Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish United Workers’ Party (PZPR)" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-29 z 29
    Tytuł:
    Kościół, partia, cenzura. „Ostatnie kuszenie Chrystusa” i zapomniane transakcje polskiej transformacji
    Church, party, censorship. The last temptation of Christ and the forgotten transactions of the Polish transformation
    Autorzy:
    Mrozek, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3201179.pdf
    Data publikacji:
    2023-04
    Wydawca:
    Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
    Tematy:
    censorship
    Martin Scorsese
    Polish United Workers’ Party (PZPR
    Church
    state-Church relations
    Opis:
    In 1988 Polish Catholic bishops tried to convince leaders of the Polish United Workers’ Party to ban The Last Temptation of Christ, a film by Martin Scorsese in Poland. In November 1989, during the first months of the new government, led by the non-communist Prime Minister Tadeusz Mazowiecki, the Diocesan Curia of Olsztyn forced a local cinema to ban a screening of Scorsese’s film by referring to decisions allegedly made by the former communist government. These events, a kind of exchange of favours between the party and the church, are presented in context of Polish People’s Republic foreign policy, its approach to the Catholic Church and the dissemination of Western auter cinema in late 1980s Poland.
    Źródło:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 174; 99-118
    2720-0043
    Pojawia się w:
    Didaskalia. Gazeta Teatralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityczne i prawne uwarunkowania uchwalenia ustawy o Sądzie Najwyższym w 1962 r.
    The Political and Legal Conditions of Enactment of the Act Concerning the Supreme Court in 1962
    Autorzy:
    Bereza, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621632.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Sąd Najwyższy, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR), wy- miar sprawiedliwości
    Supreme Court, Polish United Workers’ Party (PZPR), judiciary
    Opis:
    After WW II, the Supreme Court functioned pursuant to the Law on the Organiza- tion of General Jurisdiction Courts of 1928 as a court of cassation (kasacyjny) – and after the 1949–1950 reform of the court system – as an appellate (rewizyjny) court. As a consequence of the politically-motivated appointments prevailing from the mid-1940s to mid-50s, the justices of the interwar period were replaced by new judges at the disposition of political power and executive authorities during the Stalinist period. The thaw in relations of October 1956 led to a temporary alteration of the Supreme Court’s functioning and the approach developed in judicial decisions. By 1958, the di- rection adopted in the judicial decisions of criminal courts had already begun to raise serious doubts among the Polish United Workers’ Party (PZPR). This fact spurred legi- slative work, which was completed with the enactment of the Act of 16 February 1962 on the Supreme Court. The Act was the first separate piece of legislation concerning the Supreme Court in the history of the People’s Republic of Poland (PRL). It confor- med with the 1952 Constitution of the PRL in recognizing the position of the Supreme Court as the supreme judicial authority exercising supervision over all other courts of justice as far as judicial decisions are concerned, and in establishing the principle that Supreme Court justices be elected for a 5-year term. The systemic changes of the law necessitated the election of the entire bench of the Supreme Court, which allowed for a verification of the existing justices and the election of those who guaranteed a new approach to criminal law that accorded with the expectations of the party.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 1; 33-56
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początek pontyfikatu i I Pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny w świetle materiałów Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529549.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    PVAP
    Wojewodschaftskomitee der PVAP in Thorn
    Johannes Paul II.
    Amtseinführung als Papst
    erste Reise nach Polen
    Bistum Kulm
    the Polish United Workers’ Party (PZPR)
    the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR) in Toruń
    John Paul II
    inauguration of the pontificate
    the 1st Pilgrimage to Poland
    Chełmno diocese
    PZPR
    Komitet Wojewódzki PZPR w Toruniu
    Jan Paweł II
    inauguracja pontyfikatu
    I Pielgrzymka do Ojczyzny
    diecezja chełmińska
    Opis:
    Die Wahl von Johannes Paul II. zum Papst (16. Oktober 1978), seine Amtseinführung (22. Oktober 1978) und die erste Pilgerfahrt in sein Vaterland (2.-10. Juni 1979) waren Ereignisse ohne Beispiel, weshalb die zentralen Organe von Partei und Staat der Volksrepublik Polen großes Interesse für sie an den Tag legten. Zunächst hatten sie bei den höchsten Entscheidungsträgern der Partei einen Schock hervorgerufen, danach führten sie relativ schnell zur Durchführung breit angelegter Analysen. Die hier vorgestellten Materialien stammen aus den Beständen des Wojewodschaftskomitees der Polnischen Vereinigten Arbeiterpartei (PVAP) in Thorn, die sich im Thorner Staatsarchiv befinden, und sind ein Beispiel für Dokumente, die von der mittleren Ebene des Parteiapparats angefertigt wurden. Die Berichte wurden täglich von der Kanzlei des Ersten Sekretärs des Wojewodschaftskomitees der PVAP in Thorn angefertigt und sind gekennzeichnet durch ein spezifisches Partei-Neusprech, durch einen Mangel an Selbstreflexion, eine minimale Objektivität gegenüber der beurteilten Wirklichkeit, durch auf Stereotypen gestützte Urteile und durch eine Neigung, Werte oder Größen herabzusetzen (u. a. die Reaktionen, die die Wahl von Kardinal Wojtyła auf den Stuhl Petri in der Bevölkerung hervorrief, die Menge der Gläubigen, die an den Begegnungen mit dem Papst teilnahmen). Im Rückblick nach vier Jahrzehnten sind die Parteiberichte ein Zeugnis einer karikaturhaften Verzeichnung von Bildern aus dem Alltagsleben der Kirche und der Bewohner der Wojewodschaft Thorn zu Propagandazwecken.
    The election of John Paul II ( on 16 October 1978) , the inauguration of his pontificate (22 October 1978) and the 1st Pilgrimage to Poland (2-10 June 1979) were unprecedented events, which is why various central political bodies of the Polish People’s Republic  were interested in them. Originally, they provoked shock among the highest dignitaries of the party, but later they made them carry out extensive analyses. The materials presented here – from the State Archive in Toruń, the complex of the Provincial Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR) in Toruń- constitute an example of such documents prepared by the middle-level party apparatus. Reports- prepared daily by the Bureau of the 1st Secretary of the Provincial Committee of PZPR in Toruń- are characterized by a specific language of the party’s newspeak , a lack of self-reflection and scarce objectivity in the evaluation of the reality evaluation based on stereotypes, tendencies to underestimate the value or importance ( e.g. of social reactions generated by the choice of  Cardinal Karol Wojtyła to be the pope, the number of laymen participating in the meetings with the Pope). From the perspective of four decades the party’s reports remain the evidence of the propagandist distortion of the images of everyday life of the Church and inhabitants of the Kuyavian-Pomeranian Province.
    Wybór Jana Pawła II (16 października 1978 r.), inauguracja Jego pontyfikatu (22 października 1978 r.) oraz I Pielgrzymka do Ojczyzny (2-10 czerwca 1979 r.), były wydarzeniami bez precedensu, stąd zainteresowanie nimi przejawiały centralne organa partyjno-państwowe PRL. Początkowo wywołały one szok wśród najwyższych decydentów partyjnych, później dość szybko skłoniły do przeprowadzenia szerokich analiz. Zaprezentowane materiały – pochodzące z Archiwum Państwowego w Toruniu, zespół Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu – są przykładem takich dokumentów przygotowywanych przez aparat partyjny średniego szczebla. Codziennie przygotowywane – przez Kancelarię I Sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Toruniu – raporty charakteryzuje specyficzny język nowomowy partyjnej, brak autorefleksji oraz znikomy obiektywizm ocenianej rzeczywistości, oceny oparte na stereotypach, tendencje zaniżające wartości bądź wielkości (m. in. reakcji społecznych jakie wywołał wybór kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową, ilości świeckich uczestniczących w spotkaniach z Papieżem). Z perspektywy czterech dekad partyjne sprawozdania pozostają świadectwem propagandowego karykaturalnego zniekształcenia obrazów z życia codziennego Kościoła oraz mieszkańców województwa toruńskiego.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2018, 45
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władze powiatu bocheńskiego wobec szkolnej i pozaszkolnej katechizacji dzieci i młodzieży w latach 1956–1975
    Bochnia District Authorities towards School and Out-of-School Religious Education of Children and Youth in 1956–1975
    Autorzy:
    Kasprzycki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27687538.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Bochnia district
    catechisation of children
    catechetical points
    removal of religious education from schools
    Catholic Church
    SB
    Polish United Workers’ Party (PZPR)
    educational authorities
    administrative repression
    powiat bocheński
    katechizacja dzieci
    punkty katechetyczne
    usuwanie nauczania religii ze szkół
    Kościół katolicki
    PZPR
    władze oświatowe
    represje administracyjne
    Opis:
    Rok 1956 r. przyniósł w Polsce duże zmiany życiu politycznym, gospodarczym i społecznym. „Odwilż” przerwała postępującą laicyzację szkolnictwa i stworzyła na krótko dogodne warunki dla powrotu religii do szkół. W powiecie bocheńskim, gdzie w okresie stalinowskim z dużym trudem usuwano religię ze szkół, na przełomie 1956 i 1957 r. ponowną katechizacją objęto młodzież we wszystkich szkołach podstawowych, średnich i zawodowych. Władze partyjne w powiecie, świadome zahamowania procesu laicyzacji, debatowały nad sposobami zmniejszenia oddziaływania Kościoła na młodzież, a SB metodami operacyjnymi gromadziła szczegółowe informacje na ten temat. Przełomowym momentem, który wymusił na władzach zmianę polityki wobec Kościoła, był list KC PZPR do struktur terenowych partii (lipiec 1958 r.).  Straszono w nim „ofensywą kleru” i mobilizowano do skutecznego przeciwdziałania jego wpływom na wiele dziedzin życia, w tym edukację dzieci i młodzieży. W powiecie bocheńskim doszło do zacieśnienia współpracy partii, administracji terenowej oraz SB, które wspólnymi siłami zaczęły stopniowo „uwalniać” szkoły od wpływów religii katolickiej. Do czasu ustawowego zagwarantowania szkolnictwu świeckiego charakteru miejscowym władzom udało się usunąć katechezę z trzydziestu szkół podstawowych (na 106) oraz ośmiu średnich i zawodowych. Nowy etap polityki wobec katechizacji rozpoczął się w roku szkolnym 1961/1962, kiedy po uchwaleniu 15 lipca 1961 r. ustawy o rozwoju systemu oświaty i wychowania księża zmuszeni byli organizować katechezy w kościołach, kaplicach i domach prywatnych. Początkowo władze próbowały wymusić organizowanie punktów katechetycznych w obiektach sakralnych i kościelnych, jednak bez powodzenia. Pod koniec 1961 r., mimo zorganizowania w powiecie ponad dziewięćdziesięciu punktów katechetycznych, żaden proboszcz parafii nie zawarł z Wydziałem Oświaty i Kultury umowy na nauczanie religii. Ponieważ w 1962 r. władze szkolne otrzymały zaledwie kilka sprawozdań z działalności punktów katechetycznych, w kolejnym roku KP PZPR podjął decyzję o zastosowaniu wobec wybranych proboszczów represji administracyjnych, które w kilku przypadkach zakończyły się egzekucjami komorniczymi. W działania represyjne zaangażowani byli funkcjonariusze SB oraz urzędnicy PPRN. Zaostrzenie polityki nie przyniosło oczekiwanych efektów, dlatego na początku 1965 r. administracja wycofała się z egzekucji nałożonych kar finansowych. W kolejnych latach sytuacja na tym odcinku nie uległa zmianie. Po dojściu do władzy Edwarda Gierka polityka władz partyjnych i administracji oświatowej skupiła się na zmianach w systemie oświaty i wychowania oraz na zwiększeniu ideologicznego oddziaływania na dzieci i młodzież. Miał to być sposób na powstrzymanie wpływów Kościoła. Także w powiecie bocheńskim starano się realizować założenia takiej polityki. Dla rodziców organizowano wykłady na tematy światopoglądowe, a dzieci próbowano zainteresować zajęciami pozalekcyjnymi i pozaszkolnymi. Dopiero po reformie administracyjnej w 1975 r. nastąpiła pewna liberalizacja w zakresie nadzoru nad punktami katechetycznymi, w tym sprawozdawczością z ich działalności.
    The year 1956 brought major changes to political, economic and social life in Poland. The "thaw" interrupted the advancing secularisation of education and created for a short time favourable conditions for the return of religion classes to schools. In the Bochnia district, where in the Stalinist period religion was removed from schools with great difficulty, catechisation was reintroduced for the youth in all primary, secondary, and vocational schools at the end of 1956 and early 1957. The party authorities in the district, aware of the inhibition of the process of secularisation, debated on ways to stop the visible influence of the Church on young people, and SB, using operative work, collected detailed information on the subject. The turning point, which forced the authorities to change their policy towards the Church, was the letter from the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (KC PZPR) to local party structures (July 1958). It threatened with a ‘clergy offensive’ and mobilised people to effectively counteract its influence on many areas of life, including the education of children and young people. In the Bochnia district there was a tightening of cooperation between the party, the local administration and the security service, which together began to gradually ‘free’ schools from the influence of the Catholic religion. By the time the secular character of schooling was guaranteed by law, the district authorities had succeeded in removing religious education from thirty primary schools (out of 106) and eight secondary and vocational schools. A new stage in the policy towards catechisation began in the school year 1961/1962, when, following the enactment of the law on the development of the education system on 15 July 1961, priests were forced to organise catechisation in churches, chapels and private homes. At first, the authorities tried to force the organisation of catechetical points in sacral and church buildings, but without success. At the end of 1961, despite the organisation of more than ninety catechetical points in the district, no parish priest had concluded a contract with the Department of Education and Culture for the teaching of religion. When, in 1962, the school authorities received only a few reports on the activities of catechetical centres, the following year the District Committee of the Polish United Workers’ Party (KP PZPR) decided to apply administrative repressions against selected parish priests, which in several cases ended with bailiffs’ execution. SB officers and Presidium of the District National Council officials were involved in the repressive actions. The tightening of the policy did not bring the expected results, so at the beginning of 1965, the administration withdrew from the enforcement of the imposed fines. In the following years, the situation in this section did not change. After Edward Gierek came to power, the policy of the party authorities and educational administration focused on changes in the educational system and increased ideological influence on children and young people. That was supposed to be a way to stop the influence of the Church. Also, in the Bochnia district, attempts were made to implement such a policy. Lectures on ideological issues were organised for parents and attempts were made to attract children to extracurricular and out-of-school activities. Only after the 1975 administrative reform there was a certain liberalisation in the field of supervision of catechetical points, including reporting of their activities.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 662-707
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Memoriał delegacji Warmiaków i Mazurów" przedłożony władzom partyjnym i rządowi PRL z 4 grudnia 1956 r.
    “Memorial tribute by the representatives of the people of Warmia and Masuria” delivered to the Party authorities and PRL government on 4 December 1956
    Autorzy:
    Małłek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050165.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-05
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    PZPR
    Memoriał
    Rok 1956
    ZSL
    Gerard Skok
    PZPR (Polish United Workers’ Party)
    memorial
    year 1956
    ZSL (Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
    United People’s Party)
    Opis:
    Bohdan Łukaszewicz ogłosił w roku 1998 tom źródeł poświęcony wydarzeniom politycznym na Warmii i Mazurach w przełomowym roku 1956. W edycji tej znajduje się dokument „Memoriał delegacji Warmiaków i Mazurów” z 4 grudnia 1956 r. Został on zaczerpnięty z dziennika „Rzeczywistość”, Wydawca zaopatrzył publikację dokumentu w przypis o następującej treści: Memoriał na ręce przedstawicieli rządu, kierownictwa PZPR i ZSL złożyła 4 grudnia 1956 r. […]. Jak dotąd nie udało się odnaleźć pełnej wersji Memoriału. Ostatnio otrzymałem wiadomość od właściciela Oficyny Wydawniczej „Retman”, red. Waldemara Mierzwy, iż w posiadaniu rodziny Gerarda Skoka jest jednak pełna wersja tego dokumentu. Wkrótce otrzymałem ten tekst. Za zgodą jej właścicielki, mecenas Elżbiety Skok-Wierzchołowskiej, przygotowałem ten dokument do druku.
    Bohdan Łukaszewicz announced in 1998 the publication of a volume of sources devoted to the political events on Warmian and Masurian lands in the breakthrough year of 1956. The work features a document entitled “Memoriał delegacji Warmiaków i Mazurów” [Memorial tribute by the representatives of the people of Warmia and Masuria] dated 4 December 1956. It was found in the “Rzeczywistość” magazine and the publisher annotated the document in the following manner: “Memoriał na ręce przedstawicieli rządu, kierownictwa PZPR i ZSL złożyła 4 grudnia 1956 r. (…). Jak dotąd nie udało się odnaleźć pełnej wersji Memoriału Ostatnio otrzymałem wiadomość od właściciela Oficyny Wydawniczej “Retman”, red. Waldemara Mierzwy, iż w posiadaniu rodziny Gerarda Skoka jest jednak pełna wersja tego dokumentu. Wkrótce otrzymałem ten tekst. Za zgodą jej właścicielki, mecenas Elżbiety Skok-Wierzchołowskiej, przygotowałem ten dokument do druku” [Eng. Memorial tribute by the representatives of the government and leaders of PZPR and ZSL presented on 4 December 1956 (…). To date, the full version of the Memorial could not be found. I have recently received a message from the owner of the “Retman” Publishing House, editor Waldemar Mierzwa, that the family of Gerard Skok possesses its full version. I got the text soon after. At the courtesy
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 313, 3; 511-538
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budżet partii komunistycznej (planowanie, wydatki, kontrola) na przykładzie PZPR
    Communist party budget (planning, expenses, control) on the example of Polish United Workers Party
    Autorzy:
    Żukowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478153.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza finanse PZPR budżet PZPR prelimiarz PZPR gospdoarka finansowa PZPR pieniądze polityczne PZPR
    Polish United Worker's Party Polish United Worker's Party finances Polish United Workers Party budget Polish United Worker's Party estimates Polish United Worker's Party financial economy Polsih United Worker's Party political money
    Opis:
    PZPR stanowiła rdzeń sytemu politycznego Polski Ludowej. Zarządzała administracją dużego państwa, dążyła do nadzorowania życia publicznego obywateli i stanowiła część międzynarodowego ruchu komunistycznego. Dlatego rozpoznanie mechanizmów rządzących PZPR jest ważne nie tylko dla zrozumienia dziejów samej partii. Pozwala także na głębsze (wielowymiarowe) poznanie historii PRL. Prezentowany artykuł traktuje o wypracowanych przez komunistów, a wciąż słabo poznanych sposobów finansowania PZPR. Koncentruje się na procedurach związanych z planowaniem budżetu, grupach wydatków i na różnych aspektach kontroli wykonania planów budżetowych. Autor nie ograniczył się tylko do odtworzenia samych mechanizmów, które pokazują jak silnie scentralizowane było to ugrupowanie. W oparciu o szeroką kwerendę zaprezentował szereg istotnych wyliczeń obrazujących materialne koszty utrzymania PZPR. W celu uzyskania szerokiego tła porównawczego przedstawiono również, niemal nie znane w historiografii, dane o finansach KZPR i SED. Dzięki temu zabiegowi czytelnik może poznać wybrane aspekty finansowania PZPR i zobaczyć w czym lub w jakim zakresie były podobne do partii komunistyczny rządzących w ZSRR i NRD.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 49-68
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szeryf z komitetu powiatowego. O wizerunku sekretarza PZPR w kinie polskim lat 70.
    The Sheriff of the County Party Committee: The Image of the Communist Party Secretary in Polish Cinema of the 1970s
    Autorzy:
    Zwierzchowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342068.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    PZPR
    PRL
    komunizm
    Polish United Workers' Party
    Polish People's Republic
    communism
    Opis:
    Celem artykułu jest rekonstrukcja szczególnej filmowej reprezentacji funkcjonariuszy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w kontekście przemian w partii i jej społecznego postrzegania w latach 70. Analizując filmy Gdzie woda czysta i trawa zielona (1977) Bohdana Poręby i Wysokie loty (1978) Ryszarda Filipskiego, jak również wcześniejszą Linię (1974) Kazimierza Kutza, autor zastanawia się, jaki był kontekst ich powstania, w jaki sposób były konstruowane postacie sekretarzy, jakie problemy uważano za najważniejsze, jak te filmy były postrzegane w kontekście ówczesnego kina. Aby odpowiedzieć na te pytania, oprócz filmów trzeba uwzględnić także stenogramy komisji kolaudacyjnych oraz kolejne wersje scenariuszy i scenopisów, jak również recepcję prasową. Pozwala to ukazać, jaką rolę i sensy przypisywano tym filmom, jak również wskazać na dystans, jaki dzielił oficjalną recepcję od ich rzeczywistego znaczenia.
    The purpose of this article is the reconstruction of film representation of the officers of the PZPR (Polish United Workers’ Party) in the context of changes in the party and its public perception in the 1970s. The author in his analysis of Bohdan Poręba’s Where the Water Is Pure and the Grass Is Green (1977) and Ryszard Filipski’s High Flights (1978), and the earlier The Line (1974) by Kazimierz Kutz, considers the context of their creation, how were the characters of the party secretaries constructed, which problems were considered to be most important and how were these films perceived in the context of the contemporary cinema. In order to answer these questions what needs to be considered apart from films, are the transcripts of the approval committees and subsequent versions of screenplays and storyboards, as well as press reception. This reveals the role and meanings attributed to the films, as well as the distance that divided the official reception from their actual meaning.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2015, 92; 108-122
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwszy po triumwirach, pierwszy po „Wiesławie” – Roman Zambrowski
    Autorzy:
    Spałek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602403.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polish Workers’ Party
    Polish United Workers’ Party
    People’s Poland
    Roman Zambrowski
    Mirosław Szumiło
    PPR
    PZPR
    PRL
    Opis:
    In 1948–1963 Roman Zambrowski was one of the most important communist politicians and cabinet activists of the Polish United Workers’ Party. As a member of the Party authorities he survived two personal-ideological crises (in 1948 and 1956). Mirosław Szumiło has outlined Zambrowski’s life against the backdrop of the changing history of Poland and the communist movement (from its very onset to the 1970s).M. Szumiło has based the biography on an extremely meticulous, well devised, and successfully conducted survey of Polish and Russian archives, private collections, and accounts. The book’s chronological order is frequently interrupted by extensive descriptions of the history of the communist milieu, just as essential as the biographical motif. The publication is divided into seven chapters preceded by a methodological introduction and completed with a conclusion. From the factual point of view (facts, dates, statistical and percentage calculations, names, organisation structures) it reaches a very high level. In places, however, the narration falters due to the absence of a specialist who would explain and comment on the contents, compare new findings with existing ones, decipher the Party newspeak, and, consequently, draw the reader into the depicted world and, first and foremost, facilitate the absorption of the effects of the scientific research. The arrangement of the publication is also not entirely convincing: the book contains numerous interpretations in which Zambrowski vanishes in a crowd of other protagonists, facts, and data. We are thus dealing with a combination of two books written by applying different methods and dealing with unlike motifs: a life story and the development of an organisation. All these features do not reduce the cognitive value of the publication, which has already become one of the most relevant and indispensable studies for learning about the structures and mechanisms of the authorities of People’s Poland as well as the biographies of the communists who ruled the country.
    Roman Zambrowski był w latach 1948–1963 jednym z najważniejszych polityków komunistycznych i działaczy gabinetowych PPR/PZPR, a więc zarazem postacią wartą opisu. Biografia pióra Mirosława Szumiły jest oparta na bardzo sumiennej, przemyślanej i z sukcesem przeprowadzonej kwerendzie archiwów polskich, rosyjskich, zbiorów prywatnych i relacji. Książka została napisana w układzie chronologicznym, który jest wielokrotnie przerywany obszernymi opisami historii środowisk komunistycznych. Opisy te są równie istotne, co wątek biograficzny. Od strony formalnej biografia jest podzielona na siedem rozdziałów, które poprzedzone są metodologicznym wstępem, a zwieńczone zakończeniem. Od strony rzeczowej (fakty, daty, obliczenia statystyczne i procentowe, nazwiska, struktury organizacji) praca prezentuje bardzo wysoki poziom. Miejscami jednak niedomaga narracja. Brakuje wykładu specjalisty, który tłumaczy i komentuje, co napisał, porównuje nowe ustalenia z dotychczasowymi i odkodowuje nowomowę partyjną, a dzięki temu wciąga czytelnika w świat przedstawiony i – przede wszystkim – pozwala w maksymalnym stopniu przyswoić efekty swojej pracy naukowej. Nie do końca przekonująca jest też konstrukcja pracy. Znajdziemy dużo ujęć, w których Zambrowski niknie w tłumie innych bohaterów, faktów, danych. Mamy do czynienia z połączeniem dwóch książek pisanych inną metodą i co innego mających za meritum: życie człowieka – rozwój organizacji. Wszystko to nie umniejsza wartości poznawczej książki, która stanowi już teraz jedną z najważniejszych prac niezbędnych do poznania struktur i mechanizmów władzy Polski Ludowej, a także do poznania biografii rządzących nią komunistów.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2016, 123, 2
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lubelski Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej a październik 1956 r.
    Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party and October 1956
    Autorzy:
    Majchrzyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33915294.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish People's Republic
    Polish United Workers’ Party
    Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party
    Polish October
    PRL
    PZPR
    KW PZPR
    Lublin
    odwilż
    październik 1956
    Opis:
    Październik 1956 r. przyniósł Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej poważny kryzys polityczny, który był spowodowany po części rywalizacją frakcji w KC PZPR. Wydarzenia w Warszawie wpłynęły na niższe ogniwa partyjne, jakimi były komitety wojewódzkie. Lubelski KW PZPR w okresie październikowym przeszedł zawirowania i rotacje kadrowe. Tekst ukazuje procesy, jakie miały miejsce w lokalnym centrum władzy województwa lubelskiego. Dotyczy on zmian personalnych na stanowisku I sekretarza oraz egzekutywy. Analizując październikowe wydarzenia, dodatkowo uwzględnia również specyfikę procesów zachodzących na mapie politycznej Lublina.
    In October of 1956, the Polish People’s Republic went through a serious political crisis, which was partially caused by rivalry between fractions in the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. The events in Warsaw influenced the lower party structures, namely the voivodeship committees. In the October period, the Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party experienced turmoil and staff rotation. The text shows the processes that took place in the local center of power of the Lubelskie Voivodeship. It concerns personnel changes in the executive and the position of the first secretary. The analysis of the October events also takes into account characteristics of the processes that took place on the political map of Lublin.
    Źródło:
    Res Historica; 2023, 56; 939-968
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany zaangażowania Komitetu Warszawskiego PZPR w sprawy gospodarki i przemysłu w latach 1950–1975
    Autorzy:
    Tymiński, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603213.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    PZPR
    gospodarka
    przemysł
    aparat partyjny
    Komitet Warszawski
    Polish United Workers’ Party
    economic matters
    industry
    local apparatus of the Polish United Workers’ Party
    Party’s Warsaw Committee
    Opis:
    W artykule przeprowadzono analizę ilościową zaangażowania aparatu Komitetu Warszawskiego PZPR w gospodarkę (ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu) w latach 1950–1975. Po przedstawieniu materiału źródłowego i jego krytyki autor prezentuje zmiany poziomu aktywności KW określane poprzez liczbę spraw dyskutowanych podczas posiedzeń egzekutywy (rocznie), by następnie dokonać analogicznej analizy w odniesieniu do spraw gospodarczych i przemysłowych. W konkluzjach zostały wskazane podstawowe tendencje zaobserwowane w badanym okresie – ogólna tendencja spadkowa aktywności aparatu warszawskiego PZPR, momenty stanowiące punkty zwrotne w jego aktywności (przede wszystkim rok 1956) oraz gwałtowny wzrost zaangażowania KW w sprawy gospodarcze po dojściu do władzy Edwarda Gierka.
    The article focuses on quantitative analysis of the involvement of the Warsaw Committee of the Polish United Workers’ Party in economic matters (with particular emphasis on industry) in the years 1950–1975. After introducing and commenting on source material, the author discusses changes in the Committee’s general level of activity estimated on the basis of the number of items discussed during executive meetings (annually) and uses the same method in evaluating the activity concerning economic and industrial matters. The conclusions indicate basic trends which could be observed in the period in question – the overall decrease in the level of activity of the Warsaw Committee’s apparatus, watershed moments in its operation (primarily the year 1956) and a sudden surge in its involvement in economic matters after Edward Gierek’s rise to power.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2019, 80
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sekretarz propagandy sukcesu. Jerzy Łukaszewicz – przyczynek do biografii politycznej
    Autorzy:
    Donefner, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689902.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Łukaszewicz
    propaganda
    PZPR
    dziennikarze
    komunizm
    polityka prasowa
    Polish United Workers’ Party
    PUWP
    journalists
    communism
    press policy
    Opis:
    Artykuł stanowi pierwszą naukową próbę nakreślenia portretu politycznego Jerzego Łukaszewicza jako działacza z najwyższych kręgów władzy partyjnej. W oparciu o kwerendę archiwalną oraz analizę ogólnodostępnych źródeł odtworzono okoliczności, jakie towarzyszyły jego nominacji na stanowisko sekretarza propagandy KC, a także zbadano wybrane aspekty działalności Łukaszewicza w KC PZPR. W tekście znalazły się rozważania na temat zróżnicowanego podejścia sekretarza do poszczególnych instytucji medialnych czy stosunku do kwestii reformy modelu propagandy, o którą w 1975 r. zabiegali jego podwładni. Autor stara się naświetlić pozycję polityczną Łukaszewicza w ówczesnym obozie władzy i przedstawić powody jego politycznego upadku.
    The article is the first scholarly attempt to sketch a political portrait of Jerzy Łukaszewicz as an activist from the highest circles of the party leaders. On the basis of an archival query and analysis of available sources, the article’s author reconstructs the circumstances that accompanied his nomination as the secretary of propaganda of the Central Committee, and examine selected aspects of Łukaszewicz’s activity in the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (PUWP). The text contains my reflections on the secretary’s diverse approach to individual media institutions, or his attitude towards the reform of propaganda model his subordinates wanted to implement in 1975. The author tries to shed light on Łukaszewicz’s political position in the power camp of the era and to present the reasons for his political fall.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2019, 17
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oblicza władzy. Graficzne i audiowizualne wizerunki pierwszych sekretarzy KC PPR/PZPR w Polsce Ludowej (1944-1989)
    Faces of Power: Pictorial and Audiovisual Images of the First Secretaries of Polish Workers’ Party and the Polish United Workers’ Party in the Peoples Republic of Poland (1944-1989)
    Autorzy:
    MAZUR, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047381.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    pierwsi sekretarze KC PPR/PZPR, kreowanie wizerunku, kronika filmowa, portrety
    First Secretaries of Polish Workers’ Party and the Polish United Workers’ Party, creation of an image, newsreel, portraits
    Opis:
    Wizerunki pierwszych sekretarzy KC PPR/PZPR kreowane przez propagandę jako sztuczne twory w ciągu 45 lat istnienia Polski Ludowej różniły się w niemal wszystkich aspektach. Przedstawienia graficzne i audiowizualne były jedynie dopełnieniem całościowego obrazu polityków, nie oddawały bowiem warstwy ideologicznej ani przekonań aksjologicznych. Z tego powodu same fotografie nie mówią nic o ustroju ani o promowanych przezeń poglądach. Dostarczają za to informacji na temat wyglądu poszczególnych postaci, ich relacji z otoczeniem, a także symboli, jakimi się otaczały. Znacznie więcej można wyczytać z kronik filmowych. Analizie poddano siedem wizerunków kolejnych pierwszych sekretarzy. Niektórzy z nich (Bierut, Gierek, Jaruzelski) stosowali zabiegi perswazyjne i manipulacyjne w celu wykreowania swojego obrazu. Inni (Ochab, Kania, Rakowski) rządzili zbyt krótko i w okresach przesileń politycznych, co uniemożliwiało im autopromocję. Dla jednych tworzenie pozytywnego wizerunku było działaniem istotnym (Bierut, Gierek), dla innych zaś przymusem, któremu się podporządkowywali (Jaruzelski), ale już na przykład Gomułka wydaje się niezainteresowany własnym wizerunkiem. Środki i metody wykorzystywane do tworzenia obrazu postaci zmieniały się wraz z rozwojem nośników informacji. Wiele konwencji funkcjonowało jednak w odniesieniu do wszystkich polityków, ale też wiele było i jest wykorzystywanych bez względu na reżim polityczny: totalitaryzm, autorytaryzm czy demokrację.
    In Poland, the images of the First Secretaries of Polish Workers’ Party and the Polish United Workers’ Party were fake creations of the propaganda, and they assumed different shapes during the 45 years long period of the People’s Republic of Poland. The pictorial and audiovisual presentations were mere complements to the overall images of the politicians, expressing neither an ideological content nor axiological beliefs. For this reason the photographs alone do not offer insight into the political system or the ideas promoted in it and provide only the information on the outer appearance of individual politicians, their relationship to the social environment and the symbols that surrounded them. Much more knowledge, however, can be gained from the newsreels of the time. The paper analyses the images of seven subsequent First Secretaries. Some of them (Bierut, Gierek, Jaruzelski) created their images using persuasive and manipulative procedures. Others (Ochab, Kania, Rakowski) held the office for a short time and during political crises, which hindered their self-promotion. Some regarded the creation of a positive image as important (Bierut, Gierek), others accepted it under compulsion (Jaruzelski), while e.g. Gomułka seemed uninterested in his image. The means and methods adopted to create images of politicians changed together with the development of information media. However, many of the conventions were applied to all politicians, while many were—and still are—used regardless of the political system, be it totalitarianism, authoritarianism or democracy.
    Źródło:
    Ethos; 2016, 29, 2 (114); 218-242
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Agentura Stasi w PRL w czasach pierwszej „Solidarności”. Wstęp do dyskusji
    The Stasi agentry within the People’s Republic of Poland during early Solidarity. Introduction to the discussion
    Autorzy:
    Gańczak, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478499.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    NRD
    PRL
    Stasi
    służby specjalne
    agentura
    PZPR
    „Solidarność”
    GDR
    Polish People’s Republic
    intelligence
    Polish United Workers’ Party
    „Solidarity”
    Opis:
    Until recently, researchers have believed that in the eighties Poland was strongly infiltrated by the East German intelligence – the Ministry for State Security (MfS) of the German Democratic Republic (GDR), commonly known as the Stasi. However, latest scientific publications seem to suggest that the East German grip was not quite as strong. The Stasi did in fact make efforts to direct more agents to the People’s Republic of Poland after August 1980. An operational group was established in Warsaw. The central office of the MfS and its local units developed their networks of secret informers in Poland, primarily made up of citizens of the GDR with ties to Poland and the Poles. Along with the standard recruitment of human agents, efforts were made to establish and maintain both official and unofficial contacts with representatives of the Polish government and other state institutions. Officers and secret informers of the MfS would often acquire valuable information directly from the Polish United Workers’ Party, the Polish Army, the Catholic Church or the Independent and Self-Governing Trade Union “Solidarity” (NSZZ “Solidarność”). Still, these efforts weren’t accompanied by adequate analytical studies of the situation in Poland – those available were often repetitive and overly ideological.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 30; 451-465
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kogo będą chcieli wybrać, to wybiorą, czy my będziemy głosować, czy nie” – wybory do sejmu w 1952 roku w Nowej Hucie w świetle dokumentów partyjnych i materiałów Urzędu Bezpieczeństwa
    “Whom they want to elect they will elect, whether we will vote or not” – the 1952 Sejm elections in Nowa Huta in the light of party documents and Security Office materials
    Autorzy:
    Mazur, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34111939.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    elections to the Sejm of the Polish People’s Republic
    special services of the Polish People’s Republic
    Public Security Office
    Nowa Huta
    PZPR (Polish United Workers’ Party)
    wybory do Sejmu PRL
    służby specjalne PRL
    Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
    PZPR
    Opis:
    W artykule został poruszony temat wyborów do Sejmu PRL, które odbyły się 26 października 1952 r. i rozpoczęły serię głosowań w Polsce „ludowej” będących zaprzeczeniem takich pojęć, jak wolność i demokracja. Podjęto próbę analizy działań Komitetu Zakładowego PZPR Kombinatu Nowa Huta oraz funkcjonariuszy tamtejszego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, prowadzonych w ramach przygotowania i ochrony wyborów w Okręgu nr 58, który obejmował Kraków-Miasto i Nową Hutę. W odniesieniu do działań hutniczej organizacji partyjnej omówiono m.in. powstanie Zakładowego Komitetu Wyborczego Frontu Narodowego oraz jego struktur na poszczególnych wydziałach kombinatu. Analizie poddano sferę propagandy i reakcji pracowników huty oraz społeczeństwa nowohuckiego na pracę agitatorów wyborczych. Postawy mieszkańców w kontekście zbliżających się wyborów i kampanii wyborczej znajdowały się także w obszarze zainteresowania komunistycznej tajnej policji. Z tego względu w artykule poddano analizie działania nowohuckiego aparatu bezpieczeństwa w zakresie poszukiwania tzw. wroga. Scharakteryzowano pracę UBP, polegającą m.in. na monitorowaniu meldunków związanych z zakłócaniem porządku publicznego czy kontaktach funkcjonariuszy z podległą im agenturą. W ostatniej części artykułu została przedstawiona ocena wyborów dokonana przez nowohuckie czynniki partyjne i tamtejsze władze bezpieczeństwa.
    The article deals with the elections to the Sejm of the Polish People’s Republic, which took place on 26 October 1952 and which began a series of elections in the Polish People’s Republic that contradicted concepts such as freedom and democracy. An attempt is made to analyse the activities the PZPR Works Committee of the Nowa Huta metallurgical plant and the officers of the local Public Security Office carried out in the preparation and protection of the elections in District No. 58, which included the city of Cracow and Nowa Huta. With regard to the activities of the party organisation at the metallurgical plant, the establishment of the Company Election Committee of the National Front and its structures in the various departments of this industrial combine were discussed. The sphere of propaganda and the reaction of the workers of the steelworks and the society of Nowa Huta to the work of election agitators is analysed. The attitudes of residents in the context of the upcoming elections and during the election campaign were also in the area of interest of the communist secret police. For this reason, the article analyses the activities of the Nowa Huta security apparatus in the search for the so-called enemy. The work of the UBP (Public Security Office) was characterised, which involved, among other things, the monitoring of reports related to public order disturbances or the officers’ contacts with subordinate agents. The last part of the article presents an assessment of the elections by Nowa Huta party functionaries and the local security authorities.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 504-536
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwięziony, wysunięty na czoło, zganiony, awansowany… Meandry kariery politycznej Tadeusza Dudy, działacza partyjnego i urzędnika państwowego
    Autorzy:
    Czarnota, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040860.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Lubartów
    Lublin
    Volunteer Reserve of Civic Militia
    Polish Worker’s Party
    Polish United Worker’s Party
    Rozkopaczew
    Provincial Party Control Commission PPR/PZPR
    Central Party Control Commission PPR/PZPR
    Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej
    Polska Partia Robotnicza
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej PPR/ PZPR
    Centralna Komisja Kontroli Partyjnej PPR/PZPR
    Opis:
    W artykule opisano koleje życia Tadeusza Dudy, XX-wiecznego polityka i urzędnika z Lubelszczyzny, który między innymi kierował Urzędem Spraw Wewnętrznych przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie i zasiadał w Prezydiach Powiatowych Rad Narodowych w Lubartowie oraz Białej Podlaskiej. Był więc liczącą się figurą we władzach regionalnych w województwie lubelskim i z pewnością trzeba w nim widzieć przedstawiciela elity rządzącej w Polsce Ludowej. Tym dziwniejsze jest to, że pozostaje on właściwie nieznany. Stało się tak prawdopodobnie dlatego, że pechowo popadł na pewien czas w niełaskę partii rządzącej na skutek wymierzenia mu dwukrotnie kar dyscyplinarnych przez komisje kontroli partyjnej PPR i PZPR – swoiste sądy partyjne. Było to istotne nie tylko ze względu na rolę odgrywaną przez owe partie, od których zależały m.in. status i pozycja społeczna obywateli, lecz także dlatego, że był on z nimi (i z ich ideową poprzedniczką, Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polskiej) od młodych lat związany ideowo i zawodowo – jako pracownik etatowego aparatu partyjnego szczebla powiatowego i wojewódzkiego (m.in. sekretarz Komitetu Powiatowego PPR w Lubartowie). Winę za wymierzone mu kary częściowo ponosił on sam, podejmując takie, a nie inne decyzje, częściowo winne temu były osoby mające z nim osobiste zatargi. Jednak determinacja, jaką wykazał w walce o odzyskanie dobrego imienia, sprawiła, że udało mu się wreszcie zdobyć upragnione wyższe wykształcenie i objąć ważne stanowisko w wojewódzkiej administracji państwowej.
    The article describes the life of Tadeusz Duda, a 20th-century politician and official from the Lublin region, who, among others, headed the Office of Internal Affairs at the Presidium of the Provincial National Council in Lublin and sat in the Presidiums of the County National Councils in Lubartów and Biała Podlaska. Hence he was a significant figure in the regional authorities in the Lublin Voivodeship and he certainly should be seen as a representative of the ruling elite in People's Poland. The stranger is that it remains virtually unknown. This happened probably because he was unlucky for some time to fall out of favor with the ruling party as a result of being punished twice by disciplinary penalties by the party control committees of the Polish Workers’ Party and the Polish United Workers’ Party – sort of party courts. It was important not only because of the role played by those parties, on which the status and social position of citizens depended, but also because he was with them (and with their ideological predecessor, the Communist Union of Polish Youth) ideologically and professionally connected from his youth – as an employee of the full-time party apparatus at the poviat and voivodeship level (including secretary of the Poviat Committee of the PPR in Lubartów). The blame for the punishments imposed on him, was partly borne by himself, by making such and no other decisions, partly by people who had personal quarrels with him. However, the determination he showed in the fight to regain his good name meant that he finally managed to obtain the desired higher education and take an important position in the provincial state administration.
    Źródło:
    Res Historica; 2021, 52; 483-528
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblioteki i bibliotekarze partyjni w województwie warszawskim w latach 1949-1954 w świetle dokumentów Komitetu Centralnego PPR oraz Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR
    Libraries and librarians of the Polish United Workers’ Party (PUWP) agendas in Mazovia region in the years 1949-1954 in the light of the documents of Central Committee of Polish Workers’ Party and Warsaw Voivodship PUWP Committee
    Autorzy:
    Chamera-Nowak, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472052.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    biblioteki Polskiej Partii Robotniczej 1945-1949
    biblioteki PZPR 1949-1954
    czytelnictwo
    stalinizm
    województwo warszawskie
    Libraries of Polish Workers Party 1945-1949
    libraries of Polish United Workers’ Party 1949-1954
    reading habits
    Stalinism
    Warsaw Voivodship
    Opis:
    Artykuł przedstawia sytuację bibliotek działających przy miejskich i powiatowych komitetach PZPR woj. warszawskiego (wg podziału administracyjnego obowiązującego w latach 1946-1954), a także wpływ działalności tych placówek na czytelnictwo członków partii. Podstawę źródłową stanowią różnego rodzaju zachowane w Archiwum Akt Nowych dokumenty Komitetu Centralnego PPR (295/VII/84, 295/X/35) oraz akta Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR (1734) z Archiwum Państwowego Dokumentacji Osobowej i Płacowej. Zachowane dokumenty, które bezpośrednio dotyczą omawianych bibliotek, pochodzą z lat 1946-1954 r. Sieć bibliotek PPR tworzona była od 1946 r. Jako pierwsza powstała już w lutym 1945 r. biblioteka Komitetu Centralnego PPR. Po utworzeniu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej biblioteka KC PPR oraz biblioteki terenowe weszły jej w struktury. W 1949 r. zostały przypisane do Ośrodków Propagandy Partyjnej poszczególnych szczebli. W woj. Warszawskim w 1949 r. działało 25 takich bibliotek. Według zachowanych dokumentów placówki te nie wpłynęły zasadniczo na podniesienie poziomu czytelnictwa ani lokalnego aktywu partyjnego, ani szeregowych działaczy. Można wnioskować, że niechęć do spraw bibliotek i czytelnictwa, szczególnie na szczeblu gmin i gromad, wynikająca z niskiego poziomu czytelnictwa działaczy partyjnych, znajdowała odzwierciedlenie w funkcjonowaniu zarówno sieci bibliotek partyjnych, jak i powszechnych. Postawa lokalnych działaczy partyjnych przekładała się na podejmowanie przez władze wielu doraźnych i pozornych działań w zakresie rozwoju czytelnictwa.
    The article presents situation of the libraries of municipal and local PUWP committees of Warsaw Voivodship (according to then administrative division of a country) as well as their infl uence on reading behaviour of party members. Presentation is based on different kind of documents of Central Committee of Polish Workers’ Party (kept in Central Archives of Modern Records 295/VII/84, 295/X/35) and Warsaw Voivodship PUWP Committee (kept in State Archives Documentation Personal and Remuneration, 1734). Preserved documents, which are directly connected with discussed libraries are dated from the period 1946-1954. The network of Polish Workers Party’s (PWP) libraries was created from the year 1946 onward. The library of the Central Committee of PWP was established as the fi rst one as soon as in February 1945. After the Polish United Workers’ Party (PUWP) was started PWP’s Central Committee library and local PWP’s libraries were merged into PUWP’s structures. In the year 1949 they were ascribed to the adequate levels of Centres for Party Propaganda. There were 25 such libraries operating in Warsaw Voivodship. According to preserved documents these libraries brought a rather small contribution to upgrading the readership level neither of local party activist nor of ordinary party members. It might be argued that the aversion against libraries and reading, specifi cally on the commune and district levels, derived from low readership level of the party activists could have transformed onto functioning of party and public libraries. The attitude of local party activists caused many ostensible activities of authorities in the field of reading development.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2016, 10; 279-294
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Za fasadą. Komitet uczelniany w strukturze PZPR i jego wpływ na zarządzanie kadrami w latach 1948-1968. Zarys problemu na przykładzie Politrchniki Warszawskiej
    Behind the facade. University Committee in the Polish United Workers Party structure and its impact on personnel policy in the years 1948-1968. Outline of the problem on the example of Warsaw University of Technology
    Autorzy:
    Ośko, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477968.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    PZPR Politechnika Warszawska Komitet Uczelniany PZPR polityka kadrowa nomenklatura kadr PRL szkolnictwo wyższe
    Polish United Workers' Party Warsaw University of Technology Polish United Worker's Party University Committe personnel policy the nomenclature of People's Republic of Poland cadres higher education
    Opis:
    Artykuł dotyczy dwóch problemów badawczych z historii PZPR okresu 1948-1968. Pierwszy to próba określenia pozycji Komitetu Uczelnianego Politechniki Warszawskiej w strukturze organizacyjnej aparatu partyjnego. Autor starał się dociec, jak dużym stopniem samodzielności cieszyła się ta komórka w stosunku do nadrzędnych instancji – warszawskiej i centralnej. Drugim poruszonym w artykule zagadnieniem, jest wpływ uczelnianej organizacji PZPR na politykę kadrową. Formalnie Komitety Uczelniane miały w tej materii bardzo ograniczony zakres kompetencji – każda decyzja personalna wymagała konsultacji z Komitetem Warszawskim lub Centralnym. Z drugiej strony jednak, jest mało prawdopodobne, aby zwierzchnie instancje mogły objąć skutecznym nadzorem tak szerokie spektrum. Możemy zatem przypuszczać, że czasem Komitety Uczelniane faktycznie podejmowały decyzje samodzielnie. Siedziby akademickich komórek partyjnych były także uważane za miejsca, gdzie można skutecznie załatwić wiele spraw lub przyspieszyć ich bieg. Dotyczyło to zarówno problemów dnia codziennego, „spraw bytowych” jak je nazywano, ale też nadawania stopni naukowych. Zarówno formalny, jak rzeczywisty status KU PZPR na uczelni w dużym stopniu zależał od wydarzeń na ogólnopolskiej scenie politycznej. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych, społeczność akademicka uzyskała autonomię za sprawą postępującej destalinizacji. Poskutkowało to osłabieniem struktur PZPR działających w tym środowisku. Sytuacja zmieniła się po 1968 r., kiedy autonomię cofnięto, a Komitety Uczelniane po raz pierwszy uzyskały reprezentację w ustawowych organach szkół wyższych.
    The article concerns two main issues of the history of former Polish United Worker’s Party in a period of 1948-1968. First is the structural positioning of the academic communist cell at the Warsaw University of Technology. The Author tries to figure out, how independent it was, from it’s higher authorities of Central and Warsaw Committees. The second issue taken under consideration, is how big was their impact on the human resource policy? The answer seems not to be that obvious. From the formal point of view, the Communist Party at the basic level (like those at an University) was granted very little power. Almost every decision had to be consulted with the higher authorities. On the other hand, the latter, could have had an limited chance to embrace such a wide field. We may then come to the conclusion, that sometimes University Committees actually were making independent decisions. They were also considered being able to speed the things up – from the accommodation and everyday living problems – to an academic degree promotion. Both – the organizational and actual status of the members of Polish United Worker’s Party, was firmly affected by main political background. In late fifties, as a result of de-Stalinization, the polish academic society gained a limited autonomy. This has resulted in the weakening of the Communist Party structures operating in this environment. When the autonomy was legally halted and then backed in 1968 r., there was a good opportunity to rebuild the status of the communist University Agenda.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 69-110
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Profesorowie, którzy nie kształtują światopoglądu marksistowskiego, a wzdychają do dawnych czasów”. Epizod z dziejów polskiego szkolnictwa wyższego w okresie stalinowskim na przykładzie lubelskiego UMCS
    “Professors Who do Not Shape Marxist Ideology but Long For Old Times”. The Episode in the History of Polish Higher Education in the Stalinist Period on the Example of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin
    Autorzy:
    Kruszyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477594.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
    Komitet Uczelniany PZPR
    profesorowie
    Maria Skłodowska-Curie University University Committee of the Polish
    United Workers’ Party
    professors
    Opis:
    ‘Professors Who do Not Shape Marxist Ideology but Long For Old Times’. The Episode in the History of Polish Higher Education in the Stalinist Period on the Example of the Maria Curie-Sklodowska University in Lublin
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 1(25); 199-220
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edmund Goldzamt (1921-1990). Refleksyjny dogmatyk
    Edmund Goldzamt (1921-1990). A reflective dogmatist
    Autorzy:
    Skalimowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089425.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    architecture
    urban planning
    Stalinism
    socialist realism
    PZPR
    Polish United Workers' Party
    ideology
    Warsaw
    Sovietization
    architektura
    urbanistyka
    stalinizm
    realizm socjalistyczny
    ideologia
    Warszawa
    sowietyzacja
    Opis:
    The article presents the biography of Edmund Goldzamt, an architect whose scientific biography has not been told yet. Born in 1921 in Lublin, educated in the USSR, he returned to Poland in 1952. Despite his modest design achievements, he played a significant role in the Stalinization of Polish cultural life. The ideological theses he developed (drawing on Soviet guidelines) were the driving force in introducing the doctrine of socialist realism in Polish architecture and urban planning. In addition, Edmund Goldzamt was a longtime theoretician and educator; he lectured at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology and had a scientific career at the Polish Academy of Sciences. After 1956, he revised his ideological views and devoted himself to research on the social determinants of architecture and urban planning.
    Źródło:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2021, 66, 4; 171--189
    0023-589X
    2657-4020
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Tu bratają się sekretarz z handlarzem”, czyli skomplikowane związki gór, ekonomii i ideologii
    Autorzy:
    Kochanowski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945376.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-13
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Zakopane
    Podhale
    PZPR
    sieci społeczne
    klientelizm
    turystyka
    ekonomia nieformalna
    korpucja
    Podhale-region
    Polish United Workers’ Party
    PUWP
    social networks
    clientelism
    tourism
    informal economy
    corruption
    Opis:
    W konkluzji partyjnej komisji wysłanej w 1972 r. do Zakopanego stwierdzano, że „państwo w Zakopanem zostało postawione w sytuacji gorszej niż w kapitalizmie, bowiem zostało zepchnięte na pozycje nawet nie nocnego stróża, ale bezpłatnego dróżnika i zamiatacza ulic”. Na tę swoistą „autonomię Podhala miały wpływ uwarunkowania historyczne, społeczne, kulturowe i geograficzne, typowe dla społeczeństw (wysoko)górskich na całym świecie. Z drugiej strony ważnym aktorem było pod Tatrami również państwo, które od początku lat 50. do końca lat 80. XX w. próbowało objąć ścisłym nadzorem turystykę i sport, sektory decydujące o wizerunku i znaczeniu Zakopanego i regionu tatrzańskiego. Polityka taka napotykała jednak na szczeblu regionalnym na bardzo silne ograniczenia i sprzeciwy. Z jednej strony przyczyną tego stanu rzeczy były specyficzne sieci społeczne łączące sektor prywatny ze strukturami samorządowymi, państwowymi i partyjnymi, a nawet z milicją i wymiarem sprawiedliwości. Z drugiej zaś tylko dzięki przymknięciu oczu na często sprzeczną z obowiązującym prawem aktywność gospodarczą aktorów społecznych, zarówno górali, jak i przyjezdnych, było możliwe – przy niewydolności organizacyjnej państwa – zaspokajanie rosnących błyskawicznie po 1956 r. potrzeb modernizującego się społeczeństwa na usługi rekreacyjne. Dopiero w pierwszej połowie lat 70. socjalistyczne państwo było w stanie, dzięki zwiększonemu finansowaniu, zapewnić w miarę racjonalny rozwój infrastruktury turystycznej (np. Hotel Kasprowy). Jednak już od drugiej połowy lat 70. strukturalny kryzys systemu i w następnej dekadzie jego całkowita dezintegracja doprowadziły do sytuacji, w której instytucje państwowe musiały ustąpić pola aktorom społecznym.
    The conclusion of the state commission addressed in 1972 to Zakopane was: “in Zakopane, the state is in a position worse than in capitalism. It has been reduced to the role of not even a night-watchman, but of an unpaid street-sweeper”. The peculiar “autonomy” of Podhale-Region was affected by historical, social, cultural and geographical conditions that are usually mentioned, on the other hand the state was also an important actor and nowise ambiguous. The tendency to take a strict supervision of sectors decisive for the image and the importance of Zakopane and the Tatra region – tourism and sport, existed at the central level since the mid of ‘50s to the ‘80s, but at the regional level, the policy encountered very strong limitations. On the one hand, the reason for that was the emergence of specific social networks linking the private sector with the structures of local government, state and party, or even with the police and judicatory, on the other only thanks to them it was possible – under the organizational inefficiency of the state – to fulfill the modernizing society needs for leisure and related services, that were instantly growing after 1956. Only in the first half of 70s the socialist state was able to provide a relatively rational program, thanks to being an influential factor for modernization mostly thanks to still being in disposal of material resources. However, in the period of disintegration of the system, in the end of ‘70s and in the ‘80s, state’s program was no longer a barrier and alternative for the social actors.
    Źródło:
    Artifex Novus; 2021, 5; 4-19
    2544-5014
    Pojawia się w:
    Artifex Novus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzenne zróżnicowanie wyników wyborów do Sejmu z 1957 roku
    Spatial differentiation of results of the Polish parliamentary elections 1957
    Autorzy:
    Kowalski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965518.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    election 1957
    the spatial diversity
    sustainability of electoral behavior
    Polish United Workers Party
    constituencies
    wybory z 1957 roku
    przestrzenne zróżnicowanie
    trwałość zachowań wyborczych
    pzpr
    okręgi wyborcze
    Opis:
    Z wyborów organizowanych w czasach PRL na uwagę zasługują przede wszystkim te z 1957 roku. Przeprowadzono je w okresie popaździernikowej odwilży, a władze nie miały specjalnych powodów, by je fałszować. Liberalna atmosfera sprzyjała wyborczej konkurencji, a oficjalne wyniki wyborów uwidoczniły znaczące zróżnicowanie polskiego społeczeństwa w ujęciu przestrzennym.
    When comparing the spatial differentiation of results of elections from the inter-war period (1918–1939) and the post-communist period (1989–2015), one sees a very clear similarity between the two (Kowalski, 2014). In the north-western part of the country the electoral preferences are with the left or the liberals, while in the south-eastern part – with the right. Given the persistence of this spatial setting, a supposition arises that the spatial differentiation of the political attitudes existed also during the times of the socialist People’s Poland. Lack of political freedom and electoral falsifications, performed by the communists, make the verification of this proposition quite difficult. Of the elections, organised in the socialist period, it is the ones, carried out in 1957, that deserve consideration, first of all. These elections were carried out in the short period of liberalisation after 1956, in conditions of an enthusiastic support for the new governing administration. The organisers of the elections could be fairly certain as to the outcome. That is why, side by side with the candidates, who were closely connected with the ruling establishment, also more independent persons, frequently enjoying high popularity in the society, were allowed to stand as candidates in these elections. In order to guarantee the victorious outcome, the authorities allowed for the formation of just a single list of candidates. The authorities lanced the appeal to vote for the candidates from the first places on the list, since it was on these places that the persons most convenient from the point of view of the establishment were listed. The few independent candidates were located at far-off positions. There was also an appeal for the possibly highest turnout at the elections, since this would constitute a signal of support for the new administration. These appeals were also shared by the Catholic Church in Poland. Despite the limitations and constraints mentioned, the relatively liberal atmosphere was conducive to the electoral competition within the framework of the candidate lists approved. This was yet enhanced by the fact that candidates represented, formally at least, various political organisms (communists, peasant activists, democratic party, non-aligned candidates) and communities, and, as indicated, the lists also included, even though on far-off places, persons of independent orientations. In addition, the liberal atmosphere and the conviction of the ruling group that they must win, limited, it appears, the electoral falsifications to the minimum. Owing to the advantageous social atmosphere and the appropriate construction of the lists of candidates, the communists could not lose these elections. Yet, in spite of this, the official results of the elections made visible the significant differentiation of the Polish society, both in global terms, and in space. The latter aspect represented a clear similarity to the spatial differentiation of the results of elections, taking place in other time periods, both the earlier ones (the interwar period) and those carried out later (after 1989).
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2015, 21
    1508-1117
    2353-4826
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Statut Biura Specjalnego MBP
    Statute of the Special Office of the Ministry of Public Security
    Autorzy:
    Spałek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477701.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Bolesław Bierut
    czystki
    Władysław Gomułka
    Biuro Specjalne
    Departament X Ministerstwa Bezpieczeństwa Polska
    grupa specjalna
    Polska Partia Robotnicza (PPR)
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)
    Roman Romkowski
    terror
    purge
    Special Office
    Department X of the Ministry of Public Security
    special group
    Polish Workers’ Party (PWP)
    Polish United Workers’ Party (PUWP)
    Opis:
    W Polsce między 1948 r. a 1956 r. doszło do czystek partyjnych w elitach komunistycznych (PPR–PZPR). Poszukiwania „wrogów wewnętrznych” prowadziła specjalna tajna komórka MBP, początkowo zwana grupą specjalną (1948), następnie Biurem Specjalnym (1950), w końcu Departamentem X MBP (1951–1954). Całość prac tych komórek nadzorował z polecenia kierownictwa PZPR gen. Roman Romkowski (wiceminister MBP). We wstępie artykułu nakreślono krótko historię powstania Biura Specjalnego, wskazano osoby decydujące o lokalnym zasięgu i przebiegu poszukiwań „wrogów wewnętrznych” (m.in. Bolesława Bieruta, Jakuba Bermana, Romana Romkowskego) oraz wspomniano o reprezentatywnych dla całego zagadnienia komunistach (m.in. Władysławie Gomułce, Marianie Spychalskim, Włodzimierzu Lechowiczu, Leonie Gecowie, Hermannie Fieldzie), którzy byli aresztowani, więzieni i przesłuchi wani pod fałszywymi zarzutami zdrady, współpracy z obcymi wywiadami, dążenia do przewrotu ustrojowego w Polsce Ludowej. Publikowany w dalszej części dokument ukazuje moment przemiany niesformalizowanej, tajnej grupy specjalnej MBP, działającej pod kierownictwem płk. Józefa Różańskiego, w sformalizowaną, wyposażoną w etaty, choć nadal niejawną jednostkę – Biuro Specjalne, zarządzaną przez płk. Anatola Fejgina. Struktura ta funkcjonowała niespełna dwa lata, ponieważ rozrastający się terror autoagresywny wymagał kolejnej reorganizacji tajnej struktury. Nowo powołany Departament X MBP objął swoim zasięgiem cały kraj.
    Party cleansing in the communist elites (PWP-PUWP) took place in Poland between 1948 and 1956. The search for “internal enemies” was conducted by a special secret unit of the MPS, initially called a special group (1948), then the Special Office (1950), and finally Department X of the MPS (1951–1954). Work of these units was supervised by Gen. Roman Romkowski (deputy minister at the MPS) by order of the management of the Polish United Workers’ Party. The introduction of the article briefly outlines the history of the establishment of the Special Office, indicates the persons deciding on the local scope and course of the search for “internal enemies” (including Bolesław Bierut, Jakub Berman, Roman Romkowski) and mentions communists representative of the whole issue (inter alia, Władysław Gomułka, Marian Spychalski, Włodzimierz Lechowicz, Leon Gecow, Hermann Field), who were arrested, imprisoned and interrogated under false allegations of treason, cooperation with foreign intelligence, striving for a systemic coup in “Polska Ludowa.” The document published further shows the moment of transformation of the non-formalised, secret special group of the MPS, operating under the direction of Col. Józef Różański, into a formalised, still secret, unit with fulltime employees – the Special Office, managed by Col. Anatol Fejgin. This structure was functioning for less than two years because the growing auto-aggressive terror required another reorganisation of the secret structure. The newly established Department X of the MPS covered the entire country.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 520-529
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Jesteśmy komunistami i przyjaciółmi”. Kontakty pomiędzy Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą a Partią Pracy Korei w latach osiemdziesiątych
    “We are communists and friends.” Contacts between the Polish United Workers’ Party and the Workers’ Party of Korea in the 80s
    Autorzy:
    Szyc, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478088.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)
    Partia Pracy Korei (PPK)
    stosunki międzynarodowe
    Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
    Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna (KRL-D)
    Korea Północna
    Polish United Workers’ Party (PUWP)
    Workers’ Party of Korea (WPK)
    international relations
    Polish People’s Republic (PPR)
    Democratic People’s Republic of Korea (DPRK)
    North Korea
    Opis:
    W latach osiemdziesiątych XX w. stosunki pomiędzy Polską Rzeczpospolitą Ludową oraz Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną uległy wyraźnej dynamizacji. Jedną z widocznych płaszczyzn tej intensyfikacji stały się relacje międzypartyjne. Celem niniejszego artykułu jest omówienie charakteru i głównych obszarów, w ramach których w latach 1980–1989 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza i Partia Pracy Korei utrzymywały kontakt i organizowały wyzyty w swoich państwach.
    In the nineties of the 20th century, the relations between the Polish People’s Republic and the Democratic People’s Republic of Korea were visibly intensifying. One of the evident levels of this intensification were inter-party relations. The objective of this article is to discuss the nature and main areas in which the Polish United Workers’ Party and the Workers’ Party of Korea maintained contact and organised visits in their countries in 1980–1989.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 346-369
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Droga do władzy? Kobiety w PZPR 1948-1989
    The road to power? Women in Polish United Workers Party, 1948-1989
    Autorzy:
    Jarska, Natalia
    Perkowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477384.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    historia kobiet, historia społeczna komunizmu PRL PZPR Europa Środkowo-Wschodnia historia Polski
    Women’s history social history communism People’s Republic of Poland Polish United Workers’ Party East-Central Europe Polish history
    Opis:
    Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o dostęp kobiet do realnej władzy w komunizmie w Europie Środkowo-Wschodniej, na przykładzie Polski. Autorzy przyglądają się PZPR w latach 1948–1989 pod kątem liczebności i znaczenia kobiet. Analizując dostępne źródła, pytają o faktyczny zakres władzy sprawowanej przez kobiety, jej charakter, wreszcie – modele „karier” kobiecych przewidziane w PZPR. Piszą o regresie w tzw. polityce równouprawnienia, który cechował się „zatrzymaniem się” karier kobiet na poziomie niskich stanowisk, brakiem realnych karier po stalinizmie (gdy zabrakło pokolenia przedwojennych działaczek komunistycznych) oraz faktem, że partia komunistyczna nigdy nie wprowadziła skutecznych mechanizmów awansu dla kobiet.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 231-246
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdy u nas w KP była 27. Dywizja… . Przypadek akowca na etacie Komitetu Powiatowego PZPR
    When in our Committee was 27. Division... The case of a member of the Home Army employed in District Committee of the PUWP
    Autorzy:
    Czarnota, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488013.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK Armia Krajowa
    Polska Partia Robotnicza
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Komitet Powiatowy PZPR w Hrubieszowie, Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie
    Powszechna Organizacja „Służba Polsce”
    27 Volyn Home Army Infantry Division Home Army
    Polish Workers' Party
    Polish United Workers' Party
    the PUWP District Committee in Hrubieszow
    Provincial Committee of the PUWP in Lublin
    General Organization „Service to Poland"
    Opis:
    Stalinism in Poland were characterized by, among other things, taking place within the Polish United Workers' Party purification processes its ranks of "enemies". Especially with "reactionaries" type of ex-Home Army soldiers. One of them was Zygmunt Gnieciak (1925-1989). Born in Rozyn (Volyn), in 1943-1944 he served in the 27th Volyn Home Army Infantry Division. After its disarmed by the Soviets, was a soldier of WP / WOP (until 1946). Then he worked in power station in Słubice. At the news of settling his family repatriated for Hrubieszow came to the area and started his own family. Soon he took a job political instructor at the District Headquarters of the General Organization "Service to Poland" and then in the District Committee of the Communist Party in Hrubieszow (1949-1951). Factual material indicates that as his clerk, chief of human resources’ department and head of the propaganda department secretly led a double play. Was to use positions in the party to sabotage its various actions. After nearly two years, perhaps for fear of being discovered he revealed that he was once a member of the Home Army. At the same time concealing his role he played in KP Polish United Workers' Party in Hrubieszow. In an atmosphere of dismay that the party apparatus employed in the former “bandit”, district leadership the Communist Party removed him from his post. But he did not suffer serious consequences beyond throwing their jobs and driven out of Hrubieszow. Not escaped prison in 1953. Was sentenced to a year in prison for lack of managerial supervision of the company buying fruits and vegetables in Chelm, which was then the director. Since the mid 50s to mid 80s. of XXth century he worked in mills and factories fruit and vegetable industry in the counties of Chelm and Hrubieszow.
    Źródło:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2015, 4; 139-169
    2299-890X
    Pojawia się w:
    Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obszary współdziałania PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa na przykładzie powiatów województwa krakowskiego 1957–1975. Zarys problematyki
    Areas of Cooperation between the Polish United Workers’ Party, Local Administration and the Security Service. A Case Study of the Districts in the Cracow Voivodeship, 1957– 1975. An Overview of Research Problems
    Autorzy:
    Kasprzycki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24987768.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Security Service
    Polish United Workers’ Party
    local administration organs
    ‘people’s right-wing movement
    the Catholic Church
    farmers’ groups
    Cracow Voivodeship
    Służba Bezpieczeństwa
    PZPR
    organy administracji terenowe
    Kościół katolicki
    kółka rolnicze
    województwo krakowskie
    "prawica ludowa"
    Opis:
    W artykule podjęto rozważania na temat obszarów współdziałania (współpracy) PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa w zakresie działań kontrolnych i represyjnych. Analizą objęto powiaty województwa krakowskiego w latach 1957–1975. We wstępie scharakteryzowano rolę i pozycję każdego z wymienionych podmiotów w strukturze lokalnego systemu władzy. Zwrócono uwagę na wzajemne relacje i oddziaływania tych instytucji, także o charakterze personalnym. Następnie, na podstawie analizy źródeł, wskazano obszary, w których dochodziło do współdziałania, co zilustrowano konkretnymi przykładami. W podsumowaniu sformułowano wnioski wynikające z analizy dokumentów, jednocześnie wskazano na konieczność dalszych badań w poszukiwaniu innych pól współpracy PZPR, administracji i SB. Zwrócono też uwagę na możliwość występowania płaszczyzn współdziałania tych podmiotów na terenie innych województw ówczesnej Polski, odmiennych niż wskazane w artykule.
    This article deals with the areas of cooperation between the Polish United Workers’ Party, the local administration and the Security Service in matters of control and repression. The analysis covers the districts (powiat) in the Cracow voivodeship, 1957–1975. The introduction describes the role and position of each of those actors within the local power structure, with a focus on the mutual interrelations and impacts of those institutions, including at the personal level. Based on source analysis, this is followed by a listof areas where cooperation took place, as illustrated by specific examples. The summary contains conclusions based on an analysis of the documents. More research is needed into areas of cooperation between the party, local administration officials and the security apparatus. Attention is also drawn to possible other areas of cooperation between those actors in other voivodeships at the time.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 232-290
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PZPR w Pruszczu Gdańskim na zakrętach historii PRL (1956, 1970, 1980–1981)
    Polish United Workers’ Party in Pruszcz Gdański at the Turning Points of the History of the Polish People’s Republic (1956, 1970, 1980, 1981)
    Autorzy:
    Brzeziński, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478391.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    komunizm w Polsce
    Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
    Polska Zjednoczona
    Partia Robotnicza (PZPR)
    Pomorze, Pruszcz Gdański
    Październik ’56
    masakra robotników w grudniu 1970 r.
    Sierpień ’80
    „Solidarność”
    communism in Poland
    Polish People’s Republic (PPR)
    Polish United Worker’s Party (PUWP)
    Pomerania region
    Pruszcz Gdański
    October ’56
    the massacre of the workers in December 1970
    August ’80
    “Solidarity”
    Opis:
    Artykuł opisuje sytuację panującą wewnątrz powiatowej i miejskiej struktury PZPR w Pruszczu Gdańskim w trzech przełomowych momentach historii PRL: Październiku ’56, Grudniu ’70 i Sierpniu ’80. Stanowi też próbę znalezienia cech wspólnych dla reakcji lokalnych władz partyjnych na kolejne wybuchy społecznego niezadowolenia i w mikroskali ukazuje przebieg tzw. polskich miesięcy w niewielkim mieście powiatowym, funkcjonującym w cieniu trójmiejskiej aglomeracji. Z racji bliskości Trójmiasta mieszkańcy Pruszcza Gdańskiego byli często świadkami rozgrywającej się tu wielkiej historii. Wielu z nich pracowało w trójmiejskich zakładach lub uczyło się w tamtejszych szkołach i uczelniach. Tym samym toczące się w Trójmieście dramatyczne wydarzenia historyczne bezpośrednio rzutowały na ich życie. Artykuł oparty jest na fragmentach wydanej w końcu 2016 r. książki Pruszcz Gdański w latach 1945–1990. Partia, bezpieka, „Solidarność”, której autorami są Piotr Brzeziński, Arkadiusz Kazański i Marcin Węgliński.
    The article describes the situation within the county and urban structures of the Party in Pruszcz Gdański at the three turning points of the history of the Polish People’s Republic: October ’56, December ’70, and August ’80. It is also an attempt at finding common traits within the local Party authorities’ responses to the subsequent outbreaks of social dissent and on a small scale, the course of the so-called Polish Months in a small provincial town living in the shadow of the Tri-City Agglomeration. Due to the proximity of the Tri-City, the residents of Pruszcz Gdański often witnessed the grand history that happened there. Many of them worked in factories or attended schools or universities that were located in Gdańsk, Gdynia, or Sopot. Thus, the dramatic historical events that took place in the Tri-City directly affected their lives. The article is based on fragments of Pruszcz Gdański w latach 1945–1990. Partia, bezpieka, „Solidarność” by Piotr Brzeziński, Arkadiusz Kazański, Marcin Węgliński, which was published in late 2016.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 319-345
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sytuacja militarna uczestników wojny wietnamskiej w świetle fragmentów materiału lektorskiego Wydziału Propagandy i Agitacji KC PZPR pt. Uwagi o dynamice konfliktu wietnamskiego (czerwiec 1966)
    The military Situation of the Vietnam War Participants in Light of lecture Material produced by the Central Committee of the Polish United Workers’ Party’s Department of Propaganda and Agitation entitled Notes on the Dynamics of the Vietnam Conflict (June 1966)
    Военное положение участников вьетнамской войны в свете фрагментов лекций Отдела пропаганды и агитации ЦК Польской объединенной рабочей партии под названием Замечания к динамике вьетнамского конфликта (июнь 1966 г.)
    Autorzy:
    Sacewicz, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1856548.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-15
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    wojna w Wietnamie
    propaganda
    zimna wojna
    Wydział Propagandy i Agitacji Komitetu Centralnego PZPR
    Vietnam War
    Cold War
    Department of Propaganda and Agitation of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party
    война во Вьетнаме
    пропаганда
    холодная война
    отдел пропаганды и агитации ЦК Польской объединенной рабочей партии
    Opis:
    Wojna w Wietnamie, znana również jako II konflikt indochiński, była wydarzeniem, które w znaczący sposób determinowało sytuację zimnowojenną w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. Kwestia ta była również obserwowana i analizowana nad Wisłą. Oczywiście największą uwagę obecność militarna armii Stanów Zjednoczonych w Południowym Wietnamie budziła w czynnikach wojskowych PRL, niemniej jednak również była to problematyka znajdująca się w zasięgu zainteresowania czynników partyjnych. W 1966 r. Wydział Propagandy i Agitacji KC PZPR przygotował i rozesłał po strukturach wojewódzkich partii wykład lektorski pt. Uwagi o dynamice konfliktu wietnamskiego. Niniejszy tekst jest krytyczną edycją fragmentu dokumentu dotyczącą aspektów militarnych toczącej się wówczas wojny. Stanowi próbę ukazania nie tylko sposobu postrzegania wojny wietnamskiej przez propagandę PRL, ale także odsłania komunistyczną manipulację i proces tworzenia własnego – ahistorycznego obrazu wietnamskich zmagań.
    The Vietnam War, also known as the Second Indochina War, was an event that significantly impacted the ongoing Cold War during the 1960s and 1970s. The conflict was also observed and analyzed in the Polish People’s Republic. Of course, the country’s military institutions paid the greatest attention to the US military presence in South Vietnam, but party elements also took an interest in the situation. In 1966, the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (via the Department of Propaganda and Agitation) prepared and disseminated lecture material concerning the dynamics of the Vietnamese conflict through its provincial party structures. This text is a critical edition of a fragment of a document concerning the military aspects of the war that was taking place at that time. It is not only an attempt to present a Polish People's propaganda way of seeing the Vietnam War, but it also reveals the existence of communist manipulation and the process behind the creation of an ahistorical image of the Vietnamese struggle.
    Война во Вьетнаме, также известная как Вторая Индокитайская война, была событием, которое в значительной степени определило ситуацию холодной войны в 1960-х и 1970-х г. Этот вопрос также изучался и анализи ровался на Висле. Конечно, наибольший интерес к военному присутствию США в Южном Вьетнаме вызвали военные факторы Польской Народной Республики, но и партийные факторы также играли здесь свою роль. В 1966 г. отдел пропаганды и агитации ЦК Польской объединенной рабочей партии подготовил и разослал по воеводским структурам лекцию под названием „Замечания к динамике вьетнамского конфликта”. Этот текст представляет собой критическую редакцию фрагмента документа, касающегося милитарных аспектов длящейся в то время войны. Это попытка не только показать восприятие войны во Вьетнаме пропагандой Польской Народной Республики, но еще и раскрыть коммунистические манипуляции и процесс создания собственного – неисторического – образа вьетнамской борьбы.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2021, XXII (LXXIII), 2 (276); 239-269
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizerunek kobiety w prowincjonalnej prasie fachowej w okresie PRL-u na przykładzie czasopisma „Walczymy o Stal” w latach 1951–1956
    The image of a woman in the provincial factory press during PRL (Polish People’s Republic) based on the magazine Walczymy o Stal in the years 1951–1956
    Autorzy:
    Śliwa, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834128.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    prasa zakładowa
    analiza zawartości prasy
    analiza jakościowa
    Polska
    Ostrowiec Świętokrzyski
    aktywność kobiet
    „Walczymy o Stal”
    wzorzec osobowy kobiety
    propaganda polityczna
    historia kobiet
    PZPR
    factory newspapers
    content analysis of the press
    qualitative analysis
    Polska
    women’s activity
    Walczymy o Stal
    women’s personal standard
    political propaganda
    women’s history
    Polish United Workers’ Party
    Opis:
    Tematem artykułu jest wizerunek kobiety na łamach prasy zakładowej „Walczymy o Stal” w okresie PRL w latach 1951–1956. Autorka poddała analizie prasoznawczej periodyk „Walczymy o Stal” za lata 1953–1956. W artykule przyjęto odmienne ramy czasowe (1951–1956), gdyż zebrany materiał pozwolił autorce szerzej zbadać temat kobiet na łamach prasy zakładowej. Przeprowadzona analiza wykazała, że w latach 50. XX w. kształtował się wzorzec kobiety przodownicy pracy, przekraczającej normy, biorącej udział we współzawodnictwie na rzecz partii i zakładu.
    The following article will show image of a women in the weekly Walczymy o Stal [We Fight for Steel]. Author has analysed the content of the periodical published between 1953–1956. To further explore the collected material on woman in the factory press author has presented a different time frames (1951–1956). The results of the analysis showed the following model of a women in the 1950s: labor leaders, exceeding the norms, participating in competition for the Party and the establishment.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 54-69
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-29 z 29

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies