Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Revolution of 1905" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-20 z 20
Tytuł:
Stefan Żeromski na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w roku 1912
Stefan Żeromski in “The Illustrated Weekly” in 1912
Autorzy:
Gabryś-Sławińska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041992.pdf
Data publikacji:
2016-11-17
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stefan Żeromski
Adam Grzymała-Siedlecki
„Illustrated Weekly”
literary criticism
the revolution of 1905-1907
Opis:
The objective of the present article is to analyze Sine ira, the cycle of sketches by Adam Grzymała-Siedlecki, as a testimony of Stefan Żeromski’s impact on shaping historical and political ideas of his times, but also as the new manner the works of a known artist functioned on the pages of „Illustrated Weekly”. After having presented current reviews and publication of Żeromski’s oeuvre, in 1912 the editors of the Warsaw journal offer its readers a critical overview of The History of Sin and Rose, both inspired by the revolution of 1905-1907. The accusations unmasking the “errors” in thinking and writing about the revolution formulated by the journalist take into consideration particularly the recipient’s perspective. These accusations are becoming part of the journal’s strategy to inform about conflicts, current in the context of growing antagonisms in Europe.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 27; 227-247
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Commemoration of the 1905 Revolution in the Industrial City. The Case of Łódź
Autorzy:
Śmiechowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28697312.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
collective memory
politics of memory
urban memory
Revolution of 1905
history of Łódź
urban social movements
Opis:
The article discusses the current practices of commemorating the 1905 revolution in Łódź. The changes taking place in the city’s memory policy are conditioned both by the loss of memory of the events from a century ago and by changing political factors in the post-transformation period. The city is a paradigmatic example of a post-industrial city in Central and Eastern Europe facing an identity crisis. Narratives formulated ‘from above’ compete with those created ‘from below’. While the former are based on the construction of a utopian, capitalist city of success, the latter claim the history of the people of Łódź. Revitalising the memory of the Revolution of 1905 plays a key role in these negotiations, contributing to a revision of the post-transformation amnesia about the city’s working-class past.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2023, 126; 67-87
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Workers and urban reform in the Kingdom of Poland 1905–1915
Autorzy:
Śmiechowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036276.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Revolution of 1905
Russian Poland
working class
urban reform
urban self-government
municipal socialism
national capitalism
Opis:
Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób kwestia robotnicza wpłynęła na kształt debaty o przyszłym samorządzie miejskim w Królestwie Polskim w trakcie i po rewolucji 1905 roku. Przy założeniu, że wydarzenia lat 1905–1907 stanowiły „rewolucję miejską”, zanalizowano prasę i publikacje fachowe z tego okresu. Szczegółowo omówiono wpływ kwestii robotniczej na wizje miejskiej nowoczesności oraz koncepcje „municypalnego socjalizmu” i „narodowego kapitalizmu”, które wyłoniły się w ramach toczonych wówczas debat i zdominowały oblicze polityki miejskiej w II Rzeczypospolitej.
The article is an attempt to answer the question of how the working class impacted the shape of the debate about planned urban self-government in the Kingdom of Poland during and after the Revolution of 1905. Recognizing the fact that the events between 1905 and 1907 were an “urban revolution,” I analyze press articles and books on the subject published at that time. What follows is a detailed description of the impact of the working class on visions of urban modernity and concepts of “municipal socialism” and “national capitalism” which emerged during these debates and dominated urban politics in the Second Polish Republic.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2020, 81; 263-288
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łódź jako teren badań etnograficznych z perspektywy women’s urban anthropology
Łódź as a Terrain for Ethnographic Research from the Perspective of Women’s Urban Anthropology
Autorzy:
Kuźma, Inga B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/985839.pdf
Data publikacji:
2014-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
women’s studies
urban anthropology
female textile workers
Revolution of 1905
problematyka kobiet
antropologia miasta
włókniarki
rewolucja 1905
Łódź
Opis:
This text is devoted to selected questions on the border of the ethnography of Łodź and research into women’s issues, and thus joins the trend of women’s urban anthropology. The author reinterprets selected sources, such as various types of writings and field materials from the archives of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology of the University of Łodź. Her aim is to reconstruct the local ‘herstory’ from the ethnographic-anthropological perspective. She therefore looks at certain aspects of the life of textile workers and locates them in the context of the perceptions of femininity and the work ethic around which Łodź’s image (stereotypical and auto-stereotypical) was created
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2014, 58, 1; 121-137
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Endeckie postrzeganie miasta. Ewolucja tematyki miejskiej na łamach „Przeglądu Wszechpolskiego” i „Przeglądu Narodowego”
Perception of the city by Endecja. Evolution of the urban issues in “Przegląd Wszechpolski” (The All-Polish Review) and “Przegląd Narodowy” (The National Review)
Autorzy:
Śmiechowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390594.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Narodowa Demokracja
kwestia miejska
rewolucja 1905 r.
modernizacja
kwestia żydowska
National Democracy
urban issue
Revolution of 1905
Jewish issue
Opis:
Narodowa Demokracja, będąca polityczną emanacją polskiego ruchu narodowego, bywa obiegowo uważana za antymiejską i reakcyjną. W rzeczywistości jednak stosunek endecji do miejskości i kwestii miejskiej był o wiele bardziej skomplikowany. W prasie teoretycznej endecji, „Przeglądzie Wszechpolskim” i „Przeglądzie Narodowym”, ideolodzy endecji kreślili pozycję miejskich grup społecznych w światopoglądzie polskiego ruchu narodowego. Po rewolucji 1905 r. Narodowa Demokracja stała się de facto partią mieszczańską, odgrywającą aktywną rolę w polityce miejskiej w Królestwie Polskim.
National Democracy, being the political representation of the Polish national movement, is often considered as anti-urban and reactive. However, in reality the Endecja’s attitude to urbanity and urban issue was much more complicated. In its theoretic press: “The All-Polish Review” and “The National Review”, ideologists of the Endecja outlined the position of social urban groups in the outlook of the Polish national movement. After the 1905 Revolution the Endecja became de facto a bourgeois party, playing an active role in the urban politics of the Kingdom of Poland.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2018, 26; 7-26
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psyche zrzuca kajdany: Teatr łódzki w listopadzie 1918
Psyche Casts Her Shackles Away: The Theatre in Łódź in November 1918
Autorzy:
Kuligowska-Korzeniewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30025402.pdf
Data publikacji:
2018-10-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Eros i Psyche
Jerzy Żuławski
rewolucja 1905
Łódź
historia teatru polskiego
Eros and Psyche
revolution of 1905
Polish theatre history
Opis:
Nowy sezon 1918/1919 Teatr Polski w Łodzi pod dyrekcją Franciszka Rychłowskiego otworzył 9 listopada sztuką Jerzego Żuławskiego Eros i Psyche. Napisana w 1903, a w Łodzi grana uprzednio w dniach antyrosyjskiej i socjalistycznej rewolucji 1905, teraz, w chwili narodzin Polski niepodległej brzmiała wyjątkowo aktualnie. Metafora Psyche – królewny, uwięzionej przez złego króla, którego pokonuje i zabija, własną wolą i mocą uwalniając się z kajdan i więzienia – okazała się nośna i dla publiczności, i dla krytyka, piszącego o przebudzeniu „do nowego, wolnego życia”.
The Polski Theatre in Łódź headed by Franciszek Rychłowski opened the new 1918/1919 season with a production of ’Eros i Psyche’ (Eros and Psyche) by Jerzy Żuławski. The play, written in 1903 and performed in Łódź during the anti-Russian socialist revolution of 1905, took on new relevance as Poland regained independence. The metaphor of Psyche, a princess imprisoned by an evil king whom she then defeated and killed, freeing herself from her shackles thanks to her steadfastness and willpower, resonated with both the audience and one of the critics, who wrote about waking up “to a new, free life.”
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 137-145
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Nowy Donkiszot» albo Pornografia nowoczesności: O zapomnianym dramacie Jerzego Żuławskiego
«New Don Quixote» or the Pornography of Modernity: On the Forgotten Drama of Jerzy Żuławski
Autorzy:
Dudek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36126485.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jerzy Żuławski
Don Kichot
Cervantes
rewolucja 1905
modernizm
wstyd
pornografia
nowoczesność
Don Quixote
revolution of 1905
modernism
shame
pornography
modernity
Opis:
Artykuł jest próbą interpretacji Nowego Donkiszota Jerzego Żuławskiego, nieukończonego dramatu, który nigdy nie był przedmiotem badań. Na płaszczyźnie formalnej utwór stanowi najodważniejszy być może eksperyment Żuławskiego jako dramatopisarza, lokujący się w sąsiedztwie projektów teatralnych Stanisława Wyspiańskiego i Tadeusza Micińskiego. Ale Nowy Donkiszot to przede wszystkim arcyciekawy sąd epoki nad nowoczesnością, który przez reinterpretację obecnej w literaturze polskiej figury błędnego rycerza, a także w dialogu z Weselem Wyspiańskiego, diagnozuje impotencję współczesnej Żuławskiemu inteligencji w obliczu rewolucji 1905 i obnaża usypiający charakter rodzącego się przemysłu kulturalnego. Nowoczesny Don Kichot przechodzi w dramacie ewolucję od idealisty, utopijnego fantasty i rewolucyjnego bojownika, poprzez poszukiwacza szczęścia w iluzji i rolę „hamletycznego” hedonisty, aż po krytycznego pornografa nowoczesności. Kod pornograficzny, podniesiony do rangi zasady konstrukcyjnej dramatu, stanowi literacką strategię pozwalającą dramatopisarzowi krytycznie prześwietlić rzeczywistość, której metonimią uczynił rzymski lokal rozrywkowy.
This article interprets Jerzy Żuławski’s Nowy Donkiszot (The New Don Quixote), an unfinished drama that has never been studied to date. On the formal level, the text may well be Żuławski’s boldest experiment as a playwright; it can be situated in the vicinity of Stanisław Wyspiański’s and Tadeusz Miciński’s theatre projects. But Nowy Donkiszot is above all an extremely interesting judgment of modernity: through a reinterpretation of the figure of the knight errant present in Polish literature, and in dialogue with Wyspiański’s The Wedding, Żuławski diagnoses the impotence of his contemporary intelligentsia in the face of the Revolution of 1905 and exposes the soporific effect of the nascent cultural industry. In the play, the modern Don Quixote undergoes an evolution: from an idealist, a utopian fantasist and revolutionary fighter, through a search for happiness in illusion and the role of a “Hamletic” hedonist, to a critical pornographer of modernity. The pornographic code, elevated to the rank of the construction principle of the play, is a literary strategy allowing the playwright to critically penetrate reality, here metonymically represented by an entertainment establishment in Rome.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 1; 163-184
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie ugrupowania polityczne wobec postaw młodzieży Królestwa Kongresowego w okresie rewolucji 1905 r., strajku szkolnego i bojkotu szkół rosyjskich
Autorzy:
Waingertner, Przemysław Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1550942.pdf
Data publikacji:
2021-08-18
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rewolucja 1905 r.
strajk szkolny 1905 r.
historia Polski w XX wieku
Revolution of 1905
school strike 1905
history of Poland in the 20th century
Opis:
W artykule została podjęta próba odpowiedzi na pytania o miejsce, jakie postawy i aktywność dorastającego w Królestwie Polskim pokolenia zajmowały w refleksji i działaniach polskich elit politycznych, skupionych w ugrupowaniach i środowiskach, funkcjonujących na ziemiach polskich w pierwszych kilkunastu latach XX stulecia – w okresie wyznaczonym w Kongresówce przez wybuch rewolucji 1905 r. i strajku szkolnego oraz wygaśnięcie programowego bojkotu szkoły rosyjskiej. W tekście Czytelnik znajdzie odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania: jak partie polityczne odnosiły się do postaw i publicznej aktywności tego młodego pokolenia, oceniały jego dojrzałość polityczną, a także wartość i skuteczność działań podejmowanych przez młodzież? Jakie miejsce dla przedstawicieli młodej generacji przewidywali politycy we własnych stronnictwach i jaką rolę im przeznaczali? Przedmiotem powyższych analiz stały się wystąpienia publiczne i prasa najważniejszych spośród ówczesnych polskich ugrupowań politycznych: Narodowej Demokracji, Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL) oraz środowisk konserwatywnych. Na podstawie badań wypada stwierdzić, iż konserwatyści potępiali „niedojrzałych” przedstawicieli młodego pokolenia Królestwa Polskiego, uczestniczących w strajku i bojkocie szkoły rosyjskiej, pozostając przeciwnikami idei rewolucji. Narodowcy widzieli w strajku przejaw „nierozumnego” buntu wobec „realistycznej” polityki. Socjaliści i radykalni ludowcy pozytywnie oceniali zaktywizowanie się polityczne młodej generacji. Charakterystyczna, odmienna w stosunku do innych ugrupowań na lewicy, była natomiast dogmatyczna postawa SDKPiL. Partia ta popierała zaangażowanie młodzieży w walce „na ulicach” o zwycięstwo rewolucji, natomiast strajk szkolny traktowała jako godny uwagi, gdy wzmagał „rewolucyjne wrzenie” i wtedy, gdy młodzież podnosiła hasła socjalne. Socjaldemokracja przeciwstawiała się natomiast późniejszemu bojkotowi, podejmowanemu w imię haseł narodowych i oświatowych, gdy opadła fala rewolucyjnych wystąpień – mogącemu sprzyjać sympatiom młodych, kierowanym ku innym polskim ugrupowaniom politycznym.
In this article, an attempt was made to answer questions about the place that the attitudes and activity of the generation growing up in the Kingdom of Poland occupied in the reflection and actions of polish political elites, concentrated in groups and environments, operating in Polish lands in the first dozen years of the twentieth century – during the period appointed in Congress by the outbreak of the Revolution of 1905 and the school strike and the expiration of the program boycott of the Russian school. In the text, the reader will find answers to two fundamental questions: how did the political parties relate to the attitudes and public activity of this young generation, assess its political maturity, as well as the value and effectiveness of the actions taken by young people? What place for representatives of the young generation predicted politicians in their own partisanship and what role did they allocate to them? The above analyses covered public appearances and the press of the most important polish political groups of the time: the National Democracy, the Polish Socialist Party (PPS), the Social Democracy of the Kingdom of Poland and Lithuania (SDKPiL) and conservative circles. On the basis of the research, it should be noted that the conservatives condemned the “immature” representatives of the younger generation of the Kingdom of Poland, participating in the strike and boycott of the Russian school, remaining opponents of the idea of revolution. The nationalists saw in the strike a manifestation of a “reckless” rebellion against a “realistic” policy. Socialists welcomed the political activism of the young generation. However, the dogmatic attitude of the SDKPiL was characteristic, which was different from other groups on the left. The party supported the involvement of young people in the fight “on the streets” for the victory of the revolution, while the school strike was regarded as noteworthy when it intensified the “revolutionary uproar” and when young people raised social slogans. Social Democrats, on the other hand, opposed a subsequent boycott, undertaken in the name of national and educational slogans, when a wave of revolutionary speeches fell – which could favor the sympathies of young people, directed towards other Polish political groups.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 225-245
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy metodologia powinna zaćmiewać faktografię? Nowe spojrzenie na rewolucję 1905 roku
Autorzy:
Łaniewski, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950406.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Revolution of 1905
Kingdom of Poland
Russian Empire
Grodno Governorate
socialism
Bund
anarchism
National Democracy
rewolucja 1905 roku
Królestwo Polskie
Imperium Rosyjskie
gubernia grodzieńska
socjalizm
anarchizm
Narodowa Demokracja
Opis:
Artykuł stanowi polemikę z założeniami, które w swojej pracy Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne zaprezentował Wiktor Marzec. Będąca niewątpliwie nowym głosem w dyskusji nad problematyką rewolucyjnych wydarzeń początku XX w. pozycja, zdaniem autora, jest przesycona anglosaską metodologią, nie wnosząc nowych faktograficznych ustaleń do literatury przedmiotu. Skupienie się na wyrywkowych fragmentach rewolucji roku 1905 oraz ignorowanie niektórych sił społeczno-politycznych nie wystarcza do omówienia plebejskiego doświadczenia politycznego oraz do całościowego opisu polskiej nowoczesności politycznej. 
The review article is a polemics with theses presented in the book by Wiktor Marzec Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne [“Rebellion and Reaction. The 1905 Revolution and Plebeian Political Experience”], published in Łódź and Kraków in 2016. Undoubtedly, the book which is a new and interesting voice in the discussion of problems of revolutionary events at the beginning of the 20th century, according to the reviewer, is imbued with Anglo-Saxon methodology, and does not add any new factual contribution to the literature on the subject. Aleksander Łaniewski confronts a book written from the position of discourse-oriented historical sociology from the position of a historian’s workshop. Focusing on random fragments of the 1905 Revolution and ignoring certain socio-political forces is not enough to discuss the plebeian political experience and to give a comprehensive description of Polish political modernity. The analysis, among others, lacked a broader discussion of political subjects from both the “regime” (e.g. Russian monarchist forces) and revolutionary (e.g. anarchist) camps, or the Christian workers’ unions which were on the borderline between two poles of the revolution. Besides, in the analysis of plebeian political experience there was no voice of an extremely important ethnic factor – Jews (Bund, Zionists, Yiddish-language leaflets). In addition, some social groups (peasants, intelligentsia) and women were ignored, as well as some regions important for the 1905 Revolution (e.g. the Białystok Industrial District). It also seems that Wiktor Marzec sometimes falls into an idealization of the proletariat and Polish socialist parties. According to Łaniewski, the fragmentary treatment of the factual material, sources and literature on the subject allow to talk about the need for further research into the Revolution of 1905. The review also underlines that the book is written in a very difficult language. 
Должна ли методология затмевать фактографию? Новый взгляд на Революцию 1905 годаРецензионная статья полемизирует с тезисами, которых в своей работе Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne [«Мятеж и реакция. Революция 1905 года и плебейский политический опыт»] представил Виктор Мажец. Книга, являющаяся, несомненно, новым и интересным голосом в дискуссии о проблематике революционных происшествий начала XX в., по мнению рецензента, насыщена англосаксонской методологией, не привносит новых фактографических заключений в предметную литературу. Александр Ланевский полемизирует с позиции лаборатории историка с книгой, написанной с позиции исторической социологии, ориентированной на дискурс. Обращая внимание на факт, что фокусирование на случайных фрагментах Революции 1905 года а также игнорирование некоторых общественно-политических сил, не достаточны для рассмотрения плебейского политического опыта и целостного описания польской политической современности. М. пр. в анализе не хватает более широкого обсуждения политических субъектов как с «режимного» (нпр. российские монархические силы), как и революционного (нпр. анархисты) лагерей или христианских союзов рабочих, находящихся на границе двух полюсов революции. Кроме того, в анализе плебейского политического опыта не хватает голоса неизменно важного этнического фактора – евреев (Бунд, сионисты, листовки на идиш). Вдобавок, были проигнорированы некоторые социальные слои (крестьяне, интеллигенция) и женщины, а также некоторые существенные для периода Революции 1905 года регионы (нпр. Белостокский промышленный округ). Также, кажется, что Виктор Мажец иногда впадает в идеализацию пролетариата и польских социалистических партий. Согласно мнению Ланевского, фрагментарная трактовка фактографии, источников и предметной литературы позволяют говорить о необходимости дальнейших исследований Революции 1905 года. Кроме того, в рецензии было подчеркнуто, что книга написана сложным для восприятия языком.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 2
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tygodnik „Kraj” wobec rewolucji 1905–1907 w guberniach litewskich i nadbałtyckich
‘Kraj’ weekly towards the revolution of 1905–1907 in the Lithuanian and Baltic provinces
Autorzy:
Grabski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165366.pdf
Data publikacji:
2015-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
tygodnik „Kraj”
rewolucja 1905–1907
gubernie nadbałtyckie
i litewskie
przemiany społeczne
przemiany narodowe
„Kraj” weekly
revolution of 1905–1907
Baltic and Lithuanian provinces
social transformations
national transformations
Opis:
W artykule omówiono rewolucję lat 1905–1907 na obszarze guberni nadbałtyckich oraz litewskich. Tekst został podzielony na dwie części: problematykę społeczną oraz narodową. W pierwszym z nich opisałem strajki i protesty poszczególnych grup społecznych. Rewolucja w aspekcie społecznym, mimo krwawego przebiegu doprowadziła do poprawy warunków pracy części społeczeństwa na omawianym terenie. Podobnie nowe prawa uzyskały narody takie jak Estończycy, Litwini, Łotysze, Polacy i Żydzi. Czasopismo „Kraj” krytycznie oceniało zamieszki i rozruchy, ale i jednocześnie wyrażało zadowolenie z ustępstw władzy wobec protestujących, zwłaszcza tam gdzie nie dochodziło do represji, a strajki zakończyły się bezkrwawo. Mimo negatywnej oceny rewolucji, nie pisząc o tym wprost, dziennikarze „Kraju” zwracali uwagę, że bez rewolucji nie byłoby ustępstw ze strony caratu.
This article describes the revolution of 1905–1907 in the area of the Baltic and Lithuanian provinces. The text is divided into two parts, dealing with social and national issues. The first part presents strikes and protests of specific social groups. The social aspects of the revolution, despite its bloody course, led to improvement of labour conditions for a part of the population in the area under discussion. Similarly, new rights were acquired by such nationalities as Estonians, Lithuanians, Latvians, Poles and Jews. The „Kraj” journal critically evaluated the chaos and riots, but at the same time it expressed its satisfaction with concessions made by the authorities towards the protesters, especially in cases where no reprisals were suffered and strikes ended without bloodshed. Despite a negative assessment of the revolution, the „Kraj” journalists, without openly writing about this fact, emphasized that there would have been no concessions on the tsarist side without the revolution.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2015, Zeszyt, XXIX; 323-336
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Perevodchik-Terjiman Newspaper: A Bilingual Phenomenon of the Muslim Press in Late Imperial Russia
Gazeta Perevodchik-Terjiman. Przykład dwujęzycznej prasy muzułmańskiej w późno imperialnej Rosji
Autorzy:
Tikhonova, Nadhezda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597512.pdf
Data publikacji:
2021-05-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
The Perevodchik-Terjiman newspaper
bilingualism
Ismail Gasprinskii
Russian Muslims
common-Turkic language
late-imperial Russia
Russian Revolution of 1905
dwujęzyczność
gazeta Perevodchik-Terjiman
język ogólno-turecki
późnoimperialna Rosja
rewolucja 1905 w Rosji
rosyjscy muzułmanie
Opis:
This case study examines the bilingualism of the prominent Russian Muslim newspaper of the late nineteenth to early twentieth centuries, known as the Perevodchik-Terjiman (literally “Translator” or “Interpreter”) by means of discourse analysis. This newspaper was published from 1883 to 1918 in Crimea, until 1914 by Ismail Gasprinskii (1851‒1914), a prominent enlightener of Russian Muslims. Until December 1905, the newspaper was issued in two languages–Russian and so-called common-Turkic. The latter language was unsuccessfully intended to become a common literary language for Russian Muslims. Despite the declarations, the parallel articles in Russian and Turkic barely presented direct translations from one language to another. On the contrary, there were significant differences. The differences in Russian and Turkic narratives were not markers of opposing intentions or obscure meanings. It is argued here that this feature can be qualified as an instance of cultural bilingualism, which reflected the multiculturalism of the newspaper’s heterogeneous audience.
Prezentowane studium przypadku bada dwujęzyczność kluczowej gazety rosyjskich muzułmanów z przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku za pomocą analizy dyskursu. Gazetę Perevodchik-Terjiman (w przekładzie „Tłumacz”) publikowano od 1883 do 1918 na Krymie, a jej redaktorem naczelnym był Ismail Gasprinskii (1851‒1914), ważny działacz edukacyjny wśród rosyjskich muzułmanów. Do grudnia 1905 roku gazeta była dwujęzyczna, publikowano ją po rosyjsku i w języku ogólno-tureckim. Ten drugi miał się stać językiem literackim dla zamieszkujących imperium rosyjskie muzułmanów. Pomimo deklaracji, artykuły nie były dosłownymi tłumaczeniami i różniły się między sobą w kluczowych punktach. Nie chodziło jednak o zwykłe zatajenie czegoś przed niektórymi czytelnikami. Artykuł ten dowodzi, że jest to przykład bilingualizmu kulturowego, odzwierciedlającego wielokulturowość odbiorców gazety.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2021, 39, 1; 119-136
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział polskiej młodzieży w życiu politycznym Królestwa Kongresowego w latach 1905–1918 w świetle relacji z epoki
Autorzy:
Waingertner, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032508.pdf
Data publikacji:
2021-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
history of Poland in the 20th century
political life in the Kingdom of Poland in the 20th century
Polish youth organizations in the 20th century
Revolution of 1905 in Poland
Polish diaries
historia Polski w XX w.
życie polityczne Królestwa Polskiego w XX w.
polskie organizacje młodzieżowe w XX w.
rewolucja 1905 r. na ziemiach polskich
pamiętniki polskie
Opis:
Przedmiotem artykułu jest próba rekonstrukcji zjawiska zaangażowania młodzieży polskiej w życie polityczne Królestwa Kongresowego w latach 1905–1918 w oparciu o relacje z epoki. Ich autorami są zarówno przedstawiciele ówczesnego młodego pokolenia, reprezentujący różne nurty polityczne, jak i dojrzali politycy, publicyści, działacze oświatowi i społeczni. Relacje te są nie tylko źródłem informacji o motywach politycznych wyborów i poczynań młodych Polaków w początkach XX w., roli i znaczeniu tego pokolenia w życiu politycznym Królestwa Polskiego, ale także o miejscu, jakie zajmowała młodzież w refleksji reprezentantów starszych generacji.
The article attempts to reconstruct the phenomenon of the involvement of Polish youth in the political life of the Congress Kingdom in 1905–1918 based on reports from the period. Among their authors are members of the young generation of that time, representing various political currents, as well as mature politicians, publicists, and educational and social activists. These accounts are not only a source of information on the motives behind the political choices and actions of young Poles in the early twentieth century, the role and significance of this generation in the political life of the Polish Kingdom but also on the place that youth occupied within the reflections of representatives of older generations.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 3; 5-26
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność ruchów anarchistycznych w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX stulecia
The activity of anarchist movements in the Kingdom of Poland at the turn of the 19th and 20th centuries
Autorzy:
Potkański, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556953.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
anarchism
terrorism
Kingdom of Poland
1905 revolution
Okhrana
anarchizm
terroryzm
Królestwo Polskie
rewolucja 1905 roku
Ochrana
Opis:
In the second half of the 19th century, alongside Marxism dominating the left, anarchist ideas also started to be disseminated in Europe. In the Russian Empire, industrial transformations activated anarchist and anti-system forces (such as those involved in Narodnaya Volya) invoking the universal freedom of people, who were entangled in a new slavery based on socio-economic factors in an era of aggressive capitalism. Around 1903, various anarchist organisations became more active in the borderland of the Kingdom of Poland and western Russia, mainly in Białystok Voivodeship. Large numbers of supporters of workers’ parties joined extremist organisations such as Chernoe Znamia or Beznachalie. The period of revolutionary upheaval started in 1905 was conducive to the development of anarchist organisations in the Kingdom of Poland, especially in large cities, such as Warsaw and Łódź. Members of the Workers’ Conspiracy, the International, and the Group of Revolutionary Avengers carried out armed assassinations of members of the tsarist authorities as well as the local bourgeoisie. Their activities were brutally suppressed by the police and Okhrana agents.
W Europie, obok dominującego w ujęciu lewicowym marksizmu, w drugiej połowie XIX w. zaczęto propagować również koncepcje anarchistyczne. W Cesarstwie Rosyjskim przeobrażenia industrialne doprowadziły do uaktywnienia sił anarchistycznych i antysystemowych działających m.in. w Narodnej Woli i odwołujących się do powszechnej wolności ludzi uwikłanych w nowe zniewolenie, mające podłoże społeczno-gospodarcze w epoce agresywnego kapitalizmu. Około 1903 r. uaktywniły się różne formacje anarchistyczne na pograniczu Królestwa Polskiego i zachodniej części Rosji, głównie na Białostocczyźnie. Zwolennicy partii robotniczych masowo przechodzili do skrajnych formacji: Czernoje Znamja i Beznaczalije. Okres wrzenia rewolucyjnego od 1905 r. sprzyjał rozwojowi formacji anarchistycznych na terenie Królestwa Polskiego, a zwłaszcza w dużych miastach, takich jak Warszawa i Łódź. Członkowie Zmowy Robotniczej, Internacjonału oraz Rewolucjonistów-Mścicieli dokonywali zamachów zbrojnych na przedstawicieli nie tylko carskich władz, ale także miejscowej burżuazji. Ich działalność została brutalnie zdławiona przez policję oraz funkcjonariuszy Ochrany.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2014, 4; 99-113
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Searching for the better city: urban discourse during the Revolution of 1905 in the Kingdom of Poland
Autorzy:
Śmiechowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1011709.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the 1905 Revolution
discourse
urbanism
self-governance
Kingdom of Poland
Rewolucja 1905
dyskurs
miejskość
samorząd
Królestwo Polskie
Opis:
Główna hipoteza artykułu głosi, że rewolucja 1905 roku, która stanowiła początek nowoczesnej polityczności w tej części Europy, była także punktem zwrotnym w dziejach miast Królestwa Polskiego. Szybka urbanizacja i industrializacja Królestwa po upadku powstania styczniowego spowodowała nieodwracalne zmiany struktury społecznej. W miejskich realiach pojawili się nowi aktorzy społeczni w postaci proletariatu i inteligencji. W wyniku tych zmian w trakcie rewolucji 1905 roku tematyka miejska odgrywała w Królestwie znacznie poważniejszą rolę niż w głębi Cesarstwa. Dyskurs o mieście odzwierciedlał narastający konflikt pomiędzy różnymi wizjami miasta: konserwatywną, postępową i radykalną. W istocie, dyskurs ów był dyskusją na temat zakresu miejskiej demokracji. Ukazuje on również skalę kontrastów występujących pomiędzy aktorami społecznymi biorącymi udział w miejskim życiu publicznym, a zwłaszcza pomiędzy burżuazją a proletariatem, już na tym bardzo początkowym etapie nowoczesnej polityczności w Królestwie Polskim. W trakcie rewolucji, początkowy demokratyczny entuzjazm ustąpił wkrótce miejsca logice ekskluzji. Ustanowiona przez mieszczaństwo w odpowiedzi na narastające w trakcie rewolucji wyostrzenie antagonizmów klasowych, prowadziła ona do ograniczenia znaczenia klasy pracującej i jej pozycji politycznej w planowanym samorządzie miejskim.
The main argument of this paper states that the Revolution of 1905, which established the era of modern politics in Central and Eastern Europe, was also an important landmark for the cities in the Kingdom of Poland. The rapid urbanisation and industrialisation of the Kingdom of Poland after the January Uprising brought irreversible change to the country’s social structure. New agents like the proletariat and the intelligentsia appeared in the urban space. As a result, urban contexts during the Revolution of 1905 were much more important in Russian Poland than in the Interior of the Russian Empire. A conflict arose between groups supporting different visions for the cities: traditional, moderately progressive and radical. Actually, the urban discourse of 1905 was a dispute about the scope of urban democracy. With reference to manifestos or projects for legal acts, as well as articles or reports from Warsaw’s national journals and the local press from Lodz, I examine changes in the Kingdom’s urban discourse—from criticism of the existing administration (the so-called Magistrats) to demands for introducing the modern system of self-governance. Urban discourse tells us a lot about the Polish middle-class and its ideological attitudes. During the Revolution, the initial democratic enthusiasm was soon replaced by the logic of exclusion. Established by the bourgeoisie as a consequence of the revolutionary exposure of class antagonism, it took measures to limit the influence of the working class and its political position in the future urban self-governance.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2014, 13, 3; 71-96
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamięć rewolucji 1905 roku po upadku PRL: wykluczanie z narodowej tradycji i próby nowej interpretacji
Autorzy:
Tadeusz, Kwiatkowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897029.pdf
Data publikacji:
2017-09-08
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
1905–1907 revolution
conflict of memory
politics of memory
commemoration
erasing from memory
restoring memory
Opis:
From the outset, the 1905 revolution was a place of conflict of memory revealing the political and social divisions existing in the Polish society. In the interwar period (1918–1939), three “legends” were formed: the left assessed the revolution positively and highlighted the relevance of its experiences, the ruling camp emphasized the independence dimension, and the right strongly criticized the revolution. After 1989 the conflict was renewed. The objective of the right-wing communities and parties influencing the historical policy of the state is to exclude the 1905 revolution from the national tradition and remove its symbols from public space. For the left-wing representatives, who are the minority, the years 1905–1907 are an important collective experience that requires a new interpretation and commemorating.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2017, 61(2 (457)); 61-75
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modernization of the masses. Political moment and National-Democratic political discourse in the 1905–1907 Revolution
Modernizacja mas. Moment polityczny i dyskurs endecji w okresie rewolucji 1905-1907
Autorzy:
Marzec, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009891.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Endeks
National Democracy
1905 Revolution
the masses
discourse of modernity
conjuncture
political moment
Endecja
Narodowa Demokracja
rewolucja 1905
masy
dyskurs nowoczesności
koniunktura
moment polityczny
Opis:
The article examines a change in Polish National Democratic (Nationalist) political discourse accompanying the 1905 Revolution. In particular, I scrutinize the change in the conceptualization of „the masses”. I consider a particular vision of the modernization of the masses as a form of discourse of modernity. Thus, I see it as a reaction to the indeterminacy of the social inadequacy of existing political institutions and discourses and the rapid widening of actual political participation. I argue that specific conjuncture between lineages of political thinking and social processes created a tipping point: a political moment or crisis. A particular answer for this moment – in this case an organic, hierarchic discourse of community and the envisioned whole of disciplined masses under the nationalistic control – defined the forthcoming shape of the National Democratic program. This resulted in long lasting consequences and defined the overall National Democratic project.
Artykuł rozważa zmianę w endeckim dyskursie politycznym w okresie rewolucji 1905–1907. Podejmuję w nim analizę zmiany stosunku do „mas”. Wizję modernizacji mas traktuję jako specyficzną formę dyskursu nowoczesności – reakcję na niezdeterminowanie, nieadekwatność politycznych instytucji i języków i gwałtowne rozszerzenie realnego uczestnictwa politycznego. Argumentuję, że określona koniunktura czy splot zdarzeń, zarówno z dziedziny myślenia politycznego, jak i procesów społecznych, wytworzyła specyficzną sytuację kryzysu, pewien moment polityczny. Określona reakcja na ten moment – w tym przypadku organicystyczny, hierarchiczny dyskurs wspólnoty i wizja zdyscyplinowanych mas pod endecką kontrolą, zadecydowała o kształcie całości endeckiego myślenia politycznego. Ów efekt ma swoje długofalowe konsekwencje i określa późniejszy kształt ideowy formacji endeckiej.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2014, 13, 3; 99-132
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zasięg i program „koncentracji narodowej”. Debata prasowa na temat koalicji polskich ugrupowań narodowych przed wyborami do II Dumy Państwowej
For the reach and programme of „national concentration”. Press debate on the issue of coalition of Polish national parties before the 2nd State Duma elections
Autorzy:
Mich, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850665.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
history of print media
history of Poland
Polish political parties
2nd State Duma
revolution 1905-1907
historia prasy
historia Polski
polskie partie polityczne
II Duma
rewolucja 1905-1907
Opis:
Celem artykułu jest analiza dyskusji toczonej na łamach polskiej prasy w Królestwie Kongresowym na temat koalicji polskich ugrupowań politycznych przed wyborami do II Dumy Państwowej na przełomie 1906 i 1907 roku. Autor omawia przebieg debaty prowadzącej do tego, że Narodowa Demokracja, nie mogąc już i nie chcąc monopolizować reprezentacji polskiej w Dumie, zawiązała porozumienie ze Stronnictwem Polityki Realnej i Polską Partią Postępową. Wykazuje, że debata koncentrowała się na problemie składu koalicji i zasad współdziałania partii. Mniejszą wagę przywiązywano do programu koalicji, zadowalając się ogólnikowym hasłem autonomii Królestwa Polskiego.
The article’s topic is the analysis of debate in the Polish press in Congress Poland concerning coalitions of Polish political parties before the elections for the 2nd State Duma in 1906 and 1907. The Author discusses the debate that led to situation in which National Democracy could not and did not want to monopolize Polish representation in Duma and therefore it created an alliance with Real Politics Party and Polish Progress Party. The Authors proves that debate mainly focused on the problem of coalition’s composition and the rules of parties’ cooperation. The issue of coalition’s programme was less important and it was limited to the general demand for Kingdom of Poland.
Źródło:
Facta Simonidis; 2010, 3, 1; 137-152
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Patek and aspects of russian law enforcement in the Kingdom of Poland, 1875-1914
Autorzy:
Gmurczyk‑Wrońska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653703.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Stanislaw Patek
Russian law enforcement
Combat Organization of the Polish Socialist Party
Revolution 1905
Russian penal system
Judiciary and Polish lawyers
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2012, 47
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia rosyjskiej XIX-wiecznej myśli społeczno-politycznej. Problem cezury początkowej i końcowej
Autorzy:
Hordecki, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216258.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
periodization of the nineteenth-century Russian socio-political thought
specificity of of the nineteenth-century Russian socio-political thought
the Patriotic War of 1812
Russian Revolution 1905
Russian Revolution 1917
periodyzacja XIX-wiecznej rosyjskiej myśli społeczno-politycznej
specyfika XIX-wiecznej rosyjskiej myśli społeczno-politycznej
wojny ojczyźnianej 1812
rewolucji rosyjskiej 1905
rewolucji rosyjskiej 1917
Opis:
The main aim of the text was to determine the beginning and the end of the nineteenth-century in Russia in the field of socio-political thought. Both the initial turning point and final turning point were chosen with intention to facilitate the understanding of specificity of Russian socio-political thinking in the age of last five tsars. The article presents the position that it’s useful not to adapt the periodizations well known and well-established in contemporary historiography. These are often too universal, good for description of general image of socio-political debate in the industrial era. However, one needs different, more specialized concepts if it comes to grasp the details which make Russian nineteenth-century socio-political mentality unique and developing with its own logic.
Źródło:
Themis Polska Nova; 2015, 1(8); 189-208
2084-4522
Pojawia się w:
Themis Polska Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Socialist-Revolutionary Emigration in Europe in 1907-1914: the moral-psychological atmosphere and centrifugal processes
Emigracja socjalistów-rewolucjonistów w Europie w latach 1907–1914: atmosfera moralno-psychologiczna i procesy odśrodkowe
Autorzy:
Morozov, Konstantin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230831.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Partia Socjalistów-Rewolucjonistów (PSR)
rewolucja 1905-1907 w Rosji
Organizacja Zagraniczna (Federacja) Grup Pomocy PSR
zdemaskowanie Jewno Azefa
atmosfera moralna i psychologiczna na emigracji
Party of socialists-revolutionaries (PSR)
Russian 1905–1907 revolution
Foreign Organisation (Federation) of PSR Assistance Groups
exposure of Yevno Azef
moral and psychological atmosphere among emigres
Opis:
This article deals with the moral-psychological atmosphere in the Socialist-Revolutionary (S-R) emigration and the centrifugal processes in the S-R party. The article examines why these processes emerged after the defeat of the 1905–1907 revolution, how they progressed and how they were affected by the exposure of Yevno Azef. The author, using the documents of the Party commissions of inquiry and courts, provides numerous examples of deviant behaviour within the S-R Party and attempts to create a system of norms and mechanisms for countering the processes of disintegration of the Party organism and violation of the unwritten rules of behaviour of Party members.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 39, 1; 15-39
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-20 z 20

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies