Temat: Ruch ludowy - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Izba druga parlamentu w koncepcjach polskiego ruchu ludowego
The Second Chamber of the Polish Parliament in the Concepts of the Polish People’s Movement
Autorzy:: Wichmanowski, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/51454251.pdf
Data publikacji:: 2024-08-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: Second Chamber
parliament
senate
people’s movement
PSL
Local Government Chamber
constitution
political thought
Izba druga
parlament
senat
ruch ludowy
Izba Samorządowa
konstytucja
myśl polityczna
Opis:: The objective of the article “The second chamber of the Polish parliament in the concepts of the Polish people’s movement” is to analyze the issue of the Second Chamber of the Polish Parliament in the political thought of the People’s movement. The People’s Party supported a unicameral parliament. The Second Chamber reappeared in the 1930s as a Chamber of Commerce or Local Government (similarly in the Third Polish Republic). However, in practice, they voted for the adoption of subsequent constitutions, in which the Senate was present. This was not the expression of their political thought, but of their ability to make compromises and put the interests of the state above party particularism.
Celem artykułu jest analiza skoncentrowana wokół problemu instytucji Izby drugiej parlamentu polskiego w myśli politycznej ludowców, skonkretyzowanej w dokumentach programowych i projektach kolejnych konstytucji. Jest to niezwykle ważki temat, ponieważ analizowane koncepcje dotyczące kształtu legislatywy zostały wypracowane przez ruch polityczny obecny na polskiej scenie politycznej od ponad 100 lat. Cezury chronologiczne artykułu obejmuje okres od odzyskania niepodległości w 1918 r., do lat dwudziestych XXI w. Analizując temat skorzystano z materiałów archiwalnych stronnictw ludowych, artykułów prasowych organów, śladów działalności i myśli politycznej ludowców oraz zgłaszanych przez nich projektów konstytucyjnych, a także opracowań naukowych.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 4(80); 129-140
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Budowanie tożsamości chłopów w myśli politycznej i działalności Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast
Construction of the identity of peasants in the political thought and activities of the Polish Peoples Party "Piast"
Autorzy:: Wichmanowski, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22446455.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: identity
serfdom
empowerment
political thought
people's (peasant`s) movement
peasants
tożsamość
pańszczyzna
uobywatelnienie
myśl polityczna
ruch ludowy
chłopi
Opis:: Tożsamość chłopów kształtowała się przez wieki. Wpływ na nią miały doświadczenia wielu pokoleń, formułowała historia, sytuacja społeczno-gospodarcza i polityczna; zmieniała się pod wpływam warunków, w jakich żyli. Przynależność chłopów do określonej społeczności leżała u podstaw ich wartości i miała istotny wpływ we wszelkich możliwych relacjach. Tożsamość-autentyczność chłopów utrwalała się w długich i osobliwych dziejach, w nader trudnym i swoistym bytowaniu tej warstwy społecznej. Uformowała się w toku wykonywania ciężkiej pracy przez całe stulecia zamkniętej kultury i obyczajowości chłopskiej. System pańszczyźniany trwał 400 lat, 400 lat kształtowała się tożsamość chłopska. Nie należy się dziwić, że mimo zmiany warunków społecznych, wciąż trwali w okowach folwarcznej mentalności. Za niewątpliwą konsekwencję pańszczyzny uznano uformowanie pewnego typu osobowości, który utrzymywał się bardzo długo. Chłopi stanowili dla polityków Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast fundament społeczeństwa i narodu, byli inspiracją dla koncepcji i działań politycznych. W artykule starano się udowodnić, na ile warunki życia chłopów determinowały ich tożsamość i na ile wpływ działalności PSL Piast przyczynił się do jej przemiany.
Over the centuries the identity of the peasants has evolved. It was largely influenced by the experiences of generations, shaped by history, socio-economic and political situation; it changed under the influence of the conditions in which they lived. The peasants' belonging to a specific community constituted the basis of their values and had a significant impact in all possible relationships. Identity – the authenticity of peasants was perpetuated in their long and quaint history, in the very difficult and peculiar existence of this social class. It was shaped in the course of centuries of hard work in closed peasant culture and customs. The serfdom system lasted 400 years, and these 400 years long the peasant identity was shaped. It is not surprising that despite the change in social conditions, they still remained in the shackles of the serfdom determined mentality. The formation of a certain type of personality, which lasted for a very long time, is considered an undoubted consequence of serfdom. Peasants constituted the cornerstone of society and the nation for the politicians of the Polish People's Party "Piast", they were the inspiration for their political concepts and actions. The article attempts to prove to what extent the living conditions of peasants determined their identity and to what extent the impact of activities of PSL Piast contributed to the transformation of their identity.
Źródło:: Polityka i Społeczeństwo; 2023, 21, 1; 297-314
1732-9639
Pojawia się w:: Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: The president, the superior, the leader: the head of the state in the political thought of the popular movement 1918–1939
Prezydent, przełożony, przywódca: głowa państwa w myśli politycznej ruchu ludowego 1918-1939
Autorzy:: Podgajna, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22446517.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: myśl polityczna
ruch ludowy
prezydent
naczelnik
zwierzchnik
political thought
people's movement
president
chief of state
superior
Opis:: W myśli politycznej ruchu ludowego podejmowano problem pozycji i roli głowy państwa. Uważano, że stanowisko głowy państwa powinno być otoczone najwyższą powagą i szacunkiem. Głowa państwa, w opinii ideologów ruchu ludowego, stanowiła ważny organ władzy. Dla głowy państwa PSL „Wyzwolenie” proponowało nazwę „zwierzchnik Rzeczypospolitej” a potem „naczelnik państwa”, PSL „Lewica” – „naczelnik-prezydent”, PSL „Piast” – prezydent. Przedmiotem zainteresowania polityków ruchu ludowego była instytucja polityczna prezydenta, jej konstytucyjne usytuowanie, tryb powoływania, uprawnienia, odpowiedzialność oraz relacje z pozostałymi organami władzy państwowej. Ocena rzeczywistości politycznej obejmowała charakterystykę osób sprawujących najwyższy urząd w państwie, ich osobowości i cechy charakteru, merytoryczne kwalifikacje. Mimo obaw, że najwyższe stanowisko w państwie mogłaby objąć niepożądana jednostka, nieustannie podkreślano konieczność wzmocnienia głowy państwa. Akceptacja silnych organów wykonawczych nie oznaczała jednak bezwzględnego poparcia dla koncepcji silnej prezydentury. W dużej mierze takie stanowisko wynikało z uwarunkowań bieżącej taktyki politycznej. Ludowcy skłaniali się ku systemowi prezydenckiemu funkcjonującemu w klasycznej postaci w Stanach Zjednoczonych Ameryki. W połowie lat dwudziestych skłonni byli wyposażyć prezydenta w prawo weta ustawodawczego. Prezydent pełnić miał funkcję superarbitra w sprawach państwowych i być czynnikiem równowagi między parlamentem a rządem.
The problem of the position and role of the head of state was raised in the political thought of the people's movement. It was believed that the position of the head of state should be held with the utmost dignity and respect. The head of state, in the opinion of the ideologues of the people's movement, was an important organ of power. For the head of state, PSL "Wyzwolenie" proposed the name "the superior of the Polish Republic", PLS "Lewica" - "chief - president", PSL "Piast" - president. The subject of interest of the politicians of the people's movement was the political institution of the president, its constitutional location, procedure of appointment, powers, responsibility and relations with other organs of state authority. The assessment of the political reality included the characteristics of the persons holding the highest office in the state, their personalities and character traits, as well as their substantive qualifications. Despite concerns that the highest position in the state could be taken by an unwanted individual, the need to strengthen the head of state was constantly emphasized. Acceptance of strong executive bodies did not mean, however, absolute support for the concept of a strong presidency. To a large extent, such a position resulted from the conditions of the current political tactics. The peasants leaned towards a presidential system functioning in its classic form in the United States of America. In the mid-1920s, they were inclined to endow him with the right of legislative veto. The president was to act as a super-arbitrator in state affairs and be a factor of balance between the parliament and the government.
Źródło:: Polityka i Społeczeństwo; 2023, 22, 2; 159-178
1732-9639
Pojawia się w:: Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Aspekty wychowawcze funkcjonowania uniwersytetów ludowych związanych z ruchem ludowym w Polsce w okresie międzywojennym
Educational aspects of the functioning of folk universities related to the peoples movement in Poland in the interwar period
Autorzy:: Podgajna, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22444355.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: People's movement
people's universities
education
upbringing
Ignacy Solarz
ruch ludowy
uniwersytety ludowe
oświata
wychowanie
Opis:: Uniwersytety ludowe miały zaspokoić potrzeby ludności wiejskiej, rozbudzać siły twórcze środowiska wiejskiego oraz aktywizować i pogłębiać indywidualne i zbiorowe życie mieszkańców wsi. Uniwersytet ludowy Ignacego Solarza miał bliskie związki z ruchem ludowym. Była to wiodąca placówka oświatowa dla dorosłych, która wykazywała ogromną siłę oddziaływania na mieszkańców wsi oraz stanowiła olbrzymią inspirację dla teoretyków i praktyków związanych z polskimi uniwersytetami ludowymi. Artykuł stanowi analizę koncepcji wychowawczych zaproponowanych przez twórców uniwersytetów ludowych, zwłaszcza Ignacego Solarza, związanego z ruchem ludowym w Polsce międzywojennej. Ukazuje działalność społeczno-wychowawczą, określenie istoty i podstawowych założeń odróżniających uniwersytet ludowy od innych placówek wychowania instytucjonalnego, ukazuje aspekty oddziaływania wychowawczego uniwersytetów ludowych oraz treści programowe i metody pracy wychowawczej, które prowadzić miały do odnowy kultury wsi, do rozwoju samorządu terytorialnego i samorządu lokalnego oraz urzeczywistnienia Polski ludowej.
People's universities were to meet the needs of the rural population, awaken the creative forces of the rural environment as well as activate and deepen the individual and collective life of rural residents. The Ignacy Solarz People's University had close ties with the peasants' movement. It was a leading educational institution for adults, which showed enormous impact both on the inhabitants of the countryside, but also was a huge inspiration for theorists and practitioners associated with Polish folk universities. The article is an analysis of educational concepts proposed by the founders of folk universities, especially Ignacy Solarz, associated with the peasant movement in interwar Poland. It shows social and educational activities, defining the essence and basic assumptions that distinguish a folk university from other institutions of institutional education, shows aspects of the educational impact of folk universities as well as the program content and methods of educational work that were to lead to the renewal of rural culture, the development of local government and local government, and the realization of people's Poland.
Źródło:: Polityka i Społeczeństwo; 2022, 20, 3; 159-179
1732-9639
Pojawia się w:: Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Działalność Jana Plewińskiego w ruchu ludowym w okresie II Rzeczypospolitej i w konspiracji antyhitlerowskiej
Jan Plewiński’s activity in the peasants’ movement in the period of the Second Polish Republic and in the anti-Nazi conspiracy
Autorzy:: Olejnik, Leszek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27279192.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: historia najnowsza
ziemia sieradzka
ruch ludowy
Jan Plewiński
recent history
the Sieradz region
the popular movement
Opis:: Jana Plewińskiego (1898–1970) zaliczyć można do grona najwybitniejszych w dziejach najnowszych działaczy ludowych ziemi sieradzkiej. Obecnie jednak jest raczej mało znany, jakby zapomniany. Od 1919 r. działał w ruchu ludowym w kole młodzieży swojej rodzinnej wsi Strzałki (gmina Majaczewice). Od 1923 r. związał się z PSL „Wyzwolenie”, a od 1931 r. działał w Stronnictwie Ludowym (SL), w którym wtedy skupili się członkowie trzech dotąd samodzielnie funkcjonujących ugrupowań chłopskich. Najsilniejszą pozycję Plewiński wypracował sobie w latach 30. XX w., zarówno w SL jak i ZMW RP „Wici”. Od 1934 r. wchodził w skład Zarządu Powiatowego SL, w rok później objął funkcję sekretarza powiatowego i piastował ją do wybuchu II wojny światowej. W 1936 r. wybrany został do Zarządu Wojewódzkiego SL w Łodzi. W latach 1935–1936 stał na czele powiatowych struktur ZMW RP „Wici”. W latach 1936–1938 był członkiem Zarządu Wojewódzkiego tej organizacji. Był związany ze środowiskiem młodych, radykalnych działaczy ludowych, którzy skupili się wokół wydawanego wpierw w Poznaniu, a następnie w Łodzi czasopisma „Chłopskie Życie Gospodarcze”. Był cenionym prelegentem i często występował na różnych zgromadzeniach publicznych organizowanych przez sieradzki ruch ludowy. Współorganizował wielki strajk chłopski w 1937 r. Za swą działalność przeciw władzy sanacyjnej był w okresie Drugiej Rzeczypospolitej kilkakrotnie więziony. Na początku okupacji hitlerowskiej (listopad–grudzień 1939) znalazł się w sieradzkim więzieniu (w ramach antypolskich represji okupanta). Po ucieczce z więzienia włączył się aktywnie w tworzenie struktur konspiracji ludowej. Należał do kierownictwa lokalnego tej konspiracji (wchodził w skład „trójki” a następnie „piątki” powiatowej SL „Roch”, w latach 1944–1945 – po aresztowaniu Adama Banacha stanął na czele konspiracji ludowej powiatu sieradzkiego). Był także żołnierzem „Chłostry”, a od 1941 r. Batalionów Chłopskich. Jego działalność w latach 1945–1972 w ruchu ludowym (w SL, PSL, ZSL) szerzej opisuję w szkicu biograficznym zamieszczonym w numerze 37 (2021) „Rocznika Historycznego Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” w Warszawie.
Jan Plewiński (1898–1970) can be counted among the most outstanding people's activists in the history of the Sieradz region. Now, however, it is rather little known, as if forgotten. His activity in the years 1945–1972 in the people's movement (in SL, PSL, ZSL) is described in more detail in the biographical sketch included in issue 37 (2021) of the “Yearbook of the Historical Museum of the History of the Polish People's Movement” in Warsaw. From 1919, he was active in the peasant movement in the youth circle of his native village of Strzałki (Majaczewice commune). From 1923, he joined the PSL “Wyzwolenie” (“Liberation”), and from 1931 he was active in the Stronnictwo Ludowe – People's Party (SL), which then gathered members of three previously independently functioning peasant groups. The strongest position was achieved by Plewiński in the 1930s, both in SL and ZMW RP “Wici”. From 1934, he was a member of the SL County Management, a year later he became the county secretary and held it until the outbreak of World War II. In 1936, in 1936, he was elected to the Provincial Board of SL in Łódź. In the years 1935–1936 he headed the poviat structures of the ZMW RP “Wici”. In the years 1936–1938 he was a member of the Provincial Board of this organization. He was associated with the milieu of radical young people's activists, who focused on the periodical „Chłopskie Życie Gospodarcze” (“Peasant Economic Life”). He was a valued speaker and often performed at various public gatherings organized by the Sieradz people's movement. He co-organized the great peasant strike in 1937. At the beginning of the Nazi occupation (November–December 1939), he was imprisoned in Sieradz (as part of the anti-Polish repressions of the occupant). After escaping from prison, he actively participated in the creation of the structures of the people's underground. He belonged to the local leadership of this conspiracy (he was part of the “trio” and then the “five” of the poviat SL “Roch”, in the years 1944–1945 – after the arrest of Adam Banach, he headed the people's underground in the Sieradz district). He was also a soldier of “Chłostra”, and from 1941, of the Bataliony Chłopskie (Peasants' Battalions). During the period of the Second Polish Republic he was imprisoned several times for his activities against the Sanacja regime.
Źródło:: Zeszyty Wiejskie; 2022, 28, 2; 163-189
1506-6541
Pojawia się w:: Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: O idei „Polski Ludowej” i jej orędownikach. Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski – uwagi krytyczne
Idea of „People’s Poland” and its Adherents. People’s and Socialist vision of the Independent Polish State – Some Critical Remarks
Autorzy:: Piskała, Kamil
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33766959.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Socialism
peasant movement
„People’s Poland”
propaganda
social movements
socjalizm
ruch ludowy
„Polska Ludowa”
ruchy społeczne
Opis:: Prezentowany artykuł recenzyjny poświęcony jest omówieniu książki Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski, w redakcyjnym opracowaniu Janusza Gmitruka i Tadeusza Skoczka. Jest to publikacja, w której zgromadzono teksty dotyczące różnych wątków obecnych w historii nowoczesnych ruchów socjalistycznych i chłopskich na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Zwracam m.in. uwagę, że sama idea „Polski Ludowej”, choć obecnie jednoznacznie kojarzona z propagandą epoki PRL (1944/45–1989), posiadała głębokie korzenie historyczne i odgrywała kluczową rolę w wyobraźni politycznej ruchów demokratycznych i niepodległościowych. W tekście proponuję nie tylko krytyczną ocenę recenzowanego tomu, lecz również podejmuję próbę zasugerowania nowych, potencjalnie obiecujących perspektyw w dalszych badaniach nad historią masowych, plebejskich ruchów politycznych w pierwszej połowie XX w.
In this essay I present a book titled Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski [People’s and Socialist vision of the Independent Polish State], edited by Janusz Gmitruk and Tadeusz Skoczek. It is a collection of papers which are focused on different aspects of history of modern socialist and peasant movements in Poland during first half of 20th century. I argue, that the idea of „People’s Poland”, currently strictly associated with propaganda of communist „Polish People’s Republic” (1944/45–1989), has deeper historical roots and played a key role in political imagination of democratic and pro-independence movements. In this essay I offer not only a critical review of articles collected in the book, but also try to propose new, potentially promising perspectives for further research on history of mass and plebeian political movements.
Źródło:: Res Historica; 2022, 53; 681-690
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Pamiętniki Macieja Rataja jako źródło poznania II Rzeczpospolitej. Historia rękopisu i jego wydania
Rataj’s memoirs as a source for learning about the Second Republic. History of the manuscript and its publication
Autorzy:: Ratyński, Mateusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2154649.pdf
Data publikacji:: 2022-12-07
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:: Maciej Rataj (1884–1940)
memoirs
Second Polish Republic
parliamentarism
popular movement
pamiętniki
II Rzeczpospolita
parlamentaryzm
ruch ludowy
Opis:: Maciej Rataj “Memoirs 1918–1927” is one of the main sources of learning about the political history of interwar Poland. This article presents the biography of Rataj, the history of the publication, the nature and content of the diaries, including the new, supplemented and revised edition of the Polish History Museum from 2021, prepared by the author of the paper. Rataj’s notes do not have a uniform form, and the various years resemble both a diary and a diary. Due to its character, “Diaries” is a very reliable source which gives you a chance to look behind the scenes of the work of the parliament, which is deprived of a permanent majority, and subsequent, frequently changing offices. The “Diary” allows us to learn about the mechanisms of exercising power in that epoch as heroic as it is chaotic. It is a testimony to Rataj’s sense of observation and his often backbreaking efforts to strengthen the young state.
Źródło:: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2022, 3; 375-392
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Polska ludowa – chłopska wizja systemu społeczno-politycznego w myśli politycznej Aleksandra Bogusławskiego – działacza i polityka ruchu ludowego
People's Poland – the peasant vision of the socio-political system in the political thought of Aleksander Bogusławski – an activist and politician of the people's movement
Autorzy:: Wichmanowski, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22444362.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: people's Poland
political thought
people's (peasants) movement
Aleksander Bogusławski
socio-political system
Polska ludowa
myśl polityczna
ruch ludowy
system społeczno-polityczny
Opis:: Koncepcja Polski ludowej powstała w okresie zaborów. Była jednym z instrumentów „walki o duszę” chłopa pańszczyźnianego. Hasło „Polska ludowa” spełniało funkcję propagandową formułowaną jako antyteza Polski szlacheckiej i zawierało w sobie wiele nadziei. Chłopi uwierzyli, że niepodległa Polska będzie dla nich sprawiedliwą ojczyzną. Idea Polski ludowej miała istotny wpływ na myśl polityczną ludowców. Jednym z nich był Aleksander Bogusławski, znany działacz i polityk ludowy, który w idei Polski ludowej widział ucieleśnienie strategicznego celu politycznego i społecznego.
Abstract The concept of people's Poland was created during the partitions. It was one of the instruments of the "struggle for the soul" of the serfdom peasant. The slogan "People's Poland" met the criteria of propaganda function, being formulated as the antithesis of gentry-ruled Poland and conveyed many hopes. The peasants believed that independent Poland would be a just homeland for them. The idea of people's Poland had a significant impact on the political thought of members of the people’s movement. One of them was Aleksander Bogusławski, a well-known activist and people's movement politician, who saw the embodiment of a strategic political and social goal in the idea of People's Poland.
Źródło:: Polityka i Społeczeństwo; 2022, 20, 3; 206-220
1732-9639
Pojawia się w:: Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Krótka historia polityczna folkloru muzycznego w Polsce
Autorzy:: Dahlig, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2029507.pdf
Data publikacji:: 2021-05-07
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:: folk music
stylized folklore
cultural policy
Polish folk movement
communism
muzyka ludowa
folkloryzm
polityka kulturalna
ruch ludowy
komunizm
globalizacja
Opis:: Niniejszy esej opisuje, w jaki sposób tradycje muzyczne dawnych społeczności wiejskich były poddawane działaniom zewnętrznym i odgórnym, mającym na celu selektywne włączenie dziedzictwa wsi do szerszego, ponadlokalnego obiegu społecznego. W pierwszej części omówiono inicjatywy i sposoby wykorzystywania i przystosowywania folkloru muzycznego w warunkach niepodległego państwa Polskiego w okresie międzywojennym. W dalszej części pokazano, jak muzyka ludowa była podporządkowywana celom ideologicznym w nowych realiach politycznych, które zaistniały po II wojnie światowej w kraju podporządkowanym militarno-politycznej hegemonii ZSRR. W zakończeniu przedstawiono refleksje dotyczące relacji między muzyką ludowa a polityką w kontekście współczesnych zjawisk związanych z globalizacją oraz towarzyszących jej procesów politycznych.
The text discusses the manner in which the music traditions of old country communities were subjected to government actions aimed at the selective incorporation of countryside heritage into mainstream social circulation. The first part of the article briefly describes the selected initiatives and the utilization of music folklore in times of independent Interwar Poland. The next section examines how folk music was forced into the ideology of the new social reality after World War Two, shaped by military and political hegemony of the USSR. The conclusion explores the significance of the relationship between folk music and politics in the context of contemporary phenomena related to globalization and the political processes that accompany it.
Źródło:: Literatura Ludowa; 2021, 1; 7-21
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:: Literatura Ludowa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Ludowy ruch oporu w komunistycznej Rumunii (1945-1955)
Autorzy:: Diener, Georges.
Powiązania:: Mówią Wieki 2021, nr 2, s. 51-55
Współwytwórcy:: Łucyk, Szymon. Tłumaczenie
Data publikacji:: 2021
Tematy:: Ruch oporu
Ruch ludowy
Partyzanci
Sowietyzacja
Stalinizm
Wojna partyzancka
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:: Ruch zbrojnego oporu przeciwko reżimowi komunistycznemu w Rumunii, a w szczególności partyzantka, to wciąż słabo zbadany okres. W literaturze lat 90. XX wieku opór antykomunistyczny w Rumunii obrazują liczne wspomnienia publikowane przez partyzantów-uczestników walk oraz organizacje i stowarzyszenia. W rumuńskim ruchu oporu według statystyk przeważali chłopi (76%), robotnicy stanowili ok. 9% partyzantów, natomiast klasy średnie właściwie nie istniały. Jednocześnie 56% partyzantów nie miało żadnych sympatii politycznych, 14% było zwolennikami Partii Narodowo-Chłopskiej, 11%, dawni legioniści, byli zwolennikami Legionu Michała Archanioła. 10% popierało ugrupowanie ludowe Front Oraczy, a 6% z nich to komuniści. Partyzanci w większości ukrywali się w górach, w skrajnie trudnych warunkach. Aby przetrwać, utrzymywali kontakt z ludnością z wiosek za pomocą umownych sygnałów, jednocześnie izolując się od „oficjalnego świata”.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Ruch ludowy w Drugiej Rzeczypospolitej na kartach wybranych szkolnych podręczników do nauczania historii. Casus opracowań dla klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych
Autorzy:: Białokur, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2034251.pdf
Data publikacji:: 2021-12-21
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Druga Rzeczpospolita
ruch ludowy
podręczniki szkolne
edukacja historyczna
The Second Republic of Poland
the peasant movement
school textbooks
Opis:: Celem artykułu jest przedstawienie ruchu chłopskiego w II Rzeczypospolitej w wybranych szkolnych podręcznikach do nauczania historii w klasach pierwszych szkół ponadgimnazjalnych. Na podstawie podręczników uczniowie mogą dowiedzieć się, że ruch ludowy powstał w Galicji pod koniec XIX wieku. W II Rzeczypospolitej istniało kilka partii nazywanych Polskim Stronnictwem Ludowym. Przez wiele lat główną partią było Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. działacze tego ugrupowania weszli w skład kilku rządów. Tworzyli między innymi koalicyjny rząd Chjeno-Piasta w 1923. Jej głównymi politykami byli Wincenty Witos i Maciej Rataj. Drugą co do wielkości partią, o której w analizowanych podręcznikach jest dużo informacji, było Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”, które powstało w 1915 r. W porównaniu z Polskim Stronnictwem Ludowym „Piast” było partią lewicową. PSL ,,Wyzwolenie” poparło przewrót majowy w 1926 r., do którego autorów szybko się jednak zdystansowało i przyłączyło do opozycji. W 1931 r. centroprawicowy „Piast”, centrolewicowe „Wyzwolenie” oraz lewicowe Stronnictwo Chłopskie połączyły się tworząc Stronnictwo Ludowe. Obraz ruchu ludowego na kartach podręczników szkolnych jest wielowymiarowy i pozwala uczniom poznać jego głównych przedstawicieli oraz program polityczny.
The purpose of this article is to present the peasant movement in the Second Polish Republic in contemporary school history textbooks. On the basis of textbooks, students can learn that the peasant movement arose in Galicia in the late nineteenth century. In the Second Polish Republic there were a few parties named Polish People’s Party. For many years the main party was Polish Peasant party ,,Piast”. After Poland regained independence in 1918, it formed a part of several governments, most notably after the Lanckorona Pact and in the Chjeno-Piast coalition. Its major politicians included Wincenty Witos and Maciej Rataj. The second largest party, about which there is a lot of information in the analyzed textbooks was Polish Peasant Party ,,Wyzwolenie” which was formed in 1915. In comparison to Polish People’s Party ,,Piast”, it was a left-wing party. PSL ,,Wyzwolenie” supported the May Coup in 1926, but soon afterwards distanced itself from Sanation and joined the opposition. In 1931 it merged with several other parties forming the People’s Party. In 1931 it was created from the merger of three other, smaller, peasant-based parties: centre-right ,,Piast”, centre-left ,,Wyzwolenie” and left wing Peasant Party. The image of the peasant movement on the pages of school textbooks is multidimensional and allows pupils to get to know its main representatives and the political program.
Źródło:: Zeszyty Wiejskie; 2021, 27; 103-129
1506-6541
Pojawia się w:: Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Słowiańskie mniejszości narodowe w myśli politycznej ruchu ludowego w okresie międzywojennym
Autorzy:: Podgajna, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2053918.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Slavic minorities
the peasant movement
the interwar period
national minorities
mniejszości słowiańskie
ruch ludowy
dwudziestolecie międzywojenne
mniejszości narodowe
Opis:: Ruch ludowy prezentował różnorodne stanowisko wobec zamieszkujących Polskę mniejszości narodowych w okresie międzywojennym. Odmienny był stosunek do mniejszości słowiańskich, inny do mniejszości żydowskiej, odrębny do pozostałych grup narodowych. W latach dwudziestych XX wieku życzliwe stanowisko wobec mniejszości słowiańskich reprezentowało PSL Wyzwolenie, SCh oraz PSL Lewica, nieprzychylne pozostawało PSL Piast. W latach trzydziestych, po zjednoczeniu w SL politycy i liderzy ugrupowania głosili potrzebę dokonania daleko idących zmian i przeprowadzenia reform na Kresach Wschodnich. Ludowcy podkreślali, że dbałość o korzystne stosunki z mniejszościami słowiańskimi była powodowana przede wszystkim troską o interes państwa polskiego, aby mniejszości nie były przyczyną niepokojów i zatargów wewnętrznych. Według ludowców konieczna była współpraca na niwie interesów chłopskich, zmiana świadomości społecznej i dążenie do stworzenia unii państw słowiańskich. W zgodnym współżyciu wszystkich obywateli państwa polskiego, niezależnie od narodowości, dostrzegali źródło integracji i siły państwa.
The peasant movement presented various positions towards the national minorities living in Poland in the interwar period. The attitude towards the Slavic minorities was different, the attitude towards the Jewish minority and the other national groups. In the 1920s, a favorable position towards Slavic minorities was represented by PSL Wyzwolenie, SCh and PSL Lewica, while PSL Piast remained unfavorable. In the 1930s, after the reunification in the SL, politicians and leaders of the party proclaimed the need to make far-reaching changes and reforms in the Eastern Borderlands. The agrarians emphasized that the care for favorable relations with the Slavic minorities was primarily due to the concern for the interests of the Polish state, so that minorities would not be the cause of unrest and internal disputes. According to the peasantry, it was necessary to cooperate in the field of peasant interests, to change social awareness and to strive to create the union of Slavic states. In the harmonious coexistence of all citizens of the Polish state, regardless of their nationality, they saw the source of integration and the strength of the state.
Народное движение представляло различные позиции по отношению к национальным меньшинствам, проживавшим в Польше в межвоенный период. Отношение к славянским меньшинствам было другим, чем отношение к еврейскому меньшинству и иным национальным группам. В 1920-е годы доброжелательная позиция по отношению к славянским меньшинствам была представлена Польской народной партией Освобождение, Крестьянская партия и Польская народная партия Левых, в то время как ПНП Пяст оставалась недоброжелательной. В 1930-х годах, после воссоединения Народной партии, политики и лидеры партии проповедовали необходимость внесения далеко идущих изменений и реформ в восточные пограничные районы. Они подчеркивали, что забота о благоприятных отношениях со славянскими меньшинствами вызвана прежде всего заботой об интересах польского государства, чтобы меньшинства не были причиной беспорядков и внутренних споров. По мнению представителей Народной партии, необходимо было сотрудничать в сфере крестьянских интересов, изменить общественное сознание и стремиться к созданию союза славянских государств. Они видели источник интеграции и силы государства в гармоничном сосуществовании всех граждан Польского государства, независимо от их национальности.
Źródło:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2021, 7, 1; 191-210
2450-4866
Pojawia się w:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Społeczna i wychowawcza rola teatru ludowego w Drugiej Rzeczypospolitej
Autorzy:: Podgajna, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2053575.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: People’s theater
amateur artistic movement
peasant movement
interwar period
teatr ludowy
amatorski ruch artystyczny
ruch ludowy
dwudziestolecie międzywojenne
народный театр
художественная самодеятельность
народное движение
межвоенный период
Opis:: Teatr ludowy był zjawiskiem niezwykłym w życiu kulturalnym okresu Drugiej Rzeczypospolitej o ogromnym zasięgu oddziaływania, zróżnicowanej geografii i przynależności organizacyjnej. Był przejawem potrzeb duchowych mieszkańców polskiej wsi, a także istotnym instrumentem odziaływania na warstwę chłopską. Stał się motorem przyspieszającym kształtowanie świadomości politycznej i narodowej chłopów, ważną szkołą wychowania patriotycznego i obywatelskiego. Głównym celem funkcjonowania teatrów ludowych była aktywizacja społeczności wiejskiej w ich własnym środowisku. Z reguły nawoływano do działalności społecznej, ale także politycznej, zrzeszania się w organizacjach ludowych, spółdzielniach, organizacjach kobiecych, a także namawiano do korzystania z praw obywatelskich. W granych przedstawieniach budowano zróżnicowaną narrację i oprawę: od poradnictwa, przez pochwałę usamodzielnienia, rozbudzania godności chłopskiej, po patriotyczną postawę obywatelską. Teatr ludowy przyczyniał się do rozwoju życia gospodarczego, wpływał pozytywnie na postawę moralną młodego pokolenia, pobudzał troskę o estetyczny wygląd zabudowań i całej wsi, wyrażał także troskę o poprawę sytuacji higienicznej i zdrowotnej ludności wiejskiej. Szczególną rangę w tym zakresie przypisywano wychowaniu uwzględniającemu kulturę sanitarną i popularyzowanie wiedzy o zdrowiu przez teatr. Wyrażano pogląd, że zachowania antyhigieniczne wynikają z braku wiedzy i odpowiednich nawyków, dlatego chętnie poruszano te sprawy w przedstawieniach. Prowadzono zatem za pomocą teatrów ludowych wielokierunkową działalność społeczno-oświatową, wychowawczą w zakresie upowszechniania kultury na wsi, edukacji z zakresu zagadnień gospodarczych, społecznych i politycznych.
The folk theater was an extraordinary phenomenon in the cultural life of the Second Polish Republic, with a huge range of influence, diversified geography and organizational affiliation. It was a manifestation of the spiritual needs of the inhabitants of the Polish countryside as well as an important instrument of influencing the peasants. It became a factor accelerating the formation of political and national consciousness of peasants, an important school of patriotic and civic education. An important goal of folk theaters was to activate the rural community in their own environment. As a rule, calls were made for social but also political activity, association in popular organizations, cooperatives, women's organizations, and encouraged to exercise civil rights. The presented performances built a varied narrative and setting: from counseling, through praise of independence, awakening peasant dignity, to patriotic civic attitude. The folk theater contributed to the development of economic life, positively influenced the moral attitude of the young generation, stimulated concern for the aesthetic appearance of buildings and the entire village, and expressed concern for the improvement of the hygienic and health situation of the rural population. Upbringing which took into account sanitary culture and popularizing knowledge about health through theater was of particular importance in this respect. The opinion was expressed that anti-hygiene behavior resulted from the lack of knowledge and appropriate habits, therefore these matters were eagerly mentioned in the performances. Therefore, with the help of folk theaters, multidirectional social and educational activities were carried out in the field of popularizing culture in the countryside, as well as education in the field of economic, social and political issues.
Народный театр был необычным явлением в культурной жизни Второй Республики Польши, с огромным диапазоном влияния, разнообразной географией и организационной принадлежностью. Это было проявлением духовных потребностей жителей польской деревни, а также важным инструментом воздействия на класс крестьян. Он стал двигателем, ускоряющим формирование политического и национального самосознания крестьян, важной школой патриотического и гражданского воспитания. Основная цель народных театров - активизировать сельскую общину в их собственной среде. Как правило, звучали призывы к общественной активности, но также и к политической активности, объединению в общественные организации, кооперативы и женские организации, а также к поощрению осуществления гражданских прав. Представленные спектакли выстроили разнообразный рассказ и сеттинг: от консультирования, восхваления независимости, пробуждения крестьянского достоинства до патриотической гражданской позиции. Народный театр внес свой вклад в развитие хозяйственной жизни, положительно повлиял на нравственный настрой молодого поколения, стимулировал заботу об эстетическом виде зданий и всего села, выразил заботу об улучшении гигиенического и санитарного состояния сельского населения. Особое значение в этом отношении имело воспитание, учитывающее санитарную культуру и популяризацию знаний о здоровье через театр. Бытовало мнение, что антигигиеническое поведение является результатом недостатка знаний и соответствующих привычек, поэтому эти вопросы активно поднимались в выступлениях. Поэтому с помощью народных театров проводились разнонаправленные общественно-просветительские мероприятия в области пропаганды культуры в сельской местности и образования в области экономических, социальных и политических вопросов.
Źródło:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2021, 7, 2; 125-138
2450-4866
Pojawia się w:: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Wincenty Witos wobec Rosji i ZSRR
Wincenty Witos towards Russia and the USSR
Винценты Витос против России и СССР
Autorzy:: Podgajna, Ewelina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2235065.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Wincenty Witos
people’s movement
Polish political thought
Russia
Soviet Russia
USSR
ruch ludowy
polska myśl polityczna
Rosja
Rosja Radziecka
ZSRR
Opis:: Przedmiotem rozważań w artykule były formułowane przez Wincentego Witosa (1874–1945) koncepcje odnoszące się do Rosji, jej polityki wobec narodu od czasów zaborów, okresu Rosji Radzieckiej i ZSRR oraz myśl polityczna dotycząca bezpieczeństwa granic państwowych ze wschodnim sąsiadem. Do największych przeszkód w relacjach polsko-radzieckich Witos zaliczał te polityczne, takie jak ustrój państwa, ale także wszelkie problemy, bariery i niechęć, które zrodziły się w czasie ponad stuletniego panowania Rosjan na ziemiach polskich pod zaborami. Utrudnienia te w przekonaniu Witosa należało pokonywać w imię najważniejszego interesu, jakim było dobro państwa i utrzymanie pokojowych relacji z sąsiadami.
The article deals with the concepts formulated by Wincenty Witos (1874–45) regarding Russia, its policy towards the Polish nation from the partitions times and throughout the period of Soviet Russia and the USSR, as well as the political thought regarding the security of state borders against its eastern neighbour. According to Witos, the biggest obstacles in Polish-Soviet relations were of political nature, such as the state system, but were also influenced by all problems, prejudices, and issues that arose in over a century of Russian rule in Poland after the partitions. In his opinion, these difficulties should be overcome in the name of the most vital interest: the good of the state and the maintenance of peaceful relations with its neighbours.
Źródło:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 1; 25-45
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Galicyjski ruch ludowy w początkowym okresie działalności Stronnictwa Ludowego
Galician peasants’ movement at the beginning of the operation of the Peasant Party
Autorzy:: Woś, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1370444.pdf
Data publikacji:: 2020-12-22
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: : Galicja
ruch ludowy
Stronnictwo Ludowe
Stanisław Stojałowski
Galicia
peasants’ movement
peasants’ party
Opis:: Narodziny zorganizowanego ruchu ludowego, którego przejawem było powołanie do życia Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, a następnie Stronnictwa Ludowego, było zwieńczeniem wieloletniego procesu rozpoczętego na początku ery konstytucyjnej. Realizacja politycznych dążeń działaczy chłopskich, których pierwszym krokiem stało się powstanie Ludowego Centralnego Komitetu Wyborczego w 1895 r., rozpoczęła nowy etap w galicyjskim ruchu ludowym. Grupa demokratycznej inteligencji, skupiona wokół Bolesława Wysłoucha, ks. Stanisława Stojałowskiego oraz braci Potoczków, swoje aspiracje polityczne koncentrowała na emancypacji ludności wiejskiej spod wpływów konserwatystów i ziemiaństwa oraz rozbudzenia świadomości politycznej chłopów galicyjskich. Pomimo licznych niepowodzeń ideologicznych i organizacyjnych narodziny nowej siły na galicyjskiej scenie politycznej niewątpliwie miało wielkie zasługi w uświadomieniu i w konsekwencji odrodzeniu społeczeństwa polskiego.
The birth of an organised peasants’ movement, the manifestation of which was the creation of the Polish Democratic Society, and then the Peasants’ Party, was the height of many years’ process, commenced at the beginning of the constitutional era. The implementation of political aims of peasant activists, the frst step of which was the establishment of the Peasants’ Central Election Committee in 1895, started a new era in Galician peasants’ movement. A group of democratic intelligentsia, gathered around Bolesław Wysłouch, Rev. Stanisław Stojałowski and the Potoczek brothers, focused its political aspirations on the emancipation of village population from conservative infuences and landowners and the raising of Galician peasants’’ political awareness. Despite numerous ideological and organisational failures, the birth of a new power on the Galician political scene, undoubtedly, contributed considerably to the education of the Polish society and, consequently to its rebirth.
Źródło:: Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 492-506
2450-5854
Pojawia się w:: Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Ruch ludowy" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język