.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

magia
bariery społeczne
fantasy
science-fiction
funkcja magii w literaturze
magic
social barriers
science fiction
function of magic in literature

Opis:

The article analyses the theme of magic in the works of Andrzej Sapkowski (the Witcher series) and Jarosław Grzędowicz (Pan Lodowego Ogrodu) in terms of their potential, limitations, and the social consequences of using them. Magic is a genre-forming element of fantasy fiction, yet in most works – e.g. Tolkien’s The Lord of the Rings or Robert E. Howard’s Conan series – readers do not learn about it more than they do from fairy tales. Magic is subject to extensive descriptions much later, i.e. in the works by Sapkowski and Grzędowicz. In Sapkowski’s texts, it is a natural force of nature, which is studied and developed by the members of an academy. In Grzędowicz’s novel, it is a highly advanced technology, often mistaken for spells by the fairly undeveloped inhabitants of the planet Midgard. Magic is an attempt at breaking through barriers enforced by the laws of nature as well as social barriers. An uncontrolled development may lead to the self-annihilation of an entire civilisation.
Artykuł to próba analizy magii w utworach Andrzeja Sapkowskiego (cykl o Wiedźminie) i Jarosława Grzędowicza (Pan Lodowego Ogrodu) pod względem jej możliwości, ograniczeń i społecznych konsekwencji jej stosowania. Magia jest gatunkotwórczym elementem literatury fantasy, lecz z większości dzieł np. Władcy Pierścienia Tolkiena czy cyklu o Conanie Roberta E. Howarda czytelnik nie dowiaduje się o niej więcej niż z baśni. Dopiero w znacznie późniejszych utworach Sapkowskiego i Grzędowicza magia zostaje dokładniej opisana. U Sapkowskiego jest naturalną siłą przyrody, którą studiują i rozwijają członkowie akademii. U Grzędowicza to wysoko zaawansowana technologia, mylona z czarami przez pozostających na etapie niskiego rozwoju mieszkańców planety Midgaard. Magia to próba przekroczenia barier, narzuconych przez prawa przyrody, ale także barier społecznych. Niekontrolowany jej rozwój może prowadzić do samozagłady cywilizacji.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 57, 2; 113-128
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Inny Zagrzeb. Transformacje obrazu miasta w chorwackiej prozie fantastycznej po 1991 roku
The Other Zagreb. Transformation of the City’s Image in Croatian Fantastic Fiction After 1991

Autorzy:

Wojtaszek, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/520016.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Ośrodek Badawczy Facta Ficta

Tematy:

urban fantasy
Croatian literature
science fiction
utopian studies

Opis:

Croatian speculative fiction in the last quarter of the century has been dominated by the city of Zagreb. There are three anthologies depicting the capital of Croatia and visions of its future: Zagreb 2004 (1995), Zagreb 2014 (1998) and Zagreb 2094 (2004). Also, in Croatian dystopian fiction, the popularity of which has grown rapidly since 2010, the city becomes a metaphor for the problem of exclusion and deep inequalities between the centre and the periphery. The changes in the literary image of Zagreb over the last twenty-five years illustrate not only the changing perception of an urban space and different ways of experiencing the city by writers, but also depict the evolution of speculative fiction in Croatia by distinguishing its most important elements: the growth of the importance of local motifs and places, as well as blurring the rigid genre boundaries and the evolution towards the so-called slipstream fiction. Thanks to the analysis of literary images of Zagreb, questions about the attitude of fantasy literature of that time towards the main contemporary issues can be raised. The article finally offers a possibility to define either the subversive or conciliatory character of fantasy works in the context of the most dominant ideologies of that time.

Źródło:

Creatio Fantastica; 2018, 1(58); 109-119
2300-2514

Pojawia się w:

Creatio Fantastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Przyszłość już była. Dystopie w najnowszym kinie science fiction Ameryki Łacińskiej
The future has already happened. Dystopias in contemporary Latin American science fiction cinema

Autorzy:

Racięski, Bolesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047445.pdf

Data publikacji:

2021-03-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

dystopia
Latin American Cinema
neocolonialism
neoliberalism
science fiction

Opis:

This paper examines the various ways in which contemporary Latin American science fiction films contest the neocolonial and neoliberal narratives, dominant in the region since the 20th century. I identify and examine strategies that filmmakers employ to challenge the common understanding of such notions as time, modernity and technological progress. I outline the visions of dystopias presented in the examined films, while also analyzing the counter-narratives introduced by filmmakers, which are mostly focused on creating a new, hybrid identity for a future citizen.

Źródło:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 28, 37; 167-175
1731-450X

Pojawia się w:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Popular Culture and Genetics: Genetics and Biotechnologies in the Movies

Autorzy:

Domaradzki, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1790244.pdf

Data publikacji:

2021-09-20

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Socjologiczne

Tematy:

biotechnology
cinema
genetics
movies
popular culture
science fiction

Opis:

Although the past few decades have been marked by a rapid development of biotechnologies, it significantly precedes the social understanding of genetic phenomena. At the same time, as biotechnologies have become an object of public interest, popular culture, particularly movies, plays an increasingly important role in shaping the public attitudes towards biotechnologies. Thus, by stressing the impact of popular culture on the social understanding of science, this paper aims to describe the dominant genetic tropes portrayed in the cinema. By analysing 175 movies that relate to biotechnologies produced between 1953 and 2018, it analyses seven main themes: 1) the general image of genetics, 2) genetic procedures 3) mutations, 4) DNA, 5) genetic essentialism, 6) the nature versus nurture debate, and 7) biofears generated in the movies.

Źródło:

Polish Sociological Review; 2021, 215, 3; 281-310
1231-1413
2657-4276

Pojawia się w:

Polish Sociological Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Cyberprzestrzeń i zmysły
Cyberspace and Senses

Autorzy:

Leś, Mariusz M

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951558.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

science fiction
possible worlds
cyberpunk
cyberspace
virtual reality
world-centered fiction

Opis:

As the author of this article claims, science fiction as a worldcentric convention, creates a fictitious world through the activation of the difference between the norm and the extraordinariness. A configuration of possible worlds arises, in the center of which the current world of fiction is. Science fiction enjoys a great variety of possibilities of confronting worlds. A particularly interesting variant is realized by the cyberpunk containing creations of simulated space or cyberspace.

Źródło:

Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2014, 5
2082-9701
2720-0078

Pojawia się w:

Białostockie Studia Literaturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Czechosłowackie podróże w czasie – od filmowej lekcji przyrody do normalizacyjnej zwariowanej komedii
Czechoslovakian time travel – from a filmed nature lesson to the normalization of crazy comedy

Autorzy:

Guzek, Mariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047438.pdf

Data publikacji:

2021-03-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czechoslovakian film
science fiction
time travel
crazy comedies
normalization

Opis:

Czechoslovakian film fantasy has its own canon comprised of various works, the successes of which were recorded by press industries around the world. They picked up various threads, but the most interesting one seems to be the theme of time travel, as represented by three films: A Journey to the Beginning of Time (1955), I Killed Einstein, Gentlemen (1969) and Tomorrow I’ll Wake Up and Scald Myself with Tea (1977). They were produced in different production conditions and placed in different genre assumptions, and they referred to the tradition of science fiction developed by popular literature in different ways. The text tries to define their status as part of the achievements of national cinematography, indicate structural components, and briefly discuss their reception, both critical and audience.

Źródło:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 28, 37; 61-76
1731-450X

Pojawia się w:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce