Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Polish-German war" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-39 z 39
Tytuł:
KAROL MALECZYŃSKI JAKO BADACZ DZIEJÓW WOJNY POLSKO-NIEMIECKIEJ 1109 ROKU
KAROL MALECZYŃSKI AS A RESEARCHER OF THE HISTORY OF THE POLISH-GERMAN WAR IN 1109
Autorzy:
Samp, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/418452.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
Tematy:
Karol Maleczyński
polska historiografia
wojna polsko-niemiecka 1109 roku
Polish historiography
Polish-German war of 1109
Opis:
Deceased scholar from Wroclaw Karol Maleczyński published several scientific papers describing the Polish-German struggle of 1109. The scholar came to very interesting conclusions. As the first of the researchers, he contributed to a rather scrupulous display of political aspects accompanying the causes, course and consequences of the armed clash of 1109. He gave these problems a new tone. The importance of his achievements in this field indicates that no one after him has taken a serious look at the essence of the causes determining the outbreak of this war. Many of his statements from this area have been left in the polish historiography. However, it looks different when trying to comment on the reception of his explanations about the course of war struggles and their direct or long-term consequences. Although no studies have been included in this study, even indirectly referring to the observations made by the Professor, one can risk the assertion that most of his findings still work in science. Sometimes, some adjustments are made to them, but they do not change their fundamental overtone in any diametrical manner. Of course, it is impossible to forget about the observations of a scholar who, under the influence of the development of research, have been subjected to critical cutting, which consequently resulted in a definitive abandonment of them, or in some cases, significant remodeling.
Nieżyjący wrocławski uczony Karol Maleczyński wydał kilka opracowań naukowych, opisujących zmagania polsko-niemieckie z 1109 roku. Uczony ten doszedł do bardzo interesujących wniosków. Jako pierwszy z badaczy przyczynił się do dość skrupulatnego wyświetlenia politycznych aspektów towarzyszących przyczynom, przebiegowi oraz skutkom starcia zbrojnego z 1109 roku. Nadał tym problemom nowy ton. O doniosłości jego dokonań na tym polu świadczy, że nikt po nim nie podjął się gruntownego wejrzenia w istotę przyczyn warunkujących wybuch tej wojny. Wiele z jego stwierdzeń z tego obszaru ostało się w rodzimej historiografii. Inaczej sprawa jednak wygląda przy próbie skomentowania recepcji jego wyjaśnień dotyczących przebiegu zmagań wojennych i ich bezpośrednich, czy długofalowych następstw. Chociaż nie wzięto w niniejszych badaniach pod uwagę wszystkich prac badawczych nawiązujących nawet w sposób pośredni do obserwacji poczynionych przez Profesora, to można jednak zaryzykować twierdzenie, że większość jego wniosków w dalszym ciągu funkcjonuje w nauce. Niekiedy wprowadza się do nich pewne korekty, ale które nie zmieniają w jakiś diametralny sposób ich zasadniczego wydźwięku. Oczywiście nie sposób w tym miejscu zapomnieć również o spostrzeżeniach uczonego, które pod wpływem rozwoju badań doczekały się krytycznego rozbioru, co w konsekwencji spowodowało ostateczne zarzucenie ich, względnie w niektórych przypadkach, znaczne przemodelowanie.
Źródło:
Colloquium; 2018, 10, 2; 107-138
2081-3813
2658-0365
Pojawia się w:
Colloquium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze w sprawie tragicznych wydarzeń 3–4 września 1939 roku w Bydgoszczy
More on the Tragic Events of 3–4 September 1939 in Bydgoszcz
Autorzy:
Olstowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388109.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Bloody Sunday of Bydgoszcz
World War II
Polish-German war of 1939
historical memory
historical narrative
Opis:
The tragic events of 3–4 September 1939 in Bydgoszcz, which went down in history as ‘The Bloody Sunday of Bydgoszcz’ due to German propaganda, are among the unsolved mysteries of World War II and mark the beginning of the Polish campaign in September 1939. The prevailing view in Polish historiography is that in the morning hours of 3 September, a German sabotage took place in Bydgoszcz, which involved an attack on the retreating troops of the Polish Army, defeated in the so-called ‘Pomeranian corridor’, by either local Germans or outside saboteurs. According to the opinion prevailing in German historical publications relating to these events, amid wartime panic and anti-German psychosis, as the Polish troops were retreating through the city, they and the armed groups of local Polish self-defence started mutual shelling of one another. The German minority was blamed for this, which resulted in its brutal pacification. For over ten years, a Polish historian Włodzimierz Jastrzębski has been presenting an opinion that differs from the Polish historiography. The present article is a polemic against his latest book on the subject, in which he blames the events of Bydgoszcz and the brutal pacification of the German community in Bydgoszcz and neighbouring towns on local Polish military and civilian authorities who, in his view, sought a crackdown on the German minority. The article addresses errors in his method, criticism of sources and the manner in which they were used, in compliance with a preconceived thesis. The author has also presented his own hypotheses on the origin and the course of the events of 3–4 September 1939 in Bydgoszcz.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2023, 88, 1; 127-153
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie było miejsca na kompromis. Uwagi w związku z książką: Ryszard Kaczmarek, Powstania śląskie 1919–1920–1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019
There was no room for compromise. Comments on Ryszard Kaczmarek’s book Powstania śląskie 1919–1920–1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka [The Silesian Uprisings 1919–1920–1921. The unknown Polish-German war], Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019, p. 624
Autorzy:
Białokur, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1397859.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Ryszard Kaczmarek
powstania śląskie
1919–1921
wojna polsko-niemiecka
The Silesian Uprisings
Polish-German war
Opis:
Uwagi w związku z książką Ryszarda Kaczmarka zatytułowaną Powstania śląskie 1919–1920–1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka (Kraków 2019).
Comments on Ryszard Kaczmarek’s book Powstania śląskie 1919–1920–1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka [The Silesian Uprisings 1919–1920–1921. The unknown Polish-German war] (Cracow 2019).
Źródło:
Studia Podlaskie; 2020, 28; 251-266
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Major Zygmunt Kunisz – artylerzysta zamordowany w Charkowie (1894–1940)
Autorzy:
Jarno, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631689.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish artillery, Polish-German war in 1939, prisoner-of-war camp in Starobelsk
artyleria polska, wojna polsko-niemiecka 1939, obóz jeniecki w Starobielsku
Opis:
The article describes the life of Major Zygmunt Kunisz, one of the victims of the Soviet crime of 1940. He was an artillery officer of armoured trains during the Polish-Bolshevik war, and after the war he served in the 22nd and 28th Light Artillery Regiment, and from 1935 as quartermaster in the 4th Heavy Artillery Regiment. In September 1939, he took command of the newly formed 1st artillery battalion of this Regiment, which he commanded during the September Campaign. After the Soviet aggression against Poland, Major Zygmunt Kunisz was taken prisoner by the Soviets in unknown circumstances. He spent several months in a prisoner-of-war camp in Starobelsk and was then murdered in a prison in Kharkov in April 1940. In Polish literature, this officer was often confused with his younger brother Tadeusz, also an artillery officer in the rank of major, in reports relating to the September 1939 campaign. This paper is based mainly on archival documents, memoirs and materials provided by Maria Kunisz, granddaughter of Stanisław Kunisz, Zygmunt’s older brother. The purpose of this article is to clarify the discrepancies and misinformation still existing in relation to Major Zygmunt Kunisz, who was posthumously promoted to the rank of lieutenant colonel in 2007.
Artykuł opisuje życie majora Zygmunta Kunisza – jednej z ofiar zbrodni sowieckiej z 1940 r. Był on oficerem artylerii między innymi pociągach pancernych w czasie wojny polskobolszewickiej, a po jej zakończeniu służył w 22 i 28 pułku artylerii lekkiej, zaś od 1935 r. kwatermistrzem w 4 pułku artylerii ciężkiej. We wrześniu 1939 r. objął dowództwo nowo sformowanego I dywizjonu tego pułku, którym dowodził w trakcie kampanii wrześniowej. Po agresji sowieckiej na Polskę – major Zygmunt Kunisz dostał się w bliżej nieznanych okolicznościach do niewoli sowieckiej. Przez kilka miesięcy przebywał w obozie jenieckim w Starobielsku, po czym w kwietniu 1940 r. został zamordowany w więzieniu w Charkowie. Postać tego oficera była w polskiej literaturze często mylona w odniesieniu do kampanii wrześniowej 1939 roku z jego młodszym bratem Tadeuszem – także oficerem artylerii w stopniu majora. Tekst został oparty w głównej mierze na dokumentach archiwalnych oraz wspomnieniach i materiałach przekazanych przez Marię Kunisz – wnuczkę Stanisława Kunisza, starszego brata Zygmunta. Artykuł ten ma na celu wyjaśnić istniejące nadal rozbieżności i błędne informacje na temat majora Zygmunta Kunisza, awansowanego w pośmiertnie w 2007 r. na stopień podpułkownika.
Źródło:
Res Historica; 2019, 47
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
26 dywizjon artylerii ciężkiej w latach 1937–1939
26th Heavy Artillery Battalion in 1937–1939
Autorzy:
Jarno, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689560.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Wojsko Polskie
Artyleria Wojska Polskiego
26 dywizjon artylerii ciężkiej
wojna polsko-niemiecka 1939
Polish Army
Artillery of the Polish Army
26th heavy artillery battalion
Polish-German war 1939
Opis:
The article describes the story of a little-known artillery unit of the Polish Army that existed in the years of the Second Polish Republic – the 26th Heavy Artillery Battalion. This unit was formed in the autumn of 1937 in Skierniewice in the area of the Corps District No. IV Łódź and was directly subordinated to the commander of the 26th Infantry Division. The creation of the 26th Heavy Artillery Battalion was one of the elements of increasing the firepower of the Polish infantry divisions. However, deficiencies in artillery equipment, caused that before the outbreak of the Second World War heavy artillery battalions were formed only in a few infantry divisions, including the 26th Infantry Division. Instead of the planned three batteries, the 26th Heavy Artillery Battalion had only two batteries (the first battery had three 105 mm cannons, and the second battery had three 155 mm howitzers). Discussed unit was mobilized in March 1939. Despite many difficulties and shortages in the equipment – mobilization was carried out efficiently, and the deficiencies were supplemented in the following weeks. In May 1939, the 26th Heavy Artillery Battalion was transported by rail to Wielkopolska (along with the 26th Infantry Division) and subordinated to the command of the „Poznań” Army. During the Polish-German war, battalion supported fire units of its own division while the battles over the river Bzura. During this time, the unit was destroyed and most of the soldiers were taken prisoner by the Germans.
Artykuł opisuje historię mało znanej jednostki artylerii Wojska Polskiego z okresu międzywojennego – 26 dywizjonu artylerii ciężkiej. Jednostka ta powstała jesienią 1937 r. w Skierniewicach na obszarze Okręgu Korpusu nr IV Łódź i została bezpośrednio podporządkowana dowódcy 26 Dywizji Piechoty. Powstanie 26 dywizjonu artylerii ciężkiej było jednym z elementów zwiększania siły ogniowej związków taktycznych piechoty polskiej. Jednak braki w sprzęcie artyleryjskim spowodowały, że do 1939 r. dywizjony artylerii ciężkiej sformowano jedynie w kilku dywizjach piechoty, w tym w 26 Dywizji Piechoty. Zamiast planowanych trzech baterii 26 dywizjon artylerii ciężkiej miał jedynie dwie baterie liczące po trzy działa (w pierwszej baterii armaty 105 mm, a w drugiej baterii haubice 155 mm). Omawiana jednostka została zmobilizowana w marcu 1939 r. Pomimo wielu trudności i braków w wyposażeniu mobilizacja odbyła się sprawnie, a braki uzupełniano w kolejnych tygodniach. W maju 1939 r. 26 dywizjon artylerii ciężkiej został przewieziony koleją do Wielkopolski (wraz z całą 26 Dywizją Piechoty) i podporządkowany dowództwu Armii „Poznań”. W wojnie polsko-niemieckiej wspierał ogniem oddziały własnej dywizji w czasie walk nad Bzurą. W ich trakcie jednostka została rozbita, a większość żołnierzy dostała się do niewoli niemieckiej.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CEL STRATEGICZNY KRÓLA HENRYKA V W DOBIE ZMAGAŃ Z PAŃSTWEM POLSKIM W 1109 ROKU
STRATEGIC GOAL OF THE KING HENRY V DURING STRUGGLES WITH THE POLISH COUNTRY IN 1109
Autorzy:
Samp, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/418460.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
Tematy:
wojna polsko-niemiecka 1109 roku
plan wojenny Niemców
Henryk V i Bolesław Krzywousty
the Polish-German war of 1109
war plan of the Germans
Henry V and Bolesław the Wrymouth
Opis:
This article concerns the history of the Polish-German war of 1109. The main part of the considerations was devoted to the war strategy of the Germans, and to put it more precisely, the shape of their war plan, which was implemented by the invasion of Bolesław III the Wrymouth. In the context of the analyzed issue, the historian faces enormous difficulties because no message in available sources, where Henry the German ruler, with the intention of forcing the Polish leader to make concessions and, consequently, emerge victorious from the whole campaign, intends to reach his army. A look at the circumstances surrounding the outbreak of the war allows to accept, that Germany strongly opposed the expansive politics of its neighbor, and the organization of a punitive expedition would serve to suppress her. To implement this type of idea, Bolesław's "center" of power was to be taken over. The research seems to indicate that it was located in Little Poland - in the “capital” Cracow the occupation of this city could guarantee the Germans victory and fulfill the strategic plan. Unfortunately, the course of military operations turned out to be diametrically opposed to what was probably predicted. The campaign ended with a disgraceful defeat of the German side and, most importantly, failure to meet the strategic assumptions it had previously set out.
Niniejszy artykuł dotyczy dziejów wojny polsko-niemieckiej z 1109 roku. Zasadnicza część rozważań została poświęcona strategii wojennej Niemców, a mówiąc precyzyjniej, kształtowi ich planu wojennego, którego realizacji podjęli się najeżdżając zbrojnie państwo Bolesława III Krzywoustego. W kontekście analizowanego zagadnienia historyk napotyka na ogromne trudności, gdyż nie dochowała się żadna wiadomość w dostępnych mu źródłach, gdzie zamierzał ze swoją armią dotrzeć władca niemiecki Henryk V, chcąc zmusić wodza polskiego do ustępstw i w konsekwencji wyjść zwycięsko z całej kampanii. Przyjrzenie się okolicznościom towarzyszącym wybuchowi wojny dało podstawę do wnioskowania, że Niemcy stanowczo sprzeciwili się zbyt ekspansywnej polityce swego sąsiada, a zorganizowanie ekspedycji karnej miało przysłużyć się jej poskromieniu. Chcąc urzeczywistnić tego typu zamysł należało zająć „centrum” władzy Bolesława. Z przeprowadzonych badań zdaje się wynikać, że mieściło się ono w Małopolsce – w grodzie „stołecznym” Kraków. Zajęcie tego grodu mogło zagwarantować Niemcom zwycięstwo i wypełnienie planu strategicznego. Niestety przebieg działań wojennych okazał się być diametralnie inny niż najpewniej przewidywano. Kampania zakończyła się sromotną klęską strony niemieckiej oraz, co najważniejsze, nie spełnieniem wcześniej przez nią wytkniętych założeń strategicznych.
Źródło:
Colloquium; 2018, 10, 3; 75-115
2081-3813
2658-0365
Pojawia się w:
Colloquium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza koncepcja działań obronnych w wojnie z Niemcami
Autorzy:
Wysocki, Jan Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195718.pdf
Data publikacji:
2020-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Wojsko Polskie
stosunki polsko-niemieckie
wojna polsko-niemiecka 1939 r.
GISZ (Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych)
sztab Naczelnego Wodza, mobilizacja
Polish Army
Polish-German relations
Polish-German war 1939
GISZ (General Inspectorate of the Armed Forces)
Staff of the Commander-in-Chief
mobilization
Opis:
E. Śmigły-Rydz przejął w 1935 r. kierowanie GISZ, dokonał zmian kadrowych w Sztabie Głównym (szefem Sztabu został gen. W. Stachiewicz) i zlecił opracowanie planu obrony granic Polski przed sąsiadami. Plan „Z” – przeciwniemiecki – dokonywał oceny sił III Rzeszy i jej możliwości działań przeciw Polsce. Ocena ta wymuszała utrzymanie gros własnego terytorium do czasu ofensywy sojuszników. Pierwsze fazy planu były opracowane, następne miały elementy improwizacji, co było wynikiem realnych kalkulacji i wariantowości rozwoju sytuacji wojennej. Polska w 1939 r. była do wojny przygotowana, cechowała ją determinacja obrony całości państwa a także poparcie całego narodu.
In 1935, Edward Śmigły-Rydz took over the management of GISZ (General Inspectorate of the Armed Forces), made personnel changes in the General Staff (General Wacław Stachiewicz became the Chief of the Staff) and commissioned the development of a plan to defend Poland's borders against its neighbours. The “Z” Plan “- against Germany - assessed the forces of the Third Reich and its capability of action against Poland. This assessment urged to maintain the majority of the Polish territory until the offensive of the allies.  The first stages of the plan were developed, the next ones had elements of improvisation, which was the result of real calculations and variants of the development of the war situation. In 1939, Poland was prepared for war; it was characterized by the determination to defend the whole country and support of the entire nation.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 1; 221-234
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska i niemiecka prasa w agitacji plebiscytowej - z perspektywy 90 lat
THE GERMAN AND THE POLISH PRESS IN THE UPPER SILESIAN PLEBISCITE AGITATION: 90 YEARS SINCE
Autorzy:
Glensk, Joachim
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421536.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Der Schwarze Adler
Der Weisse Adler
Kocynder
Polish and German propaganda campaigns
The Upper Silesia Autonomy Act of 1920
The plebiscite in Upper Silesia in 1921
Polish-German relations after World War I
Opis:
The plebiscite agitation was carried out by means of leafl ets, brochures, books and the press. Although the Germans had at their disposal over one hundred newspapers and periodicals with the circulation of c. half a million copies, the historical and demographic arguments gave an edge to the Polish side. The Polish propaganda was also quite adept at exploiting fears triggered by the crippling war reparations imposed on Germany. At the same time it argued that the passing of the Upper Silesia Autonomy Act by the Warsaw parliament on 15 July 1920 made voting for Poland a safe bet. In their propaganda campaigns both sides used the opponent’s language, ie. the Germans published newspapers and magazines in Polish (eg. Kraj Górnośląski), while the Poles - mindful of the fact that since 1828 the Upper Silesians had to attend Prussian schools - came up with periodicals in German (eg. Der Weisse Adler)
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2012, 15, 2(30); 29-46
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawa niemieckich odszkodowań wojennych w polityce obozu Zjednoczonej Prawicy
Case of German reperations in the policy of United Right politcal camp
Autorzy:
Przybył, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51463284.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja PSC
Tematy:
Polska
Law and Justice
United Right
war reperations
Polish-German relations
Opis:
The case of German war damages has resounded very loudly in the Polish political discourse in recent years. This matter is undoubtedly important because the losses that suffered Poland during World War II are one of the largest among the countries affected by this conflict. The agreement directly regulating post-war issues, concluded on the basis of the arrangements resulting from the Potsdam Conference, placed the Polish state in a difficult position, making it almost impossible to compensate for the damage caused by the German aggressor. For many years, the German side, referring to the aforementioned agreement and the declarations of the Polish communist authorities, did not feel responsible for the actions of the Third Reich towards the Polish state. The situation changed after the United Right camp took power in Poland and decided to revise the previous arrangements. This article is the result of the author’s thesis „The Policy of the United Right Camp on German War Compensation”. The article is a compendium of the research I have collected, which are described in an extended and more detailed way in the above-mentioned BA thesis.
Źródło:
Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne; 2020, 1(1); 67-94
2719-9851
Pojawia się w:
Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nastroje społeczne i postawy polityczne w Królestwie Polskim wobec okupacji niemieckiej i Aktu 5 listopada w świetle raportów urzędnika pruskiej policji politycznej
Public sentiment and political attitudes in the Kingdom of Poland with respect to the Act of 5th November, in light of reports of Prussian political police official
Autorzy:
Matwiejczyk, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474854.pdf
Data publikacji:
2017-11-29
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
I wojna światowa – policja polityczna, Generalne Gubernatorstwo –
administracja,
Fritz Goehrke,
stosunki polsko niemieckie w czasie I wojny światowej
World War I – political police,
General Governorate – administration,
Polish-German relations during World War I
Opis:
The paper discusses information travels of Prussian political police official from Poznań to the Kingdom of Poland in 1915–1917 as well as service reports resulting from those travels. Political police was a permanent element of administrative structures of the Prussian state after 1815. Its objective was to counteract any potential threats to the safety of state and public order. Its tasks also included control over Polish national movement, in particular at the period of its peak development in the beginning of the 20th century. After the beginning of World War I and seizure of the lands of Kingdom of Poland by Central Powers armies, provisional civil and military administration was created there. Tasks of the military administration included the prerogatives of the political police, in particular in scope of combatting espionage. Establishing structures of the political police in the territory of the former Kingdom of Poland, and subsequently General Governorate, is discussed in the fi rst part of the paper. Further on, the author presents the person of police councillor Fritz Goehrke and his travels in context of tasks of the Home Offi ce for Polish Affairs in Poznań, which he was heading. The last part of the paper contains an analysis of individual reports, in particular of the Act of 5th November 1916. The Prussian police offi cial provided a brief, but fairly accurate and realistic description of the entire spectrum of sentiments and attitudes of Poles with respect to German occupation and the perspective of their future cooperation with the German state. The travels also had a hidden objective — analysis of structures and results of work of political police in the General Governorate as well as possibility of covering those territories by Poznan political police control during the expected period of peace.
Artykuł omawia podróże informacyjne pruskiego urzędnika policji politycznej z Poznania na ziemie Królestwa Polskiego w latach 1915–1917 oraz raporty służbowe, będące wynikiem tych podróży. Policja polityczna była stałym elementem struktur administracyjnych państwa pruskiego po 1815 r. Jej celem było przeciwdziałanie wszelkim możliwym zagrożeniom bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego. Do jej zadań należała również kontrola ruchu narodowo-polskiego, zwłaszcza w szczytowym okresie jego rozwoju na początku XX w. Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu przez armie państw centralnych ziem Królestwa Polskiego, zaczęto tworzyć na jego terenach prowizoryczną administrację cywilną i wojskową. Do zadań tej ostatniej należały prerogatywy policji politycznej, zwłaszcza w zakresie zwalczania szpiegostwa. Tworzenie struktur policji politycznej na ziemiach byłego Królestwa Polskiego, a następnie Generalnego Gubernatorstwa, zostało omówione w pierwszej części artykułu. W dalszej części autor omawia postać radcy policji Fritza Goehrke oraz odbyte przez niego podróże w kontekście zadań kierowanej przez niego Centrali do nadzoru spraw polskich w Poznaniu. W ostatniej części artykułu przeanalizowano treść poszczególnych raportów, ze szczególnym uwzględnieniem Aktu 5 listopada 1916 r. Pruski urzędnik policji skrótowo, ale dość wiernie i realistycznie, przedstawił całą paletę nastrojów i postaw Polaków wobec niemieckiej okupacji i perspektyw ich przyszłej współpracy z państwem niemieckim. Ukrytym celem tych podróży była analiza struktur i wyników pracy wojskowej policji politycznej w Generalnym Gubernatorstwie oraz możliwości objęcia tych terenów kontrolą policji politycznej z Poznania w oczekiwanym okresie pokoju.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 117-141
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między nonkonformizmem a kolaboracją. Kontakty polsko-niemieckie w biografii Jana Emila Skiwskiego
Between Nonconformism and Collaboration. Polish–German Relations in the Biography of Jan Emil Skiwski
Autorzy:
Polechoński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432335.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jan Emil Skiwski
Polish‒German relations
ideological and political collaboration during World War II
Jürgen Rausch
Opis:
In the interwar period, Jan Emil Skiwski gained recognition as an outstanding literary critic. While the Nazis occupied Poland during World War II, as one of the few writers with ideological motives, he collaborated with the Germans, supporting their propaganda activities, including in the magazine “Przełom”. His attitude was met with general condemnation. After the war, the writer chose to emigrate, hiding behind a changed name, especially given that in communist Poland, he was sentenced in absentia to life imprisonment and loss of public rights. An interesting episode in his post-war biography is the friendship he developed with the German intellectual Jürgen Rausch during his stay in the Allied camp for prisoners of war in Italy. The article tries to present these special Polish–German relations of Skiwski.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2023, 44; 15-48
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwiązanie problemu ludności niemieckiej w Polsce w myśli politycznej Polski podziemnej
Autorzy:
Miszewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450253.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
polskie podziemie
problem ludności niemieckiej
II wojna światowa
polish underground
the problem of the German population
Second World War
Opis:
The German invasion of Poland on September 1, 1939. opened up the possibility of establishing post-war Polish-German border on the Oder the Lusatian Neisse. After the war, all Germans were to be expelled from the Poland as a result of aggression of the Third Reich on Poland, occupation, crime, terror and expulsion of Poles. Only leq-wing parties considered this plan as dangerous for the post-war Poland. It considered German retaliation as dangerous. Western powers supported the expulsion of Germans from Poland, but not out of border on the Oder and the Lusatian Neisse. For this reason the Polish government in London limited its claim according to East Prussia, the Free City of Danzig and Silesia. The Goverment also wanted to keep a Riga border with the Soviet Union.
Źródło:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2015, 4; 185-202
2084-848X
Pojawia się w:
Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka władz niemieckich na obszarach okupowanych i administrowanych przez Ober-Ost w latach I wojny światowej (na przykładzie Białegostoku i Grodna)
The Policy of the German Authorities in the Areas Occupied and Administered by Ober-Ost During World War I (on the Example of Białystok and Grodno)
Autorzy:
Snopko, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154508.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
I wojna światowa
okupacja niemiecka
Ober-Ost
front wschodni
niepodległość Polski
World War I
German occupation
Eastern Front
Polish independence
Opis:
W listopadzie 1918 r. jedynie część ziem polskich mogła cieszyć się niepodległością. Natomiast północno-wschodnie obszary przedrozbiorowej Rzeczypospolitej pozostawały nadal pod okupacją niemiecką i musiały oczekiwać na niepodległość jeszcze kilka miesięcy. Wiązało się to z sytuacją wojskowo-polityczną w tej części Europy, gdzie Niemcy dysponowały poważnymi siłami wojskowymi, ciągle zachowującymi dyscyplinę i zdolność bojową. Należy też zaznaczyć, że system okupacyjny na obszarze podległym dowódcy frontu wschodniego (Oberbefehlshaber Ost – w skrócie Ober-Ost) był dużo bardziej represyjny i uciążliwy dla mieszkańców niż np. w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim. Władze okupacyjne prowadziły bezwzględną eksploatację gospodarczą okupowanych terytoriów. Mieszkańców poddano ścisłej kontroli. Wprowadzono zakaz działalności politycznej oraz ostrą cenzurę prasy i wszelkich publikacji. Zakazano zgromadzeń publicznych oraz wprowadzono ograniczenia w możliwości przemieszczania się ludności.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 125-136
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Notatki z wielkich czasów” i „Pamiętniki z lat 1916–1918”. Ludomił German i jego zapiski z czasów I wojny światowej
Autorzy:
Biedrzycka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176635.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Ludomił German
I wojna światowa
Naczelny Komitet Narodowy
Koło Polskie
dzienniki
World War I
Supreme National Committee
diary
Polish Circle
Opis:
The article presents the last years of the life of Ludomił German (1851–1921), a Galician teacher and school inspector, playwright, translator and politician. He was an activist of the Democratic-National Party and Polish Democratic Party, membor of the Austrian parliament in Vienna (1907–1918) and the National Parliament in Lviv (1912–1914), vice-president of the Chamber of Deputies and vice-president of the Polish Circle. During the World War I, he kept a diary in which he described his activities in the Supreme National Commitee (established on August 16th, 1914), the Polish Circle and the parliament, as well as the history of the Polish Legions, the struggle for their leadership and the efforts undertaken by the leaders of Galicia and the Kingdom of Poland to unificate the Polish lands and create a more or less independent Polish state. As a supporter of the trialist option (replacing the dualistic Austro-Hungarian Monarchy with the trialistic Austro-Hungary-Poland, created as a result of the joining of the Russian Kingdom of Poland to Galicia), he saw the place of Poles at the side of the Habsburgs almost until the end of the war. He spent the end of his life in Lviv, where he also died. His diary, divided into two parts, is kept in the collections of manuscripts of the Jagiellonian Library in Cracow, Poland (number 8537 I, „Notes from great times”, original) and in the Vasyl Stefanyk National Scientific Library of Ukraine in Lviv (Fond 5, number 6415, vol. I–III, „Memoirs of 1916–1918, copy).
Artykuł przedstawia ostatnie lata życia Ludomiła Germana (1851–1920), galicyjskiego nauczyciela i inspektora szkolnego, dramatopisarza, tłumacza i polityka, działacza Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego i Polskiego Stronnictwa Demokratycznego, posła do Rady Państwa w Wiedniu (1907–1918) i Sejmu Krajowego we Lwowie (1912–1914), wiceprezydenta Izby Posłów i wiceprezesa Koła Polskiego. Po wybuchu I wojny światowej zaczął prowadzić dziennik, w którym opisywał swoją działalność w powstałym 16 VIII 1914 r. Naczelnym Komitecie Narodowym, w Kole Polskim i Radzie Państwa, a także historię Legionów Polskich i walkę o ich kierownictwo oraz podejmowane przez liderów Galicji i Królestwa Polskiego dążenia, mające na celu zjednoczenie ziem polskich i utworzenie z nich mniej lub bardziej niepodlełego państwa. Jako zwolennik opcji trialistycznej (zastąpienia dualistycznej monarchii austro-węgierskiej trialistyczną Austro-Węgry- -Polską, powstałą w wyniku przyłączenia Królestwa Polskiego do Galicji) niemal do końca wojny widział miejsce Polaków u boku Habsburgów. Schyłek życia spędził we Lwowie, gdzie też zmarł. Dziennik Germana, podzielony obecnie na dwie części, jest przechowywany w zbiorze rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie (sygn. 8537 I, „Notatki z wielkich czasów”, oryginał) i w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. W. Stefanyka (Fond 5, sygn. 6415, t. 1–3, „Pamiętniki z lat 1916–1918”, kopia).
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2022, 10; 181-210
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przesiedlenia ludności niemieckiej z tzw. Ziem Odzyskanych: dylematy etyczno-polityczne Ocena reminiscencyjna
The Relocation of the German Population in the So-Called “Recovered Territories”: Ethico-Political Dilemmas and an Evaluation of Reminiscences
Autorzy:
Zieliński, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/516477.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
II wojna światowa
tzw. Ziemie Odzyskane
wysiedlenia
polsko-niemiecka granica
polski i niemiecki punkt widzenia
World War II
so-called Recovered Territories displacement
forced relocation
Polish-German border
Polish and German viewpoints
Opis:
Decyzja o włączeniu do Polski tzw. Ziem Odzyskanych, czyli terytoriów niemieckich przyznanych Polsce przez Konferencję Poczdamską było rekompensatą za polskie tereny wschodnie zabrane przez Związek Sowiecki. W obu przypadkach ludność, na wschodzie polska, na zachodzie niemiecka musiała opuścić teren swego zamieszkania i „repatriować” się do Niemiec i do Polski. Było to związane z uszczerbkiem na jej mieniu i cierpieniem, a często z utratą życia. Przyczyną tej tragedii była przegrana przez Niemcy, a wygrana przez Związek Sowiecki wojna i decyzja aliantów. Jednak uzasadnienia szukano też po stronie polskiej, będącej pod kuratelą Stalina, w historii, określając nabyte tereny niemieckie, jako piastowskie i kiedyś polskie. Strona niemiecka wysuwała argumenty prawne i zasiedzenie Niemców na tych terenach trwające setki lat. Zatem problem tzw. Ziem Odzyskanych wypełniał relacje między PRL i RFN, podczas gdy PRL z NRD pod naciskiem sowieckim zawarła układ graniczny już w 1950 r. czyli NRD uznała zachodnia granicę polską. Pod względem politycznym i prawnym kwestia wysiedleń nie obciąża strony polskiej, ponieważ dokonało się to pod presją zwycięskich mocarstw, pod względem moralnym pozostał problem krzywdy wyrządzonej zarówno wysiedlonym na wschodzie, jak i na zachodzie.
The decision to annex to Poland the so-called “Recovered Territories,” i.e., German territories awarded at the Potsdam Conference to Poland, was in compensation for eastern Polish territories seized by the Soviet Union. In both instances the population — Poles in the East, Germans in the West—had to abandon their places of residence and “repatriate” to Poland and Germany. This happened to the detriment of their property, with suffering and frequently the loss of life. The causes of that tragedy were Germany’s loss and the Soviet Union’s victory in the War and the decision of the Allies. The Polish side, under Stalin’s guardianship, also sought justification in history, describing the acquired German territories as from the time of the Piasts and, thus, once Polish. The German side advanced legal arguments as well as the facto of habitation of those lands by Germans for centuries. Thus, the problem of the so-called “Recovered Territories” took center stage in relations between the Polish Peoples’ Republic and the Federal Republic of Germany. The Polish Peoples’ Republic and German Democratic Republic (GDR), under Soviet pressure, agreed to a border treaty in 1950, in which the GDR recognized Poland’s western border. From a political and legal perspective, the relocation question does not encumber the Polish side, because it was carried out under pressure from the victorious powers. From a moral perspective, there remains the problem of injustice committed against those who were relocated, in both the East as well as the West.
Źródło:
Studia Paradyskie; 2018, 28; 319-331
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polnische Heterostereotype über Deutsche im Diskurs über Kriegsentschädigungen an Polen. Analyse polnischer Pressetexte aus dem Jahre 2017
Polish heterostereotypes about the Germans in the discourse on the war reparations payments to Poland. Analysis of Polish press articles from the year 2017
Autorzy:
Matyjasik, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592430.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Stereotype
polnische Heterostereotype über Deutsche
polnische Autostereotype
polnischer Diskurs über die deutschen Kriegsentschädigungen
stereotypes
Polish heterostereotypes about the Germans
Polish autostereotypes
Polish discourse on the German war reparations payments
polskie heterostereotypy o Niemcach w dyskursie o reparacjach wojennych dla Polski. Analiza polskich tekstów prasowych z roku 2017
Opis:
Ziel des Beitrags ist es, eine linguistische Analyse von polnischen Heterostereotypen über Deutsche im politischen Diskurs über deutsche Kriegsentschädigungen an Polen durchzuführen. Die Materialgrundlage bilden polnische Presseartikel, die im Jahre 2017 veröffentlicht wurden. Im Beitrag werden Stereotype und sprachliche Mittel, mit deren Hilfe sie ausgedrückt werden, sowie Funktionen, die sie erfüllen, untersucht. Mit der Analyse wird die Frage beantwortet, welche Stereotype in Bezug auf die deutsch-polnischen Verhältnisse während des Zweiten Weltkriegs in der untersuchten politischen Situation von 2017 in Polen gebraucht werden. Anhand der durchgeführten Analyse werden die aktuellen Stereotype im untersuchten Diskurs ermittelt.
Celem artykułu jest przeprowadzenie lingwistycznej analizy polskich heterostereotypów o Niemcach w dyskursie politycznym o niemieckich reparacjach wojennych dla Polski. Materiał badawczy stanowią polskie artykuły prasowe, które opublikowano w roku 2017. W artykule zbadano zarówno stereotypy, jak i środki językowe, za pomocą których wyrażono owe stereotypy, oraz funkcje, jakie stereotypy pełnią. Przeprowadzona analiza pozwala odpowiedzieć na pytanie, jakie stereotypy w odniesieniu do stosunków polsko-niemieckich podczas II wojny światowej zostały użyte w badanej sytuacji politycznej w 2017 roku w Polsce oraz jakie aktualne stereotypy dominują w badanym dyskursie.
The aim of the paper is a linguistic analysis of Polish heterostereotypes about the Germans in the political discourse on the German reparations payments to Poland for II World War. The researched material consists of Polish press articles which have been published in the year 2017. In the paper, the stereotypes as well as the language forms, which have been used in order to emphasize the stereotypes, and functions, that they have full filed, have been analyzed. On the basis of the analysis, the question has been answered, what stereotypes related to the Polish-German relationships during the World War II existed during the researched political period in 2017 in Poland. On the basis of the conducted analysis, the current stereotypes have been determined in the researched discourse.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2019, 28; 219-235
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz sądownictwa i adwokatury w Generalnym Gubernatorstwie w okresie II wojny światowej w twórczości Karola Pędowskiego
The image of the judiciary and attorneys in the General Government during World War II in works of Karol Pędowski
Autorzy:
Mielnik, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945339.pdf
Data publikacji:
2021-04-01
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Generalne Gubernatorstwo
sądownictwo polskie (nieniemieckie)
adwokatura
Karol Pędowski
II wojna światowa
General Government
Polish (non-German) judiciary
attorneys
World War II
Opis:
Karol Pędowski był adwokatem, który obok działalności zawodowej, społecznej i politycznej zajmował się także literaturą. W okresie II wojny światowej zdał oficjalny egzamin adwokacki oraz prowadził praktykę adwokacką, udzielając porad prawnych, przede wszystkim w ramach działalności Towarzystwa Opieki nad Więźniami „Patronat”. W jego publikacjach znaleźć można wiele wątków dotyczących warszawskiego sądownictwa i adwokatury w okresie okupacji niemieckiej. Tematyka ta w twórczości Karola Pędowskiego pojawia się w sposób bezpośredni, na pierwszym planie, albo pośrednio, jako tło do prowadzonej fabuły. Celem artykuły będzie przedstawienie obrazu sądownictwa i adwokatury w Generalnym Gubernatorstwie w okresie II wojny światowej, jaki w swojej twórczości zawarł adwokat Karol Pędowski. Analizie poddano opublikowane przez niego artykuły, książki i opowiadania, w których znalazły się opisy i wspomnienia prawdziwych i fabularyzowanych wydarzeń z okresu II wojny światowej. W pracy przyjęto założenie, że nawet w odniesieniu do fabularyzowanych wydarzeń, autor ukazał prawdziwe realia odnoszące się do przedmiotowej problematyki artykułu. Artykuł, poświęcony kwestiom prawa i sądownictwa ukazanego w literaturze, pretenduje więc do opracowania z zakresu nurtu „law and literature”. Problematyka sądownictwa i adwokatury w Generalnym Gubernatorstwie, przede wszystkim w odniesieniu do sądownictwa polskiego (nieniemieckiego) nadal stanowi nieopracowany, i przez to nieznany, obszar badawczy. Ocena obrazu literackiego, jaki w swojej twórczości przedstawił Karol Pędowski, wskazuje, że ma on wiarygodny charakter, dzięki czemu uzupełnia znane fakty historyczne.
Karol Pędowski was an attorney who, apart from his professional, social, and political activities, also published several historical works. During the Second World War, he passed the official attorney exam and worked as an attorney, especially in the charity organization that helped prisoners. His publications contain many themes about the Warsaw judiciary and attorneys during the German occupation. These themes are shown directly, as a main topic, and indirectly in the Karol Pedowski works. The purpose of the article will be to present the image of the judiciary and attorneys in the General Government during the Second World War, which Karol Pędowski made in his publications. To achieve this purpose articles, books, and stories that contained descriptions and memories of real and fictionalized events in the history of the judiciary and attorneys during World War II were analyzed. In the article assumption was made that even in fictionalized events the author shown real and truth background, important for the topic of the article. The article, devoted to the issues of law and judiciary presented in the literature, pretends to be a study in the field of "law and literature". The issues of the judiciary and advocacy in the General Government, primarily about the Polish (non-German) judiciary, are still an undeveloped and therefore unknown research area. The assessment of the image presented by Karol Pędowski in his work shows that it has a credible character, thanks to which it complements known historical facts.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 119-140
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O prasie podziemnej na Śląsku i w Zagłębiu w latach 1939–1945 – raz jeszcze
THE UNDERGROUND PRESS IN SILESIA AND ZAGŁĘBIE IN 1939–1945: AN ADDENDUM
Autorzy:
Jarowiecki, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421683.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish territories incorporated into the German Reich 1939–1945
German press in Eastern Upper Silesia and Zagłębie 1939–1945
Polish underground press in Eastern Upper Silesia and Zagłębie 1939–1945
Propaganda in World War II
Opis:
This article deals with the beginnings and the development Polish underground press that was circulating in the Polish Eastern Upper Silesia and Zagłebie incorporated in 1939–1945 into the German Reich. These publishing initiatives are presented here against the background of the dominant German propaganda machine which the Polish underground tried to oppose. Most importantly, the article revises the traditionally accepted number of underground press titles printed in that region. A comprehensive list of titles, publishers and editors compiled by the author runs to 52 items
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2012, 15, 2(30); 47-73
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Litwinów zlikwidować, Łotyszów wypuścić”. Wileńszczyzna 1944
„Eliminate the Lithuanians, Release the Latvians.” Vilnius Region 1944
Autorzy:
Balbus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40809849.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
Tematy:
okupacja niemiecka Polski
Armia Krajowa
Wileńszczyzna
Litwa
jeńcy wojenni
egzekucje
German occupation of Poland
Polish Home Army
Vilnius region
Lithuania
prisoners of war
executions
Opis:
Opracowanie ukazuje egzekucje jeńców dokonywane przez brygadę por. Gracjana Froga „Szczerbca” pod Wilnem, mające miejsce w czasie działalności bojowej tegoż oddziału Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej. Przedstawione zostały motywy, przypadki i przebieg wydarzeń. Niewątpliwie przy każdej zarysowanej egzemplifikacji będzie konieczność przeprowadzenia w przyszłości pogłębionych badań umożliwiających doprecyzowanie szczegółów tych dramatycznych wydarzeń z okresu niemieckiej okupacji Polski. Studium powstało w oparciu o relacje i wspomnienia polskich weteranów oraz raporty policji litewskiej i niemieckiej.
The study shows the executions of prisoners of war carried out by the Polish Home Army (AK) brigade of Lieutenant Gracjan Frog, alias “Szczerbiec” near Vilnius, in 1944. The motives, cases, and course of these dramatic events are presented. They took place during the occupation of Poland by the German army. The text was based on the accounts and memories of Polish veterans as well as reports from the Lithuanian and German police.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2023, 17, 1; 81-111
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W obronie sprawiedliwości: Eleonora Kalkowska (1883-1937) – między Warszawą a Berlinem
In Defence of Justice: Eleonora Kalkowska (1883-1937)—between Warsaw and Berlin
Autorzy:
Ławnikowska-Koper, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882437.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Eleonora Kalkowska
literatura polsko-niemiecka
poezja antywojenna
dramat społeczny
literatura zaangażowana
literatura kobiet
Polish-German literature
anti-war poetry
social drama
engaged literature
female literature
Opis:
Szkic poświęcony polsko-niemieckiej aktorce i pisarce Eleonorze Kalkowskiej jest przyczynkiem do szerszej recepcji jej twórczości w Polsce. Autorka podejmuje próbę uporządkowania dotychczasowego stanu badań w Niemczech i w Polsce. Następnie wskazuje na rozwój artystyczny Kalkowskiej: od poezji miłosnej (Die Oktave, 1912) przez lirykę antywojenną (Der Rauch des Opfers, 1916) aż po dramat społeczny okresu międzywojennego (Josef, Zeitungsnotitzen, 1932), którego jest wybitną przedstawicielką. Podkreślona zostaje ponadnarodowa wartość pisarstwa tworzącej po niemiecku Kalkowskiej, którego istotą pozostaje idea sprawiedliwości społecznej i obrona człowieczeństwa jednocześnie z pozycji humanistycznych, chrześcijańskich i feministycznych.
The study devoted to the forgotten Polish-German actress and writer, Eleonora Kalkowska, is a contribution to the reception of her works. The author makes an attempt to order the current state of the research in both Germany and Poland. Consequently, she depicts Kalkowska’s artistic development: from love poetry (Die Oktave, 1912), through anti-war lyrics (Der Rauch des Opfers, 1916), up to social drama of the in-between-the-wars period (Josef, Zeitungsnotitzen, 1932), of which Kalkowska is an eminent representative. Transnational quality of her works has been noticed here, whose most important idea is social justice and defense of humanity. The uniqueness of her writing is characterized by the form and manner of realizing her artistic mission, both from a humanistic, Christian and woman’s perspective.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 5; 143-158
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CONTACT ZONES. CONSTRUCTING IDENTITY IN THE POLISH-CZECH-GERMAN BORDER REGION
STREFY KONTAKTOWE. KONSTRUOWANIE TOŻSAMOŚCI W POLSKO-CZESKO-NIEMIECKIM REGIONIE PRZYGRANICZNYM
Autorzy:
Spieker, Ira
Kleinmann, Sarah
Bretschneider, Uta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423665.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
rejony/obszary kontaktowe
granica polsko-czesko-niemiecka
II wojna światowa
antropologia kulturowa
contact zones
remembrance
Polish-Czech-German border region
World War II
Cultural Anthropology
Opis:
This article results from a research project recently started at the Institute of Saxon History and Cultural Anthropology (Dresden) which aims to analyse “contact zones” in the Polish-Czech-German Border Region. It gives an insight into the work programme, discusses the methodological approach and presents some interim results. The time frame for the cultural-anthropological research project is set with reference to historical developments in these borderlands since World War II. The core questions of the project are how representations and functions of commemorative culture are performed and how the past and the present are negotiated in the border regions: How do people cope with their own past and the official representation of history? Which consequences are still visible today, after Germany, the Czech Republic, and Poland became EU-members? What kind of new impulses have been derived from those mostly young residents who have chosen the border regions as their home today? How does transnational cooperation work in this context? The thesis is that there are many cross-border activities as well as many obstacles that hinder cooperation.
Niniejszy artykuł jest jednym z efektów realizacji projektu badawczego niedawno rozpoczętego w Instytucie Historii Saksonii i Antropologii Kulturowej (Drezno), którego celem jest przeanalizowanie "stref kontaktu" w polsko-czesko-niemieckim regionie przygranicznym. Tekst zarysowuje plan pracy, omawia podejście metodologiczne i przedstawia wstępne rezultaty badań. Ramy czasowe tego kulturowo-antropologicznego projektu badawczego zostały dopasowane do kontekstu wydarzeń historycznych zachodzących na tych pograniczach po II wojnie światowej. Podstawowe pytania stawiane w ramach tego projektu badawczego dotyczą: sposobów realizowania reprezentacji i funkcji kultury pamiątkowej, ustalania relacji między przeszłością i teraźniejszością w regionach przygranicznych oraz tego jak ludzie radzą sobie z własnym doświadczeniem przeszłości i tym, co jest historią oficjalnie prezentowaną. Chcemy ustalić jakie konsekwencje przeszłości są nadal widoczne współcześnie, kiedy Niemcy, Czechy i Polska stały się członkami UE? Interesuje nas jakie argumenty przemawiają na rzecz wybrania tego terytorium jako miejsca swojego zamieszkania w przypadku młodych mieszkańców oraz to jak funkcjonuje współpraca ponadnarodowa w tym kontekście? Zakładamy, że istnieje wiele działań transgranicznych, ale również wiele przeszkód, które utrudniają współpracę.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2016, 42, 2a; 55-68
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbrodnie na kapelanach Wojska Polskiego w niemieckich obozach koncentracyjnych w latach 1939-1945
Crimes against chaplains of the Polish Army in Germany concentration camps in 1939-1945
Autorzy:
Jagodzińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085107.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
Kapelani Wojska Polskiego
Niemiecka okupacja Polski 1939-1945
II wojna światowa
wrzesień 1939
eksterminacja i martyrologia polskich księży – kapelanów w niemieckich obozach koncentracyjnych
Chaplains of the Polish Army
German aggression of Poland 1939
German occupation of Poland 1939-1945
World War II
Extermination and martyrdom of Polish chaplains in German concentration camps
Opis:
W artykule przedstawiono wybrane sylwetki księży kapelanów Wojska Polskiego i ich bohaterstwo po niemieckiej agresji na Polskę. Jako jeńcy wojenni po kampanii wrześniowej – wbrew obowiązującej I Konwencji Genewskiej – byli wysyłani do niemieckich obozów koncentracyjnych w latach 1939-1945. Tam pozbawiano ich wszelkich praw i traktowano w wyjątkowo brutalny sposób: maltretowano, głodzono, niszczono ciężką pracą, przeprowadzano doświadczenia pseudomedyczne, wysyłano w tzw. transportach inwalidów. Mimo to pozostali niezłomni, do końca wierni Bogu i Ojczyźnie. Bohaterstwo polskich księży kapelanów Wojska Polskiego zasługuje na pamięć, dzisiaj wielu z nich znajduje się w gronie błogosławionych – męczenników II wojny światowej.
The article presents biographies of selected chaplains of the Polish Army and their heroism after the German aggression of Poland. After the September Campaign – despite being prisoners of war and contrary to the Geneva Conventions – they were sent to German concentration camps in the years of 1939-1945. There, they were deprived of all their rights and treated in an extremely brutal manner: they were mistreated, starved, destroyed with hard work, pseudo-medical experiments were carried out, and they were sent to the so-called transports of invalids. Nevertheless, they remained steadfast, faithful to God and the Fatherland until the end. The heroism of Polish chaplains of the Polish Army deserves to be remembered, today many of them are among the blessed – martyrs of World War II.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2019, 2(11); 35-66
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Strażniczki” z Pawiaka. Wanda Gawryłow-Jankowska (1907–1994) i Irena Wirszyłło (1903–1944) w świetle dokumentów Komisji Historii Kobiet
Autorzy:
Kułan, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040933.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Prison Guards
Pawiak
German occupation in Poland
World War II
Polish Home Army
conspiracy
Straż Więzienna
okupacja niemiecka w Polsce
II wojna światowa
Armia Krajowa
konspiracja
Opis:
Prezentowany artykuł przedstawia losy dwóch kobiet: Ireny Wirszyłło i Wandy Gawryłow, funkcjonariuszek przedwojennej Straży Więziennej. W czasie okupacji zapisały one chlubne karty pomocy więźniom przetrzymywanym na Pawiaku oraz działalności w szeregach ZWZ/AK. Obie zapłaciły za swoją postawę wysoką cenę. Irena Wirszyłło trafiła do obozu w Auschwitz, a Wanda Gawryłow była więziona i torturowana. Artykuł niniejszy rzuca pewne światło na postawy Polaków w czasie okupacji, ale także przybliża czytelnikom temat współpracy funkcjonariuszy więziennych z polskim podziemiem niepodległościowym. Tym samym wpisuje się w dyskurs naukowy dotyczący zachowań Polaków w czasie okupacji i II wojny światowej. Wydaje się, iż przypominanie takich postaci jak Irena Wirszyłło i Wanda Gawryłow jest dzisiaj szczególnie ważne.
The article presents the life fate of two women: Irena Wirszyłło and Wanda Gawryłow, members of the pre-war Straż Więzienna. During the occupation, they went down in history as helpers to prisoners detained in Pawiak and activities in the ranks of ZWZ/AK. Both paid a high price for their attitude. Irena Wirszyłło was send to Auschwitz, and Wanda Gawryłow was imprisoned and tortured in Pawiak. This article sheds some light on the attitudes of Poles during the occupation, but also introduces readers to the topic of cooperation of prison officers with the Polish independence underground. Thus, it is a part of the scientific discourse on the behavior of Poles during the occupation and World War II. It seems that recalling figures such as Irena Wirszyłło and Wanda Gawryłow is particularly important today.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 439-461
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Austro-Węgry wobec utworzenia Tymczasowej Rady Stanu w listopadzie 1916 roku
Austria-Hungary’s position with respect to creation of the Provisional Council of State in November 1916
Autorzy:
Gaul, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474726.pdf
Data publikacji:
2017-11-29
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Tymczasowa Rada Stanu,
państwowość polska,
Austro-Węgry,
Rzesza Niemiecka,
I wojna światowa
Provisional Council of State,
Polish statehood,
Austria-Hungary,
German Reich,
World War I
Opis:
After the Act of 5th November 1916, the fi rst attempt at building the Polish state before the end of World War I and decisions of the peace congress was creation of the Provisional Council of State. However, what led to creation of this institution? A query conducted in Austrian State Archive in Vienna has led to discovery of new materials, documenting the position of Austrian authorities with respect to these issues, and certain controversies in relation with the German ally. Before the fi nal version of the decree on establishment of Provisional Council of State, announced on 6th December 1916, there was a number of preparatory stages, namely a decree by the Governor of Warsaw gen. Hans Beseler of 12th December 1916 on establishment of Council of State and Sejm in the Kingdom of Poland, Austro-Hungarian draft decree on the Council of State in the Kingdom of Poland, adopted in Lublin on 23rd November after deliberations chaired by Governor General Karl Kuk, and fi nally, joint Austro-Hungaro-German decree on establishment of the Provisional Council of State, approved by both governors on 26th November 1916 in Warsaw.
Po wydaniu aktu 5 listopada 1916 r. pierwszą próbą budowy państwa polskiego przed zakończeniem I wojny światowej i przed decyzjami kongresu pokojowego było powołanie Tymczasowej Rady Stanu. Jak jednak doszło do utworzenia tej instytucji? Kwerenda przeprowadzona w Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu ujawniła nowe materiały dokumentujące stosunek władz austriackich do omawianej problematyki i kontrowersje zachodzące z niemieckim sojusznikiem. Do przyjęcia ostatecznej wersji rozporządzenia o powołaniu Rady Stanu z 6 XII 1916 r. prowadziły kolejne etapy przygotowań w postaci rozporządzenia gubernatora warszawskiego gen. Hansa Beselera z 12 XI 1916 r. o utworzeniu Rady Stanu i Sejmu w Królestwie Polskim, austro-węgierskiego projektu rozporządzenia o Radzie Stanu w Królestwie Polskim przyjętego w Lublinie 23 listopada po obradach pod przewodnictwem gubernatora generalnego Karla Kuka, i wreszcie wspólnego austro-węgiersko–niemieckiego rozporządzenia o powołaniu Tymczasowej Rady Stanu, zaaprobowanego przez obu gubernatorów 26 listopada 1916 r. w Warszawie.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 85-101
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PAMIĘĆ II WOJNY ŚWIATOWEJ W POLSCE I W NIEMCZECH. DEBATY, MUZEA I WYSTAWY
MEMORY OF WORLD WAR II IN POLAND AND GERMANY. DEBATES, MUSEUMS AND EXHIBITIONS
Autorzy:
Chinciński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/418804.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
Tematy:
politics of memory
World War II
the historical debate
museums and exhibitions
Polish-German relations in the historical memory
the Museum of World War II in Gdansk
"A vivid sign against escapes and expulsions" in Berlin
Opis:
This article is an attempt of conducting analysis of main aspects of memory of World War II both in Poland and in Germany between the year 1989/90 and 2014. It also includes an analysis of the process of its development and changes which have taken place in the above mentioned period of time. The article discusses crucial historical debates, muse-ums and exhibitions which deal with World War II. Particular attention was paid to two emerg-ing museums dealing with this subject: the Museum of World War II in Gdansk as well as "A vivid sign against escapes and expulsions" in Berlin.
Źródło:
Colloquium; 2015, 7, 1; 23-44
2081-3813
2658-0365
Pojawia się w:
Colloquium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Gibraltar air disaster in the Polish-language press published in occupied Poland (the General Government)
Katastrofa na Gibraltarze w ujęciu niemieckiej, polskojęzycznej prasy codziennej Generalnego Gubernatorstwa
Autorzy:
Grott, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135690.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
World War II
Gibraltar air disaster
General Władysław Sikorski's death
Polish-language press in occupied Poland
German propaganda
Władysław Sikorski
katastrofa gibraltarska
Generalne Gubernatorstwo
propaganda
prasa gadzinowa
Wielka Brytania
Związek Sowiecki
Opis:
Niemiecka, polskojęzyczna prasa Generalnego Gubernatorstwa była tubą propagandową okupantów skierowaną w stronę społeczeństwa polskiego. Na jej łamach podejmowano sprawy bieżące, takie jak katastrofa na Gibraltarze samolotu wiozącego polskiego premiera, Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Poprzez odpowiedni styl zamieszczanych tekstów Niemcy przedstawiali to wydarzenie jako zamach dokonany przez Brytyjczyków i Sowietów. Był to element walki okupanta z polskością, który poprzez intrygi i kłamstwa swojej propagandy chciał złamać ducha Polakom.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2022, 25, 1
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akcja „wycofania”: Ewakuacja wybranych grup Polaków z polsko-niemieckiego obszaru przygranicznego w 1939 roku
Operation “Withdrawal”: the evacuation of selected groups of Poles from the Polish-German borderland in 1939
Autorzy:
Sękowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556528.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
ewakuacja ludności cywilnej
druga wojna światowa
plan wycofania
polsko-niemiecki obszar przygraniczny
Śląsk
Wielkopolska
Pomorze
evacuation of civilians
World War II
withdrawal plan
Polish-German border region
Silesia
Greater Poland
Pomerania
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie przygotowań, a następnie przebiegu ewakuacji wybranych grup polskiej ludności cywilnej w 1939 r. z polsko-niemieckiego obszaru przygranicznego. W okresie międzywojennym plany ograniczonej ewakuacji z wybranych części województw śląskiego, poznańskiego i pomorskiego, podporządkowanej całkowicie celom wojskowym, były przygotowywane od 1925 r. i następnie modyfikowane w ostatnich latach przed wojną. Ewakuacja („wycofanie”) administracji dotyczyła wszystkich instytucji rządowych i ich personelu, za wyjątkiem aparatu Ministerstwa Sprawiedliwości i niektórych instytucji podporządkowanych Ministerstwu Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Aż do dnia niemieckiej agresji na Polskę nie został przygotowany żaden plan ewakuacji ogółu ludności cywilnej. Cała „akcja wycofania na wypadek Z” była przygotowywana w pośpiechu i w poczuciu troski o nieprowokowanie Niemców, lecz w konsekwencji nie miała szans realizacji już w kilka dni po wybuchu drugiej wojny światowej.
The purpose of this paper is to analyse the preparation and implementation of the evacuation of selected groups of Polish civilians from the Polish-German borderland in 1939. During the interwar period, the outlines of a limited evacuation from selected parts of the voivodeships of Silesia, Pomerania and Poznan were completely subordinate to military objectives. Those outlines had been prepared since 1925 and modified at the end of the 1930s, in the last years before the war. The evacuation (“withdrawal”) concerned the staff of all government institutions, except for the staff of the Ministry of Justice and of certain institutions subordinate to the Ministry of Religious Affairs and Public Education. A voluntary evacuation was possible in the case of local administration officials and of the families of all evacuated officials. Until the German invasion of Poland, no outline of the evacuation of the whole civilian population had been prepared. The entire “operation withdrawal in the case of Z (West)” was prepared in haste and in such a way as not to provoke Germans. The instructions of evacuation and of the deployment of some categories of the population were inconsistent with the general transportation plans in the case of war. The “withdrawal” plan had no chance of being implemented within a few days of the outbreak of World War II.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2017, 1; 207-228
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antecedents of the internment of the highest authorities of the Second Polish Republic in Romania in September 1939
Autorzy:
Walczak, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/654113.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polska
Rumunia
sojusz polsko-rumuński
wojna 1939 roku
agresja sowiecka
inwazja niemiecka
najwyższe władze II Rzeczypospolitej
internowanie
Polska
Romania
the Polish-Romanian alliance
the 1939 war
Soviet aggression
German invasion
Opis:
Agresja Związku Sowieckiego na Polskę 17 września 1939 r. postawiła Królestwo Rumunii przed sprawą udzielenia jej pomocy, do której było zobligowane aliansem funkcjonującym od 1921 r. Kierownicy rumuńskiej nawy państwowej obawiali się podzielenia losu Rzeczypospolitej będącej ofiarą nie tylko ZSRR, ale broniącej się od przeszło dwóch tygodni przed napaścią III Rzeszy. Pragnąc uchronić swój kraj przed katastrofą poszukiwali sposobu uchylenia się od obowiązków sojuszniczych wobec Polski. Tymczasem polskie sfery rządzące w obliczu nieuchronnej klęski podjęły działania na rzecz przeniesienia politycznego kierownictwa państwa do Francji, chcąc u boku aliantów zachodnich kontynuować wojnę do zwycięskiego końca. Aby tam się znaleźć konieczne było uzyskanie od Rumunów zgody na przejazd do jednego z ich portów, by stamtąd móc kontynuować dalszą podróż. Zagrożenie inwazją sowiecką i niemiecką, sprawiało, iż władze w Bukareszcie korzystając z dość naciąganych powodów zdecydowały się na internowanie polskiej ekipy rządzącej. The aggression of the Soviet Union on Poland on 17 September 1939 faced the Kingdom of Romania with the matter of granting aid to Poland, to which it was obliged by an alliance from 1921 onwards. The heads of the Romanian state feared sharing the fate of the Polish Republic, which fell victim not only to the USSR, but had also been defending itself for more than two weeks against an assault by the Third Reich. Wishing to save their country from a catastrophe, they were looking for a way to evade their alliance duties towards Poland. Meanwhile, in the face of an imminent disaster, Polish leaders made steps to transfer the political leadership of the country to France, in order to continue fighting for victory alongside the Western allies. To move there, they needed to obtain an agreement from Romania to transfer to one of their ports, in order to be able to continue the journey. A threat of a Soviet and German invasion meant that the authorities in Bucharest, using rather far-fetched reasons, decided to intern the Polish government.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 3
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunki polsko-ukraińskie w powieści Stulecie Jakuba Wołodymyra Łysa
Polish-Ukrainian Relations in the Novel Jacob’s Century by Volodymyr Lys
Autorzy:
Nowacki, Albert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791145.pdf
Data publikacji:
2020-08-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
stosunki polsko-ukraińskie
Włodzimierz Lys
druga wojna światowa
okupacja niemiecka
okupacja sowiecka
pogranicze polsko-ukraińskie
historia XX wieku
Polish-Ukrainian relationship
Volodymyr Lys
Second World War
German occupation
Soviet occupation
Polish-Ukrainian borderland
history of the twentieth century
Opis:
Wołodymyr Łys to jeden z najpoczytniejszych i najbardziej rozpoznawalnych współczesnych pisarzy ukraińskich, który w zasadzie już od dawna ugruntował swoją pozycję na arenie literackiej. Napisał wiele powieści, prawdziwą jednak popularność przyniósł mu utwór Stulecie Jakuba, który doczekał się kilku wznowień, a nawet ekranizacji telewizyjnej. Autor porusza w nim wiele ważkich tematów, jak chociażby kwestie tożsamości narodowej, skomplikowanej historii ukraińskiej, pamięci itd., celem niniejszego artykułu jest jednak spojrzenie na wspomniane dzieło przez pryzmat stosunków i wątków polsko-ukraińskich. Na kartach analizowanej powieści przewija się sto lat historii Ukrainy, w którą uwikłany jest także jej bohater – Jakiw Mech. Historię swego życia opowiada z perspektywy przeżytych niemal stu lat, na których przestrzeni był obywatelem Rosji, Polski, Niemiec, Związku Sowieckiego i wreszcie wolnej Ukrainy. Akcja powieści rozgrywa się na terenie należącego przed wojną do II Rzeczypospolitej Polesia, gdzie bohater ma wiele okazji do wchodzenia w interakcje w Polakami. Na początku są to doświadczenia niezbyt pozytywne (spotkanie ze zubożałym szlachcicem-„panem”), kiedy jednak Jakub trafia do wojska polskiego, udaje mu się nawiązać bardzo dobre relacje z polskimi dowódcami, a nawet ożenić się z polską szlachcianką. Niezwykle poruszającym momentem analizowanego utworu jest próba odniesienia się do tragicznych wydarzeń wołyńskich z 1943 r. Autor pisze o tych wydarzeniach z wielkim wyczuciem, nie wdając się w dywagacje o szukaniu winnych. Stwierdza, że każda śmierć jest wielką tragedią, a oba narody wiele podówczas wycierpiały. Wbrew licznym, nierzadko krzywdzącym stereotypom, a także różnym ocenom minionych wydarzeń, dokonywanym przez historyków oraz polityków z Polski i Ukrainy, Łys zauważa, że nie wszystko w relacjach między tymi Polakami i Ukraińcami było złe, że jedni i drudzy potrafili żyć obok siebie, tworząc wspólną historię. I choć w kontaktach polsko-ukraińskich czasem pojawiała się nierówność, zazdrość, protekcjonalizm, a czasem nawet pewna doza pogardy, to – jak przekonuje ukraiński pisarz – więcej te dwa narody łączy, niż dzieli.
Volodymyr Lys is one of the most widely-read and recognisable contemporary Ukrainian writers, who has long established his position in the literary arena. He has written many novels, but he gained widespread popularity with the novel Jacob’s Century, which was reissued several times and even filmed for television. The author deals with many important topics within, such as issues of national identity, complicated Ukrainian history, memory, etc. However, the purpose of this article is to look at Volodymyr Lys’s work from the perspective of Polish-Ukrainian relations. The pages of the novel present a hundred years of the history of Ukraine in which its hero – Jacob Mekh – is also entangled. He tells the story of his life from the perspective of almost one hundred years, during which he was a citizen of Russia, Poland, Germany, the Soviet Union and, finally, a free Ukraine. The novel takes place in Polisie, which belonged to the Second Polish Republic before the war, and where the hero has many opportunities to interact with Poles. At first, these experiences are not very positive (meeting with the impoverished nobleman ‘master’, for example); however, when Jacob joins the Polish army, he manages to establish very good relations with his Polish commanders, and even marry a Polish noblewoman. An extremely moving moment in the novel is the attempt to deal with the tragic events in Volhynia in 1943. The author writes about these events with great sensitivity, avoiding a debate about who was guilty. He states that every death is a great tragedy and that both nations suffered a lot at that time. Contrary to numerous, often harmful stereotypes, as well as various assessments of past events made by historians and politicians from both Poland and Ukraine, Lys notes that not everything in the relations between these Poles and Ukrainians was bad, and that both were able to live side by side, creating a shared history. And although inequality, jealousy, protectionism and, sometimes, even a bit of contempt appeared in Polish-Ukrainian contacts, this Ukrainian writer argues that these two nations are more united than divided.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 129-143
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praca przymusowa Polakowi w III Rzeszy w świetle najnowszej polsko-niemieckiej publikacji o „Utraconej młodości”
The forced labour of Poles in the Third Reich in the light of the latest Polish-German publication on Lost youth
Autorzy:
Stępiński, Włodzimierz
Ślepowroński, Tomasz
Wichert, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591144.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
contemporary history
Polish-German relations
forced labour in the Second World War period
West Pomerania
the history of historiography
historia najnowsza
stosunki polsko-niemieckie
praca przymusowa w okresie II wojny światowej
Pomorze Zachodnie
historia historiografii
Opis:
Zjawisko pracy przymusowej Polaków w okresie II wojny światowej na obszarze Pomorza doczekało się już wielu opracowań historycznych. Autorzy artykułu omawiają nową publikację, powstałą we współpracy polskiej i niemieckiej, pt. Miejsca pracy przymusowej Polaków w Stralsundzie i Stargardzie, ukazując ją na tle dotychczasowej literatury przedmiotu. Omówiono treść niniejszej publikacji oraz uwypuklono jej przełomowy charakter, polegający na – nieznanym dotychczas w historiografii polskiej – ukazaniu dokładnego topograficznie obrazu mikroświata pracy przymusowej i łączeniu, jak nigdy dotąd, wątków historii, socjologii, psychologii i antropologii kulturowej. Książkę cechuje wielka siła wyrazu i sugestywna narracja, która wraz z odpowiednim doborem ikonografii pozwala czytelnikowi wraz z autorami wędrować trasą losu obcokrajowców-robotników przymusowych.
The phenomenon of forced labour of Poles in the period of the Second World War in the area of West Pomerania already has some historiography. The authors attempt to present a new publication created in Polish and German cooperation, Miejsca pracy przymusowej Polaków w Stralsrundzie i Stargardzie (The areas of forced labour of Poles in Stralsrund and Stargard) in the context of the existing literature on the subject. The paper discusses the contents of the publication, and accentuates on its ground-breaking character through, hitherto unknown to the Polish historiography, a topographically precise image of the micro-world of forced labour, combining like never before the topics of history, sociology, psychology and cultural anthropology. The book is characterised by its powerful imagery and equally suggestive narration which, along with the apt choice of iconography, allows the reader to follow the authors along the path of foreigners subjected to forced labour.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 4; 131-152
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The German Broadcasting Corporation (Reichs-Rundfunk-Gesellschaft) and Poland (1923–1939)
Reichs-Rundfunk-Gesellschaft w Polsce (1923–1939)
Autorzy:
Fikus, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074638.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
history of broadcasting in Poland and Germany in the Interwar period
Polish-German relations in the Interwar period
Polish Radio and the German Broadcasting Corporation
politics and radio in Upper Silesia and the Free City of Gdańsk
German Radio at the outbreak of World War II
the Gleiwitz incident
traktat wersalski
II wojna światowa
okres międzywojenny
kompanie prasowe
prowokacja gliwicka
radiofonia w Gdańsku
radiofonia we Wrocławiu
historia radia
Opis:
This article surveys the relations between the Polish Radio and the German Broadcasting Corporation (Reichs-Rundfunk-Gesellschaft) in the interwar period. In its early phase the relationship was overshadowed by disputes over programmes on Upper Silesia and the takeover by a German company of the radio station in the Free City of Gdańsk (Danzig). After Hitler became chancellor in 1933 there was a marked improve- ment in relations: the two parties even made an agreement to relay each other's programmes. However, in September 1939 the German radio network (RRG) actively aided the German army in its invasion of Poland.
Artykuł omawia trudne relacje pomiędzy polską i niemiecką radiofonią w okresie międzywojennym. Zaczęły się one od sporów o treści programów na Górnym Śląsku i przejęcia kontroli przez stronę niemiecką nad rozgłośnią w Gdańsku. Po dojściu Hitlera do władzy relacje te się poprawiły, a nawet wzajemnie retransmitowano programy. Ostatecznie niemiecka radiofonia odegrała podczas inwazji Wehrmachtu we wrześniu 1939 roku bardzo niechlubną rolę, w istotny sposób przyczyniając się do ubezwłasnowolnienia społeczeństwa polskiego.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2020, 23, 1; 69-84
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Flucht in die Freiheit in Filmproduktionen. Reale und irreale Übergänge durch den Eisernen Vorhang
Escape to freedom in film productions. Real and unreal transitions through the Iron Curtain
Ucieczka do wolności w produkcjach filmowych. Realne i surrealne przejścia przez żelazną kurtynę
Autorzy:
Matuszak-Loose, Bernadetta Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27315986.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Eiserner Vorhang
Flüchtlinge
Berliner Mauer
Kino im Kalten Krieg
deutsch-polnische Beziehungen
żelazna kurtyna
uchodźcy
mur berliński
kino okresu zimnej wojny
relacje polsko-niemieckie
Iron Curtain
refugees
Berlin Wall
Cold War cinema
German-Polish relations
Opis:
Die filmische Auseinandersetzung mit dem Kalten Krieg war real und symbolisch immer wieder auch mit der wirkmächtigen Metapher der politischen Konfrontation, dem Eisernen Vorhang, befasst. Dabei galt das Filmschaffen nicht nur den Phänomenen von Inklusion und Exklusion entlang dieser Systemgrenze, sondern auch dem Problem der Überwindbarkeit des Eisernen Vorhanges, das heißt seiner Permeabilität. Besonders verdeutlichen lässt sich dies am Beispiel der deutsch-deutsch-polnischen Ménage à trois, waren die Beziehungen zwischen den beiden deutschen Staaten und der Volksrepublik Polen doch in vielerlei Hinsicht spezifisch. Polen galt in der Bundesrepublik als Schlüssel zum Ostblock, in der DDR als potenzielle Gefahr, da es – in West wie in Ostdeutschland – für weniger systemtreu, geradezu libertär gehalten wurde. Der Beitrag möchte anhand einiger Filmbeispiele zeigen, wie die Durchlässigkeit und (Un-)Überwindbarkeit des inmitten Berlins 1961 buchstäblich in Stein gemeißelten Eisernen Vorhanges im Film thematisiert wurde und welche Rolle hierbei Polen spielte bzw. Polen zugewiesen wurde. Dabei wird der Wandel der audiovisuellen Repräsentation von Flucht und Übergang durch den Eisernen Vorhang vergleichend nachgezeichnet, wobei gleichermaßen Filme für das Kino und das Fernsehen herangezogen werden sollen.  
Filmowa konfrontacja „na granicy” w czasach zimnej wojny była zarówno rzeczywista, jak i symboliczna. Nierzadko posługiwano się w niej także jedną z bardziej wyrazistych metafor konfrontacji politycznej – żelazną kurtyną. Produkcje filmowe obrazujące to zjawisko dotyczą nie tylko przejawów inkluzji i ekskluzji, procesów przebiegających niejako równolegle do granic systemowych, ale także samego problemu anulowania żelaznej kurtyny, a więc ukazywania jej swoistej przepuszczalności. Szczególnie wyraźnie widać to w specyficznym „trójkącie politycznym” – w relacjach między dwoma państwami niemieckimi a PRL-em. W RFN Polska była postrzegana jako klucz do bloku wschodniego, w NRD – jako potencjalne zagrożenie, ponieważ zarówno w Niemczech Zachodnich, jak i Wschodnich uważano ją za mniej lojalną wobec systemu, a wręcz za liberalną. Autorka artykułu obrazuje tę problematykę na przykładzie wybranych produkcji filmowych i telewizyjnych, poruszając w szczególności kwestię przepuszczalności i (nie)przekraczalności żelaznej kurtyny, zamkniętej granicy czy muru, wzniesionego w samym środku Berlina w 1961 roku oraz roli, jaką w tym kontekście odgrywać miała bądź odegrała Polska.
he cinematic confrontation with the Cold War was both real and symbolic, and repeatedly concerned with the powerful metaphor of political confrontation—the Iron Curtain. The films did not only focus on phenomena of inclusion and exclusion along these system boundaries, but dealt also with the problem of how to overcome the Iron Curtain, i.e. with its permeability. This can be made particularly clear using the example of the German-German-Polish ménage à trois, since the relations between the two German states and the People’s Republic of Poland were specific in many respects. In the Federal Republic of Germany, Poland was seen as the key to the Eastern Bloc, in the GDR as a potential threat, since it was considered far less loyal to the Soviet system of power, downright libertarian, in both West and East Germany. Using a number of film examples, the article shows how the permeability and (in)surmountability of the Iron Curtain, which was literally carved in stone in the middle of Berlin in 1961, was addressed in these films and what role Poland played in this context. The change in the audio-visual representation of flight and transition through the Iron Curtain is traced in a comparative manner, with films for cinema and television being used equally.  
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2023, 7; 1-15
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dissonant Heritage as a By-Product of the Postwar Agrarian Reform in Poland. From Postmemory to Ethnoarchaeology
Dysharmonijne dziedzictwo jako produkt uboczny powojennej reformy rolnej w Polsce. Od postpamięci do etnoarcheologii
Autorzy:
Latocha, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681850.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
postpamięć
dysharmonijne dziedzictwo
antropologia kultury
etnoarcheologia
autoetnografia
powojenna reforma rolna w Polsce
niemieccy osadnicy
polscy chłopi
postmemory
dissonant heritage
cultural anthropology
ethnoarchaeology
autoethnography
agrarian reform after the Second World War in Poland
German settlers
Polish peasants
Opis:
Przedmiotem artykułu jest dysharmonijne dziedzictwo przedstawione na przykładzie poniemieckich wsi w Polsce centralnej. Reforma rolna (1944) zmieniła lokalny krajobraz społeczny i kulturowy, usuwając z niego niemieckich mieszkańców. W poniemieckich gospodarstwach, domach żyją współcześnie rodziny beneficjentów reformy – polskich chłopów. Artykuł ma charakter osobisty, opiera się na postpamięci autora, który bazując na archiwaliach (m.in. aktach stanu cywilnego, podaniach chłopów o poniemiecką ziemię) i informacjach od swojej babki pamiętającej swoich niemieckich sąsiadów, próbuje „wskrzesić” wielokulturową przeszłość i tych, którzy byli częścią tego krajobrazu. Autor w zarysie przedstawia koncepcję badań etnoarcheologicznych tego dysharmonijnego dziedzictwa będącego produktem ubocznym reformy rolnej (1944) w Polsce.
The subject of the paper is dissonant heritage exemplified by former German villages in Central Poland. The agrarian reform (1944) transformed the local social and cultural landscape by removing its German inhabitants. Today, former German farmsteads are occupied by families of the reform beneficiaries – Polish peasants. The paper is personal as it is based on the postmemory of the author, who used archival sources (including vital records and peasants’ letters of application for the post-German land) and information from his grandmother, who remembers her German neighbours, in an attempt to ‘revive’ the multi-cultural past and those who used to be a part of this landscape. The author outlines the concept of ethnoarchaeological research into the dissonant heritage being a by-product of the agrarian reform (1944) in Poland.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2019, 34; 107-127
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘Borderline on Fire’ – the Film Image of the Polish Inter-War Period as an Element of Public Discourse
‘Pogranicze w ogniu’ – filmowy obraz polskiego dwudziestolecia międzywojennego, jako element dyskursu publicznego
Autorzy:
Sioma, Marek Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374230.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Andrzej Konic
Second Republic of Poland
historical TV drama series
inter-war period
Polish-German relations
politics of history
discourse
Second Department of Polish General Staff
Abwehr
Druga Rzeczpospolita
serial historyczny
dwudziestolecie międzywojenne
stosunki polsko-niemieckie
Oddział II Sztabu Generalnego
Abwehra
dyskurs
polityka historyczna
Opis:
Focusing on a 24-episode TV drama series Borderline on Fire, the presented text offers an analysis of the long-lasting discussion of both the series and the Second Republic of Poland with which the series is bound up. The main goal I set myself in writing the article was to show the significance of the inter-war era – which is inseparably associated with the person of Józef Piłsudski and which has been the subject of much mythologization – in public discourse. The article supports the conclusion that the inter-war period still attracts much interest, especially among history-lovers, and that the series dealt with in it can be considered to be one of the factors to which the epoch owes this interest.
Prezentowany tekst, którego kanwą jest dwudziestocztero odcinkowy serial historyczny pt. ‘Pogranicze w ogniu’ to analiza dyskusji, jaka do dnia dzisiejszego toczy się na temat tego serialu, ale i obrazu Drugiej Rzeczpospolitej. Naczelną przesłanką było pokazanie miejsca i znaczenia w dyskursie publicznym dwudziestolecia międzywojennego – epoki, która nieodłącznie kojarzy się z Józefem Piłsudskim, a która współcześnie uległa znacznej mitologizacji. Wynikiem tych rozważań jest konstatacja, że, przynajmniej dla entuzjastów, historia międzywojnia nadal cieszy się zainteresowaniem, a jednym z elementów je podtrzymującym był, i jest, analizowany serial.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 483-507
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hitlerowskie więzienia i obozy przejściowe w świetle literatury wspomnieniowej duchowieństwa polskiego z lat 1939-1945
Nazi Prisons and Transit Camps in the Light of Memoirs of the Polish Clergy in the Years 1939-1945
Autorzy:
Dańczura, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040581.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
II wojna światowa
więzienia hitlerowskie
obozy przejściowe
duchowieństwo polskie
literatura wspomnieniowa
eksterminacja inteligencji
okupacja niemiecka w Polsce
życie religijne
World War II
Nazi prisons
transit camps
Polish clergy
memoir literature
extermination of the intelligentsia
German occupation of Poland
religious life
Opis:
70 years after the end of the World War II, we can say that despite vast research of the matter at hand, there are still many of the aspects of the Nazi occupation of Europe that have evaded investigation so far. One such issue is the Nazi system of terror and extermination affecting Polish clergy, which relied − among other things − on the system of prisons and the so-called transit camps (usually located in specially dedicated monasteries). The testimonies of the clergymen who suffered the ordeal caused by the Nazi persecutions are an important historiographical resource, supplementing the incomplete historical material. Relying on such memoirs, the article approaches a vast panorama of issues related to the internment procedure that the clergy underwent: arrest, strip search, stay, daily agenda, food, living conditions, punishment, persecutions, work and religious life.
Upływ prawie 70 lat od zakończenia II wojny światowej pozwala stwierdzić, iż mimo przeprowadzenia gruntownych badań nad okupacją hitlerowską nadal w historii tego okresu pozostają obszary niezbadane. Wymownym tego przykładem jest system terroru i eksterminacji przeprowadzony na duchownych polskich, którego częścią składową były więzienia i tzw. obozy przejściowe (mieszczące się zazwyczaj w zaadaptowanych do tego celu klasztorach). Bogatym i cennym źródłem uzupełniającym dotychczasowe nieścisłości są wspomnienia kapłanów-ofiar tej przerażającej machiny. Opierając się na literaturze pamiętnikarskiej, artykuł porusza zagadnienia związane z internowaniem kapłanów w aresztach − począwszy od momentu ich osadzenia (rewizja osobista), poprzez pobyt (harmonogram dnia, wyżywienie, warunki bytowe, kary i represje oraz oprawcy, praca), kończąc na życiu religijnym.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 4; 197-217
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie historii mówionej jako metody badawczej na przykładzie białoruskiej społeczności wiejskiej pogranicza polsko-białoruskiego
The importance of oral history as a research method exemplified by the Belarusian rural community of the Polish-Belarusian Borderland
Значение устной истории как исследовательского метода на примере белорусской деревенской общественности приграничной польско-белорусской зоны
Autorzy:
Owłasiuk, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953390.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
historia mówiona
białoruska społeczność wiejska
ii wojna światowa
okupacja niemiecka
pogranicze polsko-białoruskie
устная история
белорусская деревенская общественность
польско-белорусская приграничная зона
ii мировая война
немецкая оккупация
oral history
belarusian rural community
world war ii
german occupation
the polish-belarusian borderland
Opis:
Oral history is becoming a more and more popular research method involving collecting and critical analyzing of interviews made with the witnesses of history. Basic advantages of oral history and the accounts themselves distinguishing them from other historical sources undoubtedly include: a direct contact with a narrator, a possibility of verifying reliability or completing written sources, and determining motifs or atmosphere of past events. Moreover, oral history research allow to make an attempt at analyzing memory of a specific group such as, for example, the picture of German occupation of World War II as seen by the Belarusian rural community of the Polish-Belarusian Borderland. Interviews collected from Polish and Belarusian narrators revealed that both the outbreak of the German-Soviet war as well as the time of occupation itself have been strongly preserved in the respondents’ memories. The accounts of Polish and Belarusian groups mostly focused on the issue of contingents, deportations for forced labor to the Third Reich and Soviet guerillas operations. The respondents’ individual experiences with Nazi authorities have certainly influenced memorizing specific events by them as well as the manner of remembering them. What is more, the respondents’ attitude to German soldiers who, due to their distinct language, culture and religion became “foreign” to local people, played an important role too. On the other hand, the picture of occupation was also influenced by external factors such as widely understood historical policy and other postwar experiences of the narrators. The research of the respondents from Poland and Belarus revealed that the period of German occupation was not remembered differently by the representatives of both groups. Introducing a radical division into the opinions on any issue raised by the respondents (contingents, deportations or guerillas) held by the Polish group and the Belarusian one turned out to be impossible. Nevertheless, factors shaping their memory of the events in 1941–1944 were different.
Устная история становится все более популярным исследовательским методом, основанным на составлении и критическом анализе опросов, проведенных среди очевидцев исторических событий. Основными преимуществами oral history и самих взаимоотношений, выделяющихся на фоне других исторических источников, несомненно являются: непосредственный контакт с рассказчиком, возможность верификации надежности или дополнения письменных источников, определение мотивов или атмосферы минувших событий. Более того, исследования oral history дают возможность проанализировать воспоминания данной группы, например, при изучении немецкой оккупации во время II Мировой войны, свидетелями которой была белорусская деревенская общественность приграничной польско-белорусской зоны. На основании рассказов очевидцев из Польши и Белоруссии оказалось, что начало немецко-советской войны, как и период оккупации, оставили яркий след в их памяти. В повествованиях польской и белорусской группы больше всего внимания уделялось вопросу контингентов, вывозке на принудительные работы в III Рейх и советскому партизанскому движению. На воспоминания очевидцев, описывающих события, несомненно повлиял индивидуальный опыт каждого из них, касающийся времени нацистской власти. Важную роль также сыграло отношение очевидцев к немецким солдатам, которые из-за иностранного языка, культуры и религии становились для населения «чужими». С другой стороны, на образ оккупации влияли также внешние условия, такие как, широко понимаемая историческая политика и другие послевоенные, пережитые рассказчиками, ситуации. На основании исследуемого материала, полученного от очевидцев из Польши и Белоруссии, оказалось, что период немецкой оккупации оставил похожий след в памяти представителей обоих групп. Оказалось невозможным радикально разделить информацию, полученную от польской и белорусской групп, информацию о контингентах, вывозках и партизанском движении. В свою очередь, разными оказались факторы, повлиявшие на воспоминания о произошедшем в 1941–1944 годах.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2016, 24
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konflikt polsko-ukraiński w dystrykcie lubelskim w optyce dokumentów niemieckich. Faza kulminacyjna (marzec - czerwiec 1944 r.)
The Polish-Ukrainian Conflict in the Lublin Poviat from the Perspective of German Documents. Culmination Phase (March–June 1944)
Autorzy:
Zajączkowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154459.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
dystrykt lubelski
okupacja niemiecka
akcja antypolska OUN-B i UPA
„rewolucja hrubieszowska” AK i BCh
polsko-ukraińska wojna partyzancka na Zamojszczyźnie/południowej Chełmszczyźnie
Lublin poviat
German occupation
anti-Polish OUN-B and Ukrainian Insurgent
Army (UPA) actions
”Hrubieszów Revolution” of the Home Army and BCh
Polish-Ukrainian partisan war in the Zamość/southern Chełm regions.
Opis:
Niniejszy tekst został poświęcony najtragiczniejszej odsłonie konfliktu polsko-ukraińskiego na wschodniej Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej − wydarzeniom rozgrywającym się w południowo-wschodniej części dystryktu lubelskiego między marcem a czerwcem 1944 r., czyli akcji antypolskiej podziemia ukraińskiego (OUN-B i UPA) i „rewolucji hrubieszowskiej” podziemia polskiego (AK i BCh) na Zamojszczyźnie/południowej Chełmszczyźnie, w których następstwie wiosną 1944 r. doszło na tym terenie do wybuchu polsko-ukraińskiej wojny partyzanckiej. Jej kres położyło nadejście Armii Czerwonej w lecie 1944 r. W niniejszym artykule wspomniane wydarzenia zostały ukazane w świetle wybranych dokumentów niemieckich – administracji cywilnej, policji i wojska.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 458-475
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
German Cultural Policy in the Reich Province of Danzig-West Prussia: A Short Characteristic
Niemiecka polityka kulturalna w okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie: krótka charakterystyka
Autorzy:
Grochowina, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1935871.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
World War II
Nazism
German occupation 1939–1945
Reich Province of DanzigWest Prussia
Polish territories incorporated into the Third Reich
Nazi cultural policy
II wojna światowa
nazizm
okupacja niemiecka 1939–1945
Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie
ziemie polskie wcielone do Trzeciej Rzeszy
nazistowska polityka kulturalna
Opis:
An important element of the ethnic and racial policy pursued by the German occupant in the Reich Province of Danzig-West Prussia was cultural policy (Kulturpolitik). Admittedly, since the first days of occupation the German authorities attached great importance to matters of culture – however, in the Nazi reality there was no cultural policy understood as encouragement and support offered by state authorities for independent, artistic creativity in its varied forms. The Nazis “controlled” culture, which played an important role in the process of creating a new reality in the annexed Polish territories. In the present paper, the author discusses selected issues illustrating the organization and forms of German cultural life in the Danzig-West Germany Province of the Reich. In outlining the German cultural policy, two main aspects were taken into account: culture as just another component of the broader German nationalistic and ethnic policy, as well as its role as an integral part of social reality.
Ważnym filarem polityki narodowościowej realizowanej przez okupanta niemieckiego w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie była polityka kulturalna (Kulturpolitik). Wprawdzie już od pierwszych dni okupacji władze niemieckie przykładały ogromną wagę do spraw kultury, ale w realiach nazistowskich nie istniała polityka kulturalna rozumiana jako inicjowanie i wspieranie przez władze państwowe niezależnej, szeroko pojętej twórczości artystycznej. Naziści „sterowali” kulturą, która odgrywała ważną rolę w procesie kreowania nowej rzeczywistości na zaanektowanych polskich obszarach. W niniejszym artykule omówiłam wybrane kwestie, które ilustrują organizację oraz formy niemieckiego życia kulturalnego w Okręgu Rzeszy Gdańsk- -Prusy Zachodnie. Kreśląc obraz niemieckiej polityki kulturalnej, starałam się uwzględnić dwa zasadnicze aspekty, tj. kulturę jako element składowy niemieckiej polityki narodowościowej oraz integralną część społecznej rzeczywistości.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 60; 142-159
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le voyage de De Gaulle en Pologne
De Gaulle’s visit to Poland
Autorzy:
Vaïsse, Maurice
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216273.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Charles de Gaulle
French foreign policy
Cold War (1945–1989)
Franco-Polish relations
Franco-German relations
recognition of the Oder-Neisse border
polityka zagraniczna Francji
zimna wojna (1945– 989)
stosunki polsko-francuskie
stosunki francusko-niemieckie
uznanie granicy na Odrze-Nysie
politique étrangère française
guerre froide (1945–1989)
relations franco-polonaises
relations franco-allemandes
reconnaissance de la frontière Oder-Neisse
Opis:
La visite du général de Gaulle en Pologne ne peut être comprise sans tenir compte de deux facteurs contradictoires qui caractérisent les relations franco-polonaises depuis 1958: d’une part, l’appartenance à des camps opposés pendant la guerre froide et, d’autre part, l’intensité des liens bilatéraux, qui s’exprime également dans ses souvenirs personnels du service en 1919/1921. Indépendamment des considérations sentimentales et historiques, le statut territorial de la Pologne d’après-guerre s’inscrit durablement dans la conception géopolitique du général de Gaulle. Il implique le soutien à l’inviolabilité de sa frontière occidentale. Les possibilités d’ouverture politique auxquelles il songeait depuis 1958 sont contrariées par les tensions de la guerre froide et le soutien de la Pologne à l’Algérie. L’éviction de Khrouchtchev et le refroidissement des relations franco-allemandes constituent un tournant. L’échange intensif de visites entre la Pologne et la France est censé signifier l’acceptation de l’ordre bipolaire à condition que la Pologne conserve son identité. La visite du général de Gaulle en Pologne doit lui permettre d’expliquer sa politique de «détente, entente, coopération». Ses discours voilés suggèrent l’adoption d’une position plus indépendante vis-à-vis de Moscou, mais ne bouleversent en rien le statu quo existant en Europe de l’après-guerre.
General de Gaulle’s visit to Poland cannot be understood without taking into account two contradictory factors that have characterized Franco-Polish relations since 1958: on the one hand, the fact that he belonged to opposing camps during the Cold War, and on the other hand, the intensity of bilateral ties, which is also expressed in his personal memories of service between 1919 and 1921. Regardless of sentimental and historical considerations, the territorial status of post-war Poland was a lasting part of General de Gaulle’s geopolitical conception. It implied support for the inviolability of its western border. The possibilities of political openness he had been thinking about since 1958 were thwarted by the tensions of the Cold War and Poland’s support for Algeria. The ousting of Khrushchev and the cooling of Franco-German relations were a turning point. The intensive exchange of visits between Poland and France was supposed to signify acceptance of the bipolar order on condition that Poland retained its identity. General de Gaulle’s visit to Poland was intended to explain his policy of “détente, understanding, cooperation”. His veiled speeches suggested the adoption of a more independent stance towards Moscow, but did not in any way upset the post-war status quo in Europe.
Wizyty generała de Gaulle’a w Polsce nie da się zrozumieć bez uwzględnienia dwóch sprzecznych czynników istniejących w stosunkach polsko-francuskich od 1958 r.: z jednej strony przynależności do przeciwnych obozów w czasach zimnej wojny, a z drugiej strony – intensywności więzi dwustronnych, które wyrażały się także w osobistych wspomnieniach de Gaulle’a ze służby w latach 1919–1921. Niezależnie od względów sentymentalnych i historycznych kwestia powojennej Polski na trwale wpisana była w koncepcję geopolityczną de Gaulle’a. Oznaczało to m.in. poparcie Generała dla nienaruszalności zachodniej granicy Polski. Możliwości otwarcia politycznego, o których myślał już od 1958 r., udaremniły napięcia zimnej wojny i poparcie Polski dla Algierii. Punktem zwrotnym było usunięcie Chruszczowa i ochłodzenie w stosunkach francusko-niemieckich. Intensywne obustronne wizyty między Polską a Francją miały oznaczać akceptację porządku dwubiegunowego pod warunkiem zachowania przez Polskę jej tożsamości. Wizyta generała de Gaulle’a w Polsce miała służyć wyjaśnieniu polityki „odprężenia, zrozumienia, współpracy”. Jego przemówienia w zawoalowanej formie sugerowały Polsce przyjęcie bardziej samodzielnej pozycji wobec Moskwy, ale jednocześnie nie niosły za sobą czynów mogących naruszyć powojenne status quo w Europie.
Źródło:
Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2022, 2; 151-158
1733-2680
2451-0610
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Międzynarodowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-39 z 39

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies