Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Renaissance humanism" wg kryterium: Temat


Tytuł:
“Bodies can be compelled; minds must be turned, since they cannot be compelled”: Preaching as an “Introduction” to Law in the Ecclesiastes of Erasmus of Rotterdam
Autorzy:
Nowakowski, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034033.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Ecclesiastes
Erasmus of Rotterdam
history of law
preaching
renaissance humanism
Opis:
The recent studies on the relations between humanism or humanists and jurisprudence convince that Reneaissance, especially in XVIth century, when the national states began to raise, belonged to the periods of increased interest in the issue of law. Although Erasmus was not a layer, nor he introduced in any of his works a complete theory of law, he maintained close relations with many leading theoreticians of the law and jurists (Alciati, Budé, Cantiuncula, Zasius) and sometimes spoke in the legal discussions of his age. Among hist most important works concerning the matter of law were: Institutio principis Christiani, Ratio seu Methodus verae theologiae, Christiani matrimonii institutio, De interdicto esu carnium and Ecclesiastes. In the paper I’m going to concentrate on this latter work, in which Erasmus discusses the significance of preaching, preacher and widely understood Christian rhetoric. In the Ecclesiastes Erasmus touches the law subject with the special emphasis on historical character of law and relations between the divine law, the law of Christ and the law of Nature. After a short discussion about his understaning of law I will concentrate on the essential differentiation between the letter of law and the spirit of law, and I will point at proposed by Erasmus ways of introduction of law into human life. Erasmus, on the one hand, escaped a rigidity and abstraction of law and, on the other, he neutralised an aspect of the coercion of law. In his solution Erasmus appreciated the political dimension of preaching and acknowledged preacher as a more important guide of the people, than ruler. I’m going to interpret the Erasmian concept of preaching as an rhetorical mean of introduction of law in analogical way to “introduction” proposed by Plato in his Nomoi.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2021, 38; 101-113
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Damnosa tarditas. Ślady lektury Biblii w listach Francesca Petrarki
Damnosa tarditas: Traces of reading the Bible in Francesco Petrarca’s letters
Autorzy:
Gorzkowski, Albert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036425.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Petrarca
Renaissance humanism
the Bible
epistolography
Petrarka
humanizm renesansowy
Biblia
epistolografia
Opis:
The following paper is dedicated to the topic of biblical motifs in Francesco Petrarca’s letters, which belong to an ubi leones sphere in historical literary research both in Poland and the whole of Europe. If we are to believe the modest and critical confessions made by Petrarca in his writings, the author of Canzoniere was rather slow in realising the importance of an in‑depth study of the Bible, and he regarded the awareness of this ignorance as gross negligence (damnosa tarditas), which made him blind for the inestimable value of the holy books. References to various biblical passus and pericopes in Familiares and Seniles are rarely used by Petrarca as purely elocutive ornaments or testimonies of his erudition, more frequently playing the role in the area of inventionis of an epistolary structure. From among all the biblical books, Petrarca most frequently and most willingly reached in his letters for The Book of Psalms, which he used (like Saint Augustine) in a very specific argumentation as an authoritative testimony of sapiential character. Biblical characters and motifs, as well as ‘winged words’, derived from prophetic books, the Gospels and Saint Paul’s letters are often found in Petrarca’s letters, which are deeply imbued with thoughts on ultimate matters, painful struggles with one’s own weaknesses, and a dramatical relationship between man and God.  
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 31-42
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologizacja awifauny w pracach polskich humanistów
Mythologization of avifauna in Polish humanists’ works
Autorzy:
Stasiak, Arkadiusz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891924.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
awifauna
humanizm renesansowy
literatura renesansowa
mitologia
mitologizacja
avifauna
Renaissance humanism
Renaissance literature
mythology
mythologization
Opis:
The process of mythologization of avifauna has been analyzed in order to study the relation between man and nature, and more precisely, between the Renaissance humanism and natural sciences. One issue is puzzling in this field – why did educated and well-read humanists mythologize nature, including the avifauna? Why did authors, for whom in principle criticism was an elementary indicator for perceiving reality, got rid of it so easily? 16th century authors with humanist education did not reconstruct nature but art, and they searched for its ideal in ancient works filled with mythologization of the nature. Humanist erudition required describing mythical animals and equally mythical symbolic of those animals. In this way one could prove that he knew ancient texts well. Reconstruction of such nature as it really existed was an attitude that was unworthy of a humanist artist. Hence the store of knowledge and ignorance that existed in those times was translated into a particular, often mythologized, text written by a Renaissance author.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 83-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Humanista Francisco de Peñalosa (c. 1470‒1528) i jego Jeremiaszowe Lamentacje
Autorzy:
Odoj, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037971.pdf
Data publikacji:
2020-12-17
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
francisco de peñalosa
the lamentations of jeremiah
spanish music
renaissance humanism
rhetoric
polyphony.
Opis:
Francisco de  Peñalosa (c. 1470‒1528), who is considered to be the greatest and finest Spanish composer prior to Cristóbal de Morales, composed a significant number of the compositions which are mainly preserved in Tarazona 2/3 (copied between 1521 and 1528), the largest source of Iberian sacred music from the early sixteenth century. Among the Tarazona compositions there are four Lamentations, of which three are attributed to Peñalosa. His Lamentations appear to be the earliest Spanish polyphonic settings of Jeremiah poems whose authorship is known. Peñalosa’s Lamentations are slightly different from the others composed at that time. Written by a composer from the peninsula, they have at least a few characteristics typical for Spanish writing, which distinguishes them from other Lamentations found in Petrucci’s collection of 1506, and some others which resulted from his individual approach to the treatment of Jeremiah verses. By special treatment of the words of the Lamentations Peñalosa joined the broad group of the composers affected and inspired by the beauty of the poem and deep emotions which it expresses.  As a composer who was a maestro de musica and music teacher of the king’s grandson, Ferdinand, and who could have studied liberal arts and known Latin fluently, Peñalosa reveals himself as a creative artist, and a true and sensitive human being, as a person who was aware of what means to be a humanist.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2020, 56, 2; 215-229
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культурныя i эстэтычныя аналогii ў раманах Франсуа Рабле “Гарганцюа i Пантагруэль” i Уладзiмiра Караткевiча “Хрыстос прызямлiўся ў Гароднi”
Analogie kulturowe i estetyczne w powieści „Gargantua i Pantagruel” Fran¸cois Rabelais i „Хрыстос прызямлiўся ў Гароднi” Uładzimira. Karatkiewicza
Cultural and aesthetic analogy in the novels “Gargantua and Pantagruel” by F. Rabelais and “Christ Has Landed in Grodno” by U. Karatkievich
Autorzy:
Лаппо, Марыя
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944372.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
reception
grotesque
comic culture
feasting motive
democratization of language
renaissance humanism
postmodernism
literackiej recepcji
groteskowe
komiczne kultury
ucztowania
motyw
utopia
demokratyzacja języka
renesansowy humanizm
postmodernizm
Opis:
W artykule analizowane są chwyty literackie (groteska, parodia), motywy (uczty, utopijny opis idealnej społeczności), tendencje (wykorzystanie kultury śmiechu, rubasznego języka), obecne w powieściach „Gargantua i Pantagruel” F. Rabelais i „Chrystus wylądował w Grodnie” białoruskiego pisarza U. Karatkiewicz. Podkreślono związek obu utworów z systemem światopoglądowym o nazwie humanizm renesansowy, a w przypadku Karatkiewicza także z postmodernizm, o który spierają się przedstawiciele różnych szkół literaturoznawczych.
The article describes general methods (grotesque, parody), motives (feasting, utopian description), tendencies (appealing to comic culture, democratization of language) that are present in the novels “Gargantua and Pantagruel” written by F. Rabelais and “Хрыстос прызямлiўся ў Гароднi” written by U. Karatkievich. Much attention is given to F. Rable’s novel reception by U. Karatkievich. Also it is considered the novels correlation with renaissance humanism and postmodernism, because different scientists have different points of views about what literary movements which the novels can be referred to. Key words: reception, grotesque, comic culture, feasting motive, utopia, democratization of language, renaissance humanism, postmodernism.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 239-249
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культурныя i эстэтычныя аналогii ў раманах Франсуа Рабле “Гарганцюа i Пантагруэль” i Уладзiмiра Караткевiча “Хрыстос прызямлiўся ў Гароднi”
Analogie kulturowe i estetyczne w powieści „Gargantua i Pantagruel” Fran¸cois Rabelais i „Хрыстос прызямлiўся ў Гароднi” Uładzimira. Karatkiewicza
Cultural and aesthetic analogy in the novels “Gargantua and Pantagruel” by F. Rabelais and “Christ Has Landed in Grodno” by U. Karatkievich
Autorzy:
Лаппо, Марыя
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109155.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
groteskowe
komiczne kultury
ucztowania motyw
utopia
demokratyzacja języka
renesansowy humanizm
postmodernizm
literacka recepcja
reception
grotesque
comic culture
feasting motive
democratization of language
renaissance humanism
postmodernism
Opis:
W artykule analizowane są chwyty literackie (groteska, parodia), motywy (uczty, utopijny opis idealnej społeczności), tendencje (wykorzystanie kultury śmiechu, rubasznego języka), obecne w powieściach „Gargantua i Pantagruel” F. Rabelais i „Chrystus wylądował w Grodnie” białoruskiego pisarza U. Karatkiewicz. Podkreślono związek obu utworów z systemem światopoglądowym o nazwie humanizm renesansowy, a w przypadku Karatkiewicza także z postmodernizm, o który spierają się przedstawiciele różnych szkół literaturoznawczych.
The article describes general methods (grotesque, parody), motives (feasting, utopian description), tendencies (appealing to comic culture, democratization of language) that are present in the novels “Gargantua and Pantagruel” written by F. Rabelais and “Хрыстос прызямлiўся ў Гароднi” written by U. Karatkievich. Much attention is given to F. Rable’s novel reception by U. Karatkievich. Also it is considered the novels correlation with renaissance humanism and postmodernism, because different scientists have different points of views about what literary movements which the novels can be referred to. Key words: reception, grotesque, comic culture, feasting motive, utopia, democratization of language, renaissance humanism, postmodernism.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 239-249
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mity w traktacie astronomicznym Jana z Głogowa (1445-1507)
The use of Myths in the Astronomical Treatise of Jan of Głogów (1445-1507)
Autorzy:
Zawadzki, Robert K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798775.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mity; średniowiecze; humanizm; astronomia; renesans
myths; Middle Ages; humanism; astronomy; Renaissance
Opis:
Artykuł zawiera omówienia mitów antycznych oraz historii biblijnych przewijających się przez traktat astronomiczny Introductorium compendiosum in «Tractatum sphaerae materialis» Ioannis de Sacrobusto autorstwa Jana z Głogowa – znakomitego naukowca, pracownika Akademii Krakowskiej. Autor artykułu, przedstawiając treść tych opowieści, zwraca uwagę na ich związki z twórczością pisarzy antycznych i średniowiecznych. Celem artykułu jest także ukazanie, jak te fikcyjne legendy funkcjonowały w ramach uczonego traktatu o astronomii, jak dostosowane zostały do poetyki naukowego wywodu.
The article discusses ancient myths and biblical stories that can be found in the astronomical treatise Introductorium compendiosum in «Tractatum sphaerae materialis» Ioannis de Sacrobusto of Jan of Głogów – an outstanding scholar in the Cracow Academy. The article includes an explanation of the content of these legends with references to ancient and medieval authors. Another goal of the article is to show how these stories were incorporated and adapted to the scientific lecture on celestial spheres and stars.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 3; 149-169
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jana Kochanowskiego nowa wizja człowieka (Renesansu) w świetle dialogu wrażliwości ze śmiercią. Odbudowa światopoglądu i tożsamosci poety „Trenów” (część II)
Autorzy:
Derda, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22676690.pdf
Data publikacji:
2022-01-05
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
renesansowy humanizm
stoicyzm
fatum
cnota (apatheia)
Fortuna,
Opatrzność
medicina animi
Mądrość
sophiae ardua templa
eschatologia
Hiob
śmierć
Renaissance humanism
stoicism
fate
virtue (apatheia)
Fortune
Providence
medicina animi
Wisdom
sophiae
ardua templa
eschatology
Job
death
Opis:
In The Laments, apart from the drama of the father and the poet, we saw the drama of the sage unfolding. The motto of the poem, questions about the attitude of man in the face of his own suffering, the truth about the irrevocability and inevitability of suffering under the influence of misfortune, considerations about the inability of the human mind to penetrate God’s mysteries, the presence of the person and thoughts of Cicero in the poem, all these constitute the wisdom of The Laments. The wisdom was to be the basic principle of human existence, the practical and theoretical principle on which it was to be based. The idea that it is to be internal constancy, understood as immutability, as a kind of lack of internal reaction to the course of things, has been questioned. When the illusion of one’s own wisdom has been understood and rejected, new wisdom emerges. It is to be an internal submission to Providence, an internal transformation under the influence of experience, which cannot be avoided because it is true.  
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2022, 30, 4; 33-64
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“The Words of My Mouth Shall They Be, Yet the Will of the Greeks”. A Representation of the “Diplomatic Mission” in Act III of Troas by Łukasz Górnicki
Autorzy:
Bajer, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953867.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Łukasz Górnicki
Renaissance
diplomacy
Renaissance tragedy
Stoicism
Humanism
Opis:
The study is an analysis and interpretation of a scene from Łukasz Górnicki’s tragedy Troas (1589), a translation of Seneca’s Troades. A comparison to the original as well as the description of changes introduced by the translator serve to capture a special phenomenon of emphasising the analogy between Ulysses’s and a diplomat’s activity. Starting with the main character’s first line, the words: “durae minister sortis” were translated as “Ja, co poselstwo niosę”. The analysis of this issue shows that the role of Ulysses (who does not negotiate with a representative of a sovereign country, but with a captive woman) cannot be equated with the role of an ambassador. Conversely, it combines in itself the features characteristic of diplomatic staff of various ranks, including characters operating on the edge of the law. The consilium ascribed to Ulysses enables to explore the secret of Andromacha by observing physical symptoms of emotions. This makes it possible for Górnicki to define the main character’s ingenuity as “dowcip odwrócony na nice” which, irrespective of Seneca’s original, refers to the terminology used earlier in Dworzanin polski, where dowcip (wit) is the equivalent of ingegno. Among the ethical elements of Ulysses’s speeches one should name, above all, his desire to convince Andromacha to accept the Greek’s line of argumentation. This, in turn, provides good framework for parallelism with the New Testament (Lk 2:35). The last part of the work, devoted to pathos, addresses the problem of a mismatch between the role of Ulysses and diplomacy codes in Górnicki’s times. The main character does not limit himself to conducting well thought-out negotiations, but he also uses direct violence. Similar dissonance in character construction seems to make the representation of diplomatic practices in Górnicki’s translation a problematic task, given the socio-political tensions in Europe in the second half of sixteenth century.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2016, 60
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontakty Pietra Bemba z Polakami
The relationship between Pietro Bembo and Poles
Autorzy:
Kowalczyk, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938446.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Pietro Bembo
Klemens Janicki
Renaissance
humanism
Opis:
The article presents the relationship between one of the main representatives of Italian humanism – Pietro Bembo – with Poles. The most important aspect was his friendship with Klemens Janicki who studied in Padua in 1538–1540. His works are a testimony of contacts he had established when in Italy. Bembo was mentioned in Janicki’s works (Variae Elegiae IX,Epigrammata LII). Another element connecting the Italian with Poles were congratulatory letters on his cardinal appointment. The newly-appointed cardinal was congratulated by king Sigismund the Old via enigmatic figures of Jan Wincenty Dulcis de Lasco and Piotr Kmita.A trace of Bembo’s contact with Poles is also the formal correspondence of his while being the secretary of Pope Leo X.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2017, 17; 17-25
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GILSON AS CHRISTIAN HUMANIST
Autorzy:
Redpath, Peter A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507697.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
Étienne Gilson
renaissance
Christianity
humanism
Western civilization
Opis:
The author suggests that the intellectual life of Étienne Gilson constituted a new humanism, that Gilson’s scholarly work was part of a new renaissance, that a new humanism that Gilson thought is demanded by the precarious civilizational crisis of the modern West after World Wars I and II. He also argues that, more than anything else, Gilson was a renaissance humanist scholar who consciously worked in the tradition of renaissance humanists before him, but did so to expand our understanding of the notion of “renaissance” scholarship and to create his own brand of Christian humanism to deal with problems distinctive to his age. The author shows the specificity of the Christian humanism that Gilson developed as part of his distinctive style of doing historical research and of philosophizing.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2012, 1; 53-63
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Palingeniusz, „Zodiak życia”, ks. III: „Bliźnięta”
Palingenius, The Zodiac of Life, Book III, The Twins
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045796.pdf
Data publikacji:
2018-08-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Zodiacus vitae
Palingenius
Epicureism
Renaissance literature
Humanism
Voluptas
Opis:
The paper presents a new Polish translation of the third book of Zodiacus vitae (1536) by Marcello Palingenio Stellato (Palingenius) with a short introduction and commentary.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2018, 28, 1; 121-150
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Humanistic Bible – Jan Kochanowski’s poem “Zuzanna”
Biblia humanistyczna, czyli Jana Kochanowskiego opowieść o Zuzannie i starcach
Autorzy:
Gajewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120394.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Renaissance
Bible
humanism
Jan Kochanowski (1530–1584)
Zuzanna
Źródło:
Nauka; 2022, 2
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Słowa moich ust będą, ale Greków chcenie” Reprezentacja poselstwa w III akcie Troas Łukasza Górnickiego
Autorzy:
Bajer, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602703.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Łukasz Górnicki
renesans
dyplomacja
tragedia renesansowa
stoicyzm
humanizm
Renaissance
diplomacy
Renaissance tragedy
Stoicism
Humanism
Opis:
Artykuł proponuje analizę i interpretację sceny z tragedii Łukasza Górnickiego Troas (1589), będącej przekładem Troades Seneki. Porównanie z oryginałem i opis zmian wprowadzonych przez tłumacza mają na celu uchwycenie szczególnego zjawiska, jakim jest zaakcentowanie w przekładzie analogii postępowania Ulissesa z działalnością dyplomaty: od pierwszej kwestii bohatera, słowa „durae minister sortis” przetłumaczone zostały jako „ja, co poselstwo niosę”. Analiza tego zagadnienia pokazuje zarazem, że rola Ulissesa (pertraktującego nie z przedstawicielem suwerennego państwa, ale z branką) nie może zostać utożsamiona z funkcją ambasadora, lecz łączy w sobie cechy właściwe personelowi dyplomatycznemu różnego szczebla, w tym postaci działających na krawędzi legalności. Przypisane Ulissesowi consilium umożliwia przeniknięcie tajemnicy Andromachy za pomocą obserwacji cielesnych symptomów emocji. Pozwala to Górnickiemu określić przemyślność bohatera jako „dowcip odwrócony na nice”, co stanowi – niezależne od oryginału Seneki – na wiązanie do terminologii użytej wcześniej w Dworzaninie polskim, gdzie dowcip jest odpowiednikiem ingegno. Wśród etycznych elementów mów Ulissesa wymienić należy przede wszystkim jego pragnienie przekonania Andromachy do słuszności racji Greków. Zjawisko to stanowi ramę dla wystąpienia paralelizmu z Nowym Testamentem (Łk 2, 35). Ostatnia część, poświęcona pathos, podejmuje problem nieprzystawalności roli Ulissesa do kodów dyplomacji epoki Górnickiego. Bohater nie ogranicza się do prowadzenia przemyślnych negocjacji, ale posługuje się również przemocą bezpośrednią. Podobna niespójność kreacji postaci wydaje się wpisywać problematyczną reprezentację praktyk dyplomacji w przekładzie Górnickiego w polityczne i społeczne napięcia drugiej połowy XVI w.
The study is an analysis and interpretation of a scene from Łukasz Górnicki’s tragedy Troas (1589), a translation of Seneca’s Troades. A comparison to the original as well as the description of changes introduced by the translator serve to capture a special phenomenon of emphasising the analogy between Ulysses’s and a diplomat’s activity. Starting with the main character’s first line, the words: “durae minister sortis” were translated as “Ja, co poselstwo niosę”. The analysis of this issue shows that the role of Ulysses (who does not negotiate with a representative of a sovereign country, but with a captive woman) cannot be equated with the role of an ambassador. Conversely, it combines in itself the features characteristic of diplomatic staff of various ranks, including characters operating on the edge of the law. The consilium ascribed to Ulysses enables to explore the secret of Andromacha by observing physical symptoms of emotions. This makes it possible for Górnicki to define the main character’s ingenuity as “dowcip odwrócony na nice” which, irrespective of Seneca’s original, refers to the terminology used earlier in Dworzanin polski, where dowcip (wit) is the equivalent of ingegno. Among the ethical elements of Ulysses’s speeches one should name, above all, his desire to convince Andromacha to accept the Greek’s line of argumentation. This, in turn, provides good framework for parallelism with the New Testament (Lk 2:35). The last part of the work, devoted to pathos, addresses the problem of a mismatch between the role of Ulysses and diplomacy codes in Górnicki’s times. The main character does not limit himself to conducting well thought-out negotiations, but he also uses direct violence. Similar dissonance in character construction seems to make the representation of diplomatic practices in Górnicki’s translation a problematic task, given the socio-political tensions in Europe in the second half of 16th century.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2015, 59
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hic liber libenter legitur in Polonia Mapping the popularity of the Zodiacus Vitae in Poland between the sixteenth and seventeenth centuries
Autorzy:
Lepri, Valentina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602711.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Marcellus Palingenius Stellatus
literatura renesansowa
neoplatonizm
humanizm
renesans włoski
Renaissance literature
Neo-platonism
Humanism
Italian Renaissance
Opis:
Choć Zodiacus vitae Marcellusa Palingeniusa Stellatusa był jedną z najbardziej sensacyjnych publikacji XVI stulecia, jego popularność w epoce renesansu nie stała się jeszcze przedmiotem wszechstronnych badań naukowych. Zatem celem niniejszego artykułu jest wypełnienie przynajmniej części tej luki poprzez prezentację popularności dzieła w szesnastowiecznej Polsce, gdzie pierwszego przekładu dokonał Mikołaj Rej. Faktem jest, że wielu innych wybitnych przedstawicieli kultury polskiego renesansu interesowało się Zodiacusem, na co znajdujemy liczne odwołania do tego dzieła, zarówno w utworach poetyckich, jak i traktatach filozoficznych. Ustrój ówczesnej Rzeczypospolitej oraz intensywne kontakty z niemieckimi i włoskimi uniwersytetami dają doskonałe pole do badań pogłębiających nasze rozumienie wpływu Zodiacusa na rozwój literatury i kultury pod koniec XVI i na początku XVII stulecia.
Marcellus Palingenius Stellatus’ Zodiacus vitae was one of the biggest editorial sensations of the sixteenth century, despite which its popularity in the Renaissance has not yet been the subject of a comprehensive study. The aim of this article is to partially fill that gap by addressing the circulation of the work in sixteenth-century Poland, where the first adaptation of the text into a language other than Latin was produced by the poet Mikołaj Rej. Indeed, several other illustrious exponents of Polish Renaissance culture were also interested in the Zodiacus and we can find references to it in both poetic works and in philosophical treatises. The particular political and social organisation of Poland at the time, and its intensive contacts with Italian and German universities, make it an excellent field of investigation for an understanding of the impact of the Zodiacus between the end of the sixteenth century and the beginning of the seventeenth.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2015, 59
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies