Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "PO" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Thermochromatographic separation of 206,208Po from a bismuth target bombarded with protons
Autorzy:
Wąs, B.
Misiak, R.
Bartyzel, M.
Petelenz, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/148537.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
Tematy:
thermochromatographic separation
radionuclides 206Po and 208Po
environment
Opis:
The artificially produced isotopes of polonium are valuable tracers for radiochemical procedures for the determination of natural 210Po. In this work, the isotopes of polonium (206Po to 208Po) were produced by activation of metallic bismuth targets with 40 MeV protons. The thick target yield of 206Po was 16 MBq/ěAh. Polonium was separated from bismuth by a thermochromatographic method under reduced pressure in static conditions. The bismuth target can be considered as the multiple-use material.
Źródło:
Nukleonika; 2006, 51,suppl.2; 3-5
0029-5922
1508-5791
Pojawia się w:
Nukleonika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estimation of the share of artificial Po-210 contamination in the ambient air
Ocena udziałów zanieczyszczeń antropogenicznego izotopu Po-210 w powietrzu atmosferycznym
Autorzy:
Długosz-Lisiecka, Magdalena
Nowak, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1845427.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
source apportionment
radioactive aerosols
unsupported 210Po
podział źródeł
aerozol radioaktywny
nieobsługiwany Po-210
Opis:
In this work, source apportionment for unsupported 210Po was conducted. The activity size distributions of both supported and unsupported 210Po in urban aerosols were measured from February to December 2019. The results confirmed that the activity of 210Po in the atmosphere is significantly increased by additional 210Po content related to coal combustion by-product releases, especially in the cold winter season. The sources of this content are local emissions and long-range transport processes. Unsupported activity concentrations of 210Po and weather parameters (temperature, humidity, and wind velocity) were used for source apportionment from three heating systems.
W pracy dokonano podziału źródeł dodatkowych porcji izotopu Po-210. Rozkłady wielkości frakcji zarówno związanej, jak i niezwiązanej Po-210 w aerozolach miejskich mierzono od lutego do grudnia 2019 r. Wyniki potwierdziły, że aktywność Po-210 w atmosferze jest istotnie zwiększona przez dopływ dodatkowych porcji Po-210 związanych z uwalnianiem produktów spalania węgla, zwłaszcza w okresie zimowym. Próbki pobierano w centrum Łodzi, w Polsce. Dwie lokalne elektrownie opalane węglem kamiennym znajdują się około 7 km (205 MW) i 11 km (200 MW) od punktu poboru próbek. W odległości 70 km od punktu poboru próbek znajduje się duża elektrownia na węgiel brunatny (Elektrownia Bełchatów) o mocy 5100 MW. Aerozole zbierano na filtrach z włókna szklanego za pomocą impaktora kaskadowego (TISH). Produkty rozpadu radonu -222, tj. Pb-210, Bi-210 i Po-210 są łatwo adsorbowane na powierzchni cząstek aerozolu zawieszonych w powietrzu i chociaż aktywność 210Pb nie zmienia się znacząco ze względu na stosunkowo długi okres półtrwania wynoszący 22,3 lat, to aktywności Bi-210 i Po-210 przyrastają w czasie przebywania cząstek aerozolu w powietrzu. Temperaturę, wilgotność i prędkość wiatru analizowano wspólnie za pomocą parametru Z, który został zdefiniowany na potrzeby niniejszych badań. Obliczono związane i niezwiązane stężenia aktywności Po-210, a skorelowanie ich z parametrem Z pozwoliło określić ilościowo udział źródeł lokalnej dodatkowej porcji Po-210 i innych źródeł dodatkowej, antropogenicznej emisji Po-210, związanej z transportem dalekiego zasięgu.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2021, 47, 1; 61-68
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Harcerska działalność niepodległościowa w Prokocimiu (1946–1952).
Autorzy:
Baziur, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435999.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
harcerstwo
opozycja antykomunistyczna po 1945 r.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2007, 6; 195-234
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Carrier-Influenced Bistable Behaviour in Ring Cavity Configuration
Autorzy:
Nguyen, Ba An
Nguyen, Trung Dan
Hoang, Xuan Nguyen
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920640.pdf
Data publikacji:
1992-04
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Fizyki PAN
Tematy:
42.65.Po
78.20.Dj
Opis:
Bistable output-input light characteristics in the exciton spectral region have been examined in a ring cavity configuration taking ito account the influence of the presence of free carriers in the cavity as well as of the density-dependence of the exciton damping. The resulting modifications could serve as a means to optimize the optical bistable device operation.
Źródło:
Acta Physica Polonica A; 1992, 81, 4-5; 517-525
0587-4246
1898-794X
Pojawia się w:
Acta Physica Polonica A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasady kontroli chorych na raka piersi po przeprowadzonym leczeniu radykalnym
Autorzy:
Hodorowicz-Zaniewska, Diana
Herman, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1393611.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Index Copernicus International
Tematy:
rak piersi
obserwacja po leczeniu
zalecenia
Opis:
Program kontroli po leczeniu radykalnym stanowi niezbędny element kompleksowej opieki nad chorymi z rakiem piersi. Z uwagi na fakt, że jest to najczęstszy nowotwór u kobiet w Polsce i na świecie, prawidłowo prowadzony follow-up ma istotne znaczenie nie tylko w wymiarze klinicznym, lecz także ekonomicznym. W niniejszym opracowaniu przedstawiono najbardziej aktualne zalecenia dotyczące programu kontroli w tej grupie chorych. Jego podstawowym celem jest wczesne wykrycie wznowy miejscowej lub raka drugiej piersi, obserwacja późnych powikłań po leczeniu, a także stworzenie wielodyscyplinarnej infrastruktury, która pozwala na zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby i zminimalizowanie następstw fizycznych, psychicznych i społecznych związanych z przebytym leczeniem.
Źródło:
Polish Journal of Surgery; 2017, 89, 3; 36-39
0032-373X
2299-2847
Pojawia się w:
Polish Journal of Surgery
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wsparcie nauki i biznesu w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój
SUPPORT FOR THE SCIENCE AND BUSINESS IN THE FRAME OF THE OPERATIONAL PROGRAM SMART DEVELOPMENT
Autorzy:
Szuszakiewicz-Idziaszek, Agnieszka
Bednarczyk, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560738.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku
Tematy:
działalność B+R
PO Inteligentny Rozwój
Opis:
Działalność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw odgrywa obecnie ważną rolę. Chcąc być konkurencyjnym na rynku, przedsiębiorstwa muszą stawiać na badania, rozwój oraz innowacje. W nowej perspektywie na lata 2014-2020 dostępne są środki finansowe m.in. z funduszy unijnych. Naukowcy i przedsiębiorcy dzięki dofinansowaniu mają szanse prowadzenia wspólnych przedsięwzięć badawczo-rozwojowych. Rozwój i konkurencyjność przedsiębiorstw jest zdeterminowana współpracą z ośrodkami naukowymi. Celem artykułu było wskazanie możliwości finansowania działalności B+R w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. W referacie zaprezentowano wyniki przeprowadzonych badań ankietowych. Podjęto również próbę oceny zainteresowania przedsiębiorców współpracą z jednostkami naukowymi.
The research and development activities of the enterprises plays the significant role. To be competitive on the market, the entity has to back on research, development and innovations. In the new financial perspective 2014-2020 the funds are available among other from European funds. Thanks to the financing the scientists and entrepreneurs have the chance to lead common research and development activities. The development and competitiveness of the enterprises is determined by the cooperation with the scientific centers. The aim of the article is to indicate the possibility of financing R & D activities under the Intelligent Development Operational Program. The paper presents the results of the conducted surveys. Attempts have also been made to assess the interest of entrepreneurs in cooperation with scientific units.
Źródło:
Przedsiębiorstwo & Finanse; 2018, 1; 95-118
2084-1361
Pojawia się w:
Przedsiębiorstwo & Finanse
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Atlas poznawczy: w stronę fundamentów wiedzy w neurokognitywistyce (przełożył Przemysław Nowakowski)
Autorzy:
Poldrack, Russel A
Kittur, Aniket
Kalar, Donald
Miller, Eric
Seppa, Christian
Gil, Yolanda
Parker, D. Stott
Sabb, Fred W.
Bilder, Rober M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632600.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Projekt Avant
Tematy:
ontologia
informatyka
neuroobrazowanie
nauki po- znawcze
Opis:
Neuronauka poznawcza dąży do odwzorowania procesów umysłowych na funkcjach mózgowych, co nasuwa pytanie o to, jakie „procesy umysłowe” istnieją i jak są powiązane z zadaniami wykorzystywanymi do manipulow- ania nimi i ich mierzenia. Temat ten poruszyliśmy nieformalnie we wcześniejszej pracy, ale sądzimy, że kumulatywny rozwój neuronauki poz- nawczej wymaga bardziej systematycznego podejścia do reprezentowania bytów umysłowych, które są odwzorowywane na funkcje mózgu oraz zada- nia wykorzystywane do manipulowania i mierzenia procesów umysłowych. Opisujemy nowy projekt otwartej współpracy, nazwany At- lasem Poznawczym [Cognitive Atlas], który dąży do dostarczenia bazy wiedzy dla neuronauki poznawczej (dostępny online pod adresem: http://www.cognitiveatlas.org). Nakreślamy potencjał tego projektu jako prowadzącego do nowych odkryć dotyczących tak umysłu, jak i mózgu.
Źródło:
Avant; 2016, 7, 3
2082-6710
Pojawia się w:
Avant
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odwieczni wrogowie, odwieczni sąsiedzi. Publicyści polscy na emigracji wobec książki Aleksandra Bregmana Jak świat światem? Stosunki polsko-niemieckie wczoraj, dziś i jutro
Age-old enemies, age-old neighbours: Polish émigré journalists and Aleksander Bregman’s book Ever Since the World Began? Polish-German Relations Yesterday, Today, Tomorrow
Autorzy:
Świdzińska, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421906.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Emigracja polska w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej
stosunki polsko-niemieckie po II wojnie światowej
Opis:
W artykule dokonano analizy poglądów Aleksandra Bregmana, publicysty i redaktora emigracyjnego pisma „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”. Tekst stanowi także próbę przedstawienia reakcji publicystów polskiej emigracji politycznej na ukazanie się książki Bregmana Jak świat światem? Stosunki polsko-niemieckie wczoraj, dziś i jutro. Jej publikacja wywołała żywą dyskusję na łamach emigracyjnych tytułów prasowych i stała się powodem licznych polemik.
This article examines the activities and the politics of Aleksander Bregman, publicist and editor of the émigré Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza. The article is also trying to show how Polish émigré publicists reacted to Bregman’s Jak świat światem? Stosunki polsko – niemieckie wczoraj, dziś i jutro”. Bregman’s book quickly started a lively discussion in the émigré press and became a source of discourse.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2015, 18, 4(40); 57-74
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafora granicy i heurystyka doświadczeń (po)granicznych oraz ich znaczenie dla myślenia i działania pedagogicznego
Autorzy:
Gara, Jaroslaw
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36450838.pdf
Data publikacji:
2022-07-18
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
metafora granicy
heurystyka doświadczeń (po)granicznych
zachowywanie/przekraczanie granic
pedagogika doświadczeń (po)granicznych
pedagogika „myśli słabej”
Opis:
Zasadnicza teza tekstu wyrażona zostaje w twierdzeniu, że człowiek jest „istotą graniczną” – żyje w obrębie jakichś specyficznych granic, a jego przystosowanie i rozwój opierają się na dialektyce doświadczania pogranicza różnych specyficznych światów i ich prawidłowości. Metafora jako taka, w warstwie swych znaczeń zawsze posiada pewną „epistemologiczną nadwyżkę”, która może odsłonić naturę i specyfikę tego, co jest złożone lub niejednoznaczne w sposobach swego istnienia. Samą metaforę granicy należy zaś uznać za jeden z najbardziej doniosłych tropów w próbie przybliżania ludzkiej egzystencji. Granica bowiem to coś, co rozdziela, zamyka lub otwiera określony horyzont doświadczenia człowieka. W tym znaczeniu dotrzeć do granicy to znaczy dojść do jakiegoś kresu - tam, gdzie coś nie może mieć już swojej prostej kontynuacji. Obiektywne istnienie pewnych granic lub ich subiektywne odczucie nadają więc człowiekowi tożsamość lub skłaniają go do aktów transgresji (tak konstruktywnych, jak i destruktywnych), stanowiąc element jego ontologicznej alokacji w otaczającym świecie materialno-przyrodniczym oraz społeczno-kulturowym. Zachowywanie lub przekraczanie określonych granic zawsze też doświadczane jest przez człowieka jako coś, co niesie ze sobą zarówno możliwości, jak i zagrożenia dla odziaływań pedagogicznych oraz związanego z tym rozwoju człowieka.
Źródło:
Studia z Teorii Wychowania; 2022, XIII(2 (39)); 27-53
2083-0998
2719-4078
Pojawia się w:
Studia z Teorii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odradzanie się harcerstwa polskiego po 1956 r. i próby włączenia go w struktury systemu wychowawczego szkoły
The Revival of the Polish Scouting Movement after 1956 and Attempts to Incorporate it in the Structures of the Schools Educational System
Autorzy:
Grzybowski, Romuald
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956459.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish Scouting Movement
harcerstwa polskie po 1956
Opis:
The Polish scouting movement, which wrote such a beautiful page of history during  the Second World War, after 1945 found itself in an extremely difficult situation. The aims and the forms of educational influence of ZHP (poi. abbr. Związek Harcerstwa Polskiego - Polish Scouting Association) proved unacceptable by the government of a totalitarian state, which the Polish People’s Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa - PRL) was. As a result, ZHP was originally marginalized, and then, for several years, had been completely dissolved. The reconstruction of the scouting movement started at the end of 1956, on the wave of a political thaw. Such actions led, in the years 1956-1958, to a formal recreation of ZHP, however, since then, this organization was entirely subject to PZPR (Polish communist party). Consequently, following 1958, ZHP was incorporated into the structure of a communist youth movement in Poland. Moreover, in accordance with the rules of the socialist political system and the principles of a planned economy, the scouting movement was „delegated” to work in school. Since then, in compliance with the guidelines of the Central Committee of PZPR, the activity of the Polish Scouting Association (ZHP) was to become an integral element of the school's educational programme. It meant that the scouting movement was supposed to actively participate in shaping of socialist attitudes in children and youth, according to the main task of the Polish school which was reformed in 1961. Unexpectedly, the party authorities and educational authorities were confronted with the opposition of ZHP leadership that they controlled. ZHP, for a long time, resolutely rejected the suggestion about a necessity to strengthen the ties of this organization and school. In reality, in early 1960s, the scouting movement defended the remnants of its autonomy, struggling against becoming one of the tools for shaping a young generation of Poles through ideologized Polish school. The practice showed that the arguments of scouts did not have any significance for communist authorities as they consequently kept on achieving their own goals.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2007, 23; 35-46
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optymalizacja procesu peletyzacji fusów po parzeniu kawy jako waloryzacja niskogatunkowej biomasy odpadowej na cele energetyczne
Autorzy:
Waloszyńska, Anna
Mościcki, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37220450.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
biomasa
fusy po parzeniu kawy
peletyzacja
biopaliwa
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących peletyzacji fusów po parzeniu kawy (ang. SCG – spent coffee grounds). Celem badań było przygotowanie peletów z fusów poddanych odpowiedniej obróbce, w taki sposób, aby odznaczały się jak najwyższą jakością, przy maksymalnie wysokiej wilgotności materiału podlegającego peletyzacji. Na podstawie wyników badań zasugerowano rozwiązania pozwalające zoptymalizować proces, zwłaszcza w kontekście suszenia materiału początkowego i doboru lepiszcza, a także wskazano na potencjał fusów po parzeniu kawy do wykorzystania na cele energetyczne.
Źródło:
Zeszyty Energetyczne; 2020, 7; 255-266
2658-0799
Pojawia się w:
Zeszyty Energetyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estimations of the magnitude of the fourth-order electrooptic effect in KDP-type crystals
Próba wyznaczenia wielkości elektrooptycznego efektu czwartego rzędu w kryształach grupy KDP
Autorzy:
Ledzion, R.
Izdebski, M.
Górski, P.
Kucharczyk, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/296609.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Łódzka. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej
Tematy:
fourth-order electrooptic effect
KH2PO4
NH4H2PO4
efekt elektrooptyczny czwartego rzędu
Opis:
An attempt to measure the fourth-order electrooptic effect in KH2PO4 (KDP) and NH4H2PO4 (ADP) is presented. Contrary to previously reported results of the order of magnitude 10-30 m4V-4, the fourth-order coefficient |g111111 - g221111| is found to be lower than 5 · 10-33 m4V-4 and 1 · 10-34 m4V-4, respectively. In addition, the effect of imperfect crystal cutting and alignment is investigated by means of calculations based on Jones calculus. It is found that even small inaccuracies may lead to an apparent fourth-order electrooptic effect comparable in magnitude to the previously reported values.
Wykorzystując dynamiczną metodę polaryzacyjno-optyczną przeprowadzono próbę pomiaru elektrooptycznego efektu czwartego rzędu w kryształach KH2PO4 (KDP) oraz NH4H2PO4 (ADP). W przeciwieństwie do zmierzonych wcześniej przy wykorzystaniu metody statycznej i prezentowanych w literaturze wielkości współczynnika |g111111 - g221111| rzędu 10-30 m4V-4 , otrzymane w pracy wyniki pozwalają stwierdzić, że współczynnik ten, odpowiednio dla kryształów KDP i ADP, jest mniejszy niż 5 · 10-33 m4v-4 oraz 1 · 10-34 m4V-4. Analizując przyczyny rozbieżności otrzymanych wyników i tych otrzymanych wcześniej, rozważono wpływ błędów w wycięciu i orientacji wykorzystanych próbek krystalicznych na wynik pomiarów. Wykorzystując rachunek Jonesa pokazano, że takie niedokładności mogą prowadzić do znaczących nieliniowości w odpowiedzi układu pomiarowego, sugerując istnienie pozornego efektu czwartego rzędu, który może być nawet o kilka rzędów wielkości większy niż efekt prawdziwy.
Źródło:
Scientific Bulletin. Physics / Technical University of Łódź; 2013, 34; 43-48
1505-1013
2449-982X
Pojawia się w:
Scientific Bulletin. Physics / Technical University of Łódź
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samoskuteczność jako predyktor reakcji na traumę
Self-efficacy as a predictor for a reaction to trauma
Autorzy:
Dominika, Wieland-Lenczowska
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/896601.pdf
Data publikacji:
2018-09-14
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
samoskuteczność
trauma
obrony psychologiczne
rozwój po traumie
adaptacja po traumie
brak adaptacji po traumie
self-efficacy
psychological defence mechanisms
post-traumatic development
adaptation after trauma
lack of adaptation after trauma
Opis:
Artykuł stanowi próbę analizy samoskuteczności jako jednego z czynników pozytywnie wpływających na sposób reagowania na traumę. Wyróżnia się w nim trzy możliwe stany będące wynikiem reakcji na zdarzenie traumatyczne: brak adaptacji, adaptację i potraumatyczny rozwój. Wychodząc z założeń ujęcia funkcjonalno-czynnościowego obrony psychologicznej, poczucie własnej skuteczności traktuje się tu jako czynnik umożliwiający zadaniowe podejście do traumy, wyrażające się w traktowaniu jej nie tylko w kategoriach zagrożenia ale również jako wyzwania. Umożliwia to umiejscowienie aktualnej sytuacji życiowej w szerszej perspektywie życia, przyczyniającej się do braku fiksacji na traumie. W artykule podano przykładowe pożądane kierunki kształtowania i rozwijania poczucia samoskuteczności w trakcie edukacji dziecka oraz zaproponowano kilka aplikacyjnych metod kształtowania poczucia samoskuteczności u dzieci.
The article is an attempt to analyse self-efficacy as a factor positively influencing a reaction to a traumatic event. There are three possible states which occur in response to trauma: lack of adaptation, adaptation, and a post-traumatic development. Coming from the assumptions of the functional perspective of psychological defense mechanisms, the feeling of selfefficacy is seen as enabling a task-oriented approach to trauma and perceiving it not only as a danger but also as a challenge. It allows to see a bigger perspective which helps not to fixate only on the traumatic event. The article describes several directions of shaping the self-efficacy in children’s education and proposes a few practical methods of shaping the self-efficacy among children.
Źródło:
Psychologia Wychowawcza; 2018, 55(13); 196-211
0033-2860
Pojawia się w:
Psychologia Wychowawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Становление норм дистрибуции букв и и ы после ц в русском письме
Formation of the Norms for the Distribution of the Letters и and ы after c in Russian Writing
Autorzy:
Kaverina, Valeria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945031.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
historia pisowni rosyjskiej
pisownia zapożyczeń
samogłoski po ц
Opis:
W artykule – na materiale takich gazet, jak vesti-kuranty z XVII w., „Vedomosti” z czasów Piotra I, „Sankt-Peterburgskie Vedomosti” i „Moskovskie Vedomosti” z wieków XVIII i XIX – omówiono kształtowanie się normy uzualnej w zakresie użycia liter и/ы po ц. Vesti-kuranty i „Vedomosti” wykazują stałe użycie litery ы po ц w morfemach rodzimych – wbrew tradycji literackiej i zaleceniom w podręcznikach do gramatyki języka cerkiewnosłowiańskiego. Z kolei w zapożyczeniach zaobserwowano stałą tendencję do używania w tej pozycji и/i. Szczególnie często występują wyrazy zapożyczone z końcówką -ция, które po 1710 roku są zapisywane tylko przez i, co można wytłumaczyć specyfiką ówczesnej wymowy. Już w latach dwudziestych XVIII w. wykształcił się uzus, zgodnie z którym po ц pisze się ы, z wyjątkiem wyrazów zapożyczonych, w których po ц stale notuje się tylko и/i. Do wyjątków należy również zaliczyć niewielką grupę zapożyczeń przejętych za pośrednictwem polskim (цымбала, цынга, цырюльник, цыфра), wobec których później w Słowniku akademickim i pracach J. Grota z dziedziny ortografii został skodyfikowany zapis цы, chociaż nie w pełni konsekwentnie (цыфирь – цифра).
The article traces the formation of the Russian spelling norm for the use of и/ы after ц, illustrated from 17th-century news-digests, “Vedomosti” of the era of Peter I, “The St. Petersburg Vedomosti” and “The Moscow Vedomosti” of the 18th–19th centuries. Vesti-chimes and “Vedomosti” demonstrate a stable spelling of ы after ц in Russian native morphemes, contrary to the book tradition and the recommendations of Church Slavonic grammars. At the same time, borrowings show a stable tendency to use и/i in this position. Particularly frequent are foreign words in -цiя, which, from the mid- 1710s. are written only with i, which may be explained by the peculiarities of the pronunciation of that time. Already in the 1720’s , the usage was established according to which ы is written after ц, except in the case of borrowings, where we always find и/i. This small group included loan words of Polish origin (цымбала, цынга, цырюльник, цыфра), whose spelling was later transformed and codified into цы following the Academic Dictionary and Grot’s works on orthography, though not always consistently (цыфирь – цифра).
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 67-78
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies