Wybrane wątki transhumanistyczne w „Diunie” Franka Herberta

W artykule przedstawiono wybrane wątki transhumanistyczne, do których na- wiązano w „Diunie” Franka Herberta, a także w filmie w reżyserii D. Villeneuve’a. W szczególności analizowane są trzy grupy: siostry Bene Geserit, nawigatorzy Gildii Przestrzeni oraz mentaci. Argumentuje się, że proces ich ukierunkowanej ewolucji i szkolenia jest w rzeczywistości praktyką transhumanistyczną, której szczytową reprezentacją jest transformacja Leto II w hybrydę człowieka i robaka. W dalszej części artykułu przeprowadzono analizę dopuszczalności tych praktyk w świetle podstawowych praw człowieka, przyjętych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Ostateczny wniosek jest taki, że Diuna może być postrzegana jako ostrzeżenie dla bioinżynierów i prawodawców przed niekontrolowanym postępem w genetyce.

The article presents the selected transhumanist themes, as referred to in Frank Herbert’s “Dune”, as well as in the movie, directed by D. Villeneuve. In particular, the three groups are analysed: Bene Geserit sisters, Spacing Guild navigators and mentats. It is argued that the process of their directed evolution and training is in fact a transhumanist practice, with its peak representation in Leto II’s transformation in a human-worm hybrid. In the further part of the paper, an admissibility of these practices in light of basic human rights, adopted in Universal Declaration of Human Rights is carried out. The final conclusion is that Dune can be perceived as a warning to the bioengineers and legislators against unchecked progress in genetics.