Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Nowoczesność" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 249
Tytuł:
„Byle dostatniej, byle nowocześniej”. Dylematy PRL-owskiej modernizacji i samofolkloryzacji w powieści Edwarda Redlińskiego Awans
“Prosperity and Modernity Now!” Self-Folklorization Dilemmas in Edward Redlinski’s Novel Awans
Autorzy:
Tarnowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344016.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
peasantry
people's history of Poland
social advancement
modernity
grotesque
Edward Redliński
nowoczesność
groteska
chłopskość
ludowa historia Polski
awans społeczny
Opis:
Celem artykułu jest rozważenie emancypacyjnego wymiaru samofolkloryzacji – kategorii zaproponowanej przez Ewę Klekot na określenie strategii odzyskiwania głosu przez podmioty podporządkowane, rozumianej jako jeden z ważnych elementów procesów nowoczesności. Materiałem do analizy procesów społeczno-kulturowych okresu powojennego przy użyciu tej kategorii jest powieść Edwarda Redlińskiego Awans (1973), przedstawiająca dylematy samofolkloryzacji mieszkańców fikcyjnej socjalistycznej wsi w kontekście powojennych procesów modernizacyjnych. Analiza tej powieści pozwala zadać pytanie, po pierwsze, o emancypacyjny wymiar samofolkloryzacji, a po drugie, o związki utworu Redlińskiego z przemianami społecznymi w Polsce Ludowej drugiej połowy XX w.
The aim of the article is to consider the emancipatory dimension of self- folklorization – a category proposed by Ewa Klekot to define a strategy of regaining voice by subordinate subjects, understood as an important element of the processes of modernity. The material for the analysis of socio-cultural processes of the post-war period using this category consists in Edward Redliński’s novel Awans (Advancement, 1973), presenting the dilemmas of self-folklorization of inhabitants of a fictional socialist village in the context of post-war modernization processes. The analysis of this novel allows us to ask questions – firstly, about the emancipatory dimension of self-folklorization, and secondly, about the connections between Redliński’s work and social changes in the Polish People’s Republic in the second half of the twentieth century.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2023, 67, 3-4; 101-113
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Drogi, które idą...” O rzekach Kraszewskiego (wstępne rozpoznanie)
“Roads which move...” On Kraszewski’s rivers (introductory exploration)
Autorzy:
Owczarz, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012596.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
rzeki
Wołyń
Polesie
nostalgia
gotyckość
nowoczesność
rivers
Volhynia
Polesia
Gothicism
modernity
Opis:
The rivers of Polesia and Volhynia (the Horyn, Styr, Sluch, Pina, Prypiat Rivers and other) are analysed in the present paper as waterways which bring along modernity and carry it further inland on the one hand, and on the other, as guards of patriarchal hierarchies, which according to Orgelbrand’s Encyclopedia, are equivalent to a civilization referred to as moral, affirming simplicity, religion, and selfless relations with others. In the descriptions of places which constitute Kraszewski’s autobiography (travelogues, memoirs, letters, journalistic and fiction works) one may observe a kind of internal tension of the perceiving subject, who continues to value antiquity, but notices with certain nostalgia the anachronism of the world “at the banks of great rivers” and recognises the need for civilizational transformation.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 231-251
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Duch nowoczesności” – w kręgu bajek Józefa Jankowskiego
“The spirit of modernity” – in the circle of fairy tales by Józef Jankowski
Autorzy:
Ratuszna, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087051.pdf
Data publikacji:
2021-10-23
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
modernizm
nowoczesność
Józef Jankowski
bajka literacka
bajka ludowa
nieskończoność
melancholia
modernism
modernity
literary fairy tale
folk
tale
melancholy
infinity
Opis:
Artykuł prezentuje różnorodność bajek Józefa Jankowskiego, który nadaje temu gatunkowi nowoczesne znaczenie. Bajki są bowiem opowieściami o marzeniu, nieskończoności, porządkują chaos świata, interpretują trudną rzeczywistość. Analiza i interpretacja utworów pozwala zadać pytanie o definicję nowoczesności. Jankowski pojmował ją jako istotny element dyskursu estetycznego. Nowoczesność była dla modernistów ważnym wyzwaniem. Postrzegali ją oni jako podstawę światopoglądu, którego etapy rozwoju wyznaczała zaś sztuka.
The article presents the variety of fairy tales by Józef Jankowski, which gives this genre a modern meaning. Therefore, fairy tales are stories about a dream, infinity, they organize the chaos of the world, they interpret difficult reality. Analysis and interpretation of works allows us to ask a question about the definition of modernity. Jankowski understood it as an essential element of the aesthetic discourse. Modernity was an important challenge for modernists. They saw it as the basis of the worldview, and art marked the stages of its development.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2021, 16; 140-155
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kierunek, któremu na imię nowoczesność”. Socjalistyczna modernizacja w świetle pamiętników chłopskich w tomie Ta ziemia jest nasza
“The Direction Called Modernity”. Socialist Modernisation in the Light of Peasant Diaries in the Volume This Land is Ours
Autorzy:
Tarnowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14764475.pdf
Data publikacji:
2022-09-08
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
modernity
peasant diaries
people's history of Poland
land reform
modernisation
nowoczesność
pamiętniki chłopskie
ludowa historia Polski
reforma rolna
modernizacja
Opis:
Tematem artykułu są związki między nowoczesnością i chłopskością w kontekście socjalistycznej modernizacji w świetle chłopskich pamiętników wydanych w 1969 roku pod tytułem Ta ziemia jest nasza. Autorka za współczesnymi historykami przyjmuje założenie, że okres lat 1944–1956, który obejmują pamiętniki, był czasem modernizacyjnego przyspieszenia i rewolucji społecznej, a jednym z kluczowych elementów tych procesów była reforma rolna zapowiedziana manifestem PKWN w 1944 roku. Okres, którego dotyczą wspomnienia, jest więc czasem socjalistycznego „skoku w nowoczesność”. Szukając odpowiedzi na pytanie, jak kształtowały się w odbiorze pamiętnikarzy i pamiętnikarek przemiany związane z fundamentalnymi elementami socjalistycznej modernizacji, autorka analizuje narracje na temat trzech jej wymiarów: alfabetyzacji, modernizacji wsi i zmiany reguł obywatelstwa, co pozwala jej pokazać, że pamiętniki zawarte w tomie zawierały istotną diagnozę „skoku w nowoczesność”.
The subject of the article is the relationship between modernity and peasantry in peasant diaries of the Polish People’s Republic, and interpreted from the perspective of transdisciplinary cultural analysis; it focuses on diaries published in 1969 under the title This Land is Ours [Ta ziemia jest nasza]. Following contemporary historians, the author assumes that the period of 1944–1956, which the diaries cover, was a time of accelerated modernisation and social revolution, and one of the key elements of these processes was the land reform announced by the manifesto of the Polish Committee of National Liberation in 1944. The period covered by the diaries is therefore the time of the socialist “leap into modernity”. In striving to ascertain how the changes related to the fundamental elements of socialist modernisation were perceived by diarists, the author analyses the narratives in three dimensions: literacy, modernisation of the countryside, and changes in the rules of citizenship. By doing so, she shows that the said diaries may contribute to a better understanding of this period.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 2; 163-183
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Nowy Donkiszot» albo Pornografia nowoczesności: O zapomnianym dramacie Jerzego Żuławskiego
«New Don Quixote» or the Pornography of Modernity: On the Forgotten Drama of Jerzy Żuławski
Autorzy:
Dudek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36126485.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jerzy Żuławski
Don Kichot
Cervantes
rewolucja 1905
modernizm
wstyd
pornografia
nowoczesność
Don Quixote
revolution of 1905
modernism
shame
pornography
modernity
Opis:
Artykuł jest próbą interpretacji Nowego Donkiszota Jerzego Żuławskiego, nieukończonego dramatu, który nigdy nie był przedmiotem badań. Na płaszczyźnie formalnej utwór stanowi najodważniejszy być może eksperyment Żuławskiego jako dramatopisarza, lokujący się w sąsiedztwie projektów teatralnych Stanisława Wyspiańskiego i Tadeusza Micińskiego. Ale Nowy Donkiszot to przede wszystkim arcyciekawy sąd epoki nad nowoczesnością, który przez reinterpretację obecnej w literaturze polskiej figury błędnego rycerza, a także w dialogu z Weselem Wyspiańskiego, diagnozuje impotencję współczesnej Żuławskiemu inteligencji w obliczu rewolucji 1905 i obnaża usypiający charakter rodzącego się przemysłu kulturalnego. Nowoczesny Don Kichot przechodzi w dramacie ewolucję od idealisty, utopijnego fantasty i rewolucyjnego bojownika, poprzez poszukiwacza szczęścia w iluzji i rolę „hamletycznego” hedonisty, aż po krytycznego pornografa nowoczesności. Kod pornograficzny, podniesiony do rangi zasady konstrukcyjnej dramatu, stanowi literacką strategię pozwalającą dramatopisarzowi krytycznie prześwietlić rzeczywistość, której metonimią uczynił rzymski lokal rozrywkowy.
This article interprets Jerzy Żuławski’s Nowy Donkiszot (The New Don Quixote), an unfinished drama that has never been studied to date. On the formal level, the text may well be Żuławski’s boldest experiment as a playwright; it can be situated in the vicinity of Stanisław Wyspiański’s and Tadeusz Miciński’s theatre projects. But Nowy Donkiszot is above all an extremely interesting judgment of modernity: through a reinterpretation of the figure of the knight errant present in Polish literature, and in dialogue with Wyspiański’s The Wedding, Żuławski diagnoses the impotence of his contemporary intelligentsia in the face of the Revolution of 1905 and exposes the soporific effect of the nascent cultural industry. In the play, the modern Don Quixote undergoes an evolution: from an idealist, a utopian fantasist and revolutionary fighter, through a search for happiness in illusion and the role of a “Hamletic” hedonist, to a critical pornographer of modernity. The pornographic code, elevated to the rank of the construction principle of the play, is a literary strategy allowing the playwright to critically penetrate reality, here metonymically represented by an entertainment establishment in Rome.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 1; 163-184
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Reakcja na realność świata”. Elaborat Donata Kirscha jako przyczynek do dyskusji o nowej prozie lat siedemdziesiątych XX wieku
Autorzy:
Kaliszuk, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607710.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Modernism
Polish fiction
Henryk Bereza
Donat Kirsch
avant-garde
nowoczesność
polska proza
awangarda
Opis:
The author analyses Donat Kirsch’s essay Elaborat – debiuty lat siedemdziesiątych. This Polish, non well-known writer of the 1970s describes the literature of that period, especially the trend known as “the young prose” and tries to explain how it emerged, developed and disappeared. His discourse is built on opposition “live-dead”, characteristic for Polish Modernism, what is more, it combines avant-garde concepts of literature and Foucault’s terms such as language and discourse, which is quite unique. Kirsch says that modernity obscures language and makes it almost non-useable, so the novel, in particular the experimental novel, should deal with that fact. Such demand is utopian but necessary, otherwise literature could not cope with reality and human alienation becomes deeper and almost unbearable. Essayist points out that “the young prose” had not succeeded, but he predicted this failure. This diagnose is awkward, but its source is in Kirsch’s discourse: he is convinced that he proposes different non-modern / post-modern literature, but it is quite the opposite, therefore all the limitations and paradoxes of modern literature still stand.
Autor analizuje esej Donata Kirscha Elaborat – debiuty lat siedemdziesiątych. Ten niezbyt szeroko znany pisarz lat siedemdziesiątych XX wieku opisuje nurt występujący pod nazwą „młoda proza”. Swój dyskurs opiera na charakterystycznej dla modernizmu strategii różnicowania, czerpie inspiracje z awangardowych koncepcji literatury. Odwołuje się także do leksyki Michela Foucaulta. Twierdzi, że nowoczesność uniemożliwia posługiwanie się językiem, lecz zarazem rekompensuje ten stan za pomocą literatury.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2013, 31
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Religia przyszłości” Maurycego Straszewskiego w perspektywie współczesnych przemian religii i religijności
‘The religion of the future’ by Maurice Straszewski in the perspective of contemporary transformations of religion and religiosity
Autorzy:
Guzowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233265.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
kultura współczesna
religia przyszłości
transcendencja
nowoczesność
Straszewski
contemporary culture
religion of the future
transcendence
modernity
Opis:
Kategoria „religii przyszłości”, która była przedmiotem dociekań filozoficznych Maurycego Straszewskiego, obecna jest także we współczesnym dyskursie filozoficznym, teologicznym czy antropologicznym. Straszewski podkreślał, że kultura, postęp naukowy, historia filozofii nierozerwalnie związane są z historią religii i teologią. Akcentował istotę potrzeb religijnych dla samego powstania systemów dogmatycznych, jak i filozofii. Współcześnie mamy do czynienia z jednej strony z sekularyzacją, z drugiej ze swoistą rewitalizacją religii. Obecny powrót religijności różni się od wcześniejszych globalnym zasięgiem i jego oryginalnymi postaciami, a także wiąże się z swoistego rodzaju „zawieszeniem” dotychczasowych wyznaczników religii, takich jak dogmat, autorytet, kult, ortodoksja.
The category of ‘religion of the future’, which was the subject of Maurycy Straszewski’s philosophical inquiries, is also present in contemporary philosophical, theological or anthropological discourse. Straszewski emphasised that culture, scientific progress and the history of philosophy are inextricably linked to the history of religion and theology. He emphasised the importance of religious needs for the very emergence of dogmatic systems as well as philosophy. Nowadays, we deal with secularisation, on the one hand, and a kind of revitalisation of religion, on the other. The current revival of religiosity differs from earlier ones in its global scope and its original forms, and also involves a kind of ‘suspension’ of the previous determinants of religion, such as dogma, authority, cult, orthodoxy.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2022, 8: "Filozofia w Galicji III"; 49-56
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Sytuacja” Norwida – „sytuacja” Baudelaire’a
Norwid’s ‘Situation’ vs. Baudelaire’s ‘Situation’
Autorzy:
Siwiec, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194023.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Cyprian Norwid
Charles Baudelaire
romantyzm
nowoczesność
kryzys
pokolenie
dziewiętnastowieczność
cezura
Charles Baudleaire
Romanticism
modernity
crisis
generation
19th century culture model
time mark
Opis:
Artykuł dotyczy szczególnego położenia wspólnego Norwidowi i Baudelaire’owi urodzonym w tym samym 1821 r., które Paul Valéry określił mianem „sytuacji”. Jej podstawą jest konieczność określenia się wobec wielkich poprzedników − romantycznych wieszczów, odróżnienia się, walki z wpływem. Pozycja obu poetów, która określa ich stosunek do romantyzmu oparty na kontynuacji i zerwaniu (co utrudnia ustanowienie cezury), ukazana jest w kontekście współcześnie rozumianych kategorii takich jak romantyzm, dziewiętnastowieczność, pokolenie, nowoczesność czy kryzys. Taka perspektywa pozwala dostrzec wspólnotę twórczości i recepcji pisarzy zasadniczo nieporównywalnych.
Norwid and Baudelaire, born in the same year (1821), unconsciously put themselves in a specific position which Paul Valéry described as a ‘situation’. Its fundamental basis is poets’ determination to define themselves against their great Romantic predecessors, stand out and finally, to release themselves from the constraints of the Romantic influence. The position the two poets find themselves in defines their attitude to Romanticism which is based on carrying on and breaking up with the Romantic tradition and this, on the other hand, makes a time mark even more difficult to establish. Their position is presented in the context of contemporary categories such as Romanticism, 19th-century culture model, generation, modernity, and crisis. Such perspective makes it possible to recognise a shared sense of unity in Norwid and Baudelaire’s literary outputs as well as in their reception styles despite the fact the poets are essentially beyond any comparison.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 141-160
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans” and the Risk of Knowledge: Some Considerations Regarding Two Promotional Events for This Book
"Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach" a ryzyko wiedzy. Rozmyślania wokół dwóch wydarzeń promujących publikację
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33300888.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
"The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans (18th-21st Centuries)"
Slavic studies
Modernity
knowledge
tenderness
scientific life
migrating ideas
Slavic Balkans
Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.)
slawistyka
nowoczesność
wiedza
czułość
życie naukowe
idee wędrowne
słowiańskie Bałkany
Opis:
The text is an account of two events that promoted the extensive (ten-volume) monograph by Polish Slavic studies scholars (with contributions from scholars from a number of foreign research centres): Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.) [The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans (18th-21st centuries)] (2018–2020). These events were held in 2021, during the COVID-19 pandemic, by means of social media and common communication platforms. As the Lexicon consists of many synthetically expressed, original, and source-based insights on the southern Slavic cultures’ struggles with modernity, the author comments on both the research project at the root of this publication and on the course of the discussion which emerged during these meetings. She does so in order to express her view on the capacity of the modern researcher by adapting Olga Tokarczuk’s notion of the tender narrator.  
Artykuł stanowi sprawozdanie z dwóch wydarzeń promujących dziesięciotomową monografię autorstwa kolektywu polskich slawistów (we współpracy z badaczami z kilku zagranicznych ośrodków naukowych) – Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.) (2018–2020), jakie zostały zorganizowane za pośrednictwem platform społecznościowych oraz komunikacyjnych w 2021 roku, a więc w warunkach pandemii COVID-19. Autorka najpierw prezentuje sam projekt naukowy, który legł u podstaw publikacji, wskazując, że Leksykon zawiera wiele syntetycznie wyrażonych, oryginalnych, opartych na badaniach źródłowych refleksji na temat spotkania z nowoczesnością na gruncie kultur południowosłowiańskich. Następnie referuje przebieg dyskusji, jakie wynikły w trakcie obu spotkań promocyjnych, po czym odnosi się do kwestii kompetencji nowoczesnego naukowca, adaptując pojęcia czułego narratora Olgi Tokarczuk.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„To nie choroba czy zespół” – dziecko i współczesne dyskursy o wrażliwości
“This is not a disease or a syndrome” – a child and modern discourses on sensitivity
Autorzy:
Rakoczy, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1853644.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
nadwrażliwość
antropologia dzieciństwa
new childhood studies
biopolityka
nowoczesność.
hypersensitivity
anthropology of childhood
biopolitics
modernity
Opis:
The paper presents a study of the category of hypersensitivity based on Polish parenting websites and a discourse on children and child rearing. Using discourse analysis methods and findings from new childhood studies, the author explores the current aporias regarding sensitivity. She analyses social narratives entailed in them, including those concerning child education and upbringing, related to modern biopolitics and various risk discourses according to which the responsibility for the proper control and development of the child’s sensitivity lies within the parent-expert. Based on the studied material, a thesis is formed that connects the discourse on hypersensitivity with modern, also neoliberal, thinking, pointing to the post-moralistic implications of this relationship – possible outcomes of treating child development as a strictly individualistic process. The article also shows mechanisms of depriving children of subjectivity through discursive child management, in which the child is no longer a person and becomes merely a representative of certain characteristics of a specific group of population recognized as hypersensitive.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 103, 4; 141-156
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“White bellies of fish:” Zygmunt Haupt and modernity’s fascination with mountaineering
„Białe brzuchy ryb”. Zygmunt Haupt i alpinistyczne fascynacje nowoczesności
Autorzy:
Kaliszuk, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312326.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
modernity
Zygmunt Haupt
mountaineering
mountains
modern literature
nowoczesność
alpinizm
góry
literatura nowoczesna
Opis:
Artykuł dotyczy wątków górskich i alpinistycznych w wybranych tekstach Zygmunta Haupta. Autor analizuje sposoby opisywania przestrzeni górskich i doświadczeń związanych z górami, a także rozważa skalę zainteresowania alpinizmem. Rozpatruje, czy podsuwane przez Haupta inspiracje mogą posłużyć za podstawę rekonstrukcji hipotetycznych wpływów i potwierdzać skalę znajomości fachowego piśmiennictwa góroznawczego. Przedstawia, w jaki sposób włączanie gór i związanych z nimi nowych praktyk kulturowych, przede wszystkim wspinaczki i alpinizmu, w obszar eksplorowanych przez Haupta tematów i problemów łączyło się z refleksją pisarza odnośnie do procesów fundujących nowoczesność.
This article discusses the motifs of mountains and mountaineering in Zygmunt Haupt’s selected texts. The author analyzes how mountain spaces and experiences related to mountains are described, and also reflects on the scale of mountaineering fascinations. He examines whether inspirations suggested by Haupt may be used to reconstruct his hypothetical influences, thus proving that Haupt had a very good knowledge of professional articles and books on mountaineering. The article further demonstrates how Haupt combines the theme of mountains and the related new cultural practices, primarily climbing and mountaineering, with reflection on the processes which constitute modernity.
Źródło:
Forum Poetyki; 2023, 32; 46-65 (eng); 44-61 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Żyjemy, walcząc z przyrodą”. Pierwsza awangarda i antropocen
‘We live fighting nature’. Awangarda Krakowska and the Anthropocene
Autorzy:
Wójtowicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944287.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
literatura międzywojenna
Pierwsza Awangarda
antropocen
nowoczesność
ekologia
interwar literature
Awangarda Krakowska (Vanguard of Kraków)
Anthropocene
modernity
ecology
Opis:
This paper analyses the work of authors associated with Awangarda Krakowska (in Polish: ‘Vanguard of Kraków’), discussing it in terms of contemporary discussions on the Anthropocene. The activity of this most radical formation in Polish modern literature coincided with the pinnacle of industrial progress. The members of the movement were staunch supporters of the latter which they tended to describe in terms of fossil fuels industry and the taming or transformation of natural environment. Adopting Peiper’s formula of three ‘M’s’ (Megalopolis, Mass, Machine), their attitude to nature is here discussed through three ‘E’s’: Enthusiasm, Exploitation, and Ecology. The former two were prevalent concepts in the interwar period and were derived from the philosophical discourse of modernity, gaining further focus in the avant-garde aesthetics and its slogans of human rivalry with nature. The resulting texts presented the intense process of transforming reality as an epic of forging a new order and introducing creative orderly patterns into the chaotic world of nature. This perspective tends to gradually disappear in the post-war texts, as the members of the avant-garde movement realised the negative consequences of the processes they once praised. Their texts reveal symptoms of ecological awareness and first suggestions that human attitude towards nature should be redefined.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 174-188
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘Exhausted’ realism and problematic identity: Biographical narratives of a new generation, or the ‘New’ Polish fiction of the1970s
„Wyczerpany” realizm i problematyczna tożsamość. Pokoleniowo-biograficzne narracje „nowej” prozy lat siedemdziesiątych
Autorzy:
Kaliszuk, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088400.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
20th-century Polish literature
‘New fiction’ of the 1970s Generation
generational identity
biographical narrative
late-modern exhaustion
disillusionment
Bohdan Zadura (b. 1945)
Julian Kornhauser (b. 1945)
Adam Zagajewski (b. 1945)
Henryk Lothamer (1945–1979)
Stanisław Piskor (b. 1944)
Donat Kirsch (b. 1953)
biografia
tożsamość
nowoczesność
modernizm
pokolenie
Opis:
This article deals with the rise in the Polish literature of 1970s of a new type of biographical novel, associated with the fi rst post-war generation of writers like Bohdan Zadura, Julian Kornhauser, Adam Zagajewski, Henryk Lothamer, Stanisław Piskor and Donat Kirsch. Their work is subsumed here under the label ‘new fi ction’ primarily because of its literary context, i.e. the late-modern fears and uncertainties culminating in the assumption that literature reached the state of exhaustion. The article argues that the ‘new fi ction’ acquired its distinctive character from a preoccupation with the biographical narrative and a sense of generational identity. The writers who defi ned themselves in these generational terms saw their prospect of following their aspirations and building up authentic lives weighed down by the constricting realities, and, as the article claims, resigned themselves – at best not entirely – to this sad conclusion.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 1; 27-41
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
90-letni Zygmunt Bauman: Schopferkraft i jego dwoistości
Autorzy:
Blackshaw, Tony
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462296.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
wieloznaczność
efekt Baumana
polityka kulturalna
hermeneutyczna socjologia
i socjologiczna hemeneutyka
wyobraźnia
wiedza
płynna nowoczesność metafora
Schöpfung
ambivalence
Bauman Effect
cultural politics
hermeneutic sociology and sociological
hermeneutics
imagination
knowledge
liquid modernity
metaphor
Schöpfung.
Opis:
W listopadzie 2015 roku Zygmunt Bauman obchodził 90. urodziny, będąc przy tym jak zwykle żywotnym, produktywnym i inteligentnym. Po ponad 70 opublikowanych książkach, z których każda analizuje jeden temat i otwiera drzwi na wszystkie strony, jego praca pozostaje istotnym punktem odniesienia w socjologii. Bauman nadal jest jednym z najbardziej elektryzujących socjologów, jednym z najbłyskotliwszych i najbardziej elastycznych myślicieli w swym pokoleniu. Wyjaśnia to, dlaczego niektórzy komentatorzy uznali go za jednego z najważniejszych żyjących socjologów. Gwoli ścisłości, jego prace poddane zostały również zdecydowanej krytyce. Po zarysowaniu rozumowania umniejszających jego dokonania w niniejszym artykule rozwija się myśl, że więcej ona mówi o stanie obecnej kultury w socjologii niż jakości pracy Baumana. Sposób praktykowania swego rzemiosła przez Baumana można uznać za osobliwy, nie jest on jednak w socjologii niczym nowym. Inni ważni socjologowie – Marks, Simmel, Weber – byli również nonkonformistami, lecz we współczesnym świecie Bauman jest wyjątkiem. Bauman, jak i inni ważni nonkonformiści, jest wytworem własnej niezwykłej biografii. Podobnie jak niektórzy z nich potrafił on wykorzystać podwójną wizję emigranta, która wyostrzyła jego osobistąświadomość wieloznaczności nowoczesności. W tekście ukazuje się, że socjologia w rękach Baumana tworzy odmienną mapę kognitywną tego, co zwykli ludzi uznają za rzeczywistość, zaś my wszyscy bierzemy za oczywistość. Punktem wyjścia jego pracy jest hermeneutyczne zrozumienie przygodności i wieloznaczności strumienia życia. Baumanowskie metafory opisujące tę nowoczesność są mesjanistyczne i ekologiczne: ratują pewną odmianę socjologii, która jest zagrożonym gatunkiem. Ostatnia część artykułu rzuca wyzwanie tendencji krytyków Baumana, wedle których ostateczną ochroną socjologii jako dyscypliny akademickiej leży poza władzą społeczną, znajdując się we władzy tego, co obiektywne. Bauman zajmuje odmienne stanowisko, jego socjologia bowiem rozpościera się między dwiema „rzeczywistościami” – hermeneutyczną socjologią i socjologiczną hermeneutyką. Wskutek nieustannego procesu wymiany między nimi, potrafi on „odkryć to, co istnieje”. Oto poczucie wolności, które promieniuje z dialektyki, która cechuje jego dzieło.
Zygmunt Bauman turned 90 years of age in November 2015, as vital, productive, and intelligently alive as ever. After more than seventy books written over five decades, each one taking a single subject and finding doors to open in all directions, his work remains an essential reference point in sociology. Bauman continues to be one of most electrifying writers in sociology, among the sharpest and most supple thinkers of his generation. This explains why some commentators have described him as the most important living sociologist. Yet his work has also come in for some severe critique. After outlining what his detractors have had to say, the view developed in this article is that generally speaking this criticism says more about present culture in sociology than it does about the quality of the work as such. The way in which Bauman practices his craft may have the appearance of idiosyncrasy, yet nothing about it is unusual; it has had a previous life in sociology. Other important sociologists have played the same nonconformist game that Bauman plays – Marx, Simmel, Weber – but none in the contemporary period. It is explained that in common with other important nonconformists Bauman is a product of his own unusual biography. And like some of them he has also been able to take the advantage of an émigré’s double vision which has sharpened his personal awareness of the ambivalence of modernity. It is subsequently demonstrated that in Bauman’s hands sociology is compelled into a different cognitive mapping of what we ordinarily understand as reality, the one we all experience and take for granted. What we find in his work is the demand that sociology begin with a hermeneutic understanding of the contingency and ambivalence of life’s flux. It is argued thereafter that the metaphors Bauman uses to describe this modernity are messianic and ecological: they are saving a certain kind of sociology, an endangered species. The final part of the article challenges the tendency of Bauman’s critics to assume that the ultimate defence of sociology as an academic discipline lies in an authority beyond that of society – the authority of the objective is. It is argued that Bauman leaves no room for such an authority since his sociology is established between two ‘realities’ – hermeneutic sociology and sociological hermeneutics. As a result of a continuous reciprocal process between the two, he is able to ‘disclose that which exists’. And it is the sense of freedom emanating from this dialectic that he communicates in his work.
Źródło:
Studia Krytyczne/ Critical Studies; 2016, 2
2450-9078
Pojawia się w:
Studia Krytyczne/ Critical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Accuracy and Reception: On Theological and Aesthetic Novelty in Two Novels by Teodora Dimova
Zgodność i recepcja. O teologicznej i estetycznej nowości w dwóch powieściach Teodory Dimowej
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339662.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Biblia
nowoczesność
kultura bułgarska
literatura bułgarska
Teodora Dimowa
recepcja
apokryf
Bible
Modernity
Bulgarian culture
Bulgarian literature
Theodora Dimova
reception
apocrypha
Opis:
This article raises the question of functioning of the Biblical narrative in modern literature in the context of the local/individual experience of faith and the epistemological and existential question of truth. The focus is on two novels by the Bulgarian writer Teodora Dimova (born in 1960): Марма Мариам [Marma, Mariam, 2010] and Първият рожден ден [The First Birthday, 2016]. This case is particularly interesting because the Biblical story about Jesus has not been used here in order to create a parody or blasphemy, which could be expected as far as the postmodern de-contextualisation and re-evaluation of tradition are  concerned, but to offer both an aesthetically original and theologically orthodox vision of the Christian God. So how to paraphrase the Biblical story and remain orthodox? How to actualize the existential potential of the Bible and achieve novelty? The analysis is conducted in the perspective of Paul Ricoeur’s existential hermeneutics and phenomenology of memory, especially his concepts of testimony and mimesis, with regard to the question of the reception of Biblical paraphrases in (Bulgarian) modern culture.
W artykule została poruszona kwestia funkcjonowania narracji biblijnej w literaturze nowoczesnej w kontekście lokalnego i indywidualnego doświadczenia wiary oraz epistemologicznego i egzystencjalnego pytania o prawdę. Autorka koncentruje się na dwóch powieściach bułgarskiej pisarki Teodory Dimowej (ur. 1960): Марма Мариам [Marma, Mariam, 2010] i Първият рожден ден [Pierwsze urodziny, 2016]. Przypadek ten jest szczególnie interesujący, ponieważ biblijna opowieść o Jezusie nie została tu wykorzystana w celu stworzenia parodii lub bluźnierstwa, czego można by oczekiwać w kontekście ponowoczesnych dekontekstualizacji i przewartościowań, ale aby zaproponować wizję chrześcijańskiego Boga, która jest zarówno estetycznie oryginalna, jak i teologicznie prawowierna. Jak więc sparafrazować historię biblijną i pozostać ortodoksyjnym Jak urzeczywistnić egzystencjalny potencjał Biblii i stworzyć oryginalne dzieło? W analizie autorka odwołuje się do hermeneutyki egzystencjalnej i fenomenologii pamięci Paula Ricoeura, zwłaszcza jego koncepcji świadectwa oraz mimesis, w odniesieniu do kwestii recepcji parafraz biblijnych w (bułgarskiej) kulturze nowoczesnej.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2021, 10; 1-27
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 249

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies