Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Old-Polish language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Altes und Neues im Wortschatz. Einige Bemerkungen zu den deutschen Entlehnungen im Polnischen
Old and new in the vocabulary. Some words about the borrowed German words in Polish language
Autorzy:
Sikorska-Bujnowicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967373.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
old and new in the vocabulary
borrowed German lexical elements in Polish language
the change in meaning of the borrowed German vocabulary in Polish
the extralingual mechanism of the change in meaning of the borrowed vocabulary
Opis:
The matter under consideration in this article is the problem of borrowed German lexical elements and their existence in Polish language. The starting point is a short overview of the extralingual mechanism of the change in meaning of this borrowed vocabulary in Polish.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2013, 09; 39-51
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comparison and some similarities between Polish language and Iranian languages (case study of Old Persian, Pahlav, Middle Persian and Lori language)
Autorzy:
KARAMIAN, Gholamreza
MAKSYMIUK, Katarzyma
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517723.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Lori
Old Persian
Pahlav
Middle Persian
Polish
language
God
brother
high
earth
Opis:
In general the Slavic languages has a lot in common with old Iranian languages. As Polish language and some Iranian languages are a branch of the Indo-European language family. The similarity between two languages seems to be possible. This brief note could give new insight in Indo European cultural relations.
Źródło:
Historia i Świat; 2019, 8; 215-221
2299-2464
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czcij (…), abyś długo żył na ziemi. O czwartym przykazaniu z myślą o podręcznikach i lekcjach języka polskiego
Honour . . . that you may live long on earth. On the Fourth Commandment for Textbooks and Polish Language Lessons
Autorzy:
Bakuła, Kordian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050822.pdf
Data publikacji:
2021-12-11
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
teaching Polish language
teaching Polish literature
teaching Polish culture
Old Testament
the fourth commandment
obedience to one’s parents
punishing children
outdated tradition
kształcenie literackie
kształcenie językowe
kształcenie kulturalne
Stary Testament
czwarte przykazanie
posłuszeństwo
karanie dzieci
przebrzmiała tradycja
Opis:
Artykuł ma na celu pokazanie napięcia między starotestamentowym nakazem motywowanym religijnie czcij ojca swego i matkę swoją…, a współczesnym nam, ziemskim, ludzkim szanuj ojca i matkę, szanuj rodziców. Sposobem na osiągnięcie tego celu będą czynności dydaktyczne poszerzające pole wiedzy: przeczytanie pełnych wersji przykazania czwartego; poznanie strasznych kar grożących za uchybianie czci rodzicom; przywołanie scen składania ofiar z dzieci; czytanie polskich interpretacji czwartego przykazania przez M. Reja i E. Glicznera. Wniosek: dla nas na nasze czasy najbardziej odpowiednim jest wymaganie naturalnego szacunku dzieci dla rodziców – bez pośrednictwa dawnych religijnych mniemań.
The article aims to show the tension between the Old Testament, which is religiously motivated honour thy father and thy mother, and the modern version, which isearthly, human, respect the father and mother, respect the parents. The way to achieve this will be through didactic activities that expand the field of knowledge: reading thefull versions of the fourth commandment; to know the terrible penalties that threaten to be imposed for the misconduct of honor of parents; recalling scenes of child sacrifice;reading Polish interpretations of the Fourth Commandment by M. Rej and E. Gliczner. Conclusion: for us in our time, it is most appropriate to require the natural respect of children for parents – without any mediation of old religious beliefs.
Źródło:
Polonistyka. Innowacje; 2021, 14; 51-64
2450-6435
Pojawia się w:
Polonistyka. Innowacje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawne epidemie w świetle nazw mór, morowe powietrze i pochodnych – doba staro- i średniopolska
Autorzy:
Raszewska-Żurek, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670863.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
history of the Polish language
Old Polish
Middle Polish
lexis
historical semantics
axiolinguistics
mór
morowe powietrze
epidemic
historia języka polskiego
staropolszczyzna
średniopolszczyzna
leksyka
semantyka historyczna
aksjolingwistyka
leksem mór
epidemia
Opis:
Artykuł poświęcony jest przedstawianiu i pojmowaniu epidemii w dobie staro- i średniopolskiej w świetle jej nazw: mór, morowe powietrze. Podzielony został na trzy części: nazywanie, pojmowanie, wartościowanie. W pierwszej części analizie poddano występowanie leksemów mór, morowy i pochodnych w tekstach staro- i średniopolskich, ze szczególnym uwzględnieniem ich łączliwości. Druga część jest próbą rekonstrukcji pojmowania epidemii przez użytkowników ówczesnego języka. Analiza pokazała, że epidemia nazywana leksemami mór, morowe powietrze i podobnymi jest ujmowana przede wszystkim w dwóch kategoriach: kategorii kary Bożej za grzechy i kategorii katastrofy, zwłaszcza katastrofy naturalnej. Jej postrzeganie jest silnie zależne od chrześcijańskiego światopoglądu i umocowane w tradycji biblijnej. W trzeciej części, poświęconej wartościowaniu epidemii, wskazano środki językowe, jakimi wyrażano negatywną ocenę epidemii w tekstach, w tym wykorzystywanie jej w porównaniach i metaforach nacechowanych aksjologicznie.
The article is devoted to the understanding of epidemics in the Old Polish and Middle Polish periods in the light of the terms mór and morowe powietrze ‘plague’. It is divided into three parts: naming, understanding, and evaluation. The first part analyzes the occurrence of the lexemes mór and morowy, as well as their derivatives in Old Polish and Middle Polish texts, with particular emphasis on their connectivity. The second part attempts to reconstruct the understanding of epidemics by the speakers of the language at the time. The analysis has shown that an epidemic called with the lexemes mór, morowe powietrze is primarily seen in two ways: as God’s punishment for sins and as a catastrophe, especially a natural disaster. Its perception is strongly influenced by the Christian worldview and anchored in the biblical tradition. The third part, devoted to the evaluation of epidemics, indicates the linguistic means by which negative evaluation was expressed in texts, including its use in comparisons and metaphors characterized axiologically.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 243-264
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa staropolskie zaklęcia z XV w.
Autorzy:
Leńczuk, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603445.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
język staropolski
rękopisy XV-wieczne
modlitwa
formuła magiczna
zaklęcie
Old Polish language
15th-century manuscripts
oratio
magic formula
incantatio
Opis:
Two old-Polish incantations of the fifteenth centuryThe fifteenth-century manuscript no. R. XV. 3 belonging to the Archive of the Polish Province of Dominican Fathers in Cracow contains magic formulas (pages 192r–193v). These are so-called ‘incantationes’: against a rabid dog, against a rabid dog bite, against a thunder, against all the poison, against venomous worms and against rabies (Contra rabiem venenosi canis, Contra morsum rabidi canis, Contra toniturua, Benediccio panis pro pecudibus... contra omnem venenum, Contra venenosos vermes, Contra rabies). The last two of them is unique because it was written in Polish. Up to now, only three other medieval magic spells written in Polish were known to us. They were published in 1895 by Aleksander Brückner in Volume XXIV of Rozprawy Akademii Umiejętności.The incantations against venomous worms and against rabies are a valuable monuments of the Old Polish language not only due to the nature of this texts, but also because of the fifteenth-century words and word forms that were unknown until now. This small size formulas is a linguistic testimony of medieval medical practices and an expression of faith in God combined with superstitious beliefs.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2017, 55
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Einige Bemerkungen zur Adaptation der deutschen Entlehnungen aus dem Bereich der Wissenschaft im Polnischen
Some words about the adaptation of borrowed German words from the field of science in the Polish language
Autorzy:
Sikorska-Bujnowicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967245.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
old and new in the vocabulary
borrowed German lexical elements from the field of the science in Polish language
the change in meaning of the borrowed German vocabulary in Polish
Opis:
The matter under consideration in this article is the problem of borrowed German lexical elements and their life in the borrowing Polish language. The starting point is a short overview of the elements of the lexical field of science and their change of meaning in the Polish language.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2014, 10; 65-78
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eva Hoffman’s Brief Encounter with Émigré Life and Immigrant Community Before Entering the Culture of the New World
Autorzy:
Zygmunt, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462667.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
Eva Hoffman
Vladimir Nabokov
Old World
New World
new language
culture
feeling Polish
feeling Jewish
feeling American
translation
identity
émigré
memory
nostalgia
immigrant
nowy język
kultura
czuć się Polką
czuć się Żydówką
czuć się Amerykanką
tłumaczenie
tożsamość
emigrant
pamięć
imigrant
Opis:
When looking at Eva Hoffman’s life story through Lost in Translation, it is evident that the word “translation” has two independent meanings. It is connected both with the emigration of her family to the New World, and with Hoffman’s identity and language change. The importance of learning a new language as a medium of translation to a new culture is strongly stressed by Hoffman. As being an immigrant was treated as just a brief interval in her life, she decided to translate herself entirely into English, even though different parts of her personality were still present, which was well visible when she asked herself the same questions in English and Polish and reached entirely different answers. The main goal for Hoffman appeared to be connected with obtaining a solid education in the New World, which she achieved by graduating from Harvard University. This was a confirmation of Eva Hoffman’s assimilationsuccess.
Patrząc na historię życia Ewy Hoffman poprzez pryzmat Lost in Translation, oczywiste jest, że słowo "tłumaczenie" ma dwa niezależne znaczenia. Związane jest to zarówno z emigracją jej rodziny do Nowego Świata, jak i z przemianą tożsamości i języka Hoffman. Doniosłość opanowania nowego języka jako medium przejścia w nową kulturę jest mocno podkreślana przez Hoffman. Jako że bycie imigrantem zostało potraktowane jako krótka przerwa w swoim życiu, zdecydowała się ona całkowicie przejść na angielski, mimo że wciąż obecne były w niej różne osobowości. Było to szczególnie dobrze widoczne, gdy zadawała sobie te same pytania po angielsku i po polsku i osiągała zupełnie inne odpowiedzi. Główny cel Hoffman wydawał się być związany z uzyskaniem solidnego wykształcenia w Nowym Świecie, które zdobyła dzięki ukończeniu Uniwersytetu Harvarda. Było to potwierdzenie sukcesu asymilacyjnego Ewy Hoffman.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2018, 1; 89-106
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenomen XV-wiecznych rot kościańskich. Wymiany leksykalne
The phenomenon of the fi fteenth-century rota’s judicial oaths of Kościan. The lexical replacements
Autorzy:
Borowiec, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459995.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
roty kościańskie
XV-wieczne roty sądowe
język staropolski
brudnopisy i czystopisy rot
zmiany leksykalne
medieval rota’s judicial oaths
lexical replacements
draft s and fair copies
15th century rota’s judical oaths
Old Polish language
Opis:
Artykuł dotyczy wyjątkowego zabytku języka polskiego, jakim są średniowieczne roty kościańskie – jedyne zapiski tego typu, których część zachowała się w podwójnych redakcjach, brudnopisach i czystopisach. Sytuacja taka pozwala na badanie m. in. tego, w jaki sposób w średniowiecznych kancelariach pracowano nad tekstem przysięgi. Autorkę interesują wymiany leksykalne (autosemantycznych leksemów niewspółrdzennych). Zestawiając ze sobą odpowiedniki brudno- i czystopisowe, pokazuje charakter danej zmiany i próbuje rekonstruować motywy, dla których zostały one wprowadzone.
The article focuses on lexical replacements, derived from the fi ft eenth-century polish rote sentences, writt en in Kościan (Wielkopolska). The case of this short notes remains unprecedented in the history of Old Polish language – about 370 sentences survive in two wordings: draft and fair copy; partially writt en and re-writt en by the same hand. Comparing equivalents from draft s and fair copies, the author shows the nature of these replacements and tries to reconstruct the motives for which they were introduced.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 566-573
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Imiesłowy bierne w staropolskich apokryfach. Prolegomena do dalszych badań
Passive participles in the Old Polish Apocrypha. Prolegomena to further research
Autorzy:
Ziółkowska, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010845.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Old Polish language
syntax
past participle
Apocrypha
staropolszczyzna
składnia
imiesłów bierny
apokryfy
Opis:
Artykuł ma na celu rozpoznanie literatury przedmiotu, wstępne odniesienie wiedzy ogólnej do materiału apokryficznego i wskazanie dalszych kierunków badań sposobów funkcjonowania imiesłowów biernych w tekstach staropolskich apokryfów Nowego Testamentu. Przedstawiono budowę imiesłowów biernych oraz zwrócono szczególną uwagę na zanik opozycji między imiesłowami biernymi czasu teraźniejszego i przeszłego, niemal całkowity zanik formacji na -m- oraz zmianę wartości kategorii strony (znaczenie bierne imiesłowów czynnych oraz czynne biernych) i aspektu (znaczenie dokonane imiesłowów zbudowanych na tematach czasowników niedokonanych i odwrotnie). Wstępne rozpoznanie materiału apokryficznego pod kątem funkcji składniowych imiesłowów biernych pokazało, że w odmianie prostej (rzeczownikowej) pełnią one w pierwszej kolejności funkcję ośrodków predykacji – bądź to samodzielnie, bądź jako orzeczniki w orzeczeniu imiennym, natomiast w odmianie złożonej prymarnie pełnią funkcję atrybutu, wtórnie zaś – podmiotu lub dopełnienia. Poruszono także temat prawdopodobnej genezy form bezosobowych (tzw. bezosobników) jako kontynuantów mianownika liczby pojedynczej rodzaju nijakiego imiesłowów biernych w odmianie prostej. Zapowiedziano szczegółowe badania ilościowo-jakościowe także z uwzględnieniem metody statystycznej, gdy zrealizowany zostanie kolejny etap grantu – anotacja gramatyczna.
The aim of this article is the reconnaissance of the literature of the subject, preliminary reference of the general knowledge to the apocryphic material, and indicating further line of research into the ways of functioning of the passive participles in the texts of the Old Polish Apocrypha of the New Testament. The construction of the passive participles was described, and particular attention was paid to disappearance of the opposition between the passive participles of the present and past tense, to nearly complete disappearance of the word formations with -m-, as well as to the change of the value of the category of voice (passive meaning of the active participles and active meaning of the passive ones) and grammatical aspect (perfective meaning of the participles build on the stems of the imperfective verbs, and vice versa). The preliminary reconnaissance of the syntactic functions of the passive participles in the apocryphic material demonstrated that in the simple (noun) inflection they perform primarily the function of centres of predication – autonomously or as predicatives in substantive predicates, while in the complex inflection primarily perform a function of an attribute, and secondarily that of a subject or complement. The issue was also raised of probable origin of the impersonal verb forms (or impersonals) as continuants of the nominative singular neuter passive participles in the simple inflection. Detailed quantitative and qualitative study was announced, also with the use of a statistical method, after subsequent stage of the grant – grammatical annotation – is realized.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2021, 20; 243-254
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na styku języków – o kłopotach z nazywaniem pewnej grupy zjawisk. Wokół tekstów powstałych w XV w. na Śląsku
When languages meet – on the problems of naming a particular group of phenomena, with reference to texts written in the fifteenth-century Silesia
Autorzy:
Borowiec, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459963.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
wielojęzyczność
kontakt językowy
wielojęzyczność średniowiecza
średniowieczny Śląsk
staropolszczyzna
czesko-polskie związki językowe
multilingualism
language contact
multilingualism in the Middle Ages
medieval Silesia
Old Polish, Czech-Polish language relationships
Opis:
Artykuł dotyczy potrzeby nowych badań tekstów powstałych w XV w. na Śląsku, dotąd charakteryzowanych w opracowaniach jako „polskie”/„mieszane”; jednocześnie osadza problem w kontekście ogólnoeuropejskim. Autorka wskazuje na szereg problemów, jakich nastręcza badanie materiału tak starego i trudnego w interpretacji (specyfika językowa może wskazywać m.in. na dwukompetencyjność skryby lub język używany na tym terenie), takich jak wielowarstwowość tekstu średniowiecznego, bliskie pokrewieństwo systemów językowych polszczyzny i czeszczyzny, trudności w ustaleniu relacji między zapisem, a fonetyką etc.
The article postulates the need of new studies of texts (which had previously been characterized as "Polish" or "mixed") produced in the fifteenth century in Silesia region, at the same time placing the problem in a European context. The author points out a number of problems posed by such old and difficult to interpret material (their linguistic specificity may have be caused by a bilingual scribe or the language used in medieval Silesia), such as the multilayered structure of the medieval text, the close relationship between Czech and Polish language systems, and difficulties in establishing the relationship between writing and phonetics, etc.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 442-448
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarsze słownictwo budowlane w polszczyźnie (zarys problematyki)
Autorzy:
Wyrwas, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520156.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
Polish construction vocabulary
Dictionary of Old Polish
Old Polish language
borrowings
Opis:
The oldest construction vocabulary in the Polish language (outline of the issue) The article presents an outline of the research problems of construction vocabulary contained in the Old Polish Dictionary, collecting words until the year 1500. Preliminary analyzes have shown that the oldest layer of vocabulary in this field relates to wooden construction, widespread in Poland from the earliest times. The text presents a proposed classification of the material and discusses several thematic groups: names of buildings, tools, materials, construction activities. Then, the prospects for further research were outlined: the need for a complete thematic classification of the construction vocabulary used in the Old Polish era was indicated, as well as to determine its origin, including words related to building common to all Slavic languages and dialectal names used only in certain Slavic areas, and for both groups to determine which words were taken from the Proto-Slavic or even Proto-Indo-European era, and which and when were borrowed from foreign languages. The next stage of research would include words newly created in Polish from native forms and words borrowed into Polish in the Middle Ages. On the basis of the collected material, it was initially indicated that Old Polish borrowings in construction vocabulary come less frequently from Czech and Latin, and the greatest number from German.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 249-267
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazewnictwo chemiczne w "Średniowiecznej historyi naturalnej w Polsce" Józefa Rostafińskiego
Autorzy:
Kuśnierek, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022824.pdf
Data publikacji:
2020-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
terminologia
chemia
szereg synonimiczny
język staropolski
terminology
chemistry
series synonymous
Old Polish language
Opis:
Celem artykułu jest analiza nazewnictwa chemicznego obecnego w dziele Symbola ad historiam naturalem medii aevi Józefa Rostafińskiego, w którym zebrane zostały glosy ze średniowiecznych tekstów z zakresu nauk przyrodniczych. Z tekstu wyekscerpowanych zostało 80 leksemów należących do słownictwa chemicznego. Wyrazy te charakteryzują się bogatą synonimiką, co jest charakterystyczne dla leksyki specjalistycznej doby staropolskiej. W artykule omówione zostały trzy szeregi synonimiczne odnoszące się do węglanu ołowiu, tlenku żelaza oraz siarczanu żelaza.
The aim of the article is analysis the chemical naming present in the Symbola ad historiam naturalem medii aevi written by Józef Rostafiński, in which glosses from medieval texts in the field of natural sciences were collected. 80 lexemes belonging to chemical vocabulary were extracted from the text. These words are characterized by a rich synonymy, which is characteristic of the specialist lexis of the Old Polish period. The article discusses three synonymous series relating to: lead carbonate, iron oxide and sulfate iron.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 177-188
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy własne w piśmiennictwie średniowiecznym wobec obrazowości staropolszczyzny
Proper names in medieval literature and the imagery of the Old-Polish language
Autorzy:
Rejter, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992246.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwa własna
średniowiecze
język staropolski
obrazowość
dyskurs
proper name
Middle Ages
Old-Polish language
imagery
discourse
Opis:
Opracowanie dotyczy możliwości zastosowania instrumentarium onomastyki do badań nad obrazowością języka staropolskiego. Zaobserwowano potencjał nazw własnych pomocny w opisie złożoności średniowiecznej polszczyzny, co jest zwłaszcza ważne ze względu na ubóstwo ilościowe i tematyczne zachowanych z tej epoki tekstów polskojęzycznych. Nazwy własne ze względu na konotacje semantyczne i wiele funkcji, jakie pełnią, można poddać analizie w różnych kontekstach i użyciach. Autor spróbował wskazać kilka wybranych problemów dotyczących związków onimów z obrazowością języka staropolskiego. Obserwacje były prowadzone zarówno z uwzględnieniem potencjału semantycznego nazw własnych, jak i ich funkcji we współtworzeniu różnych dyskursów i stylów.
The work concerns the possibility of using onomastic instruments for researching the imagery of Old-Polish. One can observe the potential of proper names that is useful in describing the complexity of Medieval Polish, especially that there are few texts written in Polish remaining from the Middle Ages. Proper names, due to their semantic potential of connotations and their many functions, may be analyzed in various contexts, which is helpful in the analysis of medieval language. The author attempts to highlight a few selected problems concerning the relationship between onyms and the imagery of the Old-Polish language. The observations were conducted taking into account the semantic potential of proper names as well as their function in co-creating various discourses and styles.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 2; 87-102
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Translations of “The Life of Adam and Eve” as a Research Problem: An Analysis of Translation Strategies
Przekłady Słowa o Adamie i Ewie na język polski jako problem badawczy. Analiza strategii tłumaczenia
Autorzy:
Stelmach, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33321778.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
translation
Old Bulgarian language
Modern Bulgarian language
Polish language
Agata Kawecka
Teresa Dąbek-Wirgowa
“The life of Adam and Eve”
przekład
język starobułgarski
język nowobułgarski
język polski
Słowo o Adamie i Ewie
Opis:
This paper presents the results of translatological research into Teresa Dąbek-Wirgowa and Agata Kawecka’s translations of the Old Church Slavonic apocrypha “The Life of Adam and Eve” into modern Polish. The two texts were examined independently of each other, since they do not form a translation series. The translations were compared with the Bulgarian and Old Church Slavonic sources, which made it possible to follow closely how the translators applied the fundamental techniques of translation. Using selected examples, the article discusses the types of translation transformations used, and characterises the dominant elements presented in the translations. Some errors are also pointed out, especially those that change the meaning of the translated text. The final part of the paper contains general conclusions about the translators’ work and indicates possible directions of future research, including further research into anthologies of ancient literature as translations and into the skills exhibited by translators of such literature.
Artykuł prezentuje wyniki badań translatologicznych nad przekładami staro-cerkiewno-słowiańskiego apokryfu Słowo o Adamie i Ewie na współczesny język polski, których autorkami są Teresa Dąbek-Wirgowa i Agata Kawecka. Oba teksty zostały zbadane niezależnie od siebie, ponieważ nie tworzą serii przekładowej. Przekłady zestawiono ze źródłami (bułgarskim oraz staro-cerkiewno-słowiańskim), co umożliwiło dokładne prześledzenie sposobu pracy tłumaczek z podstawami tłumaczenia. W artykule na wybranych przykładach zostały omówione typy transformacji przekładowych wykorzystane przez tłumaczki, a ponadto przedstawiono charakterystykę dominant obecnych w przekładach. Wskazano także nieliczne błędy, w tym przede wszystkim te, które zmieniają sens tłumaczonego tekstu. W podsumowaniu przedstawiono ogólne wnioski dotyczące pracy tłumaczek oraz perspektywy badawcze obejmujące dalsze badania nad antologiami literatury dawnej jako przekładami oraz nad warsztatem tłumaczy tej literatury.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ponieważem się już obiecał… Ruchome końcówki czasownika w czasie przeszłym
Autorzy:
Dąbrowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511241.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
movable suffixes of past verbs
old manuals for teaching Polish as a foreign language
Opis:
The article discusses the examples of movable past verbs’ suffixes and their usages as described in four old manuals for teaching Polish as a foreign language. They have been confronted with the results of T. Rittel’s and A. Kowalska’s research, which proves that the authors of the old manuals reflected the Polish language of their times in their textbooks. They usually give one form of the past verb, treating it as a model, which was well justified in the case of a spoken language.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2017, 1 (19) W kręgu badań językoznawczych; 41-52
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies