Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "STALINISM" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 95
Tytuł:
Принудительная миграция трудовых ресурсов (на примере депортации немцев в Хакасию)
Forced migration of labor resources (on the example of deportationof Germans to Khakassia)
Autorzy:
STEPANOV, Mikhail
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1016339.pdf
Data publikacji:
2020-10-02
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
deportation
labor
Russian Germans
Khakassia
repression
stalinism
Opis:
In the article on the basis of archival materials (The state archive of the Russian Federation, The state archive of the Krasnoyarsk territory, The national archive of the Republic of Khakassia) considers the process of forced labor migration as a result of deportation of Russian Germans during the war. Analysis of archival information led to the conclusion that the labor resources of the germans were used in agriculture, logging and industrial enterprises.
Źródło:
Historia i Świat; 2020, 9; 147-154
2299-2464
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Номенклатурная политика цк вкп(б) в 1939–1948 гг.
The Nomenclature Policy of the Central Committee of the All-Union Communist Party (bolsheviks) in 1939–1948
Autorzy:
Boldovskiy, Kiryll
Pivovarov, Nikita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971827.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
nomenclature
Stalinism
post-war society
Joseph Stalin
Alexey Alexandrovich Kuznetsov
Opis:
The article analyzes a nomenclature policy of the VKP(b) Central Committee during the World War II and the early postwar period. As the key sources the authors study following documents: lists of nomenclature positions, reports about changes in the number of positions, information on the composition and number of executives and another documents created in the Central Committee of the VKP(b). This paper briefly explores the dynamics of the quantity of nomenclature, the internal and external factors that determined the growth and decline of nomenclature positions. The greatest increase in nomenclature positions occurred in 1939–1941, when the nomenclature of the Central Committee included almost all significant positions in the USSR at that time. During the war between the USSR and Nazi Germany, a reverse trend was indicated. It was a sharp decline in the posts of nomenclature. This decline was caused by the occupation of Soviet territories and the reduction in the party's control over state structures. Separately, the article analyzes the personnel reform of 1946–1948, undertaken by the Secretary of the VKP(b) A.A. Kuznetsov. This article offers the reasons for the failure of this reform.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 104-125
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Историографический дискурс политических репрессий в СССР позднего сталинизма (1946-1953 гг.)
Historiographical discourse of political repressions in the USSR of late stalinism (1946-1953)
Dyskurs historiograficzny o represjach politycznych w ZSRR późnego stalinizmu (1946-1953)
Autorzy:
Степанов, Михаил
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1815763.pdf
Data publikacji:
2021-03-16
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
историография
политические репрессии
этнические
депортации
квазирепрессии
антисемитизм
СССР
ГУЛАГ
сталинизм
historiography
political repressions
ethnic deportations
antisemitism
USSR
GULAG
stalinism
quasi-repressions
deportacje narodowościowe
Opis:
В статье в историографическом контексте проанализирована проблема сталинских политических репрессий в СССР (1946-1953 гг.). В качестве базовых проблем выступили следующие: 1) уголовное преследование советских граждан, обвиненных в совершении «контрреволюционных преступлений»; 2) формирование в рамках советской политики борьбы с проявлениями космополитизма нового направления – так называемых «квазирепрессий»; 3) особенности реализации послевоенных этнических депортаций; 4) развитие системы ГУЛАГ-а в годы позднего сталинизма. Делается вывод, что, несмотря на определенный прогресс в исследовании данной проблематики, в центральных (обобщающих) публикациях присутствуют определенные сложности на региональном уровне, т.к. послевоенная репрессивная политика в СССР изучена здесь лишь фрагментарно.
The article analyzes the problem of stalinist political repressions in the USSR (1946-1953) in a historiographical context. The basic problems are the following: 1) criminal prosecution of soviet citizens accused of committing "counter-revolutionary crimes"; 2) the formation of a new direction in the framework of the soviet policy of combating manifestations of cosmopolitanism – the so-called "quasi-repressions"; 3) features of the implementation of post-war ethnic deportations; 4) the development of the GULAG system in the years of late stalinism. It is concluded that, despite some progress in the study of this issue in the central (generalizing) publications, there are certain difficulties at the regional level, since the post-war repressive policy in the USSR is studied only fragmentally.
W historiograficznym kontekście badaniu poddano problem stalinowskich represji politycznych na terenie Związku Radzieckiego w latach 1946- -1953. Podstawowymi kierunkami przeprowadzonych analiz były następujące obszary: 1) prześladowanie obywateli radzieckich poprzez postępowania karne z oskarżenia o popełnienie „przestępstw kontrrewolucyjnych”; 2) ukształtowanie w ramach radzieckiej polityki walki z przejawami kosmopolityzmu nowego kierunku działań – tzw. „quasi-represji”; 3) specyfika realizacji powojennych przesiedleń poszczególnych nacji; 4) rozwój systemu GUŁAG w latach późnego stalinizmu. W wyniku przeprowadzonego postępowania badawczego stwierdzono, że pomimo pewnego postępu w eksploracji tej problematyki, w głównych publikacjach (uogólniających) występują określone trudności na poziomie regionalnym, gdyż powojenna polityka represji w ZSRR została zbadana tylko fragmentarycznie.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2020, 17, 17; 225-256
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z polskiej leksykografii biograficznej, nekrologicznej i komemoratywnej. Rosja i ZSRS a Polska – ofiary antycywilizacji. (Bibliografia prac z lat 1832–2021 – w wyborze)
From Polish biographical, obituary and commemorative lexicography. Russia and the USSR versus Poland – victims of anti-civilization. (A bibliography of selected works from 1832-2021)
Autorzy:
Wojan, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2178968.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
biographical dictionaries
lists of people
registers of the dead
Russia
USSR
Polska
Russian partition
Polish exiles
victims of war crimes
victims of Stalinism
victims of the communist regime
Polish necropolises
Soviet cemeteries
słowniki biograficzne
spisy osobowe
rejestry zmarłych
Rosja
ZSRS
Polska
zabór rosyjski
polscy zesłańcy
ofiary zbrodni wojennych
ofiary stalinizmu
ofiary komunistycznego reżimu
polskie nekropolie
cmentarze radzieckie
Opis:
The paper presents selected issues in the area of Polish biographical lexicography from the genological perspective. The author proposes to distinguish a new type – obituary and commemorative lexicography. She states that no monographic work on biographical lexicography has been published within the Polish scholarly society. The existing publications are only in the form of thematic/problem and review articles. The second part of the paper contains a list of 379 Polish dictionaries; the bibliography covers the years 1832–2021. The data presented are considered statistically important. The bibliographic list includes various types/forms of dictionaries – strictly biographical dictionaries, lexicons, encyclopedias, dictionary-encyclopedias, encyclopedic guides, reference books (e.g. Who is who?), directories of people (e.g. The Book of Siberians), personal loss books, cemetery books, lists of people, alphabetical lists of people, lists of surnames, nicknames, registers of the dead, deported and others, indexes of people (e.g. of repressed people) and others, inventories (e.g. names of labor camps), etc. Formally, publications of this type meet the requirements of studies in the field of lexicography because: 1/ they constitute a linearly ordered set (by lexicographic order), and 2/ they are specific databases storing specific information.
Źródło:
Studia Rossica Gedanensia; 2022, 9; 201-248
2449-6715
2392-3644
Pojawia się w:
Studia Rossica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów francuskiej debaty o kinie stalinowskim
From the French debate about Stalinist cinema
Autorzy:
SZCZEPAŃSKI, TADEUSZ
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/921194.pdf
Data publikacji:
2016-10-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
stalinism
Andre Bazin
Georges Sadoul
soviet films
French film critique
Opis:
Through the juxtaposition of texts by Andre Bazin and Georges Sadoul, the author reconstructs a stormy debate on the reception of Soviet cinema from the Stalinist era in 1950s France.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2016, 18, 27; 33-62
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienia Wiktorii Hetmańskiej (1902-1985) jako przykład osobistego przeświadczenia o słuszności ustroju totalitarnego w Polsce 1945-1956
The memories of Wiktoria Hetmańska (1902-1985) as an example of personal conviction about historical rightness of the totalitarian regime in Poland in 1945-1956
Autorzy:
Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/516511.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
„nowy człowiek”
komunizm
stalinizm
ateizm
awans społeczny
ideologia
biografia
„new human”
comunism
stalinism
atheism
social promotion
ideology
biography
Opis:
Czasy reżimu komunistycznego to okres próby wychowania „nowego człowieka” ideowo przekonanego o słuszności dziejowej nastania rządów komunistycznych w Polsce. Narzędziami w tym procesie byli ludzie, którzy zetknęli z założeniami tej ideologii jeszcze w okresie międzywojennym, a trudna sytuacji egzystencjalna, panujące bezrobocie, jedynie utwierdziła ich samych w słuszności tej ideologii. Jedną z osób bezgranicznie przekonanych o słuszności ideologii marksistowsko-leninowskiej była Wiktoria Hetmańska. Obrządek świecki w czasie jej pogrzebu jest tego dowodem.
The period of the comunistic regime was the time of the great attempt to create “the new human” ideologically convinced about historical rightness of the advent of the communistic authority in Poland. The people, who encountered with the assumptions of this ideology during the interwar period were the tools in that process. Difficult conditions of existence and unemployment even more confirmed the rightness of this ideology in themselves. Wiktoria Hetmańska was one of the people, who were absolutely convinced about the rightness of ideology of marxism and leninism. The one of the evidences of such conviction was the secular ceremony of her funeral.
Źródło:
Studia Paradyskie; 2018, 28; 293-301
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WŁADZA VS. SZTUKA W PRL-U I DZIŚ
POWER VERSUS ART IN POLISH PEOPLE’S REPUBLIC AND TODAY
Autorzy:
Guzek, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487714.pdf
Data publikacji:
2017-11-07
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
TOTALITARIANISM
DEMOCRACY
STALINISM, THAW
REPRESSION
MAREK WLODARCZYK
CONCEPTUALISM
CONTEXTUALISM
POLISH CONTEMPORARY ART
ELECTIONS 2015
TOTALITARYZM,
DEMOKRACJA
STALINIZM
ODWILŻ
REPRESJA
MAREK WŁODARCZYK,KONCEPTUALIZM
KONTEKSTUALIZM
POLSKA SZTUKA WSPÓŁCZESNA
WYBORY 2015
Opis:
POWER VERSUS ART IN POLISH PEOPLE’S REPUBLIC AND TODAY The basis of this study is Mark Wlodarczyk’s paper on research methodology of art history in Polish People’s Republic, especially in the 1950’s. Włodarczyk put the thesis that power in that decade, standing under the banner of Stalinism, introduced elements of a thaw in the art, but at the same time they continued the policy of repression. Meltdown was an immanent part of policy. However, policy enforcement can be seen in the pragmatics of government throughout the entire period of communism. Hence the thesis of this article on the dialectics of thaw and repression as the dominant instrument of power used in art, as this area of power relations is discussed here. Among the examples, there are mainly those from the seventies, for a period of domination of conceptual art is considered a period when artists concentrated on the autonomy of art, and abandoned their social engagement in order to avoid repression. That consensus with the government, however, was apparent. Artists still challenged the tolerance of power and thus triggered a dialectic of thaw and repression, and the government showed its totalitarian face. After 1989, the power in a democratic system is distributed, therefore the dialectic of thaw and repression loses its functionality. Also, Włodarczyk described the situation in Poland after the elections of 2015. He believes that political and totalitarian method of governance brings back functionality of dialectic thaw and repression against contemporary art.
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2016, 21; 36-47
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Więzienna korespondencja biskupa Czesława Kaczmarka do Prymasa Stefana Wyszyńskiego (1951-1953). Analiza źródłoznawcza
Autorzy:
Gryz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33342065.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
epistolography
prison letters
Stalinism
communist authorities
Diocese of Kielce
Bishop Czesław Kaczmarek
Primate Stefan Wyszyński
epistolografia
listy więzienne
stalinizm
władze komunistyczne
diecezja kielecka
biskup Czesław Kaczmarek
prymas Stefan Wyszyński
Opis:
Biskup Czesław Kaczmarek, ordynariusz kielecki, był więźniem politycznym w czasach komunizmu w Polsce od 20 stycznia 1951 roku do września 1956 roku. W więzieniu śledczym Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) przy ul. Rakowieckiej w Warszawie poddawano go brutalnemu i długiemu śledztwu przez 967 dni. Funkcjonariusze śledczy przejęli w tym okresie dziewiętnaście osobistych listów, które bp C. Kaczmarek usiłował nielegalnie przesłać z celi więziennej do prymasa Stefana Wyszyńskiego. Niniejszy artykuł jest próbą wypełnienia luki badawczej i przeprowadzenia analizy źródłoznawczej z uwzględnieniem krytyki zewnętrznej i wewnętrznej źródła. Duża objętość listów stanowi problem w ich kwalifikacji do kategorii „grypsów śledczych”. Treść merytoryczna więziennego diariusza pozwala na wysoką ocenę jego wartości historycznej. Listy były elementem udanej kombinacji operacyjnej śledczych MBP, którzy zdołali zrealizować założenia wynikające z instalacji stałego agenta celnego. Był on pośrednikiem w przekazywaniu nielegalnych listów biskupa oraz autorem bardzo obszernych donosów z celi. W zakończeniu artykułu sformułowano postulaty, co do dalszych możliwości badawczych w zakresie analizy źródeł z archiwaliów więziennych bp. Kaczmarka w kontekście przewlekłości postępowania pseudodowodowego, będącego komponentem stalinowskich procesów pokazowych.
Bishop Czesław Kaczmarek, the Ordinary of Kielce, was a political prisoner under communist regime in Poland from 20 January 1951 to September 1956. He was subjected to a brutal and prolonged investigation for 967 days in the investigative prison of the Ministry of Public Security (MBP) on Rakowiecka Street in Warsaw. Investigating officers seized nineteen personal letters during this period, which Bishop C. Kaczmarek attempted to illegally send from his prison cell to Primate Stefan Wyszyński. This article is an attempt to fill the research gap and conduct a source analysis including external and internal source criticism. The large volume of the letters poses a problem in their classification as ‘prison kites’. The substantive content of the prison diary allows a high assessment of its historical value. The letters were part of a successful operational arrangement by MBP nvestigators, who succeeded in fulfilling the assumptions arising from the installation of a permanent customs agent. He was an intermediary in the transmission of the bishop’s illegal letters and the author of very extensive cell denunciations. The article concludes with demands for further research opportunities in the analysis of sources from Bishop Kaczmarek’s prison archives in the context of the prolonged nature of pseudo-evidence proceedings, a component of Stalin-era show trials.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 95-120
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartość historyczna więziennych listów biskupa Czesława Kaczmarka do prymasa Stefana Wyszyńskiego (1951–1953)
The historical value of Bishop Czesław Kaczmarek’s prison letters to Primate Stefan Wyszyński (1951-1953)
Autorzy:
Gryz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407308.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
epistolografia
listy więzienne
stalinizm
biskup Czesław Kaczmarek
prymas Stefan Wyszyński
epistolography
prison letters
Stalinism
Bishop Czesław Kaczmarek
Primate Stefan Wyszyński
Opis:
W artykule podjęto próbę oceny wartości merytorycznej dziewiętnastu więziennych listów biskupa Czesława Kaczmarka do prymasa Stefana Wyszyńskiego. Nie trafiły one do adresata, lecz w ręce oficerów śledczych komunistycznego aparatu bezpieczeństwa w czasie między aresztowaniem w styczniu 1951 roku a pokazowym procesem hierarchy we wrześniu 1953 roku. Treść obejmuje opis warunków więziennych, listę zarzutów, metod śledztwa i fabrykowania dowodów oraz prezentację strategii obronnej biskupa, a także ewolucji jego stanu psychofizycznego. Korespondencja biskupa do prymasa umożliwi analizę źródeł archiwalnych pochodzących z przewlekłego postępowania pseudodowodowego.
The article attempts to assess the substantive value of nineteen prison letters from Bishop Czesław Kaczmarek to Primate Stefan Wyszyński. They did not reach their addressee but rather fell into the hands of investigators of the communist security apparatus between his arrest in January 1951 and the show trial of the hierarch in September 1953. The documents seized are authentic and the autobiographical information is reliable. The content includes a description of prison conditions, a list of charges, methods of investigation and fabrication of evidence, and the presentation of the bishop's defence strategy, as well as the evolution of his psycho-physical state. The bishop's correspondence with the primate will enable the analysis of archival sources from the protracted pseudo-evidence.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 30, 2; 285-298
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu porównawczej syntezy aparatu represji w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1944–1954. Uwagi na temat pracy Molly Pucci, "Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe", New Haven–London: Yale University Press 2020, ss. 378
In Search of a Comparative Synthesis of the Apparatus of Repression in Central and Eastern Europe in 1944–1954. Comments on Molly Pucci’s Work, "Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe" (New Haven and London: Yale University Press, 2020), pp. 378
Autorzy:
Bułhak, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20874641.pdf
Data publikacji:
2021-02-15
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Molly Pucci
security apparatus
repression apparatus
Stalinism
communisation
Sovietisation
aparat bezpieczeństwa
aparat represji
stalinizm
komunizacja
sowietyzacja
Opis:
Autor artykułu recenzyjnego książki Molly Pucci Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe, wydanej w 2020 r. przez Yale University Press, krytycznie omawia główne tezy analizowanej pracy. Konstatuje przy tym, że podstawowy cel badawczy Autorki stanowiło porównawcze opisanie roli aparatu przymusu w przejmowaniu władzy przez komunistów w Polsce, Czechosłowacji i w Niemczech Wschodnich, a także odpowiedź na pytanie, na ile przebieg tych równoległych procesów oraz sposób odwzorowania narzucanego modelu sowieckiego były w poszczególnych krajach podobne, aż do powstania „wspólnej międzynarodowej przestrzeni bezpieczeństwa” (common international security space) złożonej z „niemal identycznych państw policyjnych”. Tym samym – jak stwierdza recenzent – książka stanowi próbę syntezy pierwszej fazy istnienia aparatów bezpieczeństwa w trzech wymienionych krajach. Recenzent z uznaniem podkreśla, że Autorka widzi przywołane procesy w ujęciu systemowym jako ważną, o ile nie kluczową część wymuszonej, odgórnej budowy państwa typu komunistycznego. Do tego niezbędny był – we wszystkich wymienionych krajach, choć nie w takim samym stopniu – potężny aparat przymusu. Za racjonalne uznaje też skupienie się przez Autorkę na tych pionach, służbach czy wydziałach odpowiednich krajowych aparatów represji, które odegrały zasadniczą rolę najpierw w przejęciu i „utrwalaniu” władzy przez promoskiewskich komunistów, aby potem stać się ich kluczową częścią zarówno w sensie organizacyjnym, jak i operacyjnym; nie zapominając przy tym o komórkach zajmujących się poszukiwaniem wyimaginowanego wroga we własnych szeregach, czyli na kwintesencji właściwej „bezpieki”. Przede wszystkim jednak – zdaniem recenzenta – praca oferuje cały szereg ważnych, choć bywa, że i dyskusyjnych pomysłów interpretacyjnych i pytań badawczych silnie zakotwiczonych w przebadanej, różnorodnej, literaturze przedmiotu i w archiwaliach polskich, czeskich i niemieckich. Dzięki temu stanowić będzie ważny punkt odniesienia, także do ujęć krytycznych, czy podważających ustalenia i interpretacje proponowane przez Autorkę. W konkluzji recenzent stwierdza, że książka Molly Pucci, jakkolwiek niedoskonała w rozmaitych drobnych szczegółach, bez wątpienia całkowicie spełnia naukowe parametry pozwalające uznać ją za jedną z pierwszych poważną porównawczych syntez aparatu bezpieczeństwa (represji) w odniesieniu do okresów implementacji systemu i dojrzałego stalinizmu. Tym samym też można jej nadać tytuł pracy pionierskiej i umieścić obok prac Nikity Pietrowa). Recenzent sugeruje też wydanie tej pracy w języku polskim przez IPN.
The text is a review article of Molly Pucci’s work, Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe published in 2020 by Yale University Press. The reviewer critically discusses the main theses of the analysed work. He states that the author’s main research objective was a comparative description of the role of the coercive apparatus in the seizure of power by communists in Poland, Czechoslovakia and East Germany (i.e. in the north-western part of the Soviet sphere of influence in Europe established as a result of World War II), and an answer to the question to what extent the course of these parallel processes, as well as the manner of reproducing the imposed Soviet model, was in fact similar in individual countries, until the emergence of the ‘common international security space’, composed of ‘almost identical police states’. Thus, as the reviewer states, the book is an attempt to synthesise the first phase of the security apparatuses in the three countries. The reviewer emphasises with appreciation that the author discusses the processes mentioned in a systemic manner, as an important, if not the key part of the forced, top-down construction of a communist-type state. That objective required a powerful coercive apparatus in all the countries mentioned, although not to the same extent. He also considers it rational to focus on those units of the respective national repressive apparatuses which played a key role first in the seizure and "consolidation" of power by the pro-Moscow communists, and then became their pillar of powers both in organisational and operative terms; not forgetting the cells involved in searching for the imaginary enemy within their own ranks, that is, the quintessence of a proper "security service". Above all, however – according to the reviewer – the work offers a whole range of important, though sometimes debatable, interpretative ideas and research questions strongly anchored in the researched, diverse literature on the subject and in Polish, Czech and German archives. Consequently, it will become an important point of reference not only for Polish researchers of the security apparatus, also for critical approaches or those undermining the findings and interpretations proposed by the author. In conclusion, the reviewer states that the discussed book by Molly Pucci, although imperfect in several minor details, undoubtedly fully meets the academic criteria, which make it possible to consider this book as one of the first serious comparative syntheses of the security (repression) apparatus in relation to the periods of the system’s implementation and mature Stalinism. Thus, the book can also be given the title of a pioneering work (next to Nikita Petrov’s texts). The reviewer also suggests that this work should be published in Polish by the IPN.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 943-975
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W nurcie prawdy. O niektórych aspektach dramaturgii Romana Brandstaettera
In the Current of Truth. On Some Aspects of Roman Brandstaetters Dramatic Works
Autorzy:
Zajączkowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944408.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Brandstaetter
teatr
Polska
patriotyzm
stalinizm
theatre
Polska
patriotism
Stalinism
Opis:
Roman Brandstaetter (1906-1987) was one of the most prolific Polish contemporary playwrights. In the 1950s he wrote eight dramas. Although their subjects are allusions to the past, they were also quite current. Against the background of the socialist realist plays that were reigning supreme on Polish stages at that time, the writer defined his dramatic works as “the theatre of subtexts and oblique statements”. For Brandstaetter, history was not an illustration of propaganda slogans, but a background for discussing contemporary times and the presentation of the highest ethical values, as well as criticism of what had originated from the spirit of injustice and cosmopolitism. In the works written by the author of Wojna żaków z panami ‘The War of Schoolboys against the Lords’ both patriotic and moral tones can be heard; they also remind the reader of Renaissance Poland, the Poland of a great culture. There is a call for Polish theatre and for respect for native speech, as well as for the ideas of freedom and justice that have always been so dear to the Poles. The symbolism referring to the past is, therefore, an expression of opposition to the political oppression and ubiquitous symbolic violence of the Stalinist period. In Brandstaetter’s works, by alluding to the history of Poland and the lives of great Poles, traits such as sacrifice, struggle and transformation were especially emphasised, as was the spiritual strength of being a Pole, which was derived from Christianity.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 1; 85-101
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W cieniu Olgi Hepnarovéj - totalitaryzm XX wieku w optyce czesko-polskich koprodukcji filmowych
Autorzy:
Guzek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1967926.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
polska  kinematografia
czeska  kinematografia
koprodukcje
normalizacja
stalinizm
Praska  Wiosna
Polish  cinematography
Czech  cinematography
coproductions
stalinism
Prague Spring
normalization
Opis:
Wspólne przedsięwzięcia polskiej i czeskiej kinematografii mają tradycję sięgającą lat trzydziestych ubiegłego stulecia. Jednak ich coraz częstsze przypadki, odnotowane po upadku komunizmu i zmianie ustroju w Europie Środkowej wytworzyły szczególny wariant filmowej współpracy - odwołania do bolesnego dziedzictwa związanego z XX-wiecznym totalitaryzmem. Artykuł omawia przypadek trzech filmów wyprodukowanych za pieniądze czeskie i polskie (z niewielką pomocą słowacką, francuską i izraelską) w ostatnim dziesięcioleciu: W cieniu reż. David Ondříček, Gorejący krzew reż. Agnieszka Holland i Ja, Olga Hepnarová reż. Tomáš Weibreb i Petr Kazda. Tekst odnosi się do wspólnych wyobrażeń, specyfiki narodowej traumy, wyjaśnia status poszczególnych artystów związanych z różnym doświadczeniem pokoleniowym. Wreszcie przynosi garść informacji o recepcji i miejscu omawianych obrazów w szeroko rozumianej kulturze.
Collaborative endeavor of Polish and Czech cinematography has had a tradition dated back to the 1930s. However, their more and more frequent instances dated after the fall of communism and the change of political system in Central Europe created a specific variant of cinematic cooperation - reference to distressing legacy attributable to 20th century totalitarianism. The article discusses the case of three films produced for Czech and Polish money (with a little Slovak, French and Israeli help) in the last decade: In The Shadow by David Ondříček, Burnish Bush by Agnieszka Holland and I, Olga Hepnarová by Tomáš Weibreb and Petr Kazda. It refers to the common perception and the specifics of the national trauma and explains the status of particular artists associated with different generational experience. Gradually, it brings a handful of information about the reception and place of the discussed images in broadly defined culture.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2019, 3(125); 36-49
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział obywateli Związku Sowieckiego w wojnie domowej w Hiszpanii w latach 1936–1939
Participation of citizens of the Soviet Union in the Civil War in Spain in the years 1936–1939
Autorzy:
Wołos, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688783.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wojna domowa w Hiszpanii
Związek Sowiecki
stalinizm
udział obywateli sowieckich w wojnie
Civil War in Spain
Soviet Union
Stalinism
participation of Soviet citizens in the Civil War in Spain
Opis:
The participation of the USSR’s citizens in Spanish Civil War was significant. Four thousand people were sent to support the Peoples Front government, including about 1000 civilian specialists and several hundred of secret service agents. Pilots and tankers formed the most numerous group of military advisers. The elite of the Red Army was sent to Spain. Majority of them consisted of relatively young men, born at the turn of 19 and 20 centuries. Joseph Stalin regarded the Civil War in Spain as a firing range for the Soviet military equipment and specialists. Moscow also took care for promoting communism and internationalism by sending journalists, writers and cameramen to Spain. The losses during the conflict were painful, but did not undoubtedly undermine the military capabilities of the Soviet Union. It is estimated that during the conflict, 198 advisers and military specialists were killed, including at least 93 pilots.
Udział obywateli Związku Sowieckiego w wojnie domowej w Hiszpanii był znaczący. Dla wsparcia obozu lewicy i armii Frontu Ludowego posłano ok. 4 tysięcy ludzi, w tym ok. tysiąca specjalistów cywilnych i kilkuset agentów służ specjalnych. Największą liczbę doradców wojskowych stanowili piloci oraz czołgiści. Do Hiszpanii wysłano elitę Armii Czerwonej, ludzi w zdecydowanej większości stosunkowo młodych, bo urodzonych na przełomie XIX i XX w. Józef Stalin traktował wojnę domową jako poligon doświadczalny dla własnego sprzętu oraz specjalistów. W Moskwie zadbano również o promowanie komunizmu i internacjonalizmu, posyłając do Hiszpanii dziennikarzy, pisarzy i kinooperatorów. Poniesione w trakcie konfliktu straty były bolesne, ale z pewnością nie nadszarpnęły nadmiernie potencjału militarnego Związku Sowieckiego. Oblicza się, że w trakcie konfliktu zginęło 198 doradców oraz specjalistów wojskowych, w tym co najmniej 93 lotników.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2016, 97; 31-63
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczeń wyklęty 1950–1956. Przypadek Jana Rudko z liceum w Komarówce Podlaskiej
The cursed student 1950–1956. The case of Jan Rudko from the secondary school in Komarówka Podlaska
Autorzy:
Magier, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140947.pdf
Data publikacji:
2022-11-03
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
komunizm
stalinizm
terror
szkoła
Komarówka Podlaska
Radzyń Podlaski
communism
Stalinism
school
Opis:
Artykuł stanowi studium przypadku, w którym opisano perypetie ucznia liceum w Komarówce Podlaskiej Jana Rudko w okresie stalinowskim. Antykomunistyczne adnotacje pozostawione na książce wypożyczonej z biblioteki szkolnej spowodowały, że stał się „wrogiem ludu”, wyrzucono go ze szkoły i znalazł się w kręgu zainteresowania komunistycznej policji politycznej. W obawie przed aresztowaniem i okrutnym śledztwem przez pięć lat ukrywał się w stodole i na strychu domu rodziców. Przypadek licealisty, będący epizodem szczytu prześladowań komunistycznych w Polsce, wpisuje się w obraz polskiej młodzieży szkolnej ściganej z powodów politycznych przez totalitarne komunistyczne państwo.
The following article is a case study into vicissitudes of Jan Rudko, a secondary school student from Komarówka Podlaska, at the time of the Stalinist period. Anti–communist annotations that had been left on a book borrowed from a school library, made Jan Rudko a „public enemy” who was expelled from school and attracted the attention of the communist political police. For fear of being arrested and cruelly investigated, he had been hiding in a barn and the attic of his parents’ house for five years. This example of a secondary school student, which is just a single episode of the peak of communist persecution in Poland, portrays the predicament of Polish schoolchildren pursued for political reasons by the totalitarian communist state.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2022, 20; 121-136
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczeń czarnoksiężnika. (Spotkanie Jerzego Ficowskiego z Julianem Tuwimem na cygańskim szlaku)
Sorcerer’s Apprentice (jerzy Ficowski and Julian Tuwim Meet on A Gypsy Trail)
Autorzy:
Kandziora, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182353.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jerzy Ficowski
Julian Tuwim
Bronisława Wajs (Papusza)
Gypsies
Romani people
poetry
Stalinism
Cyganie
Romowie
poezja
stalinizm
Opis:
Szkic rekonstruuje w oparciu o archiwalną korespondencję między poetami wczesny okres zainteresowań cyganologicznych Jerzego Ficowskiego, którym towarzyszyła znajomość z Julianem Tuwimem, jego życzliwy, choć ambiwalentny, bo ideologizujący patronat. Przyciąganie się tych dwóch osobowości – Tuwima i Ficowskiego – w ówczesnym stalinowskim kontekście politycznym miało także negatywne następstwa. Nadało szczególny dramatyzm tej ryzykownej sytuacji, polegającej na przekraczaniu przez Ficowskiegobadacza granic zamkniętej obyczajowości cygańskiej, i równoczesnym wprowadzeniu do oficjalnego, skażonego ideologią życia literackiego poetki cygańskiej Bronisławy Wajs – Papuszy. Ceną za przyswojenie jej poezji szerszemu odbiorcy stał się ostracyzm wspólnoty cygańskiej, który wykluczył Papuszę z tej społeczności i zrodził u niej chorobę nerwową wynikającą z poczucia zagrożenia.
Based on archival correspondence between the two poets, the sketch reconstructs theearly period of Jerzy Ficowski’s interest in the Romani people, together with his acquaintancewith Julian Tuwim and the latter’s benevolent albeit ambivalent – highly ideologised - patronage.In the period’s Stalinist political context, the mutual intellectual attraction of the two personalitieshad also negative consequences. The precarious situation that involved Ficowski-the researchercrossing the borders of insular Romani customs and, simultaneously, introducing theRomani poet Bronisława Wajs (Romani name: Papusza) into the official literary mainstreamtainted by ideology, was, therefore, particularly dramatic. Ostracism of the Romani community,which eventually banished Papusza, proved to be the price for presenting her poetry to a widerrange of readers. The ensuing sense of threat she experienced eventually led to a mental disorder.
Źródło:
Porównania; 2014, 14; 221-235
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 95

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies