Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Prusy Książęce" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 43
Tytuł:
Miejsce i rola Kościoła luterańskiego w dziejach Prus Książęcych
Place and role of Lutheran Church in Ducal Prussia
Autorzy:
Małłek, Janusz
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942714.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Luteranie
Prusy Książęce
luteranizm
Kościół luterański
protestanci
Opis:
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o miejsce i rolę Kościoła luterańskiego w Prusach Książęcych w latach 1525–1657. Przedstawiono w nim problem stosunku Kościoła luterańskiego do państwa pruskiego oraz do innych wyznań. Podkreślono fakt utożsamiania się państwa pruskiego z Kościołem luterańskim poprzez zagwarantowanie mu wyłączności na uprawianie kultu religijnego w Księstwie Pruskim. Współczesna historiografia nazwała to konfesjonalizacją luterańską, co oznaczało nietolerancję wobec innych wyznań. Dotyczyło to zwłaszcza katolicyzmu i kalwinizmu, a nawet wyznania braci czeskich. Ostro zwalczano tendencje odśrodkowe w Kościele luterańskim – szwenkfeldianizm i osiandryzm, mimo sympatii dla tego drugiego deklarowanej przez księcia Albrechta. Ponadto przedstawiono wkład protestantyzmu w rozwój oświaty i kultury w Prusach Książęcych. Zwrócono uwagę na wypowiedzi Marcina Lutra, w których zalecał odprawianie nabożeństw w języku zrozumiałym dla wiernych, tak aby mogli w pełni korzystać ze Słowa Bożego. Otwarcie się Kościoła luterańskiego na języki narodowe dało nowy impuls dla rozwoju szkolnictwa i piśmiennictwa. Nowy uniwersytet w Królewcu (1544) kształcił pastorów. Obok niego specjalną troską otoczono szkoły w parafiach. Szacuje się, że w 1528 r. było ich 228. W XVI w. w Królewcu ukazało się drukiem 297 druków w języku łacińskim, 183 w języku niemieckim i 90 w języku polskim. Były to w większości książki o treści religijnej, a więc katechizmy, postylle i śpiewniki.
The objective of the article is to present the place and role of Lutheran Church in Ducal Prussia in 1525–1657. The issue of Lutheran Church’s position with respect to the Prussian state and other denominations is presented as well. The article emphasizes the fact that the Prussian state identified with Lutheran Church by guaranteeing its exclusive rights to practice religious worship in the Duchy of Prussia. Modern historiography has dubbed it “the Lutheran confessionalization”, which meant lack of tolerance for other confessions. This pertained in particular to Catholicism and Calvinism, and even the Bohemian Brethren. Any decentralist tendencies within the Lutheran Church – Schwenkfelders and Osiandrian controversy – were fought ardently, despite sympathy for the latter, declared by Prince Albrecht. Moreover, the article presents the contribution of Lutheranism into development of education and culture in Ducal Prussia. Martin Luther’s statements are pointed out, in which he recommended holding services in a language understandable for the followers, so they could fully benefit from the Word of God. Lutheran Church opening to national languages has become a new stimulus for development of education and writing. New university in Konigsberg (1544) was educating pastors. Besides that, special care was given to parish schools. It is estimated, that in 1528 there were 228 such schools. In 16th century, 297 works in Latin were printed in Konigsberg, 183 in German and 90 in Polish. Those were mainly publications of religious nature – catechisms, postils, and hymnals.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 411-432
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Necessitas frangit legem”. Finansowanie wojsk polskich i litewskich przez Prusy Książęce w okresie wojny moskiewskiej 1609–1618
Necessitas frangit legem. Financing of the Polish and Lithuanian armies by Ducal Prussia during the Moscow War 1609–1618
Autorzy:
Milewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519718.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Prusy Książęce
wojsko
finanse
Ducal Prussia
army
finances
Opis:
Artykuł omawia wkład finansowy Prus Książęcych w wysiłek zbrojny Rzeczypospolitej w dobie wojny moskiewskiej i konfederacji wojskowych (1609–1618). Analizowany jest zarówno zakres oficjalnej pomocy, uzgodnionej traktatowo, jak i uzyskiwanej w sposób nieautoryzowany przez władze Rzeczypospolitej, a przejawiającej się w wymuszanym zaopatrzeniu w postaci stacji wojskowych i czynionych przy okazji szkód.
This article discusses the financial contribution of Ducal Prussia to the military effort of the Commonwealth during the war with Moscow and military confederations (1609–1618). It analyses both the scope of official assistance, agreed by a treaty, and that obtained in an unauthorized manner by the Commonwealth’s authorities which took the form of extortionate provisioning of military stations and the damage done in the process.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 223-241
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieczysław Józefczyk: Z dziejów religijnych Pomezanii w XVII wieku, tom I: Synteza dziejów, Malbork 2012, ss. 404; tom II: Źródła do dziejów XVII-wiecznej Pomezanii, Malbork 2013, ss. 501
Mieczysław Józefczyk: From the religious history of Pomezania in the seventeenth century, Volume I: Synthesis of history, Malbork 2012, pp. 404; Volume II: Sources for the history of 17th-century Pomezania, Malbork 2013, pp. 501
Autorzy:
Zawadzki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154324.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Pomezania
Prusy Książęce
Prusy Królewskie
Kościół
Ducal Prussia
Royal Prussia Church
Źródło:
Studia Elbląskie; 2014, 15; 439-441
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Listy senatorów koronnych do margrabiego Jerzego Fryderyka i nadradców pruskich w okresie trzeciego bezkrólewia (1586–1587)
Autorzy:
Milewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052799.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Crown senators
Duchy of Prussia
correspondence
senatorzy koronni
Prusy Książęce
korespondencja
Opis:
W berlińskim Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz znajdują się oryginalne listy wysyłane przez Polaków do władz Prus Książęcych, a wśród nich osiem listów senatorów koronnych pisanych do margrabiego Jerzego Fryderyka oraz nadradców pruskich w czasie trzeciego bezkrólewia (1586–1587). Przedmiotem artykułu jest edycja wspomnianych listów oraz omówienie ich na tle stosunków polsko-pruskich.
There are in the Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz in Berlin original letters written by Poles to the government of the Duchy of Prussia; eight of them were written by Crown senators to Margrave George Frederick and Prussian councillors-general during the third interregnum (1586–1587). The subject of the article is the edition of the abovementioned letters and their presentation in the context of Polish-Prussian relations.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2020, 58; 253-268
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prusy Książęce a Prusy Królewskie w latach 1525-1548 : studium z dziejów polskiej polityki księcia Albrechta Hohenzollerna
Autorzy:
Małłek, Janusz (1937- ).
Współwytwórcy:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika (Toruń). Wydawnictwo Naukowe. pbl
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Tematy:
Albrecht Hohenzollern (książę Prus ; 1490-1568)
Polityka zagraniczna
Opis:
Mapy w opasce.
Bibliogr. s. [325]-335. Indeksy.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Sztuka jako narzędzie konfesjonalizacji ewangelickiej w Prusach Królewskich i Książęcych
Art as a tool for evangelical confessionalization in Royal and Ducal Prussia
Autorzy:
Birecki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22879638.pdf
Data publikacji:
2023-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Prusy Królewskie
Prusy Książęce
protestantyzm
konfesjonalizacja
sztuka protestancka
Royal Prussia
Ducal Prussia
Protestantism
confessionalization
Protestant art
Opis:
Artykuł mówi o miejscu sztuki w procesie konfesjonalizacji, który miał miejsce w obszarze luteranizmu i kalwinizmu w Prusach Królewskich i w Prusach Książęcych. W chwili wprowadzania reform przez Marcina Lutra druk stał się najważniejszym medium rozprzestrzeniania się idei reformatora. W ten sposób obraz został zepchnięty do drugoplanowej roli, a jego istnienie we wnętrzu kościelnym zostało potraktowane w kategoriach adiafory. Kalwinizm odrzucił tworzenie i zawieszanie w nim jakichkolwiek obrazów z postaciowym Bogiem, a luteranizm zaakceptował ich istnienie w formie narzędzia dydaktycznego (szczególnie odziedziczonych ołtarzy średniowiecznych) oraz elementu pomocnego w wizualizacji konfesyjnej odrębności ewangelików od katolików. W tekście zaprezentowane zostały przykłady użycia obrazów o tematyce religijnej czy portretów Lutra do wyznaczenia takiej odrębności.
The article discusses the place of art in the confessionalisation process that took place in the area of Lutheranism and Calvinism in Royal Prussia and Ducal Prussia. At the time of Martin Luther’s introduction of the reforms, print became the most important medium for the spread of the reformer’s ideas. Thus, the image was relegated to a secondary role and its existence in the church interior was treated in terms of adiaphora. Calvinism rejected the creation and hanging of any images with a figure God in them and Lutheranism accepted their existence as a didactic tool (especially as to inherited medieval altars) and an element to help visualise the confessional distinctiveness of Evangelicals in relation to Catholics. The text presents examples of the use of religious paintings or portraits of Luther to delineate such distinctiveness.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2023, 24; 31-42
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabiegi Zygmunta III o pomoc zagraniczną na wojnę z Turkami w 1590 roku
Sigismund III`s efforts to obtain foreign aid for the war against the Turks in 1590
Autorzy:
Milewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043546.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Commonwealth
Ottomans
Habsburgs
Duchy of Prussia
army
finances
Rzeczpospolita
Osmanie
Habsburgowie
Prusy Książęce
wojsko
finanse
Opis:
Artykuł przedstawia zabiegi Zygmunta III zmierzające do uzyskania pomocy zagranicznej wobec spodziewanej w 1590 r. wojny z Turkami. Ukazano zabiegi polskie w Italii i Rzeszy, jednak wagę skupiono na dworze cesarskim i Prusach Książęcych, od których król spodziewał się realnej pomocy. Ukazano sposób argumentacji obu stron oraz przyczyny, dla których Polska nie uzyskała pomocy od cesarza, a otrzymała od Prus Książęcych. Wskazano przede wszystkim na rolę partykularnych interesów w relacjach obustronnych Polski i jej partnerów politycznych, a także tych ostatnich z Imperium Osmańskim, które zaważyły na podejmowaniu decyzji o udzieleniu bądź odmowie pomocy Polsce przeciw Turkom.
The paper presents Sigismund III`s efforts to obtain foreign aid in the face of the war against the Turks expected in 1590. Polish efforts in Italy and Reich are discussed, but the main focus is on the imperial court and the Duchy of Prussia, from which the king expected the real help. I present the arguments of both sides and the reasons why Poland did not receive any aid from the emperor, but received it from Duchy of Prussia. I also point to the role of particular interests in bilateral relations between Poland and its political partners as well as the latter ones with the Ottoman Empire, which influenced the decisions on granting or refusing aid to Poland against the Turks.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 2; 41-56
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacja Wincentego Korwina Gosiewskiego o rokowaniach z Fryderykiem Wilhelmem w Welawie 17-21 września 1657
Wincenty Korwin Gosiewski’s account of negotiations with Frederick William in Welawa, September 17–21, 1657
Autorzy:
Augusiewicz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762222.pdf
Data publikacji:
2023-05-31
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Rzeczpospolita
Prusy Książęce
Welawa
Fryderk Wilhelm
Wincenty
Korwin Gosiewski
Commonwealth
Ducal Prussia
Wincenty Korwin Gosiewski
Opis:
W artykule opublikowano relację podskarbiego litewskiego i hetmana polnego litewskiego Wincentego Korwina Gosiewskiego z rokowań z elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem przeprowadzonych w Welawie w dniach 17-21 września 1657 roku i podpisaniu traktatu pomiędzy Rzecząpospolitą a Brandenburgią-Prusami. Odpis relacji, dotychczas nie wykorzystywany w badaniach, jest przechowywany w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie.Fragment podobnej relacji (bez podania adresata), lecz sporządzonej w całości w języku łacińskim opublikował Antoni Walewski. We wstępie wskazano na brak opartej na szerokiej kwerendzie archiwalnej monografii poświęconej rokowaniom dyplomatycznym, zakończonym podpisaniem traktatu.
The article published an account of the Lithuanian Treasurer and Lithuanian Field Hetman Wincenty Korwin Gosiewski on the negotiations with the Elector of Brandenburg, Frederick William, held in Welawa on September 17–21, 1657 and the signing of the treaty between the Polish-Lithuanian Commonwealth and Brandenburg-Prussia. A copy of the account, not yet used in research, is stored in the Archives of the Archdiocese of Warmia in Olsztyn. A fragment of a similar account (without specifying the addressee), but written entirely in Latin, was published by Antoni Walewski. The introduction points to the lack of a monograph based on a wide archival query devoted to diplomatic negotiations, which ended with the treaty’s signing.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 320, 1; 161-178
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła szwedzkie do kampanii feldmarszałka Ottona Gustava Stenbocka w Prusach Książęcych i do bitwy pod Filipowem (22 X 1656 r.)
Autorzy:
Augusiewicz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364562.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Wojna polsko-szwedzka 1655–1660,
bitwa pod Filipowem, Szwecja,
Otto Gustaw Stenbock, Wincenty Gosiewski
Prusy Książęce
Opis:
The diary of Gustav Otto Stenbock from the Royal Prussia campaign in autumn 1656 and the account of the battle of Filipów (22.10.1656) are in the Riksarkivet archive in Stockholm. They have not yet been used in the study of the Polish-Swedish War of 1655–1660. In many places, correlating with the relevant fragment of the work of Samuel Pufendorf on the wars of Charles X Gustav, they introduce new details: the chronology of the initial phase of the Stenbock campaign and the composition of the division led by the Lithuanian field marshal Wincenty Gosiewski. In the latter case, it is not certain whether the list concerns the battle of Prostki (8.10.1656) or Filipów. The bases of the edition were copies from the Swedish Microfilms collection at the Central Archives of Historical Records in Warsaw
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2018, 301, 3; 557-573
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 43

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies