Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Ruthenia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 35
Tytuł:
„…kazali mu klękać przed martwym wodzem, który poległ w Sandomierzu”. W kwestii pochówku mongolskich wojowników oraz ich ofiar w czasie najazdu na Europę
Autorzy:
Żerelik, Rościsław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185042.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
Mongol invasion
Polska
Ruthenia
Hungary
Slovakia
burials
Opis:
The paper presents the issue of burials of the victims of the Mongol invasion of Ruthenia, Poland and Hungary and the Mongol warriors in light of the surviving written sources by Christian authors, including i.a. envoys to Karakorum (Jan di Piano Carpini, C. de Bridia) and participants of the burial ceremonies (archdeacon Roger of Torre Maggiore from Great Várad, presently Oradea in Romania, and Kirakos Gandzaketsi), as well as according to uncovered archeological evidence. The author outlined the state of research on this subject and presented his own concepts regarding lack of burials of nomads on the lands they conquered.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2021, 76, 3; 7-30
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruś Halicka a Bizancjum od XI do XIV wieku. Wybrane problemy
Autorzy:
Voytovych, Leontiy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640706.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Halych Ruthenia, Byzantium, Lower Transnistria, Yaroslav Osmomysl, Mongols
Opis:
Halych Ruthenia and Byzantium in the period between 11th and 14th c. – selected issues The article is devoted to the relations between the Halych Kingdom (since 1199 the Halych-Volyn Kingdom) and Byzantium. It focuses on the history of the region of the Lower Transnistria and the lower course of the Danube and their significance for Halych-Bizantine relations. The author presents the interests of both parties in relation to the above-mentioned region, explains the reasons for the exacerbation of relations between Halych and Constantinople in the second half of the 12th century, provides an explanation as to why the Halych prince Yaroslav Osmomysl supported Bulgarians against Byzantium, describes the renewal of Halych-Byzantine alliance under the rule of Roman Mstislavich and the assistance which the Ruthinians provided to the Bulgarian Tzar Ivan Asen II. The final section of the article describes the way in which Halych and Byzantium lost control over the Lower Transnistria and the lower course of the Danube and how these territories were taken over by Mongols.
Źródło:
Prace Historyczne; 2011, 138
0083-4351
Pojawia się w:
Prace Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Baptismus Ruthenorum" Stanisława Orzechowskiego z Rusi (1544)
„Baptismus Ruthenorum“ von Stanislaw Orzechowski aus Ruthenien (1544)
Autorzy:
Kaim, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041759.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Geschichtsschreibung
Przemyśl
Sanok
Rus
historiografia
Ruś
historiography
Ruthenia
Opis:
,,Baptismus Ruthenorum" ist ein unvergängliches, die Tiefe der Renaissancetheologie darstellendes Werk. Diese Theologie strebte nach Bewahrung und Wiederaufbau der religiösen und zivilisatorischen Einheit des christlichen Europas. Stanislaw Orzechowski (1513-1566), ein begabter Schriftsteller und Theologe, Humanist und religiöser Polemiker erweckt aus diesem Grunde, genauso wie seine Anschauungen - als ob aus dem Grenzbereich zweier Kulturen: der östlichen und der westlichen - das Interesse der Literatur-, Kultur- und Thologiehistoriker der Renaissance. Er nimmt einen besonderen Platz in der Theologiegeschichte ein wegen seiner eigenen Vorstellung von Wiederaufbau der religiösen und zivilisatorischen Einheit des Christentums. Als Humanist bleibt Orzechowski zwar unter der Beeinflussung von Erasmus aus Rotterdam und von den durch die Reformationswelle ausgelösten Strömungen, doch der Bezugspunkt seiner Theologie ist der Glaube an die Mission des gesamt-christlichen Konzils. Dieser Idee bleibt er treu trotz konfessioneller Wirbel in der Theologie. Eben in diesem Geiste entsteht „Baptismus Ruthenorum" (1544) als ein Beitrag zur großen Vorkonzildiskussion über die Wiederherstellung der Einheit in dem Christentum der lateinischen Tradition. Im Grunde genommen ist das eine Abhandlung über das richtige Verstehen der Katholizität und der Allgemeinheit der Kirche - des mystischen Leibs Christi. In dieser Kirche bildet die Taufe die Grundlage der antiken Einheit - der Katholizität christlicher Kirchen der fünf Traditionen. Es ist also eine Abhandlung über die Notwendigkeit der Wiederherstellung des komplementären Charakters in der Definition der römischen Kirche. Interessant ist hier der für das richtige Verständnis der Anschauungen des Theo-logen unentbehrliche ruthenische Kulturkontext. Dieses „gente Roxolanus" oder „gente Ruthenus" zeigt in dem Zusammenhang mit dem weiteren Teil (natione vero Polonus fidei catholicae) eine Spezifik der Kultur der ruthenischen Gebiete Polens in der Renaissanceetappe ihrer Entwicklung. Diese Spezifik stützt sich auf die Kontinuität des geschichtlichen Gedächtnisses, die auf die Taufe Rutheniens zurück-greift. Orzechowski, der „Prophet aus Ruthenien", setzt auf der Grundlage der lateinischen Theologie die altrussische Idee über die Würde der Taufe in der ruthenisehen Kirche und über die Notwendigkeit des Wiederaufbaus der ursprünglichen Einheit fort. Er weist deutlich auf den Bedeutungsunterschied zwischen den Begriffen „Ecclesia catholica" und „Ecclesia universalis" hin. Das vieldeutige Verstehen der „Katholizität" trug zur konfessionellen Teilung und letzten Endes zur Zerstörung der Einheit der christlichen Zivilisation bei. Da die genannte Abhandlung eine positive Antwort des Theologen auf das Problem der Epoche ist, bringt er in ihr seine eigene Vorstellung der künftigen Einheit zum Ausdruck. Geschichtliche Elemente erfüllen hier die Rolle eines die Einheit der östlichen und westlichen Slawen in einer Kirche illustrierenden Bildes. Der Autor führt Beispiele der Einigkeit an. Sie sind ein Symptom der Teilnahme der Orthodoxen und der römischen Katholiken in der ursprünglichen Tradition der nicht geteilten Kirche. Dadurch wird Orzechowski zum Sänger der vergessenen Gabe der Einheit. Ein Zeichen der Antizipation des Aufbaus der künftigen Brüderlichkeit ist das Beispiel der Zusammenarbeit der lateinischen und griechisch-orthodoxen Priesterherrschaft in Lemberg. Ihr Resultat ist das bis heute existierende russisch-orthodoxe Bistum von Halicz-Lemberg. sehen Kirche und über die Notwendigkeit des Wiederaufbaus der ursprünglichen Einheit fort. Er weist deutlich auf den Bedeutungsunterschied zwischen den Begriffen „Ecclesia catholica" und „Ecclesia universalis" hin. Das vieldeutige Verstehen der „Katholizität" trug zur konfessionellen Teilung und letzten Endes zur Zerstörung der Einheit der christlichen Zivilisation bei. Da die genannte Abhandlung eine positive Antwort des Theologen auf das Problem der Epoche ist, bringt er in ihr seine eigene Vorstellung der künftigen Einheit zum Ausdruck. Geschichtliche Elemente erfüllen hier die Rolle eines die Einheit der östlichen und westlichen Slawen in einer Kirche illustrierenden Bildes. Der Autor führt Beispiele der Einigkeit an. Sie sind ein Symptom der Teilnahme der Orthodoxen und der römischen Katholiken in der ursprünglichen Tradition der nicht geteilten Kirche. Dadurch wird Orzechowski zum Sänger der vergessenen Gabe der Einheit. Ein Zeichen der Antizipation des Aufbaus der künftigen Brüderlichkeit ist das Beispiel der Zusammenarbeit der lateinischen und griechisch-orthodoxen Priesterherrschaft in Lemberg. Ihr Resultat ist das bis heute existierende russisch-orthodoxe Bistum von Halicz-Lemberg.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2000, 73; 227-253
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O formach zawierania małżeństw i statusie kobiet na Rusi w czasach pogańskich
Entering into Marriages and Situation of Women in Old Pagan Ruthenia
Autorzy:
Kosowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806936.pdf
Data publikacji:
2020-06-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kobieta
małżeństwo
poganka
Ruś
latopis
woman
marriage
pagan
Ruthenia
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, jakie formy zawierania małżeństwa oraz obrzędy ślubne znała Ruś okresu pogańskiego. Artykuł stanowi również próbę przedstawienia społecznego oraz majątkowego statusu kobiet staroruskich w badanych okresie. W charakterze źródeł badawczych wykorzystane zostały zabytki piśmiennictwa staroruskiego — latopisy: Powieść minionych lat oraz Latopis Pieriejasławia-Suzdalskiego. Analiza staroruskich latopisów pozwoliła na wyodrębnienie dwóch, zasadniczo różniących się sposobów zawierania małżeństwa w okresie przedchrześcijańskim: „porwania” („умычка”) oraz „prowadzenia” („ведение”) żony. Ponadto istnieje możliwość rekonstrukcji trzeciej, pośredniej formy zawierania małżeństwa — kupno-sprzedaż narzeczonej („купля-продажа”). Siła więzów małżeńskich oraz status kobiet w rodzinie pogańskiej były pochodną formy zawartego małżeństwa.
This article analyses how marriages and wedding rites are concluded in Ruthenia in the pagan period. The article also presents the social and wealthy position of Old-Russia women during the studied period of time. The research sources used in the article are Old-Russian chronicles: The Russian Primary Chronicle and Letopisets Pereyaslavlya-Suzdal’skogo. Analysis of the Old-Russian chronicles allowed the separation of two fundamentally different ways of entering into marriage in the pre-Christian period: “kidnappings” (“umychka”) and “conduct” (“vedeniye”) of wife. In addition, it is possible to reconstruct the third intermediate form of marriage — purchase of the bride (“kuplya-prodazha”). The strength of the marital ties and the position of women in the pagan family was derived from the form of the marriage.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2019, 10, 4; 109-121
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Урачыстае красамоўства св. Кірылы Тураўскага ў даследаваннях Вацлава Грыневіча
St. Cyril Turowski’s homilies in the research of Waclaw Hryniewicz
Homilie św. Cyryla Turowskiego w badaniach Wacława Hryniewicza
Autorzy:
Krychko, Vol'ga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953550.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
homilia
teologia
Biblia
Ruś Kijowska
homily
theology
Bible
Kiev Ruthenia
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest literackiej spuściźnie Cyryla Turowskiego, wybitnej postaci XII-wiecznej Rusi. Autorka zajmuje się nie tyle analizą jego twórczości kaznodziejskiej, ile przede wszystkim skupia się na badaniach Wacława Hryniewicza, autora dwu pionierskich prac z kręgu dziejów staroruskiej kultury religijnej. Szczególną uwagę koncentruje natomiast na Homiliach paschalnych św. Cyryla Turowskiego, które zostały przełożone z języka cerkiewnosłowiańskiego przez Wacława Hryniewicza w 1993 roku i opatrzone wnikliwymi komentarzami historycznymi, teologicznymi i filologicznymi.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 7; 63-70
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Within One’s Inner Circle”: The Identity of Ruthenian Szlachta (Noblemen) of the Grand Duchy of Lithuania at the Time of the Union of Lublin (the Case of Filon Kmita Czarnobylski)
Autorzy:
Koluzaeva, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508714.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Grand Duchy of Lithuania
nobility
identity
Rus’
Ruthenia
sixteenth century
Opis:
“Within One’s Inner Circle”: The Identity of Ruthenian Szlachta (Noblemen) of the Grand Duchy of Lithuania at the Time of the Union of Lublin (the Case of Filon Kmita Czarnobylski)The main aim of this article is to reconstruct the Ruthenian nobleman’s (szlachcic) perception of “us” and “the sphere of familiarity” in the second half of the sixteenth century and to place him within his respective communities and social groups by analyzing successive levels of his identity. It seems to be particularly important to study ideas and awareness of the common representative of the Ruthenian political nation of the Grand Duchy of Lithuania, as scholars have so far been paying attention only to the notions of identity held by particular representatives of the elite, or else by intellectuals. Clientelist relationships of particular Ruthenian families, which are of crucial importance for reconstructing the complete image of the period, have not commonly been the subject of scientific research.The main thesis posited by this work is that the perception of one’s inner, familiar circle, of “us” as opposed to “them,” in the case of Ruthenian nobility was as multilevel as their national identity. To elucidate the posed questions, I am going to analyze Filon Kmita’s personal correspondence, his public, family and matrimonial relationships, the social practices he engaged in, and military and official environments to which he belonged.Such approach can help us not only to reconstruct the circle of relationships of this remarkable person but also to show how one of three primary nations of the Polish-Lithuanian Commonwealth – the Ruthenians – was experienced from the perspective of one of its representatives. „W kręgu swoich”: O świadomości ruskiej szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego w dobie Unii Lubelskiej (na przykładzie Filona Kmity Czarnobylskiego)Głównym zadaniem mojego artykułu jest rekonstrukcja postrzegania „swojskości” przez ruskiego szlachcica z drugiej połowy XVI wieku oraz analiza jego wielopoziomowej świadomości, która umożliwi usytuowanie tego pojęcia w systemie odniesień poszczególnych grup i zbiorowości społecznych. Szczególnie istotne wydaje się zbadanie horyzontów i wyobrażeń przeciętnego przedstawiciela ruskiego narodu politycznego Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI wieku, dotychczas uczeni skupiali się bowiem najczęściej na wyobrażeniach elit (zwłaszcza ich pojedynczych przedstawicieli) lub intelektualistów, a związki klientalne poszczególnych rodzin ruskich, niezwykle istotne dla skonstruowania całościowego obrazu, praktycznie nie były przez nich jeszcze badane. Jedna z najważniejszych tez mojego artykułu zakłada, że świadomość przynależności do takiego „kręgu swoich” była jednym z nieodłącznych elementów ówczesnej ruskiej tożsamości. Jednocześnie zarówno postrzeganie „swoich”, jak i świadomość narodowa ruskiej szlachty charakteryzowały się wielopoziomową strukturą. Aby uzyskać rzucić światło na tak postawione kwestie, analizie poddam korespondencję osobistą Filona Kmity, jego powiązania społeczno-rodzinne, związki małżeńskie, zależności klientalne, praktyki społeczne, otoczenie wojskowe i służbowe. Takiego rodzaju podejście może pomóc nie tylko w przedstawieniu konkretnej jednostki (wprawdzie wybitnej, ale pozostającej poza środowiskiem elity Wielkiego Księstwa Litewskiego), lecz również w prezentacji trzeciego największego narodu Rzeczypospolitej w XVI wieku z punktu widzenia jednego z jego przedstawicieli.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2016, 5
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Attitude of Ruthenian Magnates and Nobles toward the Union of Lublin (1569) and the Problem of the Autonomy of Ukrainian Lands within the Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Kempa, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1178408.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
magnates
nobles
Ruthenia
Ukraine
Union of Lublin
law
Orthodoxy
Polonization
Catholicization
Opis:
For a long time, historiography was dominated by a dualistic view on what had happened at the Sejm of Lublin in 1569. Thus, when describing the conclusion of the Union of Lublin, scholars focused on the Polish-Lithuanian dispute and the decisive role of King Sigismund Augustus in signing the agreement in Lublin. Recently, however, there have appeared publications highlighting the important role in the conclusion of the Lublin Union played by the Ruthenian nobility and noble representatives of the lands incorporated into the Polish Crown in 1569, that is Volhynia, eastern Podolia (Bracław Land) and the region of Kiev. The article sums up the existing knowledge on this subject, stressing the fact of the separate interests of the Ruthenian magnates, especially from Volhynia – where many well-known princely families had their family nests – in comparison to the Lithuanian magnates on the eve of the conclusion of the Union of Lublin. It facilitated the decision of the Ruthenian nobles to support not only the union itself, but also the incorporation of the above-mentioned provinces into the Polish Crown. Also thanks to this attitude of the princes and noblemen of Volhynia, Bracław Land and the region of Kiev, these areas gained relatively broad autonomy allowing them to preserve their cultural identity. There is no doubt, however, that the Union of Lublin accelerated the process of Polonization of these lands to some extent, although the process had begun well before 1569. Another important event from the point of view of maintaining the cultural identity of these provinces was the conclusion of the Union of Brest (1595–1596), as a result of which – upon the decision of most Orthodox bishops of the Polish-Lithuanian Commonwealth – the Kiev metropolitanate became subordinated to the Holy See. On the one hand, the majority of Ruthenian nobility from the aforementioned provinces reacted in defense of the Orthodox faith, and to some extent also of the Ruthenian region, which stimulated them to strengthen their identity. In this context, noble tribunes of Ruthenian origin, such as Adam Kisiel, and Orthodox polemic writers, such as Melecjusz Smotrycki (who later became a member of the Uniate Church), began to indicate the existence of a separate Ruthenian nation, also pointing to its different features and de facto forming the foundations of its historical tradition. Zaporizhian Cossacks, who consistently defended the Orthodox faith, also joined the process to some extent. On the other hand, in the long run, the Union of Brest led to the Catholicization of local noblemen. Most of Ruthenian nobles eventually converted to the Roman Catholic denomination. However, the fact that the Uniate Church existed might have led to the situation that at least some of the Ruthenian nobles remained in the Ruthenian cultural circle even in the 18th and 19th centuries. Meanwhile, in the 17th century the role of the Ruthenian language tended to decrease in the above-mentioned territories, as it was the case in the Grand Duchy of Lithuania. In the second half of the 17th century the Ruthenian language ceased to be the official language for the benefit of the Polish language.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2019, 84, 4; 41-72
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Подкарпатская Русь в составе Чехословакии: история, культура, национальная идентичность
Subcarpathian Rus as a part of Czechoslovakia: history, culture, national identity
Autorzy:
Egorova, Ksenia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645222.pdf
Data publikacji:
2014-11-26
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
border studies
Czechoslovakia
Subcarpathian Rus
Ruthenia
minor Slavic languages
national identity
Opis:
Subcarpathian Rus was incorporated into the Czechoslovak Republic as a result of the Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919). The following year Subcarpathian Rus being a part of Czechoslovakia was declared a self-governing autonomy with a certain number of democratic rights established by the Constitution. Among them was a right to use their national language. Codification of the Subcarpathian Ruthenian language has not yet been completed and it is an extensively discussed problem for contemporary linguists. After the First World War the Subcarpathian lands with its Ruthenian population was a poor farming region with a low level of ethnic self-awareness. Global economic and politic processes changed the situation dramatically and compelled the educated part of Subcarpathian Rus citizens into a discussion about their national language, culture and literature. The President of Czechoslovakia T. G. Masaryk participated in the discussion and was very interested in the cultural development of the region. Ruthenian society was split into two parts – pro-Russian and pro-Ukrainian. The national composition of the region was very complicated. In order to understand the flow of national ideas in Subcarpathian Rus, the research presented here sets out to cover the history of the codification of the Ruthenian language, the creation of grammar books for schools, and to analyze the role of both the Russian and Ukrainian components in the cultural development of this region. This research also takes into consideration the complex analysis of Masaryk’s Slavonic policy and cultural strategies.
Ruś Podkarpacka weszła w skład Republiki Czechosłowackiej w wyniku traktatu podpisanego w Saint-Germain-en-Laye (1919). W następnym roku ogłoszono autonomię Rusi Podkarpackiej jako części Czechosłowacji. Ruś otrzymała szereg demokratycznych praw określonych przez Konstytucję. Jednym z nich było prawo do korzystania z własnego języka narodowego. Kodyfikacja języka Rusinów na Rusi Podkarpackiej nie została jeszcze zakończona i nadal jest problemem szeroko dyskutowanym we współczesnym językoznawstwie. Po pierwszej wojnie światowej tereny Rusi Podkarpackiej były ubogim regionem rolniczym o niskim poziomie samoświadomości etnicznej zamieszkującej go ludności rusińskiej. Globalne procesy gospodarcze i polityczne zmieniły w sposób radykalny sytuację i zmusiły wykształconą część obywateli Rusi Podkarpackiej do rozpoczęcia dyskusji na temat swojego języka, kultury narodowej i literatury. Prezydent Czechosłowacji T. G. Masaryk brał udział w tej dyskusji i popierał rozwój kulturowy regionu. W społeczeństwie rusińskim istniały dwie dzielące je orientacje: prorosyjska i proukraińska. Struktura narodowościowa regionu była bardzo złożona. Artykuł próbuje przybliżyć czytelnikowi problem przepływu idei narodowych na Rusi Podkarpackiej. W artykule omówiono kwestie historii kodyfikacji języka rusińskiego i tworzenia podręczników do gramatyki dla szkół. Oprócz tego przeanalizowana została rola rosyjskiego i ukraińskiego wkładu w rozwój kultury tego regionu. W badaniach uwzględniono kompleksową analizę słowiańskiej polityki i strategii kulturowych Masaryka.
Źródło:
Adeptus; 2014, 4; 76-85
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O urzędzie koniuszego przemyskiego i królewskim stadzie koni pod Przemyślem
On the office of the Przemyśl equerry and the royal stud near Przemyśl
Autorzy:
Wolski, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519690.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
equerry
Przemyśl
Ruthenia
royal stud
horses
koniuszy
Ruś
stado królewskie
konie
Opis:
Artykuł przedstawia – na podstawie źródeł dotąd niewykorzystywanych w ogóle bądź jedynie marginalnie – historię królewskiej hodowli koni pod Przemyślem oraz związanego z nią urzędu koniuszego, jedynego, jaki funkcjonował w Koronie na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Ukazuje ewolucję jego uposażenia, kompetencji i obowiązków, zmian w nomenklaturze, wreszcie skład osobowy, począwszy od schyłku XV w. po 1614 r., w którym umarł ostatni pełniący ten urząd.
Based on so far unused sources or used only marginally, the article presents the history of the royal horse breeding site near Przemyśl and the related office of the equerry – the only one which functioned in the Crown at the end of the Middle Ages and the dawn of the early modern era. The text describes the evolution of the office’s endowment, its competencies and duties, changes in its name, and, finally, the composition of its personnel from the end of the fifteenth century to 1614, when the last holder of the office died.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2023, 84; 79-107
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marriages of the Mazovian Piasts with Princesses of Ruthenian Lineage in the Thirteenth and Fourteenth Centuries
Autorzy:
Jeż, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913129.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Mazovian dukes
Duchy of Mazovia
Ruthenia
political relations
ducal marriages
Middle Ages
Opis:
The Mazovian dukes married Ruthenian princesses four times: these were the marriages of Conrad I with Agaphia, daughter of Sviatoslav Igorevich; Boleslaus I with Anastasia, the daughter of the former Prince of Belsk, Alexander Vsevolodovich; Siemovit I and Pereyaslava; and the one between Troyden and Mary, daughter of George I, Prince of Halych. Each of these marriages was arranged in particular circumstances and was aimed to achieve certain political goals. The article discusses the political situation that lead to and resulted from these matrimonies. The marriage of Conrad I and Agaphia was arranged to strengthen the alliance between the sons of Casimir the Just and Sviatoslav Igorevich, father of Agaphia. This alliance did not last long, but despite its dissolution and the death of Sviatoslav, Conrad I did not decide to break his marriage with Agaphia and send her away. The marriages of Boleslaus I with Anastasia and Siemovit I with Pereyaslava, contracted almost simultaneously, secured the eastern borders of the Duchy of Mazovia and provided Daniel of Halych with a strong Polish ally who could be engaged in the military coalition against Yotvingian tribes. In the following years Siemovit and Daniel cooperated in achieving their political and military objectives many times over, and Siemovit even participated in the coronation ceremony of his Ruthenian ally. The matrimony of Troyden and Mary was arranged to renew and strengthen good relations between the Piasts of Mazovia and Rurikids. The momentous political implications of this marriage were revealed many years later, when Boleslaus, son of Troyden and Mary, became the ruler of Galicia and Volhynia. The article is based on medieval written sources – mainly chronicles and annals – of Polish and Ruthenian origins that were confronted with relevant historical studies.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2021, 86, 3; 61-80
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania sztuki ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej po 1989 roku
Post 1989 research on the art of the eastern territories of the former Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Betlej, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/707047.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Ukraine
Ruthenia
Podolia
Eastern Europe
art history
Ukraina
Litwa
Podole
Europa Wschodnia
historia sztuki
Opis:
In this paper the author outlines and describes the proposals and dynamics of research on the art of the eastern territories of the former Commonwealth conducted after 1989 – namely Red Ruthenia and Podolia, the lands lost by Poland in 1945 to the USSR (and now within the limits of Ukraine). Two academic centres dominated in this field: the Institute of Art History of the Jagiellonian University in Cracow and Warsaw’s Institute of Art of the Polish Academy of Sciences and Cardinal Stefan Wyszyński University. Extensive inventory work undertaken from 1992 resulted in the monumental publication “Materials for the History of Religious Art in the former Eastern Territories” (ed. by Jan Ostrowski) including a monographic study of Roman Catholic churches and monasteries in the former Ruthenian, Novogrodek and Vilnius Voivodeships. The magnitude of this multi-volume publication can only be compared to the monumental “Geographical Dictionary of the Kingdom of Poland”, published a century earlier. The present article also includes projects undertaken by other academic centres (primarily inventory work of sepulchral art, as well as numerous other publications, maliny conference proceedings). The role of material research in the field of “first art history” has proven to be very inspiring. Eastern studies have led to many spectacular discoveries and introduced new scholarly material, significantly contributing to the knowledge of Polish art history - mainly in modern art, but also applicable to the artistic heritage of the 19th century and the inter-war period, particularly architecture. An important consequence of the “eastern” inventory work is the training of a new set of art historians (a whole generation even), specialized in the field of inventory and archival research.
Źródło:
Rocznik Historii Sztuki; 2012, 37; 83-91
0080-3472
Pojawia się w:
Rocznik Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruś polska – synopsis
Autorzy:
Jan, Koźbiał,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902344.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Polish Rus’
Principality of Galicia-Volhynia
Ukraine
the second Commonwealth of Poland
Red Ruthenia
Opis:
The article is aimed at introducing the brief recapitulation of the history of Polish Rus’. This history begins from Mieszko I of Poland (Red Ruthenia or Red Rus’ – that was as a matter of fact the residence of the Polish tribes). Gradually the Polish dominion (The Crown of the Kingdom of Poland) was stretched out on the Principality of Galicia-Volhynia (during the reign of Casimir the Great), and after the Union of Lublin – on the Volhynia and the rest of territories that nowadays belong to Ukraine. During the second Rzeczpospolita (The second Commonwealth of Poland) Polish Rus’ encompassed the Volhynia and the Principality of Galicia-Volhynia (Galicia – Eastern Małopolska, e.g. Lesser Poland). After 1945 the Polish Rus’ got separated from Poland (except Red Ruthenia or Red Rus’).
Źródło:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2016, 9; 37-59
1898-4215
Pojawia się w:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór przemyskiej kapituły katedralnej ze szlachtą o dziesięcinę biskupią w drugiej połowie XVI wieku
Autorzy:
Wolski, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949361.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Church
episcopal tithe
chapter
Reformation
nobility
Ruthenia
Przemyśl
Kościół
dziesięcina biskupia
kapituła
reformacja
szlachta
Ruś
Opis:
W drugiej połowie XVI w. doszło w diecezji przemyskiej do sporu miejscowej szlachty z kapitułą katedralną na tle zatrzymania przysługującej jej dziesięciny biskupiej, zwanej biskupczyzną. Dziesięcina ta, będąca zryczałtowanym ekwiwalentem dziesięciny snopowej z ról kmiecych, została nadana kapitule przez biskupów na przełomie XIV i XV w. W procesach sądowych, rozpoczętych w 1590 r., szlachta, wykorzystując różne argumenty natury prawnej, historycznej, a także retorykę protestancką, starała się zakwestionować prawa kapituły. Po pięciu latach sporu Trybunał Koronny przyznał ostatecznie rację stronie kościelnej. Był to ostatni na Rusi Czerwonej poważniejszy spór szlachty z Kościołem katolickim o dziesięciny. 
In the second half of the 16th century the Przemyśl diocese witnessed a dispute of local nobility with the cathedral chapter concerning the retention of their episcopal tithe, known as the bishop’s share. That tithe, being the lump equivalent of the sheaf tithe from peasants’ fields, was granted to the chapter by bishops at the turn of the 14th and 15th centuries. During court cases, started in 1590, the nobles, using a variety of legal and historical arguments, as well as Protestant rhetoric, tried to question the chapter’s rights. After five years of the dispute, the Crown Tribunal decided that the church side was right. It was the last serious argument between local nobility and the Catholic Church over tithes in Red Ruthenia.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2018, 84
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skrawek Świętej Rusi w Europie powersalskiej. Ruś Podkarpacka: tradycja i wymiar geopolityczny
A Piece of Holy Rus in the Europe after the Treaty of Versailles. Subcarpathian Ruthenia: Tradition and Geopolitical Dimension
Autorzy:
Osadczy, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52431301.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Ruś Podkarpacka
Rusini
Republika Czechosłowacka
Węgry
Kościół unicki
Czechoslovak Republic
Hungary
the Uniate Church
Subcarpathian Ruthenia
Ruthenians
Opis:
Ruś Podkarpacka była reliktem wschodniosłowiańskiego świata, który przetrwał w hermetycznych warunkach oddziaływania politycznej tradycji węgierskiej. Złączony z innymi ziemiami ruskimi tradycją religijną, językiem cerkiewnym, mową zbliżoną do języka ludowego innych regionów ruskich po drugiej stronie Karpat, w składzie Korony Polskiej, ten skrawek Rusi nie był złączony tradycją polityczną czy kulturową z innymi regionami ziem ruskich odwołujących się do wspólnej spuścizny kijowskiej. W czasie emancypacji politycznej ścierały się ze sobą tutaj wpływy konserwatywne, łączące przywiązanie do archaicznej tradycji i politycznej orientacji na Węgry a nikłe postępowe ludowo-demokratyczne dążące jedności z ukraińskich ruchem narodowym. Na skutek skomplikowanych zabiegów dyplomatycznych Ruś Podkarpacka znalazła się po I wojnie światowej w składzie Republiki Czechosłowackiej. Okres międzywojenny nie przyniósł tym ziemiom dostrzegalnego postępu gospodarczego i cywilizacyjnego.
Subcarpathian Ruthenia was a relic of the East Slavic world which survived in the hermetic conditions of the influence of the Hungarian political tradition. Connected with other Ruthenian lands by religious tradition, the language of the Church, speech similar to the folk language of other Ruthenian regions on the other side of the Carpathians, under the rule of the Polish Crown, this piece of Rus was not linked by political or cultural tradition with other regions of Ruthenian lands referring to the common Kiev heritage . During political emancipation, conservative influences were clashing here, on the one hand – those combining attachment to the archaic tradition and political orientation towards Hungary, and on the other: progressive popular democratic influences seeking unity with the Ukrainian national movement. As a result of complicated diplomatic efforts, Subcarpathian Ruthenia was included in the Czechoslovak Republic after World War I. The interwar period did not bring any noticeable economic and civilization progress to these lands.
Źródło:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2020, XVI; 223-237
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ziemia zapomniana. Dziennik podróży na Ruś Zakarpacką „Z neznámej zeme k Ľ”. Bohuša Nosáka-Nezabudova
Forgotten Land. Bohuš Nosák-Nezabudov’s Travel Journal to Transcarpathian Ruthenia – “From Unknown Land to L”
Autorzy:
Hudymač, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52482673.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
dziennik podróży
listy
Ruś Zakarpacka
słowiańska wzajemność
odrodzenie narodowe
journal
letters
Transcarpathian Ruthenia
Slavic reciprocity
national revival
Opis:
Artykuł przybliża treści dziennika podróży Bohuša Nosáka-Nezabudova, Z neznámej zeme k Ľ (Z nieznanej ziemi do Ľ). Autor opisuje w nim swoje wrażenia z podróży na Ruś Zakarpacką. Podwójna perspektywa w widzeniu tej krainy i jej mieszkańców (przestrzeń idylliczna zderza się tu z przestrzenią idylli zdegradowanej) odpowiada podwójności samego podmiotu podróżującego, który rozdarty jest między wrażliwym obserwatorem, kształtującym legendę Rusi jako ziemi zapomnianej i nieznanej, a emisariuszem przybyłym tam z pewnym ideologicznym nastawieniem i budzicielskim zapałem.
The article presents the contents of Bohuš Nosák-Nezabudov’s travel journal, From Unknown Land to Ľ. The author describes his impressions of the trip to Zakarpattia Ruthenia. The double perspective in seeing this land and its inhabitants (the idyllic space collides here with the space of degraded idyll) corresponds to the duality of the traveling subject himself, who is torn between adopting an attitude of a sensitive observer who shapes the legend of Russia as a forgotten and unknown land, or an emissary who came there with a certain ideological approach and awakening enthusiasm.
Źródło:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2022, XVIII; 95-106
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 35

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies