Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pommern" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-30 z 30
    Tytuł:
    Zróżnicowanie kierunków odpływu ludności z rolnictwa na Pomorzu Zachodnim w latach 1928–1929
    Diversification of the Directions of Population Outflow from Agriculture in Western Pomerania in 1928–1929
    Autorzy:
    Chojecki, Dariusz K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1159991.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Landflucht
    village
    migrations
    Pomeranian province
    Provinz
    Pommern
    interwar period
    Wrocław taxonomy
    Opis:
    The article presents the diversity of directions of emigration from agriculture in Western Pomerania in the late 1920s. The source basis was a unique survey conducted by the West Pomeranian Chamber of Agriculture. It provided information on approximately 16 000 people participating in the escape from the countryside (Landflucht). The results of these studies have become of interest to the International Labor Office in Geneva and the International Institute of Agriculture in Rome. With the help of the Wrocław and cartographic taxonomy method, the author of the article set himself the goal of verifying the findings of Werner Jacobi. He considered the studied phenomenon at the level of land counties (Landkreise). He presented the factors shaping the clusters and spatial nature of the structures of directions of emigration, also indicating the similarities and differences in the development of the phenomenon within the regions of the Pomeranian province (Jacobi’s research unit in the whole region).
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2019, 84, 2; 83-122
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pommern und das Ende der wikingerzeit. Bruch oder kontinuität?
    POMERANIA AND THE END OF THE VIKING AGE. BREAK OR CONTINUITY?
    Autorzy:
    Adamczyk, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591154.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Pommern
    Wikingerzeit
    Numismatik
    Archäologie
    Pomerania
    Viking Age
    Numismatics
    Archaeology
    Pomorze
    wikingowie
    numizmatyka
    archeologia
    Opis:
    Punktem wyjścia tekstu jest pytanie, na ile zmierzch epoki wikingów w drugiej połowie XI w. wpłynął na Pomorze. Na podstawie archeologicznych i numizmatycznych odkryć oraz źródeł pisanych zostają nakreślone główne linie rozwojowe Wolina, Szczecina i Kołobrzegu-Budzistowa. Sądząc na podstawie liczby skarbów należy stwierdzić, że znaczenia Wolina zmniejszyło się już na przełomie X i XI w. – czyli przed wyprawą rabunkową króla duńskiego Magnusa w 1043 r. i przed obowiązującą w archeologii chronologią warstw spalenizny wewnątrz kompleksu osadniczego. Znaleziska pojedyncze monet z kolei wskazują na jej obieg (aczkolwiek nieco słabszy) do końca XI w. Wyniki badań z Kołobrzegu-Budzistowa i Szczecina mają również ambiwalentny charakter. Z jednej strony liczba skarbów oraz pojedynczych monet jest niska, z drugiej strony pokazują wykopaliska, że osady te rozbudowano po 1050 r. Podsumowując, stwierdzamy brak załamania ekonomicznych i społecznych struktur na Pomorzu na wskutek politycznych zawirowań połowy XI stulecia.
    Im Mittelpunkt des Beitrags steht die Frage, inwieweit das Ende der als Wikingerzeit bekannten Epoche in der zweiten Hälfte des 11. Jahrhunderts auf Pommern eingewirkt hat. Anhand archäologischer und numismatischer Befunde sowie schriftlicher Quellen werden die Entwicklungslinien der drei wichtigsten Siedlungskomplexe Wollin, Stettin und Kołobrzeg-Budzistowo skizziert. Dabei suggeriert die Anzahl der Schatzfunde, dass die Bedeutung Wollins bereits an der Wende vom 10. zum 11. Jahrhundert zurückging – also noch vor dem Raubzug des Dänenkönigs Magnus im Jahr 1043 und der geltenden Datierung der von Archäologen freigelegten Brandschichten innerhalb der Siedlung. Die Einzelfunde von Münzen deuten jedoch auf eine gewisse (freilich deutlich schwächere) Münzzirkulation bis zum Ende des 11. Jahrhunderts hin. Die Befunde aus Stettin und Kołobrzeg-Budzistowo weisen ebenfalls einen ambivalenten Charakter auf. Einerseits fällt die Zahl der Schatz- und Streufunde relativ gering aus. Andererseits legen die Grabungen einen Ausbau des jeweiligen Siedlungskomplexes in der zweiten Hälfte des 11. Jahrhunderts nahe. Folglich ist festzuhalten, dass politische Turbulenzen im westlichen Küstenbereich der Ostsee um 1050 keineswegs den Zusammenbruch ökonomischer und gesellschaftlicher Strukturen in Pommern verursacht haben.
    The article focuses on the question, to what extent the end of the Viking age in the second half of the eleventh century influenced western Pomerania. Based on archaeological and numismatic evidence as well as on written sources the development of the most significant settlements, Wollin, Stettin und Kołobrzeg-Budzistowo, is sketched. Thus, the number of hoards from Wollin suggests that the importance of the settlement complex decreased already at the turn of the tenth and eleventh century – before the Danish attack in 1043 and perhaps before the dating of burned layers inside the settlement complex. Stray finds of coins, in contrast, indicate some circulation until the end of the eleventh century – however, the influx of silver after c. 1050 seems weaker than during the tenth century. The archaeological and numismatic evidence from Stettin und Kołobrzeg-Budzistowo allows two conclusions: on one hand the number of hoard and stray finds is low. On the other hand, excavations illustrate an enlargement of these settlements in the second half of the eleventh century. Logically, the political turmoil taking place in the western part of the Baltic Sea around 1050 did not cause a collapse of economic and social structures in Pomerania.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2019, 32; 13-27
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Der grobe Pommer: über die Pommern, ein Stereotyp und eine Anekdote
    The Rude Pomeranian: About a Stereotype, an Anecdote and the Pomeranians
    Autorzy:
    Wójcik, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30098189.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Pommern
    Stereotyp
    Imagologie
    Anekdote
    Pomerania
    stereotype
    imagology
    anecdote
    Pomorze
    stereotyp
    imagologia
    anegdota
    Opis:
    Die Geschichte über den groben Pommern wird seit fast einem halben Jahrtausend – jeweils von voneinander unabhängigen Redakteuren – immer wieder revidiert und modifiziert. Sie wurde von ca. 35 Autoren in ca. 40 Fassungen publiziert. Ihre Wurzeln muten anekdotisch an; sie wurde in epischen, lyrischen und dramatischen Texten bearbeitet. Sie nahm Bezug auf ein altbewährtes, negativ konnotiertes Stereotyp über die Region Pommern und ihre Bewohner. Auf der einen Seite zeigte sie die Wahrnehmung der autochthonen Bevölkerung, auf der anderen Seite bot aber auch einen Umgang mit diesem nachteilig behafteten Bild an. Der Beitrag vergleicht einzelne Varianten der Geschichte und deutet diese imagologisch.
    Opowieść o nieokrzesanym Pomorzaninie wciąż bywa rewidowana i publikowana – przez niezależnych od siebie redaktorów – od niemal połowy tysiąclecia. Była modyfikowana przez około 35 autorów w około 40 wersjach. Jej korzenie wydają się anegdotyczne; doczekała się adaptacji w tekstach prozatorskich, lirycznych i dramatycznych. Odnosiła się do utrwalonego stereotypu o negatywnych konotacjach, dotyczącego regionu Pomorza i jego mieszkańców. Z jednej strony ukazywała ona postrzeganie ludności autochtonicznej, z drugiej zaś oferowała sposób radzenia sobie z tym obciążonym wizerunkiem. Artykuł porównuje poszczególne warianty opowieści i interpretuje je imagologicznie.
    The story about the rough Pomeranian has been repeatedly revised and published – by editors who have been independent of each other – for almost half a millennium. It has been modi-fied by about 35 authors in about 40 versions. Its roots seem anecdotal; it has been adapted in epic, lyrical and dramatic texts. It referred to a long-established stereotype with negative con-notations about the region of Pomerania and its inhabitants. On the one hand, it showed the perception of the autochthonous population, but on the other hand, it also offered a way of dealing with this detrimentally tainted image. The article compares individual variants of the story and interprets them imagologically.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2023, 32; 125-153
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oficjalne wizyty państwowe w Toruniu w latach 1920-1939
    Offizielle Staatsbesuche in Toruń in den Jahren 1920-1939
    Official state visits to Toruń from 1920 to 1939
    Autorzy:
    Grzebieniak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52492589.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Toruń
    Pomorze
    Józef Haller
    Józef Piłsudski
    Edward Rydz-Śmigły
    Ignacy Mościcki
    Pomerania
    Pommern
    Opis:
    W artykule opisano okoliczności oraz przebieg wizyt w Toruniu osób zajmujących najwyższe stanowiska we władzach państwowych i wojskowych odrodzonej Rzeczypospolitej. Przyjęte ramy czasowe obejmują okres od roku 1920, w którym wojsko polskie przejmuje Toruń z rąk niemieckich w konsekwencji postanowień traktatu wersalskiego, do wybuchu II wojny światowej w 1939 r. W opisie zdarzeń wykorzystano materiały z prasy ukazującej się w regionie oraz informacje pozyskane w trakcie studiów nad materiałami archiwalnymi pozyskanymi w trakcie kwerend odbytych w Archiwum Państwowym w Toruniu oraz Bydgoszczy.
    This article describes the circumstances and the course of visits to Toruń by those occupying the highest positions in the state and military authorities of the reborn Republic of Poland. The time frame adopted covers the period from 1920, when the Polish army took Toruń over from the Germans as a consequence of the Treaty of Versailles, to the outbreak of World War II in 1939. The description of events makes use of materials from the press published in the region and information obtained in the course of a study of archival materials acquired during queries conducted in the State Archives in Toruń and in Bydgoszcz.
    Der Artikel beschreibt Umstände und den Verlauf der Besuche in Toruń von hohen Würdenträgern der Staats- und Militärbehörden der wiedergeborenen Republik Polen. Der angenommene Zeitrahmen umfasst die Jahre seit 1920, als die polnischen Truppen Toruń aufgrund der Bestimmungen des Versailler Vertrages aus den Händen der Deutschen übernahmen, bis zum Ausbruch des Zweiten Weltkriegs 1939. Bei der Beschreibung der Ereignisse wurden das Material aus der in der Region erscheinenden Presse sowie die beim Studium der Archivmaterialien gewonnenen Informationen verwendet, die während der Recherchen in den Staatsarchiven von Toruń und Bydgoszcz gewonnen wurden.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2022, 49; 69-97
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojedynek Béli I z księciem „Pomorza” – prawda historyczna czy fikcja literacka? Analiza narratologiczno-komparatystyczna rozdziału 79 Chronicon pictum oraz relacji Gesta Hungarorum
    The Duel between Béla I of Hungary and the Prince of Pomerania, the truth of history or literary fiction? Narratological and comparative analysis of the 79th chapter of Hungarian Chronicon pictum and the 52nd Chapter of Gesta Hungarorum
    Das Duell zwischen Béla I. und dem Herzog von Pommern – historische Wahrheit oder literarische Fiktion? Eine narratologische und vergleichende Analyse des 79. Kapitels von Chronicon pictum und des Berichts von Gesta Hungarorum
    Autorzy:
    Stachowicz, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27177753.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Béla I
    Ungarn
    Duell
    Pommern
    Węgry
    pojedynek
    Pomorze
    Béla I of Hungary
    Hungary
    duel
    Pomerania
    Opis:
    Artykuł jest analizą narratologiczną rozdziału 79 Chronicon pictum oraz rozdziału 52 Gesta Hungarorum, poświęconych scenie pojedynku pomiędzy węgierskim księciem Bélą a pomorskim władcą. Autor opowiedział się za symbolicznym rozumieniem omawianej w artykule sceny. Tym samym podał w wątpliwość historyczność pojedynku, jak i samej wojny z Pomorzanami. Odrzucił pogląd, że postać Mieszka przedstawia konkretnego władcę Polski, a zinterpretował ją jako archetyp całej dynastii Piastów. Następnie przeprowadził analizę porównawczą omawianej sceny pojedynku, zestawiając tekst Chronicon pictum z innymi źródłami narracyjnymi z epoki. W swoim artykule zwrócił uwagę na podobieństwo tego rozdziału do rozwiązań literackich znanych z utworów z gatunku chansons de geste, m.in. Historii o pięknej a szlachetnej Meluzynie. Stwierdził, że owa scena wpisuje się w motyw literacki księcia-wygnańca, który będąc na uchodźstwie w obcym królestwie, ratuje je, pokonując armię poganina-najeźdźcy. Książę potwierdza tym czynem, że jest godny władzy, którą ostatecznie obejmuje.
    Der Artikel ist eine narratologische Analyse des 79. Kapitels von Chronicon pictum und des 52. Kapitels von Gesta Hungarorum, welche dem Duell zwischen dem ungarischen Herzog Béla und dem pommerschen Herrscher gewidmet sind. Der Autor spricht sich für ein symbolisches Verständnis der im Artikel behandelten Szene aus. Damit stellt er sowohl die Historizität des Duells als auch des Krieges gegen Pommern selbst in Frage. Er verwirft die Ansicht, dass es sich bei der Darstellung von Mieszko um einen konkreten Herrscher Polens handelt, und interpretiert diese als Archetyp der gesamten Dynastie der Piasten. Anschließend erfolgt eine vergleichende Analyse des Zweikampfes, indem der Text von Chronicon pictum anderen erzählenden Quellen aus der Epoche gegenübergestellt wird. Ferner wird im Artikel auf die Parallelen zwischen dem Inhalt des betreffenden Kapitels und literarischen Mitteln hingewiesen, die aus Werken der Gattung der Chansons de geste bekannt sind, wie z. B. Geschichte von der edlen und schönen Melusina. Der Autor kommt zum Schluss, dass sich die Szene in das literarische Motiv des vertriebenen Herzogs einfügt, der in der Verbannung das fremde Reich rettet, indem er die heidnischen Angreifer besiegt. Der Herzog bestätigt durch diese Tat, dass er der Macht, die er schließlich erlangt, würdig ist.
    The paper is a narratological analysis of the 79th chapter of the Hungarian Chronicon pictum and the 52nd Chapter of Gesta Hungarorum, which describe a duel between the Hungarian prince Béla and the Pomeranian prince. The author opts for a symbolic interpretation of both the aforementioned chapters. He casts doubt on the historicity of the duel. He suggests that the figure of Mieszko, mentioned in the chronicles, was not an actual, historical ruler of Poland. According to the author’s interpretation, Mieszko was only an embodiment of the Piast dynasty and all rulers of Poland. Next, the author compares the duel scene with the duel scenes in contemporary narrative sources. He concludes that this scene fits into the literary motif of an exiled prince who, being in exile in a foreign kingdom, saves it by defeating the army of a pagan invader. He stated that this scene fits into the literary motif of an exiled prince who, being in exile in a foreign kingdom, saves it by defeating the army of a pagan invader.
    Źródło:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2023, 15; 23-54
    2080-492X
    2353-9720
    Pojawia się w:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Johannes Bugenhagen und die Grafenfehde – Aspekte der Reformation im südwestlichen Ostseeraum
    Johannes Bugenhagen and the Count’s Feud (Grafenfehde) – Aspects of the Reformation in the South-West Region of the Baltic
    Autorzy:
    Kruger, Joachim
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591044.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Reformation
    Pommern
    südwestlicher Ostseeraum
    Johannes Bugenhagen
    Grafenfehde
    Pomerania
    South-West Baltic
    Count’s Feud/War
    Opis:
    Der aus Pommern stammende Johannes Bugenhagen zählte zu den engsten Vertrauten der Wittenberger Reformatoren Martin Luther und Philipp Melanchthon. Nicht zuletzt wegen seiner theologischen Bildung und seiner Sprachkenntnisse verantwortete er die Übersetzung der Luthertexte ins Niederdeutsche. Er war beteiligt an der Abfassung zahlreicher Kirchenordnungen, reformierte die Universität in Kopenhagen und krönte das dänische Königspaar – die erste protestantische Königskrönung überhaupt. Dass sich die Reformation im Ostseeraum durchsetzen konnte, hing allerdings mit einem militärischen Konflikt zusammen, der als „Grafenfehde“ (1546–1536) bezeichnet wird. In diesen Krieg waren alle Anrainer des westlichen Ostseeraums verwickelt. Der Sieg des dänischen Königs Christian III. verhalf zwar der Reformation in Dänemark und den Herzogtümern Schleswig und Holstein zum Durchbruch, doch der Konflikt hatte auch Auswirkungen auf die Durchsetzung der Reformation in Pommern und Mecklenburg.
    Johannes Bugenhagen from Pomerania was one of the most trusted co-workers of the Wittenberg reformers, Martin Luther and Philip Melanchthon. Because of his theological education and command of the language he was responsible for translating Luther’s texts into the Low German language. He participated in writing numerous church orders, he reformed the University of Copenhagen and he crowned the Danish Royal couple; it was the first Protestant coronation. The start of the Reformation around the Baltic Sea is connected with a military conflict known as the Count’s Feud or War (German: Grafenfehde, 1534-1536). All the rulers of the western part of the Baltic Sea were embroiled in that war. The victory of Danish King Christian III helped the Reformation be introduced in Denmark and the Duchies of Schleswig and Holstein. The conflict also influenced the introduction of the Reformation in Pomerania and Mecklenburg.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 4; 181-199
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Reformation in Pommern in der deutschsprachigen Historiographie 1900-1990
    The Reformation in Pomerania in the German-Language Historiography (1900–1990)
    Autorzy:
    Hormuth, Denis
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591047.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Historiographie
    Reformation
    Historische Kommission für Pommern
    Martin Wehrmann
    Hellmuth Heyden
    historiography
    Historical Commission for Pomerania
    Opis:
    Während die politischen Umwälzungen in der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts kaum nennenswerte Auswirkungen auf die inhaltliche Ausrichtung und Organisation der deutschsprachigen Forschung zur Reformation in Pommern hatten, übten die der zweiten Jahrhunderthälfte deutlich stärkeren Einfluss aus. Dies manifestierte sich nicht nur auf einer organisatorischen Ebene, auf der mit der Historischen Kommission für Pommern die maßgebliche wissenschaftliche Vereinigung nun abgeschnitten von der archivalischen Überlieferung in Westdeutschland beheimatet war, sondern auch in einer deutlichen Unterscheidung zwischen universitärer und außeruniversitärer Geschichtsschreibung in der DDR.
    The political changes in the first half of the 20th century did not have a decisive influence on the research into the Reformation in Pomerania in the German historiography. On the other hand, in the second half there was a clearly viisible relationship between the political situation and history as an academic discipline. First of all, Historische Kommission für Pommern (Historical Commission for Pomerania), i.e. the leading historical society dealing with the history of Pomerania, was situated in West Germany, far away from the Pomeranian archives. Secondly, in the GDR (German Democratic Republic) there was a clear distinction between academic historiography and the historiography written outside the universities.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 4; 299-314
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Węgorzyno – szlacheckie miasto prywatne w czasach nowożytnych
    Autorzy:
    Gut, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591032.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Węgorzyno
    Wangerin
    Pomorze (Pomerania)
    Pommern
    Modern Times
    private town
    urban system
    Pomorze
    czasy nowożytne
    miasto prywatne
    ustrój miejski
    Opis:
    Węgorzyno stanowi przykład prywatnego miasta, własność szlachecką rodu von Borcke. Lokacja miast nie nastąpiła w jednorazowym akcie prawny, ale Węgorzyno stało się miastem w toku długoletniego procesu nabywania kolejnych funkcji miejskich. Mieszczanie byli poddanymi rodu von Borcke i zobowiązani do dodatkowych danin na rzecz pana gruntowego. Wciągu XVI-XVIII wieku mieszkańcy miasta trudnili się rzemiosłem i drobnym handlem, a rolnictwo stanowiło bardzo istotne uzupełnienie dochodów, a przede wszystkim podstawę wyżywienia gospodarstw domowych. Węgorzyno pełniło rolę niewielkiego centrum rzemieślniczo-handlowe dla najbliższej okolicy. Wojna 30-letnia spowodowała znaczy upadek potencjału gospodarczego i demograficznego miasta, który został odbudowany dopiero w II połowie XVIII wieku.
    Węgorzyno is an example of a private town, the property of the gentry family of (von)Borcke. The town was not founded by virtue of one legal act; Węgorzyno became a townin a process of many years when it kept acquiring successive urban functions. The inhabitants were subjects (lieges) of the von Borcke Family and obliged to additional dutiesfor their feudal lord. In the 16th–18th centuries the town’s inhabitants earned their livingas craftsmen and petty tradesmen, agriculture was a significant addition to their incomefirst of all providing the basis of their diet. Węgorzyno functioned as a small centre ofcrafts and trade for the surrounding area. The 30-year war caused a notable decrease inthe economic and demographic potential of the town, which was not recovered until themid-18th century.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 2; 5-35
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Torunia i Pomorza w okresie interwencjonizmu państwowego 1936 –1939 w świetle publicystyki
    The role of Toruń and Pomerania during the period of state intervention between 1936 –1939 according to journalistic sources
    Die Rolle von Thorn und Pommern in der Zeit des staatli-chen Eingriffes 1936 –1939 im Lichte des Journalismus
    Autorzy:
    Zieliński, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529421.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Toruń
    Pomorze
    okres międzywojenny
    publicystyka
    interwencjonizm państwowy
    Pomerania
    interwar
    journalis sources
    intervention between
    Thorn
    Pommern
    Zwischenkriegzeit
    staatlichen Eingriffes
    der Journalismus
    Opis:
    The role of Toruń and Pomerania during the period of state inter-vention between 1936 –1939 according to journalistic sources Incorporating Toruń into the revived Polish State in 1920 commenced a new period in the development of the city. Toruń became the capital of the newly created Pomeranian district, which resulted in the fact that provincial dignitaries started to raise the importance of the city. Many offices based themselves in Toruń, which led to the thorough development of the town. In the second half of the 1930s, Toruń and the whole of Pomerania had to deal with the policy of state intervention run by the vice prime minister and the minister of finance – Eugeniusz Kwiatkowski. The province, whose head at that time was the voivode Władysław Raczkiewicz, was experiencing some serious problems. Nevertheless, Toruń and Gdynia managed to cope with the difficulties. The authorities of the province tried to counteract the negative effects of the policy of intervention creating the so called „Pomeranian Pro-gramme” the aim of which was to strengthen the region politically and eco-nomically. The realization of the programme, which included the extension of the province’s boundaries, exacerbated the conflict between the capital city of Toruń and Bydgoszcz which was to be incorporated into the Pomeranian dis-trict having lost the struggle to become the capital of the extended region. Having won this accolade, Toruń developed more intensively by constructing new buildings and creating a modern land development plan called „The Pro-gramme of Tłoczek”.
    Die Rolle von Thorn und Pommern in der Zeit des staatlichen Eingriffes 1936 –1939 im Lichte des Journalismus Thorns Anschluss an den „wiedergeborenen polnischen Staatˮ im Jahr 1920 markierte den Beginn einer neuen Phase der Entwicklung der Stadt. Thorn wurde dann die Hauptstadt der neu gegründeten Provinz Pommern, mit dem Ergebnis, dass hier Gouverneure zu wohnen begannen, die schrittweise versuchten, den Rang der Stadt zu erhöhen. Auch viele Ämter fanden hier ihren Sitz, was zu allseitiger Entwicklung von Thorn führte. In der zweiten Hälfte der dreißiger Jahre des zwanzigsten Jahrhunderts musste Thorn und die 101 gesamte Provinz von Pommern, der Politik des staatlichen Eingriffes, die von dem damaligen stellvertretenden Ministerpräsidenten und Minister des Schatzamtes Eugeniusz Kwiatkowski gefördert wurde, trotzen. Die Provinz, die durch den Gouverneur Wladyslaw Raczkiewicz geleitet wurde, hatte große Schwierigkeiten, die aber Thorn und Danzig, die perfekt mit den Schwierig-keiten fertig wurden, nicht betrafen. Die Behörden der Provinz haben ver-sucht, den negativen Auswirkungen des politischen Eingriffs entgegenzuwir-ken, wodurch ein „Entwurf Pommernˮ entwickelt wurde, um die Region poli-tisch und wirtschaftlich zu stärken. Die Umsetzung des Entwurfs, die unter anderem die Erweiterung der Grenzen der Provinz voraussetzte und auch den Konflikt zwischen dem hauptstädtischen Thorn und Bromberg das in die Grenzen der Provinz einbezogen werden sollte, entfacht, das jedoch den Kampf um den Titel der Hauptstadt der vergrößerten Provinz verloren hat. Dank dem Sieg in diesem Wettbewerb hat sich Thorn noch mehr, durch den Bau neuer Gebäude und der Schaffung eines modernen Verwaltungssystems namens „Tłoczeks Programmˮ, entwickelt.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2013, 40; 77-101
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klaus Störtebeker als pommerscher Sagenstoff
    Pomeranian Elements in Folk Tales on Klaus Störtebeker
    Autorzy:
    Wójcik, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596679.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Klaus Störtebeker
    Sagen
    Pommern um 1900
    folk tales
    Western Pomerania around 1900
    podania ludowe
    Pomorze Zachodnie ok. roku 1900
    Opis:
    Der Artikel analysiert sechs Sagen um den legendären mittelalterlichen Seeräuber Klaus Störtebeker. Fünf von ihnen entstanden an der Wendezeit vom 19. zum 20. Jahrhundert, also zu dem Zeitpunkt, als seine Geschichte eine besondere Popularität genoss, die sechste stammt aus der ersten umfangreichen Anthologie der Sagen von Pommern. Klaus Störtebeker wird am häufigsten mit Hamburg und der Nordsee an der Elbe-Mündung in Verbindung gebracht. In verschiedenen Fassungen der Sage können jedoch zahlreiche Elemente mit Bezug auf Pommern gefunden werden, die in einzelnen Texten unterschiedlich gestaltet sind. Im vorliegenden Beitrag werden sie miteinander verglichen und analysiert.
    The paper analyses six folk tales on the legendary pirate Klaus Störtebeker. The topic, known from the middle ages, was written down in the 19th century. Five of the works of reference come from the turn of the 20th century, as the Klaus Störtebeker story reached the peak of its popularity. The sixth comes from the first voluminous anthology of the Pomeranian folk tales. Klaus Störtebeker is connected with Hamburg and the North Sea at mouth of the Elbe River the most often. However, in different versions of its tale there are many elements with reference to Western Pomerania that can be found. As they are shaped differently, the paper compares and analyses them.
    Artykuł analizuje sześć podań ludowych, dotyczących legendarnego pirata Klausa Störtebekera. Pięć z nich powstało na przełomie XIX i XX wieku, kiedy opowieść osiągnęła szczyt popularności, szósta pochodzi z pierwszej obszernej antologii zachodniopomorskich podań ludowych. Klaus Störtebeker najczęściej kojarzony jest z Hamburgiem i Morzem Północnym u ujścia Łaby. W różnych wersjach podania można jednak odnaleźć liczne elementy dotyczące Pomorza Zachodniego. Ponieważ elementy te ulegały modyfikacjom, poszczególne teksty zostały poddane analizie porównawczej.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2017, 26; 5-22
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    VINETA, SEDINA, GREIF: EINIGE LITERARISCHE BEISPIELE FÜR POMMERSCHE MYTHEN UM 1900
    VINETA, SEDINA, GRIFFIN: A CHOICE OF LITERARY EXAMPLES OF POMERANIAN MYTHS AROUND 1900
    Autorzy:
    Wójcik, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597188.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Pommern
    Literatur
    Mythos
    regionales Kulturerbe
    regional culture heritage
    myth
    literature
    Pomerania region
    Pomorze Zachodnie
    literatura
    mit
    regionalna scheda kulturowa
    Opis:
    Der Artikel behandelt die Problematik der Mythen an der Schwelle des 20. Jahrhunderts in Pommern, die in der damals geschriebenen Regionalliteratur gefunden werden konnten – oder auch nicht. Der Autor analysiert drei Beispiele: Zwei von ihnen sind traditionelle Elemente des pommerschen Kulturerbes in ihrer Gestalt um 1900, das dritte ist ein fehlgeschlagener Versuch, einen Lokalmythos in Stettin am Anfang des 20. Jahrhunderts zu etablieren. Die analysierten Texte wurden in Büchern und auf sonstigen Trägern (z. B. Postkarten) veröffentlicht, oder aber sind als handschriftliche anonyme Manuskripte erhalten geblieben.
    This article tackles the topic of regional myths at the turn of the 20th century in the Pomeranian region as found – or not – in literary works written at the time in that region. The author analyzes three examples of myths: two of them are traditional elements of the Pomeranian cultural heritage, as shaped around 1900; the third is a failed attempt to create a local (Szczecin) myth at the turn of the 20th century and the following years. The analyzed texts were published in books and elsewhere (e. g. on postcards) or could be found as anonymous pieces, saved in handwritten copies.
    W artykule podjęto wątek regionalnych mitów u zarania XX wieku w regionie Pomorza Zachodniego, które można znaleźć – lub też nie – w dziełach literackich stworzonych tu w tym okresie. Autor analizuje trzy przykłady mitów: dwa z nich stanowią tradycyjne elementy zachodniopomorskiej schedy kulturowej, w kształcie, jaki przybrały one około roku 1900; trzeci to nieudana próba wykreowania lokalnego (szczecińskiego) mitu na początku XX wieku. Analizowane teksty były publikowane w książkach oraz na innych nośnikach (np. kartach pocztowych), albo też zachowały się jako anonimowe odręczne zapiski.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2014, 23; 277-298
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów drukarstwa i handlu książką w Kołobrzegu w drugiej połowie XVII wieku
    Printing, Book trade, Pommern, Kołobrzeg (Kolberg), Second half of the 17th c
    Autorzy:
    Gaziński, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911636.pdf
    Data publikacji:
    2009-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Printing
    Book trade
    Pommern
    Kolberg
    Second half of the 17th c.
    Drukarstwo
    Handel książką
    Pomorze
    Kołobrzeg
    Druga połowa XVII wieku
    Opis:
    W Archiwum Krajowym w Greifswaldzie w zespole archiwalnym Staatskanzelei zachowały się trzy jednostki archiwalne dotyczące drukarstwa i handlu książką w Kołobrzegu w drugiej połowie XVII wieku. Są to materiały o charakterze instytucjonalnym pokazujące problemy drukarstwa i handlu książką od strony brandenburskiej administracji prowincjonalnej. Drukarnię założono w Kołobrzegu za zgodą elektora Fryderyka Wilhelma w maju 1653 roku, a pierwszym drukarzem został Henryk Heissen. Po nim do końca XVII wieku drukarnię prowadzili: Jakub Kusen, Berger Campen i Johann Mikołaj Ernst. Drukarze w Kołobrzegu nie tylko drukowali książki, ale również sprzedawali je na terenie miasta. Obok nich w omawianym okresie działali tu także profesjonalni handlarze książkami: Jeremiasz Amphras, Jeremiasz Mamfass, Jakub Henning, Johan Danhardt i Jeremiasz Schrey. W drugiej połowie XVII wieku Kołobrzeg był, jak na warunki pomorskie, znaczącym centrum drukarstwa i handlu książką. Znaczenie to pomniejszyło przeniesienie stolicy prowincji do Stargardu (1668 rok).
    The Registry Office (Archives) in Greifswald preserves, in the archival set Staatskanzelei, four archival units related to printing and the book trade in Kołobrzeg (German: Colberg) in the first half of the seventeenth century. They represent material of institutional character that refer to problems in printing and book trade viewed by the provincial administration of the Branderburg March. The first printing house in Colberg, with the elector Frederic Wilhelm consent, was set up in May 1653 and Henrich Heissen was appointed the first printer of the new establishment. He was followed, until the end of the seventeenth century, by: Jacob Kusen, Berger Campen and Johan Nikolaus Ernst. Printers in Colberg were not only involved in printing books but also in selling them in the town. Beside the already mentioned printers, in the timeframe in question, there were also other professional booksellers such as Jeremias Amphras, Jacob Henning, Johan Danhardt and Jeremias Schrey. In all, in the second half of the seventeenth century, Colberg was an important center of publishing and book trade. Its importance was diminished greatly when the capital of the province was moved to Stargard (German: Stargard in Pommern) in 1668.
    Źródło:
    Biblioteka; 2009, 13(22); 173-180
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Robert Eduard Prutz und sein Diskurs über Gesellschaft, Politik und Literatur
    Robert Eduard Prutz and His Discourse of Society, Politics and Literature
    Autorzy:
    Trejnowska-Supranowicz, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592441.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Robert Eduard Prutz
    Diskurs
    Gesellschaft
    Politik
    Literaturgeschichte
    Pommern
    discourse
    society
    politics
    literary history
    Pomerania
    dyskurs
    społeczeństwo
    polityka
    historia literatury
    Pomorze
    Opis:
    Robert Eduard Prutz (1816–1872), geboren in Stettin, Schriftsteller, Politiker, Publizist und Professor der Literaturgeschichte gehört zu den bedeutendsten deutschen Literaten des 19. Jahrhunderts. Seine Werke, populär in den Jahren 1840–1872, sind heute in Deutschland vergessen und in Polen nicht bekannt. Der Beitrag setzt sich zum Ziel, anhand ausgewählter literarischer Werke und theoretisch-wissenschaftlicher Erwägungen des Autors darauf hinzudeuten, in welchem Ausmaß Prutz’ Schaffen als Bestandteil des zeitgenössischen Diskurses über Gesellschaft, Politik und Literatur zu betrachten ist. Der Artikel versucht zugleich die Frage zu beantworten, auf welche gesellschaftlichen Prozesse sich Prutz’ Schaffen auswirkte, mit welchen Mitteln er dies erreichte und inwieweit seine kritische Haltung ein konstruktives Leitmotiv für seine dichterische Arbeit war. Darüber hinaus wird ein Teil seines expansiven Schaffens angesprochen, dessen Thema sein geliebtes Pommern ist.
    Robert Eduard Prutz (1816–1872) pochodzący ze Szczecina pisarz, polityk, publicysta i profesor historii literatury należy do grona znaczących niemieckich literatów XIX wieku. Jego utwory, popularne w latach 1840–1870, są obecnie w Niemczech zapomniane, natomiast w Polsce nieznane. Celem artykułu jest ukazanie na podstawie wybranych utworów literackich oraz teoretyczno-naukowych rozważań autora, w jakim stopniu jego twórczość może być postrzegana jako element ówczesnego dyskursu o społeczeństwie, polityce i literaturze. Artykuł jest też próbą odpowiedzi na pytanie, za pomocą jakich środków i na jakie społeczne procesy miała wpływ twórczość Prutza oraz w jaki sposób krytyczna postawa autora jest konstruktywnym motywem przewodnim w jego utworach. Ponadto artykuł omawia część ekspansywnej twórczości autora, której głównym tematem jest jego ukochane Pomorze.
    Robert Eduard Prutz (1816–1872), a Szczecin-born writer, politician, essayist and history and literature professor, is considered to be an eminent 19th century German author. Although his works were popular in the years 1840-1870, they are nowadays forgotten in Germany, and completely unknown in Poland. The aim of this article is to show, on the basis of Prutz’s selected works and pieces of scholarship, the degree to which his work can be construed as a vital part of the then-discourse of society, politics and literature. The article also attempts to characterize the means Prutz uses in order to influence social processes and the ways in which the author’s critical stance becomes an effective structural motif in his works. Additionally, a specific part of the author’s expansive oeuvre will be touched upon, namely the few texts whose main theme is his beloved Pomerania.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2018, 27; 33-51
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ustrój, administracja i podziały terytorialne pomorskich prowincji Prus w latach 1918–1939
    The political system and organization of the administration of the Baltic provinces of Prussia in the years 1918–1939
    Autorzy:
    Gut, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193988.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Pomerania (Pommern)
    East Pomerania (Ostpreussen)
    the Frontier March (Grenzmark)
    the history of administration
    the judicial system
    the Weimar Republic
    the Third Reich
    Opis:
    As a result of WWI Prussia as an element of united Germany lost part of its Baltic provinces for the benefit of the restored Polish and Lithuanian states. Within the boundaries of the German federation there remained the following Baltic provinces: Pomerania, East Prussia and the Frontier March. The organization of the general and local administration in the provinces constituted the continuation of the hitherto applied structures stemming from the reforms by Stein-Hardenberg. The most important change, along with the introduction of the republican political system was the implementation of the democratic election procedures to the local authorities and the elimination of courtly districts in 1928. Moreover, there took place changes in the special administration, e.g fiscal administration, which became the prerogative of the central authorities in Germany. In the provinces new structures were created for it. Important modifications of the organization of the administration started in 1933 when the Nazis took over the power. The administration underwent the so called Gleichschachtung and was subjugated to the authority of Hitler’s party. The most far reaching changes were introduced in the political system of rural and municipal communes, which dated back to the beginning of the 19th century. It was replaced by the new legal rules of the organization of rural and municipal communes in the years 1933 and 1935. WWII did not change much in the structures. During the war Hitler’s authorities underlined the hegemony of the Nazi party over the German state and society including the Baltic provinces.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2016, 81, 3; 73-104
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    VON DER KAISER-WILHELM- ZUR JOHANNES-PAUL-II.-ALLEE: STRASSENNAMEN VON STETTIN/SZCZECIN ZWISCHEN GESCHICHTE UND POLITIK
    FROM KAISER WILHELM ALLEY TO JOHN PAUL IIND ALLEY: SZCZECIN/STETTIN STREET NAMES BETWEEN HISTORY AND POLITICS
    Autorzy:
    Wójcik, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597013.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Straßennamen
    Erinnerungskultur
    Pommern
    Stettin/Szczecin 1900-2000
    Stettin/Szczecin 1900–2000
    Pomeranian region
    culture of remembrance
    street names
    nazwy ulic
    kultura pamięci
    Pomorze
    Opis:
    Der Artikel greift das Thema der Namen von Straßen und sonstigen öffentlichen Räumen in Stettin/Szczecin innerhalb der letzten hundert Jahre auf. Da die Stadt innerhalb dieser Zeitspanne im Deutschen Reich, in der Weimarer Republik, im NS-Staat, in der Volksrepublik Polen und in der Republik Polen gelegen war, erfuhren die Stadt und ihre Einwohner einen dramatischen Wandel. Zahlreiche Namen der öffentlichen Räume bieten einen tiefen Einblick in diese Prozesse an. Die meisten Namen wurden mehrmals umbenannt; ein kleiner Teil von ihnen blieb bis heute unverändert. Der Artikel ist kulturwissenschaftlich ausgerichtet und offeriert zwei Methoden der Forschung. Er soll als Basis zu weiteren Analysen fungieren.
    This article tackles the topic of street names and other public spaces in the city of Stettin/Szczecin within the last hundred years. As the city was placed in German Empire, Weimar Republic, Nazi Germany, People’s Republic of Poland, and Republic of Poland, the city and its inhabitants have experienced a dramatic change within this period of time. Many names of public spaces offer a deep insight of those processes. Most names have been changed and replaced several times; a very little part of them has remained the same until today. The article takes a cultural science orientation and offers two methods of researching. It is meant to be a contribution to further analysis.
    Artykuł podejmuje wątek nazw ulic i innych przestrzeni publicznych w mieście Stettin/Szczecinie na przestrzeni ostatnich stu lat. Z uwagi na fakt, że miasto w owym okresie znajdowało się w Cesarstwie Niemieckim, Republice Weimarskiej, nazistowskich Niemczech, Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej oraz Rzeczpospolitej Polskiej, miasto i jego mieszkańcy doświadczyli dramatycznych zmian. Wiele nazw przestrzeni publicznych Stettina/Szczecina oferuje głęboki wgląd w te procesy. Większość z nazw była zmieniana wiele razy; bardzo niewielka część z nich pozostała w swym oryginalnym brzmieniu do dziś. Artykuł przyjmuje optykę kulturoznawczą, i oferuje dwie metody badań. Ma on w swoim założeniu stanowić przyczynek do dalszych analiz.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2015, 24; 65-85
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kim był książę „Pomorza”, którego pokonał węgierski książę Béla?
    Who Was the Duke of “Pomerania” Defeated by the Hungarian Prince Béla?
    Wer war der Herzog von „Pommern“, den der ungarische Herzog Béla besiegt hat?
    Autorzy:
    Madeja, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/666114.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Mieszko II. Lambert
    Krise der Piastenmonarchie
    Béla I.
    polnisch- ungarische Beziehungen
    Pommern
    Mieszko II Lambert
    the Piast monarchy crisis
    Béla I
    Polish-Hungarian relations
    Pomerania
    Opis:
    Die ungarischen Chroniken informieren über ein Duell des Herzogs von Pommern mit dem Herzog Béla, der mit seinen Brüdern in Polen von Mieszko (II.) empfangen wurde. Die polnische Geschichtsschreibung stellt die Identität des Piastenherrschers in Frage, dadurch dass die Ereignisse auf die Herrschaft von Kasimir dem Erneuerer verschoben werden, die ungari‑ sche Geschichtsschreibung hinterfragt dagegen die Beziehung des Gegners zu Pommern und sogar die Tatsache, dass es zu einem Duell gekommen ist. Im Artikel wird aufgezeigt, dass die Informationen über die pommersche Herkunft des besiegten Herzogs im Zusammenhang mit den anachronistischen politischen Realien, die in den ungarischen Quellen gespeichert sind, unzureichend motiviert sind, deshalb können sie nicht als Grundlage für die chronologische Korrektur dienen. Was die Identität des polnischen Herrschers anbetrifft, so beweist die Ana‑ lyse der Familienbeziehungen der Piasten und Arpaden sowie der letzten Jahre der Herrschaft von Mieszko II., dass gerade er die verbannten Fürsten aufgenommen hat. Die Überlieferung der ungarischen Chroniken kann die Situation nach dem Kongress in Merseburg (1032) be‑ leuchten: Dietrichs Absetzung, zu der es infolge eines Duells, „Gottesurteils“ kommen konnte, das im damaligen Kulturkreis üblich war. Mehr noch: Wenn die Information über den Herzog von Pommern als glaubhaft erkannt wird, sollte sie nur als Indiz für den Dietrich zugehörigen Bezirk betrachtet werden, der Pommern sein konnte.
    Hungarian chronicles contain accounts regarding a duel between a Duke of Pomerania and the Hungarian Prince Béla, who, alongside his brothers, was at the time a guest of the Polish King Mieszko II. Polish historiography questions the identity of the Polish ruler, situa- ting the events during the reign of Casimir I the Restorer, while Hungarian historiography doubts the opponent’s connections with Pomerania or even the very fact of the duel. Thus, the following article shows that, in the context of anachronistic political data included in the Hun‑ garian sources, the Pomeranian ancestry of the defeated duke is not sufficiently substantiated and cannot be the basis of a chronological correction. On the other hand, when it comes to the identity of the Polish ruler, a careful analysis of both the relationship between the Piast and the Arpad dynasty, as well as the last years of the rule of Mieszko II substantiates the hypothesis that it was indeed him who took in the exiled princes. The information included in the Hun‑ garian chronicles possibly describes the situation after the Congress of Merseburg (1032): the dethroning of Theoderick, which could occur as a result of a trial by combat, practiced at that time in this cultural sphere. Moreover, if one were to treat the mention of the Duke of Pomera‑ nia as credible, it could be regarded as clue regarding Theoderick’s province, which presumably could be Pomerania.
    Źródło:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2019, 11; 67-84
    2080-492X
    2353-9720
    Pojawia się w:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siege activities during the Thirty Years’ War and their impact on the construction of modern fortresses in Pommern, Neumark and Schlesien
    Autorzy:
    Podruczny, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591028.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Thirty Years’ War
    siege war
    fortifications
    siege
    bastion
    military history
    Schlesien
    Neumark
    Pommern
    Wojna trzydziestoletnia
    wojna oblężnicza
    fortyfikacje
    oblężenie
    historia wojskowości
    Śląsk
    Nowa Marchia
    Pomorze
    Opis:
    Fortyfikacja bastionowa narodziła się na przełomie XV i XVI wieku we Włoszech i bardzo szybko rozpowszechniła się w całej Europie. Na terenie Pomorza, obecnej Ziemi Lubuskiej i Śląska pojawiły się już w połowie XVI wieku, jednak, u zarania wojny trzydziestoletniej twierdze bastionowe nadal były rzadkością w tej części kontynentu. Po wojnie trzydziestoletniej sytuacja zmieniła się diametralnie. Bastionowo ufortyfikowano 45 kolejnych miejscowości. Stało się to na skutek bardzo intensywnych działań oblężniczych na tym terenie. W okresie między 1625 a 1648 rokiem, doszło do 121 oblężeń. Miasta zdobywano ostrzałem, atakiem zbliżeniowym, szturmem i minami lub też kombinacją tych technik. Spośród miejscowości bastionowo ufortyfikowanych w czasie tej wojny 21 straciło znaczenie tuż po tym konflikcie, 15 zanikło w ciągu stulecia po wojnie a 9 zachowało znaczenie aż po XIX wiek. Spośród tych ostatnich trzy było niewielkimi i mało istotnymi warowniami (Dąbie, Szczecin i Penemünde), pozostałe – Brzeg, Nysa, Głogów, Szczecin, Kołobrzeg i Stralsund zachowały znaczenie jako istotne warownie aż po XIX, a niekiedy aż po połowę XX wieku.
    The bastion fortification was born between the fifteenth and sixteenth century in Italy and spread very quickly throughout Europe. In Pommern, today’s Lubusz Land and Schlesien, bastion strongholds appeared as early as in the mid-16th century, however, at the outbreak of the Thirty Years’ War, bastion strongholds were still a rarity in this part of the continent. After the Thirty Years’ War, the situation changed dramatically. The bastion was fortified with 45 more towns. This was due to very intensive siege operations in the area. In the period between 1625 and 1648, there were 121 occupations. Cities were captured by fire, proximity attack, assault and mines or a combination of these techniques. Of the bastion fortified towns during the war, 21 lost their importance just after the conflict, 15 disappeared within a century after the war and 9 remained important until the 19th century. Of the latter, three were small and insignificant strongholds (Damm, Stettin and Penemünde), while the others – Brieg, Neiße, Glogau, Stettin, Kolberg and Stralsund – retained their importance as important strongholds until the 19th and sometimes until the mid-20th century.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 189-222
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ziemianie okolic Torunia wobec powrotu Pomorza do Polski
    Landed gentry of the Toruń area on the threshold of Pomerania’s return to Poland
    Die Haltung der Gutsbesitzer in der Umgebung von Thorn zur Rückkehr Pommerns nach Polen
    Autorzy:
    Łaszkiewicz, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529370.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    ziemiaństwo
    rady ludowe
    Organizacja Wojskowa Pomorza
    Pomorze
    Prusy Zachodnie
    Gutsbesitzer
    Volksräte
    Pommersche Militärorganisation
    Pommern
    Westpreußen
    gentry
    people's councils
    Military Organization of Pomerania
    Pomerania
    Western Prussia
    Opis:
    Ziemiaństwo polskie odgrywało ważną rolę w ruchu narodowym zaboru pruskiego. W dużej mierze dzięki aktywności ziemian udało się zaszczepić społeczeństwu polskiemu idee pracy organicznej, które oparte o solidaryzm narodowy stały się jego paradygmatem politycznym. Utworzenie instytucji o charakterze gospodarczym, kulturalnym i naukowym przyczyniło się do partycypacji w życiu politycznym szerszych kręgów społecznych. Paradoksalnie, w dłuższej perspektywie, doprowadziło to do osłabienia roli politycznej i społecznej ziemiaństwa. Sprzyjały temu procesy modernizacyjne państwa pruskiego, a jeszcze bardziej zdynamizowała I wojna światowa. Dlatego autor artykułu przyjrzał się postawom ziemian w okresie walki i starań o przyłączenie Pomorza do odradzającego się państwa polskiego.Ziemianie okolic Torunia – głównego oprócz Gdańska ośrodka regionalnego na Pomorzu – aktywnie włączyli się we wszystkie formy działań na rzecz powrotu Pomorza do Macierzy. Współtworzyli powiatową radę ludową, konspirację wojskową, ochotniczo zasilali oddziały formowane na Kujawach, reprezentowali mieszkańców regionu na forum Sejmu Dzielnicowego oraz w strukturach politycznych Naczelnej Rady Ludowej, wreszcie – po traktacie wersalskim – zaangażowali się w tworzenie zrębów przyszłej, polskiej administracji. Potrafili wyczuć nastroje społeczne włączając się w działalność rad ludowych (w pewnym zakresie także robotniczo-żołnierskich i chłopskich). Skutecznie powstrzymali  je przed radykalizacją, ogniskując na postulatach narodowych. Dzięki temu współdecydowali o kształcie ruchu narodowego i odegrali istotną rolę w przebiegu procesu, który doprowadził do restytucji Pomorza. Posiadając zaplecze finansowe i przygotowanie intelektualne oddali nieocenione usługi w tzw. okresie przejściowym, gdy należało zadbać o żywotne interesy regionu, nadzorując i współpracując z administracją niemiecką.Modyfikacja własnego programu i celów politycznych, jakie wyrażali liderzy miejscowego środowiska ziemiańskiego z Janem Donimirskim i Adamem Czarlińskim na czele, było kontynuacją długiego procesu zbliżania się do siebie różnych warstw społecznych. W okresie międzywojennym umożliwiło to współpracę pomiędzy chłopami i ziemiaństwem zarówno na gruncie zawodowym, jak i politycznym, współpracę, o którą było trudno w innych regionach Polski.
    Die polnischen Gutsbesitzer spielten eine wichtige Rolle in der Nationalbewegung des preußischen Teilungsgebiets. Es war zu einem großen Teil ihnen zu verdanken, dass es gelang, die Vorstellung von der organischen Arbeit in der polnischen Gesellschaft zu verankern. Die Gründung von Institutionen wirtschaftlichen, kulturellen und wissenschaftlichen Charakters führte zur Teilnahme von breiteren Kreisen der Gesellschaft am politischen Leben. Paradoxerweise führte das auf Dauer zur Schwächung der politischen und gesellschaftlichen Rolle der Gutsbesitzer. Dies wurde durch die Modernisierungsprozesse im preußischen Staat gefördert und erhielt eine noch größere Dynamik durch den 1. Weltkrieg. Deshalb behandelt der Autor die Haltung der Gutsbesitzer zur Zeit der Kämpfe um den Anschluss Pommerns an den wieder entstehenden polnischen Staat.            Die Gutsbesitzer in der Umgebung von Thorn, des wichtigsten regionalen Zentrums in Pommern neben Danzig, schalteten sich aktiv in alle Formen von Aktivitäten für die Rückkehr Pommerns zum Mutterland ein. Sie schufen einen Kreisvolksrat, eine militärische Konspiration, sie verstärkten freiwillig Einheiten, die in Kujawien gebildet worden waren, sie repräsentierten die Einwohner der Region im Forum des Bezirkslandtags und in den politischen Strukturen des obersten Volksrats, und schließlich engagierten sie sich nach dem Versailler Vertrag bei der Schaffung der Grundlagen der künftigen, polnischen Verwaltung. Sie waren in der Lage, die gesellschaftlichen Gefühle zu erspüren, indem sie sich in die Tätigkeit der Volksräte einschalteten (eine Zeitlang auch der Arbeiter- und Soldatenräte und der Bauernräte). Sie hielten diese erfolgreich von einer Radikalisierung ab, indem sie sich auf nationale Forderungen konzentrierten. Dadurch entschieden sie über die Gestalt der nationalen Bewegung mit und spielten eine wesentliche Rolle im Verlauf des Prozesses, der zur Rückgabe Pommerns führte. Durch ihren finanziellen Rückhalt und ihre intellektuelle Vorbereitung leisteten sie in der sog. Übergangsphase unschätzbare Dienste, als die vitalen Interessen der Region auf dem Spiel standen, indem sie die deutsche Verwaltung beaufsichtigten und mit ihr zusammenarbeiteten.            Die Modifizierung des eigenen Programms und der politischen Ziele, zu denen sich die Führer der örtlichen Gutsbesitzerszene mit Jan Donimirski und Adam Czarliński an der Spitze bekannten, war die Fortsetzung eines langen Prozesses der Annäherung von verschiedenen sozialen Gruppen. In der Zwischenkriegszeit ermöglichte dies die Zusammenarbeit zwischen den Bauern und den Gutsbesitzern, sowohl auf beruflicher wie auf politischer Ebene, eine Zusammenarbeit, die in anderen Regionen Polens schwer zu bewerkstelligen war.
    The Polish landed gentry played an important role in the national movement of Poles from the Prussian partition. To a large extent, the landed gentry managed to instil the ideas of organic work among Poles, which, based on national solidarity, became their political paradigm. The establishment of institutions of an economic, cultural and scientific nature contributed to the wider social circles’ participation in the political life.  Paradoxically, in the long run, this weakened the political and social role of the landed gentry, which was reinforced by the modernization processes of the Prussian state. The World War I made the process  even more dynamic. Therefore, the author of the article looked at the attitudes of landowners during the struggle to incorporate Pomerania into the reviving Polish state.The landowners from the vicinities of  Toruń - the main regional center in Pomerania besides Gdańsk - actively contributed to all forms of activities the aim of which was to incorporate Pomerania  into the Polish Motherland. The landed gentry  were members of  the county’s people's council and military underground; they  voluntarily supplied military units formed in Kuyavia; they represented the inhabitants of the region at the District Sejm and in the political structures of the Supreme People's Council. Finally, after the Treaty of Versailles they became involved in the construction of  the framework of the future Polish administration. They were able to sense social moods  as members of  people's councils (to some extent also as members of workers 'and soldiers' councils and  peasants’ councils). They successfully stopped them from radicalizing, focusing their attention on national demands. As a result, they co-decided on the shape of the national movement and played an important role in the the process that led to the restitution of Pomerania. With financial resources and intellectual preparation, they gave invaluable services in the so-called transition period, when vital interests of the region had to be taken care of while supervising and cooperating with the German administration.The modification of their own program and political goals expressed by the leaders of the local community of landowners, headed by Jan Donimirski and Adam Czarliński , was a continuation of the long process of bringing together different social strata. In the interwar period, this enabled cooperation between peasants and landowners both professionally and politically. Such cooperation  was difficult to find in other regions of Poland.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2019, 46; 163-183
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaki towarowe przedsiębiorstw toruńskich zarejestrowane dla branży spożywczej w latach 1924–1939
    Warenzeichen der Toruner Unternehmen, die für die Lebensmittelindustrie in den Jahren 1924–1939 registriert wurden
    Trademarks of Toruń enterprises registered for the food industry between 1924 and 1939
    Autorzy:
    Orłowska-Radecka, Klaudia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52493817.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    znaki towarowe
    przedsiębiorstwa toruńskie
    Toruń
    województwo pomorskie
    dwudziestolecie międzywojenne
    Toruń businesses
    Pomeranian Voivodship
    the inter-war period
    trademarks
    Warenzeichen
    Toruner Unternehmen
    Woiwodschaft Pommern
    Zwischenkriegszeit
    Opis:
    Niniejszy artykuł stanowi syntetyczne opracowanie problematyki znaków towarowych, zarejestrowanych dla produktów spożywczych w okresie międzywojennym na rzecz przedsiębiorstw toruńskich, a jednocześnie jest pierwszą próbą podjęcia tematu znaków towarowych w przestrzeni Torunia – zagadnienie to dotychczas pozostawało poza zainteresowaniem badaczy. Jako podstawowe źródło badawcze wykorzystano ponad 180 egzemplarzy „Wiadomości Urzędu Patentowego” z lat 1924–1939. Część główna artykułu została poprzedzona wstępem z uwzględnieniem podstawowych zagadnień – definicji znaku towarowego, historii znaku towarowego na świecie i w Polsce, początków działania Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej oraz ogólnej charakterystyki znaków towarowych zgłoszonych przez toruńskie przedsiębiorstwa. W dalszej kolejności przedstawiono krótką historię 9 przedsiębiorstw wraz z opisem zarejestrowanych znaków towarowych. Do artykułu dołączono ilustracje z przedstawieniem najważniejszych znaków graficznych i słowno-graficznych zarejestrowanych w latach 1924–1939 dla produktów spożywczych.
    Bei diesem Beitrag handelt es sich um eine zusammenfassende Ausarbeitung der Frage der Warenzeichen, die in der Zwischenkriegszeit für Toruner Unternehmen der Lebensmittelbranche registriert wurden. Gleichzeitig ist dies der erste Versuch, die Thematik der Warenzeichen in Toruń aufzugreifen – denn diese Frage war bisher kein Gegenstand des Forscherinteresses. Als grundlegende Forschungsquelle dienten über 180 Exemplare von „Wiadomości Patentowe“ [Patentmitteilungen] aus den Jahren 1924–1939. Dem Hauptteil des Beitrags ging eine Einleitung voraus, in der auf die grundlegenden Fragen eingegangen wurde – und zwar auf die Definition eines Warenzeichens, Geschichte der Warenzeichen in der Welt und in Polen, die Anfänge der Tätigkeit des Patentamts der Republik Polen und die allgemeine Charakteristik der von in Toruń ansässigen Unternehmen angemeldeten Warenzeichen. Als nächstes wurde eine kurze Geschichte von 9 Unternehmen zusammen mit einer Beschreibung ihrer eingetragenen Warenzeichen vorgestellt. Dem Beitrag wurden Abbildungen mit den wichtigsten grafischen und wortgraphischen Zeichen beigefügt, die in den Jahren 1924–1939 für Lebensmittel registriert wurden
    This article is a synthetic study of the issue of trademarks registered for food products in the interwar period for the benefit of Toruń enterprises, and at the same time it is the first attempt to take up the subject of trademarks in Toruń – this issue has so far remained outside the interest of researchers. More than 180 copies of the ‘Wiadomości Urzędu Patentowego’ (Patent Office News) from 1924–1939 were used as the primary research source. The main part of the article is preceded by an introduction including basic issues – the definition of a trademark, the history of the trademark in the world and in Poland, the beginnings of the Patent Office of the Republic of Poland and the general characteristics of trademarks filed by Toruń enterprises. This is followed by a brief history of the 9 enterprises with a description of the registered trademarks. The article is accompanied by illustrations showing the most important figurative and word and figurative marks registered between 1924 and 1939 for food products.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2023, 50; 209-244
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Roswitha Wisniewskis „Geschichte der deutschen Literatur Pommerns“ im Kontext der literarischen Pommernforschung
    Roswitha Wisniewskis “History of german literature in Pomerania” in the context of literary research on Pomerania
    Autorzy:
    Wójcik, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596936.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    deutsche Literatur
    Geschichte der Literatur
    Pommern
    Roswitha Wisniewski
    literarische Forschung
    literary research
    Pomerania
    history of literature
    : German literature
    literatura niemiecka
    historia literatury
    Pomorze Zachodnie
    badania literackie
    Opis:
    Der Beitrag schildert im Überblick Publikationen, die sich mit der Literaturgeschichte Pommerns auseinandersetzen, und konzentriert sich auf das 2013 erschienene Buch Roswitha Wisniewskis. Trotz einer relativ langen Tradition der Schreib- und Lesekultur sowie einer hohen Anzahl von Autoren, die nicht nur im 20. Jahrhundert in Pommern agierten, wurde die Geschichte der Regionalliteratur Pommerns bis heute in ihrer Ganzheit nicht ausführlich bearbeitet. Die Publikation Roswitha Wisniewskis bietet einen ersten solide fundierten und relativ umfassenden Überblick über die Literatur in Pommern von ihren Anfängen bis heute. Einige wenige Anmerkungen zur Geschichte, die die einiges zu wünschen übrig lassenden Bereiche markieren, ändern wenig an der gewichtigen Allgemeinbedeutung der Publikation.
    The article provides an overview on publications that tackle the history of literature of Pomerania, concentrating on the book by Roswitha Wisniewski, published in German in 2013. Despite a relatively long tradition a culture of reading and writing and a massive number of authors who have been active in Pomerania not only in the 20th century, a history of regional literature has not yet been captured and described in its entirety. The publication by Roswitha Wisniewski offers the very first thoroughly edited and relatively lengthy review of the development of literature in Pomerania from its beginnings until today. The few notes on aspects that leave a little to be desired do not change the comprehensive importance of the book.
    Artykuł stanowi przegląd publikacji, zajmujących się historią literatury Pomorza Zachodniego, i koncentruje się na opublikowanej w 2013 roku niemieckojęzycznej książce Roswithy Wisniewski. Mimo względnie długiej tradycji kultury czytelnictwa i piśmiennictwa oraz wysokiej liczby autorów, którzy tworzyli na Pomorzu Zachodnim nie tylko w XX w., historia literatury regionalnej nie została do dziś opracowana całościowo. Publikacja Roswithy Wisniewski oferuje pierwszy rzetelnie opracowany i stosunkowo obszerny przegląd historii literatury na Pomorzu Zachodnim od jej początków po dzień dzisiejszy. Nieliczne uwagi, wskazujące wątki pozostawiające nieco do życzenia, nie zmieniają oceny istotności tej publikacji.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2016, 25; 337-355
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wohin Heinrich Heine nicht wollte, aber strebte – Pommern und die Literatur
    Where Heinrich Heine did not want to go, but aspired to – Pomerania and literature
    Autorzy:
    Völker, Martin A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51115604.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Heinrich Heine
    Pommern
    Kulturgeschichte
    Literaturgeschichte
    Sedimentgeschichte
    Europa
    Ostseeraum
    Kulturerbe
    Kanon
    Antikanon
    Hans Hoffmann
    Regionalgeschichte
    Pomerania
    cultural history
    literary history
    regional history
    Europe
    Baltic Sea region
    cultural heritage
    canon
    anticanon
    sedimentary history
    Opis:
    Literaturgeschichte ist meistens die Geschichte des Kanons bzw. der zum Kanon zusammengestellten Reihe vermeintlich literarischer Spitzenprodukte einer gewissen Zeitperiode. Der literarische Kanon und seine Erforschung geht mit der Erforschung urbaner Strukturen und der literarisch-künstlerischen Zentren einher. Dagegen bleiben regionale Literaturen und die den Kanon weit überragende Menge an sonstigen literarischen Zeiterscheinungen weitgehend unberücksichtigt, woraus bloß verkürzte und verzerrte, fiktive wie falsche Epochenbeschreibungen resultieren. Der vorliegende Beitrag plädiert für eine proaktive Literaturgeschichte jenseits bzw. unterhalb des Kanons sowie für eine interdisziplinäre wie interkulturelle Erforschung der Literaturen des Ostseeraums.
    Literary history is most often the history of the canon or a series of supposedly top literary works from a certain time period compiled into the canon. The literary canon and its study go hand in hand with the study of urban structures and literary-artistic centers. In contrast, regional literatures and the quantity of other literary publications of the time, which far exceed the canon, remain largely ignored, resulting in only abridged and distorted, fictitious and inaccurate descriptions of the period. This article argues for a proactive literary history above and beyond the canon as well as for an interdisciplinary and intercultural study of the literatures of the Baltic Sea region.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 423-433
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bramy triumfalne na powitanie wojsk polskich w Toruniu w 1920 roku jako preludium zmian ikonosfery miasta w okresie międzywojennym
    Triumphal gates to welcome the Polish army in Toruń in 1920 asaprelude to changes in the city’s iconosphere in the interwar period
    Triumphbögen zur Begrüßung der polnischen Truppen in Thorn 1920 als Vorspiel zur Veränderung der Ikonosphäre der Stadt in der Zwischenkriegszeit
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529384.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Pomorze
    Prusy
    architektura okazjonalna
    II Rzeczypospolita
    wyzwolenie Torunia 1920
    Pommern
    Preußen
    Gelegenheitsarchitektur
    Zweite polnische Republik
    Befreiung Thorns 1920
    Pomerania
    Prussia
    occasional architecture
    Second Polish Republic
    liberation of Toruń 1920
    Opis:
    Artykuł prezentuje przygotowania do przywitania wojsk polskich w Toruniu wkraczających do miasta w styczniu 1920 roku. Autor koncentruje się na obrazie toruńskich malarzy Brunona i Feliksa Gęstwickich, którzy namalowali obraz przedstawiający powitanie wojsk tzw. Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera przez burmistrza Otto Steinborna. Przedstawiono na nim jedną z bram triumfalnych, która była elementem wystroju miasta przygotowanego na powitanie polskich żołnierzy. Kilka takich bram stanęło na trasie ich przemarszu z dworca miejskiego na Rynek Staromiejski. Artykuł omawia okoliczności i czas ich powstania oraz przypomina osoby zaangażowane w przygotowanie dekoracji okazjonalnej oraz wystroju kamienic na trasie przemarszu armii. W drugiej części artykułu omówione zostały zmiany, jakie poczyniono w międzywojennym Toruniu likwidując w przestrzeni publicznej pomniki związane z niemieckim zaborcą oraz z wprowadzeniem do ikonosfery miasta symboli polskiej państwowości. Autor przytacza przykłady likwidowanych w Toruniu i nowo wznoszonych pomników.
    Der Artikel zeigt die Vorbereitungen auf die Begrüßung der polnischen Truppen, die im  Januar 1920 in die Stadt einrückten. Der Autor konzentriert sich auf ein Bild der Thorner Maler Brunon und Feliks Gęstwicki, die ein Bild malten, das die Begrüßung  der Truppen der sog. Blauen Armee von General Josef Haller durch den Bürgermeister Otto Steinborn darstellt. Darauf ist einer der Triumphbögen zu sehen, der ein Element des Schmucks der Stadt war, die sich auf die Begrüßung der polnischen Soldaten vorbereitet hatte. Mehrere solcher Bögen standen auf ihrem Durchzugsweg vom städtischen Bahnhof zum Altstadtmarkt. Der Artikel behandelt die Umstände und Zeit ihrer Entstehung und erinnert an die Personen, die bei der Vorbereitung der Gelegenheitsdekoration und bei der Ausschmückung der Häuser am Durchzugsweg der Armee beteiligt waren. Im zweiten Teil des Artikels geht es um die Veränderungen, die im Thorn der Zwischenkriegszeit vorgenommen wurden, als man Denkmäler, die mit der deutschen Teilungsmacht in Verbindung standen, aus dem öffentlichen Raum entfernte und Symbole der polnischen Staatlichkeit in die Ikonosphäre der Stadt einführte. Der Autor gibt Beispiele für Denkmäler, die in Thorn entfernt oder neu errichtet wurden.
    The article presents preparations to welcome Polish troops  entering the city of Toruń in January 1920. The author focuses on the picture of Toruń’s  painters Bruno and Feliks Gęstwicki, who painted a picture showing the welcome of the so-called Blue Army of General Józef Haller by Mayor Otto Steinborn. It depicted one of the triumphal gates that was part of the decor of the city prepared to welcome Polish soldiers. Several such gates stood on the route of the soldiers’ march from the city station to the Old Town Square. The article discusses the circumstances and time of their creation and recollects people involved in the preparation of occasional decorations and interior design of burgher houses along the army's route. The second part of the article discusses the changes introduced  in the interwar Toruń, which consisted in   liquidating monuments related to the German partition and the introduction of symbols of the Polish state into the city's iconosphere. The author gives examples of both liquidated and newly erected monuments in Toruń.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2019, 46; 355-374
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kasaty opactw cysterskich na Pomorzu Zaodrzańskim w okresie Reformacji
    Die Aufhebung der Zisterzienserabteien in Vorpommern zur Zeit der Reformation
    Dissolutions of cistercian abbeys in Western Pomerania in the Reformation Period
    Autorzy:
    Ploch, Gregor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784027.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Gryfici
    księstwo pomorskie
    Reformation in Pomerania
    Cistercians
    dissolution of orders in Pomerania
    Johannes Bugenhagen
    Anton Remmelding
    Erasmus von Manteuffel-Arnhausen
    Eldena
    Neuenkamp
    Hiddensee
    Stralsund
    Greifswald
    Reformation in Pommern
    Zisterzienser
    Klosteraufhebung in Vorpommern
    Erasmus von Manteuffel
    Belbuck
    Treptow an der Rega
    Cammin
    Greifen
    Herzogtum Pommern
    reformacja na Pomorzu
    cystersi
    kasata zakonów na Pomorzu
    Jan Bugenhagen
    Erazm von Manteuffel
    Białoboki
    Trzebiatów
    Kamień Pomorski
    the House of Griffin
    the Duchy of Pomerania
    Opis:
    Until the Reformation, Pomerania was a land of monasteries and rich monastic life, but the Christianization of the region took place exceptionally late, namely in the 12th century. Due to their border-adjacent location and the labile political situation connected with it, the rulers brought monks from Scandinavia and from the depths of the Roman Empire, who, while holding the position of pastors, helped to expand the Christian faith in Pomerania. In the 12th and 13th century Cistercian conventions were established, which had developed dynamically until the Reformation period, influencing public, economic and political life. The Reformation was carried out gradually and calmly in Pomerania, with the exception of the city of Stralsund belonging to Hanseatic League, from which Catholic clerics were expelled. The young alumni of the convents, including the Cistercian Order, who were open to the ‘new teaching’ of the reformers  quickly became supporters of Luther’s teachings under the influence of humanism spreading in the universities. The change in the attitude of the young monks led to an internal rupture of religious orders; therefore, the official conversion the Augsburg Confession by the Dukes of Pomerania in 1534, establishing the departure of Pomerania from Catholicism, was a logical consequence of the actual state among the faithful. The above dissertation presents the course of dissolutions of the Cistercian monasteries in Western Pomerania. The key point of reference for the source documentation are the notes made in the case of Eldena Monastery by one of the eyewitnesses of the events, a young monk Anton Remmelding, and later an Evangelical pastor. Despite the the ideological bias of the chronicler presenting earlier events after the transition to Lutheranism, the records are an interesting source presenting the human dramas of the friars who found themselves on the ideological front line of the division between the ardent defenders of the values passed on for centuries and the radical new teaching.
    Bis zur Reformation war Pommern eine Klosterlandschaft mit blühendem Ordensleben, auch wenn die Verbreitung der christlichen Religion im 12. Jahrhundert relativ spät erfolgte. Aufgrund der Grenzlage Pommerns und der schwachen politischen Stabilität holten die Landesfürsten Ordensgeistliche aus Skandinavien und dem Heiligen Römischen Reich, die Pfarrseelsorge betrieben und somit zur Verbreitung des Christentums in Pommern beitrugen. Im 12. und 13. Jh. wurden mehrere Zisterzienserkonvente gegründet, die ihre Tätigkeit bis zur Reformation prächtig entfalteten und auf das öffentliche sowie wirtschaftspolitische Leben Einfluss nahmen. Der Einzug der Reformation in Pommern erfolgte sukzessiv und ruhig, abgesehen von der Hansestadt Stralsund, in der nach dem „Stralsunder Kirchensturm“ alle katholischen Geistlichen aus der Stadt gewaltsam vertrieben wurden. Zu den Trägern der Lehre Luthers wurden sehr rasch junge Ordensgeistliche, darunter auch Zisterzienser, die unter dem Einfluss des auf den Universitäten vorherrschenden Humanismus für die „neue Lehre“ empfänglich wurden. Der Einzug der Reformation in die Ordensgemeinschaften führte zur inneren Auflösung der Konvente, so dass die durch die pommerschen Herzöge 1534 beschlossene Einführung der Reformation in Pommern, in deren Folge das katholische Leben in dieser Region verschwand, eine logische Konsequenz der vorherrschenden Situation unter den Gläubigen war. Der vorliegende Beitrag zeigt den Verlauf der zisterziensischen Klosteraufhebungen in Vorpommern auf. Am exemplarischen Beispiel des Klosters Eldena werden vordergründig Quellen ausgewertet, die aus dem direkten Umfeld des Ordens stammen: Es sind Memoiren des jungen Zisterziensermönches Anton Remmelding, der Zeit- und Augenzeuge der Aufhebung und der vorangehenden Prozesse gewesen war. Sosehr der retrospektiv verfasste Bericht Remmeldings ideologisch gefärbt war, da er ihn zum Zeitpunkt verfasste, als er bereits eine evangelische Pastorenstelle innehatte, sind diese Memoiren eine erkenntnisreiche Quelle. Diese zeigt das zwischenmenschliche Drama der Mönche auf, die sich inmitten einer verhärteten Front von erbitterten Kämpfern für die Bewahrung althergebrachter Traditionen und Anhängern der neuen Lehre befanden.
    Pomorze do okresu reformacji było krainą klasztorów i bogatego życia monastycznego, wszakże chrystianizacja regionu nastąpiła wyjątkowo późno, bowiem dopiero w XII wieku. Ze względu na pograniczne położenie i związaną z nim labilną sytuacją polityczną władcy sprowadzili ze Skandynawii oraz z głębi Cesarstwa Rzymskiego zakonników, którzy piastując funkcję duszpasterzy, przyczynili się do rozszerzenia wiary chrześcijańskiej na Pomorzu. W XII i XIII wieku zostały założone konwenty cysterskie, które do okresu reformacji prężnie rozwijały swą działalność, wpływając na życie publiczne oraz gospodarczo-polityczne. Reformacja przebiegała na Pomorzu sukcesywnie i spokojnie, z wyjątkiem miasta hanzy Stralsund, gdzie wypędzono kleryków katolickich. Zwolennikami nauki Lutra szybko stali się młodzi alumni konwentów, w tym również zakonu cysterskiego, którzy pod wpływem humanizmu szerzonego na uniwersytetach byli otwarci na „nową naukę” reformatorów. Zmiana postawy młodych zakonników doprowadziła do wewnętrznego rozłamu zakonów, w związku z tym oficjalne przejęcie wyznania augsburskiego przez książęta pomorskie w 1534 roku, ustanawiające odejście Pomorza od katolicyzmu było logiczną konsekwencją stanu rzeczywistego wśród wiernych. Powyższa rozprawa przedstawia przebieg kasat dokonanych na klasztorach cysterskich na Pomorzu Zaodrzańskim. Głównym punktem odniesienia do dokumentacji źródłowych są zapiski sporządzone w przypadku klasztoru Eldena przez jednego z naocznych świadków zdarzeń – młodego zakonnika Antona Remmeldinga, a późniejszego pastora ewangelickiego. Mimo zabarwienia ideologicznego kronikarza przedstawiającego wcześniejsze wydarzenia już po przejściu na luteranizm, zapiski są ciekawym źródłem przedstawiającym dramaty międzyludzkie zakonników, którzy znaleźli się na ideologicznym froncie podziału między zagorzałymi obrońcami od stuleci przekazywanych wartości a radykalną nową nauką.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 325-350
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oprawa literacka jubileuszu stulecia reformacji w księstwie szczecińskim
    Literary Setting of the 100th Anniversary of the Reformation in the Stettin/Szczecin Duchy
    Autorzy:
    Borysowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591042.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    anniversary of the Reformation
    occasional artistic output
    Latin-German poetry
    Philip (Philipp) II
    Duchy of Pomerania-Stettin/Szczecin (German: das Herzogtum Pommern-Stettin)
    jubileusz reformacji; twórczość okolicznościowa; poezja niemiecko- -łacińska; Filip II; księstwo szczecińskie
    Opis:
    W artykule omówiono przebieg uroczystych obchodów setnej rocznicy wystąpienia Marcina Lutra w księstwie szczecińskim, które zostały przygotowane w związku z ogłoszonym przez księcia Filipa II zarządzeniem w tej sprawie z 22 września 1617 roku. Jubileusz był obchodzony przez kilka dni jako święto religijne (30.10.–2.11.), a także w formie spotkań i odczytów literackich (3–5.11.). Autorami okolicznościowych utworów przygotowanych na obchody była kadra Pedagogium Książęcego (Christoph Hunichius, Heinrich Kielmann, Caspar Kholl) oraz inni nauczyciele działający w księstwie (Caspar Paffius, Philipp Horst, Gregor Frideborn), a także inne osoby, które na tyle sprawnie władały piórem, że mogły odpowiedzieć na wezwanie księcia (Daniel Cramer, Philipp Pitzan). Artykuł omawia zachowane publikacje jubileuszowe i wskazuje na rolę księcia Filipa II jako animatora życia literackiego w księstwie szczecińskim.
    The article presents the commemoration of the 100th anniversary of the speech of Martin Luther in the Duchy of Stettin; the event was organised by virtue of the edict signed on September 22nd, 1617 by Duke Philip II. The jubilee was celebrated for several days, first as religious holidays (October 30th – November 2nd) and later in the form of literary meetings and lectures (November 3–5). The authors of the texts were members of the Ducal Paedagogium Stettin (Christoph Hunichius, Heinrich Kielmann, Caspar Kholl) and other teachers who worked in the Duchy (Caspar Paffius, Philipp Horst, Gregor Frideborn), as well as other people who were skillful enough to write something in response to the Duke’s appeal (Daniel Cramer, Philipp Pitzan). The article presents the survived jubilee publications and emphasises the role of Duke Philip II as an animateur of literary life in the Stettin/Szczecin Duchy
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 4; 285-298
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organizacja Wojskowa Pomorza (1918-1920). Polska konspiracja zbrojna w okresie poprzedzającym powrót Pomorza do Polski. Pytania i postulaty badawcze
    The Military Organization of Pomerania (1918-1920). The Polish armed underground movement in the period preceding Pomerania’s return to Poland. Questions and research postulates
    Die Pommersche Militärorganisation(1918-1920). Die polnische bewaffnete Konspiration in der Zeit vor der Rückkehr Pommernsan Polen. Fragen und Forschungspostulate
    Autorzy:
    Olstowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529374.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Pomorze
    polski ruch narodowy
    Organizacja Wojskowa Pomorza
    powrót Pomorza do Polski
    Pommern
    polnische Nationalbewegung
    Pommersche Militärorganisation
    Rückkehr Pommerns zu Polen
    Pomerania
    the Polish national movement
    the Pomeranian Military Organization
    the return of Pomerania to Poland
    Opis:
    Organizacja Wojskowa Pomorza, istniejąca od końca 1918 do początków 1920 r., była jedną z kilku polskich regionalnych konspiracyjnych organizacji wojskowych powstałych po I wojnie światowej, stawiających sobie za cel przyłączenie ich dzielnic do odradzającego się państwa polskiego. Będąc częścią polskiego ruchu narodowego w prowincji Prusy Zachodnie, w tym także odbiciem jego struktury społecznej, stanowi po upływie stu lat interesujące zjawisko z punktu widzenia historii wojskowej, ale i historii społecznej, zarówno w skali regionalnej, jak i ogólnopolskiej. Nikły stan zachowanej bazy źródłowej skutkuje do dziś skromnym stanem badań nad tą organizacją. W prezentowanym tekście – na miarę źródłowych możliwości – przedstawiono kolejne etapy jej rozwoju organizacyjnego i główne obszary działalności, w powiązaniu z działaniami ruchu polskiego na Pomorzu i sytuacją polityczno-militarną tego obszaru w roku poprzedzającym powrót jego większej części do Polski w styczniu i lutym 1920 r., jak też zmieniającymi się w tym okresie oczekiwaniami wobec OWP ze strony Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej i Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych w Zaborze Pruskim w Poznaniu i naczelnych polskich władz wojskowych w Warszawie. Sformułowano też postulat dalszych badań nad OWP, jej kadrą kierowniczą szczebla centralnego i terenowego oraz bazą członkowską, w powiązaniu z analogicznymi badaniami nad innymi polskimi konspiracjami wojskowymi tamtego czasu: Polską Organizacja Wojskową, Polską Organizacją Wojskową Zaboru Pruskiego oraz Polską Organizacją Wojskową Górnego Śląska.
    Die Pommersche Militärorganisation bestand von Ende 1918 bis Anfang 1920 und war eine von mehreren polnischen regionalen konspirativen Militärorganisationen, die nach dem 1. Weltkrieg entstanden und sich den Anschluss ihrer Regionen an den wieder entstehenden polnischen Staat zum Ziel setzten. Als Teil der polnischen Nationalbewegung in der Provinz Westpreußen und dabei auch ein Abbild ihrer sozialen Struktur stellt sie nach dem Ablauf von hundert Jahren ein interessantes Phänomen aus der Perspektive der Militärgeschichte, aber auch der Sozialgeschichte dar, sowohl im regionalen wie im gesamtpolnischen Maßstab. Die schlechte Quellenlage hat bis heute dazu geführt, dass der Forschungsstand zu dieser Organisation bescheiden ist. Im vorliegenden Text werden im Rahmen der durch die Quellen gegebenen Möglichkeiten die verschiedenen Etappen ihrer organisatorischen Entwicklung und die Hauptgebiete ihrer Aktivität vorgestellt, in Verbindung mit den Aktivitäten der polnischen Bewegung in Pommern und der politisch-militärischen Lage dieses Gebiets im Jahr vor der Rückkehr seines größten Teils an Polen im Januar und Februar 1920, ebenso die sich in dieser Zeit wandelnden Erwartungen an die Organisation von Seiten des Kommissariats des Obersten Volksrats und der Obersten Führung der Streitkräfte im Preußischen Teilungsgebiet in Posen und der obersten polnischen Militärführung in Warschau. Formuliert wird auch die Notwendigkeit weiterer Forschungen zur Organisation, ihres Führungskaders auf zentraler und lokaler Ebene sowie ihrer Mitgliederbasis, in Verbindung mit analogen Forschungen zu anderen polnischen militärischen Konspirationen in dieser Zeit: der Polnischen Militärischen Organisation, der Polnischen Militärischen Organisation des Preußischen Teilungsgebiets sowie der Polnischen Militärischen Organisation von Oberschlesien.
    The  Military Organization of Pomerania, operating from the end of 1918 to the beginning of 1920, was one of several Polish regional underground military organizations established after World War I, aiming to incorporate their districts into the reviving Polish state. As part of the Polish national movement in West Prussia, it reflected  the provinces’s inhabitants’  social structure. After a hundred years it constitutes an interesting phenomenon from the point of view of not only military history, but also social history- both on a regional and national level. The poor condition of the preserved source base still results in a modest state of research concerning this organization. The presented text presents subsequent stages of its organizational development and the main areas of activity, along  with the activities of the Polish movement in Pomerania and the political and military situation of this area in the year preceding the return of most of Pomerania to Poland in January and February 1920.  It also takes into consideration the expectations towards the Military Organization of Pomerania as expressed by  the Commissariat of the Supreme People's Council and the Main Command of the Armed Forces in the Prussian Partition in Poznań and the Polish Supreme Military Authorities in Warsaw. A postulate was also formulated to carry out  further research on the Military Organization of Pomerania, its management at the central and local levels, and a membership base, in conjunction with similar research on other Polish military underground movements of that time: the Polish Military Organization, the Polish Military Organization of the Prussian Partition and the Polish Military Organization of Upper Silesia.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2019, 46; 113-139
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pommern und Pommerellen in der Zeit Swantopolks Von Danzig (bis 1266)
    Western Pomerania in relation to Eastern Pomerania in the time of Świętopełk Gdańsk (up till 1266)
    Autorzy:
    Smoliński, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591286.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Pommern
    Pommerellen
    pommersche Dynastien
    Swantopolk
    Barnim I
    wartislaw III.
    Mestwin II.
    Bischöfe von Cammin
    west Pomerania
    Eastern Pomerania
    Pomeranian dynasties
    Świętopełk
    warcisław III
    Mestwin II
    Bishops of kamień
    Pomorze Zachodnie
    Pomorze wschodnie
    dynastie pomorskie
    Mściwoj II
    biskupstwo kamieńskie
    biskupi kamieńscy
    Opis:
    W XIII w. obszar Pomorza był podzielony pomiędzy dwie dynastie książęce. Zachodnią częścią regionu władali książęta z dynastii określanej jako gryficka. W najnowszej litera- turze przedmiotu istnieje przekonanie, że członkowie tej dynastii rządzili także od drugiej połowy lat trzydziestych XIII w. albo do początku lat czterdziestych tegoż wieku w ziemi sławieńskiej. Trudno przy tym wykazać, że ich władza sięgała też ziemi słupskiej. Ziemi sła- wieńskiej sięgała też kościelna, a potem również feudalna obediencja biskupów kamieńskich. We wschodniej części Pomorza rządy sprawowali dynaści nazywani w literaturze przedmiotu Sobiesławicami. Przez długi czas sprawowali oni urzędy namiestników pomorskich z ramienia piastowskiego. Sytuację tę zmienił Świętopełk gdański, zdobywając w 1227 r. niezależność od Polski. Księcia gdańskiego z władcami Pomorza Zachodniego początkowo łączyły dobre relacje. Ich gwarantem było małżeństwo siostry Świętopełka Mirosławy z księ- ciem zachodniopomorskim Bogusławem II. Owocem tego związku był książę Barnim I, który w interesującym nas okresie, wraz ze swoim kuzynem Warcisławem III, kształtowali politykę księstw zachodniopomorskich. Obaj Gryfici musieli odpowiedzieć na zaborczość w polityce zachodniej Świętopełka i ustosunkować się najpierw do zajęcia przez niego ziemi słupskiej (na Duńczykach między 1225 a 1227 r.), a potem do opanowania ziemi sławieńskiej (przed 1240 r.). Na tym tle cyklicznie od 1253 r. dochodziło do walk pomiędzy władcami obu części Pomorza. Gryfici w swych dążeniach byli wspierani przez biskupów kamień- skich, zwłaszcza Hermana von Gleichena. Jednak niepowodzenia w walkach ze Świętopeł- kiem skłoniły już w latach sześćdziesiątych XIII w. biskupa kamieńskiego do porozumienia z władcą gdańskim. Nie wiadomo przy tym, czy do końca życia Świętopełka gdańskiego zawarł on pokój z Barnimem I (rządzącym całym Pomorzem Zachodnim po śmierci War- cisława III). Znamiennym w tym względzie zdaje się być fakt rozmów prowadzonych przez Barnima I z synem Świętopełka Mściwojem II w 1264 r., w dobie buntu najstarszego z synów władcy gdańskiego.
    In the 13th century, Pomerania was divided between two princely houses. The western part of the region was ruled by princes from the Griffin dynasty. In the most recent source litera- ture, a claim has been made that members of this house also ruled the Land of Sławno from the second half of the thirties or until the early forties of the thirteenth century. It is therefore difficult to prove that their power also stretched as far as the Land of Słupsk. The Land of Sławno was also under ecclesial, and later feudal jurisdiction of the bishops of Kamień. In Eastern Pomerania, the Samborides (Polish: Sobiesławice), as they are called in source lit- erature, were the ruling house. For a long time they held the office of Pomeranian governors on behalf of the Piast dynasty. This situation was changed by Swietopelk II – the Duke of Gdansk, who in 1227 secured the region’s independence from Poland. Initially, the duke and the rulers of West Pomerania had good relations. Mutual good will was guaranteed by the marriage of Swietopelk’s sister Miroslawa and Prince Bogislaw II of West Pomerania. Out of this matrimony, Barnim I was born, who in the described period, together with his cousin Wartislaw III, shaped the policy of the West Pomeranian principalities. Both Griffins had to hold ground against Swietopelk’s aggressive eastbound expansion and respond to his occupation of the Land of Słupsk (taken from the Danes between 1225 and 1227), and then to the occupation of the Land of Sławno (before 1240). The House of Griffin was supported by the bishops of Kamień, of whom Herman von Gleichen was the most prominent. Howev- er, after many lost battles against Swietopelk, in the sixties of the 13th century, the Bishop of Kamień had to reach an agreement with the Gdańsk ruler. Little is known whether he made peace with Barnim I (ruling all Western Pomerania after the death of Wartislaw III) while Swietopelk was still alive. It is significant in this regard that Barnim I held talks with Swietopelk’s son Mestwin II in 1264, during the rebellion of the eldest sons of the Gdańsk ruler.
    Im 13. Jahrhundert teilten sich zwei Herzogsgeschlechter die Herrschaft über die pommer- schen Gebiete. Im Westen (Pommern) herrschten die sogenannten Greifenherzöge. Die neu- este Forschungsliteratur ist davon überzeugt, dass Vertreter dieses Geschlechts ab Mitte der 1230er Jahre oder bis zum Beginn der 1240er Jahre auch im Schlawer Land herrschten. Es ist dabei schwer nachzuweisen, ob sich ihr Herrschaftsgebiet bis ins Stolper Land erstreckte. Das Schlawer Land unterstand zudem der kirchenrechtlichen und später landesherrlichen Hoheit der Bischöfe von Cammin. Im Osten (Pommerellen) herrschte das Geschlecht der Samboriden, lange Zeit als Statthalter der Piastenherrscher. Swantopolk von Danzig änderte dies, indem er 1227 die Unabhängig- keit von Polen erlangte. Swantopolk pflegte anfangs gute Beziehungen zu den Greifenherr- schern, die durch die Ehe zwischen seiner Schwester Miroslawa und dem Pommernherzog Bogislaw II. gefestigt wurden. Aus dieser Verbindung ging Herzog Barnim I. hervor, der in dem hier behandelten Zeitabschnitt gemeinsam mit seinem Cousin Wartislaw III. die Politik in Pommern gestaltete. Beide Greifenherrscher mussten auf die nach Westen gerich- tete Expansionspolitik Swantopolks reagieren und sich zu seiner Landnahme zunächst im Stolper Land (von den Dänen zwischen 1225 und 1227) sowie später im Schlawer Land (vor 1240) positionieren. Vor diesem Hintergrund kam es ab 1253 regelmäßig zu Kämpfen zwi- schen den Herrschern in Pommern und Pommerellen. Die Camminer Bischöfe, insbeson- dere Hermann von Gleichen, unterstützten die Greifenherzöge. Die Niederlagen im Kampf gegen Swantopolk von Danzig veranlassten den Camminer Bischof jedoch bereits in den 1260er Jahren dazu, mit diesem ein Abkommen zu schließen. Wir wissen allerdings nicht, ob Swantopolk von Danzig noch zu Lebzeiten Frieden schloss mit Barnim I., der nach dem Tod Wartislaws III. über ganz Pommern herrschte. In diesem Zusammenhang scheint es von Bedeutung, dass 1264, als Swantopolks ältester Sohn Mestwin II. sich gegen seinen Vater erhoben hatte, Gespräche zwischen Mestwin II. und Barnim I. stattfanden.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2019, 32; 89-125
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Oddano Ministerstwu Wojny Pomorze jako domenę wojskową”. Wojsko Polskie a władze cywilne i społeczeństwo Pomorza w 1920 roku
    „Pomerania was given to the Ministry of War as a Military Domain”. The Polish Army’s Relationship with the Civil Authorities and the Society of Pomerania in 1920
    „Die Übergabe Pommerns an das Kriegsministerium als militärische Domäne”. Die polnische Armee gegenüber den zivilen Behörden und der Gesellschaft Pommerns im Jahr 1920
    Autorzy:
    Olstowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/55159029.pdf
    Data publikacji:
    2024-11-21
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Pomorze
    województwo pomorskie
    powrót Pomorza do Polski
    integracja
    unifikacja
    II Rzeczpospolita
    Wojsko Polskie
    Pomerania
    Pomeranian Voivodeship
    return of Pomerania to Poland
    integration
    unification
    Second Polish Republic
    Polish Army
    Pommern
    Pommersche Woiwodschaft
    Rückkehr Pommerns nach Polen
    Integration
    Vereinigung
    Zweite Polnische Republik
    Polnische Armee
    Opis:
    Odrodzenie Polski w 1918 r. oznaczało konieczność unifikacji ziem trzech byłych zaborów. W pierwszych latach przebiegała ona w warunkach wojen o niepodległość i granice państwa. Jednym z istotnych fragmentów tego procesu była integracja z Polską Pomorza Gdańskiego. Rok 1920, pierwszy w odrodzonej Polsce, był dla społeczeństwa i władz województwa pomorskiego szczególnie trudny, głównie ze względu na gospodarcze skutki integracji z pozostałymi ziemiami polskimi, ale też słabość wciąż jeszcze struktur państwowych. Podnosiło to rolę wojska, wpierw w okresie istnienia Frontu Pomorskiego, którego wojska przejmowały w styczniu i lutym 1920 r. Pomorze dla Polski, a następnie wojskowej administracji terytorialnej, jaką było Dowództwo Okręgu Generalnego Pomorze. W artykule przeanalizowano przyczyny i symptomy napięć pomiędzy wojskiem a społeczeństwem i władzami cywilnymi Pomorza w 1920 r., które wywarły niekorzystny wpływ na tempo integracji Pomorza z Polską w pierwszych latach niepodległości.
    The rebirth of Poland in 1918 meant the need to unify the lands of the three former partitions. Initially, this took place under the conditions of the wars for independence and the state’s borders. One of the important parts of this process was the integration of Gdańsk Pomerania with Poland. The year 1920, the first in reborn Poland, was particularly difficult for the society and authorities of the Pomeranian Voivodeship, mainly due to the economic effects of integration with the remaining Polish lands, but also the weakness of the existing state structures. This increased the role of the army, first during the existence of the Pomeranian Front, whose troops took Pomerania for Poland in January and February 1920, and then of the military territorial administration, which was the Command of the General District of Pomerania. The author analyzes the causes and symptoms of the tensions that existed between the army and both the civilian authorities and Pomeranian society in general in 1920, which had an adverse effect on the pace of Pomerania’s integration with Poland in the first years of independence.
    Die Wiedergeburt Polens im Jahr 1918 bedeutete, dass die Länder der drei ehemaligen Teilungen vereinigt werden mussten. In den ersten Jahren geschah dies unter den Bedingungen der Kriege um Unabhängigkeit und nationale Grenzen. Ein wichtiger Teil dieses Prozesses war die Eingliederung von Danzig-Pommern in den polnischen Staat. Das Jahr 1920, das erste im wiedergeborenen Polen, war für die Bevölkerung und die Behörden der Woiwodschaft Pommern besonders schwierig, vor allem wegen der wirtschaftlichen Folgen der Integration mit den übrigen polnischen Gebieten, aber auch wegen der Schwäche der noch bestehenden staatlichen Strukturen. Damit stieg die Rolle der Armee, zunächst während des Bestehens der Pommerschen Front, deren Truppen im Januar und Februar 1920 Pommern für Polen übernahmen, und anschließend die militärische Territorialverwaltung – das sogenannte Pommersche Generalkommando. Der Artikel analysiert die Ursachen und Symptome der Spannungen zwischen der Armee und der Gesellschaft und den zivilen Behörden Pommerns im Jahr 1920, die sich negativ auf das Tempo der Integration Pommerns in Polen in den ersten Jahren der Unabhängigkeit auswirkten.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2024, XXV(LXXVI), 3(289); 53-86
    1640-6281
    3071-6829
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie Pomorze czy Prusy Zachodnie? Kwestia przynależności państwowej regionu w latach 1918-1920
    Polish Pomerania or West Prussia? The issue of the political belonging of the region in the years 1918-1920
    Polnisches Pommern oder Westpreußen? Die Frage der staatlichen Zugehörigkeit der Region in den Jahren 1918-1920
    Autorzy:
    Kłaczkow, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529398.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Pomorze Gdańskie
    ziemie: chełmińska
    michałowska
    lubawska
    Prusy Zachodnie
    Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej
    Rady Ludowe, Organizacja Wojskowa Pomorza
    Danziger Pommern, Kulmer Land, Michelauer Land, Land Löbau, Westpreußen
    Unterkommissariat des Obersten Volksrats
    Volksräte
    Pommersche Militärorganisation
    Gdańsk Pomerania
    lands of Chełmno
    Michałów
    Lubawa
    West Prussia
    Subcommittee of the Supreme People's Council
    People's Councils
    Military Organization of Pomerania
    Opis:
    Obszar Pomorza Gdańskiego i powiązanych z nim historycznie ziem: chełmińskiej, michałowskiej i lubawskiej funkcjonował w II Rzeszy jako obszar administracyjny Prusy Zachodnie. Przez wieki przenikały się na tym terenie wpływy polskie i niemieckie, a teren przechodził z rąk do rąk. Pierwotnie należący do Królestwa Polskiego, w XIII i XIV wieku zajęty przez Zakon Krzyżacki, od 1466 do 1772 r. ponownie w ramach Polski przeszedł następnie w wyniku rozbiorów do państwa pruskiego. W 1914 r. u progu wybuchu Wielkiej Wojny wydawało się, że tę kilkuwiekową rywalizację wygrała strona niemiecka. Tendencje demograficzne były bowiem bardziej korzystne dla Niemców. Według oficjalnych danych pochodzących ze spisu ludności z 1910 roku ówczesną prowincję Prusy Zachodnie zamieszkało 65% ludności niemieckiej i 35 % polskiej. Cztery lata Wielkiej Wojny odmieniły tę sytuację. W listopadzie 1918 r. Niemcy przegrały wojnę, a na arenę międzynarodowych rokowań powróciła sprawa niepodległości Polski i jej powrotu nad Bałtyk. Miejscowe koła polskie podjęły również działania mające na celu zorganizowanie lokalnych struktur polskich. Tak powstał Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej z siedzibą w Gdańsku, a w każdym powiecie lokalne Rady Ludowe. Powstawały również struktury konspiracyjne, w tym przede wszystkim Organizacja Wojskowa Pomorza. Jej struktury były szczególnie aktywne w Borach Tucholskich oraz na terenie ziemi chełmińskiej. O ostatecznym kształcie granic i przynależności spornych ziem zadecydował traktat wersalski podpisany w dniu 28 czerwca 1919 r. Na jego mocy 62 % terenu prowincji Prusy Zachodnie zostało przyznane Polsce. Poza Polską pozostała jednak stolica ziemi pomorskiej – Gdańsk, który przez kolejne pokolenie wiódł życie wolnego miasta. To zadecydowało, że nową stolicą polskiego Pomorza został Toruń, który powrócił do Polski 18 stycznia 1920 r.
    The area of Gdańsk Pomerania and the historically related lands of Chełmno, Michałów and Lubawa functioned in the Second Reich as the administrative area of West Prussia. For centuries, Polish and German influences had affected the territory, which tended to change its owners. Originally, the territory belonged to the Kingdom of Poland; in the 13th and 14th centuries it was occupied by the Teutonic Order, while from 1466 to 1772 it remained again under the authority of Poland only to become part of  the Prussian state as a result of partitions. In 1914, at the beginning of the outbreak of the Great War, it seemed that the German party had won this competition lasting  for several centuries. Demographic trends were more favorable for the Germans. According to the official data of the 1910 census, the then province of West Prussia was inhabited by 65% of the German and 35% of the Polish population. Four years of the Great War changed this situation. In November 1918, Germany lost the war, and the issue of Poland's independence and its return to the Baltic came back  to the arena of international negotiations. Local Polish circles also took actions to organize local Polish structures. This is how the Subcommittee of the Supreme People's Council based in Gdańsk was established; what is more, local People's Councils were set up in each county. Underground structures were also emerging, including above all the Military Organization of Pomerania. Its structures were particularly active in the Tuchola Forest and in the Chełmno region. The final shape of the borders and the political  belonging of the disputed lands was decided by the Versailles Treaty signed on 28 June 1919. Upon the strength of the Versailles Treaty, 62% of the area of the province of  West Prussia was granted to Poland. However, the capital of Pomerania - Gdańsk, which was declared  the free city, remained outside Poland. All this  influenced the fact that Toruń, which returned to Poland on 18 January  1920, became the new capital of Polish Pomerania.
    Das Gebiet des Danziger Pommerns und der mit ihm historisch verbundenen Länder von Kulm, Michelau und Löbau bildete im Deutschen Kaiserreich das Verwaltungsgebiet Westpreußen. Jahrhundertelang durchdrangen sich auf diesem Gebiet polnische und deutsche Einflüsse und das Gebiet wechselte ständig den Besitzer. Ursprünglich gehörte es zum Königreich Polen, im 13. und 14. Jahrhundert wurde es vom Deutschen Orden besetzt, 1466-1772 war es erneut bei Polen und kam danach infolge der Teilungen an den preußischen Staat. 1914, vor Beginn des 1. Weltkriegs hatte es den Anschein, als sei diese jahrhundertelange Rivalität von der deutschen Seite gewonnen worden. Denn die demografischen Tendenzen entwickelten sich zugunsten der Deutschen. Nach den offiziellen Angaben aus der Volkszählung von 1910 wohnte in der damaligen Provinz Westpreußen 65% deutsche und 35% polnische Bevölkerung. Die vier Jahre des Großen Kriegs veränderten diese Situation. Im November 1918 verlor Deutschland den Krieg und die Frage der Unabhängigkeit Polens und seiner Rückkehr an die Ostsee kehrte auf die Tagesordnung der internationalen Verhandlungen zurück. Örtliche polnische Kreise wurden aktiv, um lokale polnische Strukturen zu organisieren. Auf diese Weise entstanden das Unterkommissariat des Obersten Volksrats mit Sitz in Danzig sowie lokale Volksräte in jedem Landkreis. Ebenso entstanden konspirative Strukturen, darunter vor allem die Pommersche Militärorganisation. Ihre Strukturen waren vor allem in der Tucheler Heide und auf dem Gebiet des Kulmer Landes aktiv. Über den endgültigen Verlauf der Grenzen und die Zugehörigkeit strittiger Gebiete entschied der Versailler Vertrag, der am 28. Juni 1919 unterschrieben wurde. Nach seinen Bestimmungen wurden 62% des Gebiets der Provinz Westpreußen Polen zugesprochen. Außerhalb von Polen blieb jedoch die Hauptstadt von Pommern, Danzig, das während der folgenden Generation als Freie Stadt existierte. Das führte dazu, dass zur neuen Hauptstadt des polnischen Pommerns Thorn wurde, das am 18. Januar 1920 zu Polen zurückkehrte.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2019, 46; 7-24
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Der konflikt zwischen den Herzögen von Pommern-Stettin und dem Deutschen Orden in Preußen um die Besetzung des Erzbistums Riga in den jahren 1394–1403 im Lichte neuester Studie
    The conflict over the archbishopric of Riga between the Szczecin dukes and the teutonic order in Prussia in the years 1394–1403 in light of the latest research
    Autorzy:
    Simiński, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591306.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Herzöge von Pommern-Stettin
    Erzbistum Riga
    Deutschorden in Preußen
    Livland
    Deutsches Reich
    Swantibor I.
    Otto II.
    johannes von Sinten
    johannes von wallenrode
    konrad Zöllner von Rotenstein
    konrad von jungingen
    wenzel IV.
    Szczecin Dukes
    Riga archbishopric
    Teutonic Order in Prussia
    Livonia
    German Reich
    Swantibor I
    Otto II
    wenceslaus IV
    książęta szczecińscy
    arcybiskupstwo ryskie
    zakon krzyżacki w Prusach
    Inflanty
    Rzesza Niemiecka
    Świętobor I
    jan von Sinten
    jan von wallenrode
    wacław IV
    Opis:
    30 IV 1388 r. w Świeciu nad Wisłą doszło do zawarcia układu o służbę najemną między książętami szczecińskimi Świętoborem I i Bogusławem VII a wielkim mistrzem Konradem Zöllner von Rotenstein i Zakonem. Dokument zobowiązywał władców pomorskich do udzielenia Krzyżakom pomocy wojskowej na każde ich wezwanie w ciągu dziesięciu lat. Zakazywał również sprzymierzać się z wrogami Zakonu w tym czasie. Porozumienie zosta- ło umocnione bezzwrotnym subsydium w wysokości 6000 guldenów i pożyczką w kwocie 2000 kop groszy czeskich przeznaczonych dla Gryfitów. Świętobor I był w tym okresie blisko związany z dworem króla rzymskiego Wacława IV, gdzie pełnił funkcję sędziego sądu na- dwornego. W 1391 r. dotychczasowy arcybiskup ryski Johannes von Sinten w wyniku kon- fliktu z inflancką gałęzią zakonu krzyżackiego opuścił Inflanty i udał się najpierw do Lubeki, a następnie do Pragi. Książę szczeciński wysuwając kandydaturę swojego syna Ottona II na funkcję metropolity ryskiego uzyskał początkowo wsparcie dla swoich zamierzeń u króla rzymskiego Wacława IV oraz króla polskiego Władysława II Jagiełły i wielkiego księcia litewskiego Witolda. Arcybiskup Johannes von Sinten został we wrześniu 1393 r. pozbawiony urzędu, a papież Bonifacy IX wskazał jako nowego ordynariusza Johannesa von Wallenrode, bratanka byłego wielkiego mistrza Konrada von Wallenrode. W listopadzie 1394 r. wierni Sintenowi kanonicy ryscy wybrali Ottona II na arcybiskupstwo ryskie. Księciu udało się dotrzeć do Inflant, gdzie 5 III 1396 r. jako koadiutor ryski zawarł układ z Witoldem. Wobec rozbieżnych celów politycznych sformowana ad hoc koalicja na rzecz Ottona II ostatecznie się rozpadała, a młody Gryfita został zmuszony do opuszczenia archidiecezji. Wydarzenia te doprowadziły pod koniec 1396 r. do wypowiedzenia przez księcia Świętobora I układu z Krzyżakami. Gryfita obarczył całkowitą odpowiedzialnością za niepowodzenie Ottona II wielkiego mistrza Konrada von Jungingena i Zakon. Konflikt szczecińsko-krzyżacki zakończył się zawarciem w dniu 2 IV 1403 r. w Czarnem porozumienia z wielkim mistrzem Konradem von Jungingenem.
    On April 30, 1388, an agreement on mercenary service was concluded in Świecie on the Riv- er Vistula between Pomeranian Dukes Swantibor I and Bogislaw VII, Grand Master Konrad Zöllner von Rotenstein, and the Order. The document obliged the Pomeranian rulers to provide the Teutonic Knights with military assistance when need be, for a decade. It also forbade allying with the enemies of the Order for the same period of time. The agreement was strengthened by a non-returnable subsidy of 6,000 guilders and a loan of 2,000 three scores of Czech grosches intended for the House of Griffins. In this period, Swantibor I was closely associated with the court of the Roman King Wence- slaus IV where he served as court judge. In 1391, the then Archbishop of Riga, Johannes von Sinten, as a result of a conflict with the Livonian branch of the Teutonic Order, left Livonia for, first, Lübeck and, then, Prague. Submitting the candidacy of his son Otto II for the function of the metropolitan bishop of Riga, the Duke of Szczecin at first received the sup- port for his intentions of Roman King Wenceslaus IV, Polish king Władysław II Jagiełło and Vytautas the Great. Archbishop Johannes von Sinten was removed from office in Septem- ber 1393, and Pope Boniface IX appointed Johannes von Wallenrode, nephew of the former Grand Master Konrad von Wallenrode, as the new ordinary. In November 1394, the faithful canons of Archbishop Johannes von Sinten, elected Otto II Archbishopric of Riga. The duke managed to reach Livonia, where on March 5, 1396, as a coadjutor of Riga, he managed to make an arrangement with Vytautas the Great. Due to divergent political goals, the ad hoc coalition formed for Otto II eventually fell apart, whereas the young representative of the House of Griffin was compelled to leave the archdio- cese. These events led Duke Swantibor I to terminate, by the end of 1396, his agreement with the Teutonic Knights. The duke blamed Grand Master Konrad von Jungingen and the Order for the failure of Otto II. The conflict between Szczecin and the Teutonic Order ended with the conclusion, on April 2, 1403, of an agreement with Grand Master Konrad von Jungingen in Hammerstein.
    Am 30. April 1388 wurde in Schwetz an der Weichsel ein Vertrag über den Söldnerdienst zwischen den Herzögen von Pommern-Stettin, Swantibor I. und Bogislaw VII., dem Hoch- meister Konrad Zöllner von Rotenstein und dem Deutschen Orden abgeschlossen. Dieses Dokument verpflichtete die pommerschen Herrscher für zehn Jahre, auf jede Aufforderung der Deutschordensritter ihnen militärische Hilfe zu leisten. Es verbot zudem jegliche Allianz mit den Feinden des Ordens innerhalb dieses Zeitraums. Das Abkommen wurde durch ein nicht rückzahlbares Subsidium in Höhe von 6000 Gulden und ein Darlehen von 2000 Schock böhmische Groschen zugunsten der Greifen bekräftigt. Swantibor I. war in dieser Zeit eng mit dem Hof des römisch-deutschen und böhmischen Königs Wenzel IV. verbunden, wo er als Richter am Hofgericht tätig war. 1391 verließ der bisherige Rigaer Erzbischof Johannes von Sinten Livland aufgrund eines Konflikts mit dem livländischen Zweig des Deutschen Ordens und ging zunächst nach Lübeck und dann nach Prag. Der Stettiner Herzog, der sei- nen Sohn Otto II. als Kandidaten für das Amt des Metropoliten von Riga vorschlug, erhielt zunächst Unterstützung für seine Pläne von dem König Wenzel IV., dem polnischen König Władysław II. Jagiełło und dem Großfürsten von Litauen Vytautas. Erzbischof Johannes von Sinten wurde im September 1393 seines Amtes enthoben und Papst Bonifatius IX. ernannte Johannes von Wallenrode, den Neffen des ehemaligen Hochmeisters Konrad von Wallenro- de, zum neuen Ordinarius. Im November 1394 wählten Stiftsherren, die Sinten treu blieben, Otto II. für das Erzbistum Riga. Dem Herzog gelang es, nach Livland zu kommen, wo er am 5. März 1396 als Koadjutor von Riga ein Bündnis mit Vytautas abschloss. Angesichts divergierender politischer Ziele brach die zugunsten von Otto II. gebildete Ad-hoc-Koaliti- on schließlich auseinander und der junge Mann war gezwungen, die Erzdiözese zu verlas- sen. Diese Ereignisse führten Ende 1396 dazu, dass Swantibor I. von dem Vertrag mit dem Deutschen Orden zurücktrat. Der Greifenherzog schrieb die gesamte Verantwortung für das Scheitern von Otto II. dem Hochmeister Konrad von Jungingen und dem Orden zu. Der Konflikt zwischen Pommern-Stettin und dem Deutschen Orden endete mit einer Einigung mit Hochmeister Konrad von Jungingen am 2. April 1403 in Hammerstein.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2019, 32; 127-161
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skład oraz przekrój społeczny oddziałów Frontu Pomorskiego wkraczających na Pomorze w styczniu i lutym 1920 r.
    The composition and social profile of the units of the Pomeranian Front entering Pomerania in January and February 1920
    Die Zusammensetzung und soziale Struktur der Abteilungen der Pommerschen Front, die im Januar und Februar 1920 in Pommern einmarschierten
    Autorzy:
    Smoliński, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529390.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Rzeczpospolita Polska
    Wojsko Polskie
    Armia Polska we Francji
    Front Pomorski
    Józef Haller
    Józef Dowbor-Muśnicki
    traktat wersalski
    Pomorze
    Wolne Miasto Gdańsk
    rewindykacja Pomorza przez Polskę
    Republik Polen
    Polnische Armee
    Polnische Armee in Frankreich
    Pommersche Front
    Józef Dowbór-Muśnicki
    Versailler Vertrag
    Pommern
    Freie Stadt Danzig
    Rückgewinnung Pommerns durch Polen
    the Republic of Poland, the Polish Army
    the Polish Army in France
    the Pomeranian Front
    the Treaty of Versailles
    Pomerania
    the Free City of Gdańsk
    the revendication of Pomerania by Poland
    Opis:
    Pomimo upływu wielu lat od opisywanych poniżej wydarzeń oraz dość już dzisiaj bogatej literatury dotyczącej tego problemu, nadal brak jest w polskiej historiografii dostatecznie pełnego i wyczerpującego zagadnienie omówienia udziału polskich sił zbrojnych w mającej miejsce w styczniu i lutym 1920 r. operacji przejmowania ziem scedowanych Polsce przez Niemcy na mocy postanowień traktatu wersalskiego. Podobnie jest też z opisem ich przekroju społecznego. Znacznie lepiej przedstawiają się natomiast badania dotyczące przebiegu akcji rewindykacyjnej ze stycznia i lutego 1920 r. Dzieje się tak, choć tematyka ta – od czasu do czasu – głównie przy okazji kolejnych rocznic, zdaje się budzić pewne zainteresowanie historyków. Nie inaczej jest również obecnie, gdy trwają obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości państwowej.Stąd też autor postanowił pokazać możliwie pełny skład oraz przekrój społeczny wojsk Frontu Pomorskiego, które w styczniu i lutym 1920 r. wzięły udział w akcji przejmowania ziem pomorskich przyznanych Polsce na mocy traktatu w Wersalu. Poza tym omówił on też ich proweniencję, a także wpływ, jaki miała ona na ich stan oraz rzeczywistą wartość bojową w momencie rozpoczynania się akcji rewindykacyjnej. W efekcie tego widoczna jest skala tej wojskowej operacji, która wskazuje, że była to wówczas najważniejsza akcja militarna odrodzonej Rzeczpospolitej Polskiej.
    Obwohl seit den unten beschriebenen Ereignissen viele Jahre vergangen sind und es heute eine recht reichhaltige Literatur zu diesem Problem gibt, fehlt es in der polnischen historischen Literatur bis heute an einer ausreichend vollständigen und das Phänomen erschöpfend behandelnden Abhandlung über die Beteiligung der polnischen Streitkräfte an der Operation, bei der im Januar und Februar 1920 die infolge des Versailler Vertrags von Deutschland an Polen abgetretenen Gebiete übernommen wurden. Ähnlich verhält es sich mit der Beschreibung ihres sozialen Querschnitts. Dagegen sieht es bei den Forschungen zum Verlauf der Wiedergewinnungsaktion vom Januar und Februar 1920 wesentlich besser aus. Dies ist so, obwohl diese Thematik von Zeit zu Zeit, hauptsächlich anlässlich von Jahrestagen, ein gewisses Interesse bei den Historikern zu erregen scheint. Nicht anders verhält es sich auch gegenwärtig, während der Feiern zum 100. Jubiläum der Wiedergewinnung der staatlichen Unabhängigkeit durch Polen.            Deshalb hat der Autor auch beschlossen, die möglichst vollständige Zusammensetzung und soziale Struktur der Armeen der Pommerschen Front zu präsentieren, die im Januar und Februar 1920 an der Aktion teilnahmen, bei der die Pommerschen Gebiete übernommen wurden, die Polen durch den Vertrag von Versailles zugesprochen worden waren. Außerdem bespricht er auch ihre Herkunft sowie den Zustand und den tatsächlichen Kampfwert zum Zeitpunkt des Beginns der Wiedergewinnungsaktion. Dadurch wird der Umfang der militärischen Operation sichtbar, der aufzeigt, dass es sich dabei um die damals wichtigste militärische Aktion der wiedergeborenen Polnischen Republik handelte.
    Despite the fact that many years have passed  since the events described below occurred  and the literature  on this problem is quite rich, Polish historiography still lacks the complete and comprehensive discussion concerning the issue of  the participation of the Polish armed forces in the operations of taking over the territories  assigned to Poland by Germany under the provisions of the Versailles Treaty, which  took place in January and February 1920. A similar situation takes place with  the description of their profile.  On the other hand, the research on the process of the revendication actions of January and February 1920 looks much better. Yet,  this subject, from time to time - mainly on the occasion of subsequent anniversaries, seems to arouse some interest of  historians.  It also happens now  when the centenary celebrations of Poland regaining independence are taking place.Therefore, the author decided to show the possibly full composition and social profile of the Pomeranian Front troops, which in January and February 1920 took part in the takeover of Pomeranian lands granted to Poland under the provisions of the Treaty of Versailles. In addition, he also discussed their provenance and the impact they had on their condition and actual combat value at the time the revendication  action began. As a result, the magnitude of this military operation is visible, which indicates that it was then the most important military action of the reborn Polish Republic.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2019, 46; 283-324
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-30 z 30

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies