Temat: Middle Poland - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Morphological and geological evidence for glaciotectonics in the area of the Saalian Glaciation, with special reference to Middle Poland
Autorzy:: Klatkowa, H.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/294430.pdf
Data publikacji:: 1999
Wydawca:: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:: glaciotectonics
relief
Saalian Glaciation
Middle Poland
Opis:: The definition of glaciotectonics to include both the effects of glaciodynamic processes and the effects of glacioisostatic processes has been generally accepted. In Poland, the glaciotectonic style of the Wartian zone is one of the most distinctive features of the Saalian area; glaciotectonic symptoms are numerous in the western part, but disappear in the east. Such a division extends beyond the Polish borders - as continuous thrust ridges in the west and as a sporadic phenomenon in the east. Attention is drawn to the relationships between geological structure and morphological features; they include such cases as : a direct reflection of thrusts in convex land forms, low-relief areas and relief inversion (in relation to the structure). Much importance has been attached to the marginal zone of the Łódź Plateau in Middle Poland. This paper reviews the main genetic hypotheses which, usually, are based on the mechanism, rather than palaeogeographical conditions. Despite much discussion, several problems remain, e.g.: - why, allowing that the mechanism was similar, are there such regional differences; - why are the marginal zone of the Warta Stadial and the western part of Europe so well endowed in this respect; - could palaeoclimatic conditions (different patterns of glaciation and déglaciation), and could postglacial vertical compensatory movements have conditioned the regional variation?
Źródło:: Landform Analysis; 1999, 2; 19-35
1429-799X
Pojawia się w:: Landform Analysis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Kame or moraine? A sedimentological study of a glaciomarginal landform at Niedźwiedziny (Great Polish Lowland)
Autorzy:: Ewert-Krzemieniewska, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/94579.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: sedimentology
glaciomarginal zone
kame
Weichselian
Middle Poland
sedymentologia
strefa glacimarginalna
kem
Środkowa Polska
Opis:: A sedimentary succession in a gravel pit at Niedźwiedziny was investigated in order to determine its origin: kame or moraine. The gravel pit is located in an isolated hill of approx. 600 m long and 250–400 m wide. The succession is built of glaciofluvial deposits: a sandy/gravelly unit in the lower and middle parts, overlain by diamicton. Five lithofacies have been distinguished, which represent two facies associations: (1) a fluvial association evolving from a high-energy to a transitional to a shallow braided river on an alluvial fan, and (2) an association of cohesive deposits representing a glacigenic mass flow. The interpretation is based mainly on palaeocurrent data and differs from conclusions by earlier investigators. The ice-marginal zone is characterised by a large variety of glaciomarginal forms. Their sedimentology, morphology and palaeogeography are determined by successive phases of deglaciation. The results of the present study show that the character of the deglaciation in the study area changed with time from frontal to areal deglaciation.
Źródło:: Geologos; 2014, 20, 3; 167-181
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:: Geologos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Pradziejowa kolonizacja małych dolin rzecznych środkowej Polski i jej konsekwencje dla rozwoju rzeźby
Prehistoric colonization of small river valleys in Central Poland and its implications for the relief evolution
Autorzy:: Twardy, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/294831.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:: antropopresja
osady stokowe
osady rzeczne
środkowa Polska
human impact
slope deposits
alluvial deposits
Middle Poland
Opis:: Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.Praca skupia się na analizie rozwoju den małych dolin rzecznych i ich stoków, w której równolegle uwzględniono zagadnienia prahistorycznego osadnictwa i gospodarki. Zasięg przestrzenny analizy sprowadza się do terenów środkowej Polski, a cezura czasowa zamyka się w młodszej części prahistorii i obejmuje okres od początków epoki brązu po wczesne średniowiecze. W pracy przeprowadzono (1) charakterystykę rzeźby dolin rzecznych Polski środkowej, (2) krótko omówiono rozmieszczenie osad pradziejowych i (3) określono strefy preferowane przez to osadnictwo w stosunku do form rzeźby terenu. Zwrócono uwagę na synchroniczność procesów agradacji den małych dolin rzecznych i procesów stokowych. Jednoczesny rozwój rzeźby den dolinnych i stoków uporządkowano w cztery krótkie fazy, które trwały przeważnie 200–300 lat. Dwie pierwsze przypadają na młodszą część subboreału (SB-2), faza III i krótki epizod pomiędzy fazą III i IV – na starszą część subatlantyku (SA-1), a najistotniejsza i najdłuższa faza IV wystąpiła na początku środkowego subatlantyku (SA-2). Za główny czynnik sterujący rozwojem rzeźby w pradziejach przyjęto antropopresję; fluktuacje klimatu neoholocenu mogły wzmagać skalę przekształceń rzeźby.
The paper focuses on the analysis of the floors of small river valleys and the slopes. Both the problems of prehistoric settlement and economic activity are taken into account. The spatial coverage of the study covers the area of Central Poland, while the time concerns the period between the Bronze Age beginning and the early Middle Ages. This paper presents (1) a morphological characteristics of the small river valleys of Central Poland, (2) briefly describes the distribution of prehistoric settlements, (3) identifies zones favoured by settlers in relation to landforms. The attention has been drawn to the synchronicity between the aggradation of valley floors and slope processes. Simultaneous development of the river valley floors and the slopes has been arranged in four short-term phases, which usually lasted 200–300 years. The first two phases (I–II) took place during the younger part of Subboreal (SB-2), the phase III and a short episode during the phases III and IV – at the older part of Subatlantic (SA-1), the longest phase IV, considered to be the most important, occurred at the beginning of middle Subatlantic (SA-2). The main factor steering the relief development in the prehistoric times is considered anthropopressure. Climatic fluctuation of the Neoholocene could have enhanced the scale of relief transformation.
Źródło:: Landform Analysis; 2013, 24; 97-106
1429-799X
Pojawia się w:: Landform Analysis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Przemiany wybranych form rzeźby terenu województwa łódzkiego w ostatnim stuleciu
Transformation of selected relief landforms of the Łódź Voivodeship in the last century
Autorzy:: Twardy, Juliusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/578282.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: procesy eoliczne
procesy stokowe
województwo łódzkie
Polska Środkowa
aeolian processes
slope processes
Łódź Voivodeship
Middle Poland
Opis:: W pracy zajęto się zagadnieniem zmian ukształtowania terenu województwa łódzkiego w okresie minionych 100 lat. Wobec szczupłości materiałów zaprezentowano jedynie szereg przykładów zmian eolicznych form rzeźby oraz wybranych form występujących na stokach – parowów i innych młodych rozcięć erozyjnych. Przekształcanie rzeźby eolicznej w ostatnim 100-leciu wiązało się zarówno z powstawaniem małych, inicjalnych pagórków eolicznych, jak i przeobrażaniem przez wiatr starszych wydm późnoglacjalnych. Zmiany parowów polegały na szybkiej transformacji kształtów ich zboczy pod wpływem uprawy ziemi i objęły od 2,18 do 51,4% stoków parowów. Podobnie jak w przypadku wydm następowała zarówno transformacja rzeźby wcześniej powstałych parowów neoholoceńskich, jak i tworzyły się na stokach młode i niewielkie, lecz już trwałe formy erozyjne. Analizę zmian rzeźby form eolicznych i form występujących na stokach poprzedzono rozpatrzeniem podatności obszaru województwa łódzkiego na działanie procesów eolicznych i stokowych.
The paper presents changes in the relief of the Łódź Voivodeship over the past 100 years. In view of a shortage of data, only a few cases of changes to aeolian landforms and to selected forms appearing on the slopes of gullies and other young erosional cuts were described. The transformation of aeolian relief in the last 100 years was associated with the formation of small, initial aeolian hillocks and with the transformation by wind of older late-glacial dunes. The changes to gullies involved rapid transformation of their slope profiles under the influence of soil cultivation and comprised from 2.18 to 51.4% of the gullies’ slopes. As in the case of the dunes, the transformation of the relief both of former Neoholocene gullies, and of young, small, but permanent erosional forms originated on the slopes took place. Relief analysis of aeolian landforms and features occurring on the slopes was preceded by consideration of the vulnerability of the Łódź Voivodeship area to aeolian activity and slope processes.
Źródło:: Acta Geographica Lodziensia; 2019, 109; 11-28
0065-1249
Pojawia się w:: Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Postfoucaultowska analiza dyskursu o edukacji. Uwagi warsztatowe
Autorzy:: Nowicka-Franczak, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/644866.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: postfoucauldian discourse analysis
Michel Foucault
discourse on education
middle school (Poland)
Opis:: Postfoucauldian discourse analysis is a vigorously developing approach to discourse studies focusing on the analysis of power, discourse, knowledge and social practice. This comprises studies deriving from Michel Foucault’s thought, reinterpreting it, however, with the aim at application to an analysis of empirical data, also from the field of pedagogy and education. The purpose of this paper is to present main concepts and categories of postfoucauldian discourse analysis (e.g. enunciation, discursive formation, discursive practice, procedures for the control of discourse, dispositive, regime of truth) and guidelines for conducting research on the example of an analysis of chosen public texts concerning the debate on liquidation of middle schools in Poland as a result of the reform of education carried out by Law and Justice’ government.
Źródło:: Kultura-Społeczeństwo-Edukacja; 2017, 12, 2; 197-223
2300-0422
Pojawia się w:: Kultura-Społeczeństwo-Edukacja
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Polonika w księgozbiorach bibliotecznych dominikanów w Gidlach, Łęczycy, Łowiczu, Piotrkowie Trybunalskim i Sieradzu w XVI–XVIII wieku
Polonica in the Libraries of the Dominican Monasteries in Gidle, Łęczyca, Łowicz, Piotrków Trybunalski and Sieradz, from the Sixteenth to the Eighteenth century
Autorzy:: Stolarczyk, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/571045.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:: Biblioteki klasztorne
dominikanie
Polska Środkowa
polonika
XVI–XVIII wiek
Monastic libraries
Dominicans
Middle Poland
polonica
the period from the sixteenth to the eighteenth century
Opis:: W bibliotekach Braci Kaznodziejów w Gidlach, Łęczycy, Łowiczu, Piotrkowie Trybunalskim i Sieradzu były 54 polonika. Z gidelskiej biblioteki pochodziło 16 dzieł, z łęczyckiej 2 dzieła, łowickiej 6 dzieł, piotrkowskiej 4 dzieła, sieradzkiej 26 dzieł. Stanowiło to około 4% wszystkich ksiąg z wymienionych bibliotek dominikańskich. Można to stwierdzić na podstawie inwentarzy bibliotecznych przechowywanych w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikańskiej w Krakowie i Archiwum Diecezjalnym we Włocławku oraz zbiorom ksiąg podominikańskich zachowanych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku i w Bibliotece Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Ojców Dominikanów w Krakowie.
In the libraries of the Dominican monasteries in Gidle, Łęczyca, Łowicz, Piotrków Trybunalski and Sieradz there were 54 polonica: 16 works in the library in Gidle, 2 in Łęczyca, 6 in Łowicz, 4 in Piotrków and 26 in Sieradz. This amounted to about four per cent of all the volumes held by these Dominican libraries, as can be proved on the basis of the library inventories in the Archive of the Polish Province of Dominicans in Cracow, the Diocesan Archive in Włocławek as well as on the basis of the ex-Dominican book collections held by the University Library in Warsaw, the Library of the Higher Theological Seminary in Włocławek and the Library of the Dominican College of Philosophy and Theology in Cracow.
Źródło:: Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2016, 66; 85-90
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:: Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Położenie małych miast na tle środowiska przyrodniczego dna pradoliny warszawsko-berlińskiej
Location of the small towns in the background of natural environment of the Warsaw-Berlin ice-marginal valley bottom
Autorzy:: Kobojek, Elżbieta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/765116.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: dno pradoliny
środowisko przyrodnicze
położenie topograficzne miasta
małe miasta
Polska Środkowa
ice-marginal valley bottom
natural environment
topographical location of the town
small towns
Middle Poland
Opis:: The Warsaw-Berlin ice-marginal valley is very important element of the lowland landscape in the interior of Poland. This landform has composite geological structure and tessellated collocation of habitats. The valley bottom is wide (1,2–5 km) and composed of two surfaces: fragment of sandy terrace and flood plain. Peat bogs cover large areas in two sections of the valley bottom. These conditions had an influence on the development of settlement. The article presents the environmental conditions of small towns location in the bottom of ice-marginal valley. The topographical situations of ten small towns have been analyzed. An analysis of various elements of the natural environment shows that the main consideration in locating small towns was their geomorphological and hydrological situation. Most small towns were located on a high slope of the ice-marginal valley bottom, only one town was built on both river banks. The natural environment of ice-marginal valley bottom is a barrier to spatial development of small towns. Valuable natural environment is preserved in bottom of ice-marginal valley therefore the towns location was described in the context of protected areas (landscape park, Natura 2000 areas). Small towns and natural environment of the ice-marginal valley bottom create harmonious landscape.
Pradolina warszawsko-berlińska jest ważnym elementem w krajobrazie Polski Środkowej. Forma ta ma złożoną budowę geologiczną i mozaikowy układ siedlisk. Dno pradoliny jest szerokie (1,2–5 km) i zbudowane z dwóch powierzchni: fragmentów terasy piaszczystej i równiny zalewowej (namuły). W dwóch odcinkach pradoliny duże powierzchnie zajmują torfowiska. Takie warunki miały wpływ na rozwój osadnictwa. Artykuł przedstawia środowiskowe uwarunkowania lokalizacji małych miast w dnie pradoliny. Przeanalizowano położenie topograficzne dziesięciu miast. Analiza różnych elementów środowiska przyrodniczego wskazuje, że głównym czynnikiem decydującym o lokalizacji miast były walory geomorfologiczne i hydrologiczne. Większość miast została ulokowana na wysokim stoku pradoliny, a tylko jedno miasto zostało zbudowane na obydwu brzegach rzeki. Środowisko przyrodnicze dna pradoliny jest barierą w rozwoju przestrzennym miast. W dnie pradoliny zachowało się cenne środowisko przyrodnicze, dlatego przedstawiono położenie miast na tle obszarów chronionych (park krajobrazowy, obszar Natura 2000). Małe miasta i środowisko przyrodnicze dna pradoliny tworzą harmonijny krajobraz.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2016, 15
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Węglanowość, obtoczenie ziaren i minerały ciężkie w formacjach paleogenu i neogenu środkowozachodniej Polski
Carbonate content, grain roundness and heavy minerals in Paleogene and Neogene formations of Middle West Poland
Autorzy:: Romanek, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062795.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: węglanowość
obtoczenie ziaren
minerały ciężkie
litostratygrafia
paleogen
neogen
środkowozachodnia Polska
carbonate content
grain roundness
heavy minerals
lithostratigraphy
Paleogene
Neogene
Middle West Poland
Opis:: W 40 próbkach pochodzących z czterech formacji paleogeńskich (oligocen) i czterech formacji neogeńskich (miocen) zbadano standardowymi badaniami litopetrograficznymi węglanowość, obtoczenie materiału ziarnistego i skład minerałów ciężkich. Cechy te dobrze charakteryzują analizowane osady i mogą służyć do określania ich pozycji litostratygraficznej. Ma to szczególne znaczenie w badaniach stratygraficznych krótkich odcinków rdzeni wiertniczych, które są głównym materiałem badawczym analizowanych osadów na Niżu Polskim. Formacje morskie oligocenu charakteryzuje podwyższona węglanowość i średnie obtoczenie materiału ziarnistego. Formacje te różnicuje skład minerałów ciężkich. Formacje lądowe oligocenu i miocenu odznaczają się niską węglanowością, na ogół złym stopniem obtoczenia ziaren i znaczną wewnętrzną odmiennością składu i udziału minerałów ciężkich.
The most indicative qualities of four Paleogene formations (Oligocene) and four Neogene formations (Miocene), 40 samples of which have been the subject of the standard lithopetrographic analysis, prove to be carbonate content, grain roundness and composition of heavy minerals. Consequently, on the basis of these features, the lithostratigraphic position of the sediments may be determined, which is of high importance for stratigraphic examinations of short drill core intervals remaining the main research material of the analyzed deposits of the Polish Lowland. Oligocene marine formations are characterized by high carbonate content, medium grain roundness and varying composition of heavy minerals. As far as Oligocene and Miocene continental formations are concerned, low carbonate content and generally angular grains as well as significant differences in the heavy minerals’ composition and percentage may be observed.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 438; 123--135
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Węgrzy w Małopolsce w X-XII wieku w świetle źródeł toponomastycznych i archeologicznych
The Hungarians in Małopolska in the 10th-12th centuries in the light of topon ymic and archaeological sources
Autorzy:: Florek, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28407583.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Hungarians
Lesser Poland
Early Middle Ages
Opis:: This article deals with the interpretation of toponyms and archaeological materials from early medieval Lesser Poland that may be associated with the Hungarians or the Khazar Kabars. So far, they have most often been interpreted as traces of invasions by Hungarians – nomads (single monuments) or the operations of watchtowers they established to control the passes through the Carpathians and subjugated the local Slavic population (the so-called Old Magyar cemetery in Przemyśl) in the late 9th and1st half of the 10th century. It could have been related to their participation in the armed squads of the Piasts or the Rurikiviks, the activities of Hungarian merchants or prisoner-of-war settlements. The dating and interpreting the so-called Old Magyar cemetery in Przemyśl remains an open issue until it is fully developed and the results published.
Źródło:: Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2023, 64; 169-196
0080-9993
Pojawia się w:: Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Unsuccessful Attempts at the Incorporation of Cities in the District Duchy of Greater Poland in the 13th Century
Autorzy:: Górczak, Zbyszko
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2234026.pdf
Data publikacji:: 2023-07-26
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: city location
incorporation
Greater Poland
Middle Ages
Opis:: In the second half of the 13th century, the process of incorporation or institution of cities (a.k.a. the process of granting municipal rights) under German law began in Greater Poland. By 1314, i.e. until the end of the existence of a separate district duchy of Greater Poland, 51 successful city incorporations were carried out in its area, by princes and clerical as well as secular feudal lords At the same time, there were also 8 unsuccessful incorporation initiatives (14%). An unsuccessful settlement is a settlement that did not lead to the creation of a town or a settlement that had to be repeated after some time, especially with the consent of another ruler or another settlement owner. The article discusses these failed ventures while attempting to analyse the specific reasons for the failures. The following factors or their combinations can be pointed out: periodic unrest and political instability in the region, limiting the circle of potential settlers only to newcomers from abroad (with the exclusion of the locals), unclear legal and ownership status of the settlement being incorporated, competition from a nearby, stronger center, lack of sufficient support from the feudal owner (especially in the case of clerical and private feudals). At this early stage in the development of urban life, it is also possible to see a clear advantage of monarchical incorporations, which usually had a greater chance of success and further successful development. A similar distribution of unsuccessful and successful granting of municipal rights to towns (15%) has been noted by the literature in medieval Silesia.
Źródło:: Studia Historiae Oeconomicae; 2023, 41, 1; 1-28
0081-6485
Pojawia się w:: Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Zwierzęce szczątki kostne z dawnego grodu w Dusinie, stanowisko 1, gm. Gostyń
Animal bone remains from the former stronghold in Dusina, site 1, Gostyń Commune
Autorzy:: Makowiecki, Daniel
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2044190.pdf
Data publikacji:: 2021-12-30
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: archaeozoological analysis
stronghold
early Middle Ages
Greater Poland
Opis:: This article presents the results of a specialist archaeozoological analysis of materials from an early medieval stronghold in Dusina, in southern Greater Poland. The examined bones come from millennium excavations and are a fragment of the collection obtained at that time. The remains were subjected to a description of zoological, anatomical and biological features, presenting the composition of individual taxa, as well as identifying traces on bones, indicating slaughtering activities and preferences in the selection of animal carcass parts
Źródło:: Folia Praehistorica Posnaniensia; 2021, 26; 227-239
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:: Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Dziedzice Konarów herbów Ostoja i Szreniawa Analiza historycznoprawna
Heirs of Konary of Ostoja and Szreniawa coats of arms Historical and legal analysis
Autorzy:: Kruszewski, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/782750.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: Middle Ages
Lesser Poland
legal turnover
castellany
konarski=equerry
Opis:: The author shows the medieval village of Konary, whose name indicates that it was a servile village of the Konary castellan of Cracow. However, in the 14th century, it was an “ordinary” castellany run by Mikołaj from Grodzina. The estate in the village was divided by two families: knights from Grodzina village of the Szreniawa coat of arms and those from Koszyce (district of Pilsen) of the Ostoja coat of arms. The article is a description of legal transactions with their participation.
Źródło:: Z Dziejów Prawa; 2019, 12; 87-107
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:: Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Cyclic sedimentation in the Middle Jurassic of central Poland
Autorzy:: Dadlez, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2059894.pdf
Data publikacji:: 2002
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: Central Poland
Middle Jurassic
stratigraphy
cyclic sedimentation
salt mobility
Opis:: Nine boreholes were drilled in the late eighties in central Poland to investigate the Middle Jurassic sedimentary successions. The boreholes were arranged in three lines (Ciechocinek, Brześć Kujawski and Wojszyce lines) running across three anticlines underlain by salt pillows. Long intervals of boreholes have been cored, often with 100% core recovery, thus enabling a detailed examination of sedimentary evolution. Sequences are composed of a full range of clastic rocks, from conglomerates through sandstones and heteroliths to shales. They are arranged in sedimentary cycles, predominantly regressive (coarsening upwards). These are interpreted as deposited in a shallow, wave/storm-dominated, shelf environment, each cycle being a result of progradation of fore-shore to near-shore heteroliths and sands over the shales of an open sea. The basin was probably non-tidal or microtidal. These essential (lower order) cycles, equivalents of the IVth order cycles in the world-wide scheme, are assembled in higher order cycles which resemble the IIIrd order cycles of that scheme. The bases of the higher order cycles are good lithostratigraphic markers, three of them being probably equivalents of chronostratigraphic boundaries (bases of the upper Aalenian, upper Bajocian and Bathonian, respectively). Correlation of borehole sections points to limited salt movement of the Ciechocinek and Wojszyce salt pillows during the Middle Jurassic. These are indicated, first of all, by thickness reductions seen in boreholes located above the tops of salt pillows. In the Ciechocinek area, the upward movement of salt occurred during the latest Bajocian/earliest Bathonian while in the Wojszyce area - during the early Bathonian. Coarser clastics were shed into the basin from the south-west, north-west (along the Mid-Polish Trough) and north-east during the Aalenian, and mainly from the north-east (from the East European Craton) in later times.
Źródło:: Geological Quarterly; 2002, 46, 3; 321-336
1641-7291
Pojawia się w:: Geological Quarterly
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Legaci apostolscy w Polsce w wiekach średnich i ich rola przyjmowaniu partykularnego ustawodawstwa kościelnego przez Kościół polski – aspekty edukacyjne
APOSTOLIC LEGATES IN POLAND IN THE MIDDLE AGES AND THEIR KEY ROLE IN THE ADOPTION OF ECCLESIASTICAL LAW AND CHURCH LEGISLATION BY THE POLISH CHURCH - EDUCATIONAL ASPECTS
Autorzy:: Ratajczak, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/955216.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: CHURCH IN POLAND
ECCLESIASTICAL LAW
EDUCATION
LEGISLATION
MIDDLE AGES
Opis:: The official reception of the conciliar legislation in medieval Poland was greatly influenced by the papal legates, ambassadors endowed with papal authority, who brought conciliar canons to the country ruled at the time by the Piasts and made them public at councils convened with the participation of papal legates, closely monitored the observance of Canon Law and its scope expansion, concurred statutes of Polish provincial and diocesan councils, approved or rejected nominations of bishops, etc. They also acted as intermediaries in personal interventions of popes in their involvement in the functioning of the Church in Poland. Their duties also included inspections in dioceses. Visits of papal legates in Poland were relatively frequent and their main goal was to enforce and implement ecclesiastical reforms in the country. In some instances, a strict relationship between a stay of a papal representative in Poland and the process of the creation and spread of schools is clearly observable. The article examines source accounts concerning the visits of papal legates in Poland, as well as analyses the available statues of legate councils in terms of the provisions included in them regarding education of representatives of the clergy and laymen alike.
Źródło:: Biuletyn Historii Wychowania; 2010, 26; 7-17
1233-2224
Pojawia się w:: Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Wczesnośredniowieczne grodzisko w Dusinie, pow. gostyński, woj. wielkopolskie w świetle ponownej analizy archeologicznej
Early medieval stronghold in Dusina, Gostyń Commune, Greater Poland Voivodeship in the light of new archeological analysis
Autorzy:: Mizerka, Jagoda
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2044191.pdf
Data publikacji:: 2021-12-30
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: city
early Middle Ages
chronology
millennium research
Greater Poland
stronghold
Opis:: The article presents the results of another archaeological analysis carried out on materials from an early medieval settlement in Dusina in southern Greater Poland. The data obtained during the excavations, during the millennium research, prompted the recognition of the settlement as the oldest motte-type object in Poland. During the verification of the old findings, the ceramic material and the stratigraphic situation were re-analyzed, radiocarbon dating was made, and historical and cartographic data were used to confirm the chronology of the stronghold as well as the course of events that led to severe damage and disturbance of the original appearance of the stronghold. A contour plan and a model of the terrain were also prepared.
Źródło:: Folia Praehistorica Posnaniensia; 2021, 26; 171-226
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:: Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Nowe spojrzenie na liczbę, wiek i zasięgi zlodowaceń środkowopolskich w południowej części środkowowschodniej Polski
A new look at the number, age and extent of the Middle Polish Glaciations in the southern part of central- eastern Poland
Autorzy:: Lindner, L.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074381.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: zlodowacenie środkowopolskie
chronostratygrafia
central-eastern Poland
Middle Polish Glaciations
chronostratigraphy
Opis:: An overview of the existing opinions combined with new geomorphological, geological, palaeopedological and TL data allow a new look at the number, age and ranges of the three Middle Polish (Saalian, Dnieperian) Glaciations in central-eastern Poland. During the first of these glaciations (Liviecian), correlated with the 10 oxygen isotope stage in deep-marine deposits (400–360 ka), the Scandinavian ice-sheet advanced in form of a rather narrow lobe, reaching only several tens of kilometres south of Warsaw. During the second glaciation (Krznanian), correlated with the 8 oxygen isotope stage (330–320 ka), it advanced in form of a wider lobe down to the northern margin of the Małopolska and Lublin uplands. In turn, during the third glaciation (Odranian), correlated with the 6 oxygen isotope stage (210–130 ka), the range of the Scandinavian ice-sheet was the largest. It stopped at the elevations of the Quaternary basement in the northern and western part of the Małopolska and Lublin uplands, reaching 330–280 m above sea level. In the study area the discussed glaciations are separated by two interglacials (Zbójnian, Lublinian = Lubavian), correlated with the Reinsdorf and Schöningen interglacials in Germany and Landos and Le Bouchet interglacials in France. The analysed data indicate that within the Odranian Glaciation, its maximum (Kamienna = Drenthe) and postmaximum stadials (Warta = Warthe), as well as two younger recessive stadials (Wkra, Mławka) should be distinguished. Due to the rather wide eastward distribution of the Scandinavian ice-sheets during the two younger glaciations, an attempt has been made to correlate them with the two Dnieperian glaciations in the Ukraine.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 2; 145--150
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Supplemental data on Triassic (Anisian) corals from Upper Silesia (Poland)
Autorzy:: Morycowa, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/191605.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:: Scleractinia
taxonomy
Peri-Tethyan basin
Middle Triassic
Upper Silesia
southern Poland
Opis:: About twenty species of scleractinian corals are known from the shallow marine epicontinental deposits (Middle Triassic: Anisian, Muschelkalk) of Kraków-Upper Silesia region. Four of them require taxonomic revision. On the basis of partly preserved micromorphological features and the microstructure of the skeletons two of them are corrected, i.e. Coelocoenia? assmanni Weissermel, 1925 and C. exporrecta Weissermel, 1925, from Kamień Śląski, near Opole (Upper Silesia). Coelocoenia? assmanni was incorporated into Eckastraea prisca (Weissermel, 1925), family Eckastraeidae Morycowa, 2006, in Morycowa and Szulc (2006) and C. exporrecta is assigned to a new genus Opolestraea nov. gen., family Eckastraeidae.
Źródło:: Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2018, 88, 1; 37-45
0208-9068
Pojawia się w:: Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Wolność polityczna i własność prywatna jako wartości liberalne trwale zakorzenione w świadomości Polaków
Political liberty and private property as a liberal values permanently rooted in the awareness Poles
Autorzy:: Plecka, Danuta
Rutkowska, Patrycja
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/514574.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk Społecznych
Tematy:: individual freedom
private property
liberalism in Poland
middle class
social awareness
Opis:: The liberalism as doctrine was never deep-rooted in the political sphere in Poland. It wasn’t possible on account of historical conditioning, but also the tradition constituting the crucial element of the political culture. Hence in principle to the turn of years 80. and 90. Of the 20th century in Poland political groups identifying themselves with liberal values didn’t function. However it doesn’t mean that liberal ideas weren’t generally speaking current in the social awareness. It will be sufficient because to point to two discussed values, i.e. the freedom and the right to hold the individual property in order to dispel all concerning doubts (enough poorly consolidated institutionally) of liberalism to the society. Of course to mark he belongs, that it isn’t regarding the society as a whole, as well as isn’t regarding the liberalism in all spheres of the activity of individuals. Because in the economic sphere the freedom is acceptable to a larger extent, than in the cultural sphere.
Źródło:: Political Preferences; 2016, 12; 121-135
2449-9064
Pojawia się w:: Political Preferences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: „Quidam de gregariis militibus…” Pospolici ludzie jako bohaterowie piastowskich wojen do połowy XIII wieku
„Quidam de gregariis militibus…” Ordinary people as heroes of the Piast wars until the mid-13th century
Autorzy:: Ptak, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/688107.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Polska średniowieczna
wojskowość polska XI–XIII w.
społeczeństwo średniowieczne
ludność pospolita w średniowieczu
Poland in the Middle Ages
Polish military between the 11th and 13th century
society in the Middle Ages
ordinary people in the Middle Ages
Opis:: In the period of rule of the Piast dynasty, the ordinary people constituted a large part of the army, however the authors of the chronicles describing the war events did not pay any special attention to them. Therefore, any mentions of the people from lower social strata, who stood out due to their extraordinary bravery and courage during the military actions, are to be considered even more precious. Among their achievements such incidents like: saving the monarchs’ life during the battles, a spontaneous initiation of a battle, which ended with a total victory, regaining of a lost castle or a heroic defense of an own castle against attacking enemy, were recorded. People performing these feats were simple warriors with low position in a social hierarchy or even placed in the army as servants without any intention of their direct participation in battles. Chroniclers described with appreciation the achievements of those who were obliged to fight holding arms, highlighting their bravery and sacrifice for the rulers, who rewarded it very generously. On the other hand, the military achievements of people belonging to the class of servants, who were not obliged to participate in the military actions were considered by these authors in a different way: as a result of headiness or bravura.
W epoce piastowskiej dużą część wojska stanowiła pospolita ludność, zazwyczaj jednak autorzy kronik opisujących wydarzenia wojenne nie poświęcali jej większej uwagi. Tym cenniejsze wydają się obecne w ich przekazach wzmianki o ludziach z niższych warstw społecznych, którzy wyróżnili się niezwykłym męstwem i walecznością podczas działań militarnych. Wśród ich dokonań odnotowane zostały przypadki uratowania życia władcom podczas bitew, spontaniczne podjęcie walki zakończonej całkowitym zwycięstwem, odzyskanie utraconego grodu czy heroiczna obrona własnej warowni przed atakującym wrogiem. Ludzie dokonujący tych wyczynów byli prostymi wojownikami, nisko sytuowanymi w społecznej hierarchii albo nawet znajdowali się w wojsku jako służba nieprzeznaczona do bezpośredniego udziału w walkach. Kronikarze z podziwem pisali głównie o dokonaniach ludzi należących do pierwszej z tych kategorii, czyli zobowiązanych do walki z bronią w ręku, podkreślając ich męstwo i poświęcenie dla władców, którzy za te zasługi ich hojnie nagradzali. Natomiast militarne wyczyny osób czy grup wchodzących w skład czeladzi, od której nie wymagano udziału w walce zbrojnej, były oceniane przez tych autorów zupełnie inaczej, jako efekt porywczości czy brawury.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 103; 27-42
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: New palaeoclimate reconstructions based on multidisciplinary investigation in the Ferdynandów 2011 stratotype site (eastern Poland)
Autorzy:: Stachowicz-Rybka, R.
Pidek, I. A.
Żarski, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2060375.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: palynostratigraphy
climatostratigraphy
plant macroremains
early Middle Pleistocene
MIS 13–15
Eastern Poland
Opis:: Drilling carried out in 2011 at Ferdynandów (E Poland), serving as a stratotype for the Ferdynandovian Interglacial, enabled its re-examination with high-resolution palynological, plant macroremains, and sedimentological analyses. Lacustrine sediments included a record of the Late Sanian 1 (= Elsterian 1) Glaciation, a complete Ferdynandovian succession, and the Early Sanian 2 (= Elsterian 2) Glaciation. Particular similarities in the succession observed between the Ferdynandów 2011 profile and the adjacent sites of the same age in Łuków-3A and Zdany provide a basis for detailed palaeoclimate interpretation. The Ferdynandovian succession of all the three pollen profiles can be clearly divided into two distinct interglacials separated by a sequence of pollen spectra typical of a glacial succession with pollen zones of stadial-interstadial fluctuations. Warm units in the Ferdynandów 2011 succession correspond to climatostratigraphic units of Ferdynandovian 1 and 2, while the cold unit – to Ferdynandovian 1/2. This division can be applied to all Ferdynandovian successions in Poland and allows their correlation with the early Middle Pleistocene Cromerian Complex of Western Europe (Cromerian II Westerhoven and Cromerian III Rosmalen) as well as with Marine Isotope Stages (MIS) 13–15. For each biostratigraphic unit, mean temperatures of the warmest and coldest months, and mean annual temperature and precipitation were reconstructed. For the comparison with the Ferdynandów 2011 pollen diagram the data based on modern pollen analogues for the Łuków-3A pollen diagram were used.
Źródło:: Geological Quarterly; 2017, 61, 2; 276--290
1641-7291
Pojawia się w:: Geological Quarterly
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Późnośredniowieczna ceramika naczyniowa z gródka stożkowatego w Giecznie, gm. Zgierz, pow. zgierski, woj. łódzkie
Late medieval pottery from motte in Gieczno, commune and county Zgierz, Łódź voivodship
Autorzy:: Nierychlewska, Anna
Sikora, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/681887.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: ceramika
motte
późne średniowiecze
Polska centralna
pottery
Late Middle Ages
central Poland
Opis:: A Late medieval motte-and-bailey timber castle in Gieczno was recognized by an analysis of the LiDAR derived Digital Terrain Model in 2014. The stronghold’s remnants are situated in the Moszczenica River valley, on a small hillock – most probably the residual terrace. It is preserved as a small mound, elevated no more then 1,5 m above the surrounding floodplain in the bottom of the valley. The mound has dimensions of 31 x 33 m and an area of about 890 m2. It is surrounded by a moat, about 8 to 10 m wide, and an adjacent low rampart not exceeding the height of 0.5 in relation to the bottom of the moat. The course of the rampart is interrupted in the south-eastern part. Another small, oval hillock with dimensions of approximately 23.4 x 37.9 m is noticeable there. This find should be interpreted as remains of a motte and bailey castle with an economic area which supplemented the mound. In 2015, a field investigation was run by Jerzy Sikora from the Institute of Archaeology of University of Łódź. During two weeks of field work, two trenches were explored: Trench 1 (with dimensions of 1,5 x 35 m) cut the mound from its center to the South through the moat and the outer rampart in order to obtain a cross section of the feature. Trench 2 (with dimensions of 12 x 1,5 m) was situated on the hillock (supposedly – motte) with the aim to recognize its stratigraphy. During the excavation, a collection of Late Medieval potsherds was obtain (1472 pieces) together with a small number of metal finds, bones, slag pieces and a carved wooden artefact – a part of the Late Medieval furniture piece. An analysis of the collection helped to establish its chronology to the 14th and first half of 15th centuries. The collection was distinguished by a significant number of potsherds made with the use of traditional methods and a relatively low amount of potsherds fired in a reducing (oxidizing) atmosphere. This indicates ties with the local, rural workshops rather than with the advanced manufacturing known in towns. The excavations of the Gieczno stronghold revealed two phases of the feature: • Phase I – the timber ringwork, protected with a small inner rampart, a palisade, a moat and an outer rampart can be dated by the radiocarbon analysis supported by an analysis of the finds to the 1st quarter of the14th century.
-
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2018, 33; 113-151
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Zarys dziejów kancelarii prepozytury kłobuckiej kanoników regularnych do końca XV wieku. Przyczynek do badań nad kulturą klasztorną w średniowiecznej Polsce
Autorzy:: Łatak, Kazimierz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2088417.pdf
Data publikacji:: 2021-12-06
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: monastic offices in Poland in the Middle Ages
Order of Canons Regular
the town of Kłobuck
kancelarie klasztorne w Polsce w średniowieczu
zakon kanoników regularnych
miasto Kłobuck
Opis:: Artykuł jest pierwszą próbą opisu kancelarii – organizacji i aktywności – prepozytury kanoników regularnych laterańskich w Kłobucku w pierwszym półwieczu jej istnienia. Aktywność kancelarii prepozytury ufundowanej w 1454 r. z inicjatywy Jana Długosza historyka jest w źródłach poświadczona od 1461 r., aczkolwiek najstarszy z zachowanych dokumentów przez nią sporządzony pochodzi dopiero z 23 kwietnia 1466 r. Kancelaria sporządzała dokumenty wystawiane przez prepozyta oraz przez kapitułę prepozytury, ale świadczyła również usługi na rzecz interesantów zewnętrznych. Do naszych czasów zachowało się dziewięć dokumentów zredagowanych przez kancelarię klasztorną do 1500 r. One też stanowią zasadniczą podstawę źródłową artykułu. Dla ogólnopolskich badań nad systemami kancelaryjnymi i nad dokumentem średniowiecznym nie mają one przełomowego znaczenia, ale są istotne dla studiów regionalnych. Stanowią ważny przyczynek do studiów nad kulturotwórczą i cywilizacyjną rolą prepozytury kłobuckiej, która w tamtym czasie była ważnym ośrodkiem kościelnym na pograniczu małopolsko-wielkopolsko-śląskim.
The article is the first attempt to describe the office – organization and activity – of the provostry of canons regular of the Lateran in Kłobuck in the first half-century of its existence. The activity of the provostry office founded in 1454 on the initiative of Jan Długosz, the historian, is confirmed in sources from 1461, although the oldest of the surviving documents issued by it dates back to 23 April 1466. The office prepared documents issued by the provost and by the provostry chapter, but also provided services to external clients. Nine documents edited by the monastery office until 1500 have survived to our times. They also constitute the main source for the article. They do not hold ground-breaking significance for nationwide research on monastic office systems and medieval documents, but they are important for regional studies. They constitute an important contribution to the study of the culture-forming and civilizational role of the Kłobuck provostry, which at that time was an important church centre on the border of Lesser Poland, Greater Poland and Silesia.
Źródło:: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 245-268
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: „Jest czas wojny i czas pokoju…” W jakich porach roku prowadzono najczęściej działania wojenne w Polsce średniowiecznej?
„There is a time of war and a time of peace…” In which times of the year, were the military activities carried out in the Middle Ages in Poland?
Autorzy:: Ptak, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/688722.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: dzieje wojskowości polskiej
wojny w średniowieczu
wojna a warunki naturalne
wojna a pogoda
Polska średniowieczna
Poland in the Middle Ages
history of Polish army
wars in the Middle Ages
a war and the natural conditions
a war and weather
Opis:: The military actions in the Middle Ages usually did not take long. During these actions their participants undertook the military expeditions to the enemy territory trying to defeat the enemies’ army in battle or to conquer its fortresses. The possessions of the enemy were than regularly despoiled and devastated. To realize these goals, the most convenient times of the year were chosen, by taking into account the natural conditions and the possibilities of the military functioning. For the Polish people and some of their adversaries, the best time for conducting the war was late Summer and early Autumn. At these times the most battles took place, as the favorable weather conditions and the greater possibilities to fulfil the supply requirements were used. Big armies took part in them, being often led by monarchs and carrying out their actions numerous weeks. Their duration was however limited by the worsening of the weather conditions in the Autumn months and the physical and material exhaustion of the army. Another period of the year, which was also used to carry out the military actions was Winter. The severity of the weather conditions was compensated by the facilitating of moving through the territory, even in the areas which were difficult to access in the remaining periods of the year, such as the water reservoirs, in particular big rivers. The military actions in Winter had a different character then those in Summer or Autumn; they lasted usually short and the smaller armies participated in them. In the remaining times of the year the armed battles, in which the Polish people participated, took place more seldom and were conditioned by exceptional circumstances.
Działania wojenne w średniowieczu trwały zazwyczaj krótko, w ich trakcie podejmowano zbrojne wyprawy na teren przeciwnika, dążąc do pokonania jego wojsk w bitwach lub zdobycia posiadanych przez niego twierdz, najczęściej ograbiano i dewastowano jego posiadłości. Do realizacji tych celów wybierano najdogodniejsze pory roku, uwzględniając panujące wówczas warunki naturalne i wynikające z nich możliwości militarnego funkcjonowania. Dla Polaków i niektórych ich przeciwników najlepszym czasem na prowadzenie wojen było późne lato i wczesna jesień. Wówczas też toczono najwięcej walk, korzystając ze sprzyjających warunków pogodowych i z większych niż w innych okresach możliwości zaspokojenia potrzeb aprowizacyjnych. Brały w nich udział duże armie, często pod dowództwem monarchów, prowadząc działania przez wiele tygodni. Ich długotrwałość była jednak ograniczona pogarszaniem się pogody w miesiącach jesiennych i wyczerpywaniem się sił uczestników. Innym okresem roku, także wykorzystywanym do prowadzenia akcji militarnych, była zima. Surowość warunków pogodowych była wówczas rekompensowana ułatwieniami w poruszaniu się w terenie trudno dostępnym w innych porach roku. Ułatwienia wynikały z zamarznięcia zbiorników wodnych, w tym także dużych rzek. Działania zbrojne w czasie zimowym miały inny charakter niż w okresie lata i jesieni, były zazwyczaj krótkotrwałe i uczestniczyły w nich mniejsze armie. W pozostałych porach roku walki orężne z udziałem Polaków również miały miejsce, zdarzały się jednak rzadziej i bywały uwarunkowane wyjątkowymi okolicznościami.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 102; 11-30
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Nowe znalezisko wczesnośredniowiecznego grotu włóczni z Lubienia, pow. piotrkowski
A New Find of an Early Medieval Spearhead from Lubień, Piotrków Trybunalski County
Autorzy:: Kurasiński, Tomasz
Skóra, Kalina
Ziętek, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2048977.pdf
Data publikacji:: 2021-12-20
Wydawca:: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:: Polska centralna
cmentarzysko
wczesne średniowiecze
grot włóczni
Lubień
early Middle Ages
cemetery
spearhead
central Poland
Opis:: W listopadzie 2020 roku do zbiorów Muzeum w Piotrkowie Tryb. został przekazany przez mieszkańca wsi Lubień, gm. Rozprza wczesnośredniowieczny grot włóczni. Zabytek został odkryty na leśnym dukcie (Ryc. 1) w odległości 900 m na północny-wschód od centrum cmentarzyska w Lubieniu. Stan zachowania grotu jest zły. Zabytek znajdował się tuż przy powierzchni gruntu. Jego lokalizacja w tym miejscu jest być może związana z pracami ziemnymi z 1970 r., podczas których doszło do odkrycia i częściowego zniszczenia centralnej części nekropolii w Lubieniu (Ryc. 2). Zniszczono wówczas około 35% powierzchni cmentarza, związanej – jak wynika z analizy przestrzenno-chronologicznej – z fazą inicjalną całego założenia grzebalnego (z 1 ćwierci XI w.). Żelazny grot włóczni ma lancetowaty liść, w przekroju poprzecznym płasko-soczewkowaty (Ryc. 4). Żeberko jest lekko wyodrębnione i widoczne tylko z jednej strony liścia, co może być spowodowane korozją, podobnie jak w przypadku przykrawędnych ubytków liścia. Tuleja grotu o przekroju sześciokątnym, choć nie jest to cecha wyraźnie zarysowana równomiernie zwęża się ku górze i została połączona „na zakładkę”. Jej dolna krawędź uległa częściowemu zniszczeniu. Nie stwierdzono otworów na nity. Omawiany grot włóczni reprezentuje typ IV w klasyfikacji A. Nadolskiego (1954). Obejmuje on okazy średnich rozmiarów (nieprzekraczających 30 cm długości, często krótszych – poniżej 20 cm), krępe, o stosunkowo długiej tulei. Dolne krawędzie sercowatego liścia są zatępione na krótkim odcinku. Groty tego rodzaju prawdopodobnie służyły w walce przeciwko przeciwnikowi nieposiadającemu osłony ciała. Wykazywały się niewielką siłą penetracji, rekompensowaną znaczną powierzchnią rażącą. W identyfikacji grotów typu IV typu można posłużyć się proporcją maksymalnej szerokości liścia do jego długości, która nie powinna być większa niż 1:2. Groty włóczni typu IV są rzadko (30 egz.) notowane na terenie ziem polskich. Okazy o takiej formie znane są głównie z cmentarzysk, przede wszystkim z XI w., ewentualnie jeszcze na początku XII w. Grupują się one w przede wszystkim na terenie Mazowsza, zwłaszcza jego północnej części (Ryc. 5). Niewielkie skupisko wyznaczają cztery okazy znane z Wielkopolski, zaś na pozostałym obszarze występują tylko pojedyncze znaleziska (Kujawy, Polska centralna, Małopolska). Groty typu IV sporadycznie notowane są także poza Polską. Można wskazać na XI- wieczne (rzadziej z XI-XII w.) przykłady z dawnej Rusi i wschodniej części basenu Morza Bałtyckiego. Nieco liczniej występowały one na terenie północnych Niemiec, zwłaszcza w Meklemburgii-Pomorze Przednie i Szlezwik-Holsztyn. Przyjmując, że pierwotnie odkryty grot włóczni stanowił element wyposażenia jednego ze zniszczonych grobów odkrytych w 1970 roku możemy mówić o kolejnym kroku do odzyskania utraconych wówczas materiałów. Daje to nadzieję na dalsze odkrycia, czemu służyć ma planowana prospekcja rejonu cmentarzyska.
In November 2020, an early medieval spearhead was donated to the Museum in Piotrków Trybunalski by an inhabitant of the village of Lubień, Piotrków Trybunalski County. The artefact was discovered on a forest trackway (Fig. 1), 900 m to the north-east from the center of the early medieval cemetery at Lubień. The relic was located close to the ground surface. Its localization in this place is probably connected with earthworks from 1970, during which the central part of the Lubień necropolis was discovered and partially destroyed (Fig. 2). Approximately 35% of the cemetery area was destroyed, which, according to a spatial-chronological analysis, is connected with the initial phase of the whole burial complex (1st quarter of the 11th century). The iron spearhead has a lanceolate leaf, flat-oblong in cross section; it preserved in poor condition (Fig. 3). The rib is slightly marked and only visible on one side of the leaf, which may be due to corrosion, as is the case with the edge loss. The hexagonal spearhead sleeve, although not a clearly defined attribute uniformly tapers upward and was joined “overlapping”. Its edge is partially destroyed. No rivet holes were registered. The discussed spearhead represents type IV in the classification by A. Nadolski (1954). This type includes medium-sized specimens (not exceeding 30 cm in length, often shorter than 20 cm), spiny, with a relatively long sleeve. The lower edges of the heart-shaped leaf are blunted on a short section. The spearheads of this type were probably used in combat against an opponent without body armour They showed little penetrating power, compensated by a considerable striking surface. In the identification of type IV spearheads the ratio of the maximum width of the leaf to its length can be used, which should not be greater than 1:2. Type IV spearheads are infrequently in Poland (30 pcs.). Specimens of this form are known mainly from cemeteries, mainly used in the 11th century, possibly even from the beginning of the 12th century. They are concentrated mainly in Masovia, especially in its northern part (Fig. 4). A small group forms four specimens from Greater Poland, while in the remaining area there are only single finds (Kuyavia, central Poland, Lesser Poland). Type IV spearheads are also sporadically found outside of Poland. There are examples from the 11th century (less frequently also from the 11th–12th century) from medieval Ruthenia and the eastern part of the Baltic Sea Basin. They were slightly more numerous in northern Germany, especially in Mecklenburg-Vorpommern and Schleswig-Holstein. Assuming that the spearhead came from one of the graves destroyed in 1970, we can talk about another step towards the recovery of materials lost at that time. This gives hope for further discoveries, which will be possible thanks to the planned prospecting of the cemetery area.
Źródło:: Wiadomości Archeologiczne; 2021, LXXII, 72; 200-206
0043-5082
Pojawia się w:: Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Uwagi o wyznaczaniu współczynnika kompakcji ksylitów dla pierwszego środkowopolskiego pokładu węgla brunatnego w centralnej Polsce
Remarks on determining the compaction coefficient of xylites for the first Middle-Polish lignite seam in central
Autorzy:: Widera, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2075065.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: Middle-Polish lignite seam
xylite compaction
lignite compaction
Middle Miocene
Central Poland
środkowopolski pokład węgla brunatnego
kompakcja ksylitu
kompakcja węgla brunatnego
środkowy miocen
Polska centralna
Opis:: The First Middle-Polish lignite seam of Middle Miocene age is exploited in all opencast mines in the Konin-Turek area, central Poland. This lignite seam contains a large number of xylites, for which the compaction coefficient was calculated as equal to 1.2. On the other hand, it is known that the compaction coefficient for the whole 1st Middle-Polish lignite seam is approximately 2.0. It follows that the compaction coefficient of xylites is 60% of the compaction coefficient for the whole lignite seam. Therefore, the compaction coefficient for the 1st Middle-Polish lignite seam can be easily determined on the basis of the compaction coefficient of xylites. In contrast to other methods, compaction studies of xylites are characterised by easy measurements and simple calculations, and allow neglecting, e.g., post-sedimentary deformation of the lignite seam.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2013, 61, 5; 304--310
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Middle Poland" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język