Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Republicanism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 55
Tytuł:
Apokryficzna apokalipsa Rzeczypospolitej, czyli jak Facies perturbatae et afflictae Reipublicae Jana Dymitra Solikowskiego przeistoczyła się w Apocalipsis Stanislai Orechovii
The Apocryphal Apocalypsis of the Republic. How Jan Dymitr Solikowski’s Facies perturbatae et afflictae Reipublicae became the Apocalipsis Stanislai Orechovii
Autorzy:
Wolak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31018150.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
book history
apocalypse
Jan Dymitr Solikowski
Stanisław Orzechowski
Polish republicanism
Old-Polish literature
neo-Latin literature
historia książki
apokalipsa
republikanizm szlachecki
literatura staropolska
literatura neołacińska
Opis:
Przedmiotem artykułu jest rekonstrukcja historii tekstu Facies perturbatae et afflictae Reipublicae, napisanego w 1564 r. przez sekretarza królewskiego Jana Dymitra Solikowskiego. Dyskutowane są okoliczności jego powstania, historia druku, a także przyczyny jego atrybucji Stanisławowi Orzechowskiemu oraz jego związki z pismami tegoż. Analizy historyczno-filologiczne pozwalają określić ramy funkcjonowania owego tekstu w obrębie szeroko rozumianej ideologii szlacheckiej od czasu jego powstania do początku czwartej dekady XVII w.
The paper reconstructs the history of the text entitled Facies perturbatae et afflictae Reipublicae, written in 1564 by Jan Dymitr Solikowski, a secretary to Sigismundus Augustus, King of Poland and Grand Duke of Lithuania. Research focuses on its origin, publication history, the causes of its attribution to Stanisław Orzechowski and the connections between this text and Orzechowski’s works. The historical and philological analyses presented in the article made it possible to speculate on how the studied text functioned within the broadly understood Polish nobles’ ideology and how its various interpretations were associated with political phenomena from the text’s creation until the 1630s.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 35-76
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
John Adams, republikanin, konserwatysta czy liberał - o unikalności amerykańskiego doświadczenia
John Adams, Republican, Conservative or Liberal - On the uniqueness of the American experience
Autorzy:
Tulejski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231639.pdf
Data publikacji:
2023-03-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Adams
konserwatyzm
republikanizm
liberalizm
conservatism
republicanism
liberalism
Opis:
CEL BADAWCZY: Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy myśl polityczna Johna Adamsa sytuuje go w nurcie konserwatywnym, liberalnym czy republikańskim. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem analizowanym w artykule jest omówienie zasadniczych elementów refleksji politycznej Johna Adamsa, takich jak inspiracje intelektualne drugiego prezydenta Stanów Zjednoczonych, jego koncepcja natury ludzkiej, analiza struktury społeczeństwa politycznego oraz mechaniki ustrojowej. Przedstawione są one z punktu widzenia unikalnego amerykańskiego doświadczenia społecznego i politycznego. PROCES WYWODU: Analiza naukowa polega na refleksji nad kluczowymi elementami filozofii społecznej i politycznej Johna Adamsa z punktu widzenia konserwatyzmu, liberalizmu oraz republikanizmu. Pozwala to na stwierdzenie, że fundamentalne kategorie definiujące w Europie te trzy style politycznego myślenia nie mogą być wprost zastosowane do warunków amerykańskich. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Artykuł dowodzi, że mimo zasadniczych różnic pomiędzy amerykańską i europejską tradycją polityczną myśl Johna Adamsa nie ma charakteru konserwatywnego, lecz znacznie bliżej jej do neoromańskiego republikanizmu oraz klasycznej tradycji preliberalnej i liberalnej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Artykuł pokazuje, że badanie kategorii politycznych zawsze musi być dokonywane w kontekście określonej tradycji politycznej, społecznej oraz doświadczenia politycznego.
RESEARCH OBJECTIVE: The research aim of the article is to answer the question of whether John Adams’ political thought situates him in the conservative, liberal or republican mainstream. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main problem analysed in the article is a discussion of the essential elements of John Adams’ political reflection, such as the intellectual inspiration of the 2nd President of the United States, his concept of human nature, his analysis of the structure of political society and the mechanics of political system. They are presented from the perspective of the uniquely American social and political experience. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The scholarly analysis includes the examination of the key elements of John Adams’ social and political philosophy from the perspectives of conservatism, liberalism and republicanism. It makes possible to conclude that these fundamental categories that define these three styles of political thinking in Europe cannot be directly applied to American conditions. The article argues that, despite the fundamental differences between the American and European political traditions, John Adams’ thought is not conservative in nature, but much closer to Neo-Roman republicanism and the classical preliberal and liberal traditions. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The article demonstrates that the study of political categories must always be done in the context of some particular political and social tradition and political experience.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 165-184
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieszczański republikanizm? Myśl polityczna Sebastiana Petrycego z Pilzna (1554–1626)
Burghers’ Republicanism? The Political Thought of Sebastian Petrycy of Pilzno (1554–1626)
Autorzy:
Frączek, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388133.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Sebastian Petrycy of Pilzno
Polish-Lithuanian Commonwealth
political thought
republicanism
bourgeoisie
regalism
mixed system
Opis:
In 1605, Sebastian Petrycy of Pilzno published a translation of Aristotle’s Politics into Polish, accompanied by his own original commentary. In this work, Petrycy presented an image of an idealized state that served as a model to address the issues within the Polish-Lithuanian Commonwealth. The article deals with the political thought of Sebastian Petrycy, whom older historiography regarded as a monarchist or even a supporter of absolutism. Contrary to this categorisation, the article analyses the philosopher’s oeuvre through the lens of early modern republican theory. Central to the analysis are the fundamental elements of early modern republicanism such as virtue, freedom, law, and a mixed system. Petrycy critiques the implementation of these principles within the noblemen’s republicanism and proposes modifications to move towards what is defined for the purposes of this article as ‘burghers’ republicanism’. Utilizing Quentin Skinner’s methodology, Petrycy’s work has been set against the political crisis of Zebrzydowski’s rebellion, and its political significance has been demonstrated, despite its academic nature. Additionally, an attempt has been made to highlight Petrycy’s commitment to the royal camp, alongside the hypothesis that the author was expressing the intentions of senators-regalists while simultaneously seeking to improve the situation of non-noble citizens in the country.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2023, 88, 3; 59-86
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od dominacji do kontestacji (i z powrotem?): Demokracja republikańska i jej krytycy
From Domination to Contestation (and Back Again?): Republican Democracy and Its Critics
Autorzy:
Grygieńć, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232748.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
republicanism
contestatory democracy
Philip Pettit
expertise
republican freedom
judicial democracy
republikanizm
demokracja kontestacyjna
wiedza ekspercka
wolność republikańska
demokracja jurydyczna
Opis:
Przedmiot artykułu stanowi koncepcja demokracji kontestacyjnej zaproponowana przez Philipa Pettita oraz jej miejsce we współczesnej myśli republikańskiej. Autor tekstu opisuje relacje łączące tę koncepcję z ideami demokracji radykalnej i wolności republikańskiej, jak też jej implikacje instytucjonalne i związane z nią kontrowersje. Rozważone zostają główne zarzuty krytyków Pettita: fragmentaryczności i niedemokratyczności proponowanych przez niego rozwiązań, niepożądanych konsekwencji jego postulatu deliberacyjności i odpolitycznienia życia politycznego. Autor tekstu twierdzi, że jednym z największych braków koncepcji Pettita jest próba odpolitycznienia demokracji przez upełnomocnienie nienadzorowanych demokratycznie gremiów eksperckich. Prowadzi ona do pytania o kryterium stosowania instrumentów radykalno-demokratycznych i elitarystycznych, na które Pettit nie udziela zadowalającej odpowiedzi.
The subject of the article is the concept of contestatory democracy proposed by Philip Pettit, and its place in contemporary republican thought. The author describes the relationship between this concept and the ideas of radical democracy and republican freedom, as well as its institutional implications and related controversies. The main accusations of Pettit’s critics are considered: the fragmented and undemocratic nature of the proposed solutions, the undesirable consequences of making political decision-making both deliberative and de-politicized. The author claims that one of the most relevant shortcomings of Pettit’s concept is the attempt to de-politicize democracy by empowering democratically unsupervised expert institutions, as it leads to the question about the criterion of dividing decision making between radical-democratic or elitist institutions — question, to which Pettit does not give a definite answer.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 139-157
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologia społeczeństwa, dobro wspólne i kontestacja. Wokół pewnych kategorii państwa republikańskiego w ujęciu Philipa Pettita
Social Ontology, the Common Good, and Contestation: About Certain Categories of Philip Pettit’s Account of the Republican State
Autorzy:
Wierzchosławski, Rafał Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232745.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
republicanism
common good
contestation
social ontology
non-domination
republikanizm
dobro wspólne
kontestacja
ontologia społeczna
nie-dominacja
Opis:
Philip Pettit jest jednym z czołowych filozoficznych kodyfikatorów (neo-)republikańskiej koncepcji wolności i rządu, który kieruje się ideałem nie-dominacji (imperium i dominium). Jednocześnie jest autorem wielu ważnych prac z obszaru filozofii nauk społecznych (kwestia wyjaśniania i interpretacji), etyki (konsekwencjalizm), ontologii społecznej (jak istnieją grupy społeczne) oraz filozofii umysłu (jak funkcjonuje podmiot intencjonalny). W świetle krytyk i polemik, jakie pojawiły się ze strony nowej „fali republikańskiej”, by określić tym mianem zwolenników populistycznego republikanizmu (John P. McCormick i inni), którzy oskarżają przedstawicieli wcześniejszej generacji tradycji republikańskiej, takich jak Johh G.A. Pocock, Quentin Skinner, a zwłaszcza właśnie Philip Pettit, o arystokratyczne „odchylenie” (jedynie klasy wyższe i elity korzystają na projekcie depolityzacji republiki) istotne jest wskazanie na znaczenie dla  odczytania projektu republikańskiego wypracowanych przez Pettita rozwiązań w ontologii społecznej. Autor stawia tezę, że dopiero uwzględnienie jego stanowiska w ontologii społecznej pozwala na pełne zrozumienie (co nie znaczy, że akceptację) jego propozycji w filozofii politycznej. Struktura artykułu jest następująca: (1) autor przedstawia trzy wymiary ontologii społecznej w ujęciu Pettita;(2) następnie pokazuje ich znaczenie w definiowaniu kategorii dobra wspólnego w kontekście republikańskiej wspólnoty politycznej (model condominium),(3) wskazuje na pewne paradoksy związane z realizacją republikańskiego ideału obywatelskiej kontestacji. Jednocześnie autor zwraca uwagę na ewolucję projektu republikańskiego (pewnych jego aspektów) w zależności od analogicznych ewolucji propozycji (rozwiązań) w ontologii społecznej.
Philip Pettit is one of the leading philosophical codifiers of the [neo-]republican conception of freedom and government, which is guided by the ideal of non-domination (empire and dominion). At the same time, he is the author of many important works in the areas of philosophy of social science (the question of explanation and interpretation), ethics (consequentialism), social ontology (how social groups exist) and philosophy of mind (how the intentional subject functions). In light of the criticisms and polemics that have emerged from the new ‘republican wave,’ to use this term, proponents of populist republicanism (John P. McCormick and others), who accuse representatives of an earlier generation of the republican tradition like John G.A. Pocock, Quentin Skinner and especially exactly Philip Pettit of aristocratic ‘deviation’ (only the upper classes and elites benefit from the project of depoliticizing the republic), it is important to point out the relevance for a reading of the republican project of the solutions developed by Pettit in social ontology. The author puts forward the thesis that it is only by considering his position in social ontology that his proposals in political philosophy can be fully understood (which does not mean accepted). The structure of the article is as follows: (1) the author presents the three dimensions of social ontology as seen by Pettit;(2) he then shows their relevance in defining the category of the common good, in the context of a republican political community (condominium model);(3) he points out some paradoxes related to the realization of the republican ideal of civic contestation. At the same time, author draws attention to the evolution of the republican project (certain aspects of it) in relation to analogous evolutions of propositions (solutions) in social ontology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 183-212
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Republikanizm, ustrój mieszany, kultura sprzeciwu obywatelskiego. Wokół odczytania myśli Jeana-Jacques’a Rousseau przez Philipa Pettita
Republicanism, Mixed Government, Culture of Contestatory Citizenry: around the Reading Jean-Jacques Rousseau’s Thought by Philip Pettit
Autorzy:
Lis, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232744.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
republicanism
mixed government
popular sovereignty
citizenship
Rousseau
republikanizm
ustrój mieszany
zwierzchnictwo ludu
obywatelstwo
Opis:
W artykule proponuje się dyskusję z tezami Philipa Pettita zawartymi w książce On the People’s Terms: A Republican Theory and Model of Democracy i artykule „Two Republican Traditions”. Skupiając się na tzw. tradycji włosko-atlantyckiej, Pettit wskazywał na kluczowe dla republikanizmu powiązania etosów sprzeciwu obywatelskiego (contestatory citizenry) i ustroju mieszanego (mixed constitution). Nie jest przypadkiem, że do tak pojętej tradycji republikańskiej Pettit nie zaliczył Jeana-Jacques’a Rousseau, uznanego raczej za prekursora komunitaryzmu. Trudno się jednak zgodzić z prezentowaną przez Pettita klasyfikacją tradycji republikańskiej i — zwłaszcza — jego odczytaniem myśli Rousseau. Przede wszystkim to właśnie ta myśl ukazuje najlepiej, że republikanizm, uosabiający wszak ideę rządów obywatelskich, mógł przyswoić wartości ustroju mieszanego jedynie w sposób doraźny i warunkowy — jedynie dopóty, dopóki sprzyjały one ograniczeniu nieobywatelskich (niewybieralnych) czynników władzy. Trudno też przyjąć tezę Pettita, że zapoczątkowana przez Rousseau teoria zwierzchnictwa ludu musi podważać ideały kultury czujności obywatelskiej.
The article proposes a discussion with Philip Pettit’s theses developed in his book On the People’s Terms: A Republican Theory and Model of Democracy and his article “Two Republican Traditions.” Focusing on the so called Italian-Atlantic tradition, Pettit emphasises the linkeage of the ethos of contestatory citizenry and that of mixed constitution as crucial for republicanism. It is no coincidence that understing the tradition of republicanism in such a way, Pettit does not include Jean-Jacques Rousseau, seen rather as a forerunner of communitarism. Yet, one can hardly agree with Pettit’s classification of the republican tradition and — especially — with his reading of Rousseau. In the first place, it is precisely Rousseau’s thought that helps understand that republicanism, after all embodying the idea of citizens’ government, could absorb the values of mixed government only temporarly and conditionally—only until the latter could serve limitate non-civic (non-elective) elements of power. Pettit’s suggestion that the theory of popular sovereignty initiated by Rousseau must undermine the ideals of civic vigilance is also difficult to accept.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 125-138
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzy błędy dotyczące demokracji
Three Mistakes about Democracy
Autorzy:
Pettit, Philip
Grygieńć, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232752.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
democracy
republicanism
Isaiah Berlin
Joseph Schumpeter
William Riker
demokracja
republikanizm
Joseph Schumpeter
Opis:
Artykuł jest poświęcony trzem poglądom na temat demokracji, często przyjmowanym przez współczesnych decydentów, politologów i teoretyków polityki. Poglądy te, w mojej opinii, są błędne, ale błędne w sposób pouczający. Ukazują one bowiem poważne niezrozumienie natury i walorów demokracji. Jeśli uświadomimy sobie, dlaczego są one błędne, dostrzeżemy istnienie tych wymiarów demokracji, które zwykle łatwo umykają naszej uwadze. Do nazwania tych błędów używam nazwisk wybitnych myślicieli, którzy je popełnili. Pierwszy z nich określam błędem Berlina, odnajduję go bowiem w dorobku brytyjskiego myśliciela rosyjskiego pochodzenia, Isaiaha Berlina. Drugi z nich określam błędem Schumpetera, nazywając go na cześć amerykańskiego bankowca, ekonomisty i myśliciela politycznego austriackiego pochodzenia, Josepha Schumpetera. Trzeci określam mianem błędu Rikera, przypisując go Williamowi Rikerowi, amerykańskiemu politologowi, znanemu ze swojego rozróżnienia między liberalizmem a populizmem.
This paper addresses three claims that are often made among contemporary policy-makers, political scientists and political theorists about democracy. The claims, in my view, are false and indeed revealingly false: they display a serious misunderstanding of the nature and appeal of democracy. As we see why they are false, we will come to appreciate dimensions of democracy that easily escape notice. I name the mistakes after outstanding thinkers who have made them. The first I describe as Berlin’s mistake, finding it in the work of the Anglo-Russian philosopher, Isaiah Berlin. The second I describe as Schumpeter’s mistake, naming it after the Austrian-American banker, economist and political thinker, Joseph Schumpeter. And the third I describe as Riker’s mistake, associating it with William Riker, the American political scientist, famous for his distinction between liberalism and populism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 111-124
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiele twarzy republikanizmu: Wprowadzenie
The Many Faces of Republicanism: An Introduction
Autorzy:
Wierzchosławski, Rafał Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232764.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
republicanism (versus liberalism)
non-domination
mixed government
European historical identity
John Pocock
Quentin Skinner
Philip Pettit
republikanizm (a liberalizm)
niedominacja
rząd mieszany
europejska tożsamość historyczna
Opis:
Tekst składa się z dwóch części. W pierwszej części autor wprowadza czytelnika w różne rozumienia (definicje) republikanizmu (tradycji republikańskiej), jakie możemy znaleźć we współczesnej literaturze przedmiotu. Jedocześnie zwraca uwagę, że termin ten funkcjonuje w różnych znaczeniach (wittgensteinowskie podobieństwa rodzinne): tradycja republikańska może być przedmiotem badań klasyków (starożytny Rzym), historyków różnych epok (Włochy, Holandia, Polska czy Anglia), historyków prawa i ustroju (np. amerykański mit założycielski), może stanowić inspirację dla współczesnych filozofów, którzy upatrują odrębnej i konkurencyjnej w stosunku do innych tradycji (liberalnej, komunitariańskiej) koncepcji wolności jako braku dominacji i poszukują strukturalnych form jej implementacji w organizmie państwa (kwestia sprawiedliwości i prawomocności). Jednocześnie odwołanie się do (współczesnego) republikanizmu może pełnić określone funkcje retoryczne i argumentacyjne (kostium historyczny): projektując określone wartości i relacje społeczne, które byłyby ich pochodną, odwołuje się do pewnych historycznych tożsamości (np. wspólne dziedzictwo europejskie bądź też tradycja narodowa). W drugiej części autor przdestawia założenia takiego właśnie wyboru autorów tekstów, które publikowane są w bloku republikańskim tego numeru. Wskazuje na ich dotychczasowy dorobek (kryterium doboru) oraz na wzajemne przenikanie polskiej i europejskiej (atlantyckiej) tradycji republikańskiej w tekstach poświęconych tradycji wolności Rzeczypospolitej Obojga Narodów (Gałkowski, Pietrzyk-Reeves, Grześkowiak-Krwawicz). Współczesne kwestie otwiera tekst jednego z czołowych filozofów republikańskich, Philipa Pettita, do którego idei w mniejszym lub większym stopniu (niekiedy krytycznie) nawiązują w swoich tekstach pozostali autorzy (Lis, Grygieńć, Ciżewska-Martyńska i Wierzchosławski).
The article consists of two parts. In the first part, I offer various understandings of modern republicanism and the republican tradition that we can find in the contemporary literature in question. At the same time, I point out that the term functions in different senses: the republican tradition can be studied by classical scholars (ancient Rome), historians of different countries (Italy, Holland, Poland or England), historians of law and governance systems (e.g., American founding myth). Republicanism can be an inspiration for contemporary philosophers who seek a conception of freedom as non-domination that is distinctive and competitive in relation to other traditions (liberal, communitarian) and seek structural forms of its implementation in the body politic (the[TS1]  question of justice and legitimacy of the state). At the same time, reference to modern republicanism may perform certain rhetorical and argumentative functions (the so called ‘historical costume’), that is, by projecting certain values and social relations that would be derived from them, and connecting them to certain valued historical identities (e.g., a common European heritage or a national tradition). In the second part, I explain the reasons for a selection of the authors of the texts published in the second part of this issue, which is concerned with specific theorists. I point to their achievements and to the mutual permeation of the Polish and Transatlantic republican tradition in the texts devoted to the tradition of freedom of the Polish-Lithuanian Commonwealth (Gałkowski, Pietrzyk-Reeves, Grześkowiak-Krwawicz). The section on contemporary issues opens with a text by Philip Pettit to whose ideas, sometimes critically, refer to texts by the other authors (Lis, Grygieńć, Ciżewska-Martyńska and Wierzchosławski).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 7-47
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół republikanizmu Ruchu Społecznego „Solidarność”: Próba podsumowania głosów w dyskusji
Around Republicanism of the Polish Solidarity Movement: Attempt at the Summary of the Discussion
Autorzy:
Ciżewska-Martyńska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232768.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
republicanism
Solidarity
political transformation
anti-politics
communitarianism
republikanizm
„Solidarność”
transformacja ustrojowa
antypolityka
komunitaryzm
Opis:
Artykuł jest próbą podsumowania dyskusji wokół republikanizmu „Solidarności” i wschodnioeuropejskiego ruchu dysydenckiego lat 70. i 80. XX wieku, która towarzyszyła transformacji ustrojowej po upadku komunizmu w 1989 r. Autorka przedstawia źródła i najważniejsze wątki tej dyskusji, umieszczając je w kontekście współczesnej filozofii politycznej. Dotyczą one historycznych analogii ruchu dysydenckiego, ideowego pokrewieństwa ruchu i tradycji republikańskiej oraz dziedzictwa ruchu w dyskursie publicznym i rozwiązaniach ustrojowych. Pozwala to, z jednej strony, przybliżyć się do odpowiedzi na pytanie o typ republikanizmu najbliższego polskim doświadczeniom, a z drugiej — co ważniejsze — podjąć próbę ewaluacji intelektualnej dyskusji wokół republikanizmu w Polsce po 1989 r.
The article is an attempt at summary of the discussion on republicanism of the Polish Solidarity and the Eastern-European dissidence movement of 1970s and 1980s that took place after the fall of communism in 1989. The author comments on the debate’s sources and most important threads, placing them within the context of contemporary political philosophy. She presents three ways in which republicanism has been evoked in the debate: as a historical analogy, as a tradition that is intellectually coherent with the movement’s ideas, and as the movement’s legacy. In this way, the author comes closer to choosing a type of republicanism that corresponds with the Polish experience, and, what is more important, to evaluating the debate itself. 
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 159-182
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wady Senatu Rzeczypospolitej w wykładni Antoniego Popławskiego
Defects of the Senate of the Republic in the Interpretation of Antoni Popławski
Autorzy:
Stasiak, Arkadiusz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053599.pdf
Data publikacji:
2022-04-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Senat
republikanizm
myśl polityczna
sprawiedliwość
wolność
Antoni Popławski
Senate
republicanism
political thought
justice
freedom
Opis:
W tekście podejmuję analizę tytułowych wad senatu Rzeczypospolitej w pracach Antoniego Popławskiego. Dodatkowo próbuję odpowiedzieć na pytanie o oryginalność wykładni autora wybranych do analizy prac. Dochodzę do wniosku, że w pracach przedstawiających refleksję moralną Popławski pozostawał pod przemożnym wpływem idei fizjokratycznych, kopiując prace Françoisa Quesnay’a. Natomiast w kwestiach ustrojowych rezygnował z bezpośredniego powielania pomysłów politycznych fizjokratów. Wbrew temu jednak w Zbiorze niektórych materii politycznych Popławskiego czytelna jest fizjokratyczna obawa o sprawność władzy kolegialnej i ufność w system monarchistyczny. Konsekwencją przyjęcia tej postawy była krytyka władzy senatu, jako narażonej na nieprzestrzeganie sprawiedliwości i naruszanie szlacheckiej wolności politycznej. Polityczne wywody Popławskiego, w przeciwieństwie do pism moralnych, nie były jedynie prostą kompilacją.
The paper analyzes the deficiencies, mentioned in the title, of the Senate of the Commonwealth (Republic) of Poland, presented in the works of Antoni Popławski. In addition, the study seeks to answer the question about the originality of his interpretations in his works selected for analysis. The resultant conclusion is that in his works presenting moral reflection Popławski was profoundly influenced by physiocratic ideas, when imitating the works of François Quesnay. However, with regard to political-system issues, Popławski elected not to directly copy the political ideas of physiocrats. Despite this, his Zbiór niektórych materii politycznych [Collection of Some Political Matters] clearly shows the physiocratic fear for the efficiency of collegial power and confidence in the monarchical system. The consequence of the adoption of this attitude was criticism of the power of the senate as being at risk of failure to abide by justice and of violating the political freedom of nobles. Unlike his moral writings, Popławski’s political arguments were not merely a simple compilation.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 2; 89-100
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z Afganistanu pod Filippi, czyli rzecz o standardach badawczych [Rec. Steele Brand, Killing for the Republic: Citizen-Soldiers and the Roman Way of War, Baltimore 2019]
From Afghanistan to Philippi, or about the research standards [Rev. Steele Brand, Killing for the Republic: Citizen-Soldiers and the Roman Way of War, Baltimore 2019]
Autorzy:
Faszcza, Michał Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25430580.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
republika rzymska
armia rzymska
republikanizm
recepcja
historia wojskowości
Roman republic
Roman army
republicanism
reception
military history
Opis:
Artykuł recenzyjny traktuje o monografii autorstwa Steele’a Branda poświęconej motywacjom, jakie przyświecały żołnierzom republikańskiego Rzymu. Jej omówienie stanowi punkt wyjścia do zobrazowania szerszej tendencji, przejawiającej się sukcesywnym spychaniem problematyki militarnej na margines życia naukowego, co skutkuje ponownym powiązaniem prowadzonych badań z instytucjami wojskowymi. Wziąwszy pod uwagę, że te ostatnie nie zostały powołane do prowadzenia działalności stricte naukowej, lecz ich nadrzędnym celem jest kształcenie oficerów, prowadzi to do zubożenia dyskursu i powstania deformacji historiograficznych płynących z nieznajomości uwarunkowań społeczno-kulturowych.
This review article deals with Steele Brand’s monograph devoted to the motivation of the Republican Roman soldiers in the context of the idea of citizen soldiery and civic militarism. From the reviewer’s perspective it is a starting point to illustrate a broader tendency, manifested in the gradual relegation of military issues to the margins of academic life, which is reflected in re-linking them with military institutions. Military academies were not established to conduct classical or even historical studies, and their primary goal is to educate officers, so this may lead to historiographical deformations resulting from ignorance of socio-cultural conditions.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-14
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaphysical and political freedom: overcoming the «conceptual abyss»
Autorzy:
Едуардович, Гонтар Василь
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2033983.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
freedom
modern ideologies
liberalism
Marxism
right statism
republicanism
compatibilism
incompatibility
metaphysical libertarianism
counterfactual analysis
Opis:
The article is devoted to the presentation of metaphysical ideas about the free will of the individual, hidden in political ideologies, through conceptual analysis and the thesaurus of analytical philosophy. In this paper, we analyze the extent to which the metaphysical postulates of the most famous ideological projects of modernism (communism, Nazism and liberalism) are compatible with modern theories of freedom in analytical metaphysics, and show their poor compatibility. At the same time, we have proposed an alternative to modern ideologies in the form of republicanism, which does not seem to have unsolvable metaphysical problems in its own definition of freedom. In this article we have demonstrated that the fundamental metaphysics of individual freedom is a legitimate criterion for assessing the relevance, validity and relevance of political ideologies, as it is not an abstract detached theorizing, but the founder of our ideas about the constitution of normative in terms of personal responsibility.
Źródło:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture; 2021, 1, 3; 74-84
2658-154X
Pojawia się w:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myśl polityczna Jacka Kuronia w perspektywie republikańskiej
The thought of Jacek Kuroń from the Republican Point of View
Autorzy:
Miksa, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18105188.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
republikanizm
liberalizm
przestrzeń publiczna
ekonomiczny wymiar równości
republicanism
liberalism
public sphere
economical dimension of equality
Opis:
W artykule przedstawiam propozycję analizy myśli Jacka Kuronia w perspektywie republikańskiej. Wykorzystuję przy tym pojęcie przestrzeni wspólnej w wersji zaproponowanej przez Hannę Arendt oraz pojęcia podstawowe dla współczesnego republikanizmu w wersji zaproponowanej przez Philipa Pettita. Podstawowe tematy i pojęcia obecne w filozofii Pettita są obecne także w myśli Kuronia, w szczególności przekonanie o potrzebie aktywnego uczestnictwa obywateli w życiu publicznym. Jako polityk aktywny Kuroń brał udział w budowaniu instytucji państwowych po 1989 roku, z wprowadzeniem modelu gospodarki wolnorynkowej włącznie. Zmiany te przełożyły się na pojawienie się dramatycznie wysokiego poziomu bezrobocia. W myśli politycznej Kuronia można znaleźć uwagi i propozycje rozwiązań tego problemu, które można zinterpretować jako zgodne z duchem republikanizmu.
In this paper I propose to analyze the thought of Jacek Kuroń, a prominent oppositionist during communist era and an important politician after 1989, from republican point of view. Kuroń’s thought is analyzed with the use of Hannah Arendt’s notion of public sphere and Philip Pettit’s theory of republicanism. The major themes proposed by Pettit appear in Kuroń’s thought as well, the most important of those being the citizens commitment in public life. Kuroń, as an active politician was responsible for building institutions of a liberal state after 1989, including a free market – a change that caused a dramatically high level of unemployment. In his political writings which are referred to in this paper we can find Kuroń’s comments on economical dimension of democracy and proposals of solutions to the problem of economical inequalities that are formulated in a way that might be interpreted as coherent with the philosophy of republicanism.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2021, 52, 1; 30-66
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radykalizm szlachecki. Próba konstrukcji pojęcia
Gentry radicalism: An attempt at construction of the concept
Autorzy:
Gniazdowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15028152.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
ideologia mieszczańska
konserwatyzm
marksizm
nacjonalizm obywatelski
nowoczesność
radykalizm
republikanizm szlachecki
stan trzeci
A. Walicki
złota wolność
civic nationalism
conservatism
gentry republicanism
golden liberty
Marxism
middle‑class ideology
modernity
radicalism
third estate
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie rezultatów badań z zakresu historii idei zarówno europejskiego republikanizmu, jak i radykalizmu politycznego. Punktem wyjścia podjętych analiz jest rekonstrukcja interpretacji historycznego sensu sarmackiego republikanizmu szlacheckiego wypracowanej przez jednego z głównych przedstawicieli Warszawskiej Szkoły Historii Idei – Andrzeja Walickiego. W nawiązaniu do tej interpretacji, argumentacja przedstawiona w artykule kieruje się przeciwko szeroko akceptowanej tezie o jednoznacznym konserwatyzmie tej formy republikanizmu. Drogą argumentacji jest wskazanie na wewnętrzną paradoksalność opisywanego zjawiska intelektualnego, będącego z perspektywy historii idei anty-absolutystyczną, obywatelską ideologią wolności politycznej. Tym, co stanowi w artykule przedmiot krytyki, jest podjęta przez Walickiego próba interpretacji republikanizmu szlacheckiego jako „zalążkowej” postaci nowoczesnego nacjonalizmu obywatelskiego. Argumentem przeciwko tej interpretacji jest stwierdzenie, iż jest ona oparta na normatywnym, a nie tylko opisowym podejściu do idei nowoczesności oraz ukrytej tezie na temat wewnętrznej logiki historii. W myśl głównej tezy artykułu, właściwszą drogą rozwiązania paradoksu związanego z interpretacją sarmackiego republikanizmu szlacheckiego jako „konserwatyzmu wolności” jest wpisanie tego zjawiska w europejską tradycję radykalizmu politycznego. Oryginalność przedstawionych tu badań z zakresu historii radykalizmu polega na wypracowaniu w ich ramach uogólnionego pojęcia „radykalizmu stanowego”. Celem tej konstrukcji pojęciowej jest umożliwienie zidentyfikowania idei samej nowoczesności jako integralnego elementu ideologii radykalizmu trzeciego stanu względnie radykalizmu klasy średniej. Zgodnie z przedstawioną w artykule interpretacją, sarmacki republikanizm szlachecki należałoby z kolei zidentyfikować tak samo, jak francuski „frondyzm” – jako swoisty radykalizm szlachecki, w którym można widzieć pewną sekularną religię polityczną.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 2; 175-194
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rousseau i Tocqueville: przeciwstawne wizje republikańskiego wychowania
Autorzy:
Mirocha, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375620.pdf
Data publikacji:
2021-04-29
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
civic education
republicanism
revolution
general will
tyranny of the majority
Opis:
It is legitimate to speak about two philosophies of education as presented by Jean-Jacques Rousseau. The first of the philosophies was elucidated in Emil, or on Education and its aim was to provide principles governing the process of upbringing of the man. Philo-sophical grounds for the second one were comprised in The Social Contract, however description of the education itself is delivered by Considerations on the Government of Poland. This concept refers to the civic education, education of the political community mem-ber. Alexis de Tocqueville depicts vision of education that varies fundamentally from the both grounded in Rousseau’s writing. Toc-queville’s vision stays at odds with the philosophy given in Emil, because it concerns civic aspects of the education. It is also not com-pliant with the concept stemming from Considerations, due to the fact that it stresses the role of other than state subjects in the edu-cation. The article comments on all three concepts of education out-lined above and finally relates them to the concept of positive and negative liberty provided by Isaiah Berlin.
Źródło:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2020, 9, 1; 29-48
2299-1875
Pojawia się w:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 55

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies