Tygodnik „Kraj” wobec rewolucji 1905–1907 w guberniach litewskich i nadbałtyckich

W artykule omówiono rewolucję lat 1905–1907 na obszarze guberni nadbałtyckich oraz litewskich. Tekst został podzielony na dwie części: problematykę społeczną oraz narodową. W pierwszym z nich opisałem strajki i protesty poszczególnych grup społecznych. Rewolucja w aspekcie społecznym, mimo krwawego przebiegu doprowadziła do poprawy warunków pracy części społeczeństwa na omawianym terenie. Podobnie nowe prawa uzyskały narody takie jak Estończycy, Litwini, Łotysze, Polacy i Żydzi. Czasopismo „Kraj” krytycznie oceniało zamieszki i rozruchy, ale i jednocześnie wyrażało zadowolenie z ustępstw władzy wobec protestujących, zwłaszcza tam gdzie nie dochodziło do represji, a strajki zakończyły się bezkrwawo. Mimo negatywnej oceny rewolucji, nie pisząc o tym wprost, dziennikarze „Kraju” zwracali uwagę, że bez rewolucji nie byłoby ustępstw ze strony caratu.

This article describes the revolution of 1905–1907 in the area of the Baltic and Lithuanian provinces. The text is divided into two parts, dealing with social and national issues. The first part presents strikes and protests of specific social groups. The social aspects of the revolution, despite its bloody course, led to improvement of labour conditions for a part of the population in the area under discussion. Similarly, new rights were acquired by such nationalities as Estonians, Lithuanians, Latvians, Poles and Jews. The „Kraj” journal critically evaluated the chaos and riots, but at the same time it expressed its satisfaction with concessions made by the authorities towards the protesters, especially in cases where no reprisals were suffered and strikes ended without bloodshed. Despite a negative assessment of the revolution, the „Kraj” journalists, without openly writing about this fact, emphasized that there would have been no concessions on the tsarist side without the revolution.