Ontologia społeczeństwa, dobro wspólne i kontestacja. Wokół pewnych kategorii państwa republikańskiego w ujęciu Philipa Pettita

Philip Pettit jest jednym z czołowych filozoficznych kodyfikatorów (neo-)republikańskiej koncepcji wolności i rządu, który kieruje się ideałem nie-dominacji (imperium i dominium). Jednocześnie jest autorem wielu ważnych prac z obszaru filozofii nauk społecznych (kwestia wyjaśniania i interpretacji), etyki (konsekwencjalizm), ontologii społecznej (jak istnieją grupy społeczne) oraz filozofii umysłu (jak funkcjonuje podmiot intencjonalny). W świetle krytyk i polemik, jakie pojawiły się ze strony nowej „fali republikańskiej”, by określić tym mianem zwolenników populistycznego republikanizmu (John P. McCormick i inni), którzy oskarżają przedstawicieli wcześniejszej generacji tradycji republikańskiej, takich jak Johh G.A. Pocock, Quentin Skinner, a zwłaszcza właśnie Philip Pettit, o arystokratyczne „odchylenie” (jedynie klasy wyższe i elity korzystają na projekcie depolityzacji republiki) istotne jest wskazanie na znaczenie dla  odczytania projektu republikańskiego wypracowanych przez Pettita rozwiązań w ontologii społecznej. Autor stawia tezę, że dopiero uwzględnienie jego stanowiska w ontologii społecznej pozwala na pełne zrozumienie (co nie znaczy, że akceptację) jego propozycji w filozofii politycznej. Struktura artykułu jest następująca: (1) autor przedstawia trzy wymiary ontologii społecznej w ujęciu Pettita;(2) następnie pokazuje ich znaczenie w definiowaniu kategorii dobra wspólnego w kontekście republikańskiej wspólnoty politycznej (model condominium),(3) wskazuje na pewne paradoksy związane z realizacją republikańskiego ideału obywatelskiej kontestacji. Jednocześnie autor zwraca uwagę na ewolucję projektu republikańskiego (pewnych jego aspektów) w zależności od analogicznych ewolucji propozycji (rozwiązań) w ontologii społecznej.

Philip Pettit is one of the leading philosophical codifiers of the [neo-]republican conception of freedom and government, which is guided by the ideal of non-domination (empire and dominion). At the same time, he is the author of many important works in the areas of philosophy of social science (the question of explanation and interpretation), ethics (consequentialism), social ontology (how social groups exist) and philosophy of mind (how the intentional subject functions). In light of the criticisms and polemics that have emerged from the new ‘republican wave,’ to use this term, proponents of populist republicanism (John P. McCormick and others), who accuse representatives of an earlier generation of the republican tradition like John G.A. Pocock, Quentin Skinner and especially exactly Philip Pettit of aristocratic ‘deviation’ (only the upper classes and elites benefit from the project of depoliticizing the republic), it is important to point out the relevance for a reading of the republican project of the solutions developed by Pettit in social ontology. The author puts forward the thesis that it is only by considering his position in social ontology that his proposals in political philosophy can be fully understood (which does not mean accepted). The structure of the article is as follows: (1) the author presents the three dimensions of social ontology as seen by Pettit;(2) he then shows their relevance in defining the category of the common good, in the context of a republican political community (condominium model);(3) he points out some paradoxes related to the realization of the republican ideal of civic contestation. At the same time, author draws attention to the evolution of the republican project (certain aspects of it) in relation to analogous evolutions of propositions (solutions) in social ontology.