Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Mitologia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 103
Tytuł:
Праблема наратара ў аповесці “Белая Дама” Аляксея Карпюка
Problem narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka
The problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama”
Autorzy:
Сaкoвіч, Aннa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106270.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
pamiętnik
wspomnienia
powieść historyczna
problem narracji
mitologia
niewola
diary
memories
historical novel
mythology
captivity
problem of narration
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie zagadnienia narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka, zawierającej elementy powieści detektywistycznej i historycznej. Wydarzenia związane z wyjaśnianiem tajemnicy tytułowej Białej Damy zostały przedstawione przez pierwszego narratora. Natomiast drugi narrator (Katarzyna Wałkowicz), osoba żyjąca w drugiej połowie XVII wieku, ukazuje historię swego losu pełnego wielu przygód i doświadczeń.
In the article the problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama” is discussed. The novel involves detective and historical elements. The first narrator presents the events revealing the mystery of the heroine. The second narrator (Katarzyna Wałkowicz), who lived in the second part of the 17th century, describes her life which was full of adventures and experience.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014; 153-164
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Праблема наратара ў аповесці “Белая Дама” Аляксея Карпюка
Problem narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka
The problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama”
Autorzy:
Сaкoвіч, Aннa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944934.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
diary
memories
historical novel
the problem of narration
mythology
captivity
pamiętnik
wspomnienia
powieść historyczna
problem narracji
mitologia
niewola
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie zagadnienia narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka, zawierającej elementy powieści detektywistycznej i historycznej. Wydarzenia związane z wyjaśnianiem tajemnicy tytułowej Białej Damy zostały przedstawione przez pierwszego narratora. Natomiast drugi narrator (Katarzyna Wałkowicz), osoba żyjąca w drugiej połowie XVII wieku, ukazuje historię swego losu pełnego wielu przygód i doświadczeń.
In the article the problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama” is discussed. The novel involves detective and historical elements. The first narrator presents the events revealing the mystery of the heroine. The second narrator (Katarzyna Wałkowicz), who lived in the second part of the 17th century, describes her life which was full of adventures and experience.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014, 6; 153-164
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba mitologii romantycznej i politycznej. Kilka uwag na temat "Gryfa" Olgi Daukszty
Autorzy:
Zając, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030269.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Daukszta
Livonia
Latvia
romantic mythology
epic poem
cultural landscape
localism
borderlands
Inflanty
Łotwa
mitologia romantyczna
poemat epicki
krajobraz kulturowy
lokalność
pogranicze
Opis:
Prezentowany artykuł poświęcony jest poematowi epickiemu Olgi Daukszty pt. Gryf. Napisany na przełomie lat 30. i 40. XX w., poemat konstruuje specyficzną polską i chrześcijańską tożsamość na ziemiach dawnych Inflant Polskich i współczesnej Łotwy. Daukszta, która uważała się za Polkę, ale także Niemkę, Tatarkę czy Żmudzinkę, zamieszkiwała region, w którym przez wieki spotykały się, współistniały oraz walczyły różne narodowości. W czasie, gdy polskość na Łotwie była tłumiona, wskazywała na polskie elementy i aspekty w historii Łotwy. Aby uzasadnić konkretne prawa narodowe i polityczne, skonstruowała w swoim poemacie mitologię romantyczną, w ramach której na nowo zinterpretowała pewne symbole i alegorie (jak gryf, lew, ale także św. Jerzy, itp.) oraz umieściła je w kontekście kultury europejskiej i chrześcijańskiej w ogóle. Poemat nigdy nie został opublikowany, niemniej jednak stał się ciekawą próbą stworzenia lokalnej i w pewien sposób różnorodnej tożsamości, w raczej typowym romantycznym stylu.
The presented article focuses on Olga Daukszta’s epic poem “Griffin”. Written at the turn of the 1930s and 1940s, the poem constructs specific Polish and Christian identity on the lands of former Polish Livonia and contemporary Latvia. Daukszta, who considered herself Polish as well as German, Tatar or Samogitian, lived in the region where various nationalities met, co-existed and fought over centuries. In the time when Polish identity in Latvia was suppressed, she was pointing out the Polish components and aspects of Latvian history. In order to justify specific national and political rights, in her poem she constructed romantic mythology that re-interpreted certain symbols and allegories (like griffin, lion, but also St. George, etc.) and put them in the context of European and Christian culture in general. The poem was never published, nevertheless, it became an interesting attempt to create a local but somehow diverse identity in a rather typical romantic way.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 597-608
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Każda historia zaczyna się od mitu”. Proza Milady Součkovej w kontekście teorii nowego mitu Vàclava Navràtila
‘Every Story Starts with a Myth’: Milada Součkovà’s Prose in the Context of Vàclav Navràtil’s New Myth Theory
Autorzy:
Woźniak, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407689.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Vàclav Navràtil
Milada Součkovà
nowa mitologia
czas
archeologia wspomnień
nostalgia
pamięć
new mythology
time
the archeology of memories
memory
Opis:
Niniejszy artykuł odnosi się do teorii nowego mitu opisanego przez czeskiego filozofa Vàclava Navràtila. Porusza kwestie jego odzwierciedlenia w twórczości przedstawicielki czeskiej awangardy literackiej Milady Součkovej. Nowa mitologia w ujęciu Navràtila była reakcją na kryzys lat trzydziestych i czterdziestych XX w. Filozof wielokrotnie podkreślał, że nowe czasy wymagają stworzenia nowej mitologii rozumianej w kontekście mitu dnia powszedniego. Według Navràtila współczesny mit rodzi się z codziennych, zwykłych wydarzeń. Navràtil połączył to z archeologią wspomnień i zapisywaniem nieskończenie małych chwil własnej egzystencji, które składają się na prywatną mitologię. Filozof wprowadził pojęcie czasu statycznego będącego rodzajem trwania. Czas statyczny i archeologię wspomnień łączy zaś nostalgia. Refleksje te są zbieżne z tekstami Součkovej, które zawierają zapisy prywatnych wspomnień nakładających się na pamięć kolektywną.
This article refers to the theory of the new myth described by the Czech philosopher Vàclav Navràtil. It addresses issues of its reflection in the works of the representative of the Czech literary avant-garde Milada Součkovà. The new mythology, as seen by Navràtil, was a reaction to the crisis of the 1930s and 1940s. The philosopher repeatedly stressed the idea that the new times required the creation of a new mythology understood in the context of the myth of everyday life. According to Navràtil, modern myth is born out of everyday, ordinary events. Pursuing this theory, Navràtil linked this concept to the notion of an archaeology of memories and the recording of the infinitesimally small moments of one’s own existence that make up a private mythology. The philosopher introduced the concept of static time being a type of duration. In turn, static time and the archaeology of memories are linked by nostalgia. These reflections coincide with the texts of Součkovà, whose works contain records of private memories superimposed on collective memory.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 431-446
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy folkloru słowiańskiego w powieści Andrieja Rubanowa Финист ясный сокол
Elements of the Slavic Folklore in the Andrei Rubanov’s Novel Finist Yasnyy Sokol
Autorzy:
Wójcikowska-Wantuch, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790725.pdf
Data publikacji:
2020-08-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mitologia słowiańska
renesans bajki
fantasy
folklor
kultura oralna
Slavic mythology
fairy tale renaissance
folklore
oral culture
Opis:
Artykuł dotyczy najnowszej powieści współczesnego pisarza rosyjskiego Andrieja Rubanowa, zatytułowanej Финист ясный сокол. Utwór został zakwalifikowany przez autora i krytyków do gatunku słowiańskiego fantasy. Gatunek ten zdobywa wśród pisarzy i czytelników coraz większą popularność na fali zjawiska renesansu bajki w literaturze rosyjskiej na przełomie XX i XXI wieku. Fabuła powieści Andrieja Rubanowa opiera się na motywach rosyjskiej baśni ludowej. Konstruując świat przedstawiony, autor sięgnął przede wszystkim do tekstów folkloru rosyjskiego, ale w celu uprawdopodobnienia wydarzeń wykorzystał również wiedzę etnograficzną i historyczną dotyczącą życia Prasłowian. Celem artykułu jest zbadanie i omówienie elementów folkloru ogólnosłowiańskiego w utworze Andrieja Rubanowa. Autorka artykułu skoncentrowała się na obszarze wierzeń słowiańskich: mitologii, demonologii, pogańskich obrzędów i rytuałów. Zostały także przedstawione takie elementy folkloru słowiańskiego, jak kultura ludowego śmiechu i narracja skazowa. Wskazano jeden z podstawowych problemów utworu, czyli rozpad kultury oralnej i zanikanie pierwotnego myślenia magicznego na rzecz kultury piśmiennej i chrześcijańskiego światopoglądu.
This article is about the latest novel written by contemporary Russian writer Andrei Rubanov entitled Финист ясный сокол [Finist yasnyy sokol]. The novel was qualified by the author and critics to the Slavic fantasy genre. This genre is gaining more and more popularity among writers and readers on the wave of the Renaissance fairy tale phenomenon in Russian literature at the turn of the 20th and 21st centuries. The plot of the novel by Andrei Rubanov is based on the motifs of Russian folk tales. Constructing the world, the artist presented primarily the texts of Russian folklore, but in order to substantiate the events, he also used ethnographic and historical knowledge about the life of the Early Slavs. The aim of the article was to present and discuss elements of Slavic folklore in the work of Andrei Rubanov. The author of the paper focused on the area of Slavic beliefs: mythology, demonology, pagan rituals and rituals. Elements of Slavic folklore such as the culture of folk laughter and flaw narrative were also presented. One of the basic problems of the novel was pointed out, the disintegration of oral culture and the disappearance of primitive magical thinking in favor of writing culture and Christian worldview.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 65-84
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane problemy edukacji uniwersyteckiej z perspektywy filozofii. Od Newmana do Foucaulta
Exemplary Issues of University Education from the Philosopher’s Vantage Point. From Newman to Foucault.
Autorzy:
Wiszniowska - Majchrzyk, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567399.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Olsztyńska Szkoła Wyższa
Tematy:
Szkolnictwo wyższe
Uniwersytety – kształcenie
Mitologia uniwersytetu
Posłannictwo uniwersytetu
Rola edukacji w społeczeństwie
The system of higher education
Universities- education
The “myth” of the university
The “mission” of the university
The part education holds in/for society
Opis:
Uniwersytet jako społeczność nauczycieli i uczniów podlegał i nadal podlega istotnym zmianom. Od połowy wieku dziewiętnastego, wraz z olbrzymim przyśpieszeniem cywilizacyjnym, uniwersytet musiał redefiniować swoje cele i metody działania. Traktat i działalność kardynała Newmana i słynny raport Lyotarda stanowią kamienie milowe tego dyskursu. W tej materii wypowiedzi Derridy są nie tylko rozproszone, ale mniej znane. Zestawione i porównane w niniejszym artykule, mają na celu pokazanie, że niezależność myślenia, swoboda badań, ale też obowiązki kształcących wobec kształconych stanowią condicio sine qua non współczesnej edukacji.
The University as a community of instructors and instructed has always been and still is in a constant state of essential changes. From the second half of the nineteenth century on, triggered by the breathtaking speed of civilization’s progress, it was forced to redefine its objectives and courses of action. The Treatise and the lifetime achievement of Cardinal Newman and Lyotard’s renowned rapport mark the crucial milestones in this discourse. Derrida’s comments on this topic, however, seem incoherent and are less well known. Juxtaposed and compared in this paper they will provide sufficient evidence that independence of thought, freedom of scientific research as well as the responsibility of the instructors towards the instructed constitute the conditio sine qua non of present day education.
Źródło:
Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne; 2012, 1; 107-118
2084-1140
Pojawia się w:
Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka refleksji na temat prób rekonstrukcji wierzeń mieszkańców ziem polskich we wczesnym średniowieczu
Some Reflections on the Attempts to Reconstruct the Beliefs of the Inhabitants of the Polish Lands in the Early Middle Ages
Autorzy:
WAWRZENIUK, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047410.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
pogaństwo słowiańskie, mitologia słowiańska, wczesnośredniowieczne wierzenia, obrzędy magiczne we wczesnym średniowieczu, wczesnośredniowieczne amulety, chrystianizacja Polski
Slavic paganism, Slavic mythology, early medieval beliefs, magical rites in the early Middle Ages, early medieval amulets, Christianization of Poland
Opis:
Mimo wysiłków badaczy reprezentujących liczne dyscypliny wierzenia mieszkańców ziem polskich przed przyjęciem chrześcijaństwa w dalszym ciągu nie zostały do końca poznane. Barierą nie do pokonania jest brak rodzimych źródeł pisanych, a te którymi dysponujemy, dotyczą tylko nielicznych aspektów pogaństwa słowiańskiego, głównie Połabia i Rusi. Źródła późniejsze z kolei ganią kult bóstw domowych oraz noszenie amuletów i opisują obrzędy magiczne. Niewielką też pomocą mogą służyć dane lingwistyczne, nieco więcej informacji dostarczają wyniki badań archeologicznych. Jednym z naczelnych bogów pogańskich Słowian był bóg pioruna będący personifikacją ognia niebiańskiego. Potwierdzono archeologicznie, że kult ten sprawowany był w świątyniach (na przykład na Wolinie i we Wrocławiu) i w halach kultowych (w Lubomi i w Chodliku). Ogień czczono również jako boga słońca, a pod ziemską postacią – jako ognisko domowe. Kronikarze średniowieczni wspominali o kulcie natury, której elementy mogły pełnić również rolę sanktuariów. Otaczano kultem szczyty gór i mniejszych wzniesień, na których konstruowano rowy i wały (przykładami mogą być: Góra Ślęża, Łysa Góra, Góra Lecha w Gnieźnie, Radzikowo na Mazowszu, Mołoczki na Podlasiu i Rowokół), symboliczne pierwsze grody, które budowano na wzniesieniach (np. w Haćkach), gaje (np. w Kleczanowie), pojedyncze drzewa czy wody, w których deponowano różne przedmioty (np. w Jeziorze Żarnowieckim) oraz związane z nimi plaże i wyspy kultowe (na Ostrowiu Lednickim i Jeziorze Zarańskim). Także kamienie, szczególnie duże okazy, otaczano specjalnymi względami, czego potwierdzeniem wydają się liczne późniejsze (co prawda) zapiski etnograficzne. Dużą rolę w wierzeniach mieszkańców ziem polskich we wczesnym średniowieczu odgrywały demony domowe, przeznaczenia lub rodu oraz duchy przodków, którym składano ofiary w obrębie domostwa i dbano o ich wygodę. Potwierdzają to również badania archeologiczne. Cennych informacji o wierzeniach przedchrześcijańskich dostarczają analizy grobów i cmentarzysk ciałopalnych, a także szkieletowych, ich konstrukcje i dary składane zmarłym przez żyjących krewnych. O dokonywaniu obrzędów na cmentarzach informują znajdywane tam pozostałości ognisk czy fragmenty naczyń glinianych, a także liczne kości zwierzęce. We wczesnym średniowieczu chętnie noszono amulety wykonywane przede wszystkim z roślin, kości i kłów zwierząt, a także z innych surowców o odpowiednio dobranym kształcie. Amuletem mógł być zresztą każdy odpowiednio przystosowany przedmiot. Analizując postępy chrystianizacji w tym okresie, niektórzy badacze uważają, że w świadomości większości mieszkańców ziem polskich ukształtował się system magiczno-wierzeniowy będący połączeniem starej pogańskiej tradycji obejmującej mity o niebie, słońcu, księżycu, gwiazdach, piorunach czy demonach z religią chrześcijańską.
The beliefs of the inhabitants of the Polish lands before the Christianization have not been scrutinized yet despite the efforts of researchers representing various disciplines. A major obstacle in the research is the lack of written native sources, while those which are available relate to only a small number of issues of Slavic paganism in the Polabian Slavs’ and Kievan Rus’ territories. Later sources include criticism of the worship of household gods by the Slavs; the authors criticize their habits of amulet wearing and describe their magical rites. While the linguistic data available is not of help to the researchers, archaeological research provides more information. Among the main gods worshipped by pagan Slavs was the thunder-god, which personified heavenly fire. Archaeologists have confirmed that the cult of the thunder-god was held in temples (e.g. in Wolin and in Wrocław) and in special cult halls (e.g. in Lubomia and in Chodlik). Fire was also worshipped as the god of the sun and, in its earthly shape, through the cult of the sacred fire place. Medieval chroniclers mention nature worship, and indeed natural phenomena also served as sacred places. Mountain tops and small hills on which trenches and shafts were constructed (e.g. on Mount Ślęża, on Mount Łysa Góra, on Mount Lech in Gniezno, in Radzikowo in Mazovia, in Mołoczki in Podlachia, and in Rowokół) were venerated. Other objects of veneration were the first ‘symbolic’ strongholds (in Haćki), groves (in Kleczanów), single trees, as well as ponds and lakes where artifacts were deposited (e.g. Lake Żarnowiec). Worship of beaches and of islands was also popular (e.g. in Ostrów Lednicki and in Lake Zarańskie). Later ethnographical evidence has demonstrated that stones, in particular large ones, were also worshiped. In the early Middle Ages inhabitants of the Polish lands believed in the existence of household, destination, lineage and ancestral demons: sacrifices were offered to them and their comfort was taken care of. These facts have also been confirmed by archaeological research. An important source of information on pre-Christian beliefs in the territories in question is provided by analyses of graves (of both cremation and inhumation types): of their construction as well as of the offerings for the dead made by their living kin. In the early Middle Ages amulets made predominantly from plants, bones and tusks of animals were frequently worn. Also other materials were used for making amulets, and special shapes were preferred. Actually, any object could serve as an amulet. While analyzing the progress of Christianization in the period in question, researchers have observed that the mentality of the inhabitants of the Polish lands was largely shaped by a magical-religious system of beliefs combining the old pagan tradition, with its myths about the sky, the sun, the moon, the stars, the thunders, and the demons, with the Christian religion.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 46-65
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лик Славуја Разбојника у руским биљинама
Autorzy:
Voyvodich, Darya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681635.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Nightingale the Robber, Solovei, bylinas, Russian language, mythology, epic poems
Słowik-Rozbójnik, Sołowiej, byliny, język rosyjski, mitologia, poemat epicki
Opis:
The paper analyses the character of Nightingale the Robber in Russian epic poems (bylinas) by the following points: 1) character’s name and epithets, 2) his look, 3) his family, 4) the ways the character appears in the poems, 5) his physical abilities and weapons, 6) character’s gender (grammatical and natural), 7) character’s staying place, 8) the damage the character is making, 9) his fights, 10) personal characteristics, 11) similar characters in other poems. The analysis indicates a folk tendency to replace mythological stories in bylinas with historical ones. The example of this tendency is the part where the former mythological guardian of the border between the two worlds becomes a state enemy who blocks the road to Kiev. Despite the need to incorporate historical and realistic elements into bylinas, that process is not finished and thanks to this we can now see some parts of the original story.
Obraz Słowika-Rozbójnika w rosyjskich bylinachW artykule poddano analizie obraz Słowika-Rozbójnika w rosyjskich pieśniach epickich (bylinach), z uwzględnieniem: 1) imienia i określenia dodatkowego postaci, 2) wyglądu postaci, 3) jego rodziny, 4) sposobów pojawiania się postaci w pieśniach, 5) zdolności fizycznych i broni, 6) płci postaci (gramatycznej i naturalnej), 7) miejsca pobytu postaci, 8) obrażeń zadawanych przez postać, 9) jej walki, 10) cech osobistych postaci, 11) podobnych postaci w innych pieśniach. Przeprowadzona analiza wskazuje na stosowaną w folklorze tendencję do zamiany mitologicznych opowieści w bylinach w relacje historyczne. Widomym przykładem występowania tej tendencji jest moment, w którym były mitologiczny obrońca granicy pomiędzy dwoma światami staje się wrogiem państwowym, blokującym drogi do Kijowa. Pomimo konieczności uwzględnienia w bylinach elementów historycznych i realistycznych, proces jest niedokończony. Dzięki temu dzisiejszy czytelnik jest w stanie dostrzec niektóre elementy prawdziwych wydarzeń historycznych.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2018, 7
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid, kolebka Ariów a Europa jako wielokulturowe „principium”
Norwid, the Cradle of the Aryans and Europe as a Multicultural „principium”
Autorzy:
van Nieukerken, Arent
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790937.pdf
Data publikacji:
2021-02-11
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Renan
mitologia porównawcza
językoznawstwo historyczne
rasa
comparative mythology
historical linguistics
race
Opis:
W czasie swej emigracji w Paryżu Cyprian K. Norwid bardzo się interesował współczesną mu mitologią porównawczą, a także językoznawstwem historycznym, które również stosował jako metodę komparatystyczną. Artykuł próbuje ustalić źrodła jego własnych spekulacji mitologicznych i lingwistycznych. Okazuje się, że znane mu były zarówno ówczesne autorytety w tym zakresie (np. Ernest Renan, Max Müller, którzy posługiwali się metodologią pozytywistyczną), jak i zbiorowe opracowania encyklopedyczne wydane przez katolickiego duchownego, ojca J.P. Migne, które próbowały uzgodnić odkrycia nauki pozytywistycznej z tradycją chrześcijańską. Norwid zaczerpnął swą wiedzę z obu źródeł, choć perspektywa katolickich dykcjonarzy była mu bliższa (nie akceptował jednak bezkrytycznie wszystkich ich ustaleń). „Archaiczne” (z punktu widzenia nauki pozytywistycznej) korzenie jego spekulacji mitologicznych i językoznawczych broniły go jednak przed pokusą ulegania (pseudo)naukowemu dyskursowi rasowemu. Jego chrześcijański uniwersalizm spotyka się tu z agnostycznym uniwersalizmem Renana. W obu przypadkach istotnym elementem owego uniwersalizmu było podkreślanie ponadnarodowej wartości tradycji związanych ze Starym Testamentem i judaizmem.
Norwid, who lived in exile in Paris, took a great interest in comparative mythology and historical linguistics, using a similar methodology for both. This article attempts to establish the sources of his own mythological and linguistic speculations. It turns out that he knew both the writings of the acknowledged authorities in this field who used a positivist methodology, and the Catholic dictionaries published by the Abbé Migne which aimed at reconciling the discoveries of positivist science with the Christian tradition. Norwid’s knowledge derived from both sources, although he felt a greater closeness to the perspective of the Catholic dictionaries (even though he did not blindly accept all their findings). The “archaic” (from a positivist perspective) roots of his mythological and linguistic speculation defended him, however, against the temptation to give in to a [pseudo-]scientific racial discourse. Here, his Christian universalism goes hand-in-hand with Renan’s agnostic universalism. The essential element of this universalism derived, in both cases, from an emphasis on the supranational value of traditions linked with the Old Testament and Judaism.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 1; 27-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co wiemy o przedchrześcijańskich wierzeniach wczesnośredniowiecznych mieszkańców dorzeczy Odry i Wisły?
What we know about the pre-Christian beliefs of the early medieval inhabitants of the Oder and Vistula river basins
Autorzy:
Urbańczyk, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16647530.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
archaeology
religion of the Slavs
Slavic mythology
archeologia
religia Słowian
mitologia Słowian
Opis:
Artykuł jest poświęcony krytycznemu podsumowaniu wiedzy na temat przedchrześcijańskiej religii Słowian postrzeganej przez pryzmat dostępnych źródeł.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2023, 3(38); 68-96
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmysł dotyku w literackich reprezentacjach Nikołaja Leskowa
The Sense of Touch in Nicholai Leskov’s Literary Representations
Autorzy:
Trojanowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342679.pdf
Data publikacji:
2022-09-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Mikołaj Leskow
proza
dotyk
materia
mitologia
folklor
religia
model haptyczny
Nicholai Leskov
prose
touch
matter
mythology
folklore
religion
haptic model
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie zmysłu dotyku w świecie przedstawionym wybranych tekstów prozatorskich rosyjskiego pisarza doby realizmu – Mikołaja Leskowa, jak również określenie reprezentatywnej dla ich haptyczności poetyki. W artykule zostały opisane wrażenia dotykowe, zarówno aktywne – gdy to Leskowowscy bohaterowie stają inicjatorami zwrotu haptycznego, jak i bierne – gdy to postaci są dotykane. Analiza wybranych tekstów pozwala na sformułowanie wniosku, iż poznanie haptyczne w przypadku analizowanych tekstów Leskowa jest głęboko osadzone w poetyce realizmu. Uwzględnienie jednak kontekstów kulturowych, zarówno ludowo-mitologicznych, jak i religijnych ujawnia ich ścisłe powiązanie z poetyką romantyczną. Pisarz w opisie sfery tykalnej swych bohaterów w sposób płynny przechodzi od materii do duchowości, magii, mistyki, łączy elementy gatunków ludowych z literaturą hagiograficzną. Leskowowska prezentacja zmysłu dotyku pokazuje potrzebę współistnienia i równowagi w człowieku zarówno poznania haptycznego materialnego, jak i poznania haptycznego „duchowego”.  Nie bez znaczenia pozostaje także interpretacja haptyczności głównych bohaterów przez otoczenie, która ujawnia różnorodną optykę rosyjskiego społeczeństwa i staje się dodatkowym elementem jego charakterystyki.
The aim of this article is to present the sense of touch in the world depicted in selected prose texts of the Russian realist writer Nikolai Leskov, as well as to determine the poetics representative of their hapticism. The author concludes that the tactile sensations described, both active – when Leskov’s characters become the initiators of the haptic – and passive – when the characters are themselves touched – allow the conclusion to be drawn that haptic cognition in each of Leskov’s analysed texts is deeply embedded in the poetics of realism, but that the inclusion of cultural contexts, both folk-mythological and religious, reveals their close association with romantic poetics. In the realm of the description of the tactile sphere of his characters, the writer makes a smooth transition to spirituality, magic and mysticism, combining elements of folk genres with hagiographic literature. Leskov’s presentation of the sense of touch shows the need for the coexistence and balance (in man) of both material haptic cognition and haptic “spiritual” cognition. Also of significance is the interpretation of the hapticism of the main characters by the environment, which reveals the diverse optics of Russian society and becomes an additional element of its characteristics.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 243-259
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat mitologii słowiańskiej w ujęciu baśniowym. Strategie przekładu nazwy Bjesomar na podstawie utworu Ivany Brlić-Mažuranić
The Slavic mythology world in terms of a fairy tale. The strategy of translating name Bjesomar based on the work of Ivana Brlić-Mažuranić
Autorzy:
Szymczak, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1335259.pdf
Data publikacji:
2018-11-16
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
mitologia słowiańska
przekład literatury dziecięcej
nazwy własne w przekładzie
Ivana Brlić-Mažuranić
Slavic mythology
children’s literature in translation
proper name in translation
Opis:
Artykuł podejmuje tematykę onomastyki literackiej – na przykładzie jednego onimu przedstawione zostały trzy metody tłumaczenia nazwy własnej w zależności od przyjętej idei. Wybór metody jest szczególnie ważny, gdyż jest literatura ta kierowana jest do dzieci, które w specyficzny sposób odbierają teksty literackie, stąd tak ważny jest dobór odpowiedniej strategii translatorskiej. Ważnym czynnikiem, który można brać pod uwagę podczas procesu przekładu jest również osoba autora oraz jego intencje. Ivana Brlić-Mažuranić w 1916 roku wydała zbiór baśni inspirowanych mitologią słowiańską i ideą panslawistyczną. W związku z tymi różnymi czynnikami, można więc brać pod uwagę różne techniki, które zostały zademonstrowane w artykule.
The article is on the subject of literary onomastics – one onimu is an example of three methods presented for translating names depending on the adopted ideas. The choice of method is particularly important because this literature is directed to children who perceive literary texts in a specific way, hence the importance of the selection of an appropriate translation strategy. An important factor to be taken into account during the process of translation is also the author and his intentions. Ivana Brlić-Mažuranić in 1916 released a collection of fairy tales inspired by Slavic mythology and the Pan-Slavic idea. In view of these various factors we can therefore take into account the different techniques that have been demonstrated in the article.
Źródło:
Translatorica & Translata; 2018, 1; 39-48
2657-5817
Pojawia się w:
Translatorica & Translata
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologia rozwoju zrownoważonego
The Mythology of Sustainable Development
Autorzy:
Sztumski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371186.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
ideologia rozwoju zrównoważonego
mitologia rozwoju zrównoważonego
sustainable development
ideology of sustainable development
mythology of sustainable development
Opis:
W artykule prezentuje się tezę, że wokół koncepcji pomysłu rozwoju zrownoważonego, ktorego nie da się urzeczywistnić bez radykalnych zmian ustrojowych i stylu myślenia ekonomicznego, narasta odpowiednia ideologia i mitologia. Pojawiło się wiele mitów związanych rozwojem zrownoważonym, ktorymi karmi się masy. Tymczasem mitologia rozwoju zrownoważonego w istocie jest instrumentem walki elit finansowo-politycznych o panowanie w świecie, o zachowanie gospodarki opartej na ekonomii neoklasycznej i na ideologii konsumpcjonizmu.
In this article I present a proposition that around the conception of sustainable development, which cannot be possible to realize without radical changes of the social structure and of the style of the economic thinking, an appropriate ideology and a mythology are increasing. Many myths regarding the sustainable development on which mass are being fed appeared. In fact, the mythology of the sustainable development is an instrument of the light of financial and political elites for ruling the world, for preserving the economy based on the neoclassical economy and on the ideology of the consumerism.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2009, 4, 2; 13-23
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artur Szrejter, Herosi mitów germańskich t. I: Sigurd pogromca smoka i inni Wölsungowie, Warszawa 2015, idem, Herosi mitów germańskich t. II: Sigurd bohater Północy, Warszawa 2016
Autorzy:
Szarek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436596.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
mitologia germańska
Sigurd
Wölsungowie
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2017, 4; 222-231
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 103

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies