Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Piarists" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Szkoła pijarska w Rosieniach
Autorzy:
Ausz, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041030.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Piarists
Piarist schools
education
Raseiniai
pijarzy
szkoły pijarskie
edukacja
Rosienie
Opis:
The article is on the history of the Piarist school in Raseiniai. In terms of administration, it belonged to the Lithuanian province. Not many sources on this institution are preserved, particularly those from the 18th century, and therefore its history is little known. It was one of the last collegia established by this Order. After the Third Partition, it became part of the Russian state. The aim of this article is to present the school’s activity; archival materials were used, which were found as a result of an inquiry in the country and the National Lithuanian Historical Archive in Vilnius and the General Archive of the Piarist Order in Rome. They have never been used by Polish scholars before. This allowed to verify and – to a great extent – supplement the current research on this school. The collegium was founded around 1743, and a school was opened at the collegium. The collegium together with the school were closed in 1833.
Artykuł dotyczy dziejów szkoły pijarskiej w Rosieniach, która administracyjnie należała do prowincji litewskiej. Niewiele zachowało się źródeł na temat tej placówki, szczególnie z XVIII w., dlatego jej losy są mało znane. Była ona jednym z ostatnich kolegiów założonych przez to zgromadzenie. Po III rozbiorze szkoła znalazła się w granicach państwa rosyjskiego. Celem artykułu było przedstawienie działalności szkoły, wykorzystano w nim materiały archiwalne do których dotarto w wyniku kwerendy w kraju, w Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym w Wilnie oraz Archiwum Generalnym Zakonu Pijarów w Rzymie. Dotychczas nie były one wykorzystane przez polskich badaczy. Pozwoliło to zweryfikować, jak i w znacznym stopniu uzupełnić badania na temat tej szkoły. Kolegium zostało ufundowane około 1743 r., a przy nim funkcjonowała szkoła. Kolegium wraz ze szkołą zostały zlikwidowane w 1833 r.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 289-312
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskup poznański Andrzej Stanisław Kostka Młodziejowski w obronie Stanisława Konarskiego i polskich pijarów – nieznany list z grudnia 1769 roku
Bishop of Poznań Andrzej Stanisław Kostka Młodziejowski in Defense of Stanisław Konarski and the Polish Piarists – an Unknown Letter of December 1769
Autorzy:
Zając, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038431.pdf
Data publikacji:
2021-12-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Piarists
Nuntiature
Młodziejowski
Konarski
Durini
Holy Office
pijarzy
nuncjatura
Święte Oficjum
Opis:
Nuncjusz Angelo Maria Durini bardzo krytycznie oceniał polskich pijarów. W serii depesz do sekretariatu stanu opisał ich domniemane nadużycia oraz negatywny wpływ, jaki na zakonników oraz młodzież im powierzoną wywierał Stanisław Konarski. Ponieważ w Rzymie zaczęto publicznie powtarzać te opinie, pijarzy podjęli się obrony swego dobrego imienia. Poparli ich w tym niektórzy polscy biskupi. W artykule omówiony został nieznany dotąd list biskupa poznańskiego Andrzeja Stanisława Kostki Młodziejowskiego, który pozwala na ukazanie konfliktu nuncjusza z pijarami z perspektywy jednej z najważniejszych osób w Rzeczypospolitej.
Hitherto unknown sources concerning the trial against Stanisław Konarski in the Holy Office, allow to describe more accurately the dispute between nuncio Angelo Maria Durini and the Piarists of the Polish Province. One of such sources is a letter written by Andrzej Stanisław Kostka Młodziejowski, bishop of Poznań, in defense of the Piarists. The article analyzes its contents, confronting it with the archival documentation of the Warsaw Nuntiature. While defending the Polish religious, the bishop of Poznań emphasized their orthodoxy, the special merits of S. Konarski, as well as the falsity of the slander directed at them by one of the insubordinate religious. He drew attention to the fact that Warsaw belongs to his ecclesiastical jurisdiction and that, in the first place, he himself supervises the discipline of clergy. Perhaps this intervention was not of key importance for the defense of the Piarists against the allegations of the nuncio, however the Holy See, following its own procedures, has eventually lifted the allegations against the Piarists.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2021, 39; 61-83
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ks. Józef Herman Osiński w gronie pijarów
Priest Józef Herman Osiński – in the circle of Piarists
Autorzy:
Taff, J. H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952764.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
Tematy:
Zakon Pijarów
Ks J H Osiński
piorun
Order of Piarists
priest Osiński
lightning
Opis:
W artykule przedstawiono historię Zakonu Pijarów poczynając od jego powstania w 1614 r. w Rzymie. Opisano też działalność pijarów w Polsce, od ich sprowadzenia w 1642 r. Omówiono działalność pijara-reformatora ks. Stanisława Konarskiego (1700-1773) i innych wybitnych polskich pijarów. Przedstawiono krótko życiorys pijara ks. J. H. Osińskiego (17381802), jego zainteresowanie chemią i fizyką, jego działalność wydawniczą w szczególności jako autora pierwszego polskiego dzieła w dziedzinie elektryczności o ubezpieczeniu od piorunów.
The article presents the history of the Order of Piarists starting from its inception in year 1614 in Rome. It also describes Piarists activity in Poland, since they were brought in year 1642. The activities of priest S. Konarski (1700-1773) a Piaristreformer and other prominent Polish Piarists are also discussed. The paper presents a short biography of Piarist priest J. H. Osiński (1738-1802), his interest in chemistry and physics, his publishing activities, in particular, as the author of the first Polish electricity works in the field of insurance against lightning.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2015, 44; 35-38
1425-5766
2353-1290
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiekopomna zasługa i zakonna pokora – dzieje serca Stanisława Konarskiego
The memorable service and monastic humility – the history of Stanisław Konarski’s heart
Autorzy:
Mączyński, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560451.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Stanisław Konarski
serce
pochówek
epitafium
upamiętnienie
pijarzy
Kraków
heart
burial
epitaph
commemoration
Piarists
Krakow
Opis:
Artykuł zwraca uwagę na interesujący zabytek sprzed 130 lat, znajdujący się w krakowskim kościele pijarów – plastyczną oprawę miejsca złożenia serca Stanisława Konarskiego (1700–1773), zakonnika Szkół Pobożnych z XVIII stulecia, a przy tym wydawcy zbioru praw krajowych Volumina legum, odważnego publicysty domagającego się wzmocnienia władzy królewskiej i zwalczającego liberum veto, reformatora szkolnictwa i założyciela słynącej z nowoczesności uczelni Collegium Nobilium. Kreśli także okoliczności przeniesienia w 1882 roku tej „relikwii” z Warszawy do Krakowa oraz opisuje uroczystość wprowadzenia jej 13 lutego do zakonnej świątyni pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. Podejmuje również trzy istotne kwestie badawcze. Pierwsza kwestia, która też wielce zajmowała współczesnych – a szczególnie rektora kolegium krakowskiego Adama Słotwińskiego – to problem autentyczności owej pamiątki, która ujawniona została po ponad stu latach od pogrzebu zasłużonego pijara, w prywatnym posiadaniu warszawskiego optyka Jakuba Pika. Zwłaszcza że brakuje jakichkolwiek bezpośrednich świadectw z 1773 roku mówiących o odłączeniu po śmierci Stanisława Konarskiego jego serca od ciała. Jednak zgromadzone przesłanki pozwalają przyjąć z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, iż jest to autentyczna – i zarazem jedyna po dziś dzień zachowana – cielesna partykuła sławnego zakonnika. Druga kwestia, całkowicie pomijana w ówczesnej refleksji, to przyczyna odłączenia serca od ciała. Ten aspekt rozważań kazał zwrócić uwagę na niezwykle rozpowszechnioną w Rzeczypospolitej – najpierw pośród rodzin monarszych, później także magnaterii i szlachty – nowożytną tradycję osobnych pochówków serc, zazwyczaj składanych w ufundowanej przez zmarłego świątyni. Wskazano, że szczególnie wiele serc oddzielonych od ciał spoczęło w kościołach pijarskich (Rzeszów, Warszawa czy Łowicz). Nie był to jednak obyczaj stosowany wobec zakonników. Casus serca Stanisława Konarskiego dowodzi, że w opozycji wagi wiekopomnych zasług do ślubów zakonnej pokory – zwyciężyły zasługi. Trzecia kwestia, której nie potrafili rozwikłać współcześni, dotyczyła miejsca pierwotnego przeznaczenia puszki z sercem Konarskiego. Konfrontacja skromnych wzmianek z sytuacją warszawskich pijarów w pierwszej połowie XIX wieku pozwoliła ujawnić drogę, jaką ona przebyła. W 1773 roku umieszczono ją w kaplicy konwiktorskiej w pałacu Collegium Nobilium, następnie około 1811 roku została przeniesiona do pijarskiego kościoła przy ulicy Długiej, w roku 1834 zakonnikom zarekwirowano ich świątynię, więc cielesna partykuła Stanisława Konarskiego trafiła do gmachu objętego przez nich kolegium przy ulicy Jezuickiej. Tam znajdowała się do 1866 roku, a po kasacie zakonu znalazła się w rękach Jakuba Pika. Ten starannie ją przechował i ofiarował do krakowskiego kościoła pijarów w Krakowie, gdzie w 1882 roku umieszczono ją w niszy w ścianie prezbiterium. Plastyczną oprawę tego miejsca zaprojektował Tadeusz Łepkowski, ówczesny konserwator zabytków. Zaś popiersie portretowe Stanisława Konarskiego wykonał krakowski rzeźbiarz Tadeusz Błotnicki. Rysy twarzy odwzorował na podstawie konterfektu z czasów Stanisława Augusta – rzeźby André Le Bruna, należącej do pocztu mężów szczególnie dla Rzeczypospolitej zasłużonych, jaki ozdobił otwartą w 1786 roku Salę Rycerską na Zamku Królewskim w Warszawie.
The article concentrates on an interesting 130-year-old artefact located in the Krakow church of Piarists – the decoration of the place where Stanisław Konarski’s (1700–1773) heart was buried. Konarski was a monk of the Pious Schools in the 18th century, as well as publisher of a collection of national laws Volumina legum, a bold commentator calling for strengthening royal power and abolishing liberum veto, reformer of the educational system and founder of the renowned, modern Collegium Nobilium. The circumstances of the discovery and relocation of the relic in 1882 from Warsaw to Krakow and the ceremony of its introduction to the monastic Church of the Transfiguration of Jesus on February 13 are also outlined. Three significant research issues are also discussed. The first one is the problem of the authenticity of the artefact, which was discovered more than a hundred years after Konarski’s death in the possession of a Warsaw optician Jakub Pik. It was then that the question started occupying the minds of researchers, including the rector of the Krakow college Adam Słotwiński. The question is made more relevant by the lack of any direct evidence from 1773 about the removal of Stanisław Konarski’s heart from his body after his death. The information gathered so far allow us to assume, with probability bordering on certainty, that it is authentic and the only surviving part of this famous monk’s body. Another question, totally absent from past reflections on the subject, is the reason why the heart was removed. This particular aspect turns our attention at a strikingly popular early-modern Polish tradition – first in royal families, later also among magnates and nobility – of burying hearts separately, usually by entombing them in a church founded by the deceased. It was found that a considerable number of hearts removed from bodies had been inhumed in Piarist churches (Rzeszów, Warsaw or Łowicz). This tradition, however, did not normally apply to monks. The case of Stanisław Konarski’s heart proves that in the juxtaposition of great merit and monastic vows of humility the merit prevailed. A third question, which contemporaneous researchers could not answer, is the original destination of the box with Konarski’s heart. A confrontation of scant mentions with the situation of Warsaw Piarists in the first half of the 19th century allows us to retrace its route. In 1773 it was placed in the monastic school chapel at Collegium Nobilium, then in 1811 it was relocated to the Piarist church in Długa street; in 1834 the order was deprived of the church, so Konarski’s heart was brought to their college in Jezuicka street. It was held there until 1866, and after the dissolution of the order it was in the possession of Jakub Pik. Pik carefully stored the relic and donated it to the Piarist church in Krakow, where in 1882 it was placed in an alcove in the presbytery. The decoration of the place was designed by Tadeusz Łepkowski, the then restorer. Stanisław Konarski’s bust was sculpted by Tadeusz Błotnicki from Krakow. Facial features were reproduced on the basis of an image from the times of Stanisław August – a sculpture by André Le Brun, displayed in a gallery of people of particular merit to the Republic of Poland opened in the Knights’ Hall at the Royal Castle in Warsaw in 1786.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2016, 22; 265-302
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój sieci kolegiów w litewskiej prowincji pijarów w XVIII w.
The Development of the Collegial Network in the Lithuanian Piarist Province in the 18th Century
Autorzy:
Ausz, Mariusz Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33914687.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Piarists
Piarist collegia
education
Lithuanian Piarist Province
pijarzy
kolegia pijarskie
edukacja
Litewska Prowincja Pijarów
Opis:
Artykuł przedstawia losy szkół pijarskich prowincji litewskiej. Do Rzeczypospolitej pijarzy przybyli w 1642 r. Do 1662 r. polskie kolegia pijarskie należały do prowincji niemieckiej, bowiem dopiero wtedy powstała zatwierdzona przez papieża Aleksandra VII odrębna prowincja polska, w skład której wchodziła również wiceprowincja węgierska. Trzydzieści lat później (w 1692 r.) kolegia węgierskie utworzyły własną prowincję. W 1696 r. władze zakonu powołały wiceprowincję litewską, a w 1736 r. samodzielną prowincję litewską. Pierwszym prowincjałem litewskim został Franciszek Torkwat Tymiński. W drugiej połowie XVIII w. na terenie prowincji znajdowały się kolegia w następujących miejscowościach: Szczuczyn Litewski, Lida, Wilno (Collegium Nobilium, w 1773 r. pijarzy przejęli pojezuicki klasztor oraz kościół św. Rafała na Śnipiszkach), Łużki, Wiłkomierz, Rosienie, Lubieszów, Dąbrowica, Poniewież, Zelwa, Witebsk, Dubrowna. Po 1795 r. kolegium w Międzyrzeczu Koreckim, które jako jedyne z prowincji polskiej znalazło się w zaborze rosyjskim, przyłączono do prowincji litewskiej. Po okresie świetności upadek kolegiów i szkół nastąpił po powstaniu listopadowym.
This article presents the problem of the development Piarist collegia in the Lithuanian province. The Piarists arrived in the Polish-Lithuanian Commonwealth in 1642. Until 1662, the Polish Piarist collegia belonged to the German province because only then a separate Polish province that had been established – a part of which also included the Hungarian vice-province – was approved by Pope Alexander VII. Thirty years later (in 1692) the Hungarian collegia formed their own province. In 1696, The Order’s authorities constituted the Lithuanian vice-province, and in 1736 a separate Lithuanian province. The first Lithuanian provincial was Franciszek Torkwat Tyminski. In the second half of the 18th century, it included the following monastic houses: Lithuanian Ščučyn, Lida, Vilnius (Collegium Nobilium, in 1774 the Piarists additionally took over the Jesuit monastery – Church of St. Raphael in Šnipiškės), Lužki, Ukmergė, Raseiniai, Liubeshiv, Dąbrowica, Panevėžys, Zelwa, Vitebsk, Dubrowna. After 1795, the collegium in Mezhirichi – which was the only one from the Polish province. Unfortunately, the collapse of the November Uprising marked the end of the Piarist education.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 205-224
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kolegium pijarów w Witebsku
Autorzy:
Ausz, Mariusz Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624800.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Viciebsk, Piarists, Piarist schools, education
Witebsk, szkoły pijarskie, pijarzy, edukacja
Віцебск, піяры, піярскія школы, адукацыя
Opis:
This paper is concerned with the history of the Vitebsk college of Piarist priests – the least known establishment run by this Order, and the last Piarist establishment founded before 1772. The college was located within the administrative limits of the Lithuanian Province. Due to the scarce sources, especially from the 18th century, little is known about its history. The Vitebsk college was one of the last such establishments founded by the Order. After the First Partition of Poland the college became part of Russia. Consequently, the Piarist school in Vitebsk operated outside the structures of the Commission of National Education and as such has received little interest from researchers in the field of 18th-century Polish education. This paper aims to provide an outline of the Vitebsk college’s history based on archival materials found through research in the Belarusian National Historic Archive in Minsk, the Lithuanian National Historic Archive in Vilnius and the General Archive of the Piarist Order in Rome. These sources have not been used by Polish researchers thus far. Hence, the study helps to validate and supplement existing research on this college. The funding for the establishment of the college was provided around 1753 by Vitebsk citizens Adam and Anna Świrszczewski. A year later they funded the construction of a wooden church and outbuildings. The college operated a school, which was temporarily relocated to a new foundation in Dubrowna (1785–1799), with the Vitebsk Piarists running only the parish. In 1822 the Tsarist government relocated the Vitebsk Piarists to Polock. Later, in 1830, the monastery and the school again changed location, this time to Vilnius. The Order would never return to Vitebsk.
Artykuł dotyczy dziejów kolegium witebskiego księży pijarów, najmniej znanej szkoły tego zakonu. Niewiele zachowało się źródeł na temat tej placówki edukacyjnej, szczególnie z XVIII w., dlatego jej losy są mało znane. Było ono jednym z ostatnich kolegiów założonych przez to zgromadzenie. Po I rozbiorze kolegium znalazło się w granicach państwa rosyjskiego, dlatego szkoła pijarska w Witebsku nie została włączona w struktury Komisji Edukacji Narodowej, a tym samym nie budziła większego zainteresowania badaczy polskiej oświaty XVIII w.Celem artykułu było przedstawienie działalności kolegium witebskiego. W pracy wykorzystano materiały archiwalne, do których dotarto w wyniku kwerendy w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku, Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym w Wilnie oraz Archiwum Generalnym Zakonu Pijarów w Rzymie. Dotychczas nie były one brane pod uwagę przez polskich badaczy. Pozwoliło to zweryfikować, a także w znacznym stopniu uzupełnić, badania dotyczące tej instytucji. Kolegium zostało ufundowane około 1753 r. przezobywateli miasta Adama i Annę Świrszczewskich, rok później ufundowano drewniany kościół i zabudowania gospodarcze. Przy kolegium funkcjonowała szkoła, która na pewien czas pod koniec XVIII w. została przeniesiona do nowej fundacji w Dubrownie (1785–1799), a w Witebsku zakonnicy prowadzili tylko parafię. W 1822 r. pijarzy witebscy zostali przeniesieni przez rząd carski do Połocka, skąd następnie w 1830 r. klasztor oraz szkoła zostały przeniesione doWilna. Zgromadzenie nie wróciło do Witebska.
Артыкул прысвечаны гісторыі віцебскай калегіі ксяндзоў піяраў, найменш вядомай школы гэтага каталіцкага манаскага ордэна. Яна была апошняй піярскай школай, утворанай да 1772 г. Адміністрацыйна адносілася да т.зв. літоўскай правінцыі. На сённяшні дзень маем няшмат крыніц па тэме гэтай школы, асабліва ў XVIII ст., таму яе гісторыя слаба вывучана. Гэта адна з апошніх піярскіх школ. Пасля першага падзелу Польшчы гэтая калегія знаходзілася ў межах Расійскай Імперыі, што паўплывала на тое, чаму Віцебская піярская школа не ўвайшла ў склад Камісіі нацыянальнай адукацыі і не выклікала зацікаўлення з боку даследчыкаў польскай асветы XVIII ст. Мэтай дадзенага артыкула было выяўленне дзейнасці віцебскай калегіі на базе архівальных матэрыялаў, якія знаходзяцца ў Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі ў Мінску, Літоўскім дзяржаўным гістарычным архіве ў Вільні, Генеральным архіве ордэна піяраў у Рыме. Дасюль гэтыя матэрыялы не выкарыстоўваліся польскімі даследчыкамі. Такім чынам, мы змаглі не толькі параўнаць дакументы з нашымі ўяўленнямі пра гэтую калегію, але і грунтоўна дапоўніць матэрыял. Школа была створана каля 1753 г. пры падтрымцы жыхароў горада Адама і Анны Свіршчэўскіх, годам пазней былі пабудаваны драўляны касцёл і гаспадарчыя памяшканні. Пры калегіі функцыянавала школа, якая на пэўны час напрыканцы XVIII ст. была перанесена ў новы фонд у Дуброўню (1785–1799), у Віцебску тады функцыянавала толькі парафія. У 1822 г. расійскія ўлады перанеслі віцебскіх піяраў у Полацк, адкуль у 1830 г. манастыр разам са школай зноў быў перанесены, на гэты раз у Вільню. Манаскі ордэн піяраў ніколі больш у Віцебск не вярнуўся.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoły pijarskie na terenie Białorusi
Autorzy:
Ausz, Mariusz Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624984.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Piarist schools, Piarists, education, Belarus
szkoły pijarskie
pijarzy
edukacja, Białoruś.
асветніцкая дзейнасць піяраў, піяры, адукацыя, Беларусь
Opis:
This article presents the problem of Piarist schools of the Lithuanian provincial on the Belarusian territory.Unfortunately, the collapse of the November Uprising marked the end of the Piarist education. The Piarists paid for their involvement in education among students who actively participated in battles, etc. At the end of the 19th century, on the Austrian territory, Piarist school arose from ruins and function to this day, continuing the beautiful tradition, however, because of their negligible number they cannot function as they used to in the past.After the First World War, it was possible to regain colleges and open schools in Lida, Szczuczyn and Lubieszów.
Артыкул прысвечаны школам піяраў на тэрыторыі Беларусі (т.зв. літоўская правінцыя). Заняпад гэтых пабожных школ надыйшоў пасля лістападовага паўстання. Толькі рэканструкцыя асветы піяраў у названай правінцыі ў канцы ХІХ-стагоддзя дазволіла адкрыцць новыя школы. Пасля першай сусветнай вайны ў так званых крэсах, напр. у Лідзе, Шчучыне і Любашове, ствараліся калегіі, дзе піяры займаліся асветніцкай дзейнасцю.
Artykuł przedstawia losy szkół pijarskich prowincji litewskiej na terytorium Białorusi. Po okresie świetności nastąpił ich upadek po powstaniu listopadowym. Dopiero odbudowa prowincji szkolnictwa pijarskiego pod koniec XIX w. umożliwiła uruchomienie nowych szkół. Po I wojnie światowej otwarto kolegia na tzw. kresach w Lidzie, Szczuczynie oraz Lubieszowie; w Lidzie i Lubieszowie pijarzy prowadzili również działalność edukacyjną.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2017, 11
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polnische Studenten am Kollegium der Piaristen in Podolínec auf dem Slowakischen Gebiet im 17.-18. Jahrhundert
Polish Students in the Piarist College in Podolinec in the Slovak Territory in the 17th-18th Centuries
Polscy studenci w Kolegium Pijarów w Podolińcu na słowackiej ziemi w XVII-XVIII wieku
Autorzy:
Hašková, Veronika
Zubal, Pavol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811156.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pijarzy
Kolegium Pijarów
polscy studenci
Podoliniec
Piarists
Piarist College
Polish students
Podolinec
Piaristen
Piaristisches Kollegium
Polnische Studenten
Podolínec
Opis:
Die Studie befasst sich mit dem Studium des katholischen Gymnasiums (Kollegiums) auf dem Gebiet der heutigen Slowakei, in v Podolínec, geleitet vom Orden der Piaristen. Sie analysiert die Vertretung der Studenten aus Polen im Rahmen der Entwicklung der Schule, seit ihrer Entstehung im Jahre 1643 bis zu einer vorläufigen Schliessung in der Hälfte des 18. Jahrhunderts. Sie bringt den prozentuellen Anteil der Studenten polnischer Nationalität zum Ausdruck, sie entblösst die Nationalstruktur der Studenten und führt die Namen der bedeuutenden Studenten aus den Reihen des polnischen Adels an.
The article discusses the work of the Catholic college in the area of the Slovak Republic, in Podolinec, that was run by the Piarist Order. It analyzes the representation of Polish students in the development of the shool from the moment it was established in 1643 until it was temporarily closed in the middle of the 18th century. It presents the percentage of Polish students in the national structure of the students of the college and lists the names of students coming from Polish nobility.
Artykuł omawia działalność katolickiego gimnazjum (kolegium) w Podolińcu na Słowacji, prowadzonego przez zakon pijarów. Analizuje grupę uczęszczających do tego gimnazjum uczniów z Polski od momentu powstania gimnazjum w 1643 roku aż do tymczasowego jego zamknięcia w połowie XVIII wieku. Przedstawia procentowy odsetek studentów narodowości polskiej wśród wszystkich uczących się w tym gimnazjum i wymienia nazwiska studentów pochodzących ze szlachty polskiej.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2016, 8(44), 2; 109-120
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Św. Józef Kalasancjusz i początki zakonu szkół pobożnych - obchody jubileuszowe
Saint Joseph Calasanz and the beginnings of the Order of the pious schools- jubilee celebrations
Autorzy:
Szmerek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545135.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
św. Józef Kalasancjusz
pijarzy
szkoła
wychowanie
jubileusz
Saint Joseph Calasanz
The Order of the Piarists
school
education
jubilee
Opis:
W roku 2017 Zakon Pijarów przeżywa podwójny jubileusz. Obchody mają na celu wspomnienie kanonizacji św. Józefa Kalasancjusza oraz początków założonego przez niego Zakonu. Warto przy tym pamiętać, że analogicznie do czasów obecnych, w latach wcześniejszych Pijarzy także rozumieli potrzebę upamiętniania ważnych wydarzeń ze swojej historii. Uroczystości takie mają bowiem ogromne znaczenia dla tożsamości samego Zakonu. Pozwalają na nowo odkrywać duchowe dziedzictwo i zadania, jakie przed nimi postawił Założyciel. Dają także możliwość promowania duchowości kalasantyńskiej, a także przypomnienia jak ważną rolę odgrywa wychowanie i edukacja w kształtowaniu życia społecznego.
In 2017 the Piarists are celebrating a double jubilee. The celebrations are intended to commemorate the canonization of Saint Joseph Calasanz and the beginnings of the Order founded by him. It is worth remembering that in previous years, similarly to the present times, the Piarists also understood the need to commemorate important events of their history, since such celebrations are extremely important for the identity of the Order. They allow to rediscover the spiritual heritage and the tasks designated by their Founder. They also provide an opportunity to promote Calasanzian spirituality, and to stress the important role of upbringing and education in shaping social life.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2017, 127; 257-266
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pietas Et Litterae. Wpływ kolegium pijarów w Podolińcu na rozwój dawnego szkolnictwa
Pietas Et Litterae. The Influence of the Piarist College in Podolínec on the Development of Old-Time Education
Autorzy:
Mirek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022852.pdf
Data publikacji:
2020-12-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Podoliniec
św. Józef Kalasanty
pijarzy
kolegium pijarów
szkolnictwo
RĘKOPISY
starodruki
Podolínec
St Joseph Calasanz
Piarists
Piarist college
education
manuscripts
old prints
Opis:
Artykuł nawiązuje do wystawy Pietas et litterae w Galerii ,,Dawna Synagoga” w Nowym Sączu, na której prezentowano ocalałe pamiątki z kolegium pijarów w Podolińcu. Większość prezentowanych eksponatów po raz pierwszy od wieków opuściło na czas wystawy miejsca swego przechowywania. Wśród nich znalazły się m.in. dyplomy pergaminowe, rękopiśmienne kroniki kolegium, księgi rejestrujące uczniów, zakonników i nowicjuszy, księgi zmarłych wykładowców, stare druki i książki wydane w XIX wieku, portrety profesorów podolinieckich, fundatora klasztoru i kolegium w Podolińcu, Stanisława Lubomirskiego oraz obrazy z cyklu ,,Żywot św. Józefa Kalasantego”, a także szaty liturgiczne, pieczęć z wyobrażeniem Nawiedzenia Maryi Panny, paramentarz – malowana szafa na szaty i przybory liturgiczne, mapa Węgierskiej Prowincji Pijarskiej, malowany widok Podolińca z 1836 r. oraz świadectwa szkolne ucznia kolegium Jana Kalety. Prezentowane na wystawie eksponaty wypożyczone zostały m.in. z Centralnego Archiwum Węgierskiej Prowincji Pijarskiej w Budapeszcie, Muzeum Lubowniańskiego w Starej Lubowni, Archiwum i Biblioteki Pijarów w Krakowie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Sądeckiej Biblioteki Publicznej im. Józefa Szujskiego, Kolegium Pijarów w Prewidzy, parafii rzymskokatolickich w Podolińcu i Toporcu, a także ze zbiorów prywatnych Ludwika Kalety z Podolińca.
The article refers to the exhibition Pietas et litterae in the ‘Old Synagogue’ Gallery in Nowy Sącz, where surviving souvenirs from the Piarist college in Podolínec were presented. Most of the exhibits presented have left their storage places during the exhibition for the first time in centuries. These included parchment diplomas, handwritten chronicles of colleges, books recording the students, monks and novices, books of deceased lecturers, old prints and books published in the nineteenth century, portraits of professors from Podolínec, the founder of the monastery and college in Podolínec, Stanisław Lubomirski, and paintings from the series of “Żywot św. Józefa Kalasantego”, as well as liturgical robes, a seal with the image of the Visitation of the Virgin Mary, a paramentary (i.e. a painted wardrobe for liturgical robes and instruments), a map of the Hungarian Piarist Province, a painted view of Podolínec from 1836 and school certificates of a student of the Jan Kaleta College. The exhibits presented at the exhibition have been borrowed from the Central Archive of the Hungarian Piarist Province in Budapest, the Museum in Stará Ľubovňa, the Piarist Archive and Library in Krakow, the National Museum in Krakow, the Józef Szujski Public Library in Nowy Sącz, the Piarist College in Prievidza, the Roman Catholic parishes in Podolínec and Toporec, as well as from the private collections of Ludwik Kaleta of Podolínec.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 114; 245-263
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adeodato Barochius – zakonnik augustiański wielu talentów. Glosa do artykułu o życiu muzycznym w warszawskim kościele św. Marcina
Adeodato Barochius – An Augustine Friar of Many Talents. A Gloss to an article on musical life at St. Martin’s Church, Warsaw
Autorzy:
Mączyński, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147332.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Adeodato Barochius
historia muzyki XVII w.
historia malarstwa XVII w.
Warszawa
Augustianie
Pijarzy
seventeenth-century music history
seventeenth-century painting
Warsaw
Augustinians
Piarists
Opis:
Niedawno opublikowany został artykuł Barbary Przybyszewskiej-Jarmińskiej, „Informacje ze źródeł augustiańskich o życiu muzycznym w warszawskim kościele św. Marcina w XVII wieku oraz działających w tym czasie muzykach królewskich” (Muzyka 65 (2020) nr 2, s. 25–61), będący niezwykle sumienną i owocną próbą wypełnienia białej plamy, jaką cały czas pozostawała sfera muzycznych dokonań stołecznego konwentu Ordo Eremitarum Sancti Augustini. Jednym z bohaterów tych rozważań stał się należący doń ojciec Adeodato Barochius, przybyły do Rzeczypospolitej z Italii. Niniejszy artykuł zwraca uwagę na pominięte źródło, jakim są słane z Warszawy listy pijara Giacinta Orsellego do pozostającego w Rzymie założyciela zakonu Scholarum Piarum – św. Józefa Kalasancjusza. Korespondencja ze schyłku 1642 r. przynosi informacje o „augustianinie pochodzącym z Perugii”, który jest jednocześnie „muzykiem Jego Królewskiej Mości”. Miejsce urodzenia i wykonywana przez zakonnika profesja pozwalają – mimo niewymienionego nazwiska – zidentyfikować go jako owego Barochiusa. Dwukrotnie też jest mowa o tym, że namalował on dla pijarów obraz przedstawiający śś. Pryma i Felicjana. Zakon Scholarum Piarum został wówczas świeżo sprowadzony do Warszawy staraniem króla Władysława IV, który postanowił ufundować dlań siedzibę w stolicy Rzeczypospolitej. Chcąc podnieść prestiż tworzonego konwentu, ofiarował mu nader prestiżowy dar: pozyskane niegdyś od papieża Urbana VIII relikwie wczesnochrześcijańskich męczenników – śś. Pryma i Felicjana, dobyte na jego prośbę z podziemi rzymskiego kościoła Santo Stefano Rotondo. Byli oni osobistymi patronami monarchy, gdyż ten przyszedł na świat w dniu ich święta – 9 czerwca. Malowidło wykonane przez augustianina miało ozdobić ołtarz w pijarskim oratorium. Barochius, pochodzący z Perugii zakonnik augustiański, to zarazem kapelan królewski, członek monarszej kapeli, śpiewak – bas, kompozytor, dbały o bractwo św. Cecylii w warszawskim kościele św. Marcina, fundator tamże ołtarza św. Anioła Stróża, a wreszcie – rzecz dotąd szerzej nieznana – praktykujący twórca przedstawień sakralnych, bo obraz dla stołecznych pijarów z pewnością nie mógł być jedynym. Jakiej miary kunsztem dysponował nie da się już dziś ocenić, gdyż malowidło to nie dochowało się, a inne – o ile ocalały – nie zostały rozpoznane. Niewątpliwie jednak był człowiekiem wszechstronnie utalentowanym.
The recently published paper by Barbara Przybyszewska-Jarmińska, Informacje ze źródeł augustiańskich o życiu muzycznym w warszawskim kościele św. Marcina w XVII wieku oraz działających w tym czasie muzykach królewskich [Information from Augustinian Sources Concerning 17th-Century Music Life in Warsaw’s Church of St Martin as well as Royal Musicians from that Period] (Muzyka 66 (2020) no. 2, pp. 25–61) is an extremely conscientious and fruitful attempt to map out the previously unexplored history of musical achievements at the Warsaw house of Ordo Eremitarum Sancti Augustini. One of the persons mentioned in that paper is Father Adeodato Barochius, who came to the Polish-Lithuanian Commonwealth from Italy. The present note refers to an omitted source, namely, letters sent from Warsaw by Piarist father Giacinto Orselli to the founder of Scholarum Piarum, the would-be saint Joseph Calasanz in Rome. Their correspondence from late 1642 mentions an ‘Austin friar from Perugia’ who was at the same time ‘a musician of His Majesty the King’. The profession and place of birth make it possible to identify this person, though not mentioned by name, as the said Barochius. There are also two mentions of the fact that he created a painting of Saints Primus and Felician for the Piarists. The Piarist order had freshly been brought to Warsaw by the efforts of King Władysław IV Vasa, who provided funding for a Piarist house in the capital of the Commonwealth, and, in order to raise the prestige of the newly established monastery, made it a gift of relics once received from Pope Urban VIII – bones of saints Primus and Felician, disinterred at his request at the vaults of the Roman church of Santo Stefano Rotondo. These two saints were the king’s personal patrons since he had been born on their feast day, 9th June. The Augustinian friar’s painting was to be placed in the altar of the Piarist oratory. Barochius, a Perugia-born Austin friar, was also the king’s chaplain and a member of the royal ensemble, a bass singer and composer, guardian of the Fraternity of St Cecilia at Warsaw’s St Martin’s Church, the donator of that church’s altar of the Guardian Angel, and (a previously unknown fact) – the author of religious paintings (his work for the Piarists could hardly have been his only attempt in this field). His abilities are hard to assess today since the painting is now lost and others, if they survive, have not been attributed to him. He was nevertheless clearly a man of many talents.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 3; 111-122
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasób Archiwum Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów w Krakowie w świetle jego dziejów po II wojnie światowej
The archival holdings of the Polish Province of the Order of Piarists in the light of its history after World War II
Autorzy:
Szmerek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1218461.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
zasób archiwalny
materiały archiwalne
kronika
akta kapituły
podręczniki
inwentarz
Zakon Pijarów
Kraków
Polska Prowincja Zakonu Pijarów
archival fund
archive materials
chronicle
chapter acts
handbooks
stock
Order of Piarists
Cracow
Opis:
Początek rozwoju zasobów archiwalnych polskiej prowincji Zakonu Pijarów pochodzi z okresu międzywojennego, choć ich obecny państwo ogólnie odzwierciedla długoterminowe wysiłki archiwistów po II wojnie światowej. W zbiorach znajdują się przedmioty archiwalne powstałe w XVII wieku aż do czasów współczesnych. Do najcenniejszych materiałów archiwalnych należy bezsprzecznie Matricula Provinciae Poloniae Scholarum Piarum, obejmujący lata 1742–1867. To jest źródło najczęściej wykorzystywane w badaniach akademickich. Warto jednak to podkreślić w zasobach archiwalnych możemy również znaleźć wiele innych cennych materiałów archiwalnych, takich jak kronikę, akta kapituły, podręczniki szkolne i inwentarz.
The beginning of the development of the archival holdings of the Polish Province of the Order of Piarists dates back to the period between the wars, although their current state generally reflects the long-term efforts of archivists following World War II. The holdings include archival items created in the period from the seventeenth century to the present. Among the most valuable archive materials is, unarguably, Matricula Provinciae Poloniae Scholarum Piarum, covering the period 1742-1867. It is the source most often used for academic research. It is worth emphasising, however, that in the archival holdings we can also find many other valuable archival materials such as chronicle-like books, files of the Chapter, school books, and inventories.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2016, 126; 403-415
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kolegium pijarów w Chełmie. Historia – architektura – autorstwo
The old College of Piarists in Chełm. History – architecture – authorship
Autorzy:
Mączyński, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798699.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Chełm; kolegium; profesorium; pijarzy; Józef Piola; Karol Antoni Bay; rysunek architektoniczny; architektura barokowa; sztuka polska
Chełm; college; profesorium; Piarists; Giuseppe Piola; Carlo Antonio Bay; architectural drawing; baroque architecture; Polish art
Opis:
Budynek dawnego kolegium pijarów w Chełmie – ulokowany przy ulicy Lubelskiej, nieopodal późnobarokowego kościoła Rozesłania Świętych Apostołów – stanowi obecnie siedzibę Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza. Dotychczas nie wzbudzał większego zainteresowania badaczy i – jawiąc się jako dzieło architektury pozbawione wyrazistych cech stylowych – nie był przedmiotem naukowej refleksji. Sytuację tę zmienia ujawnienie w zbiorach Archivio Generale delle Scuole Pie w Rzymie zachowanego rysunku z 1698 roku, przedstawiającego ów budynek w rzucie poziomym i w ujęciu aksonometrycznym. Informacje zawarte w dokumentach pisanych przechowywanych w tymże archiwum pozwalają ustalić czas budowy na lata 1698-1700. Projekt dowodzi, że zachowany gmach nie zmienił zasadniczo swej bryły, jednopiętrowej, założonej na planie litery H. Innowacje ograniczyły się tylko do partii dachu nad korpusem głównym, który pierwotnie był dachem krakowskim, oraz do dokonanego w latach 1720-1724 przedłużenia jednego z bocznych skrzydeł (tak by kolegium połączyć z kościołem). Przekształcenia późniejsze nie naruszyły też w sposób zasadniczy podziałów wewnętrznych, w dwuipółtraktowym korpusie głównym, z wprowadzonym tam komunikacyjnym układem krzyżowo-korytarzowym, oraz w jednotraktowych skrzydłach bocznych. Kształt budowli tudzież surowość opracowania jej elewacji, reprezentujących barok w jego odmianie klasycyzującej, wskazują na osobę projektanta – to zapewne Józef Piola, architekt działający w Warszawie na przełomie XVII i XVIII wieku, realizujący podówczas na zlecenie zakonu pijarów również ich zespół kościelno-klasztorny w Szczuczynie. Natomiast dokonane w 1 połowie XVIII wieku przedłużenie skrzydła kolegium należy najpewniej wiązać z osobą innego stołecznego architekta – Karola Antoniego Baya, który w tym samym czasie, wraz ze swym zięciem, Vincenzo Rachettim, także architektem, wykonywał dla pijarów z Chełma oszacowanie dochodowości ich parceli położonej na przedmieściach miasta Lublina. Gmach w Chełmie pełnił funkcję zakonnego kolegium, a w pewnych okresach także profesorium, w którym wyższe nauki z filozofii pobierali pijarscy klerycy. Wbrew pojawiającym się sugestiom nigdy nie mieściła się w nim prowadzona przez pijarów szkoła publiczna. Ta pojawiła się tutaj – jako gimnazjum rosyjskie – dopiero po powstaniu styczniowym i kasacie domu zakonnego Scholarum Piarum.
The building of the old College of Piarist in Chełm – located on Lubelska Street, near the late baroque Church of Holy Apostles the Messengers – is now the seat of the Wiktor Ambroziewicz Chełm Land Museum. Until now, it has not raised much interest among researchers and – appearing as a work of architecture devoid of expressive style features – has not been the subject of scientific reflection. This situation is changed by the disclosure of the preserved drawing from 1698, showing the building in a horizontal projection and axonometric view, stored in the Archivio Generale delle Scuole Pie in Rome. The information contained in written documents kept there allow to determine the time of construction of the building for the years 1698-1700. The project proves that the preserved edifice did not change substantially its one-story block, set on the plan of the letter H. The innovations concerned only the roof part over the main body, which was originally the Krakow roof, and the extension of one of the side wings in 1720-1724 (so that the college was connected to the church). Neither did the subsequent transformations significantly affect the internal divisions, be it in the two-and-a-half tract main corpus, with the cross-corridor communication system introduced therein, or in the single tract side wings. The shape of the building and the severity of the development of its facade, representing the baroque in its classicizing version, suggests the designer – Giuseppe Piola, an architect working in Warsaw at the turn of the 17th and 18th centuries, building, at the request of the Piarist order, also their church and monastery complex in Szczuczyn. However, the extension of the college wing made in the first half of the 18th century should probably be associated with the person of another capital architect – Carlo Antonio Bay, who at the same time, together with his son-in-law, Vincenzo Rachetti, also an architect, made calculations for the Piarist priests from Chełm for the profitability of their parcel located in the suburbs of the city of Lublin. The building in Chełm was a monastic college, and at certain times also a “profesorium”, in which Piarist clerics learned philosophy at a higher level of education. Contrary to some suggestions, there was never a public school run by the Piarists in this building. It was founded – as a Russian gymnasium – only after the January Uprising and the dissolution of the Scholarum Piarum community.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 4; 5-44
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrumental Music Repertoire of the Piarist Ensemble from Podolínec
Repertuar muzyki instrumentalnej kapeli pijarów z Podolińca
Autorzy:
Smolarek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040384.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
muzyka instrumentalna XVII i XVIII w.
kompozytorzy XVII i XVIII w.
kultura muzyczna kościołów i klasztorów
muzyka kościelna
pijarzy
Podoliniec
instrumental music in seventeenth and eighteenth centuries
composers in seventeenth and eighteenth centuries
musical culture of churches and monasteries
church music
Piarists
Podolínec
Opis:
Europejskie archiwa kościelne zawierają oprócz utworów wielogłosowej muzyki wokalno- -instrumentalnej również utwory instrumentalne noszące nazwę: sinfonia, sinphonia, synfonia, synphonia, symfonia, symphonia, simphonia, sonata, duetto, trio, terzetto, trietto, quadro, kwartet, octetto, divertissement, divertimento, serenada, cassatio, uwertura, concerto. Ta sytuacja dotyczy także kościelnych ośrodków w Polsce (m.in. klasztoru paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie, klasztoru dominikanów w Gidlach, opactwa cystersów w Krakowie-Mogile), których zasoby archiwalne zawierają sporą liczbę tego rodzaju muzyki pochodzącej z XVII, a zwłaszcza z XVIII wieku. W ten fenomen wpisuje się zakon Szkół Pobożnych, czyli pijarów, który swoją działalnością objął Włochy, Austrię, Czechy, Słowację i Polskę. W kolegiach tego zakonu, znajdujących się w granicach ówczesnej Rzeczpospolitej, również rozbrzmiewała muzyka instrumentalna, m.in. w Łowiczu, Rzeszowie, Piotrkowie, Złoczowie, Wieluniu oraz Podolińcu. Repertuar muzyki instrumentalnej pochodzący z byłego klasztoru i kolegium pijarów w Podolińcu, zanotowany w inwentarzach oraz zachowany w postaci rękopisów i druku, obejmuje: sonaty kościelne, barokowe koncerty skrzypcowe, tria przedklasyczne i klasyczne, symfonie przedklasyczne, uwertury do oper, utwory na instrumenty klawiszowe. Utwory instrumentalne wykorzystywano w celach pedagogicznych, podczas rekreacji, do szkolnych przedstawień teatralnych, były również wykonywane podczas liturgii. Prawdopodobnie w Podolińcu, tak jak to było ówczesną praktyką w Europie w XVIII wieku, zastępowano śpiewy Proprium Missae muzyką instrumentalną.
European church archives contain, in addition to polyphonic vocal and instrumental music, also instrumental compositions bearing the names of: sinfonia, sinphonia, synfonia, synphonia, symfonia, symphonia, simphonia, sonata, duetto, trio, terzetto, trietto, quadro, quartet, octetto, divertissement, divertimento, serenada, cassatio, overture, concerto. This phenomenon applies also to church centres in Poland (e.g. Pauline monastery at Jasna Gora in Czestochowa, Dominican monastery in Gidle, Cistercian abbey in Cracow-Mogila), the archival collection of which includes a large amount of this type of music from the seventeenth and especially from the eighteenth century. The order of Scholarum Piarum, that is Piarists, active in Italy, Austria, Czech Republic, Slovakia and Poland, was also a part of this phenomenon. In the colleges of this order, located within the boundaries of the then Polish-Lithuanian Commonwealth e.g. in Lowicz, Rzeszow, Piotrkow, Zloczow, Wielun and Podolínec, there also sounded instrumental music. The repertoire of instrumental music originating from the former monastery and Piarist College in Podolínec, recorded in the inventories and preserved in the form of manuscripts and printing includes as follows: church sonatas, baroque violin concertos, pre-classical and classical trios, pre-classical symphonies, overtures to operas, keyboard instrument music. Instrumental pieces were used for the purposes of teaching, during recreation, in school theater performances and during the liturgy. In Podolínec, Proper Missæ chants were probably replaced with instrumental music, as it was commonly practised in Europe in the eighteenth century.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 13; 137-175
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies