Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish Modernism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-51 z 51
    Tytuł:
    AAAmeryka with an even more capital A. Białoszewski’s two accounts on America
    Autorzy:
    Sobolczyk, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195739.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Associazione Italiana Polonisti (AIP)
    Tematy:
    Queer Diary
    Queer Modernism
    Polish Modernism
    Travelling Narrative
    America
    Opis:
    The article compares two versions of Miron Białoszewski’s American journal. The first one is censored, literarily elaborated and published officially in communist times, albeit posthumously. The other is a crude piece from Białoszewski’s Secret Diary. Both versions are analysed as attempts to come out in literature. In his American journal written in 1982, Białoszewski searched for a “third way” between communism and the Solidarity movement – namely, in the (homo)sexual liberation which he found in porn cinemas, darkrooms, and sex shops.
    Źródło:
    pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2020, 11; 135-153
    2384-9266
    Pojawia się w:
    pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między wiarą a filozofią. O problematyce duchowego odrodzenia w prozie Eugeniusza Korwin-Małaczewskiego
    Autorzy:
    Kielak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1369368.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-20
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    literatura polskiego modernizmu
    I wojna światowa
    polski mesjanizm
    nawrócenie
    Eugeniusz Korwin-Małaczewski
    literature of Polish modernism
    World War I
    Polish messianism
    conversion
    Opis:
    W szkicu podjęta została problematyka nawrócenia, obecna w twórczości literackiej żołnierza I oraz III Korpusu Polskiego w Rosji, a następnie Błękitnej Armii Józefa Hallera – Eugeniusza Korwin-Małaczewskiego, którego dorobek, jako promujący wartości dziewiętnastowiecznego patriotyzmu i katolicyzmu, po II wojnie światowej był przez długie lata marginalizowany. Podstawą do tak sprofilowanego zagadnienia stało się jedno z najbardziej znanych opowiadań młodego pisarza, pt. Koń na wzgórzu, powstałe pod wpływem traumatycznych przeżyć z walk prowadzonych na terenach Kresów w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Analizie poddany został fragment utworu opisujący duchową odnowę bohatera, który – dzięki rozmowom z opiekującą się nim w szpitalu zakonnicą oraz lekturze Pisma Świętego – doświadczył spotkania z Bogiem, uzyskując też spokój wewnętrzny. Ujawniająca się w ten sposób problematyka nawrócenia została zinterpretowana również w kontekście sympatii autora wobec idei mesjanistycznych, ujawniających się w całej jego twórczości. Podjęto próbę uzgodnienia relacji między obecną w myśli Małaczewskiego filozofią mesjanistyczną a manifestowanym przez niego katolicyzmem.
    The sketch discusses the issue of conversion present in the literary output of the soldier of the First and Third Polish Corps in Russia, and then the Blue Army of Józef Haller – Eugeniusz Korwin-Małaczewski, whose achievements as a promoter of the values of 19th century patriotism and Catholicism were marginalized for a long time after World War II. The basis for this profiled issue derives from one of the most famous stories of the young writer, A Horse on a Hill, resulting from traumatic experiences from the fighs carried out in the borderlands during the Polish-Bolshevik war. An analysis of a fragment of the work was performed, describing the spiritual renewal of the hero who, as a result of the conversations with the nun who looked after him in the hospital and reading the Bible, experienced a meeting with God and gained inner peace. The issue of conversion, revealed in this way, was also interpreted in the context of the author’s sympathy for Messianic ideas that were revealed throughout his work. An attempt was made to reconcile the relationship between the Messianic philosophy present in Małaczewski’s thought and the Catholicism he manifested.
    Źródło:
    Studia Bobolanum; 2019, 30, 4; 51-68
    1642-5650
    2720-1686
    Pojawia się w:
    Studia Bobolanum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o twórczości Stanisława Brzozowskiego w przestrzeni studiów postkolonialnych
    Some Remarks on the Work of Stanisław Brzozowski Within the Space of Postcolonial Studies
    Autorzy:
    Krasuski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179211.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Stanisław Brzozowski work
    Polish modernism
    literary criticism
    postcolonial theory and critique
    twórczość Stanisława Brzozowskiego
    polski modernizm
    krytyka literacka
    postkolonialna teoria i krytyka
    Opis:
    Tematem artykułu jest innowacyjna teza, że do szeregu dotychczasowych opracowań twórczości wybitnego krytyka Stanisława Brzozowskiego (1878–1911) należy także dołączyć teorię studiów postkolonialnych. Artykuł prezentuje argumenty wskazujące na to, iż kontekst studiów postkolonialnych jest właściwy dla interpretacji kulturoznawczych i krytycznoliterackich esejów oraz powieści Brzozowskiego, czołowego przedstawiciela polskiego modernizmu. Twórczość jego przypada na przełomowy okres wyzwalania się Polski spod zaborów w przededniu odzyskania niepodległości. Brzozowski w swoich utworach zarysował perspektywę konieczności modernizacji kultury polskiej i przejścia życia społecznego z zacofanej fazy XIX-wiecznego kolonializmu do współczesności. Dlatego kategorie i pojęcia teorii studiów postkolonialnych wydają się niezbędnym składnikiem analiz i interpretacji całości twórczości pisarza.
    The subject of the article is an innovative thesis that the theory of postcolonial studies should be included into the range of comments on the works of the famous critic: Stanisław Brzozowski (1878–1911). The article presents the arguments which indicate that the context of postcolonial studies is appropriate for interpretation cultural and literal essays as well as novels of Brzozowski – the outstanding representative of Polish modernism. He used to write in the critical period in which Poland was freeing itself from annexation. Brzozowski insisted on necessity of modernization of Polish culture and Polish social life. That is why the notion of postcolonial studies seems to be crucial in analyses and interpretations of Brzozowski’s work.
    Źródło:
    Porównania; 2012, 11; 43-52
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dworzec PKS w Kielcach jako przykład polskiej myśli modernistycznej
    Kielce Bus Station (PKS Station) as an example of Polish modernist thought
    Autorzy:
    Banachowska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/344616.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    kompozycja
    dworzec
    układ komunikacyjny
    polski modernizm
    dziedzictwo kulturowe
    wartość kulturowa
    nowatorska myśl
    degradacja
    composition
    bus station
    communications system
    Polish modernism
    cultural legacy
    cultural value
    novel thought
    decline
    Opis:
    Po II wojnie światowej wszystkie miasta, którym nadano rangę miasta wojewódzkiego, rozwijały się prężnie, stając się centrami zakładów przemysłowych i fabryk. Za możliwością pracy podążali masowo mieszkańcy okolicznych wsi i miasteczek, którzy częściowo osiedlali się w nowo powstających osiedlach robotniczych, a częściowo dojeżdżali do pracy komunikacją publiczną. Taki rozwój miasta wpłynął na decyzję o konieczności budowy dworca autobusowego w latach 70. XX wieku. Dzięki założeniom, jakie przyjęli projektanci, udało się stworzyć niespotykany na ówczesne czasy obiekt o nowatorskim układzie komunikacyjnym, niespotykanej kompozycji, nowoczesnej bryle i najnowocześniejszych, dostępnych w kraju rozwiązaniach technicznych. Obiekt, dzięki unikatowej architekturze, szybko stał się wizytówką Kielc i chlubą mieszkańców. W okresie przemian nastąpiło zahamowanie zarówno rozwoju przemysłu jak i transportu publicznego. Nieremontowany obiekt zaczął niszczeć, a przedsiębiorstwo wraz z dworcem zostało sprzedane. Kielecki dworzec PKS wprawdzie uniknął losu wielu innych świetnych dzieł architektonicznych powojennego modernizmu, które zostały wyburzone lub przebudowane, jednak dalej postępuje degradacja tego obiektu, stanowiącego niezwykłą wartość kulturową.
    After the World War II all cities granted the rank of the province capitals, throve becoming centres of an industrial plants and factories. Due to newly coming work opportunities, residents of local villages and small towns headed to the cities on a large scale. They partly settled in working-class housing estates and partly commuted with public transport. Such a development of the city influenced the decision on the need for constructing a bus station in 1970s. Thanks to assumptions accepted by the designers it was possible to create an extraordinary for contemporary times object of innovative communications system, unusual composition, modern structure and the most modern technical solutions available in the country. The object, thanks to its unique architecture, quickly became a calling card of Kielce and pride of residents. In the period of transformation, both the growth of industry and the public transport slowed down. Not renovated object started to deteriorate and the enterprise along with the station was sold. Kielce Bus Station admittedly avoided the fate of many other excellent architectural works of the post-war modernism which were knocked down or rebuilt. However, farther a decline of this object, constituting the extraordinary cultural value, is progressing.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2015, 14; 106-117
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charkowskie ABC. O motywach sakralnych w „ABC Pielgrzyma-Polaka” Bronisławy Ostrowskiej
    Харківське ABC. Про сакральні мотиви в ABC Pielgrzyma-Polaka Броніслави Островської
    Autorzy:
    Obsulewicz, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015684.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Броніслава Островська
    Харків
    сакральна топіка
    Перша світова війна
    польський модернізм
    Bronisława Ostrowska
    Kharkov
    sacral topic
    World War I
    polish modernism
    Charków
    topika sakralna
    I wojna światowa
    modernizm polski
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest postaci i liryce wybitnej młodopolskiej artystki Bronisławy Ostrowskiej. Ukazuje jej dzieła opublikowane w Charkowie, w którym przebywała w czasie I wojny światowej, na tle biografii poetki i problematyki religijnej ewokowanej w jej wypowiedziach literackich. Charakteryzuje środowisko Polonii charkowskiej przełomu XIX i XX wieku, w którym wraz z falą uchodźców z Królestwa poetka organizowała życie kulturalno-oświatowe w latach 1915–1918. Skupia się na tomie A.B.C. Pielgrzyma Polaka, opublikowanym w Charkowie, poddając analizie i interpretacji obecną w nim topikę sakralną. Próbuje ukazać ów tom oraz dwa inne wydane w Charkowie zbiory poezji Ostrowskiej w kontekście kształtowania się jej literackiej osobowości.
    Дана стаття присвячена постаті та ліричній творчості видатної молодопольської письменниці Броніслави Островської. Вона висвітлює її твори, що видавалися в Харкові, в якому поетеса перебувала під час Перщої світової війни. Згадані твори показані та фоні біографії артистки, а також на тлі релігійних питань, що виникали у її літературних висловлюваннях. У статті також охарактеризовано середовище харківської польської громади зламу ХІХ та ХХ століть, яка прибула туди разом з біженцями з Королівства, описує також культурно-світницьке життя, яке письменниця організувала разом із згаданим середвищем протягом 1915–1918 років. Свою особливу увагу авторка зосереджує на опублікованому в Харкові збірнику A.B.C. Pielgrzyma Polaka, аналізуючи та інтерпретуючи сакральну топіку, присутню в знаданому збірнику. Вона намагається представити цей том та дві інші збірки поезії Островської, видані у Харкові, у контексті формування її літературної особистості.
    The article is devoted to the figure and lyrics of an outstanding artist of Young Poland, Bronisława Ostrowska. It presents her works published in Kharkov, where she lived during World War I, against the background of the poet’s biography and the religious issues evoked in her literary statements. It characterizes the Polish community in Kharkov at the turn of the 19th and 20th centuries, in which the poet, together with a wave of refugees from the Kingdom of Poland, organized cultural and educational life in the 1915-1918. It focuses on „A.B.C. of the Pole Pilgrim”, published in Kharkov, analyzing and interpreting the sacral topic present in it. It attempts to show this volume and two other collections of Ostrowska’s poetry also published in Kharkov in the context of the formation of her literary personality.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 31-48
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontrasty, deformacje, demontaże. Literackie przetwarzanie form nieliterackich w literaturze polskiej po 1956 roku
    Contrasting, Deforming, Dismantling. Literary Processing of Non-Artistic Language in Polish Literature after 1956
    Autorzy:
    Bukowiecka, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/579205.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Polish contemporary literature, literary experiment, modernism, avant-garde, Leopold Buczkowski, Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski
    Opis:
    The text concerns the expansion of non-artistic forms of language in Polish literature after the “Polish thaw”. They are separated from real context, processed in an experimental, radical and original way and (re)used in the literary work as linguistic, ready-made objects or as a part of artistic recycling. I point out three strategies of language processing: contrasting, deforming and dismantling, which are present in works by three post avant-garde writers: Leopold Buczkowski, Tadeusz Różewicz and Miron Białoszewski. Striving for innovation and experiment, thinking of language with growing suspicion, focusing on its tendency to petrification allows their work to be seen as the continuation of modernist tendencies.
    Źródło:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2019, 62, 2; 163-180
    0084-4446
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Rodzajów Literackich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Manierysta w nowoczesności
    Modern Mannerist
    Autorzy:
    Rabizo-Birek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451073.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Zygmunt Haupt
    „the generation 1910”
    critical diagnosis
    mannerism
    Polish and European modernism
    diagnoza krytyczna
    „pokolenie 1910”
    modernizm polski i europejski
    Opis:
    In the review main interpretation theses of Andrzej Niewiadomski’s monograph devoted to the writing of the outstanding emigration author from ‘the generation 1910’ Zygmunt Haupt have been presented. These are: the aesthetics of mannerism, critical diagnosis of modernity crowned with an attempt to build a constructive ethical and literary project and a thorough analysis of the key motives of his prose (including aviarium, art of mannerism, theatrum mundi, road-home, a landowner’s manor house, horses, word ‘strange’, ‘quaternary’ structures).The author presents writer’s workshop secrets and places him among the greatest representatives of Polish as well as European modernism.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 395-401
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Amuzja Witkacego
    Witkacy’s amusia
    Autorzy:
    Bocheński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/648953.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    polish literature
    modernism
    Witkacy
    amusia
    art
    Opis:
    Witkacy suffered from amusia as a child and as an adult person. He was seriously inter-ested in music only for little longer than twenty years (1890–1914?). He wrote his main works as amusic. The relation between amusia and metaphysical feelings may suggest that Witkacy wrote dramas and created painting compositions in order to evoke lost strangeness of being. Amusia could have also been the reason of Witkacy ambiguity – he was defending and degrading high art at the same time.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 15, 1; 100-104
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Galician neomessianism
    Neomesjanizm galicyjski
    Autorzy:
    Gawor, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441903.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    messianism
    Galician neomessianism
    romanticism
    modernism
    Polish philosophy
    Opis:
    The article presents the idea of neomessianism, created in the circles of Polish intelligentsia at the end of the 19th century in Galicia – a part of the Polish territory that was subsequently annexed by the Austro-Hungarian Empire. Galician neomessianism referred to the messianic philosophy of Polish Romantics: A. Mickiewicz, J. Słowacki, J.M. Hoene-Wroński and A. Cieszkowski, simultaneously transforming the themes of Romantic messianism, adapting them to the sociopolitical realities of Poland enslaved until 1918 and rebuilt in the interwar period. The article discusses the views of S. Buszczyński, S. Szczepanowski, W. Dzieduszycki, K. Odrzywolski, A. Boleski, A. Górski, A. Chołoniewski, W. Lutosławski and J. Braun. It also includes reflections on the specificity of Galician neomessianism and its difference in comparison with Romantic messianism.
    Artykuł prezentuje ideę neomesjanimu powstałą w środowisku polskiej inteligencji w końcu XIX w. w Galicji – części ziem polskich znajdujących się wtedy pod zaborem c.k. Austro- Węgier. Neomesjanizm galicyjski nawiązywał do filozofii mesjanistycznej polskich romantyków: A. Mickiewicza, J. Słowackiego J.M. Hoene-Wrońskiego i A. Cieszkowskiego. Jednocześnie przetwarzał wątki romantycznego mesjanizmu, dostosowując je do realiów społecznopolitycznych Polski zniewolonej do 1918 r. i odbudowującej się w okresie międzywojennym. W artykule omówiono poglądy S. Buszczyńskiego, S. Szczepanowskiego, W. Dzieduszyckiego, K. Odrzywolskiego, A. Boleskiego, A. Górskiego, A. Chołoniewskiego, W. Lutosławskiego i J. Brauna. Są tu także zawarte rozważania nad specyfiką galicyjskiego neomesjanizmu i jego odmiennością w porównaniu z romantycznym mesjanizmem.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2019, 5: "Filozofia w Galicji II"; 13-39
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zofia Wojnarowska. Poetka dla dzieci – poetka miłości – poetka rewolucji
    Zofia Wojnarowska. Children’s poetess – a poetess of love – a poetess of revolution
    Autorzy:
    Zawiszewska, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041640.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    modernism
    Polish poetry
    Zofia Wojnarowska’s lyric
    Opis:
    The article discusses Zofia Wojnarowska’s (1881-1967) biography and poetry which were representative of the life path and artistic career of many other active Polish poetesses at the turn of the 19th  century. The output of Wojnarowska, who made her debut in the period of Young Poland and reached her artistic maturity in the interwar period, expresses a typical situation of an artist–epigone whose mediocre talent looks for its own expression and place in the literary Parnassus in the time of, important for the national community, political, economic and cultural changes. Political facts like the country’s occupation, World War I and a difficult process of the restoration of an independent country influenced the judgments of Polish critics who rarely applied esthetic criteria to the evaluation of poetesses’, including Wojnarowska’s, output and instead appreciated their subordination to the following functions: didactic (in children’s poetry), expressive (in love poetry) and ideological (in the poetry of proletarian revolution). The situation in which systemic and individual factors like the emancipation of women, the crystallization of literary professions literary critics’ lenient approach to the artistic output of women and the ease of writing overlapped, the need of success and ideological engagement, on the one hand, made it difficult for women writers to improve their own work, to function in higher mainstream and to play the roles of culture creators and, on the other hand, made it easier for them to function in the popular mainstream and play a role of literary craftsmen.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2018, 32; 57-74
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rok 1989 – wokół pojęcia modernizmu
    Autorzy:
    Włodarczyk, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909503.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of Polish art
    vocabulary
    modernism
    postmodernism
    avant-garde
    Opis:
    The author argues that the significance of the year 1989 for Polish art was not determined by political changes, but by the rise of postmodernism. Until that moment, the term “modernism” usually referred in academic art history to Polish art at the turn of the 20th century. The concept of postmodernism brought to the Polish language a new meaning of modernism as simply modern art, and more precisely, as modern art defined by Clement Greenberg. That change made it necessary to draw a new map of concepts referring to modern Polish art, most often defined before by the concept of the avant-garde. In Mieczysław Porębski’s essay “Two Programs” [Dwa programy] (1949), and then, since the late 1960s, in Andrzej Turowski’s publications, the concept of the avant-garde was acknowledged as basic for understanding twentieth-century Polish art. The significance of the concept of the avant-garde in reference to the art of the past century in Poland changed after the publication of Piotr Piotrowski’s book of 1999, Meanings of Modernism [Znaczenia modernizmu]. Piotrowski challenged in it the key role of that concept – e.g., Władysław Strzemiński and Henryk Stażewski, usually called avant-gardists before, were considered by him modernists – in favor of a new term, “critical art,” referring to the developments in the 1990. In fact, critical art continued the political heritage of the avant-garde as the radical art of resistance. The author believes that such a set of terms and their meanings imposes on the concept of the avant-garde some limits, as well as suggests that scholars and critics use them rather inconsistently. He argues that concepts should not be treated as just label terms, but they must refer to deeper significance of tendencies in art. He mentions Elżbieta Grabska’s term “realism,” also present in the tradition of studies on modern Polish art, and concludes with a postulate of urgent revision of the relevant vocabulary of Polish art history.
    Źródło:
    Artium Quaestiones; 2019, 30; 415-428
    0239-202X
    Pojawia się w:
    Artium Quaestiones
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1989. On the Concept of Modernism
    Autorzy:
    Włodarczyk, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909512.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of Polish art
    vocabulary
    modernism
    postmodernism
    avant-garde
    Opis:
    The author argues that the significance of the year 1989 for Polish art was not determined by political changes, but by the rise of postmodernism. Until that moment, the term “modernism” usually referred in academic art history to Polish art at the turn of the 20th century. The concept of postmodernism brought to the Polish language a new meaning of modernism as simply modern art, and more precisely, as modern art defined by Clement Greenberg. That change made it necessary to draw a new map of concepts referring to modern Polish art, most often defined before by the concept of the avant-garde. In Mieczysław Porębski’s essay “Two Programs” [Dwa programy] (1949), and then, since the late 1960s, in Andrzej Turowski’s publications, the concept of the avant-garde was acknowledged as basic for understanding twentieth-century Polish art. The significance of the concept of the avant-garde in reference to the art of the past century in Poland changed after the publication of Piotr Piotrowski’s book of 1999, Meanings of Modernism [Znaczenia modernizmu]. Piotrowski challenged in it the key role of that concept – e.g., Władysław Strzemiński and Henryk Stażewski, usually called avant-gardists before, were considered by him modernists – in favor of a new term, “critical art,” referring to the developments in the 1990. In fact, critical art continued the political heritage of the avant-garde as the radical art of resistance. The author believes that such a set of terms and their meanings imposes on the concept of the avant-garde some limits, as well as suggests that scholars and critics use them rather inconsistently. He argues that concepts should not be treated as just label terms, but they must refer to deeper significance of tendencies in art. He mentions Elżbieta Grabska’s term “realism,” also present in the tradition of studies on modern Polish art, and concludes with a postulate of urgent revision of the relevant vocabulary of Polish art history.
    Źródło:
    Artium Quaestiones; 2019, 30; 257-270
    0239-202X
    Pojawia się w:
    Artium Quaestiones
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwsza literacka miłość – Czesław Miłosz wobec wczesnej twórczości Jarosława Iwaszkiewicza
    Autorzy:
    Matyskieła, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607986.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Miłosz
    Iwaszkiewicz
    Modern Polish poetry
    Modernism
    poezja nowoczesna
    modernizm
    Opis:
    Private and literary relations between Czesław Miłosz and Jarosław Iwaszkiewicz lasted for almost fifty years. The period between 1928 and 1929 is actually the first phase of their connections. During these years Miłosz encountered Iwaszkiewicz’s early works, which delighted him (poems as well as prose) with their atmosphere (based on the peculiar language, subject matter, fascination forthe East) and verse structure. What is more, Iwaszkiewicz was the only Polish writer who was able to match the eastern and the western type of the Modernism together. In Miłosz’s opinion in the early Iwaszkiewicz’s works the tradition of Polish poetry remained alive. For all these reasons he always believed, that his choice was right.
    Osobiste, a także literackie relacje między Czesławem Miłoszem a Jarosławem Iwaszkiewiczem trwały niemalże przez pół wieku. Pierwsza faza ich kontaktów obejmuje lata 1928–1929, gdypisarze się jeszcze nie znali. Miłosz zetknął się wówczas z twórczością Iwaszkiewicza i zachwycił się zarówno jego wierszami, jak i prozą poetycką. Podziw dla Dionizji, Kasyd, Legend i Demeter, Ucieczki do Bagdadu czy Zenobii Palmury przetrwał próbę czasu: Miłosz na zawsze pozostał wierny swemu wyborowi. Wpłynęło na to wiele czynników: aspekt „warsztatowy” Iwaszkiewiczowskich dzieł, łączenie przez pisarza modernizmu europejskiego w jego wschodniej i zachodniej odmianie, tematyka jego utworów, wreszcie też właściwa mu fascynacja Wschodem. O szczególnej pozycji Iwaszkiewicza w panteonie poetów międzywojnia zdaniem autora Trzech zim zadecydowałajednakże przede wszystkim widoczna w jego twórczości „ciągłość tradycji polskiego wiersza”, której rolę podkreślił w tekście Nad książką, czyli cudze chwalicie – recenzji IwaszkiewiczowskichWierszy wybranych.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2014, 32
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W stronę modernistycznego opus vitae. Drogi twórcze Tymoteusza Karpowicza i Ezry Pounda
    Towards the modernistic lifework. Tymoteusz Karpowicz and Ezra Pound – a parallel
    Autorzy:
    Górniak, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1377718.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Ezra Pound
    Polish postwar poetry
    modernism
    Tymoteusz Karpowicz
    high modernism
    avant-guarde
    polska poezja powojenna
    modernizm
    awangarda
    Opis:
    Artykuł ma na celu przedstawienie biografii artystycznych dwóch przedstawicieli modernizmu w poezji polskiej i anglo-amerykańskiej – Tymoteusza Karpowicza i Ezry Pounda. Nakreślenie okoliczności, w jakich powstawały ich „dzieła życia” (odpowiednio: Słoje zadrzewne i The Pisan Cantos), rzuca nowe światło na zależności między polską powojenną poezją awangardową i angloamerykańskim nurtem zwanym high modernism. Porównując autobiograficzne wymiary obu dzieł, możemy dostrzec kilka ważnych punktów wspólnych. Słoje zadrzewne i The Pisan Cantos to dzieła rozliczeniowe, podsumowujące dotychczasową twórczość. Są przykładem niezrealizowanego marzenia autorów o stworzeniu modernistycznej Księgi.
    The article aims to present the biographies of two representatives of literary modernism in Polish- and Anglo-American poetry: Tymoteusz Karpowicz and Ezra Pound. Drafting the circumstances in which their lifeworks rose (ie. Słoje zadrzewne and The Pisan Cantos) the author points out the possible concurrences of Polish postwar avant-guarde poetry and high modernism in Anglo-American poetry. Looking at the autobiographical aspect in the chosen fragments of these two works we can notice few important junctions. Słoje zadrzewne and The Pisan Cantos carry a stigma of the last will - they are thought to be a recapitulation of the poets' output. These volumes of poetry are the examples of unrealized dream about the creation of a modernist "Book". The literary evolution of two poets is sketched in this text, what inspires to continue the considerations about indirect recurrences between the poetry of Karpowicz and Pound.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2015, 5, 2; 13-32
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lesya Ukrainka as а Critic of Polish Literature
    Łesia Ukrainka jako krytyk literatury polskiej
    Autorzy:
    Radyszewśkyi, Rostysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030932.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Lesya Ukrainka
    Polish literature
    romanticism
    populism‑positivism
    modernism
    Stanisław Przybyszewski
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2021, LXX, 2; 317-330
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Awangarda panoramicznie
    Avant-garde in Panoramic View
    Autorzy:
    Nowicka, Daria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/636104.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    art
    Polish literature
    Modernism
    Futurism
    seeing
    comparative studies
    avant-garde
    Opis:
    The Seeing Avant-garde [Widzenie awangardy] volume edited by Agata Stankowska, MarcinTelicki and Agata Lewandowska is a collection of the articles about the avant-garde update.Written by many researchers, the articles show a wide scale of research on the contemporaryavant-garde manifested in literature, art, music, theatre and cybernetics. As an extremely valuablepublication, the book in question concentrates on the new and original methods of comparativeresearch, marks new reading directions, and presents contemporary problems of aesthetics.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 18; 305-317
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycyjni czy nowocześni? Młodzież lubuska u progu XXI wieku
    Autorzy:
    Trzop, Beata
    Szaban, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700429.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Youth
    social attitudes
    Polish-German relations
    paternalism
    patriotism
    traditionalism
    modernism
    Opis:
    Traditional or Modern? Lubusz Youth at the Beginning of the XXI CenturyWe were interested in fi nding determinants of traditional and modern young Poles’attitudes towards elementary social issues. We wanted to answer the question howproximity to the German border can be treated as a diff erentiating factor consideringattitudes of youth form Lubuskie voivodeship, compared to the attitudes oftheir peers from other regions of the country. Th e analysis of the PGSS and LSS dataallowed us to formulate thesis of modern attitudes towards most of the analyzed dimensionsof social life, beyond the perception of the paternalism. Modern worldviewmanifests itself most strongly in relation to national issues where it can be concludedthat contemporary young people are rational citizens, deprived of strong emotions inthe way of speaking about their country and its activities.It cannot be strongly concluded that the proximity to the border fosters attitudesmore modern, because of the intensity of contacts with Germans. In most of theanalyzed cases we could not fi nd signifi cant diff erences in the opinions of the Polesand the inhabitants of the region of Lubusz. Th ere are, however, individual statements,which revealed signifi cant diff erences between the Poles and Lubusz, whichcan be explained by the multidimensional impact of the border. We claimed thosediff erences with the importance of the fl ow patterns of behavior between Poles andGermans, or the development of trade relations. It should be emphasized that theproximity of the border also generates a negative attitudes of Poles towards Germans.Daily contacts shape attitudes towards patriotism.
    Źródło:
    Jagiellońskie Studia Socjologiczne; 2014, 1
    000000
    Pojawia się w:
    Jagiellońskie Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kpiąca myśl i szaleńcza wyobraźnia”. Niesamowite opowieści Marka Słyka
    Autorzy:
    Kaliszuk, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607768.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Marek Słyk
    Modernism
    avant-garde
    Polish prose
    modernizm
    awangarda
    proza polska
    Opis:
    The author analyses the novels by Marek Słyk using terms and concepts typical for modern literature. He shows relations between Gra o super-mózg, a detective story for teen readers, and other novels, which were much more experimental and avant-garde. Słyk tried to transform the ways of defining literature as an institution especially in the late 1970s and early 1980s in Poland. Political situation of that period involved completely different socially accepted approach to prose. His offer was radically innovative but not like Słyk’s predecessors. He pointed out that modern 20th-century world was marked with permanent ambiguity, so literature had no other way but to accept this fact.
    Szkic stanowi próbę opisu powieści Marka Słyka przy użyciu pojęć charakterystycznych dla modernistycznego dyskursu literackiego. Autor za punkt wyjścia przyjmuje analizę powieści Gra o super-mózg, widzianej jako specyficzna realizacja konwencji powieści detektywistycznej. Następnie przygląda się modyfikacjom tej konwencji, dokonanym w pozostałych tekstach Słyka, i wynikającym stąd konsekwencjom dla rozumienia literackości i zadań powieści, a także dla procesów budowania znaczeń w rzeczywistości empirycznej. Przeobrażenia te ujęte zostają jako diagnoza określonego momentu kultury XX-wiecznej, charakteryzującego się nieokiełznaną wieloznacznością, odporną na próby totalizującego ujednoznacznienia.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2015, 33, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dżentelmen i plebejusze Słowo na otwarcie konferencji poświęconej twórczości Witolda Gombrowicza
    Gentleman and Plebeians A Word for the Opening of a Conference Dedicated to the Work of Witold Gombrowicz
    Autorzy:
    Uniłowski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534707.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Gombrowicz
    stylistics and aesthetics of modernism
    grazia
    sprezzatura
    the latest Polish prose
    Opis:
    The article draws attention to the aesthetic feature of Gombrowicz’s prose as an effect of the unconstrained verbal games (para-logic, homonymies, delexicalisation of phraseologies, etc.) which play a fundamental role in the narratives of the author of Kosmos. Such a narrative strategy can be described with the help of the notion of sprezzatura introduced by Baldasarre Castiglione in The Book of the Courtier (Il Cortegiano, 1528 – in his adaptation of Castiglione’s work the Polish writer of the Renaissance, Łukasz Górnicki, used a neologism “nizaczmienie”). Using the reference to the Renaissance aesthetics of grace (grazia), the author of the article emphasizes the “aristocratic” feature of Gombrowicz’s prose. In this respect, Gombrowicz’s writings differ favorably from the publications of contemporary Polish prose writers (D. Masłowska, M. Sieniewicz, and M. Witkowski). Although the mentioned artists refer to both the poetics and anthropological concepts of Gombrowicz, their works do not achieve a similar degree of narrative freedom. This aesthetic difference is accompanied by a cultural and social difference – the brilliance of Gombrowicz’s narrative was elitist and characteristic of “high modernism”, while modern writers are associated with a more plebeian cultural formation. 
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2018, 12, 2; 267-275
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diagnoza obcości. Brzozowskiego krytyka Sienkiewicza jako spór o polską tożsamość
    A diagnosis of strangeness. Brzozowski’s Anti-Sienkiewicz campaign as a dispute about Polish identity
    Autorzy:
    Fiołek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1389446.pdf
    Data publikacji:
    2016-03-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    modernism
    20th century
    Polish novel
    literary criticism
    Stanisław Brzozowski
    Henryk Sienkiewicz
    Opis:
    This essay discusses the Anti-Sienkiewicz campaign briefly. The affair happened in 1903 in the Warsaw weekly magazine “Głos”, but was written up in many Polish newspapers. Stanisław Brzozowski (1878-1911), the beginning publicist, literary critic and novelist spoke against Sienkiewicz’s famous works. Sienkiewicz’s main novels have been criticised for their conservatism and lack of social progressiveness, although they display great narrative power and contain vivid characterisations in a style full of imagery. The lack of national independence created greater reverence towards national history in 19th century Polish literature. Sienkiewicz felt a close bond with the Polish nobility. Brzozowski tried to put his own philosophy of culture and his concept of the “philosophy of labour” into practice. He spoke as am exponent of Polish modernism and socialism.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2015, 26; 73-87
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzyczna nowoczesność. O Pamiętniku Tadeusza Jaroszyńskiego
    Musical modernism. A study on Tadeusz Jaroszyński’s Diary
    Autorzy:
    Koczkodaj, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/648856.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    music
    polish literature
    modernism
    modernity
    technical aspects of music
    human and civilisation
    Opis:
    The article is devoted to analyzing the vision of Modernity and modern life in Tadeusz Jaroszyński’ s short story The Gramophone. The fear of gramophone is an obsession of the main character of the text; it also serves as a pretext to show the 19th century insanity of visuality and sensuality as well. I tried to show that man living in an early Modernity is lost in abudance of sensual impressions which are connected with the big city existence. As Jaroszyński shows, writing a diary is the only way to rescue the humanity of the main character — but it cannot stop him from suicide. Modernity in The Gramophone is showed as a unstopable hostile process which destroys human being.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 15, 1; 92-99
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Reakcja na realność świata”. Elaborat Donata Kirscha jako przyczynek do dyskusji o nowej prozie lat siedemdziesiątych XX wieku
    Autorzy:
    Kaliszuk, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607710.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Modernism
    Polish fiction
    Henryk Bereza
    Donat Kirsch
    avant-garde
    nowoczesność
    polska proza
    awangarda
    Opis:
    The author analyses Donat Kirsch’s essay Elaborat – debiuty lat siedemdziesiątych. This Polish, non well-known writer of the 1970s describes the literature of that period, especially the trend known as “the young prose” and tries to explain how it emerged, developed and disappeared. His discourse is built on opposition “live-dead”, characteristic for Polish Modernism, what is more, it combines avant-garde concepts of literature and Foucault’s terms such as language and discourse, which is quite unique. Kirsch says that modernity obscures language and makes it almost non-useable, so the novel, in particular the experimental novel, should deal with that fact. Such demand is utopian but necessary, otherwise literature could not cope with reality and human alienation becomes deeper and almost unbearable. Essayist points out that “the young prose” had not succeeded, but he predicted this failure. This diagnose is awkward, but its source is in Kirsch’s discourse: he is convinced that he proposes different non-modern / post-modern literature, but it is quite the opposite, therefore all the limitations and paradoxes of modern literature still stand.
    Autor analizuje esej Donata Kirscha Elaborat – debiuty lat siedemdziesiątych. Ten niezbyt szeroko znany pisarz lat siedemdziesiątych XX wieku opisuje nurt występujący pod nazwą „młoda proza”. Swój dyskurs opiera na charakterystycznej dla modernizmu strategii różnicowania, czerpie inspiracje z awangardowych koncepcji literatury. Odwołuje się także do leksyki Michela Foucaulta. Twierdzi, że nowoczesność uniemożliwia posługiwanie się językiem, lecz zarazem rekompensuje ten stan za pomocą literatury.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2013, 31
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the Origins of Polish Cultural Studies
    Autorzy:
    Łukasiewicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1856935.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    The concept of culture
    philosphy of culture
    Polish thought
    sociology of culture
    modernism
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2020, 112, 5; 12-22
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Traces of improvisation in "Jedyne wyjście" by Witkacy
    Ślady improwizacji w "Jedynym wyjściu" Witkacego
    Autorzy:
    Bocheński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129659.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    modernizm w literaturze polskiej
    Stanisław Ignacy Witkiewicz
    improwizacja w powieści
    "Jedyne wyjście" S.I. Witkiewicza
    modernism in Polish literature
    improvisation in the novel
    "Jedyne wyjście" by S.I. Witkiewicz
    Opis:
    In the article I have analysed the concept of improvisation recorded in Jedyne wyjście by Witkacy. He described the notion as unconstrained variation-based creation flowing from an inspired vision. Witkacy considered vision as the most fundamental source element of artistic theory and creative practice. I have also analysed the traces of improvisation in the manuscript of Jedyne wyjście and I have discussed the play between amplifications and visions recorded in the improvised fragments.
    W artykule analizuję koncepcję improwizacji zapisaną w Jedynym wyjściu Witkacego. Pojęcie improwizacji charakteryzuje autor powieści jako swobodne wariacyjne tworzenie wywodzące się z natchnionej wizji. Wizję uważa Witkacy za najważniejszy, źródłowy element teorii artystycznej i praktyki twórczej. Analizuję również ślady improwizacji w rękopisie Jedynego wyjścia i opisuję grę między amplifikcjami a wizjami zapisanymi w improwizowanych fragmentach.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2022, 64, 1; 171-193
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rhetoric of the image of architecture
    Autorzy:
    Grzeszczuk-Brendel, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/923190.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-08
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polska Kronika Filmowa [Polish Film Chronicle]
    rhetorical devices
    interpretation of architecture
    architectural contrasts
    modernism
    Opis:
    Based on the example of one of the newsreels of the Polish Film Chronicle of 1965, we have researched the issue of the usability of rhetorical figures for the analysis of the image of architecture recorded in film and its relations with the verbal rhetoric of narration as well as the pictorial rhetoric, which makes up the message of a different nature. By this we have attempted to decode the lifestyle model presented in the film and propagated by its manner of description of architecture with the use of rhetorical figures and also to decode the role and meaning of the architectural forms, which were engaged in the creation of the message of the film image. Combining the rhetorical analysis with an interpretation of the architectural forms has enabled us to identify the persuasive nature of the message of the chronicle material included in the documentary film.
    Źródło:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2017, 22, 31; 29-37
    1731-450X
    Pojawia się w:
    Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdynia i Zakopane – „styl zakopiański”, modernizm, funkcjonalizm. Podobieństwa i różnice
    Gdynia and Zakopane - the “Zakopane style”, modernism, functionalism. Parallelisms and differences
    Autorzy:
    Koseski, A. J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/145716.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    polskie miasta
    Gdynia
    Zakopane
    „styl zakopiański”
    modernizm
    funkcjonalizm
    Polish towns
    “Zakopane style”
    modernism
    functionalism
    Opis:
    Gdynia i Zakopane to dwa słynne miasta na granicach II Rzeczypospolitej, pierwsze nad Bałtykiem, drugie pod Tatrami. Celem niniejszej pracy jest próba porównania pozornie odmiennego ich oblicza pod kątem architektury ośrodków. W obu - aczkolwiek w nieproporcjonalnym zakresie - zaistniał „styl zakopiański”, modernizm i funkcjonalizm.
    Gdynia and Zakopane are two towns famous in the interwar Poland, situated, respectively on the Baltic Sea and in the Tatra Mountains. The article aims at comparing their seemingly different architectural make up and showing that in both, even though in different proportions, one can find the heritage of the “Zakopane style”, modernism and functionalism.
    Źródło:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2016, 61, 2; 75-86
    0023-5865
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uporczywa bezsilność sztuki, czyli Haupt i granice literatury
    The Persisstent Impotence of Art, or Haupt and the Boundaries of Literature
    Autorzy:
    Nowak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807085.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polska literatura nowoczesna; literatura emigracyjna; modernizm; autobiografizm; estetyka twórczości; koncepcja czasu w literaturze
    Polish modern literature; emigration literature; modernism; autobiographism; aesthetics of creativity; concept of time in literature
    Opis:
    Rozprawa poświęcona została autorskiej estetyce Zygmunta Haupta. Pod uwagę wzięto zarówno wątek metarefleksyjny jego prozy, jak i jej właściwości immanentne. Zwrócono uwagę przede wszystkim na koncepcję podmiotu mówiącego. Autor tekstu próbuje wnieść pewne korekty do nadmiernie w dotychczasowych badaniach eksponowanego autobiografizmu prozy Haupta. Zamiast niego badacz jako centrum tej twórczości uznaje koncepcję czasu – przeszłość i przyszłość jako „ekstazy” teraźniejszości. Koncepcje Haupta zostały skonfrontowane z nurtem polskiej literatury powojennej, która powstała pod hasłem wielkiej korekty. Pod uwagę wzięto zarówno twórczość pisarzy krajowych, jak i emigracyjnych. Wedle badacza Haupt w swej myśli estetycznej, eksplorując temat granic literatury, zbliża się do twórców późnego modernizmu.
    The article discusses the author’s aesthetics of Zygmunt Haupt. Both the metareflexive thread of his prose and its immanent properties have been taken into account. The main focus has been put on the concept of the speaking subject. The author of the article tries to revise Haupt’s autobiographism of prose which the previous studies used to expose excessively. Instead, the researcher recognises the concept of time – the past and the future as the “ecstasy” of the present – to be at the centre of this work. Haupt’s ideas have been confronted with the trend of Polish post-war literature, which was created under the slogan of a great revision. Both the works of Polish and emigrant writers have been taken into consideration. According to the researcher, in his aesthetic thought, exploring the boundaries of literature, Haupt is close to the writers of late modernism.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 1; 61-85
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie inspiracje w ukraińskim dyskursie literackim lat 20. XX wieku
    Polish Inspirations in the Ukrainian Literary Discourse in the 1920s
    Польские инспирации в украинском литературном дискурсе 20-х годов ХХ века
    Autorzy:
    Nowacki, Albert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879847.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    modernizm
    literatura polska
    literatura ukraińska
    „neoklasycy”
    europeizacja
    modernism
    Polish literature
    Ukrainian literature
    “Ukrainian neoclassicists”
    Europeanisation
    Opis:
    Niniejszy artykuł poświęcono refleksji nad polsko-ukraińskimi powiązaniami literackimi w latach dwudziestych XX w. W świetle przeprowadzonych badań można zauważyć wyraźny wpływ literatury polskiej na ukraińską, który nasilał się na przełomie XIX i XX w. Najczęściej Polska występowała w roli pośrednika w transferze najnowszych, modernistycznych tendencji kultury zachodniej, jednakże często stawiano ją za wzór udanego rozwoju kulturalnego. Powyższa praca pokazuje także, że recepcja literatury polskiej miała miejsce również na Ukrainie radzieckiej, a najbardziej zauważalna była w piśmiennictwie „neoklasyków” Kijowskich.
    This article is devoted to the reflection on the Polish-Ukrainian literary connections in the 1920s. In the light of the research results there can be observed a noticeable impact of Polish literature on Ukrainian literature and Ukrainian literary circles, which intensified at the turn of the nineteenth century. Most frequently Polish influence manifested in mediation in the transfer of the latest modernist tendencies of Western culture. However, Poland was often presented as a successful model of cultural development. This work also shows that the reception of Polish literature was present in the Soviet Ukraine as well, and it was most noticeable in the literature of Kievian Neoclassicists.
    Данная статья посвящена изучению польско-украинских литературных связей в 20-е годы ХХ века. В контексте проведенных исследований можно обнаружить заметное влияние польской литературы на украинскую, которое усилилось на рубеже ХIХ и ХХ веков. Как показывают анализы, чаще всего Польша выступала посредником в передаче новейших, модернистских направлений культуры Запада, кроме того, очень часто именно Польша ставилась в пример успешного культурного развития. Целью статьи является также показать, что рецепция польской литературы проходила также на землях Советской Украины и проявилась в творчестве киевских «неоклассиков».
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 133-146
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziesięć sążni w dół albo dziesięć uwag o płynności i głębi
    Ten fathoms down, or ten remarks on fluidity and depth
    Autorzy:
    Hoffmann, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1391647.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Barańczak
    Polish poetry of the 20th century
    interpretation
    modernism
    poezja polska XX wieku
    interpretacja
    modernizm
    Opis:
    The text is an interpretation of Stanisław Barańczak’s poem From the introduction to a phrasebook. The reading of the lyric reveals a basic organizing opposition, i.e. the dichotomy of “liquidity” (“shallowness”) and “depth”. The final parts of the interpretation present the role of poetic language (defined through modernistic concepts) as a language that gives the opportunity to counter the aporia inherent in every act of communication.
    Źródło:
    Przestrzenie Teorii; 2016, 26; 163-173
    2450-5765
    Pojawia się w:
    Przestrzenie Teorii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Perpetuum mobile, czyli kilka uwag o autotematyzmie
    Literature’s Perpetuum Mobile, or A Few Words on Self-Referentiality
    Autorzy:
    Grądziel-Wójcik, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1363550.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Artur Sandauer
    autobiography
    self-referentiality
    modernism
    twentieth-century
    Polish literature
    twentieth-century Polish literature
    Modernizm
    polska literatura XX wieku
    autotematyzm
    autobiografizm
    Opis:
    Artykuł przedstawia w dużym skrócie historię rozumienia pojęcia ‘autotematyzm’, zaproponowanego w połowie ubiegłego wieku przez Artura Sandauera i znacząco ewoluującego w refleksji badawczej w następnych dziesięcioleciach. Problemy definicyjne z autotematyzmem związane były zarówno z jego płynnością terminologiczną, jak i zakresem występowania tego zjawiska, uzależnionego od wpływu zmieniającej się literatury oraz języków jej opisu. Autorka proponuje ujmować rozwój autotematyzmu jako konsekwencję zwrotu lingwistycznego, sytuując go w centrum modernizmu, którego dominanty uwyraźnia, stając się operatywnym narzędziem interpretacji nowoczesności. Jednocześnie zwraca uwagę na wątek uprzywilejowujący podmiotowość w myśleniu o autotematyzmie oraz ścisłe jego powiązanie z autobiografizmem, widoczne w szczególny sposób po przełomie poststrukturalistycznym.
    The article presents a short history of the development of the concept of autotematyzm, a term proposed in the mid twentieth century by Artur Sandauer, referring to a kind of self-referentiality, that evolved considerably in scholarly thought in subsequent decades.  Problems in defining the term relate to both its terminological fluidity and the scope of its use, dependent on the influence of literature as it changed and the languages used to describe and analyze it.  The author proposes to formulate the development of the term as a result of the linguistic turn and thus situates it at the center of modernism, whose dominants it expresses, becoming an operative tool for the interpretation of modernity. At the same time, she directs readers’ attention to the current that privileges subjectivity in the reflection on self-referentiality, and its close connection with autobiography, particularly visible after the post-structuralist rupture.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2015, 2; 108-119
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fikcyjna nauka, naukowa fikcja i widmowa biblioteka. "Wstęp do imagineskopii" Śledzia Otrembusa Pogrobelskiego
    Autorzy:
    Kaliszuk, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/679459.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    modernism, avant-garde, apocrypha, fiction, Polish prose, late moder
    modernizm, awangarda, apokryf, fikcja, polska proza, późna nowoczesność
    Opis:
    Author analyses a novel Wstęp do imagineskopii. Próba zarysu [Introduction to imagineskopy. Attempt of an outline] by Śledź Otrembus Podgrobelski [Stanisław Moskal] In the context of Polish prose of the 1970’s and 1980’s. He studies how scientific discourse is simulated, describes relations between fiction (and fictionality) and a fake science and it’s methodology as a result of a diagnosis of science in the late modern age. Moskal builds an ironic quasi-scientific text in order to make a relevant commentary about his era, but also to avoid exaggerated sobriety of academic discourse. He hides amongst his artificially created phantoms, non-existing authors. In this way he can phrase his concerns about the privileged role of experts and knowledge they provide in the late modernity. He also points out that literature is one of the most (or even the most) adequate metadiscourse because of it’s self-awareness and tendency to ambiguity
    Artykuł dotyczy tekstu Wstęp do imagineskopii. Próba zarysu Śledzia Otrembusa Podgrobelskiego [Stanisława Moskala], analizowanego w kontekście zjawisk prozatorskich ósmej i dziewiątej dekady w polskiej literaturze.Autor przygląda się strategiom symulowania dyskursu naukowego, opisuje chwyty mające uprawdopodobnić iluzję autentyczności konceptu niby-nauki – imagineskopii, tropi w tekście Moskala relacje między fikcyjnością i fikcjonalnością a diagnozą stanu nauki i metodologii, którymi posługuje się nauka, by uzasadnić własną odrębność pośród innych dyskursów późnej nowoczesności.Moskal konstruuje ironiczny tekst paranaukowy, kryjąc się pośród widmowych bytów, nieistniejących figur autorskich, dzięki czemu może sformułować istotne wątpliwości co do przywilejowanej pozycji wiedzy eksperckiej w ramach późnej nowoczesności, a także jest w stanie wyeksponować rolę literatury jako istotnego w tych realiach metajęzyka, który jest świadomy własnych ograniczeń i nie ulega wierze we własną sprawczą moc (co jest problemem nauki, szczególnie przyrodoznawstwa).
    Źródło:
    Artes Humanae; 2017, 2
    2449-6340
    Pojawia się w:
    Artes Humanae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niebaśnie. Bolek, Lolek i modernizm techniczny
    Non-fairytales: Bolek, Lolek, and Technological Modernism
    Autorzy:
    Sitarski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24974502.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Bolek i Lolek
    polska animacja dziecięca
    modernizm techniczny
    Bolek and Lolek
    Polish animation for children
    technological modernism
    Opis:
    Cykl filmów o Bolku i Lolku był niezwykle popularny w Polsce i za granicą. W artykule autor dowodzi, że popularność ta wynikała z jego związku z ideami modernizmu technicznego, czyli pozytywnie wartościowanego przekształcania życia i środowiska człowieka, w którym decydującą rolę odgrywa technika. Modernizm techniczny determinował dokonujące się w skali globalnej od połowy XX w. przejście od gospodarki agrarnej do miejskiego społeczeństwa przemysłowego. Wspomniany cykl pozwalał dzieciom odnaleźć się w tym nowym świecie, dostarczając wzorców i narzędzi postępowania. Autor analizuje sposób przedstawiania przestrzeni w relacji do rzeczywistych przemian miejskiej i wiejskiej przestrzeni w Polsce oraz rolę techniki w życiu bohaterów.
    The TV series Bolek and Lolek (Bolek i Lolek) was immensely popular both in Poland and abroad. In this article, the author argues that its popularity was based on the idea of technological modernism that the series embraced. By technological modernism the author understands the progressive, technology-centred rearrangement of human environment and ways of living. Technological modernism determined the transition from agriculture to an urban, industrial society, which was taking place in the second half of the 20th century. Bolek and Lolek helped children orient themselves in this new world, providing them with role-models and teaching them technology-based cultural practices. The author analyses the construction of spaces and their relation to real urban and rural spaces in Poland, and the role technology plays in the life of the protagonists.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2023, 121; 78-100
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem modernizmu na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w latach 1898–1907
    THE PROBLEM OF MODERNISM IN THE WEEKLY TYGODNIK ILUSTROWANY IN 1898–1907
    Autorzy:
    Kołtoniak, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421635.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish press in the late 19th century
    Modernism
    Young Poland
    aesthetics
    Tygodnik Ilustrowany
    Ignacy Matuszewski (1858–1919)
    Opis:
    In the early 1890s the traditional allegiance of the readers of Tygodnik Powszechny to the realistic creed of the Polish Positivism began to falter. As the decade wore on their attention was increasingly attracted by the new, modernist approach to the arts, propagated by Ignacy Matuszewski in Tygodnik Ilustrowany. It was in fact a moderate modernist aesthetics, rooted in conservatism and tailored to fit the tabloid profile of that weekly. Unlike the more highbrow Cracow periodicals Tygodnik Ilustrowany cultivated an image of a moderately progressive magazine with a popular appeal. Its editors sympathized with the ideas of the Young Poland movement and its patriotic and romantic revivalism. Theirs was a modernism stripped of elitist aestheticism and tilted heavily towards a social and national engagement practiced by Stanisław Wyspiański and Stefan Żeromski.
    Źródło:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2012, 15, 1(29); 41-60
    1509-1074
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O powstaniu polskiego kulturoznawstwa
    On the origins of Polish cultural studies
    Autorzy:
    Łukasiewicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853847.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Narodowe Centrum Kultury
    Tematy:
    pojęcie kultury
    filozofia kultury
    myśl polska
    socjologia kultury
    moderna
    the concept of culture
    philosophy of culture
    polish thought
    sociology of culture
    modernism
    Opis:
    The article presents the rise of Polish cultural studies into a scientific discipline and academic trend, placing it in a broader perspective of culture as such and of early-modernist intellectual approaches to it. Revealing the philosophical, social and political context behind cultural studies, the paper uses it as a background to discuss different approaches to reflection on culture which cultural studies had to confront on its path to its cultural identity. This is where culture in its general theoretical dimension meets the specific Polish historical conditions.
    Źródło:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 100; 16-26
    1230-4808
    Pojawia się w:
    Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stimmen von einst. Jiddisch in der Literatur Polens
    Autorzy:
    Grözinger, Elvira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032666.pdf
    Data publikacji:
    2011-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Modernizm
    literatura jidysz
    literatura polska
    Julian Tuwim
    Rajzel Żychlińska
    Abraham Sutzkever
    Arnold Słucki
    modernism
    jidysh literature
    Polish literature
    Moderne
    jiddische Literatur
    polnische Literatur
    Opis:
    Ausgehend von dem Postulat, dass die moderne jiddische Literatur, die auf polnischem Boden entstand, Teil der polnischen Literatur ist (Marian Fuks), wird das Verhältnis von vier Dichtern polnischer und jiddischer Sprache – Julian Tuwim, Rajzel Żychlińska, Abraham Sutzkever und Arnold Słucki – zur polnisch- und jiddischsprachigen Literatur und Kultur beleuchtet. Ihre Funktion als Bindeglied und Mittler zwischen den beiden Polen der Literatur Polens war jedoch nicht von Dauer. Während heute in Polen nur noch Tuwim und Słucki als polnische Dichter wahrgenommen werden, sind die jiddisch schreibenden Dichter unbekannt oder vergessen.
    Wychodząc z założenia, że nowoczesna literatura w jidysz, której kolebką jest polska ziemia, jest częścią literatury polskiej (Marian Fuks), rozważa siȩ stosunek czworga poetów piszących po polsku lub w jidysz –Juliana Tuwima, Rajzli Żychlińskiej, Abrahama Sutzkevera i Arnolda Słuckiego – do literatury i kultury w obydwóch językach. Ich znaczenie jako pośredników między tymi dwoma biegunami polskiej kultury było tylko tymczasowe. W dzisiejszej Polsce jedynie Tuwim i Słucki są uważani za polskich poetów, natomiast poeci piszący w jidysz są nieznani lub zapomniani.
    Regarding the thesis that modern Yiddish literature which came into being on Polish soil is a part of Polish literature (Marian Fuks), the attitude of the four poets who wrote in Polish or in Yiddish – Julian Tuwim, Rajzel Żychlińska, Abraham Sutzkever and Arnold Słucki – towards literature and culture in Polish and Yiddish are scrutinized. Their function as bridges between the two poles of Polish culture was only temporary. While only Tuwim and Słucki are regarded as Polish writers in Poland today, the other two poets, who wrote in Yiddish, are unknown or forgotten.
    Źródło:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen; 2011; 57-78
    2196-8403
    Pojawia się w:
    Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Though we set out under a humble name, our goal is the ocean”: The weekly Strumień, or the heady days of Warsaw modernism
    „Pod skromną wprawdzie wyruszamy nazwą, ale dążymy do oceanu”… „Strumień” – młodość warszawskiego modernizmu
    Autorzy:
    Sadlik, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087389.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish press at the turn of the 19th century
    Warsaw cultural periodicals
    Modernism
    aesteticism
    Wacław Gąsiorowski (1869–1939)
    Młoda Polska
    modernizm
    dekadentyzm
    czasopiśmiennictwo
    estetyzm
    Opis:
    This article deals with the ephemeral magazine Strumień [The Stream], which represents an all but forgotten chapters in the history of Warsaw modernism. Launched by Wacław Gąsiorowski in 1900, this artistic and literary periodical was inspired by the success of the illustrated weekly Życie [Life], published since 1897 in Cracow. Aimed primarily at a small elite readership, Strumień was plagued from its inception by financial difficulties. As a result, it had to close down after a few months and made its mark primarily as a target of jokes in Warsaw satirical press.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2021, 2; 217-235
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish sources of inspiration in the cultural work of Czech Catholic Modernists at the turn of the 19th and 20th centuries. The example of the Catholic priest Emanuel Masák (1883–1964)
    Autorzy:
    Husák, Petr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1896518.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sztuka i religia
    katolicki modernizm
    polscy piszarze
    inspiracje kulturalne
    Emanuel Masák
    Marian Zdziechowski
    Juliusz Słowacki
    Zygmunt Krasiński
    art and religion
    Catholic Modernism
    Polish writers
    cultural inspiration
    Opis:
    This study looks at the Czech Catholic Modernism and its attempts to renew the Church. An attempt has been made to highlight the fact that the sources of inspiration came not only from Western Europe but that Czech Catholic priests were also influenced by Polish culture.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2020, 4 (27); 132-149
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jabłonowski after 1918: Continuation/Breakaway
    Władysław Jabłonowski po roku 1918 – kontynuacja/zerwanie
    Autorzy:
    Urbanowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087248.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literary criticism in the early 20th century
    Modernism and Young Poland
    impressionistic criticism
    Polish nationalism
    revival of classical taste
    Polish Occidentalism
    Władysław Jabłonowski (1865–1956)
    Władysław Jabłonowski
    modernistyczna krytyka literacka
    impresjonistyczny model lektury
    międzywojenna krytyka literacka
    nacjonalizm
    faszyzm
    okcydentalizm
    katastrofizm
    klasycyzm
    literatura nowoczesna
    Opis:
    After 1918 it was by no means uncommon for literary critics of renown to give up their familiar pursuits and move on to new fields. This article traces and brings to light the largely forgotten literary criticism of Władysław Jabłonowski, better known as an influential politician and journalist. He had made his name as a prolific literary critic with the rising tide of the Young Poland movement, but, as life resumed in an independent Poland, he scaled down his activity in that field quite considerably. Moreover, he abandoned the ‘empathic’ model of Modernist criticism for a steady commitment to classical aesthetics, especially as it manifested itself in French literature, of which he was always a great admirer. In this new phase he remained invariably loyal to nationalist ideology and a mythologized idea of ‘the West’.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2021, 1; 41-59
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A transcultural mosaic: Stanisław Jaworski’s theory of the avant-garde
    Transkulturowa mozaika. Teoria awangardy Stanisława Jaworskiego
    Autorzy:
    Kmiecik, Michalina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089551.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literary criticism of the late 20th century
    theory of literature
    modernism
    history of the avant-garde
    Stanisław Jaworski (1934–2018)
    awangarda
    Stanisław Jaworski
    teoria tekstu
    teoria literatury
    Opis:
    This article presents a profi le of Stanisław Jaworski as a literary scholar with a life-long involvement in avant-garde literature. He defi nes the avant-garde as a mosaic of diverse trends with no common aesthetic or ideological denominator and, at the same time, as a transcultural network of artists apparently unrelated artists. Focusing on his major studies (Foundations of the Avant-garde, Tadeusz Peiper: Writer and Theoretician, Between the Avant-garde and Surrealism, and The Avant-garde) the article reconstructs Jaworski’s insights and theoretical constructs in the context of contemporary network studies and reassesses his commitment to both history and theory of literature.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 5; 497-504
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Felicjan Faleńskiʼs “The Queen” and Catholic modernism
    „Królowa” Felicjana Faleńskiego a modernizm katolicki
    Autorzy:
    Wieczorek, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087711.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature in the late 19th century
    historical drama
    Queen Jadwiga of Poland
    hagiography
    Catholic modernism
    Felicjan Faleński (1825–1910)
    Felicjan Faleński
    Jadwiga Andegaweńska
    Królowa
    modernizm katolicki
    Opis:
    This article analyzes the representation of Jadwiga of Anjou, the first female monarch of Poland, crowned in 1384, and a saint of the Roman Catholic Church, in Felicjan Faleński's drama The Queen. Published in 1888, the drama features a heroine whose characterization owes a great deal to the late 19th‑century religious culture, and more specifically, the debates about Catholic modernism at the turn of the 19th century. As Felicjan Faleński was by no means unaffected by them (as shown by his Meandry, a volume of ‘unkempt’ verse, published in 1892), The Queen may be claimed to be the first modernist hagiography of Queen Jadwiga in the history of Polish literature.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 5; 469-481
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literackie wyobrażenia pojedynków oraz sądów honorowych, obywatelskich i polubownych na ziemiach polskich w XIX i na początku XX w.
    Literary Images of Duels and Courts of Honour as Well as Citizens’ and Arbitration Courts on Polish Territories of the 19th and Early 20th Centuries
    Autorzy:
    Janicka, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/924034.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    duel
    arbitration
    Court of Honor
    The Citizen Court
    arbitration tribunal
    Alternative Dispute Resolution
    Polish literature
    positivism
    Young Poland (modernism)
    satire
    Kornel Makuszyński
    Bolesław Prus
    Edward Lubowski
    Ferdynand Chotomski
    Opis:
    The present contribution depicts the specific forms of settling disputes on the Polish territories in the 19th and early 20th century as formed in the selected pieces of belles-lettres. The specific settling of disputes assumed above all the form of duels accompanied by honorary negotiations. To reach similar objective to so called courts of honour were employed as well as so called citizens’ courts that passed judgements on infamy of the Poles blamed for being dishonest in public affairs. Likewise, the arbitration courts were resorted to. They applied out-of-courts settlements of private disputes. The duels the honorary negotiations that were bound with them or the courts of honour were the most frequent literary motifs. At first the Polish writers, such as Ferdynand Chotomski and Edward Lubawski, depicted them in a satirical tone. However, Bolesław Prus created realistic images of duels, as well as Stefan Żeromski, who presented a true description of the citizens’ court. Kornel Makuszyński, in his turn, created a model image of the arbitration court. The detailed analysis made in the present contribution allow for the conclusion that literary texts can make up an interesting and valuable source in the research of legal historian.
    Źródło:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2014, 7, 4; 573-592
    2084-4115
    2084-4131
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Sztuka dla sztuki” czy „sztuka dla narodu”? Działalność artystyczna, krytycznoliteracka oraz wydawnicza Iwana Trusza wobec wyzwań ukraińskiego życia społecznego w Galicji na przełomie XIX i XX wieku
    “Art for the art’s sake” or “art for the nation”? Iwan Trusz’s artistic, critical literary and publishing activity against the challenges of Ukrainian social life in Galicia at the turn of the 19th and 20th centuries
    Autorzy:
    Neszew, Vira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40615046.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Iwan Trusz
    Galicja
    modernizm
    polsko‑ukraińskie kontakty artystyczne na przełomie XIX i XX wieku
    Galicia
    modernism
    Polish-Ukrainian artistic relations at the turn of the 19th and 20th centuries
    Opis:
    The article is an attempt at reconstructing the artistic and critical literary activity of a Ukrainian painter Iwan Trusz, who noticed a great need of the Ukrainian society to cultivate and develop national art. The Ukrainian artist also contributed to the development of Polish art of that period, as he was highly estimated among Polish intellectuals and took an active part in Polish and Ukrainian cultural enterprises that took place in Lviv at the turn of the 19th and 20th centuries. The experience which Trusz gained during his education in the Cracow Academy of Fine Arts, as well as his direct contact with distinguished Polish painters (e.g. Leon Wyczółkowski, Jan Stanisławski) evoked in the painter a great need to take care of the enrichment of contemporary Ukrainian art and to raise the awareness of Galician Ukrainians about the effect which art has on the formation of every nation. Looking at the activity of Trusz‑an artist or Trusz‑an art critic from the perspective of the 21st century, makes it possible to find the answers to some key questions: “Should national art be promoted?”, “How to educate society through art?” and “What is the role of an artist during the formation of an independent nation?”
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2023, 23; 73-93
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wczesna twórczość prozatorska Zofii Nałkowskiej i Iryny Wilde w kontekście literatury modernistycznej
    Early prose by Zofia Nałkowska and Iryna Vilde in the context of modernist literature
    Autorzy:
    Yaniv, Yaryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/942822.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Iryna Wilde
    modernism
    Polish prose of the twentieth century
    Ukrainian prose of the twentieth century
    literary criticism
    psychologism
    modernizm
    proza polska xx wieku
    proza ukraińska xx wieku
    zofia nałkowska
    krytyka literacka
    psychologizm
    Opis:
    W artykule dokonano analizy porównawczej wczesnej twórczości Zofii Nałkowskiej i Iryny Wilde pod względem nowatorstwa zastosowanych technik pisarskich. W toku analiz wiele uwagi poświęcono motywom wspólnym obu pisarkom, zwłaszcza eksponowaniu przez nie wewnętrz-nego świata kobiety. Szczegółowo zanalizowano wypowiedzi współcze-snych krytyków na temat dzieł obu pisarek, wskazując pewne paralele.
    The article presents a comparative analysis of early works by Zofia Nałkowska and Iryna Vilde due to their innovatory character in the literature of their era. The article examined the critical assessment of their works in detail and points out certain parallels in the reception of critics at the time. In the analysis,special attention has been given to similar themes in the works by both these writers, especially their focus on women’s inner world and search for new means of artistic expression.
    Źródło:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2015, 04
    2299-7458
    2449-8386
    Pojawia się w:
    Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Tygodnik Słowa Polskiego. Bezpłatny dodatek niedzielny do «Słowa Polskiego» poświęcony nauce, literaturze i sztuce” (1902–1903)
    Tygodnik Słowa Polskiego: Słowo Polskie’s free Sunday suplement dedicated to literature and the arts (1902–1903)
    Autorzy:
    Lubczyńska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/421414.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish press in the early 20th century
    Galicia
    Lwów
    weekly supplement
    literature and the arts
    modernism, Słowo Polskie
    Czasopisma literackie
    czasopisma kulturalne
    czasopisma o sztuce
    modernizm
    Galicja
    „Słowo Polskie”
    „Tygodnik Słowa Polskiego”
    Narodowa Demokracja
    Opis:
    This is an analysis of the contents of Tygodnik Słowa Polskiego [Słowo Polskie’s Weekly], a literary and cultural Sunday supplement of Słowo Polskie, a Lwów daily with close ties to the National Democratic Party. In its selection of literary texts (both Polish and foreign) it introduced its readers to the new literary styles and forms of modernism.
    Przedmiotem artykułu jest analiza zawartości lwowskiego czasopisma literacko-kulturalnego „Tygodnik Słowa Polskiego”. Pismo powstało jako dodatek z inicjatywy redaktorów dziennika „Słowo Polskie”, będącego w gestii Narodowej Demokracji. Publikując literaturę piękną (polską i obcą) oraz teksty historyczno- i krytycznoliterackie pełniło rolę „promotora” nowego prądu w literaturze i sztuce, jakim był modernizm.
    Źródło:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 2; 73-89
    1509-1074
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kultura ludowa jako wspólny przedmiot zainteresowań polskich i ukraińskich twórców oraz badaczy we Lwowie na przełomie XIX i XX wieku
    Народна культура як загальний предмет інтересу польських та українських митців та дослідників у Львові на зламі ХІХ–ХХ століть
    Autorzy:
    Neszew, Vira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015622.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Польсько-українські дискусії
    література
    народна культура
    Львів
    злам ХІХ–ХХ століть
    Polish-Ukrainian literary contacts
    Polish-Ukrainian scientific contacts
    folk culture
    polemics
    modernism
    Young Poland
    “Young Ukraine”
    Lviv
    the turn of the 19th and 20th centuries
    dyskusje polsko-ukraińskie
    literatura
    kultura ludowa
    Lwów
    przełom XIX i XX wieku
    Opis:
    Szkic jest próbą zrekonstruowania polsko-ukraińskich dyskusji o literaturze we Lwowie, uwzględniających obecność kultury ludowej w twórczości. Ma charakter historyczno-przeglądowy, zastosowano w nim również metodę porównawczą. Fascynacja ludowością z jednej strony jednoczyła polskich i ukraińskich intelektualistów, zaś z drugiej niejednokrotnie była powodem sporów wewnątrz tych środowisk. Teksty krytyczno-literackie o tematyce ludowej, ukazujące się na łamach wybranej prasy lwowskiej na przełomie XIX i XX wieku, są świadectwem aktywnej współpracy intelektualnej Polaków i Ukraińców, a także wzajemnego zainteresowania rozwojem kultury sąsiada.
    Дана стаття є спробою реконструювати польсько-українські дискусії про літературу у Львові, з урахуванням присутності народної культури у творчості. Вона має історико-оглядовий характер, хоча тут автором використовувався порівняльний метод. З одного боку, захоплення народництвом об’єднувало польську та українську інтелігенцію, а з іншого – часто було причиною суперечок у цих колах. Критично-літературні тексти на народну тематику, опубліковані в добірній львівській пресі на зламі ХІХ–ХХ століть, є свідченням активної інтелектуальної співпраці поляків та українців, а також обопільної зацікавленості у розвитку культури сусідів.
    The essay is an attempt to reconstruct Polish-Ukrainian discussions about literature and science in Lviv through the prism of folk culture. On the one hand, the fascination with the populace united Polish and Ukrainian intellectuals, and on the other, it was often a reason for discussions within these circles. Critical-literary texts on folk issues, published in the selected Lviv press at the turn of the 19th and 20th centuries, are a testimony to the active intellectual cooperation of Poles and Ukrainians, as well as mutual interest in the development of the neighbor’s culture.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, 15; 160-178
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architekt Maksymilian Goldberg (1895–1942)
    The Architect Maksymilian Goldberg (1895–1942)
    Autorzy:
    Kiecko, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30145664.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Maksymilian Goldberg
    Hipolit Rutkowski
    Polish architecture
    Modernist architecture
    architecture of the Second Republic
    architecture of Warsaw
    Modernism
    theory of architecture
    history of architecture
    architektura polska
    architektura modernistyczna
    architektura II Rzeczypospolitej
    architektura Warszawy
    modernizm
    teoria architektury
    historia architektury
    Opis:
    Maksymilian Goldberg był jednym z najważniejszych międzywojennych architektów warszawskich. Wraz z Hipolitem Rutkowskim brał udział w licznych konkursach architektonicznych i realizował głównie projekty budynków mieszkalnych oraz wnętrz. Angażował się w działalność organizacyjną i społeczną środowiska architektów jako współorganizator i aktywny członek SAP i SARP oraz założonej przez architektów związanych z miesięcznikiem „Dom – Osiedle – Mieszkanie” Poradni Budowlanej świadczącej usługi mniej zamożnym klientom. Był również teoretykiem architektury, którego w większości nieopublikowane koncepcje teoretyczne stanowiły inspirację dla idei zawartych w traktacie Bohdana Lacherta Rozważania o niektórych cechach twórczości architektonicznej (1960). Artykuł zarysowuje obraz bogatej twórczości, przede wszystkim projektowej, ale też teoretycznej Goldberga, która wciąż jeszcze czeka na monograficzne opracowanie i właściwą ocenę.
    Maksymilian Goldberg was one of most important interwar architects active in Warsaw. Together with Hipolit Rutkowski, he successfully participated in several architectural competitions, mainly concerning designs for residential buildings and interiors. He was involved in organisational and social activities in the architectural milieu as a co-organiser and active member of the Association of Polish Architects (SAP) and Association of Architects of the Republic of Poland (SARP), as well as the Building Advisory Service, a body that provided services to less affluent clients, instituted by architects associated with the monthly magazine “Dom – Osiedle – Mieszkanie”. He was also a theoretician of architecture, whose mostly unpublished theoretical concepts inspired the ideas contained in Bohdan Lachert’s treatise Rozważania o niektórych cechach twórczości architektonicznej (1960). The article outlines Goldberg’s oeuvre, primarily in design but also in theoretical concepts, which despite its richness still awaits monographic study and proper evaluation.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 97-126
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "[…]względnie w innym porcie [...]". Młodzieńcze inspiracje Piotra Zaremby
    "[…] alternatively in an other harbour […]". Piotr Zaremba’s juvenile inspirations
    Autorzy:
    Kubiak, Szymon Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375470.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Modernism
    Wilhelminism
    Around 1800 Style
    urban planning
    transport
    reconstruction of cities
    monuments
    medieval heritage
    Urban Landscape
    nationalism
    Polish Western Thought
    modernizm
    wilhelminizm
    styl około 1800
    urbanistyka
    komunikacja
    odbudowa miast
    zabytki
    dziedzictwo średniowieczne
    pejzaż miejski
    nacjonalizm
    polska myśl zachodnia
    Opis:
    Urbanistyka, architektura i ogólnie pojęta kultura wizualna powojennego Szczecina zajmuje w debacie nad kształtem nowoczesnej metropolii miejsce wyjątkowe. Jak w soczewce zbiegły się tu problemy polityczne, związane ze zmianą przynależności państwowej aglomeracji i budową nowego systemu politycznego tzw. Polski Ludowej, z ogólnoeuropejskimi zagadnieniami reformy artystycznej. Kluczową rolę w tym procesie odegrał Piotr Zaremba (1910–1993), pełniący, jako pierwszy polski prezydent miasta, nie tylko funkcję głównego lokalnego polityka, ale i – ze względu na wykształcenie i doświadczenie zawodowe – pierwszego lokalnego planisty. To właśnie decyzje Zaremby nadały kierunek zakresowi i charakterowi odbudowy zrujnowanej dawnej substancji oraz kreacji nowych struktur przestrzennych. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o ich formalne i ideowe źródła, sięgające początku lat 30. XX wieku – okresu studiów na Politechnice Lwowskiej, a także praktyki inżynieryjnej w modernizującym się i wytwarzającym nową tożsamość postwilhelmińskim Poznaniu okresu międzywojennego. Podróże i lektury młodego projektanta oraz klimat intelektualny narodowo-demokratycznego, a po części rewizjonistycznie-prawicowego środowiska wpłynęły po 1945 roku na rozwój nowego polskiego miasta.
    Urbanism, architecture and broadly defined visual culture of postwar-Szczecin take a unique place in the discussion on the shape of modern metropolis. Like in a lens, there were coincided the political problems connected to the change of the nationality of the agglomeration and to building of the so-called People’s Poland’s new political system, with the all-European problems of artistic reform. Piotr Zaremba (1910–1993) has fulfilled the crucial role in this process being as the first Polish president of the city not only the main local politician, but also due to his education and professional experience – the first local urban planner. Those were his decisions that directed the range and the character of the reconstruction of ruined old substance and the creation of new space structures. This paper makes an attempt to give an answer to the question of their formal and ideological origins dating back to the early 30s: the time of Zaremba’s study at the Lviv Technical College as well as the engineering practice in the modernizing and generating a new identity Post-Wilhelminist Poznań of interwar period. The journey, the lectures of the young designer and the intellectual atmosphere of national-democratic and partially revisionistrightist environment influenced the development of the new polish city after 1945.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2014, 3, 2; 177-189
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od haskali do Zagłady. Czy proza hebrajskiego odrodzenia narodowego istnieje w polskim przekładzie? Komunikat o stanie wiedzy
    From Haskalah to Holocaust. If There Exists the Prose of Hebrew Revival Literature in Polish Translation? Statement of Research
    Autorzy:
    Piekarski, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1902518.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura żydowska w Polsce
    proza hebrajskiego odrodzenia narodowego
    modernizm hebrajski
    współczesna proza hebrajska
    polskie tłumaczenia prozy hebrajskiej
    Ozjasz Tilleman
    Jewish literature in Poland
    Hebrew revival literature
    Hebrew modernism
    modern Hebrew fiction
    Polish translations of Hebrew literature
    Osias Tilleman
    Opis:
    The paper proves that there exist cases of Polish translations of Hebrew revival literature, even though no official book translations are available. Novels and short stories by M. Z. Feierberg, J. Berditchevsky, H. J. Brenner, Sh. J. Agnon, A. Hameiri, H. Hazaz, D. Frischman, G. Schofman, A. Kabak and others have survived profusely in the Jewish-Polish press of the time. The paper also includes an index of stories discovered in the Polish language Jewish press. The query covered the writings from the late Haskalah period until the Holocaust time: from the assimilative weekly “Jutrzenka” (1861-1863) and “Izraelita” (1866-1915), through the “Moria” monthly (1903-1924), until the national-Zionist dailies that ceased to be published on the outbreak of World War II. Thus, we can conclude that a vast selection of stories is available for analysis, even though some important texts are still missing: neither D. Vogel's nor U.N. Gnessin's prose has been translated yet.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 1; 53-79
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A forgotten novel by Jolanta Fuchsówna and Jan Brzękowski, or two type scripts of an interwar thriller „The Black Paris”
    Zapomniana powieść Joli Fuchsówny i Jana Brzękowskiego albo o dwóch maszynopisach międzywojennej powieści kryminalnej „Czarny Paryż”
    Autorzy:
    Boruszkowska, Iwona
    Wójtowicz, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089727.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the 20th century
    crime novel
    novel published in serial form
    sensation fiction and modernism
    genetic criticism
    Jolanta Fuchsówna (1899–1944)
    Jan Brzękowski (1903–1983)
    "Czarny Paryż"
    powieść kryminalna
    Jolanta Fuchsówna
    Jan Brzękowski
    edycja genetyczna
    Opis:
    Czarny Paryż [The Back Paris] is a crime novel written by Jolanta Fuchsówna, journalist and writer, and Jan Brzękowski, leading poet of the Cracow Avant-garde who lived in Paris, and serialized in the Cracow daily Ilustrowany Kurier Codzienny in 1932, but not published as a book.In this article two typescripts of the novel are analyzed and compared with the printed text, taking note of all the corrections and amendments introduced by the authors. An integral supplement to this textual study is an extract from Chapter XIII ‘A Party in the Studio of the Japanese Man’ reproduced in two versions, 1) with footnotes and modernized spelling, and 2) the original text from the typescript with all annotations.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 5; 597-614
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Cads of Young Poland according to Julian Przyboś: echoes of the early modernist apocalyptic tone
    Młodopolskie chamuły według Juliana Przybosia – o apokaliptycznej tonacji przyjętej z wczesnego modernizmu
    Autorzy:
    Misiak, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087995.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the early 20th century
    Young Poland
    Modernism
    literary dialogue
    Quarrel between the Moderns and the Ancients
    spoof
    manifesto
    plasticity
    Julian Przyboś (1901–1970)
    Jacques Derrida (1930–2004)
    Catherine Malabou (b. 1959)
    pamfletowy manifest
    apokalipsa
    plastyczność
    awangarda i ariegarda
    Opis:
    This article presents a new reading of the spoof poetic manifesto ‘Chamuły poezji’ [‘The Cads of Poetry’] written by Julian Przyboś in 1926. His use of the apocalyptic tones of early modernist poetry to lampoon a trio of acclaimed poets associated with Young Poland (especially Jan Kasprowicz) suggests a complex nature of Przyboś’s rejection and dependence on that movement. In general, the influence of Young Poland, though quite conspicuous in is juvenilia and early publications, tends to fade away. ‘Chamuły’ is a pejorative nonce word which alludes to the Biblical Ham as well as a Polish word for a cad or ill-bred bumpkin. This article adds to it another layer of meaning, based on Derrida’s interpretation of the Apocalypse, with allusions to sexual and genital imagery. And more generally, it reframes the whole Przyboś’s poetic work (not just his early poems) using Catherine Malabou’s concept of plasticity. Seen in a broader historical perspective, Przyboś’s struggles to break with Young Poland are not unlike the predicament of many eighteenth-century writers caught in the dispute between the Moderns and the Ancients, satirized in Swift’s Battle of the Books. The overall conclusion of this study is that at all times the avant-garde and the arrière-garde remain in a continuous dialogue and the innovators never lose sight of those left behind. Poetry is, after all, metamorphic and cannot be contained within within the bounds of manifestoes and artistic programmes.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 1; 48-68
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Yeży Yankowski vs. Jankowski: a breakup with young Poland and with himself (act I)
    Yeży Yankowski kontra Jerzy Jankowski. Akt zerwania z Młodą Polską i samym sobą (pierwsza odsłona)
    Autorzy:
    Okulicz-Kozaryn, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087964.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the early 20th century
    Young Poland
    Modernism
    Futurism
    Jerzy Jankowski (1887–1941)
    Zenon Przesmycki (1861–1944)
    Tadeusz Miciński (1873– 1918)
    Leon Choromański (1873–1952)
    Zygmunt Kisielewski (1882–1942)
    Filippo Tommaso Marinetti (1876–1944)
    Jerzy Jankowski
    futuryzm
    modernizm
    Młoda Polska
    krytyka młodopolska
    Tadeusz Miciński
    Leon Choromański
    Zygmunt Kisielewski
    witalizm
    urbanizm
    Opis:
    This article deals with the first phase of Jerzy Jankowski’s severing ties with the Young Poland movement and his access to the futurist avant-garde. His conversion to the new poetic worldview, which he pioneered in Poland, was reflected in his articles and poems published in Widnokrąg [Horizon], a magazine he founded in 1913 to replace Tydzień [The Week], of which he was the main publisher. The rebranding came on top of disagreements between the magazine’s contributors. The divergent views focused on the assessment of Tadeusz Miciński’s novel Xiądz Faust. In May 1913, in his former magazine, Jankowski heaped praises on it. However, the following year, when it came up for debate in the Widnokrąg between Miciński’s aficionado Zygmunt Kisielewski and the skeptically-minded Leon Choromański, Jankowski sought to distance himself from both the emotionalism and the intellectualism of his colleagues. By that time he was absolutely adamant that the antinomies of Young Poland’s high art were a trap. Now that the worship of art striving for timeless perfection would have to give way to an unpretentious concern for ‘fugitive art’, the time was ripe for working out a new aesthetic, centered on the thrilling ‘beauty of big cities’, cabaret, cinema, and modern machines. Jankowski broke with his erstwhile mentor Ferdynand Ruszczyc and Zenon Przesmycki-Miriam, to follow the incomparably more exciting Filippo Tommaso Marinetti. Meanwhile, Choromański made one last attempt to bring the young man back on track by writing an article, in which he argued that Futurism was crude, and shallow, a throwback rather than a modern breakthrough. However, his warnings made no dint in Jankowski’s faith in futurism. For him its triumph was a matter of historical necessity. And, he had already thrown in his lot with the new movement by publishing his first futurist poems, ‘Spłon lotnika’ [‘Pilot in flames’] and ‘Maggi’.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 1; 33-46
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-51 z 51

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies