Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish-Bolshevik War" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-45 z 45
    Tytuł:
    Remarks about the activity of Polish communists in Soviet Russia 1918-1922
    Autorzy:
    Zieliński, Konrad Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/647529.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    communism
    Soviet Russia
    Polish-Bolshevik War
    POWs
    refugees
    Polish Bureau
    Opis:
    There were a few thousand Polish communists in Soviet Russia in the first years after the October Revolution. The Polish Bureau of Agitation and Propaganda at the Russian Communist Party [Bolsheviks] – the so-called Polbiuro – was the most important agenda of Polish communists. This article concerns the position of Polish communists in the Soviet state, their role in the Polish-Bolshevik War, activity amongst the Polish population in post-revolutionary Russia as well as amongst Polish POWs. The article is an attempt to answer the question: how to evaluate the activity of Polish communists in the Soviet country in the first years after the revolution? Text is based mainly on archival material from the Russian State Archive of Socio-Political History (RGASPI) in Moscow and collections of a few Ukrainian and Polish archives (Donetsk, Warsaw).
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2016, 23, 1
    1428-9512
    2300-7567
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ‘In a Mere Shirt and Capless’: The Uniform Crisis of the Polish Army During the Polish-Ukrainian-Bolshevik War 1918–21
    Autorzy:
    Mieszkowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953997.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-12
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Army
    Polish-Bolshevik War 1919–21
    uniforms
    typhus
    Spanish flu
    Opis:
    This article presents issues relating to the uniforms of the Polish Army during the wars of 1918–21 in the context of the severe economic and epidemic crisis plaguing both the country and the region. Drawing on the accounts of participants and eyewitnesses of the war, and also by making recourse to the largely unpublished documents of the Sanitary Headquarters of the Polish Army Command-in-Chief, I look at the causes, scale and effects of the severe shortage of uniforms and equipment – shortages that would beset and plague Polish soldiers. The second part of the article presents institutional, top-down attempts to improve the situation involving substantial foreign procurements. Asking whether the crisis was ever truly resolved, the findings here offer ultimately a negative assessment of what ultimately transpired. The article’s final section indicates the relationship between the catastrophic situation regarding supplies and the threats posed by the Spanish flu and typhus.
    Źródło:
    Acta Poloniae Historica; 2022, 124; 105-122
    0001-6829
    Pojawia się w:
    Acta Poloniae Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rok 1920 w zapiskach kronikarskich klasztorów karmelitów bosych w Lublinie i Berdyczowie
    1920 in the chronicles of the Monasteries of the Discalced Carmelites in Lublin and Berdyczów
    Autorzy:
    Marosz, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11364333.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-30
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Berdyczów
    Lublin
    karmelici bosi
    wojna polsko-bolszewicka
    Discalced Carmelites
    Polish-Bolshevik war
    Opis:
    Kronikarze z poszczególnych klasztorów karmelitów bosych, nie tylko opisywali to, co się wydarzyło, ale też chętnie dzielili się swoimi opiniami na temat poszczególnych wydarzeń. Czasem są to relacje niezwykle rozbudowane, świadczące o dużej wiedzy i dobrej znajomości bieżącej polityki, czasem krótkie i zdawkowe. Zawsze jednak pisane z punktu widzenia osoby duchownej, pokazujące spojrzenie zakonnika na sprawy zarówno wielkiej polityki, jak i na drobne, codzienne wydarzenia bezpośrednio dotyczące danego klasztoru, lokalnej społeczności, najbliższej okolicy. Wielu karmelitów bosych było wcześniej kapelanami, służąc najpierw w armiach państw zaborczych (rosyjskiej, niemieckiej, austro-węgierskiej), a następnie w Wojsku Polskim. Wiele zabudowań klasztornych było wykorzystywanych jako szpitale, koszary, więzienia dla jeńców wojennych. Karmelici bosi mieli także częsty i żywy kontakt zarówno z władzami państwowymi i wojskowymi, jak i z ludnością cywilną. Ich również dotykały te wszystkie sprawy i problemy, które były wówczas codziennością: radość z odzyskania Niepodległości, niepewność granic państwa, konflikty narodowościowe, nieporozumienia z sąsiednimi państwami, kwestie ustrojowe, wojny z Ukraińcami i bolszewikami. Ale także problemy aprowizacyjne, drożyzna, niedogodności wynikające ze stacjonowania wojska na terenie klasztorów. Wszystkie te wydarzenia, ich opisy i komentarze do nich znajdziemy w zapiskach zakonników.
    The chroniclers from various Discalced Carmelites’ monasteries not only described the events that transpired, but also willingly shared their opinions about those events. Sometimes these reports are extraordinarily extensive, testifying to a great deal of knowledge and good understanding of current politics; sometimes short and casual. However, they are always written from the point of view of a clergyman, showing the friar’s view on the matters of both great politics and small, everyday events directly concerning the particular monastery, the local community, and the immediate vicinity. Many of the Discalced Carmelites were formerly chaplains, serving first in the armies of the partitioning powers (Russian, German, Austro-Hungarian), and then in the Polish Army. Many monastery buildings were used as hospitals, barracks, prisons for prisoners of war. The Discalced Carmelites also had frequent and lively contact with both the state and military authorities, as well as with the civilian population. They were also affected by all those issues and problems that were everyday life at the time: the joy of regaining Independence, the uncertainty of state borders, nationality conflicts, misunderstandings with neighbouring countries, political issues, wars with Ukrainians and Bolsheviks. But also the problems with victualling, high prices, the inconvenience of stationing the army in the monasteries. All these events, their descriptions and comments to them can be found in the friars’ records.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 181-195
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ile nadań Krzyża Walecznych otrzymał Płock w 1921 r.?
    How many assignments of the Cross of Combat received Płock in 1921?
    Autorzy:
    Gołębiewski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148812.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    Płock
    wojna polsko-bolszewicka
    Krzyż Walecznych
    Polish-Bolshevik War
    Cross of Valor
    Opis:
    W 2021 r. dr inż. Piotr Gryszpanowicz postawił tezę, że w 1921 r. Płock został odznaczony przez marszałka Józefa Piłsudskiego 4-krotnym Krzyżem Walecznych. Sprawa nie jest jednak jednoznaczna, bowiem nie ma potwierdzenia 4-krotnego nadania w dokumentach Ministerstwa Spraw Wojskowych.
    In 2021, Piotr Gryszpanowicz put forward the thesis that in 1921 Płock was decorated by Marshal Józef Piłsudski with a four-time Cross of Valor. However, the case is not clear-cut, as there is no confirmation of the four-fold shipment in the documents of the Ministry of Military Affairs.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2022, 3(272); 3-11
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonowanie harcerskiego ośrodka w Łącku k/Płocka w 1920 r.
    Functioning of scout center in Łąck near Płock in 1920
    Autorzy:
    Gołębiewski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080868.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    ZHP
    Łąck
    wojna polsko-bolszewicka
    kursy harcerskie
    Polish-Bolshevik war
    scouting courses
    Opis:
    W 1920 r. pałac w Łącku koło Płocka wraz z otaczającym go terenem był użytkowany przez Związek Harcerstwa Polskiego. W zamierzeniu Naczelnictwa ZHP miał to być ośrodek pracy harcerskiej i baza materialna dla organizowanych kursów harcerskich. W lipcu 1920 r. odbył się tam harcerski kurs instruktorski dla nauczycielek. W sierpniu 1920 r. w pałacu byli zakwaterowani uchodźcy oraz mieścił się szpital wojskowy. Z powodu zniszczeń, dokonanych przez obsługę szpitala i uchodźców w 1921 r. pałac wrócił pod zarząd Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych i w 1923 r. został przekazany Państwowemu Stadu Ogierów w Łącku.
    In 1920, the palace in Łąck near Płock and the surrounding area were used by the Polish Scouting Association. The intention of the Headquarters of the Polish Scouting Association was to be a scout work center and a material base for the organized scout courses. In July 1920, a scout instructor course for teachers took place there. In August 1920, refugees were accommodated in the palace and there was a military hospital. Due to the damage done by the hospital staff and refugees in 1921, the palace was returned to the management of the Ministry of Agriculture and State Goods and in 1923 it was handed over to the State Stud Farm in Łąck.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2022, 1(270); 17-32
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zanim w sierpniu 1920 roku wróg zagroził Warszawie. O roli propagandy w budzeniu ducha walki
    Before the enemy threatened Warsaw in August 1920. On the role of propaganda in awakening the fighting spirit
    Autorzy:
    Załęczny, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46179116.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka
    rok 1920
    propaganda
    plakat
    Polish-Bolshevik War
    1920
    poster
    Opis:
    W roku 1920 propaganda odegrała ważną rolę w mobilizowaniu społeczeństwa polskiego do walki z wrogiem. Zajmowały się nią instytucje cywilne i wojskowe. W działania propagandowe włączyły się środowiska literatów oraz plastyków – autorów plakatów propagandowych. Artyści tworzyli wiele dzieł o charakterze użytkowym w celach propagandowych. Mieli więc swój wkład w wygraną w wojnie z wrogą armią. Obok plakatów powstawały broszury, ulotki, teksty publicystyczne oraz utwory literackie. Największą siłę oddziaływania miały jednak plakaty publikowane w prasie, umieszczane na murach budynków, prezentowane podczas manifestacji. Dominowały te o wymowie zdecydowanie antybolszewickiej, ukazujące wroga jako potwora, demonizujące jego wizerunek, budzące skrajne emocje i apelujące do patriotycznego obowiązku każdego Polaka. Osobną grupę stanowiły drukowane masowo plakaty werbunkowe zachęcające do wstąpienia do Armii Ochotniczej. Portretowano Józefa Piłsudskiego. Wykorzystywano jego wizerunek jako symbol walk niepodległościowych. Plakaty, podobnie jak i inne przykłady sztuki użytkowej były orężem psychologicznym w walce z propagandą bolszewicką. Każdy z plakatów można analizować na płaszczyźnie artystycznej, ale z punktu widzenia historycznego najważniejszy jest przekaz propagandowy.
    Propaganda played an important role in the war of 1920 as a tool in mobilizing polish society to fight the enemy. It was dealt with by civil and military institutions. The milieu of writers and artists who were the creators of propaganda posters joined the propaganda activities. Art playedan important role, the artists provided many works of utility character, created for propaganda purposes. So they contributed to winning the war against the enemy army. Apart from the posters, brochures, leaflets, journalistic texts and literary works were created. However, the posters published in the press, placed on the walls of buildings, and carried during the demonstrations had the greatest impact. Posters with a strongly anti-Bolshevik message were dominant, showing the enemy as a monster, demonizing his image in order to arouse emotions and appeal to the patriotic duty of every Pole. A separate group were mass-printed recruitment posters encouraging to join the Volunteer Army. Józef Piłsudski also appeared on the posters. The authors of the posters used this figure as a symbol of independence struggles. Posters, like other forms, were a psychological weapon in the fight against Bolshevik propaganda. Each of the posters can be analyzed on an artistic level, but from the historical point of view, the most important thing is the propaganda message.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 179-202
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Policji Państwowej w systemie obronnym Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej udział w działaniach wojennych w latach 1920-1939
    The role of the State Police in the defense system of the Republic of Poland and its participation in military operations in 1920-1939
    Autorzy:
    Pawłowski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1551775.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku
    Tematy:
    policja
    wojna polsko-bolszewicka
    komenda powiatowa
    ewakuacja
    police
    Polish-Bolshevik war
    poviat headquarters
    evacuation
    Opis:
    Okres formowania Policji Państwowej i jej unifikacji przypadł na trudny okres, jakim była wojna polsko-bolszewicka. Doświadczenia z wojny polsko-bolszewickiej spowodowały, że zaczęła być traktowana jako istotna siła, która mogła być wykorzystana w ewentualnym przyszłym konflikcie zbrojnym. W związku z tym, w okresie międzywojennym, podejmowano różne inicjatywy, które miały na celu właściwe wykorzystanie Policji Państwowej na wypadek konfliktu zbrojnego. Pomimo tego we wrześniu 1939 roku, udział Policji Państwowej nie należał do szczególnie chlubnych, przy czym należy podkreślić, że nie była to wina samej policji, a władz, które nie za bardzo wiedziały, jak ją wykorzystać. Gdy w końcu 10 września 1939 roku podjęto decyzję o militaryzacji PP, w zasadzie nie istniała ona już jako zwarta siła, częściowo zagarnięta przez nacierające jednostki wroga, a częściowo rozbita i zagubiona w chaosie ewakuacji. Jednocześnie należy zaznaczyć, że pomimo tego, iż Policja Państwowa nie spełniła oczekiwań, to przykład Wybrzeża i Warszawy świadczy o tym, że w sprzyjających warunkach współdziałanie wojska i policji mogło przynosić pozytywne efekty.
    The period of formation of the State Police (Policja Państwowa) and its unification coincided with the difficult time of the Polish-Bolshevik war. The experience of the Polish-Bolshevik war meant that it was treated as a significant force that could be used in a possible future armed conflict. Therefore, in the interwar period, various initiatives were undertaken to properly use the State Police in case of an armed conflict. Despite this, in September 1939, the participation of the State Police was not particularly commendable, and it should be emphasized that it was not the fault of the police themselves, but of the authorities, who did not know how to use it. At the end of September 10, 1939, when the decision to militarize the State Police was made, it had already ceased to exist as a compact force, partly seized by the attacking enemy units, and partly destroyed and lost in the chaos of evacuation. At the same time, it should be noted that despite the fact that the State Police did not meet expectations, the example of the Coast and Warsaw proves that in favourable conditions the cooperation between the army and the police could bring positive effects.
    Źródło:
    Zagadnienia społeczne; 2019, 1, 11; 51-70
    2353-7426
    Pojawia się w:
    Zagadnienia społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ZAJĘCIE SIERPCA PRZEZ WOJSKA BOLSZEWICKIE ORAZ RZĄDY BOLSZEWICKIE W SIERPCU I POWIECIE SIERPECKIM W 1920 R. W RAPORTACH POLICYJNYCH
    THE SEIZURE OF SIERPC BY THE BOLSHEVIK ARMY AND THE BOLSHEVIK GOVERNMENTS IN SIERPC AND IN THE SIERPC COUNTY OF AUGUST IN 1920 IN POLICE REPORTS
    Autorzy:
    Gołębiewski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/493230.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka 1920 r.
    Sierpc
    powiat sierpecki
    Polish-Bolshevik war of 1920
    Sierpc county
    Opis:
    W Archiwum Państwowym w Warszawie znajdują się materiały, dotyczące zajęcia Sierpca 12 sierpnia 1920 r. przez wojska bolszewickie oraz ich rządów na terenie powiatu sierpeckiego. Zbierały je miejscowe posterunki policji, dokumentując stosunek bolszewików do różnych grup społecznych i zawodowych oraz gwałty, rabunki i morderstwa, dokonywane przez żołnierzy rosyjskich.
    In the State Archives in Warsaw, there are materials concerning the Sierpc occupation on August 12, 1920, by the Bolshevik army and their rule in the Sierpc county. They were collected by local police stations, documenting the Bolshevik attitude to various social and professional groups, and rapes, robberies and murders carried out by Russian soldiers.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2020, 3(264); s. 25-33
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrona niepodległości Polski a bolszewicki projekt "permanentnej rewolucji"
    Defense of Polands independence and the Bolshevik project of "permanent revolution"
    Autorzy:
    Baziur, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540419.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geopolityczne
    Tematy:
    Polska
    Rosja Sowiecka
    permanentna rewolucja
    wojna polsko-bolszewicka
    Polska
    Soviet Russia
    permanent revolution
    Polish-Bolshevik war
    Opis:
    W artykule wyjaśniono sytuację geopolityczną i sprzeczności interesów odrodzonej Polski i bolszewickiej Rosji w pierwszych latach po zakończeniu I wojny światowej. Autor ukazał z jednej strony dążenia Polski do zapewnienia sobie bezpieczeństwa w obliczu zamętu panującego w Rosji wstrząsanej wojną domową oraz doświadczającej bolszewickiego terroru, a z drugiej zamierzenia władz komunistycznych wynikające z przyjęcia doktryny „permanentnej rewolucji”. Analiza interesów i dążeń Polski oraz bolszewickiej Rosji przybliża do zrozumienia okoliczności, dzięki którym jeden z najgroźniejszych dla zachodniej cywilizacji projektów geopolitycznych mógł zostać udaremniony przez Polskę, broniącą świeżo odzyskanej niepodległości.
    The article explains the geopolitical situation and conflicts of interests of reborn Poland and Bolshevik Russia in the first years after the end of World War I. The author showed, on the one hand, Poland's aspirations to ensure security in the face of the turmoil in Russia, shaken by civil war and experiencing Bolshevik terror, and on the other, the intentions of the communist authorities resulting from the adoption of the doctrine of "permanent revolution". Analysis of the interests and aspirations of Poland and Bolshevik Russia brings us closer to understanding the circumstances thanks to which one of the most dangerous geopolitical projects for Western civilization could have been thwarted by Poland, defending newly regained independence.
    Źródło:
    Przegląd Geopolityczny; 2019, 30; 47-69
    2080-8836
    2392-067X
    Pojawia się w:
    Przegląd Geopolityczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Starszy żandarm Ignacy Nowogórski odznaczony Krzyżem za męstwo i odwagę oraz Krzyżem walecznych za ewakuację mienia państwowego z Sierpca w 1920 r.
    Senior gendarme Ignacy Nowogórski decorated with a Cross for fortitude and courage and the Cross of Valor for the evacuation of state property from Sierpc in August 1920
    Autorzy:
    Gołębiewski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1390580.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka
    Sierpc w 1920 r.
    żandarmeria
    Ignacy Nowogórski
    Polish-Bolshevik war
    Sierpc in 1920
    gendarmerie
    Opis:
    W sierpniu 1920 r. bezpośrednio przed zajęciem Sierpca przez wojska bolszewickie st. żand. Ignacy Nowogórski z dwoma żandarmami ewakuował mienie państwowe z miasta, za co w 1921 r. otrzymał Krzyż za Męstwo i Odwagę i Krzyż Walecznych.
    In August 1920, immediately before the occupation of Sierpc by the Bolshevik army, senior gendarme Ignacy Nowogórski with two gendarmes evacuated the treasury property from the city, for which he was awarded cross for fortitude and courage and the cross of valor.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2021, 1(266); 39-45
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwarunkowania polityczne formowania się wschodniej granicy II Rzeczypospolitej
    Political conditions of the Second Commonwealth eastern borders formation
    Autorzy:
    Eberhardt, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540235.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geopolityczne
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka
    granica wschodnia Polski
    Traktat Ryski
    Polish-Bolshevik war
    eastern border of Poland
    Treaty of Riga
    Opis:
    W artykule przedstawiono uwarunkowania polityczno-militarne i ich wpływ na uformowanie się po I wojnie światowej wschodniej granicy odrodzonej Polski. Była ta granica uzależniona od końcowego rezultatu wojny polsko-bolszewickiej, która trwała z różnym nasileniem w latach 1918-1920. W pierwszej fazie tego konfliktu zbrojnego przewaga była po stronie polskiej. Projektowano wówczas, że przyszła granica będzie przebiegała stosunkowo daleko na wschodzie. Miała mieć ona tradycyjnie układ południkowy i rozciągać się w przybliżeniu między rzeką Berezyną na północy i Dniestrem na południu. W sytuacji zbliżania się Armii Czerwonej do Wisły w sierpniu 1920 istniało prawdopodobieństwo likwidacji państwa polskiego. Dopiero pokonanie Armii Czerwonej w Bitwie Warszawskiej umożliwiło rozpoczęcie rokowań na tematy graniczne. W końcowej części artykułu zreferowano przebieg i wyniki Konferencji Pokojowej w Rydze. Ustalono na niej granicę między Polską a bolszewicką Rosją. Trwała ona od 12 października 1920 do 17 września 1939 roku, kiedy to została unicestwiona w rezultacie agresji sowieckiej na Polskę.
    The article presents the political and military conditions and their impact on the formation of the eastern border of the reborn Poland after World War I. This border was dependent on the final result of the Polish-Bolshevik war, which lasted with varying intensity in the years 1918 - 1920. In the first phase of this armed conflict, the advantage was on the Polish side. It was then planned that the future border would run relatively far to the east. It was supposed to have a longitudinal layout and spread approximately between the Berezina River in the north and the Dniester River in the south. In the situation of approaching the Red Army to the Vistula in August 1920, there was a likelihood of liquidation of the Polish state. It was only the defeat of the Red Army in the Battle of Warsaw that enabled the commencement of equivalent negotiations on border issues. In the final part of the article, the course and results of the Peace Conference in Riga were reported. A border was established between Poland and Bolshevik Russia. It lasted from October 12, 1920 to September 17, 1939, when it was annihilated as a result of Soviet aggression against Poland.
    Źródło:
    Przegląd Geopolityczny; 2018, 26; 9-31
    2080-8836
    2392-067X
    Pojawia się w:
    Przegląd Geopolityczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Gdybyśmy pojechali, byłaby to kompromitacja patriotyzmu polskiego”. Absencja Polaków na olimpiadzie w Antwerpii w 1920 r.
    “If We Had Attended It Would Have Been a Disgrace to Polish Patriotism”. The Absence of Poles at the 1920 Olympics in Antwerp
    Autorzy:
    Wolsza, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154500.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    olimpiada
    patriotyzm
    Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich
    sport
    wojna polsko-bolszewicka
    Order Wojenny Virtuti Militari
    Olympics
    patriotism
    Polish Olympic Committee
    Polish-Bolshevik War
    Virtuti Militari War Cross
    Opis:
    W 1920 r. reprezentacja Polski zaplanowała debiut olimpijski podczas igrzysk w Antwerpii. Przygotowania do zawodów ruszyły już w 1919 r. Niestety wojna polsko-bolszewicka, która rozpoczęła się w lutym 1919 r., w zasadniczy sposób wpłynęła na kłopoty organizacyjne i finansowe Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich. Główne zawody przedolimpijskie polskich sportowców, w kilku dyscyplinach (np. jeździectwo, kolarstwo, lekkoatletyka, piłka nożna, strzelectwo, szermierka), odbyły się m.in. w Bydgoszczy, Krakowie, Lwowie i Warszawie oraz poza granicami kraju (tenisiści). 25 lipca 1920 r. Stefan Lubomirski – prezes Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich – wysłał do Belgii komunikat, w którym absencję w igrzyskach olimpijskich uzasadnił ciężką sytuacją militarną na froncie wojny polsko-bolszewickiej oraz postawą patriotyczną polskiej młodzieży, która pospieszyła z bronią w ręku do obrony ojczyzny. W dniu inauguracji olimpiady w Antwerpii 14 sierpnia 1920 r. pod Warszawą rozstrzygały się losy nie tylko Polski, lecz całej Europy. Sportowcy w niedalekiej przecież Belgii nie mieli wówczas pojęcia, że Armia Czerwona w dalszym planie założyła marsz na zachód, po „trupie Polski”. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że zwycięstwo Wojska Polskiego na przedpolach Warszawy, w którego szeregach walczyli niedoszli olimpijczycy, uratowało wolność całej Europie.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 274-297
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polonia: el país que salvó Europa en la guerra Polaco-Bolchevique
    Poland: the country which saved Europe in the Polish-Bolshevik war
    Polska: kraj, który uratował Europę w wojnie polsko-bolszewickiej
    Autorzy:
    Orella, José Luis
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1202871.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Józef Piłsudski
    milagro del Vístula
    guerra polaco-bolchevique
    revolución bolchevique
    “miracle of the Vistula”
    polish-bolshevik war
    bolshevik revolution
    „cud nad Wisłą”
    wojna polsko-bolszewicka
    rewolucja bolszewicka
    Opis:
    El centenario de la guerra polaco-bolchevique fue uno de los hechos importantes que se dieron después de la Primera Guerra Mundial y fue determinante en el proceso de salvar la soberanía del nuevo Estado polaco. Sin embargo, las luchas fronterizas en el este también supusieron su choque con la expansión de la revolución que pretendían los bolcheviques, y que significó la salvación de Europa, en la trinchera de Varsovia. Los españoles fuimos, en su tiempo, testigos de los acontecimientos a través de las crónicas de Sofía Casanova, quien pretendía llamar la atención de España de lo que sucedía en Polonia. Sin embargo, la victoria traerá la semilla de la violencia que estallará en la Segunda Guerra Mundial, con grandes minorías secesionistas y con vecinos poderosos, como la URSS y la Alemania nacionalista, que ambicionarán las tierras del llano polaco.
    The centenary of the Polish-Bolshevik war was one of the important events that occurred after the First World War and was decisive in the process of saving the sovereignty of the new Polish State. However, the border fights in the east also meant their clash with the expansion of the revolution that the Bolsheviks sought, and which meant the salvation of Europe, in the Warsaw trench. The Spaniards were, in their time, witnesses of the events through the chronicles of Sofía Casanova, who intended to draw the attention of Spain to what was happening in Poland. However, the victory will bring the seed of violence that will erupt in World War II, with large secessionist minorities and powerful neighbors, such as the USSR and nationalist Germany, who will ambition the lands of the Polish plain.
    Wojna polsko-bolszewicka była ważnym wydarzeniem po I wojnie światowej i kluczowym dla obronienia niepodległości młodego państwa polskiego. Jednakże walki graniczne na wschodzie oznaczały też walkę z ekspansją bolszewików i uratowały Europę przed wojskami rewolucyjnymi. Hiszpanie dowiadywali się o tych wydarzeniach z kronik Sofíi Casanovy, która chciała zwrócić uwagę rodaków na wydarzenia w Polsce. Zwycięstwo zasiało jednak ziarna konfliktu, który przerodził się w II wojnę światową, w której secesjonistyczne mniejszości i potężni sąsiedzi, tacy jak ZSRR i nacjonalistyczne Niemcy, sięgnęli po polskie ziemie.
    Źródło:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2020, 2(17); 7-25
    2658-1175
    2719-3144
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KPT. MIECZYSŁAW GŁOGOWIECKI (1889–1920) – LEGIONISTA I OFICER WOJSKA POLSKIEGO, POLEGŁY POD TRZEPOWEM 18 SIERPNIA 1920 R.
    KPT. MIECZYSŁAW GŁOGOWIECKI (1889–1920) – LEGIONIST AND POLISH ARMY OFFICER, FALLED AT TRZEPOWO 18 AUGUST 1920
    Autorzy:
    Gołębiewski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/492297.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    Legiony Polskie
    wojna polsko-bolszewicka 1920 r.
    obrona Płocka 1920 r.
    Głogów Małopolski
    Mieczysław Głogowiecki
    Polish Legions
    Polish-Bolshevik war 1920
    defense of Płock 1920
    Opis:
    Pochodzący z Głogowa Małopolskiego k/Rzeszowa Mieczysław Głogowiecki w 1914 r. wstąpił do Legionów Polskich, walcząc najpierw w II Brygadzie, a od 1916 r. w 6 pułku piechoty III Brygady, uczestnicząc m.in. w bitwie pod Kostiuchnówką. Od 1918 r. służył dalej w 6 pułku piechoty Legionów, m.in. jako dowódca batalionu zapasowego w Płocku. 18 sierpnia 1920 r. zginął pod Trzepowem w czasie ataku rosyjskiego III Korpusu Konnego na Płock. Pochowany został na cmentarzu garnizonowym w Płocku.
    Coming from Głogów Małopolski near Rzeszów, Mieczysław Głogowiecki in 1914 joined the Polish Legions, fighting first in the 2nd Brigade, and from 1916 in the 6th Infantry Regiment of the 3rd Brigade, participating, among others in the battle of Kostiuchnówka. From 1918, he served in the 6th Infantry Regiment of the Legions, including as commander of the spare battalion in Płock. On August 18, 1920, he died near Trzepów during the Russian attack of the Third Horse Corps on Płock. He was buried in the garrison cemetery in Płock.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2020, 3(264); s. 3-24
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska hierarchia katolicka w czasie wielkiej wojny 1914-1918 i wojny z bolszewicką Rosją
    Polish Catholic Hierarchy during the Great War 1914-1918 and the Polish War with Bolshevik Russia
    Autorzy:
    Wysocki, Wiesław Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232850.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Kościół
    polski episkopat
    I wojna światowa
    zabory
    wojna polsko-bolszewicka
    1918 r.
    1920 r.
    niepodległość
    Church
    Polish episcopate
    World War I
    partitions
    Polish-Bolshevik war
    1918
    1920
    independence
    Opis:
    Szkic prezentuje postawy hierarchów Kościoła katolickiego w zaborze rosyjskim, pruskim i austriackim na początku wielkiej wojny 1914-1918 i zmiany, jakie nastąpiły pod wpływem okoliczności zewnętrznych oraz przemian świadomościowych w trakcie konfliktu światowego wobec kwestii państwowości polskiej. Zdecydowana większość biskupów opowiedziała się za perspektywą wspierania odradzającego się państwa polskiego i aktywnie w tym procesie uczestniczyła, dając temu wyraz zarówno w sferze życia publicznego, obywatelskiego, jak i kościelnego. Rok 1920, uwieńczony polskimi sukcesami militarnymi, był finałem wojny polsko-bolszewickiej, rozpoczętej w 1919 r., w której ujawniło się na wielu płaszczyznach zaangażowanie zarówno hierarchów katolickich, jak i wspólnot, którym przewodzili. Wiele wskazuje na to, że w żadnym wcześniejszym okresie Kościół nie wykazał się większym zaangażowaniem, jak miało to miejsce w 1920 r.
    This short study presents attitudes of the hierarchs of the Catholic Church in the areas of Russian, Prussian and Austrian Partitions at the beginning of the Great War of 1914-1918 and the changes that occurred under the influence of external circumstances and changes in public awareness during the world conflict in relation to the issue of Polish statehood. The vast majority of bishops were in favor of supporting the reborn Polish state and actively participated in this process, expressing this in the public, civic and church life. The year 1920, crowned with Polish military successes, was the finale of the Polish-Bolshevik War, started in 1919, in which the involvement of both Catholic hierarchs and the communities they led was seen on many levels. There are many indications that never before had the Church shown a greater commitment than in 1920.
    Źródło:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2023, 5; 111-163
    2658-1175
    2719-3144
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Legiony”. Rozdział wspomnień Kazimierza Konarskiego usunięty przez peerelowską cenzurę
    “Legiony”. A chapter of Kazimierz Konarski’s memoirs, excised by censorship of Polish People’s Republic
    Autorzy:
    Łosowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51608186.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Kazimierz Konarski
    Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie
    Legiony Polskie
    wojna polsko-bolszewicka
    Kostiuchnówka
    Polish Academy of Sciences Archive in Warsaw
    Polish Legions
    Polish-Bolshevik War
    Kostiukhnivka
    Opis:
    Kazimierz Konarski (1886–1972) to najwybitniejszy polski archiwista okresu międzywojennego i pierwszych lat powojennych, legitymujący się bogatym dorobkiem archiwalnym oraz naukowym. Pozostawił po sobie wspomnienia opublikowane w roku 1965, stanowiące cenne źródło dla badaczy dziejów polskiej inteligencji. Jednak pominięto w nich jeden rozdział poświęcony służbie przyszłego archiwisty w 5. pułku piechoty Legionów Polskich w 1917 r. Na jego publikację nie zgodziła się komunistyczna cenzura, o czym świadczy adnotacja dokonana przez Konarskiego na maszynopisie rozdziału, który ofiarował swojemu koledze Piotrowi Bańkowskiemu. Usunięty fragment wspomnień został odnaleziony przez autora tego tekstu w spuściźnie archiwisty przechowywanej w warszawskim archiwum Polskiej Akademii Nauk. Wspomnienia dotyczące legionowego epizodu biografii późniejszego archiwisty stanowią interesujące źródło historyczne. Zawierają wiele wartościowych szczegółów służby koszarowej Konarskiego w pułku. Ta jednostka legionowa została skierowana dla reorganizacji i uzupełnienia do Ostrowi Mazowieckiej, niedaleko od Warszawy, po stratach poniesionych w lipcu 1916 r. w słynnej bitwie pod Kostiuchnówką. Na początku swojej służby Konarski miał problem z akceptacją przez swoich kolegów, był bowiem od nich starszy o kilkanaście lat, górował nad nimi wykształceniem oraz doświadczeniem życiowym. Jednak nie wywyższał się i starał się jak najlepiej pełnić służbę szeregowego, co zjednało mu szacunek legionistów. Autor usuniętego rozdziału opisał w nim w sposób barwny sylwetki dowódców, późniejszych wyższych oficerów i polityków, m.in. Felicjana Sławoja-Składkowskiego, Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego, Stefana Grota-Roweckiego, Tytusa Filipowicza i innych. W tekście znalazło się też sporo wartościowych informacji o życiu codziennym żołnierzy tego pułku.
    Kazimierz Konarski (1886–1972) was a preeminent Polish archivist in the interwar period and in afterwar years, with rich archival and academic legacy. In 1965, his memoirs were published, providing a valuable source of knowledge to researchers of Polish intelligentsia. However, from these memoirs one chapter was removed, depicting the future archivist’s service in the 5th Infantry Regiment of the Polish Legions in 1917. Communist censors prohibited its publication, as stated by Konarski’s handwritten annotation on the typescript of the chapter gifted to his colleague, Piotr Bańkowski. The excised part of the memoirs was found by the author of this article in Konarski’s legacy, preserved in Warsaw archive of the Polish Academy of Sciences. The part of the memoirs which pertains to the archivist’s-to-be time in the Legions are an interesting historical source. It contains a number of valuable details regarding Konarski’s service in the regiment named above. After the losses suffered in July 1916 in the famous battle of Kostiukhnivka, the unit was sent to Ostrów Mazowiecka near Warsaw to regroup and replenish the ranks. At the beginning of his service, Konarski had problems with getting accepted by his colleagues, as he was several years older than them, was better educated and had more life experience. However, he was not haughty and tried his best to serve as a private, which earned him respect of the legionnaires. In the removed chapter, the author vividly described the commanding officers, who subsequently became military leaders and politicians, including Felicjan Sławoj-Składkowski, Michał Karaszewicz-Tokarzewski, Stefan Grot-Rowecki, Tytus Filipowicz and others. There is also a lot of valuable information about daily life of the soldiers in the regiment.
    Źródło:
    Archeion; 2019, 120; 203-233
    0066-6041
    2658-1264
    Pojawia się w:
    Archeion
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postawy żydowskich mieszkańców Mińska Mazowieckiego i Kałuszyna wobec wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku
    The attitudes of Jewish population of Mińsk Mazowiecki and Kałuszyn towards the Polish-Bolshevik War of 1920
    Autorzy:
    Gontarek, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2144060.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Jewish population
    interwar period
    Mińsk Mazowiecki
    II Republic of Poland
    communism
    Polish-Bolshevik war
    ludność żydowska
    okres międzywojenny
    II Rzeczpospolita
    komunizm
    wojna polsko-bolszewicka
    Opis:
    Autor omawia postawy ludności żydowskiej zamieszkałej w Mińsku Mazowieckim i Kałuszynie (pow. Mińsk Mazowiecki, woj. warszawskie) wobec wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku. Postawy te przybierały różne formy i dzieliły Żydów na trzy podstawowe grupy. Do pierwszej należeli kolaboranci i zwolennicy wprowadzania nowego ustroju z pomocą Armii Czerwonej, głównie komuniści oraz lewicowa młodzież żydowska uczestnicząca w pracach komitetów rewolucyjnych. Druga grupa obejmowała osoby niezainteresowane sprawami politycznymi, osoby wykazujące obojętny stosunek do tych spraw, które skupiały się na ochronie swojego życia i mienia. Trzecią grupę stanowili wszyscy Żydzi reprezentujący postawę patriotyczną lub solidaryzujący się z napadniętym krajem, przejawiający postawę antybolszewicką – głównie ortodoksi i asymilatorzy, tzw. Polacy wyznania mojżeszowego. Tak podzielone grupy różniły się także liczebnością w obrębie danego miasta, co wynikało z tradycji politycznej i struktury zawodowej zamieszkującej je ludności żydowskiej.
    The author discusses attitudes of the Jewish population residing in Mińsk Mazowiecki and Kałuszyn (Mińsk Mazowiecki district, Warsaw Province) towards the Polish-Bolshevik War of 1920. These attitudes took various forms and divided the Jews into three basic groups. The first group included collaborators and supporters of implementation of the new political system, with the help of the Red Army, mainly the communists and the leftwing Jewish youth participating in works of revolutionary committees. The second group included people uninterested in political issues, people showing indifferent attitudes towards these issues, who focused on the protection of their life and property. The third group consisted of all Jewish representing a patriotic attitude or showing solidarity with the attacked country, displaying an anti-Bolshevik attitude – mainly the orthodoxy and the assimilators, the so-called Poles of Mosaic faith. These groups divided in such a way, also differed in terms of their number within a particular city, which resulted from political tradition and the professional structure of the Jewish population residing there.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2012, 2, 2; 63-85
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Merian Coldwell Cooper (1894–1973) na polsko-amerykańskim „pograniczu”
    Merian Coldwell Cooper on Polish-American “borderland”
    Autorzy:
    Byczkowski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595422.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka; wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych; 7. Eskadra Lotnicza; kulturowe pogranicze; romantyczny idealizm;
    Polish-Bolshevik war; The United States war of independence; 7. Air Squadron; cultural borderland; romantic idealism;
    Opis:
    Artykuł ten poświęcony jest polskiemu wątkowi życia Meriana Coopera – w Ameryce i na świecie znanego głównie jako producent i reżyser filmowy, w Polsce natomiast pamiętanego również za udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach pilotów „eskadry kościuszkowskiej”. Na przykładzie Meriana Coopera i jego kolegów, amerykańskich pilotów w polskich mundurach, usiłujemy dowieść istnienia swego rodzaju polsko-amerykańskiego pogranicza, mimo braku polsko-amerykańskiej granicy w ścisłym, geograficznym tego słowa znaczeniu.
    The present article is devoted to the Polish thread of Merian Coopers life. In the United States and in the world he was known mainly as a producer and film director. In Poland, however, he was remembered for his participation in the Polish-Bolshevik war in the ranks of the pilots of the Kosciuszko Squadron. Through the example of Merian Cooper and his fellow American pilots in Polish uniforms, we are trying to prove the existence of the Polish-American borderland despite the lack of a Polish-American border in the strict geographical sense of this word.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2016, 36, 2; 241-252
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maturzyści małopolskich szkół średnich z 1920 roku. Przyczynek do dziejów szkolnictwa średniego w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym
    Graduates of Małopolska secondary schools in 1920. A contribution to the history of secondary education in Poland in the interwar period
    Autorzy:
    Ochenduszko, Tadeusz
    Świętoń, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057875.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    matury 1920 roku
    dyrektorzy szkół galicyjskich
    wojna polsko-bolszewicka
    gimnazja galicyjskie
    Matura exams in 1920
    headteachers of Galician schools
    Polish-Bolshevik war
    Galician middle schools
    Opis:
    Od 1850 r. naukę w gimnazjach i szkołach realnych kończył egzamin dojrzałości. Matura była przepustką w dorosłe życie, ważnym wydarzeniem dla społeczności lokalnej, a listy abiturientów publikowano w sprawozdaniach szkolnych oraz stołecznej i lokalnej prasie. Zwyczaj ten sprawdzał się w czasach pokoju, jednak był niemożliwy do zrealizowania podczas działań wojennych. Najtrudniejszy do odtworzenia jest rok 1920 ze względu na trwającą wojnę polsko-bolszewicką. Artykuł jest przyczynkiem do uporządkowania informacji na temat maturzystów, którzy zdawali egzamin w tym trudnym dla Polski roku.
    Since 1850, education in middle schools and real schools ended with Matura exams. The Matura exam was a pass into adult life, an important event for the local community and lists of graduates were published in school reports, as well as in the national and local press. This custom was successful in times of peace, but it was impossible to implement during hostilities. The most difficult year to recreate is 1920 due to the ongoing Polish-Bolshevik war. The article is a contribution to the organisation of information on secondary school graduates who passed the exam in this difficult year for Poland.
    Źródło:
    Kultura – Przemiany – Edukacja; 2021, Tom IX; 58-74
    2300-9888
    2544-1205
    Pojawia się w:
    Kultura – Przemiany – Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynek do dziejów Polskiego Biura KC Rosyjskiej Komunistycznej Partii [bolszewików] i Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski
    Contribution to the History of the Polish Bureau of the RCP Central Committee [Bolsheviks] and the Provisional Polish Revolutionary Committee (Polrevkom)
    Autorzy:
    Zieliński, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850674.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Polish Bureau of the RCP Central Committee [Bolsheviks]
    the Polish-Bolshevik War
    Polrevkom
    the Polish-Soviet republic
    Polskie Biuro KC Rosyjskiej Komunistycznej Partii [bolszewików]
    wojna polsko-bolszewicka
    Polrewkom
    republika polsko-radziecka
    Opis:
    Jakkolwiek Polskie Biuro Agitacji i Propagandy KC RKP[b] i Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski mają już swoją literaturę historyczną, nadal nie są znane niektóre wątki działalności moskiewskiego Biura i Komitetu białostockiego. Celem artykułu jest uzupełnienie stanu wiedzy na ten temat o informacje zawarte w zespołach archiwalnych przechowywanych przede wszystkim w Rosyjskim Państwowym Archiwum Historii Społeczno-Politycznej (RGASPI) w Moskwie.
    Although there are historical accounts of the Polish Agitation and Propaganda Department of the RCP Central Committee [Bolsheviks] as well as the Provisional Polish Revolutionary Committee, some aspects of the activity of the Moscow Bureau and the Committee in Bialystok are still unknown. The aim of this article is to bro- aden our knowledge on the subject relying on archival collections from the Russian State Archive of Social and Political History (RGASPI) in Moscow.
    Źródło:
    Facta Simonidis; 2011, 4, 1; 9-26
    1899-3109
    Pojawia się w:
    Facta Simonidis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bitwa Warszawska 1920 r. w opiniach i komentarzach zachodnich uczestników i obserwatorów
    Battle of Warsaw 1920 in the Opinions and Comments of Western Participants and Observers
    Autorzy:
    Morozova, Olga
    Mikołajczak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154571.pdf
    Data publikacji:
    1920
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka
    Bitwa Warszawska
    zachodni dyplomaci i oficerowie
    polityka państw zachodnich
    Polish-Bolshevik war
    Battle of Warsaw
    Western diplomats and officers
    policy of Western countries
    Opis:
    Wojna polsko-bolszewicka, a w szczególności obrona Warszawy w roku 1920 miały zasadnicze znaczenie dla procesu odbudowy niepodległej Polski po zakończeniu I wojny światowej. Ewentualna przegrana w najlepszym przypadku oznaczałaby zapewne włączenie ziem polskich do państwa bolszewików. Istniał też znacznie gorszy scenariusz − opanowanie przez bolszewików całej Europy. Taką możliwość brali pod uwagę zachodni dyplomaci i oficerowie przebywający w Polsce w roku 1920, którzy pozostawili po sobie oficjalne dokumenty, osobiste zapiski i listy. Przedstawili w nich nie tylko przebieg samej wojny, ale również starali się oddać nastroje społeczne oraz sytuację polityczną kraju stojącego w obliczu śmiertelnego zagrożenia. Artykuł pokazuje, w jaki sposób przedstawiciele państw zachodnich opisywali przebieg wojny polsko-bolszewickiej w kluczowym dla niej momencie − podczas obrony Warszawy; odpowiada także na pytanie, na ile relacje bezpośrednich obserwatorów i uczestników wydarzeń związanych z tą wojną miały wpływ na politykę ich rządów wobec Polski, w szczególności na gotowość niesienia przez nie pomocy Polakom oraz prezentuje w oparciu o analizowane źródła nastroje społeczne, które w czasie wojny 1920 r. ulegały gwałtownym zmianom.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 39, 1; 490-522
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kieleccy Katyńczycy – weterani wojny polsko-bolszewickiej
    The Kielce veterans of the Polish-Soviet war – victims of the Katyn Massacre
    Autorzy:
    Jończyk, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032932.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    Katyń
    zbrodnia katyńska
    wojna polsko-bolszewicka
    Armia Ochotnicza
    Wojsko Polskie
    żołnierze
    oficerowie
    policjanci
    weterani
    inteligencja
    Katyn
    the Katyn massacre
    Polish-Bolshevik war
    Volunteer Army
    Polish army
    soldiers
    officers
    policemen
    veterans
    intelligence
    Opis:
    Zbrodnia Katyńska, będąca zbrodnią wojenną, zbrodnią ludobójstwa i zbrodnią przeciwko ludzkości, pochłonęła co najmniej 21 857 ofiar. Zamordowanymi byli obywatele polscy wzięci do niewoli lub aresztowani po agresji ZSRS na Polskę rozpoczętej 17 września 1939 roku. Osadzono ich w obozach NKWD w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku oraz w więzieniach na zachodniej Ukrainie i Białorusi. Zostali zamordowani przez Sowietów wiosną 1940 roku. Wśród ofiar znajdowały się 2354 osoby związane z przedwojennym województwem kieleckim. Wysoki odsetek wśród ofiar stanowili weterani wojny polsko-bolszewickiej. Wśród jeńców wymienionych obozów związanych z Kielecczyzną było co najmniej 383 żołnierzy walczących z Sowietami w 1920 roku. Z liczby tej 114 osadzonych w Kozielsku zabito i pogrzebano w Katyniu, 115 ze Starobielska zamordowano i pochowano w Charkowie, a 154 z Ostasz-kowa zabito w Kalininie i pogrzebano w Miednoje. W artykule zaprezentowano biogramy dwudziestu ofiar związanych z Kielecczyzną, w tym piętnastu jeńców wymienionych obozów. Kolejnych pięciu to ofiary zbrodni z Ukraińskiej Listy Katyńskiej. Wśród zamordowanych obok oficerów służby stałej i policjantów znaleźli się przedstawiciele szeroko pojętej polskiej inteligencji: urzędnicy, nauczyciele, lekarze, farmaceuci, inżynierowie, ziemianie, prawnicy, leśnicy, kupcy oraz duchowni. Wszyscy oni jako oficerowie rezerwy bronili Polski przed Sowietami w 1939 roku. Zapłacili za to cenę najwyższą. Jednym z powodów skazania ich na śmierć było prawdopodobnie zaangażowanie w walkę przeciwko bolszewikom w 1920 roku.
    The Katyn Massacre, which was a war crime, crime of genocide and crime against humanity, took at least 21 857 victims. The murdered were Polish citizens captured or arrested after the Soviet Union’s invasion of Poland on 17 September 1939. They were held in the NKVD camps in Kozelsk, Ostashkov and Starobelsk and in prisons in Western Ukraine and Belarus. In the spring of 1940 they were murdered by the Soviets. Among the victims were 2354 people connected with the pre-war Kielce voivodeship. The paper presents the biographical notes of twenty victims connected with the Kielce region. Fifteen of them were imprisoned in the above mentioned camps. Another five are victims of crimes from the so-called Ukrainian Katyn List. Apart from officers in the regular service and policemen, the murdered included representatives of the social elite. Among them were civil servants, educators, physicians, pharmacists, engineers, members of the landed gentry, lawyers, foresters, merchants and clergymen.All of them, as reserve officers, defended Poland against the Soviets in 1939. They paid the highest price for it. The paper analyses the material which shows that veterans of the Polish-Bolshevik war constituted a high percentage among the victims of the Soviet crime.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2020, 1(13); 125-160
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zaciąg do armii ochotniczej w Okręgu Generalnym Wojska Polskiego nr IV Łódź latem 1920 roku
    Enlistment for the Volunteer Army in the General District of the Polish Army No. IV Lodz in the Summer of 1920
    Autorzy:
    Jarno, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791384.pdf
    Data publikacji:
    2020-02-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Okręg Generalny Wojska Polskiego nr IV Łódź
    wojna polska-bolszewicka
    historia Łodzi
    Armia Ochotnicza
    General District of the Polish Army No. IV Lodz
    Polish-Bolshevik war
    history of Lodz
    Volunteer Army
    Opis:
    Tematem artykułu jest zaciąg do Armii Ochotniczej w Okręgu Generalnym nr IV Łódź latem 1920 r. Prowadził go Okręgowy Inspektorat Armii Ochotniczej w Łodzi (jego komendantem był płk Michał Zienkiewicz), który współpracował w tym zakresie z organizacjami społecznymi oraz lokalnymi strukturami partii politycznych. Inspektorat nadzorował prowadzenie agitacji i werbunku oraz proces formowania oddziałów ochotniczych. Armia Ochotnicza miała wzmocnić siłę polskiej armii w najtrudniejszym momencie wojny polsko-bolszewickiej, gdy Armia Czerwona próbowała zająć stolicę Polski. Akcja zaciągu do Armii Ochotniczej w Okręgu Generalnym nr IV Łódź dała polskiej armii niemal 13,4 tys. ochotników, zaś wliczając harcerzy – niemal 14 tys. Początkowo planowano utworzyć osiem ochotniczych pułków piechoty, lecz ostatecznie udało się sformować jedynie dwa niepełnie pułki (nr 229 i 231) oraz 21 samodzielnych kompanii złożonych z ochotników. Poza ochotniczymi oddziałami piechoty, sformowano również ochotniczy 203 Pułku Ułanów w Kaliszu utworzony przez Szwadron Zapasowy 3 Pułku Ułanów. Przebieg zaciągu – biorąc pod uwagę krótki czas jego trwania od lipca do września – był sukcesem polskich władz wojskowych, gdyż ochotnicy wzmocnili regularną armię w krytycznym momencie wojny. Również społeczeństwo województwa łódzkiego pokazało, iż w chwilach najważniejszych dla Polski zdolne jest do wielkich poświęceń w imię obrony niepodległości kraju.
    The subject of the article is the enlistment for the Volunteer Army in District General No. IV Lodz in the summer of 1920. It was run by the Regional Inspectorate of the Volunteer Army in Lodz (its commander was Colonel Michał Zienkiewicz), who cooperated in this regard with social organizations and local structures of political parties. This Inspectorate oversaw the conduct of agitation, recruitment and the process of forming volunteer troops. The Volunteer Army strengthened the Polish Army at the most difficult moment of the Polish-Bolshevik war, when the Red Army tried master the capital of Poland. Recruitment to the Volunteer Army in District General No. IV Lodz gave the Polish army almost 13,400. volunteers, including scouts – almost 14 thousand. Initially, military authorities was planned to create eight volunteer infantry regiments, but eventually were formed only two incompletely regiments (No. 229 and 231) and 21 independent companies consisting of volunteers. Apart from volunteer infantry units, was formed in Kalisz a volunteer 203 Uhlan Regiment, created by the Reserve Squadron of the 3rd Uhlan Regiment. The recruitment to volunteer troops – given its short duration from July to September - was a success for the Polish military authorities, as the volunteers strengthened the regular army at a critical moment of the war. Also the society of the Lodz region has shown that in the most important moments for Poland it is capable of making great sacrifices in the name of defending the independence of the country.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 2; 165-191
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leopold Skulski – minister spraw wewnętrznych w Rządzie Obrony Narodowej Wincentego Witosa: 24 lipca 1920 – 28 czerwca 1921
    Leopold Skulski – the Minister of the Internal Affairs in the Government of National Defense Led by Wincenty Witos: July 24, 1920 – June 28, 1921
    Autorzy:
    Kozyra, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056219.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Leopold Skulski
    government
    Minister of the Internal Affairs
    administration of internal affairs
    Polish-Bolshevik war
    internal front
    rząd
    minister spraw wewnętrznych
    administracja spraw wewnętrznych
    wojna polsko-bolszewicka
    front wewnętrzny
    Opis:
    Leopold Skulski urodził się 3 listopada (według kalendarza juliańskiego 15 listopada) 1877 roku w Zamościu w zubożałej rodzinie szlachecko-inteligenckiej. Był aptekarzem i inżynierem chemikiem. W Sejmie Ustawodawczym kierował klubem Narodowego Zjednoczenia Ludowego. Od 13 grudnia 1919 roku do 9 czerwca 1920 roku pełnił funkcję prezesa Rady Ministrów. W dniu 24 lipca 1920 roku w Rządzie Obrony Narodowej Wincentego Witosa został ministrem spraw wewnętrznych, a zarazem członkiem Rady Obrony Państwa. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku kierował najważniejszym w państwie resortem cywilnym – administracją spraw wewnętrznych, a w rezultacie był kierownikiem „frontu wewnętrznego”. Po odejściu z rządu 28 czerwca 1921 roku, był m.in. członkiem Trybunału Stanu (1925–1928), prezesem Polskiego Radia i prezesem Towarzystwa Zakładów Żyrardowskich. Po 17 września 1939 roku aresztowany i rozstrzelany przez władze sowieckie w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach. Pochowany prawdopodobnie w Kuropatach na Białorusi.
    Leopold Skulski was born on November 3 (according to the Julian calendar, November 15), 1877, in Zamość, in an impoverished noble and intellectual family. He was a pharmacist and chemical engineer. In the Legislative Sejm, he headed the club of the National People’s Union. From December 13, 1919 to June 9, 1920, he was the president of the Council of Ministers. On July 24, 1920, in the Government of National Defense led by Wincenty Witos, he became the Minister of the Internal Affairs and also a member of the State Defense Council. During the Polish-Bolshevik war of 1920, he headed the most important civil department in the country – the administration of internal affairs – and, as a result, was the head of the “internal front”. After leaving the government on June 28, 1921, he was, among others, member of the State Tribunal (1925–1928), president of the Polish Radio and president of the Association of Żyrardów Plants. After September 17, 1939, he was arrested and shot by the Soviet authorities in unknown circumstances. Probably buried in Kuropaty in Belarus.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 253-275
    0239-4251
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie zagony pancerno-motorowe w czasie wojny 1920 roku
    Polish Armored-Motorized Units Raids during the War of 1920
    Polnische Stoßangriffe motorisierter gepanzerter Einheiten während des Krieges von 1920
    Autorzy:
    Kuchciak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729535.pdf
    Data publikacji:
    2023-10-24
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    zagon
    zagon pancerno-motorowy
    wojna polsko-bolszewicka
    Żytomierz
    Kowel
    Łuck
    raid
    armored-motorized raid
    Polish-Bolshevik War
    Zhytomyr
    Kovel
    Lutsk
    Überfall
    Stoßangriffe motorisierter gepanzerter Einheiten
    Polnisch-Bolschewistischer Krieg
    Schytomyr
    Luzk
    Opis:
    W czasie wojny z bolszewicką Rosją Wojsko Polskie przeprowadziło dwa w pełni udane zagony pancerno-motorowe. Pierwszy z nich miał miejsce 25 i 26 kwietnia 1920 r. w ramach ofensywy ukraińskiej, zaś jego celem był Żytomierz. Drugi zagon, na Kowel, odbył się w dniach 11 i 12 września tr. podczas operacji wołyńskiej. Oba te miasta były dość istotne, gdyż przebiegały przez nie ważne drogi i szlaki kolejowe, a więc stanowiły one zaplecze zaopatrzeniowe dla sił rosyjskich, tam też gromadzone były zapasy. Zdobycie Żytomierza i Kowla dezorganizowało również oddziały tyłowe nieprzyjacielskich armii. Dowództwo polskie zachęcone sukcesem akcji na Kowel zorganizowało 15 września kolejny zagon, tym razem na Łuck. Ten jednak nie zakończył się spodziewanym sukcesem, wręcz przeciwnie – siły polskie w nim uczestniczące zostały kilkakrotnie zatrzymane po drodze i poniosły poważne straty.
    During the war with Bolshevik Russia, the Polish Army carried out two completely successful raids involving armored and motorized units. The first of which was directed at Zhytomyr and took place on 25/26 April 1920, as part of the Ukrainian offensive. The second raid, against the city of Kovel, took place on 11/12 September of the same year during the Volhynia operation. Both of these cities were strategically important as major road and railway routes ran through them; thus, they constituted bases for the Bolshevik forces which also stored supplies. The capture of Zhytomyr and Kovel also disorganized the rear units of the enemy armies. Encouraged by the success achieved at Kovel, the Polish command organized another raid on 15 September, this time against the city of Lutsk. This, however, did not achieve its expected goals as the Polish forces were stopped several times along the way and suffered serious losses.
    Während des Krieges mit dem bolschewistischen Russland führte die polnische Armee zwei völlig erfolgreiche Stoßangriffe motorisierter gepanzerter Einheiten durch. Der erste fand am 25. und 26. April 1920 im Rahmen der ukrainischen Offensive statt, deren Ziel Schytomyr war. Der zweite Angriff – auf Kowel – fand am 11. und 12. September desselben Jahres im Rahmen der Wolhynien-Operation statt. Beide Städte waren von großer Bedeutung, da wichtige Straßen und Eisenbahnlinien durch sie verliefen und sie daher als Nachschubbasis für die bolschewistischen Truppen dienten. In diesen Städten wurden auch dementsprechend Vorräte aufgebaut. Durch die Einnahme von Schytomyr und Kowel wurden auch die hinteren Truppen der gegnerischen Armeen desorganisiert. Ermutigt durch den Erfolg des Stoßangriffs auf Kowel organisierte das polnische Kommando am 15. September einen weiteren Angriff, diesmal auf Luzk. Dieser endete jedoch nicht mit dem erwarteten Erfolg; im Gegenteil, die daran beteiligten polnischen Truppen wurden auf dem Weg mehrmals aufgehalten und erlitten schwere Verluste.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV(LXXV), 2(284); 53-95
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O stylu autobiografii żołnierza‑inteligenta (przykład Jana Fudakowskiego)
    On the Autobiographic Style of the Educated Soldier (the Example of Jan Fudakowski)
    Autorzy:
    Tomaszewska, Wiesława Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038267.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    autobiografia
    literatura wspomnieniowa
    narracja historyczna
    wojna polsko-bolszewicka 1920
    ziemiaństwo polskie
    inteligencja polska
    ułani krechowieccy
    Jan Fudakowski
    autobiography
    literary memoirs
    historical narration
    Polish- Bolshevik war of 1920
    Polish landed gentry
    Polish intelligentsia
    Krechowce Uhlans
    Opis:
    Artykuł jest efektem badań nad prozą niefikcjonalną, wspomnieniową z czasów wojny 1920 roku. Na podstawie książki autobiograficznej Jana Fudakowskiego Ułańskie wspomnienia z roku 1920 autorka rozważa problem swoistości, indywidualności stylu autobiografii wojennej. Jest to autobiografia żołnierza‑inteligenta, gdyż Fudakowski konsekwentnie występuje w podwójnej roli, żołnierza i inteligenta, obydwu ważnych w jego widzeniu i sposobach zapisu rzeczywistości wojennej. W świetle narracji autor ujawnia się jako miłośnik prozy Henryka Sienkiewicza, baczny obserwator i uczestnik bitew kluczowych w kampanii wojennej, a także jako obywatel zaangażowany w sprawy niepodległej Rzeczpospolitej. Odsłaniając zrealizowany we wspomnieniach styl autobiografii, autorka podejmuje następujące zagadnienia: (1) styl inteligenckiej tożsamości; (2) styl przedstawiania pól bitewnych; (3) styl myślenia o powojennej przyszłości. Podstawą teoretycznoliteracką rozważań są prace Philippe’a Lejeune’a i Jeana Starobinskiego.
    The article is the result of research into non-fiction, memoir writing from the period of the 1920 war. On the basis of Uhlan Memoirs from 1920, an autobiographical book by Jan Fudakowski, the author considers the problem of specificity and individuality of the war autobiography style. The studied example is an autobiography of a soldier and an educated man. Fudakowski consistently assumes a double role of a soldier and an intelligentsia member, both important for his perception and manne of describing the war reality. In the light of his narration, the writer reveals himself as a lover of the prose by Henryk Sienkiewicz, a careful observer and a participant of key battles in the war campaign, and also as a citizen involved in the affairs of the independent Polish Commonwealth. While presenting the autobiographic style of Fudakowski as realized in his memoirs, the author discusses the following thematic orders (systems): (1) the style of intelligentsia identity; (2) the style of presenting battlefields; and (3) the style of thinking about a post-war future. As far as literary theory is concerned, the considerations were based on the works by Philippe Lejeune and Jean Starobinski.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2020, 29, 2; 113-126
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Waga dziedzictwa historii najnowszej w stosunkach francusko-polskich
    The importance of the legacy of recent history in the Franco-Polish relations
    Autorzy:
    Orłowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2216275.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Polish-French relations (1918–2022)
    foreign policy
    Polish-Bolshevik war
    Second Republic
    Charles de Gaulle
    Oder-Neisse border
    stosunki polsko-francuskie (1918–2022)
    polityka zagraniczna
    wojna polsko-bolszewicka
    II Rzeczpospolita
    granica na Odrze i Nysie
    Opis:
    The French Military Mission in Poland was established immediately after World War I, with the task of helping organize and train the Polish Army. It was part of a broader political project of French interest in Central European countries, which quickly proved unsustainable. However, during the Bolshevik War, its tasks fundamentally increased when a French soldier fought for the first time to defend the territory of independent Poland. This was then-Captain Charles de Gaulle’s experience, and deeply affected the role and place he assigned to Poland as President of the Fifth Republic in his vision of Europe. His recognition of the inviolability of the Oder-Neisse border, as the first Western leader as early as 1959, was one of its main elements.
    Francuska Misja Wojskowa w Polsce powstała bezpośrednio po I wojnie światowej, z zadaniem pomocy w organizacji i szkoleniu Wojska Polskiego. Wpisała się w szerszy projekt polityczny zainteresowania Francji państwami Europy Środkowej, które szybko okazało się nietrwałe. Jednak w trakcie wojny bolszewickiej jej zadania zasadniczo wzrosły, gdy żołnierz francuski stanął po raz pierwszy do walki w obronie terytorium niepodległej Polski. Było to udziałem kapitana Charles’a de Gaulle’a, co głęboko zaważyło na roli i miejscu, jakie przypisywał Polsce jako prezydent V Republiki w swojej wizji Europy. Uznanie przez niego nienaruszalności granicy na Odrze i Nysie, jako pierwszego przywódcę zachodniego już w 1959 r., było jednym z jej głównych elementów.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2022, 2; 117-137
    1733-2680
    2451-0610
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Międzynarodowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sztab Generalny Wojska Polskiego w bitwach nad Wisłą i nad Niemnem (sierpień-wrzesień 1920 roku)
    General Staff of the Polish Armed Forces in the battles of the Vistula and the Niemen Rivers (August-September 1920)
    Autorzy:
    Odziemkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28328200.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-05
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka
    bitwa warszawska
    bitwa niemeńska
    Sztab Generalny Dowództwa Wojsk Polskich
    gen. Józef Rozwadowski
    Józef Piłsudski
    okręgi etapowe
    kolej
    logistyka
    Polish-Bolshevik war/Polish-Soviet war
    battle of Warsaw
    battle of the Niemen River
    General Staff of the High Command of the Polish Armed Forces
    General Józef Rozwadowski
    staging areas
    railway
    logistics
    Opis:
    Artykuł przedstawia funkcjonowanie i całokształt pracy planistycznej, operacyjnej oraz logistycznej Sztabu Generalnego Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich (SG NDWP) podczas dwóch krytycznych bitew wojny polsko-bolszewickiej: warszawskiej i niemeńskiej. Autor omówił rolę SG, a zwłaszcza jej szefa gen. Józefa Rozwadowskiego, w przygotowaniu wspólnie z Wodzem Naczelnym Józefem Piłsudskim planu kontruderzenia znad Wieprza, a także kierowaniu obroną Warszawy, organizowaniu działań i wyznaczaniu zadań poszczególnym frontom oraz czuwaniu nad ich właściwą realizacją. Zwycięstwo strony polskiej byłoby niemożliwe, gdyby nie ogromny wysiłek włożony przez SG w organizację sprawnej logistyki, przejawiający się przede wszystkim w stworzeniu Okręgów Etapowych wraz z obsługującymi je dowództwami (DOE) i formacjami etapowymi, których zadaniem była obrona węzłów kolejowych i zaplecza logistycznego przed działaniami sabotażystów i partyzantów. Autor zwraca szczególną uwagę na decydujące znaczenie transportu kolejowego w obsłudze logistycznej armii (przewożenie mas wojska, sprzętu, zaopatrzenia) oraz ewakuacji ludności cywilnej i jej dobytku z obszarów zagrożonych aktywnością Armii Czerwonej.
    The article describes the General Staff of the High Command of the Polish Armed Forces, its functioning as well as its overall planning of operational and logistic work during the two decisive battles of the Polish-Soviet war: the battle of Warsaw and the battle of the Niemen River. The author stresses the role of General Józef Rozwadowski, the Head of General Staff, in preparing, together with Commander-in-Chief Józef Piłsudski, the plan for a counterattack from the Wieprz River, as well as in managing the defence of Warsaw, organising activities and assigning tasks to individual fronts and in ensuring their proper implementation. The victory of the Polish side would be impossible if it were not for the efficient logistics organised by the General Staff, which was manifested primarily in forming the so-called “staging areas” together with their supporting commands and formations. Their task was to defend railway junctions and logistics facilities against the saboteurs and partisans’ actions. The author especially emphasises a decisive role of rail transport in providing the army with logistics services (transportation of troops, equipment, supplies) and in evacuation the civilians and their belongings from areas threatened by the Red Army’s activities.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2023, 1, 19; 243-272
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niektóre polityczno-prawne aspekty pokojowej umowy między Litwą i Rosją z 12 lipca 1920 r.
    Some Political and Legal Aspects of the Peace Treaty between Russia and Lithuania from 12th of July 1920
    Autorzy:
    Wołkonowski, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621422.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka 1920, tajne załączniki umowy pokojowej między Litwą i Rosyjską Socjalistyczną Federacyjną Republiką Radziecką z 12 lipca 1920 r., neutralność Litwy, ratyfikacja
    Polish-Bolshevik war 1920, secret attachments to the Lithuanian-Bolshevik peace treaty from July 12, 1920, neutrality of Lithuania, ratification
    Opis:
    The paper analyzes selected political and legal issues of the peace treaty between Li- thuania and Bolshevik Russia from 12 July 1920. The treaty had its secret part, which consisted of a few attachments, signed by the representatives of both parties. The most important protocol concerned the neutrality of Lithuania during the Polish – Bolshe- vik war. Lithuania gave permission for the Bolsheviks to use Lithuanian territory for strategic war purposes of the Red Army against Poland. None of these attachments were presented for ratification by the Lithuanian parliament. Speeches presented by Lithuanian MPs indicate that none of them knew about the secret attachments. The Prime Minister and Foreign Minister did not inform MPs of their existence. The treaty was ratified on August 6, 1920. During the debate MPs of the Lithuanian parliament unambiguously supported Bolshevik Russia in its fight against the Polish army. They wrongfully understood the intentions of the Bolsheviks.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 327-338
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kapelan wojskowy Edward Choma (1889-1940) – ofiara zbrodni katyńskiej
    Military Chaplain Edward Choma (1889-1940) – Victim of the Katyn Massacre
    Autorzy:
    Jarno, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807023.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    duszpasterstwo Wojska Polskiego; parafia wojskowa w Skierniewicach; parafia wojskowa w Radomiu; wojna polsko-bolszewicka; obrona Lwowa w 1918 r.
    priesthood of the Polish Army; military parish in Skierniewice; military parish in Radom; the Polish-Bolshevik war; defense of Lviv in 1918
    Opis:
    Artykuł opisuje życie ks. Edwarda Chomy. Urodził się w 1889 r. w Złoczowie w Małopolsce Wschodniej. W 1913 r. otrzymał święcenia kapłańskie i podjął pracę duszpasterską w diecezji lwowskiej. W 1917 r. został powołany do armii austriackiej, w której służył do października 1918 r. Po powrocie do Lwowa, w listopadzie 1918 r. zgłosił się na ochotnika do polskiej armii. Początkowo był kapelanem w 38 Pułku Piechoty, a następnie proboszczem 4 Dywizji Piechoty. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej został proboszczem parafii wojskowej w Skierniewicach (1921-1930), parafii wojskowej w Słonimiu (1930-1936) i parafii wojskowej w Radomiu (1936-1939). We wrześniu 1939 r. znalazł się w niewoli sowieckiej i został zamordowany w lesie katyńskim w kwietniu 1940 r.
    The article describes the life of priest Edward Choma. He was born in 1889 in Zloczow in Eastern Galicia. In 1913 he was ordained a priest and began pastoral work in the diocese of Lviv. In 1917 he was appointed to the Austrian army, in which he served until October 1918. After returning to Lviv in November 1918, he volunteered for the Polish army. Initially, he was a chaplain in the 38th Infantry Regiment, and then he was a parish priest of the 4th Infantry Division. After the end of the Polish-Bolshevik war he became a chaplain of the military parish in Skierniewice (1921-1930), then a military parish in Słonim (1930-1936) and a military parish in Radom (1936-1939). In September 1939 in more unknown circumstances he got into Soviet captivity and was murdered in the Katyn forest in April 1940.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2; 141-160
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lubelskie Orlątko spod skrzydeł ojca wileńskiej pediatrii. Wspomnienie o doktorze Wacławie Jasińskim i jego synu Zbyszku
    Lublin Eaglet from under the wings of the father of Vilnius paediatrics. Memories of doctor Wacław Jasiński and his son Zbyszek
    Люблинский орлёнок из-под крыла отца виленской педиатрии. Воспоминания о враче Вацлаве Ясинском и его сыне Збышке
    Autorzy:
    Surmacz, Małgorzata
    Sztal, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168781.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
    Tematy:
    Wacław Jasiński
    Zbyszek Jasiński
    pamięć zbiorowa
    wojna polsko-bolszewicka
    harcerstwo
    szpitale lubelskie
    pediatrzy polscy
    cmentarze wojenne
    collective memory
    Polish-Bolshevik war
    scouting
    Lublin hospitals
    Polish paediatricians
    war cemeteries
    Вацлав Ясинский
    Збышек Ясинский
    коллективная память
    польско-большевистская война
    скаутинг
    люблинские госпитали
    польские педиатры
    военные кладбища
    Opis:
    Dzieje walk o niepodległość Polski są silnie zakorzenione w przestrzeni pamięci zbiorowej. Dotyczą one nie tylko zdarzeń politycznych, ale też jednostkowych, dramatycznych historii. Jedna z nich, osadzona w realiach lubelskich, stanowi treść powyższego artykułu. Jej bohaterami są lekarz Wacław Jasiński oraz jego syn Zbyszek, mały harcerz. Doktor Jasiński był ordynatorem Szpitala Dziecięcego w Lublinie, sympatykiem skautingu oraz działaczem niepodległościowym. Anegdotą obrosła rozmowa rezolutnego Zbyszka z odwiedzającym miasto nad Bystrzycą Józefem Piłsudskim, komendantem Legionów Polskich. Wkrótce, w cieniu wielkich wydarzeń historycznych, rozegrała się rodzinna tragedia. Podczas wojny polsko-bolszewickiej chłopiec pełnił służbę kurierską. Ranny w nogę, zmarł w skutek zakażenia krwi latem 1920 roku, mając zaledwie 11 lat. Pochowano go na cmentarzu wojskowym. Nieczytelne z czasem epitafium na grobie Lubelskiego Orlątka stało się symbolem zacierającej się pamięci o małoletnim bohaterze i jego ojcu, jednym z prekursorów polskiej pediatrii. Artykuł jest próbą przypomnienia obu postaci.
    The stories of Poland's struggles for independence are strongly rooted in the space of collective memory. They concern not only political events but also individual, dramatic stories. One of them, set in the realities of Lublin, forms the content of this article. Its protagonists are doctor Wacław Jasiński and his son Zbyszek, a little scout. Doctor Jasiński was the head of the Children's Hospital in Lublin, a scouting sympathiser, and an independence activist. There is an anecdote of a conversation between the bright Zbyszek and Józef Piłsudski, commander of the Polish Legions, who was visiting the town on the Bystrzyca River. Soon, in the shadow of great historical events, a family tragedy unfolded. During the Polish-Bolshevik War, the boy was on courier duty. Wounded in the leg, he died of a blood infection in the summer of 1920, aged just 11. He was buried in the military cemetery. The epitaph on the Lublin Eaglet's grave, illegible with time, has become a symbol of the fading memory of the young hero and his father, one of the pioneers of Polish paediatrics. This article is an attempt to recall both figures.
    История борьбы за независимость Польши глубоко укоренена в массовой народной памяти. Это касается не только политических событий, но и отдельных драматических историй. Одной из них, разворачивавшейся в люблинских реалиях, и посвящена данная статья. Её героями являются врач Вацлав Ясинский и его сын Збышек – маленький мальчик-скаут. Доктор Ясинский был ординатором детской больницы в Люблине, поклонником скаутинга и борцом за независимость. Анекдотами оброс разговор ловкого Збышка с комендантом польских легионов Юзефом Пилсудским, посещавшим город на Быстрице. Вскоре в тени великих исторических событий разыгралась семейная трагедия. Во время польско-большевистской войны юноша служил курьером. Раненный в ногу он умер от заражения крови летом 1920 года в возрасте 11 лет. Похоронен на военном кладбище. Эпитафия на могиле Люблинского орлёнка, неразборчивая со временем, стала символом угасающей памяти о малолетнем герое и его отце – одном из предтеч польской педиатрии. Статья – попытка вспомнить обоих героев.
    Źródło:
    Bibliotekarz Lubelski; 2022, 65; 59-71
    0137-9895
    Pojawia się w:
    Bibliotekarz Lubelski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    3 Żelazna Dywizja Strzelecka Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 r. Zarys szlaku bojowego w wojnie polsko-bolszewickiej
    3rd Iron Rifle Division of the Ukrainian People’s Republic Army in 1920. Outline of the Battle Route in the Polish-Bolshevik War
    Третья Железная стрелковая дивизия армии Украинской Народной Республики в 1920 году. Очерк боевого пути в польско-большевистской войне
    Autorzy:
    Kozubel, Marek Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1916296.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-11
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    3 Żelazna Dywizja Strzelecka
    wojna polsko-bolszewicka
    wyprawa kijowska
    Armia Czynna
    Galicja
    3rd Iron Rifle Division
    Polish-Bolshevik war
    Kiev expedition
    Ukrainian People’s Army
    Galicia
    3-я Стрелковая дивизия
    Польско-большевистская война
    Киевская операция
    Армия УНР
    Галиция
    Opis:
    Tematem artykułu jest szlak bojowy 3 Żelaznej Dywizji Strzeleckiej Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej w ostatnim roku wojny polsko-bolszewickiej. Wspomniana formacja była najsilniejszą i najliczniejszą w ukraińskich siłach zbrojnych w 1920 r. Dowodził nią Ołeksander Udowyczenko, słynny i bardzo utalentowany oficer. Należy dodać, że 3 Żelazna Dywizja Strzelecka została początkowo sformowana u boku Wojska Polskiego jako 2 Dywizja Strzelecka, ale z uwagi na obecność w jej szeregach wielu weteranów 3 Dywizji Żelaznej z 1919 r., którą również dowodził Udowyczenko, zdecydowano się na zmianę nazwy formacji. 3 Żelazna Dywizja Strzelecka wzięła aktywny udział w wyprawie kijowskiej wiosną 1920 r. Walczyła wtedy na południowym odcinku frontu w rejonie Mohylewa Podolskiego. Później, latem 1920 r., brała udział w obronie Galicji Wschodniej przed Armią Czerwoną. Odniosła tam szereg sukcesów w walce z bolszewikami, m.in. pod Sidorowem i Horodenką. Następnie uczestniczyła w dalszych działaniach bojowych na Podolu. Po 18 października 1920 r. Armia URL musiała kontynuować walkę samodzielnie z uwagi na podpisanie zawieszenia broni pomiędzy Polską a Rosją bolszewicką. Prowadzone do drugiej połowy listopada 1920 r. działania wojenne zakończyły się porażką Ukraińców, których siły zbrojne wycofały się na terytorium państwa polskiego, gdzie zostały internowane. W tej grupie znaleźli się również żołnierze 3 Żelaznej Dywizji Strzeleckiej.
    The subject of the article is the battle route of the 3rd Iron Rifle Division of the Ukrainian People’s Republic Army in the last year of the Polish-Soviet war. This formation was the strongest and most numerous in the Ukrainian armed forces in 1920. It was commanded by Oleksandr Udovychenko, a famous and very talented officer. It should be noted that the 3rd Iron Rifle Division was initially formed at the Polish Army as the 2nd Rifle Division, but due to the presence of many veterans of the 3rd Iron Division of 1919 in its ranks, which was also commanded by Udovychenko, it was decided to rename the formation. The 3rd Iron Rifle Division took an active part in the Kiev expedition in the spring of 1920. It fought on the southern section of the front in the Mohyliv-Podilskyi area. Later, in the summer of 1920, it took part in the defense of Eastern Galicia against the Red Army. It succeeded in several fights against the Bolsheviks there, among others at Sydoriv and Horodenka. Then it participated in further combat activities in Podolia. After 18 October 1920, the Ukrainian People’s Republic Army had to continue fighting on its own due to the signing of a ceasefire between Poland and Soviet Russia. The warfare conducted until the second half of November 1920 ended in defeat for the Ukrainians, whose armed forces withdrew to the Polish territory, where they were interned. In this group there were also soldiers of the 3rd Iron Rifle Division.
    Предметом статьи является боевой путь 3-й стрелковой дивизии Украинской Народной Республики в последний год польско-большевистской войны. Данное подразделение было самым сильным и многочисленным в украинских вооруженных силах в 1920 году. Командовал им Олександр Удовиченко, известный и очень талантливый офицер. Следует добавить, что 3-я железная стрелковая дивизия изначально была сформирована при польской армии как 2-я стрелковая дивизия, но из-за присутствия в ней многих ветеранов 3-й железной дивизии с 1919 года, которой также руководил Удовиченко, было решено изменить название подразделения. Весной 1920 года 3-я стрелковая дивизия принимала активное участие в Киевской операции. В то время она воевала на южном участке фронта в районе Могилева-Подольского. Позже, летом 1920 года, она участвовала в обороне Восточной Галиции от Красной Армии. Там она добилась ряда успехов в борьбе с большевиками, в т.ч. под Сидоровым и Городенкой. После этого дивизия участвовала в дальнейших боевых действиях на Подолье. После 18 октября 1920 года Армия УНР была вынуждена продолжать борьбу самостоятельно из-за подписания соглашения о прекращении огня между Польшей и большевистской Россией. Боевые действия, которые велись до второй половины ноября 1920 г., закончились поражением украинцев, вооруженные силы которых отошли на территорию Польского государства, где и были интернированы. В их число входили также солдаты 3-й Железной стрелковой дивизии.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2020, XXI (LXXII), 3 (273); 120-162
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    When Typhus Rode a Red Horse: Weaponizing Disease During the Polish-Bolshevik War
    Kiedy tyfus jechał na czerwonym koniu: militarne wykorzystanie choroby podczas wojny polsko-bolszewickiej
    Когда тиф ехал на красном коне: военное использование болезни во время польско-большевистской войны
    Autorzy:
    Blackburn, Christopher
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1856712.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-23
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka
    tyfus
    kordon sanitarny
    Amerykańsko-Polska Administracja Pomocy w walce z Tyfusem
    Polish-Bolshevik War
    Typhus
    American Typus Relief Expedition
    Cordon Sanitaire
    польско-большевистская война
    тиф
    Американско-польская администрация помощи в борьбе с тифом
    санитарный кордон
    Opis:
    Niniejszy artykuł przedstawia rolę Armii Czerwonej w rozprzestrzenianiu się tyfusu podczas wojny polsko-bolszewickiej 1919–1920. Choroba ta nie była w Polsce nowa, epidemie tyfusu wybuchały kilkakrotnie w czasie I wojny światowej, ale nie w takiej skali, jak podczas wojny polsko-bolszewickiej. Pierwotnie prawdopodobnie pojawiła się na ziemiach polskich w 1915 r. wraz z wojskami rosyjskimi. Nowo powstały polski rząd walczył z rozprzestrzenianiem się choroby od początku swojego istnienia. Polskie wysiłki, wspierane przez amerykańskie grupy humanitarne, poczyniły wielkie postępy w zwalczaniu tyfusu na terenach wiejskich, a także w procesie odwszenia tysięcy uchodźców przybywających do kraju; jednak wiele z tego zostało zniweczone wraz z ofensywą bolszewicką w 1920 r. Będąc świadkami wyniszczających skutków tyfusu na opanowanych przez siebie terytoriach i we własnym wojsku, Bolszewicy podejmowali nierówne i często nieskoordynowane próby wykorzystania tej choroby do osłabienia i potencjalnego zniszczenia raczkującej II RP. Marsz bolszewików wypchnął ofiary tyfusu i uchodźców za polskie linie, celowo lub przez swoje bierne oddziaływanie, podczas gdy w tym samym czasie siły bolszewickie niszczyły lub rabowały elementy infrastruktury sanitarnej i zapasy medyczne. Taktyka bolszewicka ostatecznie zawiodła, gdy w sierpniu 1920 r. wojska polskie odparły sowieckie natarcie, co umożliwiło powtórne podjęcie wysiłków na rzecz walki z tyfusem w całym kraju. Bolszewickie doświadczenia z tyfusem podczas wojny polsko-bolszewickiej przekonały jednak przywódców sowieckich, że odpowiednio wykorzystane czynniki biologiczne mogą przynieść pozytywne rezultaty militarne. To, co zaczęło się jako chaotyczny wysiłek bolszewików, mający na celu wykorzystanie tyfusu jako broni w ich dążeniu do Wisły w 1920 r., zaowocowało narodzinami sowieckiego programu broni biologicznej, który stworzył różne wersje tyfusu w celu wykorzystania na polach bitewnych w latach trzydziestych XX w.
    This paper explores the role that the Red Army played in the spreading of typhus during the Polish-Bolshevik War of 1919–1920. The disease was not new to Poland as it had flared up on several occasions during the First World War, having probably been brought to the country by the Imperial Russian army in 1915. However, these flare ups were nowhere near the scale in which the disease appeared during the Polish-Bolshevik War. The newly formed Polish government was involved with attempts to control the disease from its outset. With the support of humanitarian groups from the United States, these efforts, which included the delousing of thousands of refugees entering the country, had made great strides with regards to eradicating typhus from the Polish countryside; however, much of this work was undone by the Bolshevik offensive of 1920. Having witnessed the debilitating effects that typhus had on their own country and military, the Bolsheviks made sporadic and often uncoordinated attempts to use the disease to weaken and potentially destroy the fledging Second Polish Republic. Through both active and passive means the Bolshevik advance drove typhus victims and refugees across the Polish border, while at the same time their military destroyed (or removed) sanitation equipment and medical supplies in the captured areas. The Bolshevik tactic ultimately failed as their advance was repelled by the Polish military in August 1920 and anti-typhus measures were restored throughout the country. However, after witnessing the military potential of typhus during the Polish-Bolshevik War, Soviet leaders were convinced that properly harnessed biological agents could produce positive military results. Thus, what began as a chaotic effort by the Bolsheviks to weaponize typhus during their drive to the Vistula in 1920 resulted in the birth of a Soviet biological weapons program, which by the 1930s was to produce various versions of typhus that could be deployed on the battlefield.
    В статье показана роль Красной Армии в распространении тифа во время польско-большевистской войны 1919–1920 гг. Это заболевание не было новым для Польши: эпидемии тифа в стране вспыхивали несколько раз во время Первой мировой войны, но не в таком масштабе, как во время польско-большевистской войны. Первоначально, вероятно, эта болезнь появилась в Польше в 1915 г. вместе с русской армией. Недавно созданное польское правительство с самого начала своего существования боролось с распространением болезни. Польские усилия, поддер-живаемые американскими гуманитарными группами, позволили добиться больших успехов в борьбе с тифом в сельских районах, а также в процессе выведения блох у тысяч беженцев, прибывающих в страну; однако большая часть этих усилий пропала даром с наступлением большевиков в 1920 г. Наблюдая разрушительные последствия тифа на своей территории и в своих вооруженных силах, большевики предпринимали неравные и часто нескоординированные попытки использовать эту болезнь для ослабления и потенциального уничтожения юной Второй Речи Посполитой. Марш большевиков вытеснил жертв сыпного тифа и беженцев за пределы Польши, намеренно или посредством своего пассивного влияния, в то время как большевистские силы разрушали или грабили элементы санитарной инфраструктуры и запасы предметов медицинского назначения. Тактика большевиков окончательно провалилась, когда польские войска отразили советское нападение в августе 1920 г., что позволило возобновить усилия по борьбе с тифом по всей стране. Однако большевистский опыт с тифом во время польско-большевистской войны убедил советских лидеров в том, что при правильном использовании биологические факторы могут принести положительные военные результаты. То, что началось как хаотичное усилие большевиков по использованию тифа в качестве оружия в своем движении к Висле в 1920 г., привело к рождению советской программы биологического оружия, которая создала различные версии тифа для использования на полях битв в 1930-х гг.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2021, XXII (LXXIII), 2 (276); 87-112
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Posługa kapelana wojskowego w latach 1918-1920 w świetle pamiętnika ks. Andrzeja Masnego-Mkniewskiego CM
    Autorzy:
    Umiński, Wacław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33332826.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Polish-Ukrainian War
    Polish-Bolshevik War
    8th Legion Infantry Regiment
    35th Infantry Regiment
    military chaplaincy
    chaplain
    Rev. Andrzej Masny-Mkniewski
    diary
    Rev. Andrzej Masny-Mkniewski CM
    wojna polsko-ukraińska
    wojna polsko-bolszewicka
    8. Pułk Piechoty Legionów
    35. Pułk Piechoty
    duszpasterstwo wojskowe
    kapelan
    pamiętnik
    Andrzej Masny-Mkniewski CM
    Opis:
    Zadaniem artykułu jest przybliżenie problematyki duszpasterstwa wojskowego podczas wojny polsko-ukraińskiej (1918-1919) i polsko-bolszewickiej (1919-1920). Ważnym wydarzeniem po zakończeniu I wojny światowej było powołanie na terenie Polski Biskupstwa Polowego Wojska Polskiego. Pierwszym biskupem polowym w 1919 roku został ks. Stanisław Gall, dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej. W artykule przypomniano zasady funkcjonowania kapelanów wojskowych w tym trudnym okresie. Główna część publikacji została poświęcona życiu i działalności ks. Andrzeja Masnego-Mkniewskiego CM. Opierając się m.in. na jego osobistych wspomnieniach, szczegółowo przeanalizowano jego posługę jako kapelana. Na początku pełnił ją w szpitalu powszechnym, jak i na ulicach miasta podczas obrony Lwowa (od listopada 1918 roku do lutego 1919 roku). W okresie od 24 marca do 12 listopada 1919 roku pracował jako kapelan 8. Pułku Piechoty Legionów. Wraz z pułkiem uczestniczył m.in. w bitwie pod Denysowem i Brzeżanami. Następnie decyzją władz duszpasterstwa wojskowego przydzielono go do 35. Pułku Piechoty. Przebywał tam od 25 listopada do 10 września 1920 roku. W tym okresie warto wyróżnić jego bohaterską postawę podczas odwrotu znad Dniepru i Grodna, ataku i szturmu na wieś Kalinowo koło Wyszkowa, jak również podczas przeprawy pod Borkowem koło Nakielska. We wspomnieniach dowódców zapamiętano go jako duszpasterza spełniającego posługę nie tylko w koszarach, ale przede wszystkim jako gorliwego spowiednika podczas walk frontowych. W wielu miejscach odprawiał Msze św. i organizował inne nabożeństwa oraz brał udział w pogrzebach poległych żołnierzy. Odwiedzał żołnierzy w szpitalu, w trakcie odpoczynku, jak i podczas działań wojennych. W każdym miejscu, gdzie przebywał, nie szczędził trudu i dobrego słowa, aby zachęcić żołnierzy do walki z nacierającym wrogiem. Również jako referent oświatowy pułku wywiązał się pod każdym względem z powierzonych mu obowiązków, rozprowadzając książki wśród pododdziałów i pojedynczych żołnierzy oraz urządzając różnego rodzaju pogadanki.  
    The purpose of the article is to introduce the issue of military pastoral care during the Polish-Ukrainian War (1918–1919) and the Polish-Bolshevik War (1919–1920). One of the important events after the end of World War I was the establishment of the Field Bishopric of the Polish Army in Poland. Rev. Stanisław Gall, previously auxiliary bishop of the Warsaw Archdiocese, became the first field bishop in 1919. The article showcases the rules of military chaplains during this difficult period. The main part of the publication was devoted to the life and activities of Rev. Andrzej Masny-Mkniewski, CM. His ministry as a chaplain was analysed in detail on the basis of his personal recollections. At first, he served in the general hospital, as well as on the streets of the city during the defence of Lviv (from November 1918 to February 1919). He served as chaplain of the 8th Legion Infantry Regiment from 24 March to 12 November 1919. Together with the regiment, he participated in the Battle of Denysiv and Berezhany, among other battles. Then, by decision of the military pastoral authorities, he was assigned to the 35th Infantry Regiment, where he remained from 25 November to 10 September 1920. Noteworthy in this period is his heroic stand during the retreat from the Dnieper and Grodno rivers, the attack and assault on the village of Kalinowo near Wyszków, as well as during the crossing at Borkowo near Nasielsk. In the memoirs of commanders, he is remembered as a pastor who fulfilled his ministry not only in the barracks, but above all as a zealous confessor during frontline battles. He celebrated Mass and organized other services in many places and attended funerals of fallen soldiers. He visited soldiers in the hospital, during rest, as well as during combat operations. He spared no effort or good word to encourage soldiers to fight the advancing enemy. As the regiment’s education officer, he also fulfilled his duties in every respect, distributing books to subunits and individual soldiers and arranging various talks.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 120; 509-536
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Northeastern Mazovia during the war with Bolshevik Russia in August 1920
    Mazowsze Północno-Wschodnie podczas wojny z Bolszewicką Rosją w sierpniu 1920 roku
    Autorzy:
    Szczepański, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2166298.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-15
    Wydawca:
    Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Polish-Bolshevik war in 1920
    Northeastern Mazovia
    Tukhachevsky
    the Narew river
    the defence of towns
    the Battle of Warsaw in 1920
    military
    revolutionary committees (“rewkoms”)
    wojna polsko-bolszewicka 1920 r.
    Mazowsze Północno-
    Wschodnie
    Tuchaczewski
    Narew
    obrona miast
    Bitwa Warszawska 1920 r.
    rewkomy
    Opis:
    During the Bolshevik invasion of Poland in the summer of 1920, Northeastern Mazovia lands played an important role. They became the place of retreat of the main Polish forces that were part of the Northeastern Front, fiercely attacked by the troops of Mikhail Tukhachevsky’s Western Front. The main aim of the Red Army offensive was the occupation of Poland, its sovietization and the transfer of the Bolshevik revolution ideas to the west of Europe. Except for the communists, all the social classes of Northeastern Mazovia, especially the clergy, landowners, schoolchildren, villagers, supported the Council of National Defence. The success of the decisive battle plan, later called the Battle of Warsaw, largely depended on the longest possible containment of the Soviet offensive near Łomża, Ostrołęka, Różan and Pułtusk, using the natural defensive line the Narew river was. Thanks to the fierce defence of the towns mentioned above, it was possible to delay the march of the Bolshevik armies towards the Vistula. On their way, the framework of the Soviet authority began to be established, whose symbol were the so-called “rewkoms” (military revolutionary committees). After the breakthrough in the Battle of Warsaw, the inhabitants of Northeastern Mazovia, especially peasants, started fighting against the Red Army troops retreating east.
    Podczas najazdu bolszewickiego na Polskę latem 1920 r. ziemie Mazowsza Północno-Wschodniego odegrały istotną rolę. Stały się miejscem odwrotu głównych sił polskich oddziałów, wchodzących w skład frontu północnowschodniego, zaciekle atakowanych przez wojska frontu zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego. Głównym celem ofensywy Armii Czerwonej było zajęcie Polski, jej sowietyzacja i przeniesienie ideałów rewolucji bolszewickiej na zachód Europy. Wszystkie warstwy społeczeństwa Mazowsza Północno-Wschodniego, poza komunistami, a zwłaszcza duchowieństwo, ziemiaństwo, młodzież szkolna, ludność wiejska, udzieliły wsparcia Radzie Obrony Państwa. Powodzenie planu rozstrzygającej bitwy, zwanej później Bitwą Warszawską, w dużym stopniu zależało od jak najdłuższego powstrzymywania sowieckiej ofensywy pod Łomżą, Ostrołęką, Różanem i Pułtuskiem, z wykorzystaniem naturalnej linii obronnej, jaką stanowiła rzeka Narew. Dzięki zaciętej obronie powyższych miast udało się opóźnić pochód wojsk bolszewickich ku Wiśle. Na ich szlaku zaczęto tworzyć zręby władzy sowieckiej, ich symbolem były tzw. rewkomy. Po przełomie w Bitwie Warszawskiej mieszkańcy Mazowsza Północno-Wschodniego, a zwłaszcza chłopi, przystąpili do walki z wycofującymi się na wschód oddziałami Armii Czerwonej.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2017, Zeszyt, XXXI; 275-292
    0860-9608
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Górny Śląsk a wojna polsko-bolszewicka na łamach „Gwiazdki Cieszyńskiej”. Relacje i komentarze
    Upper Silesia and the Polish-Bloshevik war in Gwiazdka Cieszyńska. Reports and opinions
    Autorzy:
    Janeczek, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1202867.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    powstania śląskie
    wojna polsko-bolszewicka
    „Warschau gefallen”
    „cud nad Wisłą”
    „cud nad Odrą”
    plebiscyt
    Górny Śląsk
    traktat wersalski
    appeasement
    Sicherheitswehr
    POW G.Śl.
    Silesia uprising
    Polish-Bolshevik war
    “Warschau gefallen”
    “miracle of the Vistula”
    “miracle of the Oder”
    plebiscite
    Upper Silesia
    treaty of Versailles
    Opis:
    Autor na podstawie kwerendy prasy, głównie „Gwiazdki Cieszyńskiej” z lat 1920-1921, zaprezentował zależności, jakie łączyły Górny Śląsk i Rzeczpospolitą w okresie wojny polsko-bolszewickiej, a w szczególności latem 1920 r., gdy rozegrała się bitwa warszawska. Pokłosiem „cudu nad Wisłą” był „cud nad Odrą”. Powodzenie militarne bitwy warszawskiej i trzeciego powstania śląskiego skutkowało włączeniem w granice II Rzeczypospolitej wschodniej części Górnego Śląska, która była drugim zagłębiem przemysłowym Europy. Wydarzenie to zmieniło w znaczący sposób strukturę gospodarczą rolniczej Polski, upodobniając stosunki polskie do krajów o kulturze kapitalistycznej. Przyłączenie części tej historycznej prowincji, którą Jan Długosz zaliczał do części „ciała Korony Polskiej”, ze względu na wielkość potencjału przemysłowego i wojskowego tego obszaru było dużym wydarzeniem nie tylko politycznym, ale i gospodarczym, a także wojskowym. Górny Śląsk był największym okręgiem przemysłowym w kraju. Fakt ten podkreślała „Gwiazdka Cieszyńska” w artykule O znaczeniu Górnego Śląska opublikowanym w numerze 215 z 1920 r.
    Based in the analysis of press materials, mainly from Gwiazdka Cieszyńska (The Cieszyn Starlet), from 1920-1921, the article presents the links between Upper Silesia and the Republic during the Polish-Bolshevik war, especially in the summer of 1920, when the battle of Warsaw took place. The outcome of “the Miracle of the Vistula” was “the Miracle of the Oder”. The military success of the battle of Warsaw and the third Silesia uprising resulted in the incorporation of Upper Silesia, the second most industrialized region in Europe, into the Republic. The event significantly changed the economic structure of agricultural Poland, making it more similar to capitalist states. Due to its industrial and military potential, incorporating this historical region, which Jan Długosz counted among the parts of “the body of the Polish Crown,” was an important political, economic, and military event. Upper Silesia was the biggest industrial region in the country. This fact was emphasized by Gwiazdka Cieszyńska in the article O znaczeniu Górnego Śląska (“On the importance of Upper Silesia”) published in issue 215 from 1920.
    Źródło:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2020, 2(17); 103-134
    2658-1175
    2719-3144
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pod sztandarem z Orłem Białym. Walka z bolszewikami w świetle afiszy, druków ulotnych, odezw i jednodniówek
    Under the Flag with the White Eagle. Fight against Bolsheviks reflected in posters, leaflets, appeals and one-day papers
    Autorzy:
    Kuba, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032935.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    plakaty
    druki ulotne
    afisze
    propaganda w okresie międzywojennym
    wojna polsko-bolszewicka
    zbiory Centralnej Biblioteki Wojskowej
    sztandar
    Orzeł Biały
    dokumenty życia społecznego
    posters
    leaflets
    propaganda in the interwar period
    Polish-Bolshevik war
    collections of the Central Military Library
    flag
    White Eagle
    documents of social life
    Opis:
    Autor w artykule przedstawia wizerunek Orła Białego jako symbolu propagandowego w okresie walk z bolszewikami, który wykorzystywany był między innymi przy projektowaniu afiszy, druków ulotnych, odezw i jednodniówek. Rozważania autora zostały zilustrowane przykładami dokumentów życia społecznego znajdującymi się w zbiorach Centralnej Biblioteki Wojskowej.
    The article presents the image of the White Eagle as a propaganda symbol during the war with the Bolsheviks. It was used in the creation of posters, leaflets, appeals and one-day papers. The author’s reflections are accompanied with examples of social life documents from the collections of the Central Military Library.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2020, 1(13); 63-77
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    L’engagement militaire français dans la guerre polono-bolchévique et le moment polonais dans la trajectoire de Charles de Gaulle
    French military involvement in the Polish-Soviet war and the Polish moment in the trajectory of Charles de Gaulle
    Autorzy:
    Guelton, Frédéric
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2216278.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Polish-Bolshevik war
    Polish Army in France (1917–1919)
    Jozef Pilsudski
    Jozef Haller
    Polish Army
    Polish-French military cooperation
    Maxime Weygand
    Charles de Gaulle
    Battle of Warsaw
    wojna polsko-bolszewicka
    Armia Polska we Francji (1917–1919)
    Józef Piłsudski
    Józef Haller
    Wojsko Polskie
    polsko-francuska współpraca wojskowa
    bitwa warszawska
    guerre polono-soviétique
    Armée polonaise en France (1917–1919)
    Armée polonaise
    Coopération militaire franco-polonaise
    Bataille de Varsovie
    Opis:
    La participation française à la guerre bolchevique est présentée de deux manières, soit en minimisant son importance, soit en faisant d’elle un facteur décisif de la victoire. Les premiers contacts entre officiers polonais et français sont marqués par une méfiance courtoise réciproque, expression des différences de culture militaire et d’intérêts politiques. L’implication cruciale dans la création d’un enseignement militaire en Pologne, suivie de la participation active des soldats français au combat, a influencé la rupture de la distance. La bravoure polonaise et la méthode française aboutissent à une victoire commune. Cependant, l’ampleur réelle de la participation française à l’action reste inexplorée et nécessite de nouvelles recherches d’archives.
    French participation in the Bolshevik war is presented in two ways, either minimizing its significance or making it a foregone conclusion of victory. Initial contacts between Polish and French officers are characterized by mutual polite distrust, an expression of differences in military culture and political interests. The crucial involvement in the establishment of military education in Poland and the subsequent active participation of French soldiers in the battle influenced the breaking of the distance. Polish prowess and French method yielded a joint victory. However, the true scale of French participation remains unexplored is requiring further archival research.
    Udział francuski w wojnie bolszewickiej jest przedstawiany dwojako, albo minimalizując jego znaczenie, albo czyniąc go przesądzającym o zwycięstwie. Początkowe kontakty oficerów polskich i francuskich cechowała wzajemna uprzejma nieufność, wyraz różnic kultury wojskowej i interesów politycznych. Zasadnicze zaangażowanie w tworzenie szkolnictwa wojskowego w Polsce, a następnie czynny udział żołnierzy francuskich w walce wpłynęło na przełamanie dystansu. Polska waleczność i francuska metodyczność dały wspólne zwycięstwo. Jednak nieprzebadana pozostaje nadal prawdziwa skala francuskiego uczestnictwa w działaniach wymagająca dalszych badań archiwalnych.
    Źródło:
    Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2022, 2; 69-88
    1733-2680
    2451-0610
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia Międzynarodowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Why During the Polish-Bolshevik War Did Soviet Propaganda Discourse Dominate European Public Opinion?
    Autorzy:
    Leinwand, Aleksandra Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954003.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-12
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polska
    Bolshevik Russia
    Great Britain
    Polish-Soviet War 1919–20
    propaganda
    Western public opinion
    Opis:
    In 1919–20, a war took place between two states that had emerged at the end of the Great War: Soviet Russia and the reborn Republic of Poland. It was a clash of widely different legal, political, and ideological systems. The conflict took place not only on the military and diplomatic planes but also within propaganda. Upon taking power in Russia, the Bolsheviks, in their official speeches, presented themselves to the world as the defenders of peace and the sovereignty of all nations; the imperial aspirations of Soviet Russia were hidden under the slogans of a world revolution that would liberate oppressed peoples. The military and ideological conquest began with a concentrated focus on neighbouring countries, including Poland. At the same time, a suggestive propaganda message was sent to the West, setting out the course of events from Moscow’s point of view.
    Źródło:
    Acta Poloniae Historica; 2022, 124; 35-70
    0001-6829
    Pojawia się w:
    Acta Poloniae Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doktor Adolf Tochterman (1892-1955) – radomski lekarz, żołnierz wrześniowy i społecznik
    Doctor Adolf Tochterman (1892-1955) – medical doctor from Radom, officer of Polish Army and social activist
    Autorzy:
    Batycki, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085490.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
    Tematy:
    Adolf Tochterman, biografia, historia
    medycyny, historia Radomia, historia pierwszej wojny
    światowej, historia wojny polsko-bolszewickiej, historia
    drugiej wojny światowej, Uniwersytet Jagielloński,
    Imperatorski Uniwersytet św. Włodzimierza w Kijowie,
    Szpital Ewangelicki w Łodzi, Szpital im. św. Kazimierza
    w Radomiu
    Adolf Tochterman, biography, history of
    medicine, history of Radom, history of the first world
    war, history of Polish-Bolshevik war, history of the second
    world war, Jagiellonian University, Saint Vladimir
    Royal University of Kiev, Evangelical Hospital in Łódź,
    Hospital of Saint Casimir in Radom
    Opis:
    W artykule przedstawiono życie i działalność Adolfa Tochtermana – polskiego lekarza, uważanego za jednego z najbardziej zasłużonych lekarzy dla społeczeństwa miasta Radomia. Autor dotarł do wszystkich dostępnych źródeł informacji, o których istnieniu wiedział. Oprócz materiałów typowo archiwalnych, szeroko wykorzystał wspomnienia żyjących pacjentów Adolfa Tochtermana oraz członków jego rodziny. Ponadto zebrał liczne lokalne publikacje dotyczące osoby Adolfa Tochtermana (zwłaszcza w lokalnej prasie), wyjaśniając wiele wątpliwości i nieścisłości dotyczących jego życiorysu (w szczególności przynależności narodowej, działalności naukowej, relacji z niemieckimi władzami okupacyjnymi w latach 1939-1945). Wyniki prac autora pozwoliły na całościowe przedstawienie sylwetki Adolfa Tochtermana jako lekarza, organizatora lokalnej służby zdrowia, oficera Wojska Polskiego, osoby prywatnej, człowieka, który przeżył trzy wielkie wojny, w których niósł pomoc rannym i chorym.
    This article presents the life and activity of Adolf Tochterman – Polish medical doctor, considered as one of the most prominent and supportive medical doctor for the society of the Radom city. Author of the article used all the available sources of information known to him. Except of the typically archival materials, the author used memories of still living patients of Adolf Tochterman and memories of his family members. Moreover, the author collected numerous, local publications related to Adolf Tochterman (particularly those obtained from local newspapers), explaining numerous doubts and inaccuracies related to his CV (in particular – his nationality, scientifical activity, relations to the German authorities on Polish territory during years 1939-1945). Result of author’s work allowed to present the wholistic silhouette of Adolfa Tochterman as medical doctor, organizer of local medical services, officer of Polish Army, private person and as human being who survived three great wars where he cured wounded and sick people.
    Źródło:
    Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2021, 84; 75-92
    0860-1844
    Pojawia się w:
    Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykończymy tych Polaków na dobre...
    We will finish off these Poles for good…
    Autorzy:
    Odziemkowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028892.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    wojna polsko-bolszewicka
    polityka w Europie po pierwszej wojnie światowej
    rewolucja bolszewicka
    radiowywiad
    odbudowa państwa polskiego
    Polish-Soviet War
    politics in Europe after the First World War
    Bolshevik revolution
    radio intelligence
    reconstruction of the Polish state
    Polish-Russian war 1918-1920
    wojna polsko--rosyjska 1918-1920
    Opis:
    W artykule autor przedstawił sytuację polityczną po pierwszej wojnie światowej, jaka panowała w środkowej Europie. W listopadzie 1918 roku Niemcy ogarnął płomień rewolucji. W interesie wszechświatowego przewrotu leżało połączenie rewolucji rosyjskiej z rozpoczynającą się niemiecką. Na drodze marszu Armii Czerwonej do Niemiec leżała odbudowująca swoją państwowość po 123 latach niewoli Polska. Musiała zatem zniknąć jako państwo niepodległe – mogła istnieć wyłącznie jako Republika Rad w braterskim związku z Rosją. Przed partią bolszewicką nie stało pytanie „czy”, ale „kiedy” ma nastąpić likwidacja niepodległej Rzeczypospolitej. Po przegranej bolszewików latem 1920 roku Włodzimierz Lenin nie pozostawiał złudzeń, że Polska nie ma prawa istnieć, że on nie spocznie aż wykończy tych Polaków na dobre!
    The paper presents the political situation in Central Europe after the First World War. In November 1918, Germany was in the flames of revolution. It was in the interest of the communists to link the Russian revolution with the beginning German revolution. But in the way of the Red Army’s march into Germany was Poland, rebuilding its sovereignty after 123 years of captivity. This meant that Poland had to disappear as an independent state - it could only exist as a Soviet Republic in a brotherly union with Russia. For the Bolshevik party, the question was not ‘whether’ but ‘when’ the liquidation of the independent Republic of Poland should take place. After the Bolsheviks defeat in the summer of 1920, Vladimir Lenin left no illusions that Poland had no right to exist and he would not rest until ‘we finished off these Poles for good!
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2020, 1(13); 7-18
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Soviet propaganda and the independent Polish state
    Autorzy:
    Leinwand, Aleksandra Julia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950446.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polska
    Rosja
    niepodległość
    rewolucja 1917
    wojna polsko-sowiecka 1919-1920
    propaganda bolszewicka
    Polska
    Russia
    independence
    revolution of 1917
    Polish-Soviet War 1919–1920
    Bolshevik propaganda
    Opis:
    The article presents the establishment of the independent Polish state in 1918 in the light of Soviet propaganda. Its starting point are the most important diplomatic documents and propaganda acts addressed to Poles or relating to the matter of Poland’s independence, issued by the partitioning powers (Germany, Austria-Hungary, Russia) and the USA during the Great War. Following the Bolshevik revolution of 1917, the authorities of the newly formed state-Soviet Russia-had to adopt a stance towards reborn Poland. The author analyses selected diplomatic and propaganda texts and “products” of artistic propaganda related to the subject of the independent Polish state.
    Artykuł ukazuje powstanie niepodległego państwa polskiego w 1918 r. w oświetleniu propagandy sowieckiej. Punktem wyjścia są najważniejsze dokumenty dyplomatyczne i akty propagandowe skierowane do Polaków lub traktujące o kwestii niepodległości Polski wystosowane przez mocarstwa rozbiorowe (Niemcy, Austro-Węgry, Rosja) oraz USA w trakcie Wielkiej Wojny. Po przewrocie bolszewickim w 1917 r. władze nowopowstałego państwa – Rosji Sowieckiej – musiały zająć stanowisko wobec odrodzonej Polski. Autorka analizuje wybrane teksty dyplomatyczne i propagandowe oraz „wytwory” propagandy plastycznej odnoszące się do niepodległego państwa polskiego. 
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 3; 81-107
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ogólnokrajowe rekwizycje koni w czasie wojny z Rosją bolszewicką 1919–1920
    Nationwide Horse Requisitions during the War with Bolshevik Russia 1919–1920
    Landesweite Requisition von Pferden während des Krieges mit dem bolschewistischen Russland 1919–1920
    Autorzy:
    Podolska-Meducka, Aldona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057150.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-05
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    świadczenia wojenne
    rekwizycja koni
    wojna z Rosją bolszewicką
    II Rzeczypospolita Polska
    war benefits
    horse requisition
    Second Polish Republic
    war with Bolshevik Russia
    Kriegsleistungen
    Requisition von Pferden
    Krieg mit dem bolschewistischen Russland
    Zweite Polnische Republik
    Opis:
    Rekwizycje koni na rzecz wojska w latach 1919–1920 były niezwykle ważne ze względu na dominację w Wojsku Polskim tamtego okresu trakcji konnej. Stanowiły część powstałego po odzyskaniu niepodległości systemu świadczeń wojennych, który odegrał istotną rolę w czasie wojny z Rosją bolszewicką. Dawał podstawy prawne do przeprowadzania rekwizycji na rzecz wojska, poprzez które można było starać się o uzupełnianie deficytów armii w zakresie zaprowiantowania i wyposażenia oddziałów wojskowych, przede wszystkim walczących na froncie wschodnim. Dla odrodzonego państwa priorytetowe było działanie w ramach prawa, dlatego też wprowadzono zasadę odpłatności za świadczenia oraz dwuinstancyjną procedurę odwoławczą. Pobór koni w 1919 r. nie przyniósł spodziewanych efektów ze względu na brak doświadczenia organizacyjnego w stosowaniu nowego prawa oraz luki prawne, które należało usunąć. Ich występowanie miało duże znaczenie dla praktyki rekwizycyjnej. Pobór w roku następnym odbywał się w zupełnie innych warunkach. Bezpośrednie zagrożenie państwa spowodowało maksymalną mobilizację ze strony społeczeństwa i ofiarność na rzecz wojska. Zgromadzone przez rok doświadczenie w zakresie stosowania procedury rekwizycyjnej oraz wnioski wyciągnięte z fiaska ubiegłorocznej akcji stworzyły warunki dla sprawniejszego przeprowadzenia poboru. Nie dało się jednak uniknąć różnych nadużyć, którym rzeczywistość wojenna zawsze sprzyja.
    The requisitioning of horses for the army during 1919–1920 was extremely important due to the dominance of horse traction in the Polish army of that period. This appropriation constituted a part of the system of war benefits created after the regaining of independence, which played an important role during the war with the Bolsheviks. It constituted a legal framework that allowed requisitions to be carried out for the benefit of the army, through which it was possible to try to offset the army’s deficits with regards to equipment and supplies for its military units, primarily those fighting on the eastern front. For the reborn state, the priority was to act within the law, therefore the principle of payment for benefits and a two-stage appeal procedure were introduced. Due to the lack of organisational experience in applying the new law, as well as the existence of legal loopholes that needed to be removed, the conscription of horses in 1919 did not bring the expected results. This occurrence was of great importance with regards to the practice of requisitioning, which resulted in conscription taking place under completely different conditions in the following year. The immediate threat to the state resulted in maximum mobilisation on the part of the population and generosity towards the army. The experience gained over the year when applying the new requisitioning procedure, as well as the lessons learned from the failure of the previous year’s campaign, created the conditions for a more efficient conduct of conscription. However, it was not possible to avoid various abuses, which the reality of war always encourages.
    Requisition von Pferden für die Armee in den Jahren 1919–1920 waren aufgrund der Dominanz der Pferdetraktion in der polnischen Armee in dieser Zeit von besonders großer Bedeutung. Sie bildeten einen Teil des nach der Wiedererlangung der Unabhängigkeit geschaffenen Systems von Kriegsleistungen, das im Krieg mit dem bolschewistischen Russland eine wichtige Rolle spielte. Dieses bot eine Rechtsgrundlage für die Durchführung von Beschlagnahmungen zugunsten des Heeres, mit denen ein Versuch unternommen werden konnte, seine Defizite im Bereich der Ausrüstung und Versorgung der militärischen Einheiten, vor allem derjenigen, die an der Ostfront kämpften, auszugleichen. Für den wiedergeborenen Staat war es vorrangig, im Rahmen des Gesetzes zu handeln, weshalb das Prinzip der Leistungsvergütung und ein Zweiinstanzensystem in der Rechtsprechung eingeführt wurden. Die Einziehung von Pferden im Jahr 1919 brachte nicht die erwarteten Ergebnisse, da es an organisatorischer Erfahrung bei der Anwendung des neuen Gesetzes mangelte und aufgrund rechtlicher Lücken, die zu beheben waren. Ihr Auftreten war von großer Bedeutung für die Requisitionspraxis. Die Einziehungen im darauffolgenden Jahr fanden unter völlig anderen Bedingungen statt. Die unmittelbare Bedrohung des Staates führte zu einem Höchstmaß an Mobilisierung der Gesellschaft und Großzügigkeit gegenüber der Armee. Die im Laufe des Jahres gesammelten Erfahrungen bei der Anwendung des Konfiszierungsverfahrens und die Folgerungen aus dem Scheitern der letztjährigen Kampagne schufen die Voraussetzungen für eine effizientere Durchführung der Einziehungen. Dennoch konnten diverse Missbräuche, die in der Realität des Krieges immer vorkommen, nicht verhindert werden.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2022, XXIII (LXXIV), 1 (279); 12-47
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia politycznej decyzji o sowietyzacji Polski: maj–sierpień 1920 r.
    The History of Political Decision on the Sovietisation of Poland: May–August 1920
    Autorzy:
    Nowak, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233243.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polish-Soviet War of 1919–20
    Bolshevik party
    political leadership of Soviet Russia
    Eastern Europe
    European diplomacy of the 20th century
    communism
    wojna sowiecko-polska 1919–1920
    partia bolszewicka
    kierownictwo polityczne Rosji sowieckiej
    Europa Wschodnia
    dyplomacja europejska XX w.
    komunizm
    Opis:
    Artykuł analizuje drogę do podjęcia decyzji o sowietyzacji Polski między końcem kwietnia a połową sierpnia 1920 r. W oparciu o materiały archiwalne Biura Politycznego i Komitetu Centralnego Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików), korespondencje między członkami Politbiura oraz materiały dowództwa naczelnego Armii Czerwonej i dowództw Frontu Zachodniego i Południowo-Zachodniego z tego okresu przedstawione są wewnętrzne dyskusje i rozterki sowieckiego kierownictwa w związku ze strategiczną próbą podważenia całego systemu wersalskiego i zbrojnego przebicia się przez Polskę do Niemiec.
    The article analyses the path leading to the decision about the Sovietisation of Poland between late April and mid-August 1920. Based on archival materials of Political Bureau and Central Committee of the Russian Communist Party (Bolsheviks), correspondence between members of the Politburo as well as documents of the Supreme Command of the Red Army and the commands of the Western and South-West Front from the analysed period, the author presents the internal discussions and dilemmas of the Soviet leadership in relation with the strategic attempt to undermine the entire Versailles system and to advance through Poland into Germany.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 155-183
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ze wschodniej polityki Francji w okresie rokowań pokojowych Polski z bolszewikami w drugiej połowie 1920 r. i na początku 1921 r.
    From France’s Eastern Policy during Poland’s Peace Negotiations with the Bolsheviks in the Second Half of 1920 and Early 1921
    Autorzy:
    Gmurczyk-Wrońska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520843.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Bolshevik Russia in French politics
    ‘White’ Russia in French politics
    Central and Eastern Europe in French politics after World War I
    Polish-Soviet negotiations in Riga
    Treaty of Riga
    Rosja bolszewicka w polityce Francji
    Rosja „biała” w polityce Francji
    Europa Środkowo-Wschodnia w polityce Francji po I wojnie światowej
    polsko-sowieckie rokowania w Rydze
    traktat ryski
    Opis:
    Artykuł dotyczy francuskiej polityki głównie wobec Polski oraz Rosji bolszewickiej i „białej”. Zagadnienia zostały przedstawione w kontekście toczących się w Mińsku, a potem w Rydze polsko-sowieckich pertraktacji pokojowych i podpisanego w marcu 1921 r. pokoju. Celem artykułu było pokazanie stanowiska Francji wobec tych wydarzeń, a także przedstawienie francuskiej koncepcji polityki na wschodzie Europy, również w kontekście prób neutralizowania Niemiec i zabezpieczenia się przed ewentualnym zagrożeniem z ich strony. Francuzi zachowali dystans wobec tych pertraktacji i pokoju w Rydze, spodziewali się jednak wiosną 1921 r. ataku bolszewików na Polskę, Rumunię, Czechosłowację i państwa bałtyckie. W związku z tym snuli plany wsparcia materiałowego i finansowego tych państw. Francja miała cały czas nadzieję na upadek rządu bolszewików. Równolegle do tych działań Francja przygotowywała się do zawarcia układów sojuszniczych z państwami Europy Środkowej, w tym z Polską.
    The article deals with French policy towards Poland and Bolshevik and ‘White’ Russia. The issues are presented in the context of the Polish-Soviet peace negotiations taking place first in Minsk and then Riga, and the peace signed in March 1921. The article aims to show the French position towards these events and present the French conception of policy in Eastern Europe, also in the context of attempts to neutralise Germany and secure against a possible German threat. The French kept their distance from the Polish-Soviet peace negotiations and the signed peace in Riga but expected the Bolsheviks’ attack against Poland, Romania, Czechoslovakia, and the Baltic states in the spring of 1921. Accordingly, they devised plans for material and financial support for these countries. All along, France hoped for the fall of the Bolshevik government. Parallel to these actions, France was preparing to conclude alliance agreements with Central European states, including Poland.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 58, 2; 165-181
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-45 z 45

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies