Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Sąd Konstytucyjny" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-44 z 44
    Tytuł:
    Zakres kompetencji litewskiego Sądu konstytucyjnego w „innych sprawach”
    Autorzy:
    Giżyńska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/525212.pdf
    Data publikacji:
    2010-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Litwa
    kognicja sądu konstytucyjnego
    sąd konstytucyjny
    Opis:
    Artykuł dotyczy kompetencji litewskiego Sądu Konstytucyjnego w tak zwanych „innych sprawach”. Obejmują one przedstawianie opinii (konkluzji) w czterech przypadkach: 1) czy w czasie wyborów prezydenta bądź członków Sejmu nie została naruszona ustawa wyborcza, 2) czy stan zdrowia prezydenta pozwala mu nadal wykonywać obowiązki, 3) czy międzynarodowe umowy Republiki Litewskiej nie są sprzeczne z konstytucją, 4) czy członkowie Sejmu i funkcjonariusze, wobec których zostało podjęte postępowanie procesowe, naruszyli konstytucję swymi konkretnymi czynami. Należy jednak podkreślić, iż podstawą zakresu kognicji litewskiego Sądu Konstytucyjnego jest kontrola norm, co łączy się z ochroną nadrzędności konstytucji.
    The article concerns competence of the Lithuanian Constitutional Court in socalled „other matters”. They include presenting the opinion (of conclusion) in four cases: 1) whether during choices of the president or members of the Seimas the infringed election act didn’t stay, 2) whether the state of health of the president permits him still to perform its duties, 3) whether international agreements of the Lithuanian Republic aren’t contrary to the constitution, 4) whether members of the Seimas and officials, towards which undertaken litigation proceedings stayed, infringed the constitution with one’s specific acts. One should however emphasize that an inspection of norms, as connections is a base of the scope of the cognition of the Lithuanian Constitutional Court oneself with the protection of the precedence of the constitution.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2010, 1 (1); 231-240
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Position and Activity of the Constitutional Court of Hungary: 2011-2019
    Pozycja i działalność Sądu Konstytucyjnego Węgier w latach 2011-2019
    Autorzy:
    Kubas, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1918858.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Constitutional Court
    Hungary
    2011–2019
    Sąd Konstytucyjny
    Węgry
    Opis:
    The Constitutional Court has functioned in Hungary since 1989. Its activity shaped the frame of democratic state of law and influenced the constitutional order in Hungary. In 2011 the National Assembly passed the new Act on the Constitutional Court that replaced a previous one from 1989. The provisions of the Act and the Fundamental Law reduced the role and position of the Court as a separated body in the tripartite power division. The reduction of competences is accompanied by the diminishing of the concluded cases as well.
    Węgierski Sąd Konstytucyjny został ustanowiony w tym kraju w 1989 roku. Jego działalność pozwoliła na ukształtowanie podstaw demokratycznego państwa prawa i porządku konstytucyjnego Węgier. W 2011 roku węgierski parlament przyjął nową ustawę o Sądzie Konstytucyjnym, która zastąpiła pochodzącą z 1989 roku. Przepisy nowej ustawy oraz Fundamentalnego Prawa ograniczyły rolę i pozycję Sądu Konstytucyjnego jako niezależnego organu władzy mieszczącego się w węgierskim trójpodziale władzy. Ograniczeniu uległ zakres kompetencji, ale i liczba zakończonych spraw rozpatrywanych przez Sąd.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 351-364
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prezydent w parlamentarnym systemie rządów Republiki Bułgarii. Geneza – pozycja ustrojowa – odpowiedzialność konstytucyjna
    Autorzy:
    Grabowska, Sabina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524383.pdf
    Data publikacji:
    2014-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    prezydent
    odpowiedzialność konstytucyjna
    Sąd Konstytucyjny
    president
    constitutional responsibility Constitutional Court
    Opis:
    Tekst jest analizą bułgarskich regulacji prawnych dotyczących odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta. Prezydent Bułgarii za popełnienie deliktu konstytucyjnego odpowiada przed Sądem Konstytucyjnym. Wniosek w tej sprawie może złożyć grupa parlamentarzystów, a w stan oskarżenia stawia parlament. Jeśli Sąd Konstytucyjny uzna zasadność zarzutów przedstawionych w akcie oskarżenia, to prezydent zostaje złożony z urzędu.
    The text is an analysis of the Bulgarian legal regulations concerning the constitutional responsibility of the President. President of Bulgaria for committing a constitutional delict is responsible before the Constitutional Court. The proposal in this regard may submit a group of parliamentarians and parliament puts indictment. If the Constitutional Court decides the merits of allegations made in the indictment, the president shall be deposited with the office.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 2 (18); 119-130
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 grudnia 2015 r. (sygn. akt K 34/15)
    Commentary on the Judgment of the Constitutional Tribunal of 3 December 2015 (Ref. No. K 34/15)
    Autorzy:
    Rulka, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2005079.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
    Tematy:
    sąd konstytucyjny
    demokracja
    rządy prawa
    constitutional court
    democracy
    rule of law
    Opis:
    Glosowane orzeczenie dotyczy głośnego problemu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego na stanowiska opróżniane w okresie przypadającym na zakończenie dotychczasowej kadencji parlamentu i rozpoczęcia nowej jego kadencji. Autor dokonuje krytycznej oceny wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
    The ruling relates to the problem of selection judges of the Constitutional Court on the positions vacated between end of the current parliamentary term and start of new tenure. The author criticizes the judgment of the Constitutional Court.
    Źródło:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2017, 9, 1; 119-136
    2080-1084
    2450-7938
    Pojawia się w:
    Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonowanie Sądu Konstytucyjnego w Albanii jako determinant procesu akcesji z Unią Europejską
    The operation of the Constitutional Court in Albania as a determinant of the EU accession process
    Autorzy:
    Podgórzańska, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929658.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Unia Europejska
    Sąd Konstytucyjny
    Bałkany Zachodnie
    European Union
    Constitutional Court
    Western Balkans
    Opis:
    Miejsce Sądu Konstytucyjnego w systemie politycznym Albanii, znaczenie jakie przypisuje się tej instytucji, a przede wszystkim możliwości wypełniania przezeń konstytucyjnej roli stanowi przedmiot analiz podjętych w artykule. Zwraca się w nim szczególną uwagę na wpływ sposobu funkcjonowania Sądu Konstytucyjnego w kontekście europejskich aspiracji Albanii. Co więcej, w artykule akcentuje się tezę, iż dążenie Albanii do uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej stanowiło istotny czynnik wzmacniający proces transformacji politycznej, społecznej i gospodarczej Albanii.
    The place of the Constitutional Court in Albania’s political system, the significance attributed to this institution and most of all the possibilities of fulfilment of its constitutional role are the subject of the analysis taken up in this paper. It addresses in particular the impact of the manner of operation of the Constitutional Court in the context of Albania’s European aspirations. Moreover, the study emphasises a thesis that Albania’s efforts to obtain membership of the European Union have been an essential element strengthening the process of Albania’s political, social and economic transformation.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 389-400
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Protection of Vulnerable Groups in the Jurisprudence Constitutional Court of Lithuania
    Ochrona grup wymagających szczególnego traktowania w orzecznictwie Sądu Konstytucyjnego Litwy
    Autorzy:
    Pūraitė-Andrikienė, Dovilė
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074820.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Constitutional Court
    human rights
    vulnerable groups
    Sąd Konstytucyjny
    prawa człowieka
    grupy wrażliwe
    Opis:
    Orzecznictwo Litewskiego Sądu Konstytucyjnego miało istotny wpływ na wzmocnienie demokracji, praworządności i stabilności porządku konstytucyjnego na Litwie. Fundamentem każdego demokratycznego państwa, gdzie jest ważna praworządność, jest poszanowanie praw człowieka. Ponadto często podkreśla się, że sytuacja najsłabszych członków społeczeństwa odzwierciedla rzeczywisty poziom postępu i demokracji w danym państwie. Dlatego artykuł ten ma na celu ukazanie, w jaki sposób Sąd Konstytucyjny na Litwie przyczynił się do wzmocnienia ochrony osoby należącej do grupy osób wymagających szczególnego traktowania.
    The jurisprudence of the Constitutional Court of Lithuania has had major impact on strengthening democracy, the rule of law and the stability of the constitutional order in Lithuania. However, the foundation of every democratic state governed by the rule of law is respect for human rights. Moreover, it is often emphasised that the situation of the most vulnerable members of society reflects the actual level of progress and democracy in the state. Therefore, this article seeks to reveal how Constitutional Court in Lithuania have contributed to enhancing the protection of vulnerable groups.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 3(67); 267-279
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Forming the Constitutional Judiciary in Ukraine - The Problem of Appointing Judges
    Proces kształtowania sądownictwa konstytucyjnego w Ukrainie - problem powoływania sędziów
    Autorzy:
    Eckhardt, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927740.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Constitution of Ukraine
    Constitutional Court
    political changes
    Konstytucja Ukrainy
    sąd konstytucyjny
    przemiany ustrojowe
    Opis:
    The author of this paper describes the history and presence of the Constitutional Court of Ukraine from the perspective of principles forming its composition. The aim is to provide a diagnosis of the past and present state of the independence of the Constitutional Court of Ukraine from political influence. The author concludes that stabilization of the Ukrainian constitutional judiciary has not yet taken place, and the development of its shape has a very dynamic course. In her opinion, a political agreement on the clarification of principles for the appointment of judges will be crucial for the success of the ongoing process.
    Autor artykułu przedstawia historię i teraźniejszość Sądu Konstytucyjnego Ukrainy z perspektywy zasad kształtowania jego składu osobowego. Celem opracowania jest postanowienie diagnozy co do przeszłego i aktualnego stanu niezależności Sądu Konstytucyjnego Ukrainy od wpływów politycznych. Autor dochodzi do wniosku, iż stabilizacja ukraińskiego sądownictwa konstytucyjnego jeszcze nie nastąpiła, a wypracowywanie jego kształtu ma bardzo dynamiczny przebieg. Jego zdaniem dla powodzenia tego trwającego procesu zasadnicze znaczenie będzie miało porozumienie polityczne w sprawie doprecyzowania zasad wyboru sędziów.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 119-129
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Belgia jako laboratorium federalizmu bipolarnego
    Belgium as a Laboratory of Bipolar Federalism
    Autorzy:
    Ujazdowski, Kazimierz M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074667.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Belgia
    fedralizm bipolarny
    Sąd Konstytucyjny
    region
    wspólnota
    Belgium
    bipolar federalism
    Constitutional Court
    community
    Opis:
    Having moved away from unitarism, Belgium is described as a federal state of communities and regions. A large number of interpreters of the Belgian Constitution believe that federalism is an essential element of its constitutional identity. However, a more detailed analysis is needed to interpret the political system of this state. The breakdown of the unity of the political community at the national level as well as the doubt about the existence of a political nation are of crucial importance. A striking identity and growing separateness of the two linguistic groups, Flemish and Walloon, are decisive factors behind the originality of the political system of modern Belgium. In the article, I point out that the distinctive feature of the Belgian federalism involves the bipolarity and domination of the constitutional mechanism based on co-determination and co-operation of the two linguistic groups as the actual subjects of the power in the state. The predominance of this mechanism has significant systemic effects, including the renunciation of reforms to rationalize parliamentarism. The article also shows the importance of the Constitutional Court, hitherto underestimated, in maintaining the Belgian unity.
    Belgia po odejściu od unitaryzmu określana jest mianem państwa federalnego wspólnot i regionów. W opinii wielu interpretatorów Konstytucji Belgii federalizm stanowi zasadniczy element jej tożsamości konstytucyjnej. Jednakże, interpretacja ustroju tego państwa wymaga bardziej pogłębionej analizy. Decydujące znaczenie ma skruszenie jedności wspólnoty politycznej w skali kraju i wątpliwość co, do istnienia narodu politycznego. Wyrazista tożsamość i narastająca odrębność dwóch grup językowych: flamandzkiej i walońskiej stanowi decydujący czynnik kształtujący oryginalność ustroju współczesnej Belgii. W artykule wskazuję na to,że specyfika belgijskiego federalizmu polega na bipolarności i dominacji mechanizmu konstytucyjnego polegającego na współdecydowaniu i kooperacji dwóch grup językowych jako rzeczywistych podmiotów władzy w państwie. Dominacja tego mechanizmu wywiera istotne skutki ustrojowe, w tym rezultat w postaci zaniechania reform na rzecz racjonalizowania parlamentaryzmu. W tekście ukazuję także nie doceniane dotąd znaczenie Sądu Konstytucyjnego dla utrzymania jedności Belgii.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 3(67); 93-105
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sposób wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego
    The method of appointing judges to the Constitutional Tribunal
    Autorzy:
    Zoll, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693688.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    constitutional tribunal
    appointment of judges
    entities recommending candidates
    sąd konstytucyjny
    wybór sędziów
    podmioty wskazujące kandydatów
    Opis:
    It is shown in the paper that the method of appointing judges to the Constitutional Tribunal depends on the character of the Tribunal ascribed to it by a specific legal order. And yet, care is always taken to ensure that the composition of the Constitutional Tribunal is not influenced by any political power. Treating the Constitutional Tribunal as a political organ (or a third chamber of the parliament, a negative legislator) is flawed. The Constitutional Tribunal can by its decisions strike down certain laws. When examining the compliance of a normative act with the constitution the court takes no account of the rationality or fitness for purpose of the solutions adopted. In this paper, a new way of selecting candidates for the office of judge of the Polish Constitutional Tribunal is proposed with a view to ensuring that a judge of the Constitutional Tribunal is distinguished by outstanding legal knowledge and impeccable character as well as being aware of judicial independence.
    W artykule zwraca się uwagę na zależność sposobu wyboru sędziów sądów konstytucyjnych w zależności od przypisywanego w danym porządku prawnym charakteru tych sądów. Jednak zawsze zwraca się uwagę, aby skład sądu był ustalany tak, aby jedna, przeważająca w parlamencie, siła polityczna nie miała decydującego wpływu na wybór składu sądu konstytucyjnego. Nieporozumieniem jest traktowanie sądu konstytucyjnego jako organu politycznego (trzeciej izby parlamentu, negatywnego ustawodawcy). Orzeczenia sądu konstytucyjnego mają mieć charakter kasacyjny, badając zgodność aktu normatywnego z konstytucją lub innymi aktami normatywnymi, sąd konstytucyjny nie bierze pod uwagę racjonalności i celowości przyjętych rozwiązań. W artykule proponuje się nowy sposób doboru kandydatów na stanowiska sędziów polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który ma zapewnić, że będą się oni charakteryzować określonymi cechami: wyróżniać się wiedzą prawniczą, nieskazitelnością charakteru oraz świadomością niezawisłości.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 1; 43-50
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Relation Between the State and the Church in the Light of the Sentences of the Italian Constitutional Court
    Relacje państwo–kościół w świetle orzeczeń włoskiego Sądu Konstytucyjnego
    Autorzy:
    Urbaniak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940902.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    courts
    constitutional court
    freedom of religion
    state
    concordat
    sądy
    sąd konstytucyjny
    wolność religii
    państwo
    konkordat
    Opis:
    The Italian Constitutional Court spoke on numerous occasions about the provisions of the Concordat concluded between the Italian Republic and the Roman Catholic Church. Up to the 1970s, the Constitutional Court had ruled for the most part on constitutionality of solutions regarding the Catholic religion. In this period of time the Constitutional Court issued rulings that were very important for the relation between the state and the Church. The article analyzes three significant sentences issued on March 1, 1971 regarding the institution of matrimony, as well as the sentence of July 8, 1971 in which the Constitutional Court resolved the constitutionality of the law allowing church marriages to be dissolved by the Italian civil courts. These rulings are very important due to the fact that the Italian Constitutional Court has referred to them on numerous occasions in the subsequent sentences, in which it considered the issue of the contradiction between the Concordat norms and the Constitution.
    Włoski Sąd konstytucyjny wypowiadał się wielokrotnie w sprawie przepisów konkordatu, zawartego między Republiką Włoską a Kościołem Rzymskokatolickim. Do lat 70. XX w. sąd konstytucyjny w przeważającej części orzekał o zgodności z konstytucją rozwiązań dotyczących w przeważające większości religii katolickiej. W tym okresie sąd konstytucyjny wydał orzeczenia, które były bardzo istotne dla relacji państwo kościół. Artykuł analizuje trzy istotne wyroki wydane w dniu 1 marca 1971 roku, dotyczące instytucji małżeństwa, a także wyrok z 8 lipca tego samego roku, w którym sąd konstytucyjny rozstrzygał konstytucyjność ustawy pozwalającej na rozwiązanie małżeństwa kościelnego przez włoski sąd cywilny. Orzeczenia te są bardzo istotne z uwagi na fakt, że włoski sąd konstytucyjny wielokrotnie się do nich odwoływał, w późniejszych orzeczeniach, w których rozważał problematykę sprzeczności norm konkordatowych z konstytucją.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 6 (52); 223-235
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparative Analysis of the Models of Constitutional Review in Portugal and in Poland
    Analiza porównawcza modeli kontroli konstytucyjności w Portugalii i w Polsce
    Autorzy:
    Szostak, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18105009.pdf
    Data publikacji:
    2023-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    constitutional court
    constitutional crisis
    constitutionality inspection
    diffuse inspection
    concentrated inspection
    kontrola konstytucyjności
    sąd konstytucyjny
    kryzys konstytucyjny
    kontrola rozproszona
    kontrola skoncentrowana
    Opis:
    The article critically analyses the models of the constitutionality inspection adopted in Portugal and in Poland. For this purpose the comparative method has been applied, comparing Portuguese and Polish approaches. Theoretical aspects of the constitutionality inspection are discussed and the notions of the centralised and the diffuse inspection model are introduced. Then the paper analysis the actual inspection practices in both countries discussing the diffuse and concentrated inspection separately. Constitutional rules pertaining to the direct effect of the constitutions, constitutional jurisdiction of judges and operation of the constitutional courts are considered. The article concludes that in both countries different models of constitutionality inspection operate. In Portugal operates the mixed constitutionality inspection model while in Poland, despite views advocating for permissibility of the diffuse control, the centralised model functions.
    Artykuł krytycznie analizuje modele kontroli konstytucyjności przyjęte w Portugalii i w Polsce. W tym celu zastosowano metodę komparatystyczną, porównującą rozwiązania portugalskie z polskimi. Przedstawiono kwestie teoretyczne związane z pojęciem kontroli konstytucyjności oraz przedstawiono pojęcia kontroli skoncentrowanej i rozproszonej. Następnie w publikacji przeanalizowano faktyczne modele kontroli w obu państwach z osobnym rozważeniem kontroli rozproszonej i skoncentrowanej. Rozważono przy tym zasady konstytucyjne dotyczące bezpośredniego stosowania konstytucji, konstytucyjnej jurysdykcji sędziów i działania sądów konstytucyjnych. Artykuł kończy się konkluzją, że w obu krajach funkcjonują odrębne modele kontroli konstytucyjności. W Portugalii funkcjonuje model mieszany, podczas gdy w Polsce, pomimo poglądów o dopuszczalności kontroli rozproszonej, funkcjonuje model scentralizowany.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 4(74); 311-324
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Concept of Stare Decisis in the German Legal System – a Systematically Inconsistent Concept with High Factual Importance
    Autorzy:
    Stainer, Peter
    König, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619107.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    stare decisis
    precedent
    German legal system
    Federal Constitutional Court
    precedens
    niemiecki system prawny
    Federalny Sąd Konstytucyjny
    Opis:
    It is worth mentioning that the German legal system is based on the codified law. This system lacks in stare decisis and precedents in general, which – in principle – does not raise doubts. The role of precedent in the decisional process is relative and dependent on the question as to whether the case may be resolved pursuant to a legal act. In that case, precedents would not play any or almost any role at all. However, the role of precedents increases, when there is a lack of appropriate legal rights, or if legal rights require interpretation. It should be emphasised that stare decisis understood as a formally binding precedent refers only to rulings issued by the Federal Constitutional Court, whereas precedents of higher courts have a significant meaning to everyday judicial practice in Germany, despite the fact that they are not formally binding.
    Należy wskazać, że niemiecki system prawa opiera się na prawie skodyfikowanym. W systemie tym brak stare decisis oraz precedensów w ogóle, co do zasady nie budzi to wątpliwości. Rola precedensu w procesie decyzyjnym sądów jest względna i zależy od tego, czy sprawa może zostać rozstrzygnięta zgodnie z brzmieniem ustawy. Wówczas precedensy nie będą odgrywać żadnej roli lub będzie ona marginalna. W przypadku, gdy brak jest odpowiedniego prawa ustawowego lub jeśli ustawowe prawo wymaga interpretacji, rola precedensów wzrasta. Należy podkreślić, że stare decisis w sensie formalnie wiążącego precedensu odnosi się tylko do orzeczeń Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. Natomiast precedensy wyższych sądów, choć nie są formalnie wiążące, mają istotne znaczenie dla codziennej praktyki prawniczej w Niemczech.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2018, 27, 1
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O aktywizmie sędziowskim
    About judge activism
    Autorzy:
    Kuczma, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/471826.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uczelnia Jana Wyżykowskiego
    Tematy:
    aktywizm sędziowski
    formalizm sędziowski
    sędzia, sąd
    sąd konstytucyjny
    tworzenie prawa
    judge activism
    judge formalism
    judge
    court
    constitutional court
    legislation
    Opis:
    W pierwszej części artykułu zaprezentowane zostały różne ujęcia pojęcia „aktywizm sędziowski” sformułowane w doktrynie, jak i jego rodzaje. Następnie ukazano tło sporu pomiędzy zwolennikami aktywizmu sędziowskiego a jego przeciwnikami. W zakończeniu natomiast przedstawione zostały argumenty uzasadniające zajmowanie postawy aktywistycznej przez sędziów.
    The first part of the article presents different approaches to judge activism formed in doctrine as well as its different forms. Then follows the presentation of the background for the conflict between the supporters of judge activism and its opponents. The article concludes with the presentation of arguments justifying taking the active attitude by the judges.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych; 2016, 9; rb.ujw.pl/social
    2543-6732
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Constitutional Aspects of the Government Crisis in Moldova in 2019
    Konstytucyjne aspekty kryzysu rządowego w Mołdawii w 2019 r.
    Autorzy:
    Olechno, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1918818.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Republic of Moldova
    Constitutional Court of Moldova
    president
    parliament
    Republika Mołdowy
    Sąd Konstytucyjny Mołdowy
    prezydent
    parlament
    Opis:
    The purpose of this paper is to present a government crisis in Moldova that took place in 2019 from the point of view of its constitutional basis. Based on a legal dogmatic-analysis, supported with the comparative and historical methods, the paper verifies whether the blame for the situation could be placed solely on the Moldovan political fractions or on the unfortunate distribution of the voters’ preferences, or rather on the legislator who passed ill-advised laws without foreseeing the possibility of a conflict, including the emerging dual power system in Moldova at the time in question.
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie kryzysu rządowego w Mołdawii z 2019 r., z punktu widzenia jego konstytucyjnych podstaw. W oparciu o analizę prawnodogmantyczną, wspomaganą metodą prawnoporównawczą i historyczną artykuł miałby zweryfikować, czy winą za zaistniałą sytuację można obciążyć wyłącznie mołdawskie siły politycznych, ewentualnie nieszczęśliwe rozłożenia sympatii wyborców czy jednak również ustrojodawcę, który uchwala nieprzemyślane przepisy, nie przewidując możliwości zaistnienia sytuacji konfliktowej, w tym zmierzającej ku powstałej w omawianym czasie w Mołdawii dwuwładzy.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 379-387
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Constitutional Court of Kosovo - Introductory Remarks
    Trybunał Konstytucyjny Kosowa - uwagi wstępne
    Autorzy:
    Nowak, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920795.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Constitutional Court
    Republic of Kosovo
    constitutional review
    constitutional complaint
    sąd konstytucyjny
    Republika Kosowa
    kontrola konstytucyjności
    skarga konstytucyjna
    Opis:
    On February 17, 2008, Kosovo declared independence. Over twelve years after the adoption of the Declaration of Independence, the issue of universal, international acknowledgment of Kosovo still has not been resolved. The foundation for the establishment of the Republic of Kosovo was international society, which created the legal framework for the future statehood of Kosovo. The problem of the functioning of the constitutional judiciary was one of the key issues during the creation of the basic law of the Republic of Kosovo. This article s to analyze the constitutional position of the Constitutional Court of the Republic of Kosovo in the state system established under the Constitution of 2008. It presents the composition of the Court, its competence, and principles of organization and functioning. The solution applied in the Kosovo basic law fits into the broadly understood model of the European constitutional judiciary.
    W dniu 17 lutego 2008 r. Kosowo ogłosiło niepodległość. Ponad dwanaście lat po uchwaleniu Deklaracji niepodległości kwestia powszechnego, międzynarodowego uznania Kosowa nadal nie została rozstrzygnięta. Fundamentem powstania Republiki Kosowa była społeczność międzynarodowa, która stworzyła ramy prawne przyszłej państwowości Kosowa. Problem funkcjonowania sądownictwa konstytucyjnego był jednym z kluczowych podczas prac nad powstaniem ustawy zasadniczej Republiki Kosowa. Niniejszy artykuł stanowi próbę analizy pozycji ustrojowej Sądu Konstytucyjnego Republiki Kosowa w systemie państwowym ukształtowanym pod rządami Konstytucji z 2008 r. Przedstawia skład Sądu, jego kompetencje oraz zasady organizacji i funkcjonowania. Rozwiązanie przyjęte w kosowskiej ustawie zasadniczej wpisują się w szeroko rozumiany model europejskiego sądownictwa konstytucyjnego.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 497-510
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Democratic Legitimacy or Political Calculation? - On the Election of Judges to the German Federal Constitutional Court
    Demokratyczna legitymacja czy polityczna kalkulacja - o wyborze sędziów do niemieckiego Federalnego Sądu Konstytucyjnego
    Autorzy:
    Bezubik, Kamila M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920496.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Federal Constitutional Court
    election of judges
    reform of the judiciary
    Federalny Sąd Konstytucyjny
    wybór sędziów
    reforma sądownictwa
    Opis:
    The election and appointment of judges of the Federal Constitutional Court (FCC) have been the subject of a dispute in the German legal literature for decades. According to the second sentence of para. (1) of Art. 94 of the Basic Law, the members of this court are elected in equal parts by the Bundestag (BT) and the Bundesrat (BR). An outside observer would probably conclude from this that the entire BT, i.e. the plenary chamber, and the entire BR must decide on the election of constitutional judges. However, in practice, the BT does not decide in a plenary session but by the twelve-member committee for the election of FCC judges, which also deliberates and votes in secret. A number of constitutional law experts consider this procedure as unconstitutional. The Second Senate of the FCC, in its judgment of 19 June 2012, decided that the election of constitutional judges by the special committee for the election of FCC judges in the BT is not unconstitutional. In this paper, the author considers whether the procedure for election of judges to the FCC meets the requirements of democratic legitimacy of the constitutional authority.
    Wybór i powoływanie sędziów Federalnego Sądu Konstytucyjnego (FSK) jest od dziesięcioleci przedmiotem sporu w niemieckiej literaturze prawniczej. Zgodnie z art. 94 ust. 1 zd. 2 Ustawy Zasadniczej członkowie tego sądu są wybierani w równych częściach przez Bundestag (BT) i Bundesrat (BR). Postronny obserwator wywnioskowałby z tego zapewne, że o wyborze sędziów konstytucyjnych musi zadecydować cały BT, czyli plenum, a także cały BR. W praktyce jednak BT nie podejmuje decyzji na plenum, lecz przez dwunasto-osobową komisję do spraw wyboru sędziów FSK, która również obraduje i głosuje w tajemnicy. Szereg ekspertów prawa konstytucyjnego uważa tę procedurę za niezgodną z konstytucją. Drugi Senat FSK, w wyroku z 19 czerwca 2012 r. uznał, że wybór sędziów konstytucyjnych przez specjalną komisję do spraw wyboru sędziów FSK Bundestagu, nie jest niekonstytucyjny. W artykule podejmuję rozważania, czy procedura wyborcza sędziów do FSK spełnia wymogi demokratycznej legitymacji konstytucyjnego organu.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 295-306
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Right to Conscientious Objection as a Constitutional Category: Selected Issues. A Comparative Study of Fundamental Laws and Constitutional Courts’ Jurisprudence
    Prawo do sprzeciwu sumienia jako kategoria konstytucyjna w świetle komparatystycznego studium ustaw zasadniczych i orzecznictwa sądów konstytucyjnych: wybrane zagadnienia
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32081087.pdf
    Data publikacji:
    2024-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    comparative study
    constitution
    constitutional court
    right to conscientious objection
    konstytucja
    sąd konstytucyjny
    prawo do sprzeciwu sumienia
    komparatystyka
    Opis:
    The article presents the results of a comparative study focusing on the right to conscientious objection in constitutions of modern states. This right is primarily associated with military service. In approximately a dozen constitutions, it stands as an independent, general right to conscientious objection. The constitutional scope of the given right is typically broad, with lawmakers seldom specifying the sources or conditions for its exercise. The contentious nature of the analysed right causes its explicit challenge in several constitutions. Case law, especially that of constitutional courts, reveals that the normative presence and the specifics of the right to conscientious objection within a particular legal system may not necessarily originate directly from constitutional provisions. Court decisions rendered in various countries sometimes attribute a constitutional character to this right, even when the fundamental law does not explicitly articulate it. Conversely, there are occasional restrictive interpretations of unequivocal constitutional provisions regarding conscientious objection.
    W artykule zaprezentowano rezultaty komparatystycznego studium konstytucji współczesnych państw pod kątem gwarantowanego w nich prawa do sprzeciwu sumienia. Prawo to najczęściej dotyczy służby wojskowej. W pojedynczych przypadkach sprowadza się do innej partykularnej klauzuli sumienia. W kilkunastu konstytucjach przyjmuje postać generalnego prawa do sprzeciwu sumienia. Unormowania konstytucyjne tytułowego prawa są zwykle ogólne. Z rzadka ustrojodawcy określają źródła sprzeciwu sumienia czy warunki skorzystania z prawa do sprzeciwu sumienia, w szczegółach odsyłając do ustaw. Kontrowersyjność tytułowej kategorii prawa tłumaczy jego eksplikatywne zakwestionowanie w kilkunastu ustawach zasadniczych. Praktyka orzecznicza, zwłaszcza sądów konstytucyjnych, pokazuje że normatywny byt i zakres treściowy prawa do sprzeciwu sumienia w danym porządku prawnym niekoniecznie jest prostą konsekwencją postanowień konstytucji. W judykaturze poszczególnych państw zdarza się uznawać konstytucyjny charakter prawa do sprzeciwu sumienia pomimo braku jego wyraźnego wyartykułowania w tekście ustawy zasadniczej, jak i czynić wykładnię zawężającą językowo jednoznacznych przepisów konstytucyjnych w tym względzie.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 163-183
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybór sędziego sądu konstytucyjnego. Analiza polskiego przypadku na tle porównawczym
    Election of Constitutional Judges. The comparative analysis of Polish regulation
    Autorzy:
    Króliczek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942317.pdf
    Data publikacji:
    2016-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sędziowie sądu konstytucyjnego
    sąd konstytucyjny
    legitymizacja
    podział władz
    judges of constitutional court constitutional court
    legitimization
    separation of powers
    Opis:
    Niniejszy tekst koncentruje się na procedurze wyboru sędziego konstytucyjnego. Zagadnieniami weń poruszonymi są zarówno wymagania stawiane sędziom trybunałów konstytucyjnych w państwach obszaru europejskiej kultury prawnej, jak i prawnoporównawcza analiza samej procedury wyborczej dokonywanej przez uprawnione podmioty. Najistotniejszą przyczyną, która wpływa na znaczenie tego zagadnienia, jest sprawowana przezeń kontrola konstytucyjności prawa. To właśnie dlatego, kluczowym problemem w tym zakresie jest, który z organów władzy publicznej jest odpowiedzialny za wyłonienie składu osobowego tych sądów.
    The article focuses on whole scope of election of constitutional judges. Topic includes requirements which should be meet by member of Constitutional Tribunal in european legal culture as well as an comparative analysis of election by entitled authority. The most important reason of fundamental significance of this process is power of constitutional court, mainly review of conformity with the fundamental Law. That is why, entitlements to elect constitutional court justice is so relevant for political and of course legal system.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 5 (33); 53-71
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sądowa kontrola wyborów w Republice Słowackiej i jej legislacyjne perspektywy
    Judicial control of elections in the Slovak Republic and its legislative perspective
    Autorzy:
    Orosz, Ladislav
    Walczuk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/585349.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Sąd Konstytucyjny
    kontrola wyborów
    skargi wyborcze
    Republika Słowacka
    The Constitutional Court
    control of elections
    electoral complaints
    the Slovak Republic
    Opis:
    In the modern constitutional state the mechanism of elections to the representative bodies serves a unique function. That is why the electoral judiciary is such important institution. In Slovakia the most important part of that kind of judiciary has been assigned to the Constitutional Court (CC), which has the power to rule on the constitutionality and legality of all (5) present in Slovakia types of elections. In terms of the number of judgments of the CC those of election complaints occupy the second position. The most numerous complaints are those against the municipal elections to the local government bodies, and their number is continously growing. The concentration of electoral judiciary in the hands of the body which has a specific, guaranteed by the Slovak Constitution position in the judicial system has numerous advantages. However, this concentration has its weaknesses, related primarily to the question of whether CC is able to guarantee the settlement of those cases within a reasonable period of time. The answer to this question must take into account not only the overall (growing) number of constitutional complaints brought before the CC with the specific dispute about them, but also the quantitative and qualitative parameters of the rest of his judicial functions. Establishing a deadline for resolving electoral complaints by the CC we consider as only formal way to solve it, not having a systemic nature and not related to the significance of the problem of “timeliness”. A balanced solution could continually leave all current powers of CC in election complaints, but with the difference that predicating on elections to the bodies of local selfgovernment would be entrusted to the CC adjudicating panels/formation (not plenum) and only the matters relating to other elections would still be the responsibility of the plenum of the CC. In this way, the largest settlement of electoral matters would be left to 4 “adjudicating bodies” (there are now four triple panels in the CC), which with no doubt would lead to the acceleration of proceeding and adjudicating on complaints of election.
    Źródło:
    Studia Wyborcze; 2013, XVI; 77-91
    1898-0082
    Pojawia się w:
    Studia Wyborcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scope of Immunity of Members of the Bundestag – A Case Study of a Bundestag Member, Mr. Pofalla
    Zakres immunitetu posła do Bundestagu – kazus posła Pofalli
    Autorzy:
    Bezubik, Kamila M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940924.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    immunity
    Fundamental Law
    Bundestag’s Rules of Procedure Federal Constitutional Court
    immunitet
    Ustawa Zasadnicza
    Regulamin Bundestagu
    Federalny
    Sąd Konstytucyjny
    Opis:
    Members of the Bundestag enjoy parliamentary immunity under the Basic Law. The mem- ber may be held liable or arrested for an offense punishable by criminal law only if the Bundestag permits it and waives the member’s immunity, unless the member is caught red-handed or on the following day. Since the majority rule also applies here, the deci- sion to waive immunity is decided by the governing majority. This raises the question, especially on the part of members of individual opposition parties, to what principles the Bundestag is subject to when deciding whether or not to waive the immunity of a mem- ber of the Bundestag. The Bundestag’s reservation of permission (Genehmigungsvorbe- halt) to conduct criminal proceedings according with the jurisprudence of the Federal Constitutional Court serves primarily the benefit of the parliament as a whole. The sub- jective rights of members of the Bundestag to certain conduct of the Bundestag cannot be derived directly from the Article 46 (2) of the Basic Law. However, pursuant to the second paragraph of Article 46 in conjunction with the second sentence of the Article 38 (1) of the Basic Law, a member of the Bundestag may demand that the Bundestag, deciding whether or not to waive his or her immunity, not be guided by unreasonable and arbitrary motives.
    Posłowie do Bundestagu korzystają z zagwarantowanego w Ustawie Zasadniczej immunitetu parlamentarnego. Za czyn zagrożony karą poseł może zostać pociągnięty do odpowiedzialności albo aresztowany tylko wtedy, gdy Bundestag wyrazi na to zgodę i uchyli immunitet, chyba że zostanie on schwytany w chwili popełnienia czynu lub w ciągu następnego dnia. Ponieważ również w tym przypadku ma zastosowanie zasada większości, decyzja o uchyleniu immunitetu leży w gestii większości rządzącej. Powstaje w związku z tym pytanie, szczególnie po stronie deputowanych poszczególnych partii opozycyjnych, jakim zasadom podlega Bundestag przy podejmowaniu decyzji o ewentualnym uchyleniu immunitetu posła. Przysługujące Bundestagowi zastrzeżenie zezwolenia (Genehmigungsvorbehalt) na przeprowadzenie postępowania karnego, zgodnie z orzecznictwem Federalnego Sądu Konstytucyjnego, służy przede wszystkim parlamentowi jako całości. Z art. 46 ust. 2 Ustawy Zasadniczej nie można wyprowadzić wprost subiektywnych praw posła do określonego zachowania Bundestagu. Może on natomiast, na posta- wie art. 46 ust. 2 w zw. z art. 38 ust. 1 zd. 2 Ustawy Zasadniczej żądać, aby Bundestag podejmując decyzję o uchyleniu immunitetu, nie kierował się niemerytorycznymi i arbitralnymi motywami.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 6 (52); 141-155
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dudová and Duda before the Czech Constitutional Court: The question of autonomy of religious organizations
    Dudová i Duda przed czeskim Sądem Konstytucyjnym: kwestia autonomii związków wyznaniowych
    Autorzy:
    Čačík, Marián
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154924.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-22
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    autonomia kościelna
    Sąd Konstytucyjny Republiki Czeskiej
    Sąd Najwyższy Republiki Czeskiej
    duchowni
    church autonomy
    Constitutional Court of the Czech Republic
    Supreme Court of the Czech Republic
    clergy
    Opis:
    In the Czech Republic, the autonomy of churches is constitutionally guaranteed in a rather broad manner. The constitutional and legal basis for Church autonomy lies in the Charter of Fundamental Rights and Freedoms, which is part of the Czech constitutional order. It represents both an objective institutional guarantee (religious neutrality of the state) and the subjective right of religious communities to independence from the state and self-governance of their own affairs (the right to self-determination). Compared to other domains of the said autonomy, the staffing of churches is a relatively frequent subject of theoretical reflection and decision-making on the part of Czech courts. The Constitutional Court of the Czech Republic had to express its opinion on some problematic cases, in particular, the limits of Church autonomy. The case of Duda and Dudová is an example of a conflict between civil rights and the autonomy of churches in the modern Czech history. It started with Duda and Dudová’s dismissal from the pastoral ministry in the Czechoslovak Hussite Church in 1993, and the last (so far) decision related to this case was issued by the Constitutional Court in 2021. This article discusses the long and tortuous journey through the Czech judiciary system, which Duda, Dudová, and the Czechoslovak Hussite Church had to go through in order to clarify consequences of church autonomy. A particular deviation in the Supreme Court’s decision-making played an interesting role in this process. However, it was the Constitutional Court, which acted as the guardian of constitutional values (including the internal autonomy of churches), that placed this anomaly in the decision-making of the Supreme Court and, subsequently, general courts back within constitutional limits.
    W prawie Republiki Czeskiej autonomia kościołów jest dość dobrze zagwarantowana. Konstytucyjnoprawne podstawy kościelnej autonomii odnaleźć można w Karcie Podstawowych Praw i Wolności, która jest częścią czeskiego porządku konstytucyjnego. Karta ta zawiera relewantną gwarancję instytucjonalną (religijna neutralność państwa), zapewniając ponadto wspólnotom religijnych podmiotowe prawo do niezależności od państwa i samorządu terytorialnego w swych własnych sprawach (prawo do samostanowienia o sobie). W porównaniu z innymi sferami objętymi omawianą autonomią, obsada stanowisk kościelnych jest relatywnie częstym przedmiotem refleksji teoretycznej i orzeczeń czeskich sądów. Sąd Konstytucyjny Republiki Czeskiej również był już zmuszony do wyrażenia swej opinii na temat kilku problematycznych spraw. Odniósł się w szczególności do granic kościelnej autonomii. We współczesnej historii Czech przykładem konfliktu pomiędzy prawami jednostki i autonomią kościołów stała się sprawa małżonków Duda (Duda i Dudová). Przyczyną konfliktu było ich zwolnienie z pełnienia posługi duszpasterskiej w Czechosłowackim Kościele Husyckim, do czego doszło w 1993 r. Natomiast ostatnie (jak dotąd) orzeczenie dotyczące tej sprawy zostało wydane przez Sąd Konstytucyjny w 2021 r. Celem niniejszego artykułu jest krytyczne omówienie długiej i skomplikowanej drogi sądowej, jaką Duda, Dudová i Czechosłowacki Kościół Husycki musieli pokonać w celu wyjaśnienia konsekwencji kościelnej autonomii. Interesującą rolę w tym procesie odegrało stanowisko, które w swym orzecznictwie zajął Sąd Najwyższy. Pozycję obrońcy wartości konstytucyjnych (włączając w to wewnętrzną autonomię Kościołów) zajął natomiast Sąd Konstytucyjny, który doprowadził do likwidacji anomalii wynikających z orzeczeń wydanych przez Sąd Najwyższy, a następnie również przez sądy powszechne, przywracając zgodność wiążących rozstrzygnięć z zasadami konstytucyjnymi.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2022, 25; 67-90
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teisės akto galiojimo sustabdymo institutas Lietuvos konstitucinės justicijos modelyje
    Instytucja zawieszenia obowiązywania aktu prawnego w litewskim modelu sądownictwa konstytucyjnego
    Autorzy:
    Pūraitė-Andrikienė, Dovilė
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1033352.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Konstitucija
    Konstitucinis Teismas
    teisės akto galiojimo sustabdymas
    Konstytucja
    Sąd Konstytucyjny
    zawieszenie obowiązywania aktu prawnego
    Constitution
    Constitutional Court
    suspension of the validity of legal act
    Opis:
    Lietuvos Respublikos Konstitucijos 106 straipsnio penktojoje dalyje nustatyta, kad Respublikos Prezidento teikimas Konstituciniam Teismui ar Seimo nutarimas ištirti, ar aktas sutinka su Konstitucija, sustabdo šio akto galiojimą. Teisės akto galiojimo sustabdymo institutas detaliau reglamentuojamas Konstitucinio Teismo įstatymo 26 straipsnyje. Vis dėlto pastarųjų metų Lietuvos Respublikos Konstitucinio Teismo jurisprudencija šio instituto taikymo klausimu teisininkų bendruomenėje ir viešojoje erdvėje susilaukia įvairių vertinimų. Šiame straipsnyje siekiama atskleisti Konstitucijos ir Konstitucinio Teismo įstatymo nuostatų, reglamentuojančių teisės akto galiojimo sustabdymo institutą, taip pat šio instituto sampratos formuojamos Konstitucinio Teismo jurisprudencijoje probleminius aspektus, bei pateikti siūlymus, kaip būtų galima tobulinti šį institutą reglamentuojantį teisinį reguliavimą.
    Artykuł 106 zd. 5 Konstytucji Republiki Litewskiej stanowi, że zwrócenie się przez Prezydenta lub Sejm do Sądu Konstytucyjnego o zbadanie zgodności aktu z Konstytucją powoduje zawieszenie obowiązywania takiego aktu. Szczegółowa regulacja zawieszenia obowiązywania takiego aktu zawarta jest w art. 26 ustawy o Sądzie Konstytucyjnym. Niemniej jednak w ciągu ostatnich lat orzecznictwo Sądu Konstytucyjnego w kwestii stosowania tej instytucji stało się przedmiotem bardzo szerokiej dyskusji w litewskim środowisku prawniczym. Opracowanie ma na celu ukazanie problematycznych aspektów dotyczących z jednej strony przepisów Konstytucji i ustawy o Sądzie Konstytucyjnym, które regulują instytucję zawieszenia obowiązywania aktu prawnego, a z drugiej – problematycznych aspektów związanych z rozumieniem tej instytucji, jaka jest kształtowana w orzecznictwie Sądu Konstytucyjnego. Na zakończenie autorka dąży do przedstawienia propozycji ulepszenia regulacji prawnej instytucji zawieszenia obowiązywania aktu prawnego.
    Paragraph five of Article 106 of the Constitution of the Republic of Lithuania provides that, the presentation by the President of the Republic for the Constitutional Court or the resolution of the Seimas asking for an investigation into the conformity of an act with the Constitution shall suspend the validity of the act. The suspension of validity of legal act is regulated in more detail in Article 26 of the Law on the Constitutional Court. However, in recent years the practice of application of this institute and the concept of this institute formed in the jurisprudence of the Constitutional Court are receiving a very wide discussion in the Lithuanian legal community and in the public in general. This article seeks to reveal the problematic aspects of the provisions of the Constitution and the Law on the Constitutional Court regulating the institute of suspension of the validity of legal act, as well as the problematic aspects of the conception of this institute formed in the jurisprudence of the Constitutional Court and to make proposals on how to improve the legal framework governing this institute.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 89-102
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia w świetle orzecznictwa włoskiego Sądu Konstytucyjnego
    Constitutional right to health care in jurisprudence of the Italian Constitutional Court
    Autorzy:
    Urbaniak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524761.pdf
    Data publikacji:
    2015-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    prawo do ochrony zdrowia
    prawo podstawowe
    prokreacja medycznie wspomagana
    Sąd Konstytucyjny
    the right to health protection
    basic right
    medically assisted procreation
    the Constitutional Court
    Opis:
    Prawo do ochrony zdrowia w Konstytucji Republiki Włoskiej zajmuje wśród praw i wolności pozycję szczególną, a włoski Sąd Konstytucyjny wielokrotnie zajmował się tą problematyką w swojej praktyce orzeczniczej. W artykule poddano analizie wybrane orzecznictwo włoskiego Sądu Konstytucyjnego z zakresu ochrony zdrowia, w szczególności odnoszące się do problematyki przymusowego leczenia i związanej z nim zasady wyrażania zgody przez pacjenta na świadczenia zdrowotne, granic uporczywej terapii, podstawowych poziomów świadczeń zdrowotnych, jak również konstytucyjności prze-pisów dotyczących problematyki sztucznego zapłodnienia (in vitro)
    The right to health care in the Constitution of the Italian Republic holds a special position among the rights and freedoms while the Italian Constitutional Court has many times dealt with this problem in its judicial practice. The article focuses on the analysis of the selec-ted case law of the Italian Constitutional Court in relation to health care, in particular the one relating to the issue of involuntary treatment and the principle of patient consent to he-alth care, the limits of forced medical treatment, basic levels of health services as well as the constitutionality of the regulations relating to the issue of artificial fertilization (in vitro)
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 1(23); 71-91
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On interaction of the Constitutional Court and the Supreme Court of the Russian Federation to ensure case law integrity
    O RELACJACH SĄDU KONSTYTUCYJNEGO I SĄDU NAJWYŻSZEGO W FEDERACJI ROSYJSKIEJ W ZAKRESIE UJEDNOLICANIA PRAKTYKI SĄDOWEJ
    Autorzy:
    Ostapovič, Igor'
    Zaleśny, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1391052.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Sąd Konstytucyjny Federacji Rosyjskiej
    Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej
    kontrola sądowa
    jednolitość orzecznictwa
    the Constitutional Court of the Russian Federation
    the Supreme Court of the
    Russian Federation
    judicial control
    uniform case law
    Opis:
    The article discusses the problem of interaction of the Constitutional Court and the Supreme Court of the Russian Federation with respect to case law integrity. The authors present a hypothesis that the merge of the Supreme Arbitration Court and the Supreme Court in the single Supreme Court will improve the interaction between the Constitutional Court and the other courts, including in the field of achieving case law integrity. The uniform case law is considered to be either an essential component and the result of judicial activity or the result of identical qualification of similar cases, and a form of judicial control. The uniform case law should be aimed at promoting the rule of law.
    W artykule poddano analizie kwestie interakcji zachodzących między Sądem Konstytucyjnym i Sądem Najwyższym Federacji Rosyjskiej, w kontekście jednolitości orzecznictwa sądów. Autorzy stawiają hipotezę, że ujednoliceniu orzecznictwa sądowego i poprawie współpracy między Sądem Konstytucyjnym i innymi sądami służyłoby połączenie Naczelnego Sądu Arbitrażowego oraz Sądu Najwyższego w Sąd Najwyższy. Dzięki tej zmianie organizacyjnej można byłoby realizować wartość ustrojową w postaci poprawy efektywności działalności sądowej i spójnego rozstrzygania przez sądy w podobnych sprawach. Z kolei jednolitość orzecznictwa sądowego powinna służyć promowaniu rządów prawa.
    Źródło:
    Ius Novum; 2017, 11, 2; 6-16
    1897-5577
    Pojawia się w:
    Ius Novum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarządzenia tymczasowe w praktyce Sądu Konstytucyjnego Republiki Łotewskiej: najnowsze tendencje
    Autorzy:
    Rodiņa, Anita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524293.pdf
    Data publikacji:
    2014-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Sąd Konstytucyjny
    zarządzenie tymczasowe
    skarga konstytucyjna
    orzeczenie sądowe
    postępowanie ustawodawcze procedura ustawodawcza
    referendum
    ogólnokrajowe
    Constitutional Court
    temporary adjustment
    constitutional complaint
    courtruling
    legislation procedure
    national referendum
    Opis:
    W artykule autorka analizuje doświadczenia Sądu Konstytucyjnego Republiki Łotewskiej w stosowaniu zarządzeń tymczasowych podczas badania skarg konstytucyjnych składanych przez jednostki. Przedmiotem rozważań są również ustalenia Sądu Konstytucyjnego dotyczące kwestii nieprzewidzianych w procedurze kontroli konstytucyjności prawa. Dlatego też autorka zajmuje się odpowiedzią na pytanie, czy Sąd Konstytucyjny może zawiesić postępowanie sądowe i procedurę ustawodawczą.
    In the article author analyses the experience of the Constitutional Court of the Republic of Latvia in applying temporary adjustment in examining constitutional complaints submitted by persons. In view of the case law of the Constitutional Court, the rulings of the Constitutional Court regarding issues not envisaged in the Constitutional Court procedure are analysed as well. Thus, the article provides answers to questions – whether the Constitutional Court may suspend legal proceedings and legislation procedure.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 5 (21); 39-56
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teisminės valdžios konstitucinė samprata Lietuvoje ir Lenkijoje
    Konstytucyjna koncepcja władzy sądowniczej na Litwie i w Polsce
    Autorzy:
    Vaičaitis, Vaidotas A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1033361.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Lietuvos Konstitucija
    teisminė valdžia
    teismų nepriklausomumas
    Lietuvos Konstitucinis Teismas
    Lenkijos Konstitucinis Tribunolas
    Konstytucja Litwy
    władza sądownicza
    niezawisłość sądów
    Sąd Konstytucyjny na Litwie
    Trybunał Konstytucyjny w Polsce
    Constitution
    judiciary
    independence of courts
    Lithuanian Constitutional Court
    Polish Constitutional Tribunal
    Opis:
    Straipsnis skirtas išanalizuoti 1992 m. Lietuvos Respublikos ir 1997 m. Lenkijos Respublikos Konstitucijų nuostatų panašumus ir skirtumus, susijusius su teisminės valdžios konstituciniu statusu. Straipsnį sudaro trys dalys: I. Teisminės valdžios vieta Lenkijos ir Lietuvos konstitucijose, II. Lietuvos Konstitucinis Teismas ir Lenkijos Konstitucinis Tribunolas ir III. Speciali teisėjų institucija pagal Lietuvos Konstituciją ir Nacionalinė Teismų Tarybą pagal Lenkijos Konstituciją. Tyrimo pabaigoje teigiama, jog didele dalimi teisminės valdžios konstitucinis statusas abiejose konstitucijose yra labai panašus, bet galima išskirti šiuos skirtumus ir padaryti šiuos apibendrinimus: 1. Lenkijos Konstitucija numato karinius teismus, kurie nagrinėja krašto apsaugos ministerijos pareigūnų baudžiamąsias bylas, tuo tarpu Lietuvos Konstitucija tokių teismų nenumato. Be to, Lenkijos Konstitucija numato teisminės valdžios institucijų dvi rūšis: teismai ir tribunolai, įskaitant ir Konstitucinį Tribunolą. Tuo tarpu Lietuvos Konstitucija tribunolu nenumato, o konstitucinės priežiūros institucijos pavadinimas yra Konstitucinis Teismas. 2. Lietuvos Konstitucija numato dvejopą aukštesnių instancijų teismų teisėjų atleidimo būdą, kai pripažįstama, kad jie savo poelgiu pažemino teisėjo vardą: 1) paprastesniu būdu – Aukščiausiojo Teismo teisėją galima atleisti Seimo nutarimu, o Apeliacinio teismo teisėją – Prezidento dekretu arba 2) sudėtingesniu būdu – šiems teisėjams galima taikyti apkaltos procesą Seime. Tuo tarpu Lenkijos Konstitucija apkaltos proceso atleisti teisėjams nenumato. 3. Lietuvos Konstitucinis Teismas ir Lenkijos Konstitucinis Tribunolas plačiąja prasme priklauso teisminei valdžiai, o šių konstitucinės priežiūros institucijų funkcijos iš esmės yra labai panašios, visgi, pagrindinis skirtumas galėtų būti tas, kad į Lenkijos Konstitucinį Tribunolą dėl teisės aktų abstrakčios konstitucinės kontrolės turi teisę kreiptis daug platesnis subjektų ratas nei į Lietuvos Konstitucinį Teismą. Iš kitos pusės, Lenkijos Konstitucinis Tribunolas neturi kompetencijos teikti išvadų dėl pareigūnų veiksmų, kuriems pradėtas apkaltos procesas bei dėl rinkimų įstatymų pažeidimų. Pagaliau, pagal ordinarinę teisę bent vienas Lenkijos Konstitucinio Tribunolo narys ex officio eina ir Lenkijos Vyriausiosios rinkimų komisijos nario pareigas. 4. Nors Lenkijos Konstitucijoje Nacionalinei Teismų Tarybai yra skirtas gana didelis dėmesys, tačiau šiuo metu Lietuvos Teisėjų Tarybos sprendimai turi didesnį konstitucinį svorį (nei Lenkijos Nacionalinės Teismų Tarybos), nes jos neigiamas patarimas dėl teisėjų skyrimo ar atleidimo įpareigoja Lietuvos Respublikos Prezidentą neskirti ar neatleisti teisėjo. Be to, pagal Lietuvos Respublikos Teismų įstatymą, Lietuvos Teisėjų Tarybos nariais gali būti tik teisėjai, kurių didžioji dalis yra renkama Visuotiniame teisėjų susirinkime, tuo tarpu Lenkijos Teismų Tarybos nariais gali būti ne tik teisėjai, be to, teisėjai į šias pareigas Lenkijoje nėra renkami pačios teisminės valdžios, o skiriami politikų.
    Artykuł ma na celu analizę podobieństw i różnic Konstytucji Republiki Litewskiej z 1992 r. i Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., związanych ze statusem konstytucyjnym władzy sądowniczej. Artykuł składa się z trzech części: I. miejsce władzy sądowniczej w konstytucjach Polski i Litwy, II. litewski Sąd Konstytucyjny i polski Trybunał Konstytucyjny oraz III. specjalna instytucja sędziowska zgodnie z Konstytucją Litwy oraz Krajowa Rada Sądownictwa zgodnie z Konstytucją Polski. Z przeprowadzonego badania wynika, że status konstytucyjny władzy sądowniczej w obu konstytucjach jest w dużej mierze podobny, można jednak wyodrębnić wskazane poniżej różnice i dokonać następujących uogólnień: 1. Konstytucja Polski przewiduje sądy wojskowe, które rozpoznają sprawy karne przeciwko funkcjonariuszom Ministerstwa Obrony Narodowej, podczas gdy Konstytucja Litwy nie przewiduje takich sądów. Ponadto, Konstytucja Polski określa dwa rodzaje organów sądowych: sądy i trybunały, w tym Trybunał Konstytucyjny. Tymczasem Konstytucja Litwy nie przewiduje trybunału, a instytucją nadzoru konstytucyjnego jest Sąd Konstytucyjny. 2. Konstytucja Litwy zakłada podwójny sposób odwoływania sędziów sądów wyższych instancji po uznaniu, że swoimi działaniami sprzeniewierzyli się godności sędziego: 1) sędzia Sądu Najwyższego może zostać odwołany uchwałą Sejmu, a sędzia sądu apelacyjnego – dekretem Prezydenta lub 2) sędziowie tych sądów mogą podlegać procedurze impeachmentu przed Sejmem. Tymczasem Konstytucja Polski nie przewiduje odwołania sędziów w drodze impeachmentu. 3. Sąd Konstytucyjny na Litwie i Trybunał Konstytucyjny w Polsce w szerokim sensie stanowią część władzy sądowniczej. Funkcje tych organów nadzoru konstytucyjnego są w zasadzie bardzo podobne, główna zaś różnica polega na tym, że znacznie szerszy krąg podmiotów ma prawo zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego w Polsce niż do Sądu Konstytucyjnego na Litwie o abstrakcyjną kontrolę konstytucyjną aktów prawnych. Z drugiej strony, Trybunał Konstytucyjny w Polsce nie ma kompetencji do składania opinii dotyczących działań funkcjonariuszy, wobec których wszczęto procedurę impeachmentu oraz w sprawie naruszeń ustaw o ordynacji wyborczej. Wreszcie, zgodnie z prawem powszechnym co najmniej jeden członek Trybunału Konstytucyjnego w Polsce ex officio jest jednocześnie członkiem Państwowej Komisji Wyborczej. 4. Chociaż w Konstytucji Polski Krajowej Radzie Sądownictwa poświęcono dość dużo uwagi, to jednak w chwili obecnej uchwały Litewskiej Rady Sądownictwa mają większą wagę konstytucyjną (w porównaniu z Krajową Radą Sądownictwa), ponieważ jej negatywna opinia w sprawie powołania lub odwołania sędziów jest wiążąca dla Prezydenta Republiki Litewskiej. Ponadto, zgodnie z Ustawą Republiki Litewskiej o Sądach, tylko sędziowie, z których większość jest wybierana przez Walne Zgromadzenie Sędziów, mogą być członkami Litewskiej Rady Sądownictwa, podczas gdy nie tylko sędziowie mogą być członkami Krajowej Rady Sądownictwa w Polsce, ponadto sędziowie na to stanowisko w Polsce nie są wybierani przez przedstawicieli władzy sądowniczej, ale są powoływani przez polityków.
    The article is intended to analyze similarities and differences of the 1992 Lithuanian Constitution and the 1997 Polish Constitution regarding the constitutional status of the judiciary. The article consists of three parts: I. The place of judicial power in the Polish and Lithuanian constitutions, II. Lithuanian Constitutional Court and Polish Constitutional Tribunal and III. A special institution of judges under the Constitution of Lithuania and the National Judicial Council under the Constitution of Poland. At the end of the article following differences are to be distinguished: 1. The Polish Constitution mentions military courts, while in Lithuania they do not exist. In addition, the Polish Constitution provides for two types of judicial authorities: courts and tribunals, including the Constitutional Tribunal, meanwhile, the Lithuanian Constitution include only courts. 2. The Constitution of Lithuania provides for two methods of dismissal of judges of the Supreme Court, when they discredit the name of a judge: 1) by the resolution of the Seimas and 2) under impeachment proceedings. Meanwhile, the Polish Constitution does not mention the impeachment proceedings for dismissal of judges. 3. The Constitutional Court of Lithuania and the Constitutional Tribunal of Poland in broader sense belong to the judiciary, and the functions of these institutions are very similar, however, the main difference could be that there are more subjects to address the Polish Constitutional Tribunal than to the Lithuanian Constitutional Court. On the other hand, the Polish Constitutional Tribunal has no jurisdiction to rule on the actions of officials under impeachment and on violations of electoral laws. Finally, under ordinary law, at least one member of the Polish Constitutional Tribunal ex officio is also a member of the Polish Central Electoral Commission. 4. Although the Polish Constitution pays considerably more attention to the National Judicial Council, currently the decisions of the Lithuanian Judicial Council have a greater constitutional weight (than the Polish National Judicial Council), as its negative advice on the appointment or dismissal obliges the President of the Republic. In addition, according to the Law on Courts of the Republic of Lithuania, only judges, the majority of whom are elected by the General Assembly of Judges, may be members of the Lithuanian Judicial Council, while some members of the Polish Judicial Council are not members of judiciary, including those, appointed by politicians.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 5-24
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Specyfika rozwiązań ustrojowych w Bośni i Hercegowinie
    Autorzy:
    Krysieniel, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524637.pdf
    Data publikacji:
    2014-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    specjalny przedstawiciel wspólnoty międzynarodowej
    kolegialna
    3-osobowa głowa państwa
    parlament
    sąd konstytucyjny
    the Special Representative of the international community
    the collegiate
    three-member heads of state parliament
    the Constitutional Court
    Opis:
    Rozwiązania narzucone w porozumieniu pokojowym parafowanym w listopadzie 1995 r. w Dayton w amerykańskim stanie Ohio powodują, że ustrój Bośni i Hercegowiny można bez wątpienia zaliczyć do najbardziej nietypowych, i to nie tylko w Europie. Począwszy od kolegialnej, 3-osobowej głowy państwa, poprzez specyficzną konstrukcję parlamentu, wybieranego podobnie jak głowa państwa w nie do końca demokratycznej elekcji, na sądzie konstytucyjnym – w skład którego wchodzą obywatele innych państw – kończąc. Szczególną uwagę warto zwrócić ponadto na nietypową konstrukcję państwa, opartą na asymetrycznych jednostkach, na równie specyficzne kondominium, a także na instytucję specjalnego przedstawiciela wspólnoty międzynarodowej, który sprawuje niemal nieograniczoną kontrolę nad wszystkim organami władzy na wszystkich ich szczeblach. Wszystkie te cechy wyróżniają Bośnię i Hercegowinę i powodują, że jej ustrój wymyka się spod jednoznacznej i prostej analizy.
    Solutions imposed in peace agreement signed in November 1995 in Dayton, Ohio, USA, make the system of Bosnia and Herzegovina doubtlessly the most unusual, and not only in Europe. Starting from the collegiate three-member heads of state, through specific design of the parliament, elected similarly as head of state in not fully democratic election, ending on the Constitutional Court, which includes foreign nationals. Particular attention should be paid also to the atypical state structure, based on the asymmetric units, to an equally unique condominium, as well as to the institution of the Special Representative of the international community, who holds nearly unlimited control over all government bodies at all levels. All these features distinguish Bosnia and Herzegovina, and make that its system eludes of a clear and simple analysis
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 1 (17); 35-53
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej w wykonywaniu przez Rosję wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
    Autorzy:
    Moryc, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/609397.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    European Court of Human Rights
    Council of Europe
    Russian Federation
    constitutional court
    Russian Constitutional Court
    human rights in Russia
    Europejski Trybunał Praw Człowieka
    Rada Europy
    Federacja Rosyjska
    Rosja, sąd konstytucyjny
    Trybunał Konstytucyjny Federacji Rosyjskiej
    prawa człowieka w Rosji
    Opis:
    The article describes accumulation of the conflict between the Russian Federation and the European Court of Human Rights. This process resulted in final implementation by the Russian Federation legal institutions, which legally allow not to implement ECHR’s judgements, alleging them in contradiction of the Russian Constitution. The main role in this process started to perform Russian Constitutional Court (CC). CC, requested by the executive body, may decide that ECHR’s judgment contradicts the Russian Constitution, which would result in lack of possibilities to execute such judgment. This kind of legal regulation is unprecedented among the legal systems of the Council of Europe member states, and poses a serious violation of international treaties, signed by the Russian Federation.
    W artykule zostało opisane narastanie konfliktów między Federacją Rosyjską a Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Proces ten skutkował ostatecznie wdrożeniem przez Rosję instrumentów prawnych, pozwalających na niewykonywanie wybranych orzeczeń ETPC pod zarzutem ich niezgodności z rosyjską konstytucją. Główna rola w tym względzie przypadła rosyjskiemu Sądowi Konstytucyjnemu (SK). SK, na wniosek organu władzy wykonawczej, na gruncie obowiązujących przepisów może orzec o niezgodności orzeczenia ETPC z konstytucją FR, co w praktyce uniemożliwia skuteczną egzekucję takiego orzeczenia. Przyjęcie takiego rozwiązania jest niespotykane na gruncie prawodawstwa innych państw członkowskich Rady Europy oraz stanowi istotne pogwałcenie umów międzynarodowych, których Rosja jest stroną.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2018, 65, 1
    0458-4317
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skarga konstytucyjna w państwach Ameryki Łacińskiej – wybrane zagadnienia
    Constitutional complaint in the Latin America – selected issues
    Autorzy:
    Gutierrez, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524898.pdf
    Data publikacji:
    2018-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    ochrona wolności jednostki
    ochrona praw jednostki
    Sąd Najwyższy
    skarga konstytucyjna
    Trybunał Konstytucyjny
    Opis:
    Artykuł ten przedstawia wybrane zagadnienia, które dotyczą skargi konstytucyjnej w państwach Ameryki Łacińskiej. Na wstępie autor omawia pojęcie skargi konstytucyjnej na gruncie literatury hiszpańskojęzycznej i polskiej. Takie ujęcie prawnoporównawcze pozwala na lepsze zrozumienie tej instytucji, jak również poruszanych kwestii. Następnie, została ukazana różnica terminologiczna, która jest stosowana w Ameryce Łacińskiej. Wybrane zagadnienia, które są poruszane w kontekście skargi konstytucyjnej dotyczą aktów prawnych, materialnych przesłanek, kwestii proceduralnych oraz właściwych w tym zakresie sądów konstytucyjnych (jako ostatniej instancji). Opracowanie to odnosi się także do meksykańskiej skargi konstytucyjnej.
    This paper explores some issues, concerning constitutional complaint in the Latin American countries. It starts from the term of constitutional complaint, based both on the Polish and Latin American literature. Such a comparative overview allows then for better understanding the discussed question. Further, there is illustrated different terminology, which is applied in the Latin America. Specifically, there are discussed such issues as the binding legal acts, substantive and procedural premises and the final decisive authorities, which are taking their decisions. This paper also investigates an issue, concerning the function of constitutional complaint in Mexico.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 1 (41); 113-125
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sąd Konstytucyjny Republiki Litewskiej wobec europejskich standardów prawa do sądu
    The Constitutional Court of the Republic of Lithuania and European Standards of the Right to Court
    Autorzy:
    Juškevičiūtė-Vilienė, Agnė
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941050.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    prawo do sądu
    Sąd Konstytucyjny Republiki Litewskiej
    Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności Karta praw podstawowych Unii Europejskiej
    the right to a fair trial
    the Constitutional Court of the Republic of Lithuania
    Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms
    the Charter of Fundamental Rights of the European Union
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest dokonanie analizy konstytucyjnych podstaw działalności Sądu Konstytucyjnego Republiki Litewskiej oraz przedstawienie funkcji tego sądu w zakresie harmonizacji krajowych i ponadnarodowych mechanizmów prawa jednostki do ochrony sądowej. Autorka w pierwszej kolejności przedstawia konstytucyjne podstawy utworzenia Sądu Konstytucyjnego Republiki Litewskiej oraz wskazuje istotne cechy jego statusu i działalności. Następnie analizuje orzecznictwo Sądu Konstytucyjnego Republiki Litewskiej dotyczące prawa do sądu. Na zakończenie autorka podejmuje się oceny wpływu Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Karty praw podstawowych Unii Europejskiej na jurysprudencję Sądu Konstytucyjnego w zakresie prawa do sądu.
    The purpose of this article is to analyse the constitutional basis for the activity the Constitutional Court of the Republic of Lithuania and to represent the functions of this Court in respect of the harmonization of national and transnational defence mechanisms of human right to a fair trial. The article is divided into several basic parts: first of all, it shows the constitutional grounds for the Constitutional Court of the Republic of Lithuania, the creation and the relevant characteristics of its status and activities; later, the article discusses the jurisprudence of the Constitutional Court of the Republic of Lithuania, which analyses the right to a fair trial; the article ends with an assessment of the impact of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and of the Charter of Fundamental Rights of the European Union for the jurisprudence of the Constitutional Court while defending the right to a fair trial.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 349-368
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego. Oczekiwania i kierunki zmian
    Legal Question to the Constitutional Tribunal. Expectations and Directions of Changes
    Autorzy:
    Kobylski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035948.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    standard
    sąd
    Trybunał Konstytucyjny
    Pytanie prawne
    relewantność
    relevance
    court
    Legal question
    Constitutional Court
    Opis:
    This study is devoted to the analysis of the provision of Article 193 of the Constitution of the Republic of Poland, which authorizes each court to submit a legal question to the Polish constitutional court about the compliance of a normative act with the Constitution, ratified international treaties or the act, if the answer to a legal question depends on the resolution of a case pending before the court. It is worth considering the expectations and directions of changes of the analyzed institution against the background of the applicable legal provisions. The practice of applying a legal question to the Constitutional Tribunal needs to be examined. During these more than thirty-five years, the constitutional measure has undergone some transformations. The main goal of this work is to assess the title legal question through the prism of over three decades of its operation.
    Niniejsze opracowanie poświęcone jest analizie przepisu artykułu 193 Konstytucji RP, który upoważnia każdy sąd do skierowania do polskiego sądu konstytucyjnego pytania prawnego o zgodność aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem. Warto zastanowić się na tle obowiązujących przepisów prawnych, jakie są oczekiwania i kierunki zmian analizowanej instytucji. Zbadania wymaga praktyka stosowania pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego. Przez te ponad trzydzieści pięć lat konstytucyjny środek prawny uległ pewnym przeobrażeniom. Trzeba zauważyć, że obecnie omawiana instytucja jest uregulowana ustawą zasadniczą, a nie ustawą. Zasadniczym celem niniejszej pracy jest ocena tytułowego pytania prawnego przez pryzmat ponad trzech dekad jego funkcjonowania.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 1 (65); 57-67
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparative Arguments in the Legal Debate Over Judiciary Reform in Poland
    Argumenty porównawcze w prawniczej debacie nad reformą sądownictwa w Polsce
    Autorzy:
    Ludwikowski, Rett R.
    Kraśnicka, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029649.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    judiciary reform
    Constitutional Tribunal
    Supreme Court
    Polska
    comparative arguments
    reforma sądownictwa
    Trybunał Konstytucyjny
    Sąd Najwyższy
    Polska
    argumenty porównawcze
    Opis:
    The judiciary reform in Poland started in 2015 with the replacement of judges in the Polish Constitutional Tribunal, the court responsible for the judicial review. It continued with amendments of laws addressed to judges and functioning of the Polish Supreme Court. Controversies over the reform reached the international level and triggered reactions from the European institutions and resulted in judgments of the Court of Justice. The article deals with comparative arguments (examples from the United States, Austria, France or Germany) concerning the extensive judiciary reform that have been presented by its authors throughout the debates and as response to criticism.
    Reforma sądownictwa w Polsce rozpoczęła się w 2015 roku od wymiany sędziów w polskim Trybunale Konstytucyjnym, sądzie odpowiedzialnym za kontrolę konstytucyjności prawa. Reforma była kontynuowana poprzez zmiany ustaw dotyczących sędziów i sposobu funkcjonowania polskiego Sądu Najwyższego. Kontrowersje wokół reformy osiągnęły poziom międzynarodowy i wywołały reakcje instytucji europejskich oraz zaowocowały wyrokami Trybunału Sprawiedliwości. W artykule omówiono argumenty porównawcze (przykłady ze Stanów Zjednoczonych, Austrii, Francji czy Niemiec) dotyczące szeroko zakrojonej reformy sądownictwa, które były przedstawiane przez jej autorów w toku debat i jako odpowiedź na krytykę.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2021, 2; 95-118
    1733-2680
    2451-0610
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Międzynarodowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Status umów międzynarodowych w rosyjskim prawie konstytucyjnym
    Status of international agreements in the Russian constitutional law
    Autorzy:
    Micińska-Bojarek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942325.pdf
    Data publikacji:
    2016-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    umowy międzynarodowe
    ratyfikacja
    zasada pierwszeństwa prawa mię-dzynarodowego
    ZSRR
    Federacja Rosyjska
    Konstytucja Federacji Rosyjskiej Sąd Konstytucyjny Federacji Rosyjskiej
    prawo konstytucyjne
    prawo międzynarodowe
    orzecznictwo
    doktryna
    Europejski Trybunał Praw Człowieka
    International agreements ratification
    supremacy
    supremacy of international treaties over contrary domestic legislation USRR
    Russian Federation
    Constitution of the Russian Federation
    Constitutional Court of the Russian Federation
    Federal Constitutional Law international law
    cases law
    doctrine
    European Court of Human Rights
    Opis:
    Umowy międzynarodowe są istotnym elementem stabilizującym międzynarodowy po- rządek prawny oraz stosunki Rosji z innymi krajami. Granicząc z 14 państwami i będąc aktywnym politycznie członkiem kilkudziesięciu organizacji międzynarodowych, Rosja staje się stroną ogromnej ilości umów i porozumień międzynarodowych zawieranych tak między państwami, jak i organizacjami międzynarodowymi. W kwietniu 1986 r. ZSRR ratyfikował Konwencję wiedeńską o prawie traktatów z 22 maja 1969 r. Po przemianach ustrojowych Federacja Rosyjska (FR) jako sukcesorka ZSRR określiła status umów międzynarodowych w Konstytucji z 12 grudnia 1993 r., w federalnej ustawie z 15 lipca 1995 r. o umowach międzynarodowych Fede- racji Rosyjskiej oraz w federalnej ustawie konstytucyjnym o Sądzie Konstytucyjnym Federacji Rosyjskiej.
    International agreements are an important element stabilizing the international law and Russia’s relations with other countries. Bordering with 14 countries and being a politically active member of several dozen international organizations, Russia is a party to the vast number of contracts and international agreements concluded between countries as well as international organizations. In April 1986, the Soviet Union ratified the Vienna Convention on the Law of Treaties of 22 May 1969. After the changes in the political system, the Russian Federation as the successor to the Soviet Union defined the status of international agreements in the Constitution of 12 December 1993 in the Federal Law of 15 July 1995 on the international treaties of the Russian Federation and the Federal Constitutional Law on the Constitutional Court of the Russian Federation. The purpose of this article is to present the status of international agreements of the Russian Federation, in particular the primacy of international law over national laws – in the light of Federal Constitutional Law, case law and the doctrine, including latest changes in the Law on the Constitutional Court of the Russian Federation of December 2015.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 5 (33); 223-236
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Signalling Sites of Contention in Judicial Discourse. An Exploratory Corpus- Based Analysis of Selected Stance Nouns in US Supreme Court Opinions and Poland’s Constitutional Tribunal Judgments
    Sygnalizowanie miejsc spornych w dyskursie sądowym. Analiza korpusowa wybranych rzeczowników występujących w orzeczeniach Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych oraz Trybunału Konstytucyjnego w Polsce
    Autorzy:
    GOŹDŹ-ROSZKOWSKI, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920837.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-06
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    dyskurs sądowy
    wartościowanie
    uzasadnienie
    Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
    Trybunał Konstytucyjny
    evaluation
    stance
    judicial discourse
    legal justification
    US Supreme Court
    Constitutional Tribunal
    Opis:
    This paper adopts a comparative, corpus-based perspective to examine the language of judicial justification. Based on substantial corpus data, the study explores one of the linguistics resources, i.e. head nouns (e.g. assumption, belief, notion, etc.) followed by a nominal complement in the form of that-clause in two comparable legal settings: the opinions given in the United States Supreme Court and the judgements handed down by Poland’s Constitutional Tribunal. The findings corroborate the results of previous research which shows that nouns found in this pattern are used to perform various discourse functions but evaluation plays a central role in judicial writing and these nouns are used to signal sites of contentions. The study reveals the general similarity between the two sets of data suggesting that American and Polish judicial writing is underpinned by essentially the same epistemological assumptions. Yet, there are some differences in the way the nouns behave phraseologically. Polish nouns tend to show less collocational variation and they are found performing fewer discourse functions. 
    Niniejszy artykuł ukazuje próbę wykorzystania metodologii korpusowej w celu badania języka uzasadnien decyzji stosowania prawa. Przedmiotem analizy jest użycie grupy rzeczowników takich jak przypuszczenie, pogląd czy sugestia w konstrukcji przed spójnikiem that, a więc kontrolujących zdania podrzędne dopełnieniowe. Celem badania jest zbadanie funkcji jakie rzeczowniki w tej konstrukcji pełnią w dyskursie uzasadnień sądowych. Przyjęta hipoteza zakładała, że jedną z funkcji może być wartościowanie. Przedstawione w artykule wyniki potwierdzają, że sędziowie, zarówno amerykańscy jak i polscy, posługują się chętnie tego typu wyrażeniami w celu dokonania oceny argumentów zgłoszonych przez sędziów rozpatrujących sprawę w niższej instancji, strony procesowe, jak również innych sędziów spośród składu orzekającego. Bliższa analiza ukazuje również, iż rzeczowniki użyte w uzasadnieniach Trybunału Konstytucyjnego charakteryzują się mniejszym zróżnicowaniem kolokacyjnym oraz pełnią mniej funkcji w dyskursie niż ich angielskie odpowiedniki.  
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2017, 32, 1; 91-117
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasada „lex retro non agit”. Czy prawo nie działa wstecz?
    Principle of “lex retro non agit”. Is the Law not Retroactive?
    Autorzy:
    Kornaszewska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524557.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    zasady
    lex severior retro non agit
    lex retro non agit
    intertemporalność
    retroaktywność
    normy prawne
    orzeczenie
    Sąd Najwyższy
    Trybunał Konstytucyjny
    Konstytucja RP
    Opis:
    Zasada niedziałania prawa wstecz jest uznawana za jedną z podstaw cywilizowanego ustroju współczesnego państwa. Istotę zasady niedziałania prawa wstecz można sprowadzić do twierdzenia, że prawo powinno, co do zasady, działać „na przyszłość”, wobec tego nie należy stanowić norm prawnych, które miałyby być stosowane do zdarzeń zaszłych i zakończonych przed ich wejściem w życie. Innymi słowy, następstwa prawne zdarzeń mających miejsce pod rządami dawnych norm należy oceniać według tych norm, nawet jeżeli w chwili dokonywania tej oceny obowiązują już nowe przepisy. Z wstecznym (retroaktywnym) działaniem przepisów mamy do czynienia wówczas, gdy prawodawca nakazuje określone fakty prawnie relewantne, zaistniałe przed dniem wejścia w życie nowych przepisów, oceniać w świetle tych nowych przepisów, wprowadzając fikcję, jakoby przepisy te obowiązywały już w dacie nastąpienia ocenianych faktów. W przypadku, gdy regulacja zawarta w przepisie w oczywisty sposób działa „na przyszłość”, a przy tym wywołuje skutki prawne dopiero 3 miesiące po wejściu ustawy w życie, nie narusza zasady niedziałania prawa wstecz. Nie oznacza to, że nie naruszając zasady niedziałania prawa wstecz prawodawca może dowolnie ingerować w istniejące stosunki prawne i swobodnie je modyfikować. Granicą jest tu przede wszystkim przestrzeganie zasady ochrony praw nabytych i zasady ochrony zaufania do państwa i prawa. Niedopuszczalne jest stanowienie norm z mocą wsteczną, jeśli podmioty, których te normy dotyczą, nie mogły racjonalnie przewidzieć tego rodzaju decyzji, a nadzwyczajne okoliczności czy dobra, podlegające ochronie konstytucyjnej, decyzji takiej nie usprawiedliwiają. Można od niej odstąpić, jednak tylko wyjątkowo i z usprawiedliwionych względów, nadając normom możliwość oddziaływania na sytuacje zastane, jeżeli zaistniały ważkie powody, a zainteresowane podmioty miały podstawy, by oczekiwać uchwalenia takich norm.
    The principle of non-retroactivity is recognized as one of the foundations of the civilized system of the modern state. The essence of the principle of non-retroactivity can be reduced to the assertion that the law should, in principle, act “for the future”, therefore it should not be legal norms that would apply to events that occurred and ended before their entry into force. In other words, the legal consequences of events taking place under the old norms should be assessed according to these norms, even if new regulations are already in force at the moment of making such an assessment. The retroactive act of the regulations is when the lawmaker orders certain relevant legal facts, existing before the day of entry into force of the new provisions, assessed in the light of these new provisions, introducing a fiction that these provisions were already in force on the date of the assessed facts. If the regulation contained in the regulation obviously acts “for the future” and at the same time has legal effects only 3 months after the entry into force of the act, it does not violate the principle of non-retroactivity. This doesn’t mean that without violating the principle of non-retroactivity, the legislator may freely interfere in existing legal relations and modify them freely. The boundary here is, above all, observance of the principle of protection of acquired rights and principles of protection of trust in the state and the law. It is unacceptable to create norms retrospectively, if the entities to whom these standards relate could not rationally anticipate such decisions, and extraordinary circumstances or goods subject to constitutional protection, such decisions do not justify. You can withdraw from it, but only exceptionally and for justified reasons, giving the norms the ability to influence the existing situations, if there were valid reasons, and the interested entities had grounds to expect the adoption of such standards.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 2 (42); 171-183
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    POJĘCIE WIĘKSZOŚCI BEZWZGLĘDNEJ W USTAWACH O SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM
    THE CONCEPT OF ABSOLUTE MAJORITY IN ACTS ON LOCAL SELF-GOVERNMENT
    Autorzy:
    Krzymkowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693133.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Constitutional Court
    Supreme Administrative Court
    absolute majority
    self-government entities
    Trybunał Konstytucyjny
    Naczelny Sąd Administracyjny
    większość bezwzględna
    rada gminy
    rada powiatu
    Opis:
    The concept of absolute majority is present in a number of provisions contained in the Act on municipal (gmina) self-government of 8 March 1990, the Act on district (poviat) self-government of 5 June 1998 and the Act on regional (voivodship) self-government of the same date. Consequently, it has become a subject of numerous decisions of the Supreme Administrative Court and the Constitutional Court’s (Trybunał Konstytucyjny) resolution of 20 September 1995. The position of the Constitutional Court presented in the resolution has become widely recognised and constitutes the basis for the regulations adopted in statutes of local self-government entities.
    Pojęcie „większość bezwzględna” występuje w szeregu przepisów ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. Stało się ono przedmiotem kilku orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz uchwały Trybunału Konstytucyjnego z 20 września 1995 r. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zostało powszechnie zaakceptowane i stało się podstawą regulacji przyjmowanych w statutach jednostek samorządu terytorialnego.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2012, 74, 4; 25-35
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Constitutional Protection of Fundamental Freedoms in the Decisions of the Supreme Court of Canada
    Konstytucyjna ochrona podstawowych wolności w orzecznictwie Sądu Najwyższego Kanady
    Autorzy:
    Uliasz, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920837.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    human rights
    fundamental rights
    and freedoms
    Supreme Court of Canada
    constitutional system of Canada
    prawa człowieka
    podstawowe prawa i wolności
    Sąd Najwyższy Kanady
    system konstytucyjny Kanady
    Opis:
    This paper provides a brief analysis of Section 2 of the Canadian Charter of Rights and Freedoms, which deals with Canadians’ “fundamental freedoms”. Provisions of the Charter guarantee freedom of conscience and religion; freedom of thought, belief, opinion, and expression, including freedom of the press and other media of communication; freedom of peaceful assembly; and freedom of association.
    Artykuł zawiera krótką charakterystykę sekcji 2 kanadyjskiej Karty Praw i Wolności, która dotyczy „podstawowych wolności” Kanadyjczyków. Postanowienia Karty gwarantują wolność sumienia i wyznania; wolność myśli, przekonań, opinii i wypowiedzi, w tym wolność prasy i innych środków komunikacji; wolność pokojowych zgromadzeń; i wolność zrzeszania się.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 523-531
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzecznik Praw Obywatelskich a organy władzy sądowniczej
    The Ombudsman and the Organs of Judicial Power
    Autorzy:
    Zięba-Załucka, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927205.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Rzecznik Praw Obywatelskich
    organy ochrony prawnej
    Sąd Najwyższy
    Trybunał Konstytucyjny
    skarga nadzwyczajna
    skarga konstytucyjna
    sprzeciw.
    Ombudsman
    legal protection bodies
    Supreme Court
    Constitutional Court
    extraordinary complaint
    constitutional complaint
    objection
    Opis:
    Autorka pokazuje, iż w celu ochrony praw i wolności Rzecznik Praw Obywatelskich przy pomocy zróżnicowanych instrumentów i w zależności od stwierdzonych uchybień podejmuje działania z organami władzy sądowniczej, na które nałożone zostały obowiązki z zakresu ochrony praw człowieka i innych podmiotów. W artykule znajdziemy przegląd form relacji Rzecznika Praw Obywatelskich z Sądem Najwyższym, Naczelnym Sądem Administracyjnym, Trybunałem Konstytucyjnym czy sądami powszechnymi. Mają one za zadanie podnieść poziom przestrzegania praw człowieka i obywatela. W tym kontekście teza artykułu brzmi następująco: wobec wad strukturalnych, prawnych i organizacyjnych państwa Rzecznik zauważa, że pojawiają się nowe zagrożenia dla praw człowieka i obywatela, a wolności lub prawa im przyznane, odbierane są często niezgodnie ze standardami konstytucyjnymi zaś władza publiczna wykracza w sposób ekscesywny poza sferę przynależnych jej uprawnień. Zarzuty kierowane w skargach pod adresem organów władz publicznych, są często zweryfikowane przez Rzecznika w toku prowadzonych postępowań z jego udziałem. Rzecznik zachowuje dystans wobec tych organów, a to umożliwia mu oddziaływanie na te organy w zakresie ochrony praw człowieka, a przede wszystkim na podległe im jednostki.
    The author shows that, in order to protect rights and freedoms, the Ombudsman, with the help of various instruments and depending on the infringements found, undertakes actions with organs of the judiciary, on which obligations concerning the protection of human rights and other subjects have been imposed. This article reviews the forms of the Ombudsman’s relations with the Supreme Court, the Supreme Administrative Court, the Constitutional Tribunal, and common courts. Their aim is to raise the level of respect for human and civil rights. In this context the thesis of the article is as follows: in view of structural, legal and organisational defects of the state, the Ombudsman notes that new threats to human and civil rights appear, freedoms or rights granted to them are often taken away in a manner inconsistent with constitutional standards, and public authorities exceed the sphere of their powers in an excessive manner. Allegations made in complaints against public authorities are often verified by the Ombudsman in the course of inquiries with his participation. The Ombudsman keeps his distance from these bodies, which enables him to influence them in the field of human rights protection, and above all to influence the individuals subordinate to them.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 127-146
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transitional Justice and the Constitutional Crisis: The Case of Poland (2015–2019)
    Sprawiedliwość tranzycyjna i kryzys konstytucyjny w Polsce w latach 2015-2019
    Autorzy:
    Krotoszyński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531510.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    transitional justice
    lustration
    decommunization
    Poland’s constitutional crisis
    Polish Supreme Court
    rule of law
    sincerity principle
    sprawiedliwość tranzycyjna
    lustracja
    dekomunizacja
    kryzys konstytucyjny w Polsce
    Sąd Najwyższy
    rządy prawa
    zasada szczerości
    Opis:
    During the last four years the situation in Poland has been a matter of interest to the worldwide legal community mostly due to the constitutional crisis. Yet, the years 2015–2019 were also a time of a revival of transitional justice measures, such as cleansing the public sphere of communist symbols, remodelling of lustration law, and further reduction of pensions of communist secret service employees and officers. In this paper I argue that these spheres are interconnected and that Poland’s constitutional crisis has a transitional justice dimension. I start with an overview of retrospective instruments dealing with the communist past introduced in the last four years. Next, I turn to the constitutional crisis itself, discussing its possible explanations and transitional justice aspects. In the end I claim that the dramatic constitutional backsliding that Poland has recently experienced can be explained not only as a power grab, but also as a result of the tension between the rule of law and the principle of individual responsibility on one hand – and the resort to collective accountability in an attempt to get what the government sees as justice on the other.
    W ciągu ostatnich czterech lat sytuacja w Polsce stała się przedmiotem zainteresowania międzynarodowych gremiów prawniczych przede wszystkich ze względu na kryzys konstytucyjny. Lata 2015-2019 były jednak także okresem powrotu do narzędzi rozliczeń z przeszłością, wśród których wymienić można usuwanie symboli komunistycznych z przestrzeni publicznej, zmianę modelu lustracji oraz dalsze obniżenie emerytur funkcjonariuszy i pracowników organów bezpieczeństwa państwa PRL. W artykule stawiam tezę, że sfery te są ze sobą wzajemnie powiązane, kryzys konstytucyjny ma zaś wymiar retrospektywny. Tekst zaczynam od przedstawienia mechanizmów sprawiedliwości tranzycyjnej dotyczących okresu komunistycznego wprowadzonych w Polsce w ostatnich czterech latach. Następne omawiam możliwe wyjaśnienia kryzysu konstytucyjnego i jego aspektów związanych z rozliczeniami z przeszłością. Analiza prowadzi mnie do wniosku, że dramatyczne zmiany ustrojowe, które współcześnie dotknęły Polskę, mogą być wyjaśnione zarówno w kategorii walki o władzę, jak i jako rezultat konfliktu pomiędzy zasadą rządów prawa i zasadą indywidualnej odpowiedzialności – a odwołaniem się do odpowiedzialności zbiorowej w celu zaspokojenia tego, co rządzący uznają za sprawiedliwość.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 3(21); 22-39
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego – głos w dyskusji
    Dispute over the Interpretative Verdicts of the Constitutional Tribunal – the Standpoint in the Discussion
    Autorzy:
    Dąbrowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940856.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    spór
    Trybunał Konstytucyjny
    Sąd Najwyższy
    wyroki interpretacyjne
    wykładnia prawa
    Konstytucja
    koncepcje wykładni prawa
    litigation
    the Constitutional Tribunal
    the Supreme Court
    interpretative verdicts
    law interpretation
    the Constitution
    methods of law interpretation
    Opis:
    Opracowanie składa się z kilku części. W pierwszej autor przedstawia definicję wyroków interpretacyjnych oraz krótką historię sporu toczącego się pomiędzy Trybunałem Konstytucyjnym a Sądem Najwyższym, który dotyczy ww. orzeczeń. Autor nie cytuje i nie omawia argumentów przedstawionych w literaturze przedmiotu. Wskazuje on, że spór koncentruje się wokół trzech zagadnień: dopuszczalności wydawania wyroków interpretacyjnych, ich wiążącej mocy oraz wyroków interpretacyjnych jako podstaw do wznowienia postępowania sądowego i administracyjnego w trybie art. 190 ust. 4 Konstytucji.W drugiej części artykułu autor przedstawia argumenty przemawiające za ograniczeniem liczby wydawanych przez TK wyroków interpretacyjnych. Spowodowane jest to faktem, iż nie posiadają one swoich podstaw prawnych w przepisach ustawy zasadniczej oraz prowadzą do naruszenia zasady niezawisłości sędziów.W ostatniej części autor prezentuje stanowisko dotyczące jednej z genetycznych przy-czyn powstania sporu pomiędzy TK i SN. Uważa on, iż praprzyczyna konfliktu tkwi w różnych koncepcjach wykładni prawa stosowanych przez TK i przez sądy. Trybunał wykorzystuje koncepcję wykładni derywacyjnej natomiast Sąd Najwyższy z zasady koncepcję wykładnia klaryfikacyjnej. Koncepcje te nie są ze sobą spójne, oparte są na innych założeniach i w konsekwencji stanowią jeden z czynników generujących spór.
    The article consists of few parts. At the beginning, the author discusses a definition of interpretative verdicts and a history of the dispute between The Supreme Court and the Constitutional Tribunal over this kind of judgments. The author doesn’t present arguments that are described in literature but climes that the dispute concerns three problems: legality of interpretative verdicts, their binding force and interpretative verdicts as a base for reopening proceedings.In the second part, two arguments against delivering interpretative verdicts are for-med. The author claims that the Constitutional Tribunal should limit a number of such judgments because there is no legal ground for interpretative verdicts in the Constitution and because they abridge independence of judges of the Supreme Court and other courts.In the last part of the article, the author describes a genetic cause of the litigation be-tween the Tribunal and courts. It is claimed that the dispute has been generated by dissenions between methods of interpretation of legal acts used by the Tribunal and the Supreme Court. The Tribunal takes advantage of the method of derivation and the Supreme Court usually uses the method of clarification. These methods are in contrary to each other and because of this they are the base of the dispute.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 2 (36); 29-54
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezależność sądu i niezawisłość sędziego powołanego z udziałem KRS w kształcie ustalonym nowelizacją z 8 grudnia 2017 r. – przegląd orzecznictwa
    Autorzy:
    Rakowska-Trela, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1033355.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Konstytucja
    władza sądownicza
    sędzia
    Trybunał Konstytucyjny
    sąd
    Europejski Trybunał Praw Człowieka
    Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
    Constitution
    judicial power
    judge
    Constitutional Tribunal
    court
    Euroropean Tribunal of Human Rights
    Court of Justice of the European Union
    Opis:
    Odrębność i niezależność władzy sądowniczej oraz niezawisłość sędziowska są koniecznymi cechami wyróżniającymi władzę sądzenia. Niestety, w ostatnich latach w Polsce władze ustawodawcza i wykonawcza próbują uniemożliwić władzy sądowniczej kontrolowanie decyzji innych organów pod względem ich zgodności z konstytucją, a przez to prawidłowe, niezawisłe sprawowanie wymiaru sprawiedliwości. Dzieje się to poprzez uchwalanie niekonstytucyjnych ustaw, „szachujących” sądy oraz poprzez orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, co do którego składu i funkcjonowania zgłasza się wiele zasadniczych zastrzeżeń, potwierdzających niekonstytucyjną linię ustawodawcy. Jedną z najważniejszych kwestii, na których koncentruje się spór władzy politycznej z władzą sądowniczą, są nominacje sędziowskie. Konstytucyjność powołania i sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sędziów wyłonionych w procedurze z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w myśl niekonstytucyjnej nowelizacji ustawy o KRS z 8 grudnia 2017 r., zaczęły być kwestionowane. Zagadnienie to stało się przedmiotem licznych wypowiedzi organów władzy sądowniczej: sądów powszechnych, Sądu Najwyższego czy Trybunału Konstytucyjnego. W niniejszym opracowaniu autorka stara się przedstawić wnioski płynące z orzeczeń wymienionych organów i ocenić je z punktu widzenia standardów formułowanych w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
    The separateness and independence of the judiciary as well as the independence of judges are necessary features that distinguish the power of judgment. Unfortunately, in recent years in Poland, the legislative and executive authorities have been trying to prevent the judiciary from controlling decisions of other organs in terms of their compliance with the constitution, and thus the proper, independent administration of justice. This is done through the adoption of unconstitutional laws that inhibit the courts and through the judgments of the Constitutional Tribunal, to the composition and functioning of which are raised many fundamental objections, confirming the unconstitutional line of the legislator. One of the most important issues on which the dispute between the political authority and the judiciary focuses are appointments of judges. The constitutionality of the appointment and performing the function by judges selected in the procedure with the participation of the National Council of the Judiciary, selected in accordance with the unconstitutional amendment to the Act on the National Council of the Judiciary of 8 December 2017, began to be questioned. This issue was the subject of numerous judgements: of common courts, of the Supreme Court, and the Constitutional Tribunal. In this study, the author tries to present the conclusions drawn from the decisions of the above-mentioned bodies and assess them from the point of view of the standards formulated in the case law of the Court of Justice of the EU and the European Court of Human Rights.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 75-87
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Collective agreement as a permanent element of labor law
    Układ zbiorowy pracy jako trwały element prawa pracy
    Autorzy:
    Świętnicki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/443783.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    labor law
    Constitutional Court
    Supreme Court
    collective agreements
    multiemployer
    collective agreement
    judgments
    resolutions
    political system
    Constitution
    civil service
    prawo pracy
    Trybunał Konstytucyjny
    Sąd Najwyższy
    układy zbiorowe pracy
    ponadzakładowe układy zbiorowe
    wyroki
    uchwały
    system polityczny
    Konstytucja
    służba cywilna
    Opis:
    In my work I wanted to present collective labor agreements as a permanent element of labor law, and their impact on labor law and other branches of the Polish law. I took into account in my work, judgments, resolutions of the Constitutional Court and the Supreme Court and their importance for collective bargaining and their significance for the Constitution as well as the Polish legislation. I have tried to outline collective agreements other legal and political systems, starting with the countries having the characteristics of a democratic state through socialist system. I presented at the same time what groups are excluded from the regulation of systemic and what are the consequences. In the final part of my work I have presented possible scenarios (optimistic and pessimistic outlook) for collective labor agreements and graph of how much was singht multi-establishment agreements, together with additional protocols, agreements for these protocols, etc.
    Opracowanie przedstawia układy zbiorowe pracy jako trwały element prawa pracy oraz ich wpływ na prawo pracy i inne gałęzie prawa polskiego. Uwzględnia wyroki, uchwały Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego i ich doniosłość dla układów zbiorowych pracy, dla Konstytucji RP, a także dla polskiego ustawodawstwa. Przedstawiono zarys układów zbiorowych w innych systemach prawno-politycznych, zaczynając od państw o charakterystyce demokratycznej, poprzez państwa o ustroju socjalistycznym. Zaprezentowano jednocześnie, jakie grupy są wyłączone z regulacji układowej oraz jakie są tego skutki. W części końcowej zaprezentowano możliwe scenariusze (perspektywa optymistyczna oraz pesymistyczna) dla układów zbiorowych pracy oraz rysunek przedstawiający, ile zostało zawartych układów ponadzakładowych wraz z protokołami dodatkowymi, porozumieniami do tych protokołów etc.
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2017, 17/zeszyt specjalny; 353-364
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Constitution, Judicial Review, and the Rule of Law in the Jurisprudence of Administrative Courts in Poland
    Autorzy:
    Marcin, Wiącek,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902997.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-04
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    rule of law
    Constitution
    administrative courts
    Supreme Administrative Court
    Constitutional Tribunal
    application of the Constitution
    judicial review of law
    zasada państwa prawnego
    Konstytucja
    sądy administracyjne
    Naczelny Sąd Administracyjny
    Trybunał Konstytucyjny
    stosowanie Konstytucji
    sądowa kontrola konstytucyjności prawa
    Opis:
    In the light of Article 184 of the 1997 Constitution administrative courts verify the lawfulness of administrative decisions and some other acts of public administration. Furthermore, administrative courts may review the lawfulness, including the compliance with the Constitution, of the so called “enactments of local law” (referred to in Articles 87(2) and 94 of the Constitution). Pursuant to Article 8(2) of the Constitution “The provisions of the Constitution shall apply directly, unless the Constitution provides otherwise”. This constitutional competence is addressed, inter alia, to courts. In practice, administrative courts apply Constitution in three ways: 1) pro-constitutional interpretation of laws, 2) referring the so called questions of law to the Constitutional Tribunal, 3) ruling in a case directly on the basis of a constitutional provision. The provision applied by administrative courts in most cases is Article 2 of the Constitution, which stipulates that “The Republic of Poland shall be a democratic state governed by the rule of law (…)”. The Article is focused on most important cases in which the rule of law principle was applied. Administrative courts, as well as other courts and the Constitutional Tribunal, consider the rule of law principle to be the source of several detailed principles, e.g. the certainty of law, the lex retro non agit principle, the loyalty of the State towards citizens, the citizens’ trust in the State and the law, the principle of proportionality. Each of these principles was referred to in the large number of administrative courts’ judgments as the basis of a ruling. This proves that the Constitution, in particular the rule of law principle, is one of the instruments utilized by administrative courts’ judges in their everyday work.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2019, 79; 92-106
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-44 z 44

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies