Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Radio Maryja as an example of a Catholic fundamentalist environment

Autorzy:

Płachecka, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2036939.pdf

Data publikacji:

2022-03-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Fundamentalism
Radio Maryja
Tadeusz Rydzyk
Polish Catholic Church

Opis:

The aim of this article was to define the fundamentalist character of the environment concentrated around Radio Maryja the radio station. In the course of consideration an attempt was made to answer the question about the tools and methods which Tadeusz Rydzyk as a charismatic leader used to build one of the biggest fundamentalist Catholic circles not only in Poland, but also in Europe. The author attempts to define the essence of fundamentalism in the ideological dimension, pointing to religion as a sphere of exceptional susceptibility to the formation of circles of this nature. In connection with the specificity of the Polish political scene and the exceptionally strong politicization of religion in recent years, the article also attempts to characterize the Polish social mentality as a phenomenon conducive to the development of religious fundamentalism. A critical analysis of media and political speeches, or press articles related to the activities of Radio Maryja, allowed at the same time to analyze the real consequences of uncritical acceptance of the ideological messages coming from the Torun radio station.

Źródło:

Krakowskie Studia Małopolskie; 2022, 1(33); 161-176
1643-6911

Pojawia się w:

Krakowskie Studia Małopolskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Non-Diocesan Bishop of Gniezno Stanisław Bross

Autorzy:

Damazyn, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2037669.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Wyszyński
Gniezno
the Polish Catholic Church
the imprisonment of the Polish Primate

Opis:

The period of time when the Primate of Poland Stefan Wyszyński was imprisoned (1950-1953) is thought to be extremely challenging to the Polish Catholic Church. He was the head of church as well as the voice of nation who opposed the power of Communists in the country in a very explicit and radical way. After his imprisonment and isolation from the outside world, the Communist authorities started the massive infiltration and surveillance of Church. A mitered prelate, Stanisław Bross, who usurped the title of a diocesan bishop assumed power over the primate’s diocese. The Institute of National Remembrance and the Archdiocese of Gniezno do not offer any evidence of Stanisław Bross cooperation with services of the Polish People’s Republic. However, there are strong indications of his conscious and deliberate actions. His usurpation of the power in Church was leading to many divisions among the clergy. After the release a cardinal Wyszyński deprived the man of all dignity and ecclesiastical offices . The following text is the first sourcing and holistic research paper about his life and services. It includes a detailed description of the primate’s imprisonment period as well as the evaluation of the period of time.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 4 English Online Version; 125-147
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Myśl i działalność społeczna biskupa Stanisława Adamskiego

Autorzy:

Letocha, Rafal

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/641128.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

POLISH CATHOLIC CHURCH
STANISLAW ADAMSKI (BISHOP)
UNION OF EARNINGS AND ECONOMIC COOPERATIVES

Opis:

Bishop Stanislaw Adamski was one of the most important activists and social thinkers of the Polish Catholic Church of the first half of the 20th century. He devoted the majority of his activity to organizing a cooperative movement and to propagating this kind of solution on Polish soil. For years he fulfilled the function of member of the board, and then chairman of the Union of Earnings and Economic Cooperatives, which was the headquarters of all Polish cooperatives in the Prussian partition. After Poland gained independence he saw in the cooperative movement an excellent way of creating a strong middle class in Poland, the third estate the lack of which had apparently had such an effect on the earlier fortunes of the country. In his work he also emphasised strongly the moral basis and psychological effects of this movement, stressing that it would be favourable to the development of various desired characteristics, attitudes and behaviours, and therefore fulfil an educational role.

Źródło:

Studia Religiologica; 2010, 43; 157-167
0137-2432
2084-4077

Pojawia się w:

Studia Religiologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Marcin Kromer (1512–1589) w walce o reformę Kościoła w Polsce. „Sermo de tuenda dignitate sacerdotii”
Martinus Cromerus in the fight for the Church in Poland. Sermo de tuenda dignitate sacerdotii

Autorzy:

Dziuba, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2143546.pdf

Data publikacji:

2022-08-18

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Renaissance
Polish Catholic Church
Martinus Cromerus
rhetoric
reform
priesthood
Council of Trent

Opis:

The author of this article discusses the circumstances of delivering a speech Sermo de tuenda dignitate sacerdotii by Martinus Cromerus, analyzes its content and style. Proves that iuvenilis sermo is worth attention because of the author’s great rhetorical workshop, excellent biblical and patrological preparation as well as general erudition. The speech was composed according to the priciples of classical rhetoric and it is inspired by the speeches of Cicero.

Źródło:

Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2022, 32, 1; 135-150
0302-7384

Pojawia się w:

Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Nie-ordynariusz gnieźnieński Stanisław Bross
Non-Diocesan Bishop of Gniezno Stanisław Bross

Autorzy:

Damazyn, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2037695.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Wyszyński
Gniezno
Kościół
uwięzienie prymasa
the Polish Catholic Church
the imprisonment of the Polish Primate

Opis:

Niezwykle trudny dla Kościoła w Polsce był czas uwięzienia prymasa Stefana Wyszyńskiego (1950-1953), który był głową Kościoła i głosem narodu, jawnie i radykalnie przeciwstawiającym się władzy komunistów w kraju. Po jego aresztowaniu i całkowitym odizolowaniu od świata zewnętrznego władza komunistyczna rozpoczęła zmasowaną akcję infiltracji i inwigilacji Kościoła. W diecezji prymasowskiej władzę przejął infułat Stanisław Bross, który uzurpował sobie tytuł ordynariusza diecezji. Nie zachowały się w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej ani Archidiecezji Gnieźnieńskiej dowody jego współpracy z służbami PRL, ale wiele wskazuje na jego świadome i celowe działanie. Jego uzurpacja władzy w Kościele prowadziła do licznych podziałów wśród duchowieństwa. Po uwolnieniu, kardynał Wyszyński pozbawił go wszystkich godności i urzędów kościelnych. Poniższy tekst jest pierwszym źródłowym i całościowym opracowaniem jego życia i posługi, ze szczególnym uwzględnieniem okresu uwięzienia prymasa, oraz próbą oceny tego czasu.
The period of time when the Primate of Poland Stefan Wyszyński was imprisoned (1950-1953) is thought to be extremely challenging to the Polish Catholic Church. He was the head of church as well as the voice of nation who opposed the power of Communists in the country in a very explicit and radical way. After his imprisonment and isolation from the outside world, the Communist authorities started the massive infiltration and surveillance of Church. A mitered prelate, Stanisław Bross, who usurped the title of a diocesan bishop assumed power over the primate’s diocese. The Institute of National Remembrance and the Archdiocese of Gniezno do not offer any evidence of Stanisław Bross cooperation with services of the Polish People’s Republic. However, there are strong indications of his conscious and deliberate actions. His usurpation of the power in Church was leading to many divisions among the clergy. After the release a cardinal Wyszyński deprived the man of all dignity and ecclesiastical offices . The following text is the first sourcing and holistic research paper about his life and services. It includes a detailed description of the primate’s imprisonment period as well as the evaluation of the period of time.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 4; 133-156
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Drewniane obiekty sakralne – szanse, możliwości, zagrożenia. Próba analizy tematycznej (na przykładzie zabudowań z terenów województwa lubelskiego)
Wooden religious buildings – chances, opportunities, threats, and risks. Case study based on analysis of properties in Lublin Province

Autorzy:

Gleń, P.
Jarocka-Mikrut, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/391298.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej

Tematy:

kościół polskokatolicki
cerkiew
architektura wernakularna
ochrona dziedzictwa
Polish Catholic Church
Eastern Orthodox church
vernacular architecture
heritage protection
heritage conservation

Opis:

obszar wschodniej Polski cechuje znaczna liczba zachowanych przykładów drewnianej architektury sakralnej. Na przestrzeni lat podjęto jednak wiele decyzji, w znacznej mierze związanych z historycznymi wydarzeniami, które wpłynęły na ich formę oraz stan zachowania. Skutkiem owych działań są przekształcenia, w tym również daleko idące, nieodwracalne, którym podlegały wspomniane budowle. Tym samym ich wartość jako dziedzictwa regionu została zatarta bądź utracona. Równie często zdarza się, iż niewielkie świątynie drewniane nie spełniają wymagań wiernych m.in. w zakresie ich powierzchni oraz standardów co powoduje, iż liturgie przenoszone są do nowobudowanych obiektów. Działania wymienione narażają dawne budowle na wykluczenie ich z pełnienia funkcji użytkowych. W niniejszym artykule przedstawione zostały trzy obiekty drewniane, sklasyfikowane przez autorów jako nadal bądź w przeszłości mogące należeć do zespołu wernakularnych (w tym również obiekt relokowany jednak posiadający niegdyś cechy architektury regionu, z którego został przeniesiony) oraz popełnione na przestrzeni lat błędy związane z ich utrzymaniem. Zaakcentowany został również przypadek świątyni, która warta jest szerszej dyskusji celem zachowania jej wartości.
Eastern Poland is abundant with wooden religious buildings. Over the years, however, a considerable number of decisions concerning historic events were made and they exerted influence on the form and state of preservation of these buildings. Consequently, profound, radical, and irreversible transformations took place in these properties. For this reason, either the value of these buildings, which were considered regional heritage, decreased or they became worthless at all. Furthermore, it frequently happens that wooden churches and shrines of modest size fail to meet expectations raised by the faithful, e.g. in terms of their size and standards. For this reason, liturgies are done in newly built premises and the buildings in question stop serving their former functions. This article discusses three wooden buildings that, according to the author of this paper, used to or still do fall under the category of vernacular buildings (including also relocated buildings with architectural elements characteristic to the region from which it was moved). This article also examines maintenance mistakes that were made over the years to this type of real estate. The author pays particular attention to a specific church which, due to its outstanding value, is worth more extensive discussion.

Źródło:

Budownictwo i Architektura; 2015, 14, 3; 295-302
1899-0665

Pojawia się w:

Budownictwo i Architektura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Celebracja misterium Bożego miłosierdzia w roku liturgicznym Kościoła Polskokatolickiego
The celebration of the mystery of God’s mercy in the liturgical year of the Polish Catholic Church

Autorzy:

Rataj, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/494614.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie

Tematy:

miłosierdzie Boże
kult
rok liturgiczny
Kościół Polskokatolicki
the mercy of God
worship
liturgical year
the Polish Catholic Church

Opis:

Charakterystyczną cechą katolickiej myśli teologicznej ostatnich lat, jest zainteresowanie tematem miłosierdzia. Miłosierdzie Boże oprócz biblijno-dogmatycznego posiada również wymiar liturgiczny. Liturgia bowiem stanowi uprzywilejowane miejsce doświadczenia i głoszenia miłosierdzia Bożego. Dokonuje się to w ciągu całego roku liturgicznego. W rytmie i wydarzeniach czasu bowiem Kościół wspomina i przeżywa tajemnice zbawienia, doświadczając miłosierdzia Bożego, które najpełniej objawia nam Jezus Chrystus. Kościół wyraża i przeżywa swoją wiarę we wszystkich modlitwach, ale czyni to w sposób szczególny w modlitwach towarzyszących sprawowaniu Eucharystii w ciągu całego roku liturgicznego. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie, w jaki sposób misterium Bożego miłosierdzia celebrowane i odsłaniane jest podczas sprawowania Mszy Świętej w Kościele Polskokatolickim w trakcie całego roku liturgicznego. Nie ma dnia, aby Kościół sprawując Eucharystię, nie odwoływał się do Boga miłosiernego. Mówią o tym modlitwy zawarte w Obrzędach Mszy Świętej Kościoła Polskokatolickiego. Kościół przy każdej okazji wkłada w usta szafarzy świętych misteriów głębokie wołanie ku miłosiernemu Bogu. Nie zależnie od wszelkich wezwań do miłosierdzia Bożego wprost zamieszczonych w Obrzędach Mszy Świętej, Najświętsza Ofiara jest w swej istocie najpotężniejszym błaganiem Boga o litość i miłosierdzie.
A characteristic feature of Catholic theological thought in recent years is the interest in the subject of God`s mercy. The mercy of God apart from its biblical and dogmatic aspect also has a liturgical dimension. Indeed, the liturgy is the privileged place of the experience and proclamation of mercy. This is done throughout the liturgical year. In the rhythm of events and the time we remember and live the mysteries of salvation, experiencing God`s mercy which is most fully revealed by Christ. The Church expresses and experiences her faith in all prayers but does so in a special way in the prayers accompanying the celebration of the Eucharist throughout the liturgical year. The purpose of this article is to show how the mystery of God`s mercy is revealed and celebrated during the celebration of Mass throughout the liturgical year in the Polish Catholic Church. Not a day goes by as the Church celebrates the Eucharist where she does not refer to a merciful God. Prayers contained in the Rite of Mass of the Polish Catholic Church speak of this. At every opportunity the Church cries out to the God of mercy. Of all the calls to the mercy of God which are part of the Holy Mass, the Holy Sacrifice is in its essence the most powerful plea before God for pity and mercy.

Źródło:

Rocznik Teologiczny; 2018, 01; 89-110
0239-2550

Pojawia się w:

Rocznik Teologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Spektakl Zakonnice Odchodzą po Cichu jako Przykład Tendencji Demaskatorskich w Polskim Teatrze Dokumentalnym
The Performance The Nuns Leave Quietly as an Example of the Unmasking Tendencies in Polish Documentary Theatre

Autorzy:

Zimnica-Kuzioła, Emilia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/424587.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

Tematy:

teatr dokumentalny
non-fiction
społeczne tabu
zakonnice
polski kościół katolicki
documentary theater
social taboo
nuns
Polish catholic church

Opis:

Artykuł dotyczy tendencji demaskatorskich w polskim teatrze dokumentalnym. W pierwszej części Autorka podejmuje próbę ujęcia differentia specifica teatru dokumentalnego i rozważa przyczyny zwiększonego zainteresowania tym nurtem zarówno ze strony profesjonalnych krytyków, jak i potocznych widzów. Druga część tekstu stanowi analizę spektaklu Zakonnice odchodzą po cichu, zrealizowanego w opolskim Teatrze im. Jana Kochanowskiego. Przedstawienie powstało na kanwie głośnego reportażu Marty Abramowicz, która przeprowadziła dwadzieścia rozmów z byłymi mniszkami. Twórczynie spektaklu poszerzyły jego spektrum tematyczne o problem aktorstwa i poszukiwały analogii pomiędzy powołaniem zakonnym i misją społeczną aktora. Rozważając problem demaskatorskiego charakteru nagrodzonego Złotą Maską dzieła teatralnego, Autorka konstatuje, iż dotyczy ono kwestii tabuizowanych w publicznym dyskursie i dlatego generuje tak silne emocje widzów. Relacje sióstr, które odeszły z zakonu to ich subiektywna prawda, to zwierzenia intencjonalnie hiperbolizujące ciemną stronę zakonnej rzeczywistości. Niemniej przełamują one milczenie na temat realiów zakonnego życia i animują dyskusję dotyczącą podrzędnej roli kobiet w strukturach Kościoła. Teatr dokumentalny ma zatem potencjał odkrywania treści niepopularnych, traktowanych jako społeczne tabu.

Źródło:

Sztuka i Dokumentacja; 2018, 18; 241-247
2080-413X

Pojawia się w:

Sztuka i Dokumentacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Problem konieczności wypełnienia warunków dotyczących stron umowy małżeńskiej określonych przez ustawodawstwo Kościoła Polskokatolickiego w przypadku zawierania małżeństwa mieszanego przez katolika w Kościele Polskokatolickim
The Issue of the Necessity to Meet the Requirements Concerning the Parties Contracting a Marriage as Specified by the Legislation of the Polish Catholic Church in the Case of a Mixed Marriage Contracted by a Catholic in the Polish Catholic Church

Autorzy:

Dzierżon, Ginter

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/663359.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

umowa małżeńska
małżeństwo mieszane
Kościół Polskokatolicki
warunki umowy
obligation
contracting parties
Polish Catholic Church
requirements of marital contract

Opis:

The analyses presented in the article show that the obligations regarding the contracting parties codified in § 63, n. 1-3 of „Marriage Law of the Polish Catholic Church” do not in general collide with the requirements specified by the legislator in can. 1125, n. 1-3 CIC. Therefore, meeting the obligations by the Catholic party does not contradict the doctrinal approach of Roman Catholic Church to the issue of mixed marriages. The author believes that if a Catholic is willing to enter into marriage with a member of Polish Catholic Church, the marital contract enters the juridic area of the Polish Catholic legislator. It is this legislator that has the right to specify, according to his own system presumptions, the conditions necessary to contract this type of marriage which, in consequence, should be fulfilled by the Catholic party.

Źródło:

Ius Matrimoniale; 2014, 25, 4; 45-55
1429-3803
2353-8120

Pojawia się w:

Ius Matrimoniale

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Sukcesja urzędu biskupiego w nauczaniu Kościoła Rzymskokatolickiego i Kościoła Polskokatolickiego w RP z uwzględnieniem problemu biskupów wędrownych (episcopi vagantes)
Succession of the episcopal ministry in the teaching of the Roman Catholic Church and the Polish-Catholic Church in the Republic of Poland with regard to the problem of wandering bishops (episcopi vagantes)

Autorzy:

Wawrzyńczak, Szymon Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/22676882.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi

Tematy:

sukcesja apostolska
ekumenizm
Kościół Rzymskokatolicki
Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej
starokatolicyzm
apostolic succession
ecumenism
Roman Catholic Church
Polish-Catholic Church in the Republic of Poland
Old Catholic movement

Opis:

The issue of apostolic succession is one of the subjects of ecumenical dialogue between the Roman Catholic Church and the Polish-Catholic Church in the Republic of Poland. Thanks to studies conducted in this area, it is possible to ascertain the preservation in the Polish-Catholic Church of the historical succession, originating through the Churches of the Union of Utrecht from the Roman Catholic Church. A difference, howewer, is the approach of the two communities to the succession of the episcopal ministry outside the community of the Church. The Old Catholic Churches, and hence the polish-catholics, do not recognise the validity of episcopal ordinations conferred outside the ecclesial community and without a specific mandate to confer them, even if the proper rite of conferral has been observed. The Roman Catholic Church, while regarding the conferral and reception of episcopal orders without papal nomination as giving rise to excommunication, nevertheless recognises their sacramental effect if the substance, form and proper intention of the conferral have been preserved.

Źródło:

Łódzkie Studia Teologiczne; 2022, 31, 4; 57-70
1231-1634

Pojawia się w:

Łódzkie Studia Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Political Catholicism in Poland in 1945–1948. An Overview of Political Activity of Catholics

Autorzy:

Pazik, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/953699.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

political Catholicism
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Christian Democracy

Opis:

The article is a reconstruction of the most important strands in the historiography devoted to the political activity of the laity after 1945, especially the period between 1945 and 1948. The author first discusses pre-1989 literature and then the most recent studies devoted to political Catholicism in Poland. In the main part of the article he presents three strands in historiography: research into the Labour Party, research into groups associated with Catholic socio-political weeklies, and biographies and syntheses of the history of the Catholics and the Church.

Źródło:

Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 2
0023-5903

Pojawia się w:

Kwartalnik Historyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Reorganizacja archidiecezji gnieźnieńskiej na podstawie bulli cyrkumskrypcyjnej Vixdum Poloniae unitas z 1925 roku
Reorganizing the Archdiocese of Gniezno in Accord with the Bull of Circumscription Vixdum Poloniae Unitas of 1925

Autorzy:

Krucki, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2040580.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

archidiecezja gnieźnieńska
archidiecezja poznańska
organizacja Kościoła katolickiego w Polsce
ustrój Kościoła katolickiego w Polsce
cyrkumskrypcja
bulla Vixdum Poloniae unitas
Archdiocese of Gniezno
Archdiocese of Poznań
organization of the Catholic Church in Poland
functional structure of the Polish Catholic Church
circumscription
papal bull Vixdum Poloniae Unitas

Opis:

Na skutek zaborów historyczne terytorium archidiecezji gnieźnieńskiej zostało podzielone między Rosję i Prusy. Na terenie państwa Hohenzollernów znalazła się stolica archidiecezji – Gniezno wraz z obszarem kanonicznym, który składał się z 3 odrębnych enklaw. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości ważnym problemem okazało się zreorganizowanie struktur Kościoła, aby mógł on właściwie wypełniać swoją misję duszpasterską. Kwestią tą zajął się Episkopat Polski, który w latach 1919-1924 przedstawił kilka koncepcji dokonania nowych rozgraniczeń pomiędzy diecezjami. Niektóre z nich wpłynęły na tenor bulli cyrkumskrypcyjnej Piusa XI Vixdum Poloniae unitas z 28 X 1925 r., która ustanowiła dwie nowe metropolie: krakowską i wileńską, a także cztery diecezje: częstochowską, katowicką, łomżyńską i pińską. Nie mniej ważne okazały się zawarte w niej wytyczne odnoszące się do ustroju i organizacji archidiecezji gnieźnieńskiej. W ich świetle przyłączono do archidiecezji świętowojciechowej dwa poznańskie dekanaty: miłosławski i jarociński (23 parafie), choć jednocześnie odłączono na rzecz Poznania dekanaty ołobocki i krotoszyński (24 parafie). Zamiana ta zlikwidowała istniejące w archidiecezji gnieźnieńskiej enklawy, a jej ujednolicony obszar objął ok. 12.000 km2. Uzyskany na mocy bulli Vixdum Poloniae unitas kształt terytorialny utrzymał się do 1992r., czyli momentu ogłoszenia przez papieża Jana Pawła II bulli Totus Tuus Poloniae populus.
The Patritions of Poland introduced a demarcation line within the historically united territory of the Archdiocese of Gniezno. Some of its was incorporated into Russia, while the other into Prussia. Gniezno - the bishop's seat - was located in the Hohenzollerns' state, along with its canonical area consisting of 3 separate districts. When Poland reached for independence, the Catholic Church found itself in an urgent need to reorganize its territorial structure, so as to become effective in its pastoral mission in the new circumstances. This problem was scrutinized by the Polish Episcopate in the years 1919-1924. A number of conceptions were developed for how to redefine the borders of the particular dioceses. Some of these reflections are visible in the Bull of Circumscription issued by Pius XI Vixdum Poloniae Unitas as of 28 October 1925.This document announced the emergence of two new metropolises: of Cracow and Lviv; and of four new dioceses: of Częstochowa, Katowice, Łomża and Pinsk. Of considerable import were also papal decisions as for the structure and organization of the Archdiocese of Gniezno. The pope decreed that two Poznań deaconries − of Miłosław and Jarocin − be integrated within the Archdiocese of Gniezno (with 23 parishes altogether). At the same time, the deaconries of Ołobok and Krotoszyn (24 parishes) were separated from Gniezno, and integrated within the Poznań archdiocesan structure. This reorganization eliminated enclaves in the Archdiocese of Gniezno and produced a structurally coherent ecclesiastic unit, which covered about 12000 sq.km. The resultant territorial organization remained valid until 1992, that is untilJohn Paul II's Bull Totus Tuus Poloniae Populus.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 4; 179-195
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Prześladowania Kościoła katolickiego na ziemiach polskich w dobie powstania styczniowego w świetle raportu konsulatu Francji w Warszawie z 1969 roku

Autorzy:

Wojda, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/546602.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

French General Consulate in Warsaw
Catholic Church in the Polish Kingdom
Rome Catholic Spiritual Council in Petersurg
Church persecutions
Meyer's report
translation

Opis:

Seventieth of XIX century were very hard for Catholic Church in Polish Kingdom. Main reason was aim for independency in Poles' hearts. Deeply connected with polish nation, Church suffered because of Tsar' political repression. Although different stages of its history are not closely connected with post uprising's repressions. Report of French General Consulate in Warsaw bearing a date 1869 stress accent on same kind of the Catholic Church persecutions, which were undertaken against bishops and diocese administrators, and some of them were died during deportation on Siberia, north or south Russia. HIerarchy was put in difficult position. They had to choose or to subordinate so called Rome Catholic Spiritual Council in Petersburg or stay by the Apostolic See side. Bishop Konstanty Łubieński is acknowledged as the first Vivtim of the repressions. Outlook upon history of persecutions, which is presented, shows not only Church but points out harmful consequences Russia's politycs in the Church and society of the Polish Kingdom. Cited archival source lets us know way of looking and analysing history during 1861-1869 by French diplomats.

Źródło:

Civitas et Lex; 2016, 4(12); 67 - 88
2392-0300

Pojawia się w:

Civitas et Lex

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Religia i religijność w czasie koronawirusa na przykładzie Polski. Perspektywa socjologiczna

Autorzy:

Stachowska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2134297.pdf

Data publikacji:

2020-12-01

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Religioznawcze

Tematy:

The Catholic Church
Polish religiousness
secularization
mediatisation

Opis:

The coronavirus pandemic and the preventive measures introduced together with it, in many countries have changed the previous ways of functioning and activity of people in various spheres, including also the religious one. Restricting mobility, the recommended social distancing have influenced the conventional forms of religious activity, which initially was connected with a radical limitation of the number of persons participating in the liturgy in Poland, while with time it meant closing church buildings entirely. As a result, actions were taken by the Catholic Church allowing for inter alia maintaining the contact of the faithful with the community as well as the remote participation in the liturgy. This article will attempt to outline the initiatives taken by the Church in the time of the spread of the pandemic, which were a form of adjusting to the introduced restrictions, at the same time being a form of the continuation of the pastoral activities. This will make it possible to show to what extent in the period of the pandemic the Polish religiousness has preserved its vitality so far, which distinguishes itself in comparison with other countries of Western Europe. The image of religion and religiousness in Poland in this unusual period will be shown two-dimensionally. First of all, a reconstruction of the official position of the Church in Poland in the period of the pandemic will be made, together with presenting a part of the undertaken initiatives. Secondly, the extent of the media interest in the offer of the liturgy will be demonstrated. The multi-dimensional perspective will make it possible to present the role of the Church and the actions implemented by it, as well as the religious activity of the Polish people during this special time.

Źródło:

Przegląd Religioznawczy; 2020, 3/277; 111-126
1230-4379

Pojawia się w:

Przegląd Religioznawczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

WIZYTA DUSZPASTERSKA KS. KARD. JÓZEFA GLEMPA, PRYMASA POLSKI W ANGLII, WALII I SZKOCJI W DNIACH OD 21 LUTEGO DO 4 MARCA 1985 ROKU ORAZ W IRLANDII W DNIACH OD 18 DO 23 STYCZNIA 1988 ROKU
PASTORAL VISITS CARDINAL JÓZEF GLEMP, PRIMATE OF POLAND, IN ENGLAND, WALES AND SCOTLAND FROM FEBRUARY 21, 1985 TO JANUARY 4, 1985 AND IN IRELAND FROM JANUARY 18, 1988 TO JANUARY 23, 1988

Autorzy:

Wyszowadzki, Władysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/489992.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara

Tematy:

pasterska wizyta Prymasa Polski, dialog ekumeniczny, Polski rzymskokatolicki kościół w Wielkiej Brytanii
a pastoral visit by the Primate of Poland, ecumenical dialogue, Polish Roman Catholic Church in Great Britain

Opis:

The article describes a pastoral visit by Cardinal Jozef Glemp, the Polish Primate in Great Britain (England, Scotland and Wales) in 1985 and a visit in Ireland in 1988. The author portrays the significant meaning of the visit equally to the Polish Catholic community on the British Isles and to the Primate's unprecedented contribution in building a bridge between the Polish and the British communities. The visit contributed to the better understanding by the British people of the history, mentality and the cultural values of the society of the Polish nation. At the same time it also helped to influence a lively ecumenical dialog between Christian communities in Great Britain. It highlighted to the Western world the difficult political situation of the communist Poland, oppressed by leaders hostile to the church. The visit by Cardinal Glemp assisted greatly in initiating new programmes of helping Poles back home in areas of medicine, culture and society in general. The author reminds us of the significance of the Primate’s visit, vividly commented by the British media: television, radio and the press, which unanimously related with great respect and recognition for the Head of the Polish Church and all its official meetings with the hierarchy of the Catholic and Anglican churches in Britain.

Źródło:

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2017, 24; 545-555
1234-8880

Pojawia się w:

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

The Polish People from Rosières (Central France) and the Heritagization of Saint-Albert Church

Autorzy:

Etienne, Guillaume

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/470055.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

Heritagization
Catholic Church
Polish
Portuguese
Rosières
Industrial paternalism

Opis:

We will question the appropriation of a place of worship by various migration communities from the working-class town of Rosières, especially by Polish and Portuguese people. Located in central France, the town was built, in a paternalistic move by a factory of the same name during the nineteenth and twentieth centuries. All the buildings were built on the initiative of the factory’s successive administrations. At the beginning of the twentieth century, the administration started hiring immigrants (first from Poland, then from Portugal and postcolonial countries). By studying the process which led the factory’s management to sell the church to the municipality between 1999 and 2003, we shall observe, on the one hand, the shift of the church’s status in the townspeople’s representations (from a religious symbol to a social one) and, on the other hand, that the mobilization ending with the sale was instigated by those professing Polish ancestry.

Źródło:

Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2015, 4; 59-72
2299-4645

Pojawia się w:

Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

The Catholic Church in Poland in the Publications of Trybuna Ludu from 1949

Autorzy:

Łupiński, Józef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2150790.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Polish People’s Republic
Trybuna Ludu
Catholic Church

Opis:

This journal article discusses articles about the Catholic Church in Poland that appeared in the daily Polish newspaper Trybuna Ludu [The People’s Tribune] in 1949. This official publication of the Polish United Workers’ Party (Polska Zjednoczona Partia Robotnicza) played an important role in spreading propaganda during communist rule in the Polish People’s Republic. During this time, the communist authorities sought to subordinate and neutralize the Church. The year 1949 was particularly important in the history of the relationship between the state and the church because it was then that the communist authorities launched a media offensive against the Catholic Church. While the authorities officially claimed to guarantee religious freedom, they forbid religion from being taught in Polish schools and supported only pro-government “patriot priests.” Specifically, Trybuna Ludu reported lawsuits filed against priests who supported the anti-communist underground. An analysis of these articles demonstrates how the communist party used Trybuna Ludu as a tool to spread propaganda.

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2019, 18; 201-215
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

BETWEEN UNIVERSALISM AND ETHNIC PARTICULARISM: POLISH MIGRANTS TO THE UNITED KINGDOM; PERSPECTIVE FROM THE PSYCHOLOGY OF RELIGION

Autorzy:

Grzymała-Moszczyńska, Halina
Hay, David
Krotofil, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/580435.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

POLES IN THE UK
POLISH PRIESTS
CATHOLIC CHURCH

Opis:

Detailed analysis of the research results pertaining to the role of religion in acculturation process of Poles in UK clearly points to the fact that Polish priest become a key person for understanding dynamic of acculturation process of both groups: immigrants and host population. Therefore the following perspectives on the role of Polish priest will be provided: • Perspective of Polish priests working in UK • Perspective o Polish parishioners • Perspective of British parishioners • Perspectives of Polish church hierarchy • Perspectives of British Church hierarchy • Perspectives of British priest with whom Polish priest shares work in the parish Paper points to various difficulties in fulfilling expectations of different groups towards Polish priests, conflictual characteristic of priest’s role, and deficits in proper preparation of priests for their work in UK. As the theoretical background of the process The Interactive Acculturation Model ( Bourhis, Moise, Perreault, Senecal 1997) will be employed. The model points to the influence of host population on the final outcome of acculturation process of newly arriving group.

Źródło:

Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2011, 37, 1(139); 223-236
2081-4488
2544-4972

Pojawia się w:

Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Wyjazdy katolików świeckich z Polski na obszar poradziecki po 1989 r. jako forma pomocy Kościołowi na Wschodzie
The departures of catholic laity from Poland to the post-Soviet states after 1989 as a way of helping Church in the East

Autorzy:

Lubicz Miszewski, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/521452.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Społecznych. Instytut Studiów Międzynarodowych

Tematy:

Catholic Church
USSR
Polish laity
post-Soviet states

Opis:

Religious freedom as it was at the end of the USSR has enabled the revival of the Roman Catholic Church. In addition to the clergy, useful help in this process is played by lay people, coming in to the post-Soviet states, among others, from Poland. The article contains an analysis of surveys conducted among representatives of Polish laity who after 1989 came in to support priests in pastoral work in parishes located just behind the eastern border of the Republic of Poland.

Źródło:

Wschodnioznawstwo; 2017, 11; 313-323
2082-7695

Pojawia się w:

Wschodnioznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Obraz duszpasterstwa polskojęzycznego w Europie na podstawie wizytacji Rektora Polskiej Misji Katolickiej w Belgii
The image of the polish-speaking chaplaincy in Europe based on the visitation conducted by The Rector of The Polish Catholic Mission in Belgium

Autorzy:

Szymański, Józef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1026426.pdf

Data publikacji:

2012-06-25

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Belgia
Polonia
Kościół katolicki
Belgium
Polish diaspora
Catholic Church

Opis:

The Catholic church in Poland undertook steps to provide optimal pastoral care for the Polish people abroad. These activities were formalized through the creation of the Polish Catholic Missions. The first Polish Catholic Mission was created in France (1922), next one in January 1926 in Belgium. This mission extended its power over Denmark, Holland (1927). The priests who successively held the office of Rector of the Polish Catholic Missions: T. Kotowski, W. Kudłacik and R. Moskwa organized pastoral, cultural, educational life among the Polish people and left, in the form of statements and reports, the descriptions of the condition and situation of the Polish emigrants abroad.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2012, 97; 361-376
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Polszczyzna na Mohylewszczyźnie – przeszłość i stan obecny (raport z badań terenowych)

Autorzy:

Ostrówka, Małgorzata
Golachowska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676816.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Belarus
the Mohylew region
Catholic Church
the Polish language

Opis:

Polish language in the Mohylew region – the past and present (the report on field research)The research in the Mohylew region is a continuation of research concerning the language of Catholics in former North-Eastern Borderland. The work contains an outline of the history of the Mohylew region including the history of the Catholic Church, education and functioning of Polish in this land. Besides Mohylew the following places were visited: Czausy, Faszczówka and Bezczynne where parishes are being revived. Evangelisation is in Belorussian and only in Mohylew one Holy Mass is in Polish every day. Conclusions: The Polish language in the Mohylew region has been functioning since 16th century what is confirmed in Mohylew town chronicles grave inscriptions in local Polish Cemetary. It has also been, excluding Jesuit parishes (Jesuits evangelised in the language of a given nationality, wrote catechisms and grammars) the language of prayers and lithurgy. The result of the progress of russification was that the range of its use narrowed down. The next stage (20’s and 30’s of 20th century) of the fight with the Church and religion led to interrupting passing the Polish language even in those families where it survived throughout former stages. In this way the Polish tradition was interrupted. At present it is very difficult to meet people using the old local Polish language. The Polish with regional features can be heard with those people who came to Mohylew after the World War II. There is also another quality: the language learned at school or courses. The Polish language is generally idiolectally diverse, its shape depends on the degree of fluency in Polish. On the basis of reviving catholicism and the Polish language with numerous young people who discovered their roots there is a process of reconstructing the Polish identity. Польский язык на Могилёвщине – прошлое и современность (отчёт по полевым исследованиям)Полевые исследования на Могилёвщине являются продолжением проводимых авторами исследований языка католиков на бывших северо-восточных рубежах Польши. В статье представлен краткий очерк истории Могилёвщины, католической церквы, просвещения на польском языке и функционирования польского языка на исследуемой территории. Кроме Могилёва авторы статьи посетили Чаусы, Фащевку и Бесчине. В этих местностях возрождаются католические приходы. Евангелизация и богослужения ведутся на белорусском языке. Только в Могилёве ежедневно одна месса происходит на польском языке. Выводы: Польским языком на Могилёвщине пользовались с XVI века, что подтверждают городские хроники и надписи на местном Польском кладбище. Кроме того он был (за исключением приходов, которые вели иезуиты, которые вели римскокатолическое вероучение на национальных языках) языком молитвы и литургии. По мере усиливания руссификации во время разделов Польши, использование польского языка уменьшалось. Очередной период (20-е и 30-е годы ХХ века) борьбы с католической церковью и религией стали причиной прекращения передачи польского языка даже в тех семьях, в которых он сохранился в предыдущий период. Одновременно прекратилась польская традиция. В настоящее время трудно найти людей, говорящих на давнем местном польском языке. Польский язык, насыщенный региональными диалектными чертами, встречается ещё у лиц, которые прибыли на Могилёвщину после второй мировой войны. Мы обнаружили ещё одну разновидность польского языка – это язык выученный в школе и на языковых курсах. В общем польский язык на Могилёвщине сильно дифференцирован в зависимости от индивида, а его качество от степени присвоения данного кода. Опираясь на возрождающийся католицизм и польский язык у многих молодых людей, которые обнаружили свои польские корни, наступает процесс реконструкции польского самосознания.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2012, 36
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Kościół katolicki wobec reform szpitalnictwa u schyłku I. Rzeczypospolitej

Autorzy:

Srogosz, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195725.pdf

Data publikacji:

2020-09-30

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Catholic Church
reforms
hospitals
end of the Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

In individual cases of hospitals, we can see a far-reaching convergence of views, especially when this did not significantly affect the interests of groups or institutions. However, there were extremely fierce disputes over the proposals that undermined the monopolistic position of the Church and its income. During the Four-Year Sejm, anticlerical tendencies intensified. The Authorities of the Four-Year Sejm tried to solve the problem of hospital funds, repeatedly raised in the 18th century (and earlier), but – a.o., due to the resistance of some clergymen - they managed to gather only some information from hospital managers. The activities of the authorities with regard to the hospitals tentatively aimed at their medicalisation, whereas the Church, in its mainstream, adhered to inalterability of social care and opposed any interference or change.

Źródło:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 1; 190-204
1232-1575

Pojawia się w:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Historia Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski „Księżówka” w Zakopanem w latach 1945–1990
The History of the “Księżówka” Retreat House of the Polish Bishops Conference in Zakopane in 1945–1990

Autorzy:

Szczepaniak, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/595450.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego

Tematy:

Catholic Church in the Polish People’s Republic
Polish Bishops Conference
Zakopane
retreat house
“Księżówka”
Kościół w PRL
Konferencja Episkopatu Polski
domy rekolekcyjne
„Księżówka”

Opis:

Artykuł jest kontynuacją historii „Księżówki” – Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski w Zakopanem. Autor ukazuje w nim funkcjonowanie domu w peerelowskim okresie zmagań z władzami administracyjno-politycznymi o byt w warunkach narzucanych przez totalitarny ustrój.
The article is continuation of the history of “Księżówka” – the retreat house of the Polish Bishops Conference in Zakopane. The author shows the functioning of the house during the time of the Polish People’s Republic and the struggles with the administrative-political authorities for existence under conditions imposed by the Communist regime.

Źródło:

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2017, 37, 2; 191-208
0137-3420

Pojawia się w:

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

The Polish Church and the “Thaw” of 1956

Autorzy:

Wenklar, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/668289.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

Catholic Church
Polish People’s Republic
state-church relations
thaw
Stefan Wyszyński
Władysław Gomułka

Opis:

The process of “thaw”, developing in Poland after the death of Joseph Stalin, for a long time did not include the aspect of religious freedom. Demands to restore the possibility of free worship, teaching religious education, and, above all, the release of the Primate Cardinal Stefan Wyszyński, were always present in the society, as evidenced by school strikes or slogans appearing during the Poznań events of June 1956. The changes of October 1956, initiated by the 8th plenary of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party, led to an improvement in state-Church relations and implementation of the most important postulates of the Church, including the return of the Primate to Warsaw, the reinstatement of religious education in schools, and the return of chaplains to prisons and hospitals. The authorities, however, did not treat the above as part of a binding agreement. As early as in the 1957 and 1958 activities restricting the functioning of the Church began. The symbolic markings of the process were the attack on the Primate’s Institute at Jasna Góra in 1958 and the withdrawal of consent for the construction of the church in Kraków’s Nowa Huta. Finally, in 1961, religious education was removed from schools, and in 1962 a separate department of the Security Service was established for the sole purpose of the fight against religion. Although the practices of the Stalinist period did not make their comeback, the 1956 thaw appeared to be only a short episode in a constant conflict between the communist state and the Roman Catholic Church.

Źródło:

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2019, 9, 2; 69-90
2391-6559
2083-8018

Pojawia się w:

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Historia Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski „Księżówka” w Zakopanem w latach 1910–1945
The History of the “Księżówka” retreat house of the Polish Bishop Conference in Zakopane in the years 1910–1945

Autorzy:

Szczepaniak, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/595607.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego

Tematy:

Kościół w Polsce; Konferencja Episkopatu Polski; Zakopane; domy rekolekcyjne;
Catholic Church in Poland; Polish Bishop’s Conference; Zakopane; retreat house;

Opis:

W artykule została przedstawiona droga do zrealizowania, podjętego w 1891 r., przez Stowarzyszenie Domu Zdrowia dla Kapłanów w Zakopanem założenia, budowy domu wspólnoty, z uwzględnieniem bazy zakładu leczniczego. Obiekt przyjmował różną formułę: od domu dla księży w celach zdrowotnych, turystycznych po współczesne funkcje rekolekcyjno-szkoleniowe; od przeznaczenia dla osób wyłącznie duchownych, po szeroką ofertę korzystania z domu przez osoby świeckie. Tekst wprowadza w atmosferę panującą w „Księżówce” w czasach zaboru austriackiego, w II Rzeczypospolitej oraz w okresie okupacji hitlerowskiej.
The article depicts the way in which the house for priests in Zakopane was formed. It starts from the decision adopted by the Health House for Priests Association in 1891 to build it and up to the completion of the works including the creation of a medical establishment. The house served different purposes: it was a health and tourist house for priests, and, more recently, a retreat house. Its services were addressed exclusively to clergy, or encompassed a wider range of lay people. The paper describes the climate in “Księżówka” in the days of the Austrian partition, in the Second Polish Republic, and during the Nazi occupation.

Źródło:

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2016, 36, 2; 125-144
0137-3420

Pojawia się w:

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Od kohabitacji do nienawiści. Polska Kronika Filmowa w potyczkach z Kościołem katolickim (1946-1951)
From Cohabitation to Hatred: The Skirmishes of Polish Newsreels With the Catholic Church (1946-1951)

Autorzy:

Cieśliński, Marek Kosma

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31342056.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Polska Kronika Filmowa
PRL
Kościół katolicki
Polish Newsreels
Polish People’s Republic
Catholic Church

Opis:

W okresie ustanawiania nowego ustroju w Polsce po II wojnie światowej dla komunistów istotne było zachowanie harmonijnej współpracy z większością środowisk i utrzymanie pozorów tolerancji wyznaniowej. Informacje prezentowane w Polskiej Kronice Filmowej wiernie i obiektywnie przedstawiały wydarzenia religijne zachodzące w kraju. Sytuacja uległa zmianie z początkiem 1948 r., kiedy to PKF stała się aktywnym współtwórcą antyklerykalnych kampanii propagandowych. Do często poruszanych tematów należały pokazowe procesy polityczne dotyczące duchownych, zmanipulowane reportaże na temat społecznego poparcia dla antykościelnych działań władzy, promocja postaw ruchu księży patriotów, a także relacje ze składania przez księży aktów ślubowania na wierność i lojalność Polsce Ludowej. Analiza poszczególnych wydań Kroniki przedstawia retorykę wykorzystywanego w tym celu komentarza oraz rekonstruuje działania kompozycyjne podejmowane podczas realizacji niektórych wydań.
During the establishment of the new regime in Poland after the war for Communists it was important to maintain harmonious relationship with most circles and maintain a semblance of religious tolerance. Information presented in Polish Newsreels faithfully and objectively presented religious events taking place in the country. The situation changed at the beginning of 1948, when Polish Newsreels had become an active co-creator of anti-clerical propaganda campaigns. Commonly discussed topics included political show trials of the clergy, manipulated reports about public support for Government anti-Church activities, promotion of the attitudes displayed by the Patriot Priests Movement, as well as reports of the oath of allegiance and loyalty to Polish People’s Republic made by members of the clergy. Analysis of various editions of The Newsreel presents the rhetoric used for this purpose and reconstructs film composition and editing techniques employed in some of the editions.

Źródło:

Kwartalnik Filmowy; 2015, 92; 76-86
0452-9502
2719-2725

Pojawia się w:

Kwartalnik Filmowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

O myśleniu życzeniowym w badaniach historycznych… Replika na recenzję Pytania, które nie zostały zadane…
On Wishful Thinking in Historical Research... A Response to the Review ‘Questions not asked’...

Autorzy:

Łatka, Rafał
Musiał, Filip

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2233614.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Henryk Gulbinowicz
Kościół katolicki w PRL
Służba Bezpieczeństwa
rozmowy operacyjne
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Security Service
operational talks

Opis:

Tekst stanowi odpowiedź na recenzję tomu źródłowego „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa– Kraków 2020, a właściwie wprowadzenia do niego, przygotowaną przez Wojciecha Polaka i Włodzimierza Suleję. Autorzy tekstu podważają tezy recenzji, bagatelizujące trwający 16 lat dialog operacyjny ks. Gulbinowicza z SB. Wzmacniają kwestionowane przez Polaka i Suleję tezy z książki „Dialog należy kontynuować…”, w oparciu o niewykorzystane wcześniej materiały źródłowe, wskazując, że obraz niezłomnego hierarchy, który funkcjonował przez lata w sferze publicznej, wymaga skorygowania.
This text is a reply to a review of the source volume “Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced and edited by Rafał Łatka and Filip Musiał (Warsaw–Cracow, 2020), which is actually introduction to the volume by Wojciech Polak and Włodzimierz Suleja. The authors of this text contest the theses of the reviews which challenge Father Gulbinowicz’s 16-year-long operational dialog with the Security Service (Służba Bezpieczenstwa, SB). They reinforce the contested Polak’s and Suleja’s claims from “Dialog należy kontynuować…”, on previously unused source materials, indicating that the image of the relentless hierarch that had functioned for years in the public sphere needs to be corrected.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 4; 105-121
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Rola Kościoła rzymskokatolickiego w realizacji polityki wyznaniowej władz polskich na Wołyniu w okresie międzywojennym
The role of Roman Catholic Church in the realization of confessional policy of Polish authorities in Volyn (Wołyń) during the interwar period

Autorzy:

Kramar, Jurij

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/972991.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej

Tematy:

państwo polskie
konfesja
Kościoł Rzymskokatolicki
Cerkiew prawosławna
Polish state
confession
Roman Catholic Church
the Orthodox Church

Opis:

W artykule ukazana jest rola Kościoła rzymskokatolickiego w realizacji polityki konfesyjnej przez władzę polską na Wołyniu w latach 1920–1939. Pokazano, że Kościół katolicki stał się ważnym instrumentem propagandy idei polskiej państwowości i kultury na ziemiach wschodnich. Wyjaśniono rolę tej konfesji w spełnieniu wpływu asymilacyjnego na miejscową ludność prawosławną.
The role of Roman Catholic Church in the realization of confessional politics of Polish power in Volyn, in years 1920–1930 is pictured in the article. It is shown that the Catholic Church became an important instrument in the propaganda of the idea of the Polish state system and culture on the Eastlands. It founds out the role of this confession in the realization of assimilatory influence on the local Orthodox population.

Źródło:

Rocznik Skrzatuski; 2018, 6; 207-219
2300-8296

Pojawia się w:

Rocznik Skrzatuski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Wypisy z XVIII- i XIX-wiecznej prasy periodycznej na temat sakr biskupów Kościoła katolickiego z historycznych ziem polskich
Excerpts from Eighteenth- and Nineteenth-century Periodical Press on the Topic of the Ordination of Catholic Bishops in the Historical Territories of Poland

Autorzy:

Prokop, Krzysztof R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/571003.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska

Tematy:

Polish press
Catholic bishops
episcopal ordination
Catholic Church
prasa polska
biskupi katoliccy
sakra biskupia
kościół katolicki

Opis:

Old press is a priceless source of information of various quality about a broad spectrum of realities of the life of past generations. This concerns also the religious life, including events in the biographies of members of the Church elites whose most prominent group was the episcopate. This is why facts connected with the curricula vitarum of particular bishops were often described in the Polish periodical press. The ordination of a bishop was a very important event, when a new member of the episcopate became a rightful successor of the Apostles. As such ceremonies were at the same time spectacular, had a rich liturgical arrangement and gathered many distinguished participants, they were an attractive topic for press coverage whose levels of accuracy, though, remained varied. It is not he purpose of the author of this paper to display the aforementioned multifacetedness of the press coverage of the ordinations of the bishops, but to provide a sui generis set of basic information about those events. In order to make the most of such testimonies by drawing from the variety of information contained in them further conclusions that may be interesting to particular researchers, one must first know where (if at all) adequate coverage is present in the press contemporary with these events. The current state of knowledge in Poland in this respect is definitely unsatisfactory. This publication is a step in the direction of positive change. It contains information about the ordination of altogether 215 members of the Catholic episcopate of three rites (Latin, Greek-Uniate and Armenian) in the territory of Poland between 1726 and 1900, in the form of quasi-registers. Arranged in alphabetical order (by the surnames of the ordinated), they contain the date and the place of each event, the names of the consecrator and the co-consecrators and, above all, a bibliographical record that directs the inquirer to a particular article. Provided with adequate indications, subsequent researchers will be able to start analyzing problems interesting to them and connected with this subject, already without spending time and effort in searching for adequate testimonies in the periodical press.

Źródło:

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2012, 62; 21-67
0006-3940
2450-0410

Pojawia się w:

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Pytania, które nie zostały zadane… „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa–Kraków 2020, Instytut Pamięci Narodowej, ss. 262
Questions that Were Not Asked… "Dialog należy kontynuować…" Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced, and prepared by Rafał Łatka, and Filip Musiał, IPN, Warszawa–Kraków, 2020, 262 pp.

Autorzy:

Polak, Wojciech
Suleja, Włodzimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2233541.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Henryk Gulbinowicz
Kościół katolicki w PRL
Służba Bezpieczeństwa
rozmowy operacyjne
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Security Service
operational talks

Opis:

Artykuł koncentruje się na polemice z obszernym wstępem, który Rafał Łatka i Filip Musiał zamieścili na początku omawianego wydawnictwa źródłowego. Autorzy tekstu podważają tezę o mocno obciążającym dla Henryka Gulbinowicza charakterze rozmów z funkcjonariuszami SB. Podkreślają też, że ksiądz prowadził ze służbami rodzaj gry i to on określał ramy swoistego dialogu. Gra ta niekoniecznie toczyła się bez wiedzy prymasa Stefana Wyszyńskiego. Autorzy artykułu zgadzają się natomiast w pełni z twierdzeniem redaktorów książki, że ks. Gulbinowicz nie był nigdy osobowym źródłem informacji SB.
The article focuses on the polemic with a comprehensive introduction by Rafał Łatka and Filip Musiał to the analysed source edition. The authors of the present text question the thesis about the highly incriminating character of Henryk Gulbinowicz’s conversations with functionaries of the Security Service (SB). They also emphasise that Gulbinowicz played a certain game with the Service, and it was he who defined the framework of the specific dialogue. This game was not necessarily played without the knowledge of Primate Stefan Wyszyński. The authors of the article, however, fully agree with the opinion of the book’s editors that Henryk Gulbinowicz was never a personal source of information to SB.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 1; 327-340
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Urząd do Spraw Wyznań wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wybrane zagadnienia
Bureau for Religious Affairs and Catholic University of Lublin. Selected Issues

Autorzy:

Białecki, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1806992.pdf

Data publikacji:

2019-10-23

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Katolicki Uniwersytet Lubelski; Urząd do Spraw Wyznań; PRL; Lublin; komuniści; Kościół rzymskokatolicki
Catholic University of Lublin; Bureau for Religious Affairs; Polish People’s Republic; communists; Roman Catholic Church

Opis:

Urząd do Spraw Wyznań był w latach 1950-1989 jednym z najważniejszych narzędzi, za pomocą których komunistyczne władze realizowały swoją politykę wyznaniową. Rola Urzędu i jego ekspozytur terenowych (w Lublinie Wydziału do spraw Wyznań przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, a od maja 1975 r. przy Urzędzie Wojewódzkim) nie ograniczała się do zbierania danych i przygotowywania opracowań o charakterze eksperckim dla władz partyjnych. Do jego zadań należało również podejmowanie decyzji i rozstrzyganie wątpliwości, gdy jakiś organ władzy państwowej, od ministerstwa poczynając, a na miejskiej radzie narodowej kończąc, trafiał w swej aktywności na sprawy związane z zagadnieniami wyznaniowymi. Wtedy Urząd do Spraw Wyznań, czy też jedna z jego terenowych ekspozytur, wydawał opinie, zalecenia, podpowiadał rozwiązania, zatwierdzał. Dodajmy, że swoją działalność Urząd prowadził oczywiście w koordynacji z wieloma innymi organami ówczesnego państwa, będąc w pełni podporządkowany ogólnym dyrektywom płynącym z PZPR. Wszystkie przywołane przed chwilą formy aktywności Urzędu do Spraw Wyznań spełniał w odniesieniu do Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Reasumując, można postawić tezę, że Urząd do Spraw Wyznań okazał się bardzo skutecznym narzędziem kolejnych ekip komunistycznych w realizacji niektórych założeń ich polityki względem KUL-u. Przypomnijmy w tym miejscu, że polityka ta ewoluowała w kolejnych dekadach. O ile w latach 50. i do połowy lat 60. starano się przede wszystkim maksymalnie ograniczyć zakres działania KUL-u, czyniąc z niego uczelnię małą, bez znaczącej kadry akademickiej, prowincjonalną i pozbawioną wydziałów świeckich, to od drugiej połowy lat 60. przyjęto nową taktykę, stawiając przede wszystkim na „lojalizację” kadry akademickiej za cenę pewnego złagodzenia kursu wobec uczelni. Urząd do Spraw Wyznań nie zdołał jednak, pomimo pewnych sukcesów cząstkowych, w pełni zapanować nad kadrą naukową i studentami, o czym świadczą liczne sprawozdania sporządzane przez urzędników zarówno szczebla lokalnego, jak i centralnego w latach 70. i 80.
In 1950-1989, the Religious Denominations Bureau was among the most significant tools by means of which the communist authorities administered their religious policy. The role of the Bureau and its branch offices (in Lublin, branch offices of the Religious Denomination Department at the Presidium of the Provincial National Council and since May 1975, at the Province Office) was not limited to collecting data or developing expert reports submitted before the communist party. The Bureau was also in charge of making decisions and dismissing doubts whenever a state authority, be it a ministry or a municipal national council, investigated cases related to religious matters. In such instances, the Religious Denominations Bureau or its branch office expressed opinions, made recommendations, suggested solutions and approved them. It is worth adding that the Bureau’s operations were coordinated with many other state authorities and fully subordinated to the general directives laid down by the Polish United Workers’ Party. All the above mentioned forms of activity were sustained by the Religious Denominations Bureau in relation with the Catholic University of Lublin (KUL). To sum up: a thesis may be put forward that the Religious Denominations Bureau proved a very effective tool employed by the communist governments pursuing specific assumptions of their policy on the University. This policy evolved in the subsequent decades. While in the 1950s and by the mid-1960s efforts were made predominantly to limit the scope of KUL’s operations as much as it was possible, turning it into a small, parochial university without recognised faculty members or secular departments, in the mid-1960s new tactics were adopted. The emphasis was placed on making the faculty members more “loyal” and lessening the political pressure in return. Despite some partial successes, the Religious Denominations Bureau failed to fully control the faculty members or the students as testified in the numerous reports drawn by the officials on the local and central levels in the 1970s and 1980s.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 9-35
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Kościół, etniczność, demokratyzacja – parafie polonijne w USA (1854–1930)
Church, Ethnicity, Democratization – Polish Ethnic Parishes in the U.S.A. (1854–1930)

Autorzy:

Walaszek, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/579647.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

American Catholic Church
Polish ethnic parishes
Parish conflicts
Interethnic relations in the USA

Opis:

In America, in a new multiethnic, multilingual and strongly Protestant environment migrants had to redefine the borders of their identity and find their safe haven. Life in the US intensified and transformed ethno-religious engagement. Changes occurred amazingly fast but were often made in an atmosphere of tensions and conflicts. In the American Catholic Church a so-called „Polish problem” arose. Interestingly, it resulted from the migrants’ fervency, not from their indifference. The essay talks about some of the tensions which existed back then and tries to answer the question what were their causes, sources and how participants of these dramas (clergy, lay and American hierarchy) viewed and interpreted the events. What was happening in various parishes and towns throughout the US was a reaction to the new reality in which migrants found themselves upon their arrival in America. A rational but often dramatic reaction. The essay tries to take a bottom-up approach and in some parts uses previously undisclosed archival materials from the Secret Vatican Archives.

Źródło:

Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2015, 41, 1 (155); 5-66
2081-4488
2544-4972

Pojawia się w:

Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Wiadomości o polsko-litewsko-ruskiej hierarchii kościelnej. Z diariuszy Karola Stanisława i Michała Kazimierza Radziwiłłów oraz Józefa Juliana Sapiehy i Antoniego Sebastiana Dembowskiego
Information about the Polish-Lithuanian Church Hierarchy. Excerpts from the Diaries of Karol Stanisław Radziwiłł, Michał Kazimierz Radziwiłł, Józef Julian Sapieha and Antoni Sebastian Dembowski

Autorzy:

Prokop, Krzysztof R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/571055.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska

Tematy:

diariusze staropolskie (XVIII w.)
katolicka hierarchia kościelna w Rzeczypospolitej Obojga Narodów (prozopografia)
Old-Polish diaries (18th cent.)
the Catholic Church hierarchy in Polish-Lithuanian Commonwealth (prosopography)

Opis:

Prozopografia kościelnych elit nowożytnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów pozostaje wciąż obszarem eksplorowanym badawczo w stopniu zbyt znikomym względem wagi owej problematyki. Hierarchowie Kościoła katolickiego (w mniejszym stopniu dotyczy to hierarchów Kościoła prawosławnego) wywierali doniosły wpływ na życie nie tylko religijne (co zrozumiałe), ale również polityczne, kulturalne i gospodarcze społeczeństwa staropolskiego, tym samym należąc do szczególnie eksponowanych postaci tamtej epoki. Mimo to niewielu spośród nich doczekało się monografii życia i działalności, podobnie jak stosunkowo nieliczne źródła do ich biografii zostały wydane drukiem. Wiele z tych źródeł w ogólności pozostaje niedostrzeżonych, a zawarta w nich faktografia jest nieznana autorom kolejnych publikacji z odnośnej problematyki. Niniejsza edycja, jakkolwiek o charakterze przyczynkarskim, wprowadza do obiegu naukowego cenny zasób informacji do biografii reprezentantów katolickiej hierarchii kościelnej (przede wszystkim obrządku łacińskiego, w mniejszej mierze obrządków unickich) z ziem polsko-litewsko-ruskich schyłku XVII oraz dwóch pierwszych tercji XVIII wieku. Zostały one zaczerpnięte z diariuszy Karola Stanisława Radziwiłła (1669–1719), jego syna Michała Kazimierza Radziwiłła (1702–1762), dalej Józefa Juliana Sapiehy (1708–1754) oraz Antoniego Sebastiana Dembowskiego (1682–1763), z których dwaj ostatni sami należeli do grona episkopatu. Ze względu na pozycję tychże autorów zapisek w życiu społeczno-politycznym tudzież religijnym i kulturalnym ówczesnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, pozostawione przez nich z myślą o potomności świadectwa zasługują na baczniejszą uwagę ze strony badaczy epoki i winny doczekać się krytycznego wydania w całości. Obecna natomiast publikacja stanowi wyłącznie ukierunkowany tematycznie wybór owych zapisek, opatrzony naukowym komentarzem, mającym umożliwić czytelnikowi orientację w aktualnym stanie badań. Dodać należy, iż większość publikowanych świadectw zapisana w oryginale została po polsku, natomiast pozostałe po łacinie.
The prosopography of the Church élites of the Polish-Lithuanian Commonwealth still remains hardly explored, in spite of the importance of this subject. The members of the hierarchy of the Catholic Church (and, to a lesser extent, of the Orthodox one) not only shaped the religious life of the old Polish society, but also strongly influenced its politics, culture, and economics. Therefore, they were among the most prominent figures of that age. Nevertheless, the lives and deeds of only a few of these people have yet been covered in monographs. Likewise, relatively few sources for their biographies have been published in print. Many of these sources have not been discovered so far, and their factual contents remain unknown to the authors of subsequent publications in this field. This edition, despite being but a contribution, enriches the present state of knowledge with valuable information concerning the biographies of the representatives of the Catholic Church hierarchy (above all of the Roman rite and, to a lesser extent, of the Uniate one) in the territories of the Polish-Lithuanian Commonwealth of the last decade of the seventeenth century and of the first six decades of the eighteenth. These materials are excerpts from the diaries of Karol Stanisław Radziwiłł (1669–1719), his son Michał Kazimierz Radziwiłł (1702–1762), Józef Julian Sapieha (1708–1754), and Antoni Sebastian Dembowski (1682–1763), the last two of which were bishops themselves. It is because of the social position of the authors of these diaries in the socio-political, religious and cultural life of the Polish-Lithuanian Commonwealth that the written testimonies which they left to posterity deserve to be carefully studied by specialists in that period and covered in a complete critical edition. The present publication, instead, is no more than a thematically oriented selection of excerpts from these diaries, edited with a scholarly commentary whose aim is to give the reader an overview of the present state of knowledge. It also should be added that most of the testimonies included in this publication were originally written in Polish, whereas only some of them, in Latin.

Źródło:

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2014, 64; 7-46
0006-3940
2450-0410

Pojawia się w:

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Primate Mikołaj Prażmowski and the Unwelcome Papal Legation in Poland-Lithuania (1668–69)

Autorzy:

Gregorowicz, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/695697.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Mikołaj Prażmowski
papal legation
seventeenth century
Polish-Lithuanian Commonwealth
Catholic Church
Clement IX

Opis:

The article presents the reasons for refusing to receive the papal legation of Pope Clement IX in the matter of John Casimir Vasa’s abdication (1668) and, especially, the subsequent royal election (1669), by the Catholic Primate of the Polish-Lithuanian Commonwealth, Mikołaj Prażmowski. Prażmowski’s refusal to receive the legation has been overlooked in the literature on the subject so far. The author, on the basis of the diplomatic dispatches of the apostolic nuncios and on their instructions, will analyse the problematic relations of Prażmowski with papal diplomats, and explain why the papal legation ended in fiasco. The researcher concludes that the fiasco of papal legation was another clear indication of the Papacy’s lack of sufficient leverage in the post-Westphalian world, as it was fundamentally weakened by the deep divisions between the Catholic powers of France and the Habsburgs, which Westphalia had signally failed to resolve. Nowhere was this more apparent than in Poland-Lithuania, where the battle between Catholic supporters of the Habsburgs and France over the succession had profoundly divided the republic.

Źródło:

Legatio: The Journal for Renaissance and Early Modern Diplomatic Studies; 2018, 2
2545-1685
2545-1693

Pojawia się w:

Legatio: The Journal for Renaissance and Early Modern Diplomatic Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Ancient Polish Books in Buryatian Republic near Mongolia

Autorzy:

Panasiuk, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/508778.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Ancient Polish books
Orthodox Old Believers
Old Ritualists
Buryatia
Russian Greek Catholic Church

Opis:

Ancient Polish books in Buryatian Republic near Mongolia: presentation of the problem and topics for the furhter research. Przedstawienie problemów badawczych związanych ze starymi polskimi księgami znalezionymi w Buriacji. 

Źródło:

Colloquia Humanistica; 2014, 3
2081-6774
2392-2419

Pojawia się w:

Colloquia Humanistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Kościół katolicki w latach przełomu (1987–1989)
The Roman Catholic Church in the Breakthrough Years (1987–1989)

Autorzy:

Łatka, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478044.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Roman Catholic Church
Polish episcopacy
communist authorities
Józef Glemp
Wojciech Jaruzelski
system transformation
negotiations

Opis:

R ola Kościoła katolickiego w trzech ostatnich latach istnienia PRL była znacząca. Po trzeciej pielgrzymce Jana Pawła II wspomniana instytucja wystąpiła jako pośrednik i moderator dialogu między władzami a opozycją. Episkopat konsekwentnie odrzucał kolejne propozycje strony rządowej zmierzające do reformy systemu bez udziału dzia- łaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Zaangażowanie hierarchii kościelnej było nie- zwykle ważne dla doprowadzenia do rozmów „okrągłego stołu” oraz w czasie wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989 r., gdy jej wsparcie okazało się kluczowe dla zwycięstwa Komitetu Obywatelskiego i klęski listy rządowej. W tym okresie Episkopat odniósł także bezprecedensowe sukcesy w zakresie relacji państwo–Kościół: uregulowanie swojego statusu prawnego i nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i PRL. Oba osiągnął na własnych warunkach, wykorzystując swoją silniejszą pozycję negocjacyjną. Artykuł przedstawia podejście struktur centralnych Kościoła w Polsce do sytuacji politycznej w ostatnich trzech latach PRL, gdy Episkopat był swego rodzaju akuszerem porozumienia między władzą a opozycją.
T he Roman Catholic Church played a significant role during the last three years of the People’s Republic of Poland. Following the third pilgrimage of John Paul II, the institution acted as a mediator and moderator of dialogue between the authorities and the opposition. The episcopacy kept rejecting subsequent proposals of the government party to reform the system without involving activists of the delegalized “Solidarity” Movement. The involvement of the Roman Catholic hierarchy was hugely important for initiating the “Round Table” talks and during the parliamentary elections of June 1989 when its support turned out to be of key significance for the victory of the Civic Committee and for the defeat of the government party. At that time, the episcopacy also recorded unprecedented successes in the relations between the state and the Church, the regulation of its legal status as well as the Holy See and the People’s Republic of Poland entering into diplomatic relations. It achieved both on its own terms by leveraging its superior negotiation power. The article discusses the approach of the highest hierarchy of the Roman Catholic Church in Poland toward the political situation during the last three years of the People’s Republic of Poland when the episcopacy served as a kind of “midwife” for the agreement between those in power and the opposition.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 13-40
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

„Przez abstynencję kapłanów do wstrzemięźliwości ludu”. Związek Księży Abstynentów (1902-1914)
Sources for the history of the Roman Catholic Church and the Armenian Catholic Church in the collections of the State Archive of the Lviv region in Lviv-the fonds of the Provincial Office, Archival inventory

Autorzy:

Krzyżowski, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022228.pdf

Data publikacji:

2016-06-01

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

the borderlands of the Second Polish Republic
Lviv
clergy
the Armenian Catholic Church
the Roman Catholic Church
duchowieństwo
Kościół ormiańskokatolicki
Kościół rzymskokatolicki
Kresy II Rzeczypospolitej
Lwów

Opis:

The publication focuses on the fragment of the inventory of the archival fonds no1: Provincial Office in Lviv, the description no 14: the department of religious denominations from the collections of the State Archive of the Lviv region in Lviv. The archival inventory was described in 1972 in the Russian language by the Soviet archivists in accordance with the principles of the archives in the USSR. The following edition contains the selected archival units which contain sources concerning the activities of the Roman Catholic Church and the Armenian Catholic Church.  In terms of the territorial range in the aspect of the state administration, the materials refer to the region of Lviv, Tarnopol and Stanisławów. In terms of the Roman Catholic Church administration, they cover the area of the Archdiocese of Lviv, the Diocese of Przemyśl and Tarnów. In the case of the Armenian Catholic Church, they refer to the Armenian   Archdiocese with the seat in Lviv. Archival materials forming the description no 14 were produced by the offices of the state administration at various levels and ecclesiastical offices: the diocesan curia, the cathedral chapter, parish offices and theological seminaries, the representatives of the clergy and laity. The discussed archival units include the following materials: sources for the erection and the administrative division of the parish;  grants for the renovation and construction works and the equipment of the church; the financial and economic documentation; materials referring to the land and property of the Church, the repayment of taxes, leasing; the records relating to the diocesan clergy, among others, nominations for the parish priests and the payment of wages and subsidies; the archival materials concerning theological seminaries, the diocesan curia, cathedral chapters; the documents on the activities of the Provincial Office and the Religious Fund, among others, reports on the distribution of funds allocated by the authorities to the Church; as well as sources on the territorial organization of the Church and documentation (mainly financial and economic) on the activity of male and female religious congregations.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 105; 125-195
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Manipulation techniques aiming at discrediting the Church among soldiers of the Polish People’s Army during John Paul’s II second pilgrimage to Poland

Autorzy:

Orłowski, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36172348.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Tematy:

History
John Paul II
Polish People’s Republic
Polish People’s Army
Catholic Church
pilgrimage
manipulation techniques

Opis:

The aim of the following article is to present how the Armed Forces of the Polish People's Republic reacted to the second pilgrimage of John Paul II to Poland. It outlines multiple processes, mainly of social origin, which occurred during the preparations for the visit, its course and after its completion. Moreover, the author depicts political and cultural circumstances in which soldiers and conscripts had to serve. At the same time, numerous manipulation techniques that were used to discredit the Catholic Church have been included.

Źródło:

Historia i Świat; 2023, 12; 331-346
2299-2464
2956-6436

Pojawia się w:

Historia i Świat

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Duszpasterstwo polonijne Kościoła rzymskokatolickiego w ostatnim programie rządowym PRL
Polish Pastoral Work of the Roman Catholic Church in the Last Government Programme of the PRP

Autorzy:

Wiśniewska, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478256.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Polish diaspora
religious denomination policy
PRP
Polish pastoral work
relations between the state and the Roman Catholic Church

Opis:

W ładze partyjno-rządowe w ostatnim programie PRL przewidzianym na lata 1986–1990 wytyczyły kierunki oddziaływań państwa na Polonię. Niniejszy arty- kuł przybliża ów program, który opracowała Międzyresortowa Komisja do spraw Polonii. W pierwszej części tekstu autorka zdefiniowała podstawowe pojęcia oraz przedstawiła dotychczasowy stan badań nad duszpasterstwem polonijnym w PRL, w drugiej omówiła założenia programu rządowego PRL odnośnie do duszpasterstwa polonijnego. Na końcu przywołała oceny władz partyjno-rządowych co do realizacji przyjętego programu. Podstawę źródłową opracowania stanowią przede wszystkim zespoły akt Wydziału Zagranicznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz Urzędu do spraw Wyznań przechowywane w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.
I n the last programme of the PRP for the years 1986–1990, the party and govern- ment authorities set directions for the state influencing the Polish diaspora. This article discusses the programme prepared by the Inter-ministerial Committee for the Polish Diaspora. The author defines the basic terms and presents the current status of research on Polish pastoral work in the PRP in the first part of the article, while the second is devoted to the assumptions of the government programme of the PRP with regard to Polish pastoral work. To summarize, she refers to the assessments of the programme implementation by the party and government authorities. The artic - le is based above all on files from the Foreign Department of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party and of the Office for Religious Denominations stored in the New Files Archive in Warsaw.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 133-149
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Zgodność granic administracji kościelnej z granicami odrodzonego państwa polskiego w konkordacie między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1925 r.
The conformity between the borders of the church administration and the borders of the reborn Polish state in the Concordat between the Holy See and the Republic of Poland of 1925

Autorzy:

Ryguła, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1043406.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Catholic Church
Concordat
Polish Concordat of 1925
church administration
Second Polish Republic
administrative and territorial structure of the Catholic Church
konkordat
II Rzeczpospolita Polska
Kościół Katolicki
administracja kościelna
struktura administracyjno-terytorialna
Konkordat polski z 1925 r.

Opis:

II Rzeczypospolita była państwem, które w sposób szczególny kładło nacisk na gwarancje dotyczące własnych granic politycznych oraz konsolidację społeczeństwa zamieszkującego terytorium odrodzonego państwa. Gwarancje dostosowania do granic politycznych państwa nowego podziału kanoniczno-administracyjnego Kościoła Katolickiego w Polsce – zawarte w art. IX konkordatu z 10 lutego 1925 r. – miały dla Rzeczpospolitej w początkach jej państwowości szczególne znaczenie. Wychodząc od idei rozdziału państwo‑Kościół, także na płaszczyźnie podziału administracyjnego, autor artykułu próbuje wskazać na wykorzystanie instrumentów prawno-kanonicznych do celu, jakim była integracja terytorialna i społeczna w II Rzeczpospolitej. Sygnatariusze konkordatu byli oczywiście świadomi, że instrumenty prawne, jakimi dysponuje Stolica Apostolska w powyższym zakresie, mają charakter prawno-kanoniczny. Nie są więc one właściwymi, aby uznawać czy gwarantować kształt granic politycznych państwa. Trudno jednak zaprzeczyć, że przy ich pomocy doszło do odwzorowania istniejących granic politycznych kraju na mapie kanonicznego podziału ówczesnego Kościoła Katolickiego w Europie. Jeśli zaś chodzi o konsolidację społeczeństwa polskiego, to trudno nie dostrzec, skoro dostrzegł to ustrojodawca w art. 114 Konstytucji RP z 1921 r., że wyznanie rzymskokatolickie w II Rzeczpospolitej było „religią przeważającej większości narodu”. Integracja struktur tego Kościoła miała więc fundamentalne znaczenie nie tylko dla sprawnego funkcjonowania tego Kościoła w ramach wyznaczonych granicami politycznymi. Miała też zasadnicze znaczenie dla integracji życia społecznego w kraju, w którym 75% społeczeństwa deklarowała się jako katolicy.
The Second Polish Republic was a state that put a special emphasis on the safety of its political borders and on the integration of the people living on the territory of the reborn state. The guarantee to adjust the new canonical administrative division of the Catholic Church in Poland to the political borders of the new state, which was included in Article 9 of the Concordat of 10 February 1925, was of special importance to the Polish Republic at the beginning of its statehood. On the basis of the idea of the separation of church and state, the present article aims to show how the canon-law instruments were applied to achieve the goal of the territorial and social integration of the Second Polish Republic. The signatories of the Concordat were obviously aware of the fact that the legal instruments at the disposal of the Holy See were canon-law instruments. As such, they were not appropriate to confirm or guarantee the shape of the political borders of the state. However, the fact that they made it possible to map the existing political borders of the state onto the canonical chart of the contemporary Catholic Church in Europe is undeniable. When it comes to the integration of the Polish people, it was not possible to overlook the fact that the Roman Catholic Church was “the religion of the preponderant majority of the nation” in the Second Polish Republic, as stated in Article 114 the Constitution of 1921. Thus, the integration of the structures of the Catholic Church was of fundamental importance not only to its own efficiency within the borders of the state, but also to the social integration of the country, where 75% of the people declared the Catholic faith.

Źródło:

Studia z Prawa Wyznaniowego; 2020, 23; 277-305
2081-8882
2544-3003

Pojawia się w:

Studia z Prawa Wyznaniowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Poľsko–slovenská administratíva farnosti Spišského Zamaguria (Spišského dekanátu a Nedeckého dištriktu) v rokoch 1939–1948
The Polish-Slovak Parish Administration of Spišské Zamagurie (Spiš Deanery and Nedecký District) 1939–1948

Autorzy:

Ciągwa, Józef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/923480.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Spiš
Zamagurie
Spiš Deanery
Second World War
Adam Sapieha
Polish-Slovak relations
Catholic Church

Opis:

The Slovak aggression on Poland in September 1939 had led to an incorporation of 14 villages situated in Upper Spiš, the so called Zamagurie, into the Slovak state. The parishes which were situated on this territory (functioning as the Spiš Deanery in the Polish Church administration) had passed to the jurisdiction of the Spiš bishop, having previously been excluded from subordination to the Krakow archbishop. Six Polish priests had remained on their posts until April 1940. The priestly services performed by them caused numerous legal problems. An example of such problems may be the provisions of the personal marriage law which remained in force in Slovakia, particularly as regards the civil-legal effectiveness of the marriages contracted before Polish priests; in view of these provisions, such marriages were considered invalid, unless the priest had taken an oath of allegiance to the Slovak state. The situation of the Polish priests had led to arguments between the bishop metropolitan of Krakow Adam Sapieha and the Slovak church hierarchs or else the Slovak lay authorities. Contrary to the widespread opinion to be found in Polish research as well as in the popular opinion, the Polish priests who had been deprived of their parishes were not at all mistreated. They returned to the General Gouvernement or else were also placed in Slovak monasteries. Repressions directed against Polish priests concerned above all their negative attitude towards the Slovak state and the local population. In the years 1940–1945, it was the Slovak priests who were in charge of the Spiš parishes. After Upper Spiš had been taken over by the Polish army, the Slovaks, including the priests, were subjected to repressions. The example of priest Franciszek Móš who, following a few months spent in custody, was subsequently expelled from Poland, is not an isolated case. By the end of 1945, the Slovak priests had left the territories which were taken over by Poland. After taking over the recovered parishes, the Polish priests discriminated against Slovak parishioners, among other by making it difficult for them to perform the religious rites in the Slovak language. Such conduct was the cause of the complaint lodged by the Consul General of Czechoslovakia with the Polish authorities. The attitude of the Polish priests was on the whole accepted by the Polish church hierarchy, including the bishop metropolitan Adam Sapieha.

Źródło:

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2014, 7, 2; 349-364
2084-4115
2084-4131

Pojawia się w:

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Polsko-słowacka współpraca kościelna po aksamitnej rewolucji

Autorzy:

Lubicz Miszewski, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1191844.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Polish-Slovak relations
ecclesiastical cooperation
Catholic Church
stosunki polsko-słowackie
współpraca kościelna
Kościół katolicki

Opis:

Poles and Slovaks have a common geographical location, culture, Slavic roots, similar language and common experience of communist totalitarianism. Also, the Catholic Church can play an important role in the rapprochement between the two nations. Fragments of statements by Polish and Slovak Catholics quoted in the article show that this function to some extent is already fulfilled, although certainly not fully enough. Of course, close relations of Slovak and Polish Catholics is not only based upon the responsibility of the hierarchy, but it also depends on the development and strengthening of grass-roots initiatives by the laity. What should be considered of some importance is the creation of space for common experience of living faith by Poles and Slovaks. The possibilities already exist, among the others, within the Light-Life Movement and other movements and Catholic communities, as well as through organized youth exchange. It should be also taken into consideration that both nations have a grand common tradition of pilgrimage to the shrines. The opportunities to visit the holy places on both sides of the border should therefore be promoted as an example of awareness of close relations between Polish and Slovak communities.
Polaków i Słowaków łączy położenie geograficzne, kultura, słowiańskie korzenie, podobny język, a także wspólne doświadczenie komunistycznego totalitaryzmu. W zbliżeniu obu narodów istotną rolę może odgrywać także Kościół katolicki. Przytoczone w artykule fragmenty wypowiedzi polskich i słowackich katolików pokazują, iż funkcja ta w pewnym zakresie już jest spełniana, choć z pewnością nie w pełni. Oczywiście zbliżenie słowackich i polskich katolików nie leży wyłącznie w gestii hierarchów, ale zależy również od rozwijania i wzmacniania oddolnych inicjatyw przez laikat. Tym, co przede wszystkim zasługuje na propagowanie, jest stwarzanie przestrzeni do wspólnego przeżywania wiary przez Polaków i Słowaków. Możliwości takie już istnieją, m.in. w ramach Ruchu Światło-Życie oraz w innych ruchach i wspólnotach katolickich, a także przez organizowane wymiany młodzieży. Warto wykorzystać także wspólną dla obu narodów tradycję pielgrzymowania do sanktuariów. Należy w związku z tym propagować wiedzę o możliwościach odwiedzenia miejsc świętych po obu stronach granicy, których na polsko-słowackim pograniczu nie brakuje.

Źródło:

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2016, 2, 1; 193-218
2450-4866

Pojawia się w:

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Sytuacja prawna Kościoła katolickiego w Polsce Ludowej
Legal situation of Catholic Church in Polish People’s Republic
La situation juridique de lÉglise catholique en Pologne Populaire

Autorzy:

Wierzbicki, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1791279.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Catholic Church
Polish People’s Republic
communist regime
Kościół Katolicki
Polska Ludowa
reżym komunistyczny

Opis:

Poland, after the Second World War, was in communist bloc. Due to immense political changes which took place against religion and Church. Legal situation of the Church in the Communist Period was extremely difficult because legal status of the Church had not been regulated. The article includes a legal situation of Catholic Church in Polish People’s Republic. At the beginning it was defined the term of “communist regime” regarding churches and other religious unions. The grounds for communist regime is ideological and political monism . It is characterized by negative opinion of religion’s role in social life. Society was manipulated by big discrepancy between statutory law and its application. The following article shows the application of communist regime in Poland. Polish society resisted against the application of that system. Political system against the Church were changing within the years. Finally, the Author showed that dialogue between the Church and communist authorities had a material impact on the legal regulation.

Źródło:

Kościół i Prawo; 2013, 2(15); 115-127
0208-7928
2544-5804

Pojawia się w:

Kościół i Prawo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

A quarter-century-old publication of the Catechism of the Catholic Church in the context of Polish catechesis
Ćwierćwiecze publikacji Katechizmu Kościoła Katolickiego w kontekście polskiej katechezy

Autorzy:

Zając, Marian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/950733.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Katechizm Kościoła Katolickiego
katecheza
uwarunkowania polskie
catechism of the catholic church
catechesis
polish conditionings

Opis:

The article undertakes the issue of the reception of a normative document such as the Catechism of the Catholic Church in the sphere of Polish catechesis during the last twenty five years since its publication. Therefore, it will be shown how this proven and exceptional tool of ecclesial communication became a catechetical instrument of the Church in the work of evangelisation. The article will include the facts on the basis of which the Catechism revived the catechesis of children, adolescents and adults, inspired academia to conduct new scientific research and awakened the consciousness of the Church in its mission in the world, becoming a tool of religious education. The attempt will also be made to demonstrate that the Catechism has really been popularised, not only promulgated. The article is concluded with postulates for even deeper use of the Catechism in the religious education of a catechetical community in the future.
W artykule zostało podjęte zagadnienie recepcji typicznego dokumentu, jakim jest Katechizm Kościoła Katolickiego w polskiej przestrzeni katechetycznej w okresie ćwierćwiecza od jego opublikowania. Dlatego zostało ukazane, jak to sprawdzone i wyjątkowe narzędzie komunikacji eklezjalnej stawało się instrumentem katechetycznym Kościoła w dziele ewangelizacji. Zostały także zaprezentowane fakty, na podstawie których Katechizm ożywił katechezę dzieci, młodzieży i dorosłych, zainspirował środowiska akademickie do nowych poszukiwań naukowych oraz rozbudził świadomość Kościoła w jego posłannictwo w świecie, stając się narzędziem edukacji religijnej. Została także podjęta próba wykazania, że doszło do jego faktycznej popularyzacji, a nie tylko promulgacji. Artykuł kończą postulaty dotyczące jeszcze głębszego wykorzystania Katechizmu w edukacji religijnej wspólnoty katechetycznej w przyszłości.

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2016, 15, 2
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Budowa kościołów katolickich dla osiedleńców polskich w Kresławce i Kanoku w Guberni Jenisejskiej na początku XX wieku
Der Bau katholischer Kirchen für polnische Ansiedler in Kreslawka und Kanok im Jenissei-Gouvernement zu Beginn des 20. Jahrhunderts

Autorzy:

Leończyk, Sergiusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1039593.pdf

Data publikacji:

2009-12-18

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

die katholische Kirche
Emigranten
Auslandspolen
kościół katolicki
migranci
Polonia
Catholic Church
emigrants
Polish diaspora

Opis:

Die Emigration aus den polnischen Gebieten begann seit der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts beträchtliche Ausmaße anzunehmen. Die Gesamtzahl der Emigranten aus dem Königreich Polen (Kongresspolen) ins Innere Russlands betrug ungefähr 400.000 bis 600.000 Personen (Stand um 1910). Die römisch-katholischen Kirchen in den sibirischen Dörfern entstanden auf Initiative ihrer Bewohner, nicht selten erst nach jahrelangen Kämpfen mit der russischen Bürokratie. Besonders benötigten die polnischen Katholiken in der Gemeinde Salbinsk im Bezirk Minussinsk eine Kirche, weil die 400 km betragende Entferung von Krasnojarsk nur seltene Seelsorgebesuche eines Priesters erlaubte. Da sie von den örtlichen Behörden keinerlei Unterstützung erhielten, wandten sich die Ansiedler an die römisch-katholischen Diözesen in den westlichen Verwaltungsbezirken Russlands. Im Ergebnis langwieriger Bemühungen wurde diese Kirche dann auch gebaut, aber nicht in Algasztyk, sondern in der Tjulginsk-Kolonie Kreslawka. Nach Erlangung der Baugenehmigung im Jahre 1906 besteuerte sich die Pfarrgemeinde selbst mit je 40 Kopeken pro Person, um das nötige Baumaterial einkaufen und herbeischaffen zu können, während der Arbeitslohn jeweils aus Regierungsmitteln ausgezahlt wurde. 1908 wurde die Holzkirche St. Antonius eingeweiht, und Ksawery Marcynian wurde ihr erster Pfarrer. In einer ähnlichen Kampfsituation mit der russischen Verwaltungsbürokratie befanden sich auch die Bewohner des Dorfes Kanok in der Gemeinde Rybinsk, die aus dem Gouvernement Grodno nach Sibirien gekommen waren. Gegen Ende des Jahres 1907 wurde die der Gottesmutter vom Tor der Morgenröte (Matka Boża Ostrobramska) geweihte Kirche errichtet. Zweimal im Jahr kamen Priester aus der Heimatpfarrei hierher, um die nötige Seelsorgearbeit zu leisten. Die Abneigung der Behörden, den Kirchenbau in den Dörfern polnischer Sibiriensiedler zu unterstützen, minderte den Migrationsprozess polnischer Bauern. Der Ausbruch des 1. Weltkrieges 1914 setzte dann der freiwilligen Ansiedlungsmigration der Polen nach Sibirien ein Ende.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2009, 92; 141-147
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Wizytacja koscioła parafialnego w Kosowie z 1844 roku
Visitation of the parish church in Kosowo in 1844

Autorzy:

Żurek, Waldemar W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1217693.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"

Tematy:

Kosów Poleski
historia Kościoła katolickiego
Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej
the Catholic Church history
Polish eastern frontier

Opis:

Prezentowana wizytacja kościoła kosowskiego z połowy XIX wieku daje wystarczająco informacji o administracji, posłudze pastoralnej i uposażeniu Kościoła katolickiego na Kresach Wschodnich, okresu staropolskiego Rzeczypospolitej. Ukazuje także znaczące postacie z ówczesnego życia politycznego i społecznego. Jednak najbogatszą jej częścią są dane dotyczące parafii wizytowanej, od najmniejszego szczegółu czy przedmiotu, po budowle sakralne (z ich wyposażeniem i paramentami do sprawowania kultu), mieszkalne i gospodarcze. Wizytacja ukazuje także troskę o stan moralny i dobra materialne parafii oraz porządek i rozkład liturgii sprawowanej w kościele parafialnym w Kosowie.
The visitation of the parish church in Kosowo which took place in the middle of 19th century provides us with a wealth of information concerning administration, pastoral care and emolument of the Catholic Church in the historical region of Kresy Wschodnie (“Eastern Borderlands”) in the Old-Polish period of the Commonwealth. Moreover, the record of visitation presents high-profile personae of political and social life of the era. However, its richest part is the set of data pertaining to the visit-ed parish. The data encompass very detailed matters such as descriptions of some every-day objects. They also concern sacred buildings (including their equipment and liturgical paraments), as well as dwellings and outbuildings. The visitation in question is also expressive of assiduous attention paid to moral standards as well as the order and arrangement of liturgies celebrated in the parish church of Kosowo.

Źródło:

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2015, 124; 137- 164
0137-3218
2720-0590

Pojawia się w:

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Opodatkowanie wiernych na rzecz prac remontowo-budowlanych w diecezji lubelskiej, na podstawie uchwał zgromadzeń parafialnych z lat 1919-1923
Taxation of the faithful for renovation and construction works in the diocese of Lublin on the basis of resolutions of parish assemblies from 1919-1923

Autorzy:

Kumor-Mielnik, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/23050729.pdf

Data publikacji:

2023-12-20

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Kościół Katolicki
II Rzeczpospolita Polska
diecezja lubelska
budownictwo sakralne
budownictwo kościelne
Catholic Church
Second Polish Republic
Lublin diocese
church buildings

Opis:

Celem artykułu jest przedstawienie na konkretnych przykładach podstaw prawnych opodatkowania wiernych na cele remontowo-budowlane w parafiach diecezji lubelskiej w pierwszych latach II Rzeczypospolitej, rodzaju ponoszonych przez nich obciążeń oraz trybu egzekwowania obowiązkowych powinności ustanowionych przez zgromadzenia parafialne. Analiza problemu badawczego przeprowadzona została w oparciu o materiał archiwalny znajdujący się w zasobie Archiwum Akt Nowych w Warszawie (w zespole Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego) oraz w Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim. Inwestycje podejmowane w parafiach wymagały zaangażowania wszystkich wiernych do odbudowy zniszczonych działaniami wojennymi kościołów, plebanii, budynków dla służby kościelnej i obiektów gospodarczych. W oparciu o obowiązujące przepisy prawne, decyzję o przystąpieniu do prac remontowo-budowlanych podejmowało zgromadzenie parafialne zwoływane pod przewodnictwem wójta lub sołtysa oraz dozoru kościelnego, które uchwalało na powyższe cele określony podatek. Był on rozkładany na wszystkich mieszkańców i uiszczany w walucie lub w zbożu, w wysokości proporcjonalnej do liczby posiadanych morgów ziemi. Podstawą wejścia w życie podjętej uchwały było jej zatwierdzenie przez władze wojewódzkie i ministerialne. Postanowienia zgromadzeń parafialnych obligowały mieszkańców do świadczenia pomocy materialnej i fizycznej na rzecz podejmowanych inwestycji, a podatki płacone na ten cel stanowiły podstawowy fundusz budowlany parafii.
The present paper presents and exemplifies the legal basis of taxation of the faithful for renovation and construction purposes in the parishes of the Lublin diocese in the first years of the Second Polish Republic, and discusses the types of burdens incurred by the faithful as well as the ways of enforcing obligations established by parish assemblies. The analysis is based on the materials from the Archives of Modern Records in Warsaw (the collection of the Ministry of Religious Denominations and Public Education) and Lublin Archdiocesan Archives. Investments undertaken in the parishes required the involvement of all the faithful in the reconstruction of churches, rectories, church servants’ quarters and farm buildings destroyed during the war. In accordance with the applicable legal provisions, decisions to start renovation and construction works were made by parish assemblies held under the chairmanship of the mayor or village administrator and the church supervision. Parish assemblies also passed a tax for these purposes. It was imposed on all inhabitants and paid in currency or in grain in proportion to the acreage of land owned. Tax resolutions in question came into force after approval from regional and ministerial authorities. Under the decisions of parish assemblies, inhabitants were obliged to contribute financially or in person to undertaken works, and the taxes they paid were the main component of parishes’ construction budgets.

Źródło:

Studia z Prawa Wyznaniowego; 2023, 26; 245-280
2081-8882
2544-3003

Pojawia się w:

Studia z Prawa Wyznaniowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Zaangażowanie Kościoła katolickiego w proces pojednania polsko-ukraińskiego w latach 1989-2012
The Commitment of the Catholic Church in the Process of the Polish Ukrainian Reconciliation in the Years 1989-2012

Autorzy:

Kozyrska, Antonina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1961820.pdf

Data publikacji:

2019-07-29

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Kościół katolicki
Ukraina
Polska
pojednanie polsko-ukraińskie
the Catholic Church
Ukraine
Polska
Polish-Ukrainian reconciliation

Opis:

The difficult process of the Polish Ukrainian reconciliation is still continuing. The political transformations in and Ukraine in the years 1989-2012 had opened a research and public debate on the history of Polish-Ukrainian relations in the first half of the twentieth century. The two countries cooperate in the area of science, culture, economy, and politics more and more intensely. Mass social awareness, however, is changing slowly. The Catholic Church also indicated the need to accelerate the process of reconciliation. She has made in view of her peace mission and the need to improve mutual relations between the faithful of the Greek and Latin rites on both sides of the border. The superiors of the Roman-Catholic Church and the Greek-Catholic Church in Ukraine and in Poland have been engaged in the solution of the conflict concerning of the Lvov Eagles cemetery, have issued a series of appeals to both countries for reconciliation, have taken part in commemoration of the victims, and have performed symbolical acts of forgiveness. John Paul II supported the work of Polish-Ukrainian reconciliation. It was hoped that his pilgrimage to Ukraine in the June of 2001 would be a turning point. A sudden improvement of the situation, however, has not taken place, but in the following years many new initiatives of rapprochement appeared: common prayers, pilgrimages, meetings of the episcopate and the clergy of both countries. There are still problems, however, such as the disputes about temples, accusations of proselytism and depriving of national identity, discussions on the limitations of commitment in national and political life.

Źródło:

Studia Polonijne; 2013, 34; 121-144
0137-5210

Pojawia się w:

Studia Polonijne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Główne płaszczyzny konfliktu Kościoła katolickiego z obozem piłsudczykowskim w Drugiej Rzeczypospolitej

Autorzy:

Sołga, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2041167.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Pro-Piłsudski camp
Catholic Church
Second Polish Republic
conflict
Obóz piłsudczykowski
Kościół katolicki
Druga Rzeczpospolita
konflikt

Opis:

During the Second Polish Republic the Catholic Church and especially the church’s higher hierarchy remained in constant conflict with the political supporters of Józef Piłsudski. This was the case for a number reasons, from Piłsudski’s supporters’ religious indifference, through their participation in freemasonic activities, liberal lifestyles, and leftist and socialist inclinations, up to their proneness towards totalitarianism, especially after 1926. A different aspect of the situation was the personal animosity between Marshall Piłsudski and various representatives of the clergy, who tended to support the opposing right-wing political forces. Despite this, the Pilsudski camp looked for a consensus with the church, and often undertook steps that were beneficial to it, as the camp was well aware of the church’s influence. As a result some representatives of the church, including the Primate, were convinced that building an understanding was the only appropriate approach to the existing reality.
Kościół katolicki w Drugiej Rzeczypospolitej, a konkretnie większość przedstawicieli jego wyższego duchowieństwa, pozostawał w stałym konflikcie z obozem politycznym Józefa Piłsudskiego. Składały się na niego takie czynniki, jak indyferentyzm religijny członków obozu piłsudczykowskiego, ich przynależność do masonerii, rozwiązłość w życiu prywatnym, lewicowe i socjalistyczne inklinacje oraz posługiwanie się w kulturze politycznej instrumentami typowymi dla państwa totalitarnego, zwłaszcza po roku 1926. Osobny aspekt stanowiły osobiste animozje Marszałka z poszczególnymi przedstawicielami kleru oraz poparcie, jakie ci ostatni wyrażali w stosunku dla konkurencyjnych opcji politycznych o odchyleniu prawicowym. Mimo wszystko obóz piłsudczykowski szukał konsensusu z Kościołem katolickim w Polsce, zdając sobie sprawę z jego wpływów i częstokroć podejmował działania idące na jego korzyść. Także niektórzy przedstawiciele polskiego episkopatu, z prymasem na czele, wychodzili z założenia, że w zaistniałej sytuacji jedynym stosownym rozwiązaniem jest szukanie wspólnej nici porozumienia z obozem rządzącym w Polsce.

Źródło:

Res Historica; 2021, 51; 535-577
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Aktywność biskupa Stanisława Adamskiego w okresie II Rzeczypospolitej
The Activity of Bishop Stanislaw Adamski in the Period of the Second Polish Republic

Autorzy:

Tomko, Andrzej
Chłopecki, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2035209.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Kościół katolicki
II Rzeczpospolita
nauka
prawo
gospodarka
Akcja Katolicka
państwo
Catholic Church
Second Polish Republic
science
law
economy
Catholic Action
state

Opis:

Artykuł Działalność Biskupa Stanisława Adamskiego w okresie II Rzeczypospolitej w sposób złożony przedstawia kształtowanie się koncepcji Biskupa Adamskiego po odzyskaniu przez Polskę Niepodległości. Złożona problematyka tego okresu w historii Polski skłoniła Autorów do zwrócenia szczególnej uwagi na tematykę państwa, prawa, nauki, roli Kościoła katolickiego oraz gospodarki w myśli Biskupa Stanisława Adamskiego, postaci z całą pewnością obdarzonej niezwykłymi talentami – kapłana, obywatela, społecznika, ekonomisty, senatora.
The article The activity of Bishop Stanislaw Adamski in the period of the Second Polish Republic in a complex way presents the shaping of the concept by Bishop Adamski after Poland regained Independence. The complex issues of this period in Polish history prompted the authors to pay particular attention to the subject of the state, law, science, the role of the Catholic Church and the economy in the thought of Bishop Stanislaw Adamski – a figure with extraordinary talents – a priest, citizen, social worker, economist, and Senator.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 12; 123-136
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce