Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Miechów" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 67
Tytuł:
Analiza przewozów pasażerskich i oferty przewozowej kolei aglomeracyjnej na przykładzie linii Kraków – Miechów
Analysis of passenger traffic and transport supply provided by agglomeration railway: the case study of line Krakow - Miechów
Autorzy:
Nowak, M.
Koterbicki, M.
Pashkevich, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/251707.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy TTS
Tematy:
kolej aglomeracyjna
przewozy pasażerskie
Kraków
Miechów
kolej podmiejska
Wieliczka
agglomeration railway
passenger transport
Cracow
bellows
suburban railway
Opis:
W związku z rosnącą mobilnością mieszkańców aglomeracji i tradycją korzystania z transportu indywidualnego, jako podstawowego środka do przemieszczania, pojawia się problem wyczerpywania przepustowości niektórych odcinków drogowych. Coraz częściej zjawisko kongestii przyczynia się do zwiększenia zainteresowania publicznym transportem zbiorowym wśród mieszkańców. Najlepszym rozwiązaniem podróży do i z centrum oraz poza nim jest środek transport kolejowego. Skutecznym narzędziem rozwoju i popularyzacji kolei podmiejskiej jest sprostanie konkurencyjności z innymi środkami transportu, a w szczególności z podróżami indywidualnymi. Niniejszy artykuł przedstawia analizę przewozów pasażerskich oraz oferty przewozowej kolei aglomeracyjnej na przykładzie linii Kraków – Miechów, a także niektóre sposoby integracji z innymi środkami transportu na podstawie takich narzędzi jak Park&Ride oraz wspólna taryfa. Po przedstawieniu tych aspektów wraz z opisem historii kolei w centralnej Małopolsce i danymi statystycznymi na przestrzeni lat, podjęto próbę zasugerowania kierunków rozwoju transportu szynowego w regionie, na podstawie sukcesu jakim jest reorganizacja połączenia Kraków Lotnisko – Wieliczka Rynek-Kopalnia.
Taking into account the increasing mobility of agglomeration citizens as well as the tradition to use an individual transport as a basic mode of transport, there is an amount of problems including among others the over-load of road network. The common phenomenon of congestion starts to be a reason for the promotion of public transport among urban residents with the aim to increase its popularity. In such situation one of the most rational choice of transport modes to travel from suburban areas to the city center and back will be a railway. An effective tool to develop and to popularize the subur-ban railway is a number of measures to cope with the competitiveness of other modes of transport and, in particular, of individual transport. This article describes different forms of competitiveness as well as integration with other modes of transport. After the brief presentation of suburban railway history in the central part of Lesser Poland Voivodeship and statistics from the last years, an attempt is made to suggest directions of development for the rail transport in the region based on the successful example of the reorganized connection Kraków Lotnisko – Wieliczka Rynek-Kopalnia.
Źródło:
TTS Technika Transportu Szynowego; 2016, 12; 160-167
1232-3829
2543-5728
Pojawia się w:
TTS Technika Transportu Szynowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskup kielecki Czesław Kaczmarek (1895–1963) w wybranych dokumentach miechowskiego aparatu bezpieczeństwa z 1961 roku
Autorzy:
Glugla, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927632.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
biskup Czesław Kaczmarek
biskup kielecki
wybranyne
dokumenty służby bezpieczeństwa Miechowa z 1961 r.
Czesław Kaczmarek
Bishop of Kielce
in selected documents of
the security service of Miechów from 1961
Opis:
In the years 1938-1963, Fr. Dr. Czesław Kaczmarek was the Ordinary of the Kielce diocese, whose Miechów deanery is located in the Krakow area. His pastoral care for the diocese was at an extremely difficult time – the Second World War and the communist period in Poland. After being released from a prison term which was the result of the proceedings taken by the communist apparatus of the PZPR, and with his final return to Kielce in 1957, the church hierarchy was constantly under surveillance and perceived as the enemy of communism. Every step and every word of the bishop was diligently recorded by the security apparatus and reported to superiors. From archival reports of the security services kept at the Institute of National Remembrance come three documents from 1961 concerning Bishop Kaczmarek’s time in Miechów, which are edited in this article. On the one hand, there emerges from them the straightforwardness and genuine concern of the bishop for his particular church, and on the other, the ruthlessness of the communist apparatus of repression and the strenuous struggle for the atheization of the Polish nation and the efforts to subordinate the Catholic Church to the totalitarian ideology of Marxism-Leninism.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2019, 26; 103-130
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Buntownicy czy niesłusznie oskarżeni? Bożogrobcy miechowscy i ich relacje z Władysławem Łokietkiem
Rebels or unjustly accused? Order of the Holy Sepulchre in Miechów and their relations with Władysław the Elbow-High
Autorzy:
Rajman, Jerzy
Grabowski, Janusz
Graczyk, Waldemar
Wajs, Hubert
Karczewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/26125189.pdf
Data publikacji:
2021-12-17
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
klasztor bożogrobców
Miechów
bunt wójta Alberta
Kraków
Władysław Łokietek
konfiskaty
wieża obronna przy kościele
Monastery of the Holy Sepulcher
rebellion of mayor Albert
confiscations
defensive tower at the church
Opis:
Autor podjął temat relacji między klasztorem bożogrobców w Miechowie a księciem Władysławem Łokietkiem. Relacje te z winy księcia układały się źle. Książę odpowiada zarówno za zniszczenia miasta i klasztoru, jak i konfiskatę Chmielowa w latach 1304‒1305. Można wykazać, że książę, po objęciu tronu krakowskiego w 1306 r., zmierzał do ograniczenia autonomii Miechowa i do podporządkowania sobie klasztoru. Na podstawie analizy bull papieskich z 12 października 1311 r. autor wykazuje, że klasztor miechowski domagał się od księcia Władysława zarówno zaprzestania nakładania nań świadczeń pieniężnych, jak i zwrotu utraconych dóbr. Fakt, że książę zwrócił Chmielów (przed marcem 1313 r.) oznacza, że musiał się ugiąć przed interwencją papieską. W artykule starano się udowodnić, że klasztor miechowski nie brał udziału w buncie wójta Alberta, a dominująca w historiografii opinia nie ma uzasadnienia w źródłach. Autor analizuje następnie hipotetyczne przyczyny wybudowania w Miechowie w 1311 r. wieży obronnej, przyjmując, że stało się to z rozkazu księcia, jak i wycofania załogi wojskowej z Miechowa w 1314 r. To ostatnie wydarzenie autor wiąże z opanowaniem Wielkopolski przez księcia Władysława.
The author discusses the relations between the monastery of the Holy Sepulchre in Miechów and Duke Władysław the Elbow-High. These relations, by the fault of the duke, were very bad. The duke was responsible both for the destruction of the town and the monastery, as well as confiscation of Chmielów in 1304‒1305. It can be demonstrated that the duke, after ascending to Cracow’s throne in 1306, sought to limit Miechów’s autonomy and to bring the monastery under his control. Based on the analysis of papal bulls from 12 October 1311, the author demonstrates that Miechów monastery demanded from Duke Władysław to stop imposing monetary levies on it, and to return the lost lands. The fact that the duke returned Chmielów (before March 1313) means that he must have yielded to papal intervention. The article tries to prove that the Miechów monastery did not participate in Mayor Albert’s rebellion, and the opinion prevalent in historiography is not justified by the sources. The author then analyses hypothetical reasons for building a defensive tower in Miechów in 1311, assuming that it was done on the Duke’s order, as well as for withdrawing the military detachment from Miechów in 1314. The author attributes the latter event to Duke Władysław’s conquest of Greater Poland.
Źródło:
Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 179-198
9788395991950
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Burzliwe dni powiatu Miechowskiego
Autorzy:
Zawiszanka, Zofia.
Powiązania:
Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość. [T. 2], Służba Ojczyźnie. 1915-1918 / kom. red. Al. Piłsudska, przew. W. Pełczyńska, H. Pohoska, J. Barthel de Weydenthal, D. Wyszyńska Warszawa, 1929 S. 188-196
Współwytwórcy:
Piłsudska, Aleksandra. Redakcja
Pełczyńska, Wanda. Redakcja
Pohoska, Hanna. Redakcja
Barthel Weydenthal, Jadwiga de. Redakcja
Wyszyńska, Dioniza. Redakcja
Data publikacji:
1929
Tematy:
Zawiszanka, Zofia pamiętniki.
Polskie Stronnictwo Ludowe Miechów (powiat) 1917-1918 r. udział kobiet pamiętniki.
I wojna światowa (1914-1918)
Pamiętniki i wspomnienia
Opis:
Nazwa aut.: Kernowa Zofia, wg "Słownik pseudonimów pisarzy polskich XV. - 1970 r.", t. 2, s. 850.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Calcareous nannofossil biostratigraphy and paleogeographic significance in the lower Maastrichtian of the Miechów Trough (southern Poland)
Autorzy:
Ciołko, Urszula
Gaździcka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172616.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Lower Maastrichtian
calcareous nannofossil biostratigraphy
paleoecology
cooling event
Boreal province
Miechów Trough
mastrycht
nanoplankton wapienny
biostratygrafia
paleoekologia
prowincja borealna
niecka miechowska
Opis:
Biostratigraphic analysis of calcareous nannofossils from the Pełczyska section in the Miechów Trough (southern Poland) has revealed that the entire section covers the lowermost Maastrichtian. The UC16bTP Tethyan subzone is designated based on the presence of Broinsonia parca constricta Hattner, Wind and Wise, 1980, reworked remains of Uniplanarius trifidus (Stradner) Hattner and Wise in Wind and Wise, 1983 and the simultaneous lack of Eiffellithus eximius (Stover) Perch-Nielsen, 1968. The studied section spans also the interval between the LO of Zeugrhabdotus praesigmoides Burnett, 1997 and the FO of Prediscosphaera mgayae Lees, 2007 (UC16 S3 Boreal subzone). Quantitative analysis of nannofossil assemblages has shown the dominance of cold water species (up to 50%), e.g., Micula decussata Vekshina, 1959, Prediscosphaera spp., Arkhangelskiella spp., Calculites obscurus (Deflandre) Prins and Sissingh in Sissingh, 1977 and Lucianorhabdus cayeuxii Deflandre, 1959. In the early Maastrichtian, the studied area was more influenced by cool water masses from the Boreal Province rather than by warm water from the Tethyan Province. The significant predominance of cold water taxa and the elevated presence of Prediscosphaera cretacea (Arkhangelsky) Gartner, 1968 also supports the hypothesis of climate cooling in the early Maastrichtian.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2022, 72, 3; 331--352
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Development of the Turonian Conulus Lagerstätte in the Wielkanoc quarry, Miechów Upland (South Poland)
Geneza nagromadzenia jeżowców rodzaju conulus w skondensowanej warstwie wapieni turońskich w kamieniołomie Wielkanoc (południowa polska)
Autorzy:
Olszewska-Nejbert, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191988.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
Conulus Lagerstätte
lag sediment
Turonian
Miechów Upland
South Poland
Opis:
Turonian sandy limestones and organodetrital limestones exposed in the Wielkanoc quarry, Miechów Upland, South Poland, lie on Oxfordian massive limestones, truncated with an abrasion surface. The bed situated ca. 2.5 m above the abrasion surface contains a parautochthonous and monotypic assemblage of the species Conulus subrotundus Mantell, 1822; thus the concentration can be referred to as the Conulus Lagerstätte. The microfacies analysis of the Conulus Lagerstätte indicates its development to have been determined by the existence of eco-events producing an increased population of Conulus subrotundus, and of sedimentological factors, that is waning of the loose sediment from the sea floor and erosion of the consolidated deposit rich in the earlier fossilised echinoids. The episodes of material accumulation, its consolidation and erosion in high-energy environment (action of bottom current) led to the increase of amount of echinoids as the intraclasts according to the model of lag sediment deposition.
W kamieniołomie Wielkanoc (Wyżyna Miechowska), położonym na granicy Jury Polskiej i Niecki Miechowskiej (Fig. 1) odsłania się 10 m profil utworów oerodkowego i górnego turonu (Fig. 2), leżących na powierzchni abrazyjnej, oecinającej oksfordzkie wapienie skaliste. Utwory turońskie są wykształcone w dolnej części profilu w postaci wapieni piaszczysto-organodetrytycznych, organodetrytycznych lub piaszczystych, podczas gdy w górnej przeważają wapienie organodetrytyczne. Profil turonu kończy warstwa wapieni pelitowych z twardym dnem w stropie, nad którym leżą wapienie piaszczysto-glaukonitowe koniaku. Około 2,5 m nad powierzchnią abrazyjną znajduje się warstwa z wyraźnie większą frekwencją jeżowców (Fig. 3, 4), które stanowią paraautochtoniczny i monotypowy zespół gatunku Conulus subrotundus Mantell, 1822. Nagromadzenie jeżowców Conulus w jednej warstwie o znacznym rozprzestrzenieniu horyzontalnym pojawia się tylko raz w profilu turonu kamieniołomu Wielkanoc. Wykonane badania pokazały niejednorodną budowę warstwy z jeżowcami (Fig. 5–8). W obrębie tła skalnego występują intraklasty bez jeżowców, intraklasty, w których jeżowiec stanowi część intraklastu oraz jeżowce. Tło skalne jest packstonem inoceramowym (Fig. 5h, 7F), podobnie jak utwory leżące powyżej warstwy z jeżowcami (Fig. 5i, 8). Intraklasty nie zawierające jeżowców są zbudowane z wakstonu otwornicowo-kalcisferowego z dużą domieszką kwarcu oraz podrzędnie glaukonitu (Fig. 5c, 7B). Litologicznie odpowiadają osadom podoecielającym warstwę z jeżowcami (Fig. 5b, 7A). Intraklasty z jeżowcami charakteryzują się nieco bardziej złożoną budową. Skała otaczająca pancerz wykształcona jest jako wakston otwornicowo-kalcisferowy z dużą domieszką kwarcu oraz podrzędną glaukonitu (Fig. 5d, f; 7D, E). Ten sam rodzaj osadu wypełnia większość pancerzy jeżowców (Fig. 5e, 7E). Znacznie rzadziej spotykane są okazy, gdzie skała wypełniająca pancerz jeżowca w całości jest wakstonem otwornicowo- kalcisferowym bez domieszek kwarcowo-glaukonitowych (Fig. 5g, 7C), lub też wypełnienie pancerza ma charakter mieszany, tzn. część okazu wypełniona jest wakstonem otwornicowokalcisferowym z dodatkiem dużej ilości kwarcu i niewielkiej glaukonitu, zaś pozostała część, tej domieszki jest pozbawiona. Jeżowce nie będące częścią intraklastu wypełnione są wakstonem otwornicowo-kalcisferowym z dużą domieszką kwarcu i niewielk ą glaukonitu. Nieliczne okazy są wypełnione wakstonem otwornicowo-kalcisferowym, który nie zawiera domieszek kwarcowo- glaukonitowych. Obserwacje terenowe i analiza mikrofacjalna pozwoliły stwierdzić, iż do nagromadzenia jeżowców w analizowanej warstwie przyczyniły się czynniki ekologiczne i złożone czynniki sedymentologiczne. Do tych pierwszych należą zdarzenia ekologiczne, kiedy w środowisku stosunkowo niskoenergetycznym powstały optymalne warunki rozwoju Conulus subrotundus Mantell. Na czynniki sedymentologiczne złożyło się zarówno wymywanie świeżo złożonego luźnego osadu jak i erozja już skonsolidowanego osadu, bogatego w sfosylizowane wcześniej jeżowce (Fig. 9). Proces ten polegał na epizodach akumulacji materiału, jego konsolidacji i erozji w środowisku wysokoenergetycznym, co doprowadziło do powstania bruku rezydualnego (ang. lag deposit) składającego się ze sfosylizowanych wczeoeniej jeżowców. Opisane procesy zachodziły na podmorskim progu krakowskim, który funkcjonował jako jednostka paleogeograficzna od turonu po santon. Próg krakowski rozdzielał dwa głębsze baseny, położony na NE basen bruzdy duńsko-polskiej od basenu opolskiego na SW. W generalnie transgresywnych utworach późnej kredy, na progu krakowskim osadzały się utwory płytkowodne. Osadzanie tych utworów było przerywane częstymi epizodami erozji, gdyż próg krakowski, zanim został ostatecznie pogrążony w późnym santonie, podlegał okresowo silnej działalności falowania i prądów dennych.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2005, 75, No 2; 199-210
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of air quality in the Miechów district, Poland
Autorzy:
Bielecki, Rafał
Kaźmierczak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1163143.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Miechów district
air pollution
anthropogenic emission
smog
suspended dust PM10
Opis:
Air pollution with suspended dust is a major problem not only for large cities and urban-industrial agglomerations but also for areas without industrial plants. Specific areas include the Miechów district are located in the northern part of the Małopolskie voivodeship. The main source of dust air pollutants in the studied area are mainly anthropogenic emissions from the municipal and housing sector and also from public transport. The aim of the study was to assess air pollution with PM10 suspended dust in the season of the calendar year in the Miechów district, with reference to air quality standards applicable in Poland and in the European Union.
Źródło:
World Scientific News; 2018, 110; 219-226
2392-2192
Pojawia się w:
World Scientific News
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja basenu niecki miechowskiej w jurze jako rezultat regionalnych przemian tektonicznych
Evolution of the Miechów Depression basin in the Jurassic as a result of regional tectonical changes
Autorzy:
Złonkiewicz, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074456.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
niecka miechowska
paleogeografia
jura
Miechów Depression
Włoszczowa Massif
Mid-Polish Trough
Jurassic
palaeotectonics
oblique extension
Opis:
Evolution of a sedimentary basin in the Miechów Depression (MD) during the Jurassic was due to the synsedimentary tectonic activity of the Caledonian–Variscan structures. There was a local zone of maximal subsidence extending NW–SE in its area. The Włoszczowa Massif (WM) in the basement of the Permian-Mesozoic cover in central and NW part of theMD was an element of a little lesser subsidence in comparison to the adjacent NW and SE areas. A narrow graben in the Lasocin–Strzelce Dislocation Zone separated it from the Holy Cross Mts. Block (HCM). The Mid-Polish Trough invaded the MD from the NW. The edge of WM (Pilica Fault) limited a reach of the pre-Bathonian SE ingressions. In addition, transgression from an inland basin (from SE) developed since the Bathonian. Grabens and horsts elongated NNW–SSE were formed in the central part of MD. They continued further S-wards beyond the edge of the Carpathians. In the Callovian and Late Jurassic facial zones in the central and NW part of the MD were elongated NW–SE. The zone of major subsidence was located between Pągów and Kostki Małe and stretched further SE into the basin of the Carpathian Foreland. During the Late Oxfordian and Kimmeridgian the shallowest zone of the basinSWto theHCMwas located in theNpart of the WM. Structures formed in the MD area pointed at an oblique extension directed to NW. It was effected by palaeostress directed to NW, stronger in the NW part of the area and gradualy decreasing. The stress reactivated two oblique-slip fault systems: Kraków–Lubliniec and Lasocin–Strzelce. Also an increasing tension to W, stronger in its S part, might be recognized. It activated the Zawiercie Fault in the Late Bajocian and caused left-slip rotation of the WM in the Late Oxfordian. The tectonic model controlling sedimentation during the Latest Jurassic and Early Cretaceous was very similar to the pattern of subsiding and elevating zones formed in this area during Variscan compression. The Mid-Polish Trough was formed by dextral extension and reactivation of dislocations parallel to the edge of the East European Craton. The consolidated HCM-block belonged to a zone of elevated blocks, characteristic for the axial part of an extension basin.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2006, 54, 6; 534-540
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Facies development of the Badenian (Middle Miocene) gypsum deposits in the Racławice area (Miechów Upland, southern Poland)
Rozwój facjalny gipsów Badenu (środkowy miocen) w okolicy Racławic (Wyżyna Miechowska, południowa Polska)
Autorzy:
Becker, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191956.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
Miocene
Badenian
gypsum facies
Miechów Upland
Opis:
The Middle Miocene (Badenian) gypsum sequence was investigated by means of facies analysis on the Miechów Upland in the environs of Racławice, about 40 km northeast of Cracow. The region lies at the northwestern margin of the Carpathian Foredeep and has been omitted in detailed investigations until now. Five gypsum facies were distinguished: giant gypsum intergrowths, grass-like gypsum, palisade gypsum, sabre gypsum and microcrystalline gypsum. Except for the palisade gypsum, the other facies were described from the adjacent Nida area. The vertical arrangement of the facies is generally the same along entire northern margin of the Carpathian Foredeep. The studied sequence is reduced in thickness (up to 30 m) in comparison to the Nida area (up to 50 m). The lower part of the section, composed of the giant gypsum intergrowths and grass-like gypsum, is distinctively reduced. It is often replaced by a thin layer of palisade gypsum. The microcrystalline gypsum and the sabre gypsum are the most common facies. The giant gypsum intergrowths and the grass-like gypsum occur in the northern part of the Racławice area, while the palisade gypsum dominates in the southern part. The gypsum basin of the Miechów Upland developed in a similar way as the basin of the Nida area, but was shallower and its brines underwent more often dilution. The basin-floor morphology probably showed a variety of features.read in the deeper waters of the northwestern Proto-Caribbean basin.
Badeńskie osady ewaporatowe zapadliska przedkarpackiego wzbudzają coraz większe zainteresowanie dzięki rozwojowi analizy facjalnej. Utwory gipsowe Wyżyny Miechowskiej w południowej Polsce były omijane w dotychczasowych szczegółowych analizach ze względu na brak dużych odsłonięć w tym rejonie. W niniejszej pracy przedstawione są pierwsze wyniki analizy facjalnej gipsów okolic Racławic w południowej częoeci Wyżyny Miechowskiej, 40 km na północny-wschód od Krakowa (Fig. 1). W pracy porównano profil gipsowy badanego obszaru z dobrze rozpoznanym profilem gipsów nadnidziańskich. Osady ewaporatowe Wyżyny Miechowskiej są podoecielone przez utwory dolnego lub środkowego badenu, do których należą piaski heterosteginowe oraz warstwy baranowskie (Fig. 2; Krach, 1947; Radwański, 1968). Gipsy mogą również leżeć bezpośrednio na górnokredowym podłożu (Radwański, 1968). Osady ewaporatowe są przykryte przez utwory górnego badenu lub sarmatu lub przez utwory czwartorzędowe (Osmólski, 1972; Woiński, 1991). Badaniami objęto 10 następujących odsłonięć: Kowary, Małoszów, Pałecznica, Podgaje, Głupczów, Racławice-źródło, Racławice-góra Widnica, Kooeciejów, Kowalówka i Działoszyce (Fig. 3). Wyróżnionych zostało pięć facji gipsowych: gipsy szklicowe, gipsy trawiaste, gipsy palisadowe, gipsy szablaste i gipsy mikrokrystaliczne (sensu Bąbel, 1999a, oprócz gipsów palisadowych). Gipsy szklicowe i trawiaste występują na badanym obszarze jedynie w postaci niewielkich bloków i rumoszy (Głupczów, Kooeciejów, Kowalówka, Działoszyce) dlatego nie zostały one dokładnie scharakteryzowane. Gipsy palisadowe, gipsy szablaste i gipsy mikrokrystaliczne są odsłonięte stosunkowo dobrze (Fig. 4). Gipsy palisadowe, po raz pierwszy opisane szczegółowo w niniejszej pracy, a stwierdzone już przez Bąbla (1987, Pl. 7, Fig. 2; 1990, Phot. 3-5, 16) są zbudowane z kryształów gipsu osiągających do 0.7 m długości, podobnych do kryształów szklicowych (Fig. 5). Kryształy palisadowe mają kształt zbliżony do prostopadłościanów i nie tworzą zrostów. Częste są ślady rozpuszczania. Gipsy palisadowe tworzyły się w podobnych warunkach jak gipsy szklicowe (Bąbel, 1999a; Kasprzyk, 1999; Peryt, 1996). Narastały one na dnie płytkiego basenu ewaporatowego w postaci zwartych pokryw. Krystalizacja gipsu była często przerywana epizodami dopływu wysłodzonych wód, które częściowo rozpuszczały powsta ły gips. Gipsy szablaste zbudowane są z długich, zakrzywionych kryształów gipsu, przypominających szable (Fig. 6; Bąbel, 1999a; Kasprzyk, 1999; Peryt, 1996 etc.). Warstwa gipsów szablastych dzieli się na dwie części, dolną i górną, o różnym wykształceniu. W dolnej części przestrzenie pomiędzy kryształami szablastymi (do 0,5 m długości) wypełnione są przez chaotycznie ułożone, drobne kryształy o pałeczkowatym pokroju. Struktura ta przypomina gipsy szkieletowe sensu Kasprzyk (1993). W górnej części przestrzenie pomiędzy kryształami szablastymi (do 1,18 m długooeci) wypełnia gips mikrokrystaliczny. Sedymentacja gipsów szablastych przebiegała identycznie jak na Ponidziu (Bąbel, 1999a; Kasprzyk 1993, 1999). Kryształy narastały na dnie basenu w solance o rozwarstwieniu gęstościowym. Pod koniec sedymentacji zasolenie wzrosło na tyle, iż doszło do krystalizacji gipsu w toni wodnej. Gipsy mikrokrystaliczne są zbudowane z bardzo drobnych kryształów gipsu (do 0,05 mm, Kwiatkowski, 1972; Niemczyk, 1988; Kubica, 1992; Bąbel, 1999a). Najczęstszymi strukturami sedymentacyjnymi są: płaska laminacja, laminacja falista, powierzchnie rozmycia, brekcje, mikrouskoki i mikrofałdy (Fig. 7). Ślady po kryształach halitu występują rzadko. Gipsy mikrokrystaliczne powstały z osadzenia na dnie basenu kryształów wytrąconych w toni wodnej lub redeponowanych (Pawlikowski, 1982; Bąbel, 1999a; Kasprzyk, 1999). Do nasycenia solanki względem halitu dochodziło epizodycznie. Gipsy mikrokrystaliczne zostały częściowo diagenetycznie przekształcone w gipsy porfiroblastyczne (Bąbel, 1992). Gipsy szablaste i mikrokrystaliczne są najbardziej rozprzestrzenione i występują na całym badanym obszarze (Fig. 8). Gipsy palisadowe dominują na południu badanego terenu, pomiędzy Kowarami i Głupczowem, podczas gdy gipsy szklicowe i trawiaste występują głównie na północ od Głupczowa (Fig. 8). Pionowa sukcesja gipsów Wyżyny Miechowskiej jest stała, identyczna jak w całym północnym obrzeżeniu zapadliska przedkarpackiego (Fig. 9). Całkowita miąższooeć sekwencji gipsów rzadko osiąga 30 m, czyli jest o ok. 20 m mniejsza niż na Ponidziu (Fig. 10). Szczególnie zredukowana jest dolna część profilu obejmująca gipsy szklicowe i trawiaste, które często zastąpione są jedną cienką warstwą gipsów palisadowych (Fig. 10). Przebieg sedymentacji gipsów nie odbiegał znacząco od sedymentacji gipsów Ponidzia. Basen Wyżyny Miechowskiej był prawdopodobnie płytszy i miał bardzo urozmaiconą morfologię dna. Często dochodziło również do rozcieńczania wód basenu przez wody z lądu.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2005, 75, No 2; 111-120
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 67

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies