Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Meaning" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Эпитет «крутой» в лирике Павла Васильева: соотношение общеязыковой и окказиональной семантики
Epitet „крутой” w liryce Pawła Wasiliewa: porównanie semantyki ogólnej i okazjonalnej
The epithet “krutoi” in the lyrics of Pavel Vasiliev: the ratio of conventional and occasional
Autorzy:
Temirgazina, Zifa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311755.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
эпитет
крутой
конвенциональное значение
окказиональное значение
семантическая окказионализм
семантическая метаморфоза
epitet
krutoy
znaczenie
znaczenie konwencjonalne
znaczenie okazjonalne
okazjonalizm semantyczny
metamorfoza semantyczna
epithet
krutoi
conventional meaning
occasional meaning
semantic occasionalism
semantic metamorphosis
Opis:
The article deals with the specificity of the use of the epithet, expressed by the adjective krutoi, in the lyric texts of Pavel Nikolaevich Vasiliev, the poet of the first half of the twentieth century. His work is notable for its dynamism, special imagery. That is why the epithet krutoi with its semantics of sharpness, strength, abruptness, decisiveness and severity is so in demand in Vasiliev's poetics. Usual semantics is transformed in poetic discourse and is overgrown with additional semantic increments, to varying degrees associated with conventional meaning - from an explicit connection to a distant one. Depending on the degree of transformation of conventional meanings, we distinguish three types of epithets: conventional epithets, semantic occasionalisms and semantic metamorphoses. Typical for Vasiliev's poetics is the transformation in accordance with his ideological and artistic views of the epithets expressed by the word krutoi. Semantic occasionalisms and metamorphoses make up 84.54% of the use of the epithets under consideration. With the help of occasional epithets, the poet creates unique macro-images and symbols that are essential for his poetic worldview, for example, the symbol of a horse.
В статье рассматривается специфика употребления эпитета, выраженного прилагательным крутой, в лирических текстах поэта первой половины ХХ века Павла Николаевича Васильева. Его творчество отличается динамичностью, особой образностью. Вот почему эпитет крутой с его семантикой силы, резкости, решительности и суровости так востребован в поэтике Васильева. Обычная семантика трансформируется в поэтическом дискурсе и обрастает дополнительными семантическими приращениями, в той или иной степени связанными с конвенциональным значением - от эксплицитной связи до отдаленной. В зависимости от степени трансформации условных значений выделяют три типа эпитетов: условные эпитеты, семантические окказионализмы и семантические метаморфозы. Для поэтики Васильева характерна трансформация в соответствии с его идейно-художественными воззрениями эпитетов, выражаемых словом крутой. Семантические окказионализмы и метаморфозы составляют 84,54 % употребления рассматриваемых эпитетов. С помощью окказиональных эпитетов поэт создает неповторимые макрообразы и символы, существенные для его поэтического мировоззрения, например, символ коня.
Artykuł omawia specyfikę użycia epitetu wyrażonego przymiotnikiem „krutoy” w tekstach lirycznych poety pierwszej połowy XX wieku Pawła Nikołajewicza Wasiliewa. Jego twórczość wyróżnia się dynamiką i szczególną obrazowością. Dlatego też epitet „krutoy” z jego semantyką siły, ostrości, gwałtowności, stanowczości i surowości jest tak pożądany w poetyce Wasiliewa. Zwyczajowa semantyka zostanie przekształcona w dyskursie poetyckim i wzbogacona o dodatkowe znaczenia, związane z konwencjonalnym znaczeniem w różnym stopniu – od wyraźnego związku do odległego. W zależności od stopnia przekształcenia znaczeń konwencjonalnych można wyróżnić trzy typy epitetów: epitety zwyczajowe, okazjonalizmy semantyczne i metamorfozy semantyczne. Typowe dla poetyki Wasiliewa są przekształcenia epitetów wyrażanych słowem „krutoy”, zgodne z jego poglądami ideowymi i artystycznymi. Semantyczne okazjonalizmy i metamorfozy stanowią 84,54% użycia omawianych epitetów. Za pomocą okazjonalnych epitetów poeta tworzy niepowtarzalne makroobrazy i istotne dla jego poetyckiego światopoglądu symbole, na przykład symbol konia.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 123-142
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ШЛЯХИ, ХАРАКТЕР ТА ТИПИ ЗАПОЗИЧЕНЬ З УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ В МОВУ РОСІЙСЬКУ (на матеріалі словника живої російської мови В. Даля)
WAYS, MEANS AND TYPES OF BORROWINGS FROM UKRAINIAN INTO RUSSIAN (based on V. Dahl Dictionary of the Russian Language)
Autorzy:
Тетяна, Космеда
Намачинська, Галина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041651.pdf
Data publikacji:
2019-06-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borrowing
Ukrayinism
lexical meaning
lexicography
equivalent
Ukrainian language
Russian language
zapożyczenia
ukrainizm
znaczenie leksykalne
leksykografia
ekwiwalent
język ukraiński
język rosyjski
Opis:
W artykule wyznaczono na podstawie analizy słownika żywego języka rosyjskiego W. Dala typy zapożyczeń z języka ukraińskiego na rosyjski. Wyróżniono zapożyczenia pośrednie i bezpośrednie, kognaty, zapożyczenia leksykalno-semantyczne oraz semantyczne, zapożyczenia będące faktami rosyjskiego języka literackiego oraz te, które weszły w skład języka narodowego jako dialektyzmy. Ukrainizmy uzupełniły pasywną leksykę języka rosyjskiego w postaci archaizmów oraz historyzmów, jak również jego aktywną leksykę, z uwzględnieniem stylistycznej oraz stylowej różnorodności, reprezentując nominacje językowe właściwe i przenośne. Nie wszystkie fakty zapożyczeń z języka ukraińskiego odnotowane w słowniku W. Dala zostały formalnie potwierdzone we współczesnych słownikach języka rosyjskiego. Do ukrainizmów w języku rosyjskim należą przede wszystkim nominacje faktów ukraińskiej kultury i historii, leksemy, które „ujęzykowiają” kluczowe koncepty ukraińskiej mentalności, egzotyzmy oraz etnografizmy.
The article focuses on the borrowings types from the Ukrainian language into the Russian one based on the analysis of V. Dahl Dictionary of the Russian language. The direct and indirect borrowings, the cognate borrowings, lexical, lexical-semantic borrowings and their semantic types; the borrowings that became the facts of the Russian literary language and the ones that enriched the Russian language as the dialect words have been singled out. The Ukrayinisms enriched the passive stratum of the Russian language because they nominate the archaisms as well as the active stratum of the Russian language taking into account the stylistic diversity and the diversity of style, representing the direct and indirect nominations. Not all the facts of borrowings from the Ukrainian language fixed by V. Dahl are registered in modern dictionaries of the Russian language. The nominations of the facts of Ukrainian culture, its history, lexemes that verbalize the key concepts of Ukrainian mentality, exotisms and ethnographisms belong to the borrowings-Ukrayinisms in the Russian language.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 2; 19-33
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Чешский фразеологизм modré pondělí ‘синий понедельникʼ на иноязычном фоне: от архаики до неологии
Czech phraseological unit modré pondělí ‘blue Monday’ on a foreign background: from archaic to neology
Autorzy:
Danilenko, Ljudmiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909313.pdf
Data publikacji:
2021-01-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
phraseology
etymology
Czech-German contacts
semantic borrowing
dialects
custom of Ukrainian non-working Monday
new phraseological meaning
фразеология, этимология
чешско-немецкие контакты
калька, диалекты
обычай украинского нерабочего понедельника
новое фразеологическое значение
Opis:
Статья посвящена вопросу о происхождении чешского фразеологизма modré pondělí ʻсиний понедельникʼ в двух его значениях: архаическом ʻне работать в понедельникʼ и новом ʻсамый депрессивный день в годуʼ. Благодаря изучению документов и работ по истории ремесел в Богемии, а также диалектной лексики выясняются истоки обычая. Автор развивает этимологическую гипотезу братьев Гримм. Название „синий” связано с обрядами средневекового карнавала перед началом Великого поста. Впервые проводится сопоставление с традицией свободного от работы понедельника, которая существовала в украинской народной культуре только для замужних женщин, причем это право оговаривалось в брачном договоре. На основе совокупности лингвистических, исторических и этнографических данных автор приходит к выводу, что общий для германцев и славян мотив „синего понедельника” развивался дважды: в одном случае как фрагмент средневековой традиции, а в другом – как элемент современного маркетингового приема с учетом символики синего цвета и суеверного представления о понедельнике как тяжелом дне недели.
The article is dedicated to the origin of the Czech phraseological unit modré pondělí ‘blue Monday’ within its two meanings: an archaic one ‘not to work on a Monday’ and a new one ‘the most depressing day of the year’. Through the study of documents and works on the history of crafts in Bohemia, as well as dialect vocabulary, the origins of this custom are clarified. The author develops the etymological hypothesis by the Brothers Grimm. The name ‘blue’ is connected with the rites of medieval carnival before the beginning of the Lent. For the first time, a comparison is made with the tradition of a work-free Monday, which existed in Ukrainian folk culture only for married women, and this right was stipulated in the marriage contract. Based on a combination of linguistic, historical and ethnographic data, the author comes to a conclusion that the common theme of a „Blue Monday” for Germanic and Slavic people has developed twice: in one case, as a fragment of the medieval tradition, and in the other, as an element of the modern marketing technique, taking into account the blue symbols and a superstitious view of Monday as a hard day of the week.
Źródło:
Bohemistyka; 2021, 1; 67-80
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Християнські цінності в мовно-естетичній рецепції Василя Стефаника
Autorzy:
Коnonenko, Vitaliy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788606.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
text
linguothinking
Christian values
morality
ethics
concept
constant
meaning
faith
fate
Pokuttian peasants
текст
мовомислення
християнські цінності
мораль
етика
концепт
константа
смисл
віра
доля
покутські селяни
Opis:
The article deals with t he linguistic and aesthetic principles of characters’ understanding of the Christian values in the texts of Vasyl Stefanyk’s novels. The main constants of language and thinking, which reproduce Pokuttian country folkideas concerning following the Christian ethics and morality, have been described. In the worldview of the peasants, depicted by Vasyl Stefanyk, elements of pagan belief, customarylaw, and mythological perception of the image of the world have been refl ected. The author’s position on the ethical norms of the characters is not refl ected directly, but through the reference to living conditions, their psychological self-consciousness. The texts of Vasyl Stefanyk contain a positive assessment of such features of the peasants as benevolence, truthfulness, fear of sin, faith in God.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2020, 8; 77-86
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Феноменологія нудьги: ‘досвід без властивостей’ Тарас Добко Український католицький
Zjawisko Nudy: „Doświadczenie bez właściwości”
Autorzy:
Добко, Тарас
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596439.pdf
Data publikacji:
2020-12-10
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
nowoczesność
fenomenologia
wartość
znaczenie
osoba ludzka
szczęście
nuda
phenomenology
value
meaning
human person
happiness
boredom
Opis:
The article offers phenomenological analysis of the nature of boredom as an „experience without qualities”. The distinction between ordinary and profound boredom, the human person’s relationship with the world as well as the world’s way of givenness in the experience of boredom, is brought to evidence. The experience of inner void peculiar to boredom and its sources is discussed. The experience of boredom uniquely discloses the human person’s vocation to enter the dialogue with reality and as it were from the opposite, manifests the objective nature of human happiness.
Streszczenie Artykuł przedstawia fenomenologiczną analizę natury nudy jako „doświadczenia bez właściwości”. Dowodem na to jest rozróżnienie między zwykłą i głęboką nudą, a także stosunkiem osoby ludzkiej do świata i sposobem doczesności świata w doświadczaniu nudy. Omówiono doświadczenie wewnętrznej pustki charakterystycznej dla nudy i jej źródła. Doświadczenie nudy w wyjątkowy sposób odsłania powołanie człowieka do dialogu z rzeczywistością i niejako z przeciwności ukazuje obiektywną naturę ludzkiego szczęścia.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2020, 31, 2; 289-305
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Типологія словотвірних парадигм префіксальних дієслів зі значенням «переміщення вгору» в польській мові
Autorzy:
Сегін, Любомир Васильович
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38637194.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
derivational paradigm
particular and typical derivational paradigm
deverbatives
derivational meaning
structural type of derivational paradigm
paradygmat słowotwórczy
konkretny i typowy paradygmat słowotwórczy
dewerbatywy
znaczenie słowotwórcze
strukturalny typ paradygmatu słowotwórczego
Opis:
This article offers an analysis of the derivational potential of Polish prefixed verbs with the meaning of ‘moving upwards’. The study defines a typical derivational paradigm of the verbs in focus, singles out derivational paradigm blocks based on word-class affiliation of the deverbatives, delineates structural types of derivational paradigms according to the number of such blocks, and identifies the main derivational trends of the verbs under scrutiny. The study found that the prefixed verbs have a significant derivational potential primarily at the level of substantive word formation, with verb formations being less regular, and adjective formations proving the least regular. In terms of structural typology, the most frequent microsystems contained one word-class block (noun derivatives), two blocks (noun and verb derivatives), or three blocks (noun, adjective and verb derivatives).
Artykuł poświęcony jest badaniom potencjału słowotwórczego czasowników przedrostkowych o znaczeniu ‘przemieszczać ku górze’ w języku polskim. W toku badań zrekonstruowano typowy paradygmat słowotwórczy analizowanych czasowników, wyodrębniono bloki paradygmatu słowotwórczego dewerbatywów według przynależności do części mowy oraz typy strukturalne paradygmatów słowotwórczych w zależności od liczby takich bloków. W artykule określono również główne trendy słowotwórcze analizowanych czasowników. Badania wykazały, że czasowniki przedrostkowe mają znaczący potencjał słowotwórczy przede wszystkim na poziomie derywacji substantywnej, mniej regularne jest tworzenie derywatów czasownikowych, zaś najmniej regularne – tworzenie derywatów przymiotnikowych. W typologii paradygmatów słowotwórczych najliczniej reprezentowane są mikrosystemy z jednym blokiem derywatów przynależnych do części mowy (substantywny), z dwoma blokami (substantywno-werbalny) i z trzema blokami (substantywno-adiektywno-werbalny).
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Теоретичні та практичні проблеми визнання недійсним правочину, вчиненого дієздатною особою, яка в момент його вчинення не усвідомлювала значення своїх дій та (або) не могла керувати ними
Theoretical and Practical Problems of Invalidation ofTransaction, Made by aPhysical Person with the Legal Capacity to Act, who Did not Realize the Significance of His/Her Actions and (or) Could not Control Them at the Time of Making aTransaction
Autorzy:
Алексій (Aleksii), Руслана (Ruslana)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185160.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
правочин
недійсність правочину
порок волі
дієздатність
абсолютна неможливість усвідомити значення своїх дій
transaction
invalidity of transaction
vice of
the will
legal capacity to act
absolute inability to realize the
meaning their actions
Opis:
The article is devoted to the research of the theoretical and practical problems of a transaction made by a physical person with the legal capacity to act, who did not realize the significance of his/her actions and (or) could not control them at the time of making a transaction. The conclusion about topicality and practical necessity to researching this issue due to the significant prevalence of transactions that do not correspond to the internal will of the person on this basis is made. The existence of certain collisions between the general and special norms that regulate the legal nature of these transactions has been stated. At the same time, the problem of determining the categories of persons who have the right to apply to a court with a claim on the invalidation of the transaction provided for in Article 225 of the Civil Code of Ukraine is raised in the research. Emphasis is placed on the fact that the qualification of such a transaction is an important feature of the presence of such a temporary state of the person, which makes it completely impossible to realize the objective reality and significance of their actions. Also in this scientific research other features of the considered transaction are given. At the same time, it is stated that it is difficult to prove the fact of being a person in a temporary state when he/she doesn’t realize completely the significance of their actions and (or) could not control them. This scientific research also characterizes the subject of proving in cases of invalidation of a transaction made by a physical person with the legal capacity to act, who did not realize the significance of his/her actions and (or) could not control them at the time of making a transaction. The proper list of circumstances which are subjecting to proof in these cases is formulated. The analysis of judicial practice in cases is done separately on of invalidation of transactions made by a physical person with the legal capacity to act, who did not realize the significance of his/her actions and (or) could not control them at the time of making a transaction.
Стаття присвячена дослідженню теоретичних та практичних проблем правочину, вчиненого дієздатною особою в момент, коли вона не усвідомлювала значення своїх дій та (або) не могла керувати ними. Зроблено висновок про актуальність та практичну доцільність вивчення цього питання через досить значну поширеність правочинів, що не відповідають внутрішній волі особи із зазначеної підстави. Констатовано наявність певних колізій між загальною та спеціальними нормами, які регулюють правову природу цих правочинів. Поряд з цим, у дослідженні порушено проблему визначення категорій осіб, які мають право звернутися з позовом про визнання недійсним правочину, передбаченого статтею 225 Цивільного кодексу України. Акцентовано увагу на тому, що для кваліфікації цього правочину важливою ознакою є наявність такого тимчасового стану особи, який повністю унеможливлює усвідомлення нею об’єктивної дійсності та значення своїх дій. Також у цьому науковому дослідженні наведено й інші особливості аналізованого правочину. Поряд з цим, констатовано складність доведення перебування особи в тимчасовому стані, коли вона повністю не усвідомлювала значення своїх дій та (або) не могла керувати ними. У цьому науковому дослідженні охарактеризовано також і предмет доведення в справах про визнання недійсним правочину, вчиненого дієздатною особою в момент, коли вона не усвідомлювала значення своїх дій та (або) не могла керувати ними. Сформульовано власний перелік обставин, які підлягають доведенню в цих справах. Окремо здійснено аналіз судової практики щодо визнання недійсними правочинів, вчинених дієздатною особою в момент, коли вона не усвідомлювала значення своїх дій та (або) не могла керувати ними.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2022, 4; 35-43
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Способи семантичної деривації в українській релігійній лексиці
Ways of Semantic Derivation in the Formation of the Ukrainian Religious Vocabulary
Autorzy:
Kowtun, Albina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459389.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
релігійна лексика
семантична деривація
звуження значення
метонімія
метафора
religious vocabulary
semantic derivation
narrowing of meaning
metonymy
metaphor
Opis:
We came to the conclusion that narrowing of meaning and metonymy are two main types of semantic derivation of all thematic fields of religious vocabulary (52% and 42%, respectively). Metaphor (6%) as a form of semantic derivation and an empirical classifier of the objects of observation is counterproductive in the religious sphere, since for the religious vocabulary empiricalness is not the main source of spiritual knowledge. Active narrowing of well-known and specialized meanings is the result of linguistic conservatism, the emergence of new functions of objects and changes in the knowledge about them. The disappearance of many of the primary meanings was induced by sustainable consolidation of religious narrowings, and frequent replacement of considerable part of them with synonymic equivalents made their functioning to be just a temporal phenomenon. Metonymy in the religious vocabulary as an effective means to achieve economy of speakers’ efforts is well-developed by local, temporal, causal, attributive and synecdochic types. Metaphors created directly by individuals in their religious activities and those from the Bible that underwent terminologization were created in different ways, namely according to the similarity of features (such as function, external feature, relation of subordination, unreal [but desirable] feature, associative characteristics of emotive evaluative nature).
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 82-96
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Социальный статус купца в русском языке: номинативные и характеризующие признаки
Autorzy:
Фролова [Frolova], Ольга [Ol′ga] Е. [E.]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678517.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
denomination of social status
noun
adjective
figurative meaning
connotation
corpus
dictionary
denotative use
connotative use
characterising use
Opis:
The Social Status of a Merchant in the Russian Language: Nominative and Characterising FeaturesThis article describes connotations of a noun which is a denomination of social status. In the Russian language, the lexico-semantic group “social stratification” is directly related to the hierarchy of legally defined social estates. The study analyses interpretations of meanings of the personal noun kupets ‘merchant’ and the adjective kupecheskiĭ ‘merchant’ provided in explanatory dictionaries, and examines the connectivity of the adjective in the Russian National Corpus. The results make it possible to distinguish between the denotative and connotative use of the adjectival phrase ‘merchant’ + noun. In nineteenth-century Russian, the denotative aspect of those attributive word combinations is related to the house and the family, which reflects the features of the corporate structure of merchant enterprise. The connotative group, in turn, is divided into three subgroups: the meta-group, evaluative and visual. The meta-group includes nouns that allow to describe the supra-individual community defined by merchant status: stil′ ‘style’, manera ‘manner’. The evaluative subgroup is associated with wealth, absence of control and lack of taste. The visual subgroup of attributive word combinations describes the image of the male merchant using the nouns boroda ‘beard’ and briukho ‘belly’. Identification of the visual image of the female merchant required a change of the search unit in the Russian National Corpus. The combination adjective + adjective ‘merchant’ + noun zhena ‘wife’, vdova ‘widow’, doch′ ‘daughter’, and also phrases with the noun kupchikha ‘female merchant’ were checked in the Russian National Corpus. In this case, the important characteristics included ‘demonstrative wealth of the costume’ and ‘lack of taste’. The feature ‘full body’ is not gender-relevant and describes both the male and the female merchant.Status społeczny kupca w języku rosyjskim. Cechy nominatywne i charakteryzująceNiniejszy artykuł opisuje konotacje rzeczownika będącego nazwą stanu społecznego. W języku rosyjskim grupa leksykalno-semantyczna „stratyfikacja społeczna” jest bezpośrednio związana z prawnie określoną hierarchią stanów społecznych. Autorka analizuje interpretacje znaczenia rzeczownika osobowego купец ‘kupiec’ i przymiotnika купеческий ‘kupiecki’ w słownikach języka rosyjskiego oraz łączliwość tego przymiotnika w Narodowym Korpusie Języka Rosyjskiego. Uzyskane wyniki pozwalają rozróżnić denotatywne i konotatywne użycie wyrażenia przymiotnikowego „kupiecki + rzeczownik”. W dziewiętnastowiecznym języku rosyjskim denotatywny aspekt tych atrybutywnych połączeń wyrazowych wiąże się z domem i rodziną, co odzwierciedla charakterystykę strukturalną przedsiębiorczości kupieckiej. Użycie konotatywne można natomiast sklasyfikować w trzech podkategoriach: meta, oceniającej i wizualnej. Kategoria meta obejmuje rzeczowniki, które charakteryzują ponadindywidualną wspólnotę definiowaną przez status kupiecki: стиль ‘styl’, манера ‘maniera’. Kategoria oceniająca wiąże się z zamożnością, brakiem kontroli i brakiem smaku. Natomiast kategoria wizualna łączy wygląd kupca-mężczyzny z rzeczownikami борода ‘broda’ i брюхо ‘brzuch’. Identyfikacja wyglądu kobiety wymagała zmiany parametrów wyszukiwania w Narodowym Korpusie Języka Rosyjskiego – sprawdzono połączenia przymiotnik + przymiotnik ‘kupiecki’ + rzeczowniki: жена ‘żona’, вдова ‘wdowa’, дочь ‘córka’ oraz frazy zawierające rzeczownik купчиха ‘kupczyni’. W tym przypadku istotne cechy to między innymi ‘demonstracyjnie wystawny ubiór’ i ‘brak smaku’. Cecha ‘pełne ciało’ opisuje zarówno kobietę, jak i mężczyznę stanu kupieckiego.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Смислові елементи концепту мати в похідних від іменників мати й неня в українських середньонаддніпрянських і гуцульських говірках
Semantic elements of the concept of mother in derivatives from the nouns maty and nenia in Ukrainian Middle-upper-Dnieper and Hutsul dialects.
Autorzy:
Дячук, Віра Романівна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850477.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
consept
conceptual meaning
linguistic worldview
derivative
the Middle-upper-Dnieper dialects
the Hutsul dialects
концепт
концептуальний смисл
мовна картина світу
похідне слово
середньо- наддніпрянські говірки
гуцульські говірки
Opis:
У статті проаналізовано реалізацію смислових компонентів концепту мати, повʼязаних із коренями -мат-(и), (-мам-(а)), -ненʼ-(а) в мовленні носіїв українських середньонаддніпрянських та гуцульських говірок. Зʼясовано, що різний ступінь концептуалізації образу жінки-матері зумовив відмінну обʼєктивацію когнітивних смислів вказаного концепту в досліджуваних ареалах. Кількісне зіставлення похідних від іменників мати ( мама), неня та актуалізованих у них концеп-туальних характеристик в середньонаддніпрянсьому й гуцульському мовних просторах засвідчив про значущість аналізованої когнітивної одиниці в картині світу гуцулів.
It has been acknowledged that dialectal worldview is formed by concepts - human mental activity units which conserve knowledge and ideas about fragments of reality, represented by means of language. In this way, statements about the world are saved in concepts. The purpose of this study is to analyze the conceptual meanings associated with the roots -mat-(y), (-mam-(a)), -nen’-(a) in the language spoken by Middle-upper-Dnieper and Hutsul users. To achieve the objectives we used the component analysis method, suitable for identifying the components in a semantic structure of words. The results of this study show that more derivatives from the nouns maty and nenia are used in the Hutsul dialects. The results also reveal that derivatives in the speechof Hutsul users actualize an overwhelming number of conceptual features and form more semantic blocks. Moreover, our research testifies that Hutsul speakers understand the mother’s image in contamination of profane and sacred principles which causes correlation of the earthly mother’s image with the image of the Virgin Mary. The study emphasizes a more important place of the concept of the mother in the Hutsul worldview.
Źródło:
Gwary Dziś; 2023, 16; 53-64
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Словотвірний потенціал префіксальних дієслів зі значенням «переміщення вгору» в українській і польській мовах (зіставно-типологічний аспект)
The Derivational Potential of Prefixed Verbs with the Meaning of ‘Moving Upwards’ in the Ukrainian and Polish Languages (Comparative and Typological Aspects)
Potencjał słowotwórczy czasowników przedrostkowych o znaczeniu ‘przemieszczać ku górze’ w języku ukraińskim i polskim (aspekt porównawczy i typologiczny)
Autorzy:
Сегін, Любомир В.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695741.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
derivational paradigm
specific and typical derivational paradigm
deverbatives
derivational meaning
structural type of derivational paradigm
ideal language type
Opis:
This article is devoted to the derivational potential of prefixed verbs with the meaning ‘moving upwards’ in the Ukrainian and Polish languages in comparative and typological aspects. The study identifies the main factors that affect the derivational behaviour of the verbs in focus, delineates the structural types of specific derivational paradigms according to the number of word-class blocks of the deverbatives, reconstructs a typical derivational paradigm of the verbs under study, pinpoints the derivational meanings which fill this paradigm, and determines the ways of realisation of derivational meaning. The study found that prefixed verbs have a significant derivational potential. Based on a comparative analysis of derivational paradigms, it was established how prefixed verbs with the meaning of ‘moving upwards’ in the Ukrainian and Polish languages realise their derivational potential according to the following parameters: (1) the word-formative potential of the same lexical-semantic group to generate derivatives which belong to various blocks; (2) the derivational meanings of a typical derivational paradigm realised by derivatives in each of the compared languages; (3) the statistical pattern of derivational paradigm; (4) the degree of correspondence of the derivative potential of equivalent root words in the studied group; (5) correlate sets of derivational formants which are involved in the realisation of derivational meanings in a typical derivational paradigm; (6) the ways of formation of deverbatives in each of the languages, which reveals both common features and differences between them.
Artykuł skupia się na potencjale słowotwórczym czasowników przedrost kowych o znaczeniu ‘przemieszczać ku górze’ w języku ukraińskim i polskim w aspekcie porównawczym i typologicznym. W toku badań ustalono główne czynniki wpływające na zachowanie słowotwórcze analizowanych czasowników, wyodrębniono typy strukturalne konkretnych paradygmatów słowotwórczych w zależności od liczby bloków części mowy, do jakich należą dewerbatywy, zrekonstruowano typowy paradygmat słowotwórczy analizowanych czasow ników, wskazano znaczenia słowotwórcze, które wypełniają ten paradygmat, oraz określono sposoby realizacji znaczenia słowotwórczego. Badania wyka zały, że czasowniki przedrostkowe mają znaczący potencjał słowotwórczy. Na podstawie analizy porównawczej paradygmatów słowotwórczych ustalono, w jaki sposób czasowniki przedrostkowe o znaczeniu ‘przemieszczać ku górze’ w języku ukraińskim i polskim realizują swój potencjał słowotwórczy według następujących parametrów: (1) potencjał słowotwórczy tej samej grupy leksykalno-semantycznej do generowania derywatów należących do różnych bloków; (2) znaczenia słowotwórcze typowego paradygmatu derywacyjnego, realizowane przez derywaty w porównywanych językach; (3) statystyczny schemat paradygmatu derywacyjnego; (4) stopień zgodności potencjału słowo twórczego ekwiwalentów słów podstawowych w badanej grupie czasowników; (5) powiązane zbiory formantów derywacyjnych funkcjonujące w realizacji znaczeń w typowym paradygmacie słowotwórczym; (6) sposoby formowania dewerbatywów w porównywanych językach, ujawniające zarówno wspólne cechy, jak i różnice między nimi.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Словообразувателни модели на жителските имена (nomina habitatorum) в съвременния български и чешки език
Autorzy:
Аврамова [Avramova], Цветанка [TSvetanka]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678572.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
inhabitant nouns (nomina habitatorum)
word-formation model
word-formation type
word-formation meaning
word-formation category
Opis:
Word-formation models of inhabitant nouns (nomina habitatorum) in contemporary Bulgarian and CzechThe article analyses the word-formation models (WFM) of the nomina habitatorum in Bulgarian and Czech. The term WFM is very similar to, but not conterminous with, the concept of word-formation type (WFT) as defined by Miloš Dokulil. WFT is understood here as superordinate in relation to WFM. WFT is defined by the same set of properties as WFM but differs from the latter according to the character of the formant; while in FM the character is physical (formal, based on sound), in WFT the character of the formant is functional and structural. The formant assigns the derivative to affixation, paradigmatic or composition word-formation pattern. As lexemes naming a person in accordance with a particular place, the nomina habitatorum constitute a subcategory within the word-formation category of nouns of belonging (nomina pertinentia). The word-formation meaning of nomina habitatorum can be represented by the paraphrase “X belongs to Y,” where X is a person and Y – a place in a broad sense. Modele słowotwórcze rzeczowników oznaczających nazwy mieszkańców (nomina habitatorum) we współczesnym języku bułgarskim i czeskimArtykuł analizuje modele słowotwórcze rzeczowników z klasy nomina habitatorum we współczesnym języku bułgarskim i czeskim. Zakres pojęciowy terminu „model słowotwórczy” jest zbliżony do zakresu pojęcia „typ słowotwórczy” zaproponowanego przez Miloša Dokulila, nie jest jednak z nim tożsamy. Typ słowotwórczy (TS) rozumiany jest tutaj jako pojęcie podrzędne wobec modelu słowotwórczego (MS). TS jest określany przez ten sam zestaw właściwości co MS, różni się jednak od niego charakterystyką formantu. Podczas gdy w MS formant charakteryzuje się wedle cech fizycznych (formalnych, opartych na brzmieniu), w TS charakterystyka formantu oparta jest na kryteriach funkcjonalnych i strukturalnych. Na podstawie formantu derywat zaliczony zostaje do określonego wzorca słowotwórczego: afiksalnego, paradygmatycznego lub kompozycyjnego. Jako leksemy nadające danej osobie określenie związane z konkretnym miejscem nomina habitatorum stanowią podkategorię słowotwórczej kategorii nazw przynależności (nomina pertinentia). Znaczenie słowotwórcze rzeczowników z grupy nomina habitatorum można wyrazić parafrazą „X należy do Y”, gdzie X to osoba, a Y – szeroko pojęte miejsce.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантичні інновації в структурі українського художнього дискурсу
Autorzy:
Kononenko, Witalij
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789802.pdf
Data publikacji:
2018-04-18
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
semantic innovation
text
artistic discourse
novotvir
meaning
image
verbal symbol
halychanizm
borrowing
modern and postmodern texts
Opis:
The article deals with innovative changes in the lexical semantics system due to social and intralingual factors. The emergence of new nominations is accompanied by an expansion of their semantic structure. Searching for new linguo-aesthetic means modern Ukrainian writers enrich the language resources with the new semantic content as well as diversify associative and fi gurative system.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2018, 6; 141-151
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантичні моделі висловлень з модальними значеннями волевиявлення в українській мові (на матеріалі художніх текстів другої пол. ХХ ст.)
Semantic Patterns of Utterances with Modal Meanings of Volition in the Ukrainian Language (Based on Material from Works of Fiction of the Second Half of 20th Century)
Autorzy:
Kurawśka, Natalija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790524.pdf
Data publikacji:
2016-02-02
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
volitive modality
modal meaning of volition
semantic pattern
categorical volition
mitigatory volition
intentional volition
Opis:
The article is devoted to the studying of semantic patterns of utterances with modal meanings of volition in the Ukrainian language. Volitive modality is determined as a peculiar type of modality that consists in expressing the speaker’s will, aimed at the accomplishment of a connection between the subject and its feature. Different semantic classifications of utterances with modal meanings of volition are considered; modal meanings of volition are allocated and systematized in the article. The modal meaning of volition is shown as a collection of the following semantic areas: categorical, tempered and neutral. Classification of semantic patterns of utterances with modal meanings of volition in the Ukrainian language is developed in the article: utterances with the modal meaning of categorical volition (imperative, directive, vetative), utterances with the modal meaning of mitigatory volition (prohibitive, optative, permissive, cohortative, desiderative), and utterances with the modal meaning of intentional volition (recommendative, requestive, jussive, debitive).
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2016, 4; 175-185
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Роль собственно-оценочной семантики при выражении ласкового отношения в современном русском языке
Rola semantyki wartościującej w wyrażaniu czułości we współczesnym języku rosyjskim
The role of evaluative semantics in expressing tenderness in modern Russian
Autorzy:
Zaynuldinov Tiarenkov, Andrey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127812.pdf
Data publikacji:
2022-02-03
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
семантика
собственно-оценочное значение
тематическая отнесенность
лексика
русский язык
semantyka
znaczenie rzeczowe
przypisanie tematyczne
słownictwo
język polski
semantics
valuative meaning
thematic relevance
vocabulary
Russian language
Opis:
Настоящая статья посвящена изучению собственно-оценочных единиц русского языка, выражающих ласковое отношение, а также их лексикографическому описанию. Данная группа слов не получила достаточного освещения в научной литературе по сравнению с номинативно-оценочной лексикой с уменьшительно-ласкательными и ласкательными суффиксами. Особое внимание уделено тематической отнесенности как фактору, определяющему знак эмоциональной оценочности, выделены ЛТГ драгоценного, божественного, света, сладости, определяющие выражение ласкового отношения метафорическими наименованиями, отмечено традиционное выражение ласки к детям, женщинам, близким людям. Рассмотрены случаи актуализации, транспозиции и сенсибилизации оценочной семантики. Выводы настоящей статьи могут быть использованы в лексикографическом описании русской лексики, а также в практике преподавания русского языка как иностранного.
Niniejszy artykuł poświęcony jest badaniu jednostek wartościujących języka rosyjskiego, wyrażających czuły stosunek, a także ich opisowi leksykograficznemu. Wspomniana grupa wyrazów nie doczekała się należytego opisu w literaturze naukowej w porównaniu do słownictwa nominatywno-wartościującego z przyrostkami deminutywnymi i spieszczającymi. Szczególną uwagę zwrócono na przynależność tematyczną jako czynnika określającego stopień oceny emocjonalnej, wyróżniono leksykalno-tematyczne grupy: cenny, boskość, światło, słodycz, określające wyraz czułości za pomocą nazw metaforycznych, wyróżniono tradycyjne sposoby wyrażania czułości wobec dzieci, kobiet i ludzi bliskich. Rozważono przypadki aktualizacji, transpozycji i sensybilizacji semantyki oceny. Wnioski z niniejszego artykułu można wykorzystać w opisie leksykograficznym słownictwa rosyjskiego oraz w praktyce nauczania języka rosyjskiego jako obcego.
This article is devoted to the study of the Russian language’s valuational units expressing affectionate relations, as well as their lexicographic description. The above-mentioned group of words has not received a proper description in the academic literature in comparison with the nominative-valuative vocabulary with diminutive and inflectional suffixes. Special attention is paid to thematic affiliation as a factor determining the degree of emotional evaluation. Lexical-thematic groups are distinguished – precious, divinity, light, sweetness – which define the expression of tenderness by means of metaphorical names. The traditional ways of expressing tenderness towards children, women and loved ones are highlighted. Cases of the revision, transposition and sensibilization of evaluation semantics were considered. The conclusions of this article can be used in the lexicographic description of Russian vocabulary and in the practice of teaching Russian as a foreign language.
Źródło:
Językoznawstwo; 2021, 15; 9-21
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies