Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Polish literature of 20th century" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-50 z 50
Tytuł:
Czy specyficzne słownictwo dawnych polskich utworów fantastycznonaukowych może być przedmiotem zainteresowania leksykografa?
Can the specific vocabulary of old Polish science-fiction works be of interest to a lexicographer?
Autorzy:
Kajtoch, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20439403.pdf
Data publikacji:
2023-03-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
SF
leksykografia
Juliusz Braun
literatura polska XX w.
lexicography
Polish literature of 20th century
Opis:
The article poses the problem of the sense of including words characteristic of science fiction in Polish language dictionaries. It characterizes the vocabulary (based on Juliusz Braun’s novel „When the Moon Dies”), and finally considers the possibility of creating a separate dictionary collecting lexis of this kind.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2022, 32, 1; 7-44
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak poznałem Pałac Kultury albo mała refleksja nad twórczością Tadeusza Konwickiego (1926–2015)
How did I get to know the Palace of Culture, or considerations on Tadeusz Konwicki’s creativity (1926–2015)
Autorzy:
Káša, Peter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511254.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Tadeusz Konwicki
Warsaw
Polish literature of the 20th century
Opis:
The author presents the stories of Central European intellectuals under a communist regime. He interprets one of the greatest novels written by Tadeusz Konwicki, Mała apokalipsa. He concentrates on the portrayal of both grotesque and anti¬ Communist gestures, a topos of the Communist Warsaw and its strange characters.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2015, 1(15); 73-80
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura jako wehikuł tajemnicy. O pisarstwie Jerzego Grotowskiego
Literature as Vehicle. On Jerzy Grotowski’s Writing
Autorzy:
Kosiński, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32054989.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jerzy Grotowski
Polish theatre of 20th century
Polish literature of 20th century
teatr polski XX wieku
literatura polska XX wieku
Opis:
Jerzy Grotowski (1933–1999), considered to be one of the greatest theatre artists of the 20th century, frequently expressed his ambivalent relation to words, repeating that any true knowledge has to be obtained by practice. However, all his life he had been creating and publishing text. The volume collecting them all in print has 1131 pages. Researchers interpreting his art (e.g. Krzysztof Rutkowski, Zbigniew Osiński) and his close collaborators like Ludwik Flaszen many times underlined the importance of Grotowski’s writings, stressing a special function the literature played in the artist’s research. Following their recognitions, partly polemizing with them, one can formulate some basic assumptions concerning the character and functions of Grotowski’s writing and its relation to the main aspects of contemporary literature. This was the man of theatre appears to be also an aware creator of a literature paradoxically close related and working for a mystery beyond the words.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2022, 38; 59-74
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Freedom as vulgarity in the poetry of débuting poets at the watershed moment of 1989
Autorzy:
Łuszczykiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650129.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
vulgarity
obscenity
freedom
transformation
Polish literature and culture of the 20th century
Opis:
The article is dedicated to artistic vulgarity as a form of freedom of art manifesto. The author explains that using obscene and drastic language which breaks social taboos (particularly sexual ones), has often been caused by the need for artistic freedom. This phenomenon can be observed especially in the so-called communist era (1944–1989) but most importantly in the period of political system’s transformation after 1989. By the example of literature, film, theatre and broadly defined popular culture the author analyzes this process, paying special attention to various ‘traps’ in the usage of vulgar language and artistic expressions, as well as the ultimate high art’s retreat from that strategy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2017, 45, 7
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkic o kobiecości w trylogii antycznej Jacka Bocheńskiego
Autorzy:
Dąbrowska, Justyna E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607916.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
women’s studies
ancient tradition
Polish literature of the 20th century
kobiecość
obraz kobiety
tradycje antyczne
literatura polska XX wieku
Opis:
Jacek Bocheński’s ancient trilogy includes three novels – Boski Juliusz (1961), Nazo Poeta (1969) and Tyberiusz Cezar (2009). The study is an attempt to analyze the image of two women, supporting characters – Corinna and Julia the Elder. Bocheński described them as persons who are the cause of suffering and great pain for men related to them. At the same time, they are completely subordinated to the patriarchal system.
Na trylogię antyczną Jacka Bocheńskiego składają się trzy powieści – Boski Juliusz (1961), Nazo Poeta (1969) oraz Tyberiusz Cezar (2009). Szkic jest próbą analizy wizerunków dwóch kobiet, drugoplanowych bohaterek – Korynny i Julii Starszej. Bocheński opisuje je jako osoby będące przyczyną bólu i cierpienia mężczyzn. Jednocześnie są całkowicie poddane systemowi patriarchalnemu.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2015, 33, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Love as a somatic experience: Two poems by Jarosław Iwaszkiewicz
Miłość jako doświadczenie somatyczne. Dwa wiersze Jarosława Iwaszkiewicza
Autorzy:
Kraj, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090011.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
love poetry
the body
somatic approach
liminality
Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980)
Jarosław Iwaszkiewicz
krytyka somatyczna
Opis:
This article takes up Adam Dziadek’s somatic approach to literature to explore the theme of erotic experience in two poems by Jarosław Iwaszkiewicz, ‘L’amour Cosaque’ and ‘Amore profane’. With the help of inputs from gender studies and the contemporary theories of the subject it has been possible to profi le the ‘I’ of the poems as a deeply fragmented and sexually ambiguous subject, and, upon the evidence of the elusive autobiographical details woven into the text, as a subject suspended in a liminal space, between the real and the fi ctive world. After analyzing the body represented in the text, both perfect and decrepit, as well as traces of the poet’s carnality that interfere with the text and the reader’s sense of his own soma the article arrives at the following conclusion: in Jarosław Iwaszkiewicz’s lyrics the body seems to project its impressions and experiences onto reality, thus blurring the border between the inside and the outside.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 4; 429-440
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walery Przyborowski’s crime novels: Rewriting the genre
Powieści kryminalne Walerego Przyborowskiego. W poszukiwaniu gatunku
Autorzy:
Ruszczyńska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090006.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
crime fiction
popular novel
structural analysis of narrative
Walery Przyborowski (1845–1913)
kryminał
historia
literatura popularna
Opis:
This article combines a general introduction to the crime fi ction of Walery Przyborowski with a study of the structure of the plot of his novels. The analyses of ten of his novels conclude with a typology of their narrative schemes, shown in the context of certain invariant patterns and the conventions of related literary genres. While the main objective of this study is to outline the structure of crime story and the social issues depicted in Przyborowski’s crime fi ction, it also pays some attention to the ways in which it refl ects his concerns about contemporary life and the condition of Poland under foreign rule. Basically, Przyborowski’s formula is to make use of the staples of the genre – mystery, adventure, romance – and the techniques of the popular novel. Moreover, his novels, like all of the 19th-century crime fi ctions, are clearly indebted to the conventions of the historical novel.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 4; 409-428
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translating memory: The reception of Miron Białoszewski’s „A Memoir of the Warsaw Uprising” in the English-speaking world
Tłumaczenie pamięci. Recepcja „Pamiętnika z powstania warszawskiego” w Ameryce Północnej
Autorzy:
Niżyńska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087215.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
autobiography
trauma
memoir and history
Miron Białoszewski (1922–1983)
Miron Białoszewski
poezja
literatura współczesna
pamiętnik
Opis:
While presenting a wide range of cultural, historical and political factors which have influen- ced the Polish and the American reception of Miron Białoszewski’s A Memoir of the Warsaw Uprising, this article tries to assess the role played in its reception abroad by the fact that the original text existed in several versions (censored and uncensored) and, on its way to print, got fitted out with multiple paratexts (introductions, prefaces and afterwords). Interestingly, there seems to be a connection between these fringe texts, the shaping of the translation as shown by choices made by the translators and editors, the evolving model of what is believed to be the right and proper handling of historical traumas, and the politics of remembrance in diverse historical settings and cultural imaginaries. An in-depth analysis of the details of translation and editorship opens up a series of broader questions about the status of a literary text functioning as evidence of traumatic historic events and the mechanisms of its reception by those directly affected (the family circle) and the people outside (with special attention being paid to the tension between the private and the public, and the normative versus the non-normative).
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 6; 635-651
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Four catastrophes and two evolutions: The place of „The Invincible” in Stanisław Lem’s work
Cztery katastrofy i dwie ewolucje. O miejscu „Niezwyciężonego” w twórczości Stanisława Lema
Autorzy:
Kukulak, Szymon Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090032.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
science fiction
space exploration
Stanisław Lem (1921–2006)
Stanisław Lem
"Niezwyciężony"
fantastyka naukowa
ewolucja
astronomia
astrofizyka
Opis:
This article questions the consensus view of The Invincible (Niezwyciężony) as one of Lem’s classical sci-fi fi ctions. The author contends that in this novel the familiar conventions (later rejected in His Master’s Voice) coexist with a structural design characteristic of his late novels. An analysis of two pieces of the world of The Invincible, usually disregarded by the critics because of their sketchiness, i.e. the story of the extinct Lyrans and the account of the ancient biosphere of Regis III, reveals that in either case Lem no longer cares for the realist credentials of his fi ction and does not put the two planets on the astronomical map (which is no doubt deliberate choice). Moreover, in contrast to his earlier novels, his outline histories of the two biospheres contain hidden (but nonetheless unmistakable) parallels to the prehistory of the biosphere of the Earth (though he was no believer in evolutionary repeatability). As this article tries to demonstrate the two peripheral facets of the world depicted in the novel are clearly related and subordinated to the central story line (concerned with the ‘necrosphere’ and humanity). This structural dependence as well as the way in which key aspects of the world depicted in the novel seem to illustrate the theses articulated in Lem’s essays justifi es the conclusion that The Invincible should be treated as the fi rst novel of his late phase, represented – on account of its form – by His Master’s Voice.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 3; 281-304
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetic marks of presence: Bolesław Leśmian’s relatives in his work and transformations
Poetyckie ślady obecności. Bliscy Leśmiana w replikach i przeistoczeniach
Autorzy:
Samborska-Kukuć, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090063.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the early 20th century
autobiographical poetry
Bolesław Leśmian (1878–1937)
Bolesław Leśmian
biografia
wiersze biograficzne
Opis:
The discovery of some hitherto unknown documents relating to Bolesław Leśmian’s family has made it possible to re-read his autobiographical poems as responses to circumstances and events from the poet’s real life. An analysis of his poems in the light of the information supplied by the newly-discovered source shows that they provide a thoroughly accurate record of events as they happened, especially deaths. Not only do the deaths of his mother, father and his siblings hurt him deeply and foreshadow the end of his own life, but also make him feel guilty for not being able to remember them properly: as his memory fails him, they are condemned to a ‘second death’.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 3; 323-332
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Więc były w tych schodach zarazem i strach, i chęć ucieczki” – los podmiotu uwikłanego w dwuznaczność świata ( Schodami w górę, schodami w dół Michała Choromańskiego)“
And these stairs stirred up fear, but also a desire to escape”: The fate of a subject embroiled in the world's ambiguities in Michał Choromański's Schodami w górę, schodami w dół ( Upstairs, Downstairs)
Autorzy:
Natkaniec, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172221.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
psychological thrillers
psychoanalytic character study
Michał Choromański (1904–1972)
Michał Choromański
psychoanaliza
psychologizm
proza XX wieku
awangarda
Opis:
This interpretation of Michał Choromański's novel Schodami w górę, schodami w dół (Upstairs, Downstairs) focuses primarily on issues related to the inner life of the characters and the representation of the outside world in the context of classical psychoanalysis. The appropriateness of the psychoanalytical approach is justified by numerous references to Freud's theory in the text of the novel. The study reaches out to Choromański's other novels and short stories, but embarks on a more systematic comparison of Schodami w górę, schodami w dół with only one of them, Zazdrość i medycyna (Jealousy and Medicine), his most popular novel published in 1936.
Źródło:
Ruch Literacki; 2022, 1; 73-93
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“I will never be a Polish writer, yet I'm sure that's what I am”: Leopold Tyrmand's wrangling with his Polish identity
„Ja już nigdy nie będę pisarzem polskim, którym przecież jestem” – Leopolda Tyrmanda zmagania z polskością
Autorzy:
Jaszczak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087808.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
Polish writers with Jewish roots
national identity
Polish identity
Polish literature in exile
the Polish-American community
Leopold Tyrmand (1920–1985)
polskość
tożsamość
narodowość
emigracja
Polonia
Opis:
The article examines Leopold Tyrmand's attitude towards the Poles and Polishness on the basis of, primarily, his journalism, interviews and correspondence. It picks up a broad range of themes, among them, the reasons of Tyrmand's leaving Poland in 1965, his relations with other exiles and expatriates, in particular the Polish community in the United States, his opinions on the virtues and vices of the Polish national character, his attitude towards the Polish language, his decision to write in English and his search for national identity. The article argues that Tyrmand's views on Poland and things Polish kept changing and this evolution was closely connected with various phases of his life. While acknowledging the heterogeneity of Tyrmand's sense of identity, the conclusion notes that the dominant element of his self-awareness was a sense of belonging to the Polish nation.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 2; 129-147
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jalu Kureks S.O.S. as an apocalyptic novel
S.O.S. Jalu Kurka jako powieść katastroficzna
Autorzy:
Boruszkowska, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087697.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
interwar avant-garde
modernization
catastrophism
apocalyptic novel
Jalu Kurek (1904–1983)
Jalu Kurek
S.O.S.
powieść katastroficzna
mit modernizacji
proza awangardy
Opis:
Jalu Kurek, a prominent member of the Cracow avant-garde, is the author of several novels. This article discusses the undeservedly neglected S.O.S., published in 1927, and suggests that its weird plotting and literary mockery is in fact an apocalyptic narrative. It has a place, it is argued, in the 'catastrophist' trends which were on the rise in the Polish literature of the late 1920s and 1930s. It should be read in the context of a growing sense of decline and crisis of European society, which, on the one hand, drew on the cultural pessimism of the turn of the 19th century, and, on the other hand, was a reaction against the wave of modernization that was sweeping the world. As this analysis shows, Jalu Kurek's S.O.S. is deeply ambivalent about the onslaught of modernity.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 5; 703-720
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jeszcze tutaj jesteś, Jeszcze z tobą mówię”. O wierszach żałobnych Marii Kureckiej“
You are still here, I am still talking to you”: Poems of grief and mourning by Maria Kurecka
Autorzy:
Strzeżek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172231.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
poetry of grief and mourning
the elegiac tradition
Witold Wirpsza (1918–1985)
Maria Kurecka (1920–1989)
Maria Kurecka
poezja żałobna
trauma
tradycja literacka
archiwum
Opis:
This article examines a cycle of poems by Maria Kurecka, the acclaimed writer and translator, in which she mourns the loss of her husband, Witold Wirpsza, who died in 1985. Held by the archives of the Pomeranian Library in Szczecin, these unpublished poems were written in the final years of her life. In this article they are positioned and read against the background of Polish funerary poetry and its traditions. Apart from having single poems published in literary magazines, Maria Kurecka produced just one volume of poetry, Trzydzieści wierszy (Thirty Poems, 1987). In fact, though, there may be quite a lot of poems that she chose to keep private. Remembered as an outstanding translator of German literature, Maria Kurecka the poet is virtually unknown. It is hoped that by drawing attention to her poetic work this article will contribute to a better appreciation of her achievement.
Źródło:
Ruch Literacki; 2022, 1; 95-114
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Emancypacje Heleny Rumiszewskiej w powieści Kazimiery Alberti Ci, którzy przyjdą a fenomen Nowej Kobiety
The emancipation of Helena Rumiszewska from Kazimiera Albertis novel Ci, którzy przyjdą ( Those Who Will Come) and the figure of the New Woman
Autorzy:
Banot, Aleksandra E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172228.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
the interwar period
women's literature
emancipation
the bourgeois
the New Woman
Kazimiera Alberti (1898–1962)
Polish literature of the 20 th century
Kazimiera Alberti
literatura polska dwudziestolecia międzywojennego
mieszczaństwo
emancypacja
Nowa Kobieta
Opis:
Current research into the life and work of Kazimiera Alberti, a poet and writer popular in the interwar period, connected from 1930 with Biała Krakowska, owes a great deal to Jacek Proszyk, who in 2009 staged a spectacle based on her biography at the Teatr Polski in Bielsko Biała called The Literary Salon of Kazimiera Alberti. It was followed by a spate of publications which, at this point, form a body of work ready for reassessment. This article deals with one of them, written by Karolina Pospiszil, where it is claimed that the heroine of Ci, którzy przyjdą (Those Who Will Come, 1934), Helena Rumiszewska, is both a stereotyped, idealized female character. Focusing on the episodes which belie that description and show a character of considerable complexity driven by an emancipatory desire. She is not free from doubt when faced with various dilemmas, yet does she represent the ideal of the New Woman? This article addresses this question and discusses the issue of emancipation in the broader context of bourgeois culture and class, i.e. the social milieu o which Helena belongs.
Źródło:
Ruch Literacki; 2022, 1; 33-55
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Janusz Makarczyk’s “Jafar of Baghdad” – an important source of information about the history and literature of the Abbasid Golden Age
„Dżafar z Bagdadu” Janusza Makarczyka jako cenne źródło wiedzy o historii i literaturze arabskiej epoki Abbasydów
Autorzy:
Olkusz, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089441.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
historical romance
the Orient and Islam in popular fiction
Abbasid Empire
Harun al-Rashid
Jafar ibn Yahya
intertextuality
Janusz Makarczyk (1901–1960)
Opis:
This article deals with Janusz Makarczyk’s bestselling historical romance Jafar of Baghdad, fi rst published in 1950. Makarczyk had a varied career as a journalist, travel writer of the ‘globtrotter school’, military offi cer, diplomat and academic; his deep involvement with the Middle East and Arab history began in the 1926 when he was sent to the Polish consulate in Jerusalem. The life of Jafar ibn Yahya provided him not only with enough material for a gripping story of love and romance but also a pretext for painting a broad canvas of historical events and personages. Addressed to younger readers, the book is didactic in the sense that it offers them basic information about Islam (e.g. the division between the sunni and the shia) as well as lots of facts about the Arab world at the peak of the Abbasid Age (e.g. Harun al-Rashid and the struggle for his succession; rise and fall of the powerful Barmakid family, Harun al-Rashid’s half-sister Abassa; the great Islamic jurists Malik ibn Anas, Muhammad al-Shaybani and Al-Shafi ‘i; an assortment of poets and scholars, including the translator Ibn al-Muqaffa). In addition to countless allusions to the Book of the Thousand Nights and One Night, the narrative is encrusted with explicit and covert quotes from the Qur’an, Arabic adages and proverbs (32), the poems of Abu-l-’Atahiya and Abu Nuwas. The writer is aware that the allusions and learned references need to be contextualized in a way that is functional and that their incorporation into the main text must be handled with maximum fl exibility. The great popularity of Jafar of Baghdad in its time can be taken as proof that Makarczyk did succeed in bringing the two functions of his novel, the cognitive and the aesthetic – to instruct and to please – into a harmonious whole.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 5; 545-569
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jarosław Iwaszkiewicz jako pisarz autobiografizujący (na przykładzie opowiadań: Koronki weneckie I, Koronki weneckie II, Dzień sierpniowy, Tatarak, Opowiadanie z psem)
Jarosław Iwaszkiewicz as an Autobiographical Writer (Based on the Short Stories: Koronki weneckie I, Koronki weneckie II, Dzień sierpniowy, Tatarak, Opowiadanie z psem)
Autorzy:
Madyda, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807083.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura polska XX wielu; Jarosław Iwaszkiewicz; opowiadanie; autobiografizm; interpretacja psychoanalityczna dzieła literackiego; homoseksualizm
Polish literature of the 20th century; Jarosław Iwaszkiewicz; short story; autobiographism; psychoanalytic interpretation of a literary work; homosexuality
Opis:
Artykuł dotyczy konwencji literackiej o nazwie „autobiografizm”, będącej reakcją na niekontrolowany przyrost wiedzy naukowej, który nastąpił na przełomie wieków XIX i XX. Najogólniej konwencję literacką autobiografizmu można scharakteryzować jako takie ukształtowanie dzieła prozy narracyjnej, które skłania czytelnika do ustanowienia analogii między fabułą utworu a biografią twórcy. W literaturze polskiej pierwsze tego typu utwory powstawały w latach dwudziestych XX wieku, by rozpowszechnić się na nie spotykaną do tej pory skalę w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Artykuł analizuje to zjawisko na przykładzie pięciu opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza, powstałych w latach 1940-1958, które przedstawiają sobą różne możliwości przetwarzania biografii w literaturę, a jednocześnie – ukazywania takich treści, o których autor nie mógł pisać wprost, gdyż naruszały one tabu kulturowe.
The article deals with the literary convention called “autobiographism”, which arose as a reaction to the uncontrolled increase of scientific knowledge that took place at the turn of the 19th and 20th centuries. Generally, the literary convention of autobiographism can be characterised as a method of shaping a work of narrative prose which prompts the reader to establish an analogy between the story’s plot and the writer’s biography. The first works of this type in Polish literature were created in the 1920s, and then spread on a previously unknown scale in the 1960s and 1970s. The article analyses this phenomenon on the example of five short stories by Jarosław Iwaszkiewicz, written in the years 1940-1958, which present different possibilities of turning biography into literature and, at the same time, show the content that the author could not describe explicitly because it violated cultural taboos.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 1; 37-60
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unmarked sites and indeterminate spots: The problem of defining territorial ‘essences’
Miejsce niewyznaczone, przestrzeń niedookreślona. O problemie definiowania „istoty” terytorium
Autorzy:
Niewiadomski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089961.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
geopoetics
topographical verse
landscape and national identity
genius loci
indeterminate spots
Hungarian identity
Bukovina
Stanisław Vincenz (1888–1971)
geopoetyka
miejsce i przestrzeń
krajobraz
miejsce niewyznaczone
Opis:
The problem of Hungarian identity is one of the themes of Stanisław Vincenz’s essays written at the time of the Second World War. Inspired by Wincenty Pol’s thinking about relationship between the sense of geographical place and literature, he decided to explore the ‘general impact of landscape’ and in particular identify the place that would convey the essence of ‘Hungarianness’. The article looks at various aspects of this problem in Vincenz’s essay ‘Landscape – the background of history’ in the context of his other essays in which the idea of place is discussed. In effect, the article lays down a theoretical formula of indeterminate spots in modern literature. The indeterminate spot possesses six constitutive features: changeability and transmutability; fuzzy borders; shifty positioning between utopia and atopia; great semantic potential; the experience of place is involved in irreducible inconsistencies but rests on a solid ideological foundation.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 4; 391-408
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brunon Schulz’s ‘Spring’: History and myth
„Wiosna” Brunona Schulza: historia i mit
Autorzy:
Bill, Stanley
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087211.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
literature, history and myth
the Austro-Hungarian Empire
Bruno Schulz (1892–1942)
Joseph Roth (1894–1939)
Bruno Schulz
historia
polityka
imperium Habsburgów
mit
Joseph Roth
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
The most prevalent popular and critical images of Bruno Schulz present a Polish-Jewish writer and artist who turned away from politics and history in his creative work only to be devoured by the most violent political and historical forces in his life. This article attempts to reinsert Schulz’s writings into the social and political history of his day and age, focusing on an interpretation of his novella Spring (Wiosna). It argues that Schulz viewed the meaning and progression of history and politics in mythical terms. Accordingly, his stories contain ironic mythologizations of social, political and historical events. In Spring, Schulz captures, or rather constructs, the mythological essence of the disintegration of the Habsburg Empire, producing his own imaginative and contradictory commentary on the history of his native region during his own lifetime.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 6; 619-633
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dark epiphanies in Maria Dąbrowskaʼs “Nights and Days”
Czarne epifanie „Nocy i dni”
Autorzy:
Chyła, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087704.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
the panoramic novel
the child and childhood in the novel
psychoanalysis
the uncanny
Maria Dąbrowska (1889–1965)
Maria Dąbrowska
Noce i dnie
nowoczesność
dzieciństwo
psychoanaliza
Opis:
This article explores the darkened and rarely visited zones of Maria Dąbrowska’s Noce i dnie [Nights and Days] (1932–1934), a tetralogy of novels usually read as a realist family saga. In its broad panorama children and childhood have a very important place, yet what seems to have largely been ignored is the enigmatic nature of childhood and child's role as a locus of mystery. With the help of tropes of the folk imaginarium (primarily the iconic Grimms’ Fairy Tales), and conceptual tools borrowed from Sigmund Freud, Bruno Bettelheim, Jacques Lacan and Julia Kristeva, the article analyzes Dąbrowska’s multi‑layered and elusive characters, caught up in an endless strife trying in vain to tame the chaos within themselves and to get to grips with the threatening uncanniness of the world outside.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 5; 583-504
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“A la manière de Proust” or post-Proust: Jarosław Iwaszkiewicz’s short story “A New Love”
„Po proustowsku” i „po Prouście”. O „Nowej miłości” Jarosława Iwaszkiewicza
Autorzy:
Mazur, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089550.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
French-Polish literary relations
literature and homoeroticism
Marcel Proust’s In Search of Lost Time (1913–1927)
Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980)
Harold Bloom (b. 1930)
Jarosław Iwaszkiewicz
Marcel Proust
Harold Bloom
wpływ
"W poszukiwaniu straconego czasu"
"Nowa miłość"
homoerotyzm
Opis:
This article analyses the transformative infl uence of Marcel Proust’s fi ction on early works of Jarosław Iwaszkiewicz (1925–1927) in the light of the short story Nowa miłość [A New Love]. The article argues – on the basis of a reconstruction of the order in which Iwaszkiewicz read the volumes of In Search of Lost Time – that the date of its composition has be to revised and proceeds to explore the affi nity between the two writers. The analyses, which draw on Harold Bloom’s infl uence theory, compare and contrast their handling of scenes and narratives, relations of analogy and visions of love. The article claims that Iwaszkiewicz was keen to enter into dialogue with the French author and adopted some of Proust’s techniques, yet without compromising his own creative autonomy. In the course of that dialogue he developed a notion of Proust’s literary art which, it is argued, provides the key to the interpretation of homoeroticism and narcissism in Nowa miłość.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 5; 571-587
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A previously unknown poem by Jalu Kurek
Nieznany wiersz Jalu Kurka
Autorzy:
Wójtowicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088446.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the early 20th century
futurism and avant-garde
poetic magazine New Art (Warsaw 1921–1922)
Jalu Kurek (1904–1983)
Jalu Kurek
awangarda
futuryzm
Nowa Sztuka
juwenilia
Opis:
The article presents a previously unknown poem by Jalu Kurek, found in the Józef Czechowicz Museum of Literature in Lublin. The youthful poem titled Nostalgia shows Kurek’s breaking away from the spell of futurism and edging towards an avant-garde poetics with a great deal of juxtaposition.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 2; 249-255
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“A mate, companion and friend”: Maryla Wolska and the Płanetnicy Poets of Lwów
„Kolega-rówieśnik, towarzysz i przyjaciółka”. Miejsce Maryli Wolskiej wśród lwowskich Płanetników
Autorzy:
Czabanowska-Wróbel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088423.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the early 20th century
Modernist poetry
the Young Poland poets
Płanetnicy of Lwów
Maryla Wolska (1873–1930)
Maryla Wolska
poezja Młodej Polski
Lwów
Płanetnicy (grupa)
pole literackie
modernizm
Opis:
This article examines the relationship of Maryla Wolska with the poets and artists of the Young Poland in Lwów and, more broadly, with the literary community of the early 20th century. She was a leading light of Płanetnicy (The Rainmakers), an informal group of artists who met at her house in Lwów. The role of a friend and mate, someone who was treated equally as a writer, did not sit well, however, with her role as mistress of the house, hostess of a literary salon and representative of a family which occupied a high position in the social hierarchy. To ride on the crest of the wave she strove to combine two strategies, a modern jauntiness and a studious attention to 19th-century proprieties. Although she did well for herself, her success was by no means complete.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 2; 129-151
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między byciem a nicością. Poezja Józefa Czechowicza a ontologia fundamentalna
Between Being and Nothingness: The poetry of Józef Czechowicz and fundamental ontology
Autorzy:
Całbecki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172223.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
poetry of the Interwar period
Poland's Second Avant-garde
fundamental ontology
Martin Heidegger (1889–1976)
Józef Czechowicz (1903–1939)
poezja Józefa Czechowicza
ontologia fundamentalna
dwudziestolecie międzywojenne
filozofia Martina Heideggera
Druga Awangarda
Opis:
This article is an attempt to present a comprehensive view of the poetry of Józef Czechowicz in the context of Martin Heidegger's fundamental ontology. Czechowicz's poetic work, the article argues, is an exploration of mutual relations of the basic ontological categories of being and nothingness (das Sein and das Nichts). They constitute the philosophical foundations of the purely literary tensions that can be detected in all comprehensive accounts of his work, such as the opposition of Arcadia and Catastrophy (Tadeusz Kłak) or the discussion of the ‘bright’ and the ‘dark’ strain in the poetry of the Second Avant-garde (Jerzy Kwiatkowski).
Źródło:
Ruch Literacki; 2022, 1; 57-71
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The agony of striving: A Profile of Jakub Frank in Andrzej Żuławski’s “Moliwda”
„Męka dociekania”. Obraz Jakuba Franka w „Moliwdzie” Andrzeja Żuławskiego
Autorzy:
Misztela, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089407.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
historical essay
18-century sectarianism and modernity
Jewish Messianism
radical visions of history
Antoni Kossakowski „Moliwda”(1718–1786)
Jakub Frank (1726–1791)
Andrzej Żuławski (1940–2016)
„Moliwda”
Antoni Kossakowski (1718–1786)
frankizm
wiek XVIII
wiek XX
komunizm
tyran
Opis:
This article looks at a character of Jakub Frank, the 18th-century Jewish Messianic leader, in Andrzej Żuławski’s book of idiosyncratic essays Moliwda (published in 1994). Żuławski, a controversial fi lm-maker and writer, whose historic musings are usually focused on an individual who embodies the spirit of the age in this case turns his attention to Jakub Frank. Moliwda is typical of the early phase of Żuławski’s writing career characterized by a radically revisionist explorations of the Age of the Enlightenment in search for parallels with the modern age and his own life. Jakub Frank is presented as a trickster, religious charlatan, political fraudster and fateful ancestor of 20th-century tyrants, but at the same time as a rebel against the idea of God and history enshrined in the Judaic tradition. The article views Żuławski’s interpretation as an attempt to appropriate certain elements of the history of religion to create an authoritarian vision of modernity and its historical roots, based on mechanisms of self-aggrandizement, sexualization of power and subversion of all hierarchies.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 5; 589-596
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A forgotten novel by Jolanta Fuchsówna and Jan Brzękowski, or two type scripts of an interwar thriller „The Black Paris”
Zapomniana powieść Joli Fuchsówny i Jana Brzękowskiego albo o dwóch maszynopisach międzywojennej powieści kryminalnej „Czarny Paryż”
Autorzy:
Boruszkowska, Iwona
Wójtowicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089727.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
crime novel
novel published in serial form
sensation fiction and modernism
genetic criticism
Jolanta Fuchsówna (1899–1944)
Jan Brzękowski (1903–1983)
"Czarny Paryż"
powieść kryminalna
Jolanta Fuchsówna
Jan Brzękowski
edycja genetyczna
Opis:
Czarny Paryż [The Back Paris] is a crime novel written by Jolanta Fuchsówna, journalist and writer, and Jan Brzękowski, leading poet of the Cracow Avant-garde who lived in Paris, and serialized in the Cracow daily Ilustrowany Kurier Codzienny in 1932, but not published as a book.In this article two typescripts of the novel are analyzed and compared with the printed text, taking note of all the corrections and amendments introduced by the authors. An integral supplement to this textual study is an extract from Chapter XIII ‘A Party in the Studio of the Japanese Man’ reproduced in two versions, 1) with footnotes and modernized spelling, and 2) the original text from the typescript with all annotations.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 5; 597-614
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between a critical review and biographical writing: Jarosław Iwaszkiewicz reads Zbigniew Herbert (with Czesław Miłosz behind the scenes)
Między tekstem krytycznym a życiopisaniem Iwaszkiewicz czyta Herberta (z Miłoszem w tle)
Autorzy:
Gębicz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087663.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
literary review
biography
personal relations with fellow writers
Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980)
Zbigniew Herbert (1924–1998)
Czesław Miłosz (1911–2004)
Jarosław Iwaszkiewicz
Czesław Miłosz
Zbigniew Herbert
krytyka autorska
życiopisanie
literatura polska XX wieku
Opis:
This is a critical reading of a review essay of Zbigniew Herbert's “Study of the Object” by Jarosław Iwaszkiewicz. It was originally published in Życie Warszawy and reprinted in 2010 in a collection of his essays Rozmowy o książkach [Conversations about Books]. The review was included in the book, as we are told by the editor, to illustrate Iwaszkiewicz's authorial criticism and his inexplicit dialogue with Czesław Miłosz. This article claims that the review essay can also be read as another episode in the history of complex relations between Iwaszkiewicz and Miłosz (and, indirectly, Miłosz and Herbert). Furthermore, the history of either pair of relations can be seen as an expression of the same conflict.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 4; 533-549
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The memory of Intermarium culture in Jerzy Stempowskis ‘Rubis d’Orient’
Pamięć kultury i historia Międzymorza w eseju Jerzego Stempowskiego Rubis d’Orient
Autorzy:
Zemła, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087226.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
essays
cultural decline
the Appolonian and the Dionysian
remembrance
catastrophism
Jerzy Stempowski (1893–1969)
Jerzy Stempowski
Rubis d’Orient
sztuka apollińska i dionizyjska
pamięć kultury
gnoza
katastrofizm
koncept w eseju
E.M. Cioran
Opis:
This reading of Jerzy Stempowski’s essay ‘Rubis d’Orient’ (published in 1954 under the pseudonym Paweł Hostowiec) is based on the assumption that his work can be divided into two phases, the Appolonian and the Dionysian. While the essay ‘In the Dniester river valley’, with its idealized world of a timeless idyll, seems to be the most salient manifestation of the Appolonian phase, ‘Rubis d’Orient’ marks Stempowski’s turn towards temporality and historical time. The intrusion of tragedy and Dionysian motifs is accompanied by a change of style and structure, increasingly complex and metaphoric. This transition, the article argues, is nowhere clearer than in ‘Rubis d’Orient’, which, moreover, reads like an art manifesto. This, in turn, puts Stempowski's subsequent essays and his catastrophist views in a new perspective.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 1; 61-87
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The foundations of a poetic dialogue: Leopold Staff and Ryszard Krynicki
Podstawa poetyckiej rozmowy: Leopold Staff i Ryszard Krynicki
Autorzy:
Misiak, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088445.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
avant-garde poets
the dialogic relationship
new materialism
postphenomenology
plasticity
transformation masks
alterations in the passage of time
Delphic maxims
Leopold Staff (1878–1957)
Ryszard Krynicki (b. 1943)
plastyczność
maska transformacyjna
sentencje delfickie
przemiany czasu i podmiotowości
Opis:
This article brings together two authors/two poems and makes them enter into an intertextual dialogue that involves the discourses of the new materialism (Catherine Malabou), postphenomenology (Natalie Depraz and Marc Richir) and Delphic maxims. Concepts like plasticity, transformation masks, alterations in the passage of time (chronos, kairos, aeon), subjectivity, emotional excess, and the living body are used to establish the foundations a poetic conversation, which, for all one knows, may be fortuitous or in a way preordained.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 2; 237-248
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Life after the end of the world: Post-apocalypse in Marek Baraniecki's “Cassandra's Head” and Jacek Dukaj's “The Old Axolotl”
Życie po śmierci świata. Postapokalipsa w „Głowie Kasandry” Marka Baranieckiego i „Starości aksolotla” Jacka Dukaja
Autorzy:
Błaszkowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087807.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 20th century
science fiction and fantasy
dystopia
post-Apocalypse
Lacanian orders of perception
Jacques Lacan (1901–1981)
Jacek Dukaj (b. 1974)
Marek Baraniecki (b. 1954)
Jacek Dukaj
Marek Baraniecki
science fiction
katastrofizm
fantastyka
apokalipsa
Opis:
This is a critical reading of two Polish science-fiction novels of the post-Apocalypse subgenre, Cassandra’s Head by Marek Baraniecki and The Old Axolotl by Jacek Dukaj, with the help of concepts borrowed from the philosophical toolkit of Jacques Lacan. Each of the two books envisages an apocalyptic catastrophe and its consequences as well as the subsequent attempts to rebuild human civilization. The action in either novel is shaped by tensions between the Symbolic and the Real. The latter, though suppressed and shut out, keeps resurfacing, usually when it is least expected, leaving an indelible marks in the life of the survivors. An analysis of the handling of this conflict in the two novels offers a number of insights into the way these two fundamental modes (or, Lacanian orders) of human perception are integrated into the worlds of post-Apocalyptic fiction.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 2; 149-163
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constructing Japan: Strategies of the creation of the ‘Japan effect’ in the fiction of Wacław Sieroszewski and Ferdynand Ossendowski
Konstruowanie Japonii. Strategie tworzenia „efektu japońskości” w utworach Wacława Sieroszewskiego i Ferdynanda Ossendowskiego
Autorzy:
Deja, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087596.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the early 20th century
popular literature
Japan
orientalism
exoticism
strategies of representation
the reality effect
Roland Barthes (1915–1980)
Wacław Sieroszewski (1858–1945)
Ferdynand Ossendowski (1876–1945)
japoniznm
Japonia
orientalizm
egzotyzm
efekt rzeczywistości
literatura popularna
Młoda Polska
dwudziestolecie międzywojenne
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
This is an analysis of the strategies used to create a perception of Japan, or the ‘Japan effect’ – a term inspired by Roland Barthes ‘reality effect’ (effet de reel) – in the fiction of Wacław Sieroszewski and Ferdynand Ossendowski, two Polish writers who were first to introduce Japan to the Polish general public. Both visited Japan, Sieroszewski in 1903 and Ossendowski in 1921; both were authors of popular fiction set in exotic locations. However, each of them chose a different strategy of presenting the Japanese setting of their stories. While Ossendowski's construction of the ‘Japan effect’ can be described as ‘encyclopedic realism’ (his narrative is stitched up with multiple notes and explanations), Sieroszewski takes a more direct, dramatic approach. Sieroszewski prefers to confront the reader with various exotic ‘props’ and to take him on a journey of discovery of the peculiarities of Japanese behavior, aesthetic values and ways of thinking.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 4; 461-
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Cads of Young Poland according to Julian Przyboś: echoes of the early modernist apocalyptic tone
Młodopolskie chamuły według Juliana Przybosia – o apokaliptycznej tonacji przyjętej z wczesnego modernizmu
Autorzy:
Misiak, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087995.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the early 20th century
Young Poland
Modernism
literary dialogue
Quarrel between the Moderns and the Ancients
spoof
manifesto
plasticity
Julian Przyboś (1901–1970)
Jacques Derrida (1930–2004)
Catherine Malabou (b. 1959)
pamfletowy manifest
apokalipsa
plastyczność
awangarda i ariegarda
Opis:
This article presents a new reading of the spoof poetic manifesto ‘Chamuły poezji’ [‘The Cads of Poetry’] written by Julian Przyboś in 1926. His use of the apocalyptic tones of early modernist poetry to lampoon a trio of acclaimed poets associated with Young Poland (especially Jan Kasprowicz) suggests a complex nature of Przyboś’s rejection and dependence on that movement. In general, the influence of Young Poland, though quite conspicuous in is juvenilia and early publications, tends to fade away. ‘Chamuły’ is a pejorative nonce word which alludes to the Biblical Ham as well as a Polish word for a cad or ill-bred bumpkin. This article adds to it another layer of meaning, based on Derrida’s interpretation of the Apocalypse, with allusions to sexual and genital imagery. And more generally, it reframes the whole Przyboś’s poetic work (not just his early poems) using Catherine Malabou’s concept of plasticity. Seen in a broader historical perspective, Przyboś’s struggles to break with Young Poland are not unlike the predicament of many eighteenth-century writers caught in the dispute between the Moderns and the Ancients, satirized in Swift’s Battle of the Books. The overall conclusion of this study is that at all times the avant-garde and the arrière-garde remain in a continuous dialogue and the innovators never lose sight of those left behind. Poetry is, after all, metamorphic and cannot be contained within within the bounds of manifestoes and artistic programmes.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 1; 48-68
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ten człowiek potrafi siebie obrzydzić wszystkim, którzy chcieliby mu pomóc”. O korespondencji Jerzego Giedroycia i Teodora Parnickiego
„This man can put off anybody willing to help him” On the correspondence between Jerzy Giedroyc and Teodor Parnicki
« Cet homme peut indisposer contre lui tous ceux qui voudraient l’aider » Sur la correspondance de Jerzy Giedroyc et Teodor Parnicki
Autorzy:
Gorliński-Kucik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/534666.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Teodor Parnicki
Jerzy Giedroyc
Andrzej Dobrowolski
history of Polish
literature of the 20th century
emigration
histoire de la littérature
polonaise du XXe siècle
émigration
Opis:
The author analyses Andrzej Dobrowolski’s exquisite edition of letters of the editor of Kultura Jerzy Giedroyc and Teodor Parnicki written between 1946 and 1968. This volume of their prolific correspondence reveals a lot of previously unknown facts from the biography of the author of Słowo i ciało and the life of immigrants at the time of the Polish People’s Republic, and shows problems Parnicki had publishing his novels in the Instytut Wydawniczy PAX.
L’auteur analyse l’édition des lettres de Jerzy Giedroyc, rédacteur de « Kultura », et de Teodor Parnicki parfaitement élaborée par Andrzej Dobrowolski. Il s’agit des lettres qui ont été écrites dans les années 1946–1968. Ce riche recueil de correspondances apporte beaucoup d’informations qui n’étaient pas connues auparavant et qui concernent la biographie de l’auteur de Słowo i ciało, l’émigration à l’époque de la République populaire de Pologne, ainsi que les problèmes de Parnicki liés à la publication de ses romans chez Instytut Wydawniczy PAX.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2015, 6, 1; 213-220
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A transcultural mosaic: Stanisław Jaworski’s theory of the avant-garde
Transkulturowa mozaika. Teoria awangardy Stanisława Jaworskiego
Autorzy:
Kmiecik, Michalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089551.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literary criticism of the late 20th century
theory of literature
modernism
history of the avant-garde
Stanisław Jaworski (1934–2018)
awangarda
Stanisław Jaworski
teoria tekstu
teoria literatury
Opis:
This article presents a profi le of Stanisław Jaworski as a literary scholar with a life-long involvement in avant-garde literature. He defi nes the avant-garde as a mosaic of diverse trends with no common aesthetic or ideological denominator and, at the same time, as a transcultural network of artists apparently unrelated artists. Focusing on his major studies (Foundations of the Avant-garde, Tadeusz Peiper: Writer and Theoretician, Between the Avant-garde and Surrealism, and The Avant-garde) the article reconstructs Jaworski’s insights and theoretical constructs in the context of contemporary network studies and reassesses his commitment to both history and theory of literature.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 5; 497-504
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojciech Kudyba, twórca poezji religijnej
Wojciech Kudyba, the Author of Religious Poetry
Autorzy:
Kwiek-Osiowska, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951921.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
kultura chrześcijańska
literatura chrześcijańska
polska poezja religijna
polska poezja metafizyczna
polska liryka XX wieku
polska liryka XXI wieku
Christian culture
Christian literature
Polish religious poetry
Polish metaphysical poetry
Polish lyrics of the 20th century
Polish lyrics of the 21st century
Opis:
Autorka opisuje osobę Wojciecha Kudyby, naukowca i poetę religijnego, w sposób ogólny próbując scharakteryzować jego poetycki dorobek twórczy na podstawie kilku książek. Podjęte analizy prowadzą do konkluzji na temat literackich środków stylistycznych, stosowanych przez W. Kudybę. Przykłady używanych przezeń tropów artystycznych autorka wylicza, podając w zestawieniach tytuły wierszy (utworów) z poszczególnych tomów, które zawierają dany typ chwytów literackich. Analiza ma charakter przeglądowy.
The author describes Wojciech Kudyba, a scholar and a religious poet, trying to characterize his poetic output on the basis of a few books. The analyses carried out in the book lead to the conclusions referring to the stylistic devices used by Wojciech Kudyba. The examples of the poet’s artistic tropes are enumerated by the author who in her specifications provides the titles of the poems published in particular volumes along with the information about a particular type of literary devices found in these poems.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 3(7); 185-204
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“I write, therefore I am”: Professor Stanisław Jaworski and genetic criticism
„Piszę, więc jestem…”. Profesor Stanisław Jaworski i krytyka genetyczna
Autorzy:
Antoniuk, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089410.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literary criticism of the late 20th century
theory of literature
Frenchgenetic criticism
writing as text creation
Stanisław Jaworski (1934–2018)
Stanisław Jaworski
krytyka genetyczna
proces twórczy
Opis:
This article looks at Professor Stanisław Jaworski’s contribution to the development of textual criticism in Poland. It was his book I write, therefore I am that offered Polish readers a comprehensive and erudite introduction to French genetic and textual criticism. Published in 1993, it set this enormously important critical movement in the broader perspective of cultural and literary anthropology. The second part of the article examines the impact of this book on Polish studies into the processes of text creation and the ‘avant-textes’. The third, fi nal part surveys the late Professor Jaworski’s role in organizing conferences and stimulating debate on all aspects of genetic criticism.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 5; 505-515
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Progress of Research on the History of Modern Criminal Law Science in Poland
Autorzy:
Janicka, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619301.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
criminal law of the 19th–20th century
criminal law science in Poland
Polish academic literature
prawo karne XIX–XX w.
polska nauka prawa karnego
polskie piśmiennictwo naukowe
Opis:
The article presents and evaluates the state of research concerning the history of modern criminal law science in Poland. The author indicates that these studies have been conducted by legal historians and criminal law experts. Over the last 30 years, there appeared a number of historical and legal contributions to the biographies and works of distinguished Polish lawyers of the 19th and early 20th centuries. In addition, criminal lawyers published a monograph on the most eminent Polish scholar – Juliusz Makarewicz. They also contributed to re-edition of many works by Makarewicz.
Niniejsze opracowanie przedstawia i ocenia stan badań nad historią nowoczesnej nauki prawa karnego w Polsce. Autorka wskazuje, że badania te prowadzą historycy prawa oraz specjaliści prawa karnego. W ciągu ostatnich 30 lat ukazał się szereg przyczynków historyczno-prawnych do biografii i twórczości wybitnych polskich prawników działających w XIX i na początku XX w. Ponadto karnicy wydali monografię o najwybitniejszym polskim uczonym – Juliuszu Makarewiczu, a także doprowadzili do reedycji jego wielu prac.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.] Ks. Stefan Radziszewski, Kamińska ostiumiczna, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011, ss. 272, bibliogr., indeks.
[Rev:] Father Stefan Radziszewski, Ostiumic Kamienska, Publishing Jednosc, Kielce 2011.
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951883.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Anna Kamieńska (1920-1986)
poezja polska XX wieku
poezja religijna
liryka metafizyczna
literatura polska
Anna Kamienska (1920-1986)
Polish poetry of the 20th century religious poetry
metaphysical lyrics
Polish literature
Opis:
W recenzji książki monograficznej ks. Stefana Radziszewskiego pt. Kamińska ostiumiczna (‘Kamieńska w odrzwiach’) omówiono krótko jej strukturę, zawartość (treść) i konkluzje twórcy dzieła. Książka dotyczy opisu i analizy poezji polskiej poetki chrześcijańskiej Anny Kamieńskiej (1920-1986). Autor monografii objął badaniem całą twórczość poetycką tej poetki (wszystkie tomiki wierszy). Ks. Radziszewski wprowadził kategorię ‘ostiumiczności’, którą rozumie czworako (definiuje to na s. 238): 1. dziedzictwo poetyki quasi sacrum, 2. negacja negacji (interpretacja symboliczna), 3. swoiste odczytanie apokastasis panton [odnowienia całego bytu], 4. realizacja idei paschalnej.
In his review of the monographic book by father Stefan Radziszewski Ostiumic Kamienska (‘Kamienska in the door’) the author briefly discussed the structure, content and conclusions of this work. The book is concerned with the description and analysis of the poetry of Anna Kamienska (1920-1986) a Polish Christian poet. In his monograph Stefan Radziszewski dealt with all of Kamienska’s poetic works. He introduced the category ‘ostiumicsness’ that he understood in four ways (he defined it on p. 238): 1. heritage of the ‘quasi sacred ‘ poetics, 2. the negation of negation (a symbolic interpretation), 3. specific re-reading of apokatastasis panton [renewal of all the being], 4. realization of the paschal idea.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 217-220
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portrety pisarzy jidysz w polsko-żydowskiej prasie w latach 1918-1939
Portraits of Yiddish Writers in the Polish-Jewish Press in the Years 1918-1939
Autorzy:
Szabłowska-Zaremba, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879727.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polsko-żydowska prasa w latach 1918-1939
literatura jidysz
czasopiśmiennictwo żydowskie XX wieku
relacje polsko-żydowskie XX wieku
Polish-Jewish press in the years 1918-1939
Yiddish literature
Jewish periodical press of the 20th century
Polish-Jewish relations in the 20th century
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie sposobów prezentacji w międzywojennej prasie żydowskiej pisanej w języku polskim zagadnień dotyczących pisarzy jidysz. Periodyki te kierowane były do czytelników polskojęzycznych, a zatem tych, którzy nie mogli bezpośrednio poznać literatury jidysz. Twórców podzielono na cztery grupy: klasycy (Mendele Mojcher Sforim, Icchok Lejbusz Perec, Szolem-Alejchem), średnie pokolenie (Szalom Asz, Józef Opatoszu, Zusman Segałowicz i Jehoszua Perle) oraz najmłodsze (Abraham Zak, Efroim Kaganowski, Rachel Korn, Icyk Manger oraz Kalman Lis). Ostatnią specyficzną grupę tworzą ci autorzy, których utwory nie są drukowanie, niemniej na łamach gazet publikuje się opisy ich tomików, np. Chaim Siemiatycki. Do najczęstszych form wypowiedzi prezentujących sylwetkę pisarza należą: szkice biograficzne, wywiady z nim przeprowadzone, tłumaczenia jego wypowiedzi lub artykułów ukazujących się na łamach prasy jidyszowej, relacje ze spotkań, wyjazdów, ważnych wydarzeń dotyczących jego osoby lub twórczości, szkice dotyczące całej jego twórczości lub jej wybranego aspektu, recenzje jego utworów oraz tłumaczenia jego dzieł. Wnioski oparte zostały na takich periodykach, jak: „Nasz Przegląd”, „Nowy Dziennik”, „Chwila”, „Opinia”, „Nasza Opinia”, „Nasz Głos”, „Dziennik Nowy”, „Kurier Nowy”.
The aim of the article is to show the ways issues concerned with Yiddish writers are presented in the interwar Jewish press published in Polish. The periodical were targeted to Polish language readers, i.e. ones who were not able to read Yiddish literature. The writers were divided into four groups: classics (Mendele Mocher Sforim, Isaac Leib Peretz, Sholem-Aleichem), the middle generation (Sholem Asch, Joseph Opatoshu, Zusman Segałowicz and Jehoszua Perle) and the youngest one (Abraham Zak, Efroim Kaganowski, Rachel Korn, Itzik Manger and Kalman Lis). The last specific group is made up by the authors whose works and not printed, but nevertheless newspapers publish reviews of their volumes, e.g. Chaim Siemiatycki. The most frequent forms of statements presenting the figure of an author include: biographical sketches, interviews, translations of his statements or of articles published in Yiddish press, accounts of his meetings, journeys, important events concerning his person or his work, sketches concerning his whole work or its chosen aspects, reviews and translations of his works. Conclusions are based on such periodicals as: “Nasz Przegląd”, “Nowy Dziennik”, “Chwila”, “Opinia”, “Nasza Opinia”, “Nasz Głos”, “Dziennik Nowy”, “Kurier Nowy”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 75-89
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kazimierz Twardowski and the literary and artistic community of Lwów until 1939
Kazimierz Twardowski a środowisko literacko-artystyczne Lwowa do 1939 roku
Autorzy:
Sadkowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088193.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish criticism of literature and art in the early 20th century
philosophy and theory of literature and art
Lwów (Lviv)
Kazimierz Twardowski (1866–1938)
krytyka literacka
teoria naukowej krytyki literackiej i artystycznej
filozofia Kazimierza Twardowskiego
Lwów
Opis:
This article douments the impact of Kazimierz Twardowski's philosophy and scientific methodology on the criticism of literature and art criticism produced in Lwów between c. 1900 and 1939.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 6; 647-655
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Swedish trail of the Polish translation of „Anne of Green Gables” by Rozalia Bernsteinowa
Na szwedzkim tropie „Ani z Zielonego Wzgórza”. O przekładzie Rozalii Bernsteinowej
Autorzy:
Oczko, Piotr
Nastulczyk, Tomasz
Powieśnik, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090043.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
20th century Canadian literature
juvenile fiction
English literature in Polish translation
Rozalia Bernsteinowa
L.M. Montgomery (1874–1942)
Anne of Green Gables
Ania z Zielonego Wzgórza
studia przekładoznawcze
literatura dla dzieci i młodzieży
Opis:
Anne of Green Gables by L.M. Montgomery (1908) enjoys unprecedented popularity in Poland and has played a considerable role in the shaping of modern Polish culture. As many as fourteen different translations of the fi rst volume of the series have been published; moreover, there exists an active Polish fandom of Montgomery’s oeuvre. The authors of this article briefl y discuss the cultural and social aspects of this phenomenon which was triggered off in 1911 by Rozalia Bernsteinowa’s Polish translation of Anne of Green Gables. Her translation, still regarded as the canonical text, greatly altered the realities of the original novel. As a result, in Poland Anne of Green Gables has the status of a children’s classic, whereas readers in the English-speaking world have always treated it as an example of the sub-genre of juvenile college (school) girls’ literature. The identity of the Polish translator of L.M. Montgomery’s book remains a mystery, and even the name on the cover may well be pen name (though, at any rate, it strongly suggests that she must have belonged to the Jewish intelligentsia of the early 20th century). What we do know about her for fact is that she was a translator of German, Danish, Swedish, Norwegian and English literature. Comparing Rozalia Bernsteinowa’s Polish text to its English original has been a subject of many Polish B.A. and M.A. theses. The argument of this article is that her key reference for was not the English text, but that of the fi rst Swedish translation by Karin Jensen named Anne på Grönkulla (1909).
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 3; 261-280
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Yeży Yankowski vs. Jankowski: a breakup with young Poland and with himself (act I)
Yeży Yankowski kontra Jerzy Jankowski. Akt zerwania z Młodą Polską i samym sobą (pierwsza odsłona)
Autorzy:
Okulicz-Kozaryn, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087964.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the early 20th century
Young Poland
Modernism
Futurism
Jerzy Jankowski (1887–1941)
Zenon Przesmycki (1861–1944)
Tadeusz Miciński (1873– 1918)
Leon Choromański (1873–1952)
Zygmunt Kisielewski (1882–1942)
Filippo Tommaso Marinetti (1876–1944)
Jerzy Jankowski
futuryzm
modernizm
Młoda Polska
krytyka młodopolska
Tadeusz Miciński
Leon Choromański
Zygmunt Kisielewski
witalizm
urbanizm
Opis:
This article deals with the first phase of Jerzy Jankowski’s severing ties with the Young Poland movement and his access to the futurist avant-garde. His conversion to the new poetic worldview, which he pioneered in Poland, was reflected in his articles and poems published in Widnokrąg [Horizon], a magazine he founded in 1913 to replace Tydzień [The Week], of which he was the main publisher. The rebranding came on top of disagreements between the magazine’s contributors. The divergent views focused on the assessment of Tadeusz Miciński’s novel Xiądz Faust. In May 1913, in his former magazine, Jankowski heaped praises on it. However, the following year, when it came up for debate in the Widnokrąg between Miciński’s aficionado Zygmunt Kisielewski and the skeptically-minded Leon Choromański, Jankowski sought to distance himself from both the emotionalism and the intellectualism of his colleagues. By that time he was absolutely adamant that the antinomies of Young Poland’s high art were a trap. Now that the worship of art striving for timeless perfection would have to give way to an unpretentious concern for ‘fugitive art’, the time was ripe for working out a new aesthetic, centered on the thrilling ‘beauty of big cities’, cabaret, cinema, and modern machines. Jankowski broke with his erstwhile mentor Ferdynand Ruszczyc and Zenon Przesmycki-Miriam, to follow the incomparably more exciting Filippo Tommaso Marinetti. Meanwhile, Choromański made one last attempt to bring the young man back on track by writing an article, in which he argued that Futurism was crude, and shallow, a throwback rather than a modern breakthrough. However, his warnings made no dint in Jankowski’s faith in futurism. For him its triumph was a matter of historical necessity. And, he had already thrown in his lot with the new movement by publishing his first futurist poems, ‘Spłon lotnika’ [‘Pilot in flames’] and ‘Maggi’.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 1; 33-46
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘The letters keep on coming, though I’m dead’: Paralogicisms in the poetry of Jan Zych
„Przychodzą jeszcze listy do mnie umarłego”. Paralogizmy w twórczości Jana Zycha
Autorzy:
Wojda, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088395.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
20th-century Polish literature
Polish poetry after 1945
paralogicisms
imagery of distance and proximity
literary labyrinths
Jan Zych (1931–1995)
J.L. Borges (1899–1986)
Octavio Paz (1914–1998)
Jan Zych
paralogizmy
poezja epistolarna
labirynt literacki
Opis:
This article focuses on paralogical fi gures (amphibology, equivocation, hypallage and syllepsis) in the poems of Jan Zych. Paralogicisms are phrases in which the combination of logical and syntactical form produces an irresolvable semantic conundrum. The article is divided into three parts, each dealing with one aspect of Zych’s handling of the opposition of distance and proximity: air metaphors expressive of the channel of poetic speech; communication by post (letters); and images of the labyrinth. The paralogical fi gures are discussed in terms of their function as textual building-blocks, a mark of the author’s subjectivity, and an invitation for performative reading. In this way, Zych’s poems, in particular Labirynty (The Labyrinths) are reconstituted as literary performances, analogous to the labyrinthine prose of J. L. Borges and Octavio Paz.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 1; 43-59
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Pigoń’s Jubilee Golden Thoughts on Cracow’s Chair of Polish Literature
Jubileuszowa „myśl złota” Stanisława Pigonia o katedrze literatury polskiej
Autorzy:
Okoń, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088371.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature and Polish national consciousness in the 19th and early 20th century
freedom
historians of Polish literature
professors of the Jagiellonian University
Michał Wiszniewski (1794–1865)
Karol Mecherzyński (1800–1881)
Stanisław Tarnowski (1837–1917)
Ignacy Chrzanowski (1866–1940)
Stanisław Pigoń (1885–1968)
Juliusz Słowacki (1809–1849)
Ernest Barker (1874-1960)
Uniwersytet Jagielloński
katedra literatury polskiej
świadomość narodowa
rodzimość
wolność
Opis:
The article analizes Stanisław Pigoń’s essay ‘Some Golden Thoughts on the Chair of Polish Literature’ written to commemorate the 600th jubilee of the Jagiellonian University. Stanisław Pigoń (1885-1968), Distinguished Profesor of Polish Literature, had it published in the Cracow weekly Życie Literackie in May 1964; its expanded version was published two years later in a volume of essays Drzewiej i wczoraj [In the Old Days and Yesterday] in 1966. Both versions were published again in a a bibliophile volume in December 2018 (the manuscript and the printed versions). At the heart of Pigoń’s essay are the twin ideas of freedom and the ‘spiritual life of the nation’, borrowed from Juliusz Słowacki’s epic poem The Spirit King. The article examines Pigoń’s key theme and the manner in which, as he saw it, it shaped the lectures of the most eminent professors of Polish literature in the 19th and 20th century (Michał Wiszniewski, Karol Mecherzyński, Stanisław Tarnowski, Ignacy Chrzanowski). Pigoń’s survey ends in 1910, but, as the author of the article observes, by that time the ideas he so strongly believed in were as relevant as ever.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 6; 635-652
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Quiet and serene I saw you in my dream...”: The oneiric presence of phantom women in the poetry of Kazimierz Przerwa-Tetmajer and Bolesław Leśmian
„Śniłem cię cichą i pogodną…”. O onirycznej obecności nieobecnych kobiet w poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Bolesława Leśmiana
Autorzy:
Kamińska, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087793.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 19th and early 20th century
Young Poland poetry
oneirism
ontological status of characters
female characters
Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865–1940)
Bolesław Leśmian (1877–1937)
Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Bolesław Leśmian
kobieta
sen
oniryzm
nieobecność
nieistnienie
Opis:
The aim of this analysis of the oneiric representations of phantom women in the poetry of Kazimierz Przerwa-Tetmajer and Bolesław Leśmian is to compare and characterize the workings of the poetic imagination of a pair of poets who represent the first and the second generation of the Young Poland movement. Their poems are read and interpreted within the framework of Young Poland's conceptualization of dreams and its use of the dream motif so as to explain the functioning and the ontological status of the oneiric female characters. The analysis shows that both Przerwa-Tetmajer's and Leśmian's apparitions belong to more than one category. While some are wholly imaginary, others are known to have existed as real persons and have merely been transposed into an image of a man's mind.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 3; 265-281
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The poetic reception of Rimbaud on the interface of Young Poland and the literature of the interwar period
Recepcja poetycka Rimbauda jako synapsa Młodej Polski i międzywojnia
Autorzy:
Kuczyńska-Koschany, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087997.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 19th and early 20th century
Polish-French literary relations
Arthur Rimbaud (1854–1891)
Eliza Orzeszkowa (1841–1910)
Józef Weyssenhof (1860–1932)
Zenon Przesmycki (1861–1944)
Julian Tuwim (1894–1953)
Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980)
synapsa
Jean Arthur Rimbaud
Młoda Polska
XX-lecie międzywojenne
recepcja poetycka
Opis:
This article deals with the reception of Arthur Rimbaud’s poetry and his biographic legend by the poets of the last decades of 19th and the first decades of the 20th century, though, in fact, its earliest phase belongs to the literary period of pre-Modernist, anti-Romantic reaction (which described itself by the name Positivism, epitomized by the novels of Bolesław Prus). The process of Rimbaud’s reception proceeded in two dimensions, on the intergenerational level and in dialogue between poets and translators. Interestingly, it acted as a veritable catalyst of changes in the poetics of writers across the spectrum, from the old school (Józef Weyssenhof and Eliza Orzeszkowa) to the modernist avant-garde. The influence of Rimbaud was by no means uniform and went beyond the usual names like Zenon Przesmycki (Miriam), Julian Tuwim or Jarosław Iwaszkiewicz. This article casts its net widely to include representatives of three generations, among them some of the less acclaimed authors.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 1; 17-32
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W trosce o polską wieś. Księżna Izabela Czartoryska i jej dydaktyczna opowieść o mieszkankach Dobromila. Z dziejów Macierzy Polskiej we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku
Caring about the Polish countryside. Princess Izabela Czartoryska and her didactic story about the female inhabitants of Dobromil. From the history of the Polish Cradle in Lviv at the turn of the 20th century
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547045.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Pielgrzym w Dobromilu
Izabela Czartoryska
Macierz Polska we Lwowie
literatura dla ludu
edukacja historyczna na przełomie XIX i XX w.
Pilgrim in Dobromil
Polish Cradle in Lviv
literature for the people
historical education at the turn of the 20th century
Opis:
Artykuł traktuje o edukacji historycznej dla ludu na przełomie XIX i XX w. Punktem wyjścia są pierwsze całościowe dzieje Polski dla chłopów autorstwa Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej. Jej Pielgrzym w Dobromilu powstał z myślą o spopularyzowaniu historii ojczystej oraz zaszczepieniu pojęcia ojczyzny w świadomości chłopów. Dużo miejsca poświęcono w nim kobietom: władczyniom, szlachciankom oraz chłopkom. Księżna starała się o ukształtowanie pożądanego społecznie wzorca włościanki: kobiety pobożnej, dobrej, schludnej i pracowitej, spełnionej w roli żony, matki i gospodyni. Krytykowała kobiece pijaństwo, prostytucję, lenistwo, guślarstwo, kłótliwość i inne przywary. Narracja oparta była na balansowaniu między wyidealizowanym obrazem wiejskich stosunków oraz piętnowaniem tego, co w gromadach naganne i wymagające zmiany. Autorka artykułu stara się odpowiedzieć na pytania: 1) Dlaczego po ponad sześciu dekadach od wydania Pielgrzyma w Dobromilu dziełko nadal uznawano za przydatne w edukacji warstw plebejskich zaboru austriackiego oraz 2) W jaki sposób lwowska fundacja starała się podtrzymać zainteresowanie autorką i jej aktywnością twórczą adresowaną do „niższych” warstw społecznych. Dochodzi do wniosku, że było to spowodowane zarówno deficytem nowych i dobrych opracowań przeznaczonych dla warstw plebejskich, jak i przyjętą przez Macierz Polską strategią wydawniczą obejmującą włączanie w obręb narodu polskiego przez zapoznawanie z klasyką narodowej historiografii i literatury. Przed wybuchem I wojny światowej zaznaczył się w niej także trend polegający na przybliżaniu czytelnikom MP określonych środowisk umysłowych, co pozostawało w związku z akcentowaniem roli inteligencji w porozbiorowych dziejach narodu. Opracowanie Władysława Jankowskiego o Puławach nie tylko prezentowało klimat i dokonania środowiska związanego z dworem Czartoryskich, ale i służyło promowaniu ideologii solidaryzmu narodowego i społecznego.
The article deals with historical education for the people at the turn of the 20th century. The starting point is the first comprehensive history of Poland for peasants by Izabela Czartoryska née Flemming. Her Pilgrim in Dobromil aimed at popularizing her native history and instilling the notion of "homeland" in the minds of peasants. A lot of space was devoted to women: rulers, noblemen, and peasants. The Duchess tried to shape a socially desirable model of a peasant woman: pious, good, neat and hardworking, fulfilling the role of wife, mother and housewife. She criticized female drunkenness, prostitution, laziness, witchcraft and other vices. The narrative was based on balancing the idealized image of rural relations with the stigmatization of what was reprehensible and in need of change. The author of the article tries to answer two questions: 1) Why, more than six decades after the publication of the Pilgrim in Dobromil, was the work still considered useful for the education of the plebeian layers of the Austrian partition and 2) How did the Lviv Foundation try to maintain its interest in the author and her creative activity calculated for the "lower" social classes? She concludes that this was due both to the shortage of new and good papers of the addressed plebeian classes and to the publishing strategy adopted by the Polish Cradle, which included the inclusion of the Polish nation through the study of the classics of national historiography and literature. Before the outbreak of the First World War, a trend was also observed in the strategy to familiarize readers with specific mental environments, which was related to the emphasis on the role of the intelligentsia in the post-partitioning history of the nation. Władysław Jankowski's study on Puławy not only presented the climate and achievements of the Czartoryski court environment, but also served to promote the ideology of national and social solidarity.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2019, 13, 4; 23-46
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“I am going to paint your picture, nobody but you, always you”: Portrait paintings of women in the literature of the Young Poland period
„Będę malował ciebie, tylko ciebie, zawsze ciebie. O kobietach na obrazach w literaturze Młodej Polski
Autorzy:
Kamińska, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087609.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 19th and early 20th century
the Young Poland period
literature and art
ekphrasis
portrait paintings of women
Stanisław Przybyszewski (1868–1927)
Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865–1940)
Jan August Kisielewski (1876– 1918)
Karol Irzykowski (1873–1944)
Wacław Berent (1873–1940)
Stanisław Grudziński (1852–1884)
Młoda Polska
kobieta
obraz
sztuka
artysta
malarstwo
ekfraza
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
Ekphrases are fairly common in the literature of the Young Poland movement, with descriptions of paintings of women making up a notable portion of such visual representations. This article examines the functioning of the motif of a woman’s portrait in the work of writers of the late 19th and early 20th century, including Stanisław Przybyszewski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan August Kisielewski, Karol Irzykowski, Wacław Berent and Stanisław Grudziński. The analyses, guided by feminist literary theory, focus on the implied artist's control over the painted figure (man over woman, but also the woman artist over the male recipient), the ways in which the work of art can becomes a vehicle of subconscious truths, the correspondences between emotions and colours.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 4; 513-532
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘Exhausted’ realism and problematic identity: Biographical narratives of a new generation, or the ‘New’ Polish fiction of the1970s
„Wyczerpany” realizm i problematyczna tożsamość. Pokoleniowo-biograficzne narracje „nowej” prozy lat siedemdziesiątych
Autorzy:
Kaliszuk, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088400.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
20th-century Polish literature
‘New fiction’ of the 1970s Generation
generational identity
biographical narrative
late-modern exhaustion
disillusionment
Bohdan Zadura (b. 1945)
Julian Kornhauser (b. 1945)
Adam Zagajewski (b. 1945)
Henryk Lothamer (1945–1979)
Stanisław Piskor (b. 1944)
Donat Kirsch (b. 1953)
biografia
tożsamość
nowoczesność
modernizm
pokolenie
Opis:
This article deals with the rise in the Polish literature of 1970s of a new type of biographical novel, associated with the fi rst post-war generation of writers like Bohdan Zadura, Julian Kornhauser, Adam Zagajewski, Henryk Lothamer, Stanisław Piskor and Donat Kirsch. Their work is subsumed here under the label ‘new fi ction’ primarily because of its literary context, i.e. the late-modern fears and uncertainties culminating in the assumption that literature reached the state of exhaustion. The article argues that the ‘new fi ction’ acquired its distinctive character from a preoccupation with the biographical narrative and a sense of generational identity. The writers who defi ned themselves in these generational terms saw their prospect of following their aspirations and building up authentic lives weighed down by the constricting realities, and, as the article claims, resigned themselves – at best not entirely – to this sad conclusion.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 1; 27-41
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Idea of God and Religion in the Poetry of Anna Frajlich
Autorzy:
Wróbel-Best, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440936.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Literary criticism
thematic critique
Polish-American poetry
Polish-Jewish diaspora in America
religious motifs in literature Frajlich-Zając Anna (1942-)
religion, philosophy and literature
sacrum in literature
Jewish poetry of the 20th century “homo viator” as a literary symbol
hermeneutics
Krytyka literacka
krytyka tematyczna
literatura polska na emigracji polska diaspora żydowska w Ameryce
motywy religijne w literaturze Frajlich-Zając Anna (1942-)
religia
filozofia i literatura
sacrum w literaturze
żydowska poezja XX wieku
“homo viator” jako symbol w.
literaturze
hermeneutyka literacka
Opis:
The presented article is a conceptual work. It examines the poetry of Anna Frajlich-Zając (born in 1942-). The article aims at presenting Frajlich’s poetry using a very unique perspective of God and religion, which was never applied to her poetry in the past. It is also an attempt to comprehensively envision this poetry as the “palimpsest of meanings” that leads to polyphony of aesthetic values. The research method applied to the article is based on thematic critique. We also use the principles of the “hermeneutic circle” by Wilhelm Dilthey (1833-1911) to conduct the analysis. The “hermeneutic circle” stresses synergistic effects between the “whole” and “parts” of poetic writings. Finally, we underline Frajlich’s symbolic imagination as part of our methodology. The article shows an evolving structure of the idea of God and religion in the poetry of Anna Frajlich. It introduces the concept of “homo viator,” “religious syncretism,” and “closed”/“open” religion. It provides the unique interpretation of Frajlich’s poetry. The intellectual conclusions of the article are not limited to academia and journalism. They are useful to investigate popular culture and links that exist among religion, literature as well as philosophy. The results of this analysis can lead to new solutions in the humanities (literature, art, and philosophy). Also, they provide grounds for further research. The article is socially applicable in academia. It could be interesting for students as well as educators/academic instructors. The article provides a new and creative analysis of literary writings by Frajlich.
Artykuł jest rodzajem tekstu konceptualnego. Analizuje on poezję Anny Frajlich, posługując się ideą Boga i religii, co prowadzi w rezultacie do oryginalnych rozwiązań. Jest on próbą całościowego opisania tej poezji (definiowanej, jako „palimpsest znaczeń”), która odsłania polifonię jakości estetycznych. Metodologia artykułu opiera się głównie na krytyce tematycznej oraz założeniach hermeneutyki Wilhelma Diltheya (1833-1911). Koło hermeneutyczne jest postrzegane w tej analizie jako zależność interpretacyjna pomiędzy „częścią” i „całością” dzieła. Wychodzimy z założenia, że jednostkowa oraz izolowana „część” poszczególnych utworów wiedzie nieuchronnie w stronę ukrytej, semantycznej „całości” w poezji Anny Frajlich. Artykuł odsłania rozwijającą się strukturę tej poezji i wprowadza różnorodne pojęcia („homo viator”, „synkretyzm religijny”, „zamknięta / otwarta religia” i inne), aby ją całościowo opisać. Analiza taka odsłania głębokie i unikalne warstwy wyobraźni poetyckiej Anny Frajlich. Wnioski i rozwiązania intelektualne, proponowane w artykule, mogą być przydatne nie tylko w badaniach naukowych, kręgach uniwersyteckich lub dziennikarskich. Są one również pomocne w definiowaniu współczesnych założeń kultury popularnej i socjologii kultury oraz relacji istniejących pomiędzy religią, literaturą i filozofią. Mogą one, ponadto, prowadzić do nowych odkryć w dziedzinie nauk humanistycznych, bo badanie linii rozwojowej (znaczenie Boga i religii) w poezji Anny Frajlich jest nowe, twórcze oraz oparte na utworach, wydanych zarówno w języku polskim jak i angielskim.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 187-208
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-50 z 50

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies