Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Społeczna genealogia inteligencji polskiej

Autorzy:

Chałasiński, Józef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/643817.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Józef Chałasiński
intelligentsia

Opis:

Social genealogy of the Polish intelligentsiaThe text is a reprint of the second chapter of Józef Chałasiński’s essay Social genealogy of the Polish intelligentsia, originally published in 1946. Społeczna genealogia inteligencji polskiejTekst jest przedrukiem drugiego rozdziału eseju Józefa Chałasińskiego pt. Społeczna genealogia inteligencji polskiej, pierwotnie opublikowanego w 1946 roku.

Źródło:

Studia Litteraria et Historica; 2018, 7
2299-7571

Pojawia się w:

Studia Litteraria et Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Интеллигенция как «душа России». Парадоксы и проблемы русского окцидентализма
Intelligentsia as the ‘Russian Soul’: Paradoxes and Problems of the Russian Occidentalism

Autorzy:

Broda, Marian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968760.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Russia
soul
intelligentsia
Occidentalism
paradox

Opis:

The concept of ‘soul’ has for ages been a widespread and central category in the Russian national tradition, one through which the Russians seek to express their way of feeling and of comprehending their own community, territory, sense of existence, place and mission in the world. Thus, Russia is often treated as the ‘soul of the world,’ whereas her central power – actual (real) or potential (expected) – as the ‘soul of Russia.’ One of the consequences of the transformation over the last few centuries, symbolised by the name of Peter I, has been the emergence and rise of the Russian intelligentsia, perceived there, and perceiving itself, as at once an intellectual, cultural, ethical, social, political, ideological, historiosophical, and even quasi-sacral formation. In many ideas of the representatives of the Russian educated class the motif of ‘Russia’s soul,’ capable of reviving, revitalising and of transforming the existing reality, is associated namely with the intelligentsia. It is possible to find in them – even in those programmatically antisystemic and radically occidental – a whole array of features, structures and content typical of the Russian mental-cultural system, together with ways of perceiving, conceptualizing and problematizing the world – such that is, paradoxically, shared with the ideologies and supporters of the existing social order.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2014, 07; 175-184
1427-9681
2353-4834

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Social Dialogue Under the Supremacy of the Intelligentsia

Autorzy:

Zarycki, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/942447.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Tematy:

social dialogue
intelligentsia
culture capital

Opis:

The paper addresses the issue of the role, which intelligentsia, a specific social group to be encountered in Eastern Europe only, is to play within the field of social dialogue. The author argues that intelligentsia still has a capacity to make impact on the processes of social dialogue due to possessing adequate level of culture capital, which other influential social groups, including the entrepreneurs, lack. Intelligentsia should be, thus, regarded a principal actor in Polish society.

Źródło:

Warsaw Forum of Economic Sociology; 2014, 5, 10; 69-79
2081-9633

Pojawia się w:

Warsaw Forum of Economic Sociology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Inteligenckie biografie na Białorusi. Studium przypadku

Autorzy:

Mamul, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678229.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

intelligentsia
biographies
national identity
Belarus

Opis:

Intelligentsia biographies in Belarus. A case studyDrawing on a case study from the body of empirical research which includes 30 narrative interviews conducted using Fritz Schuetze’s biographical method with male and female residents of Belarus, the author explores the process of Belarusian identity formation of a Belarusian-speaking dissenting intellectual. The case study is drawn from the author’s research into the ways in which Belarusian-speaking intellectuals (the group locating itself in opposition to the establishment by the very recourse to the literary Belarusian language of instruction and everyday life as well as other dissenting identity markers) conceptualize and hone their national identity. One can trace the path towards fully-fledged Belarusian identity which unrolls via turning points, thanks to significant others through participation in intelligentsia circles. One of the membership rules in the social world of intelligentsia is the use of the high-profile Belarusian language. The interpretive analysis is set against the backdrop of the socio-linguistic situation in contemporary Belarus with its authoritarian regime, advanced Russification, contested memory field, restrained memory work and conflicting historical and national discourses.

Źródło:

Sprawy Narodowościowe; 2013, 42
2392-2427

Pojawia się w:

Sprawy Narodowościowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Inteligencja i Zagłada. Rozpraszanie obrazu [The intelligentsia and the Holocaust. Dispersing the image]

Autorzy:

Chmielewska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/643717.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Holocaust
politics of memory
intelligentsia

Opis:

The intelligentsia and the Holocaust. Dispersing the imageThis paper in the field of cultural memory studies addresses the workings of memory, or more precisely – a politics of memory whereby the image of the intelligentsia and its role in the Holocaust vanishes from the collective consciousness. The relative visibility of peasants denouncing Jews, murdering them and plundering their property is accompanied by an invisibility of the intelligentsia and its essential role in reinforcing the exclusion and antisemitic patterns of behavior before the Holocaust which facilitated direct involvement in these events, as well as an invisibility of the intelligentsia’s own participation in the events of the Holocaust. Inteligencja i Zagłada. Rozpraszanie obrazuTekst z zakresu badań nad pamięcią kulturową dotyczy pracy pamięci, a właściwie polityki pamięci, w której ramach ze społecznej świadomości znika obraz inteligencji i jej roli podczas Zagłady. Względnej widzialności chłopskiego wydawania Żydów, ich mordowania i grabienia towarzyszy niewidzialność inteligencji i jej kluczowej roli w reprodukowaniu wykluczenia i wzorów antysemickich poprzedzających Zagładę i umożliwiających bezpośrednie zaangażowanie w wydarzenia, a także jej własnego udziału w Zagładzie.

Źródło:

Studia Litteraria et Historica; 2018, 7
2299-7571

Pojawia się w:

Studia Litteraria et Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Idea przeobrażenia świata w środowisku rosyjskiej inteligencji
The Idea of the Transformation of the World among the Russian Intelligentsia

Autorzy:

Kaźmierczyk, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/444950.pdf

Data publikacji:

2019-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

intelligentsia
Russian idea
revolution
damage

Opis:

This paper displays the birth of the Russian intelligentsia and demonstrates the differences between educated people and members of the intelligentsia. It proves that each member of the intelligentsia is educated, while not every educated person is a member of the intelligentsia. Such a person needs to be fanatically devoted to the idea of the emancipation of the people, which is followed by atheists. The paper distinguishes the Russian intelligentsia and the Polish intelligentsia. It discovers the destructiveness of the intelligentsia based on the Gnostic-Manichaean foundation. It emphasizes the anti-worldness of the secularization of religious beliefs and ideas which are averse to the world as such. It proves that the Russian idea of the world transformation is motivated by destructive desires: hatred towards life, towards existence in bodily and physical mortal life. The author of the paper proves that the response to the destructive potential of the idea of the absolute world transformation triggered the beginnings of the Russian religious rebirth – the return to the metahistorical dimension of the Russian idea.

Źródło:

Acta Neophilologica; 2019, XXI/2; 77-90
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Strój jako narzędzie propagowania mieszczańskiego habitusu – analiza artykułów Barbary Hoff w „Przekroju”
Dress as a tool for propagating the bourgeois habitus: an analysis of Barbara Hoff’s articles in the weekly “Przekrój”

Autorzy:

Załęska, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/20679000.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

moda
habitus
PRL
“Przekrój”
inteligencja
fashion
intelligentsia

Opis:

Olga Załęska analyses the content of Barbara Hoff ’s articles in the “Fashion” column in the weekly “Przekrój” in the years 1954–1969. Załęska conducted her research by taking into account the cultural, social and political context of the Polish People’s Republic, and primarily focusing on its unofficial class structure. Załęska argues that Hoff ’s publications had a significant symbolic meaning as tools of class struggle and of opposition to the ruling political power. Thus, they corresponded with the attitude of he intelligentsia whom this weekly brought closer together (as in the case of Leopold Tyrmand). In the “Fashion” column we can detect elements of the bourgeois habitus, which Hoff propagated among readers representing various social classes. Załęska analyses class aspects of Barbara Hoff 's educational message. Later statements by Hoff and members of the intelligentsia revolving around “Przekrój” ascribe a subversive potential to fashion as a way to resist the socialist system. Załęska explores this thesis, its defense made plausible by the assumption that the “resistance against the ruling power” is understood as a struggle with that power’s aesthetic and cultural aspect.

Źródło:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2022, 22, 2; SEIA.2022.22.02.01, 1-16
1506-5790
2353-9860

Pojawia się w:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Social consciousness in social democracy. In Social Democracies, how the Rise of Activists, Intellectuals, and Artists, as Three Classes, can Promote Social Consciousness

Autorzy:

Teymuri, Saed

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/514918.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury

Tematy:

Social Democracy
Artists
Activist
Intelligentsia
Social Consciousness

Opis:

Using speeches, official websites, educational websites, and books from different historians, philosophers, political theorists, and sociologists, the knowledge foundation for this essay was laid. The question of the ways of bringing social consciousness in social democratic frameworks has been the central focus of the essay. Education and democracy, were the keys to the expansion of the intelligentsia and the free activity of artists and activists. In social democracies, the freedom of speech, the social welfares, and education all allow the rise of moderate intelligentsia, activists, and artists. The intelligentsia, artists, and activists in have been the ones to bring positive change not only in the cultural ground, but also in social, political, and/or economic grounds. The rise of these classes is of central significance in increasing public awareness.

Źródło:

Amor Fati; 2015, 2; 131-152
2449-7819

Pojawia się w:

Amor Fati

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Totalne zaskoczenie inteligencji polskiej [The total astonishment of the Polish intelligentsia]

Autorzy:

Zawadzka, Anna
Tokarska-Bakir, Joanna
Matyjaszek, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/643791.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polish history
intelligentsia
Holocaust
antisemitism
feudalism
racism

Opis:

Wstęp / Editorial

Źródło:

Studia Litteraria et Historica; 2018, 7
2299-7571

Pojawia się w:

Studia Litteraria et Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

„To nie jest kwestia wyboru”. Z Aleksandrem Smolarem rozmawia Konrad Matyjaszek [“It’s not a matter of choice.” Aleksander Smolar interviewed by Konrad Matyjaszek]

Autorzy:

Matyjaszek, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/643815.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polish history
intelligentsia
1968
Holocaust
antisemitism
communism

Opis:

“It’s not a matter of choice.” Aleksander Smolar interviewed by Konrad MatyjaszekKonrad Matyjaszek’s interview with Aleksander Smolar focuses on the contemporary Polish intelligentsia, identified as a social group and a social milieu, and on this group’s self-image produced in relation to antisemitism, understood here both as a set of violence-based public activities and practices, and as an excluding prejudice that constitutes a component of the Polish culture. Aleksander Smolar discusses the history of Aneks, the Polish-language émigré socio-cultural journal, whose editor-in-chief he remained during the entire time of its activity (1973–1990). He talks about the political conditions and forms of pressure directed at the Aneks’s editorial board, composed in majority of persons forced to emigrate from Poland during the antisemitic campaign of March 1968, he also mentions the post-1968 shift of the Polish sphere of culture towards the political right and conservatism, and the rapprochement between the left-wing opposition circles and the organizations associated with the Catholic Church that was initiated in the 1970s. He also recounts reactions to the political changes expressed by his father, Grzegorz Smolar, a communist activist and an activist of the Jewish community in Poland. Afterwards, Smolar discusses the context of creation of his 1986 essay Taboo and innocence [Tabu i niewinność] and analyses the reasons for which the majority of the Polish intelligentsia chose not to undertake cultural critique directed against the antisemitic components of the Polish culture. „To nie jest kwestia wyboru”. Z Aleksandrem Smolarem rozmawia Konrad MatyjaszekPrzedmiotem rozmowy Konrada Matyjaszka z Aleksandrem Smolarem jest obraz własny współczesnej inteligencji polskiej jako grupy społecznej i środowiska, wytwarzany w odniesieniu do antysemityzmu, rozumianego zarówno jako zespół publicznych działań i praktyk przemocowych, jak również jako wykluczające uprzedzenie stanowiące element polskiej kultury. Aleksander Smolar opowiada o historii emigracyjnego czasopisma społeczno-kulturalnego „Aneks”, którego redaktorem naczelnym był przez cały czas istnienia pisma w latach 1973–1990. Mówi o uwarunkowaniach i presji, jakiej poddawana była redakcja „Aneksu”, składająca się w większości z osób zmuszonych do emigracji podczas antysemickiej kampanii Marca 1968 roku; o połączonym z kampanią marcową przesunięciu polskiego obiegu kultury w stronę prawicy i konserwatyzmu; o podjętym w latach siedemdziesiątych zbliżeniu środowisk lewicowej opozycji ze stowarzyszeniami powiązanymi z Kościołem katolickim. Aleksander Smolar relacjonuje reakcje na zachodzące przemiany polityczne, jakie dostrzegał u swojego ojca, działacza komunistycznego i zarazem działacza społeczności żydowskiej w Polsce, Grzegorza Smolara; opowiada też o kontekście powstania eseju swojego autorstwa Tabu i niewinność oraz o przyczynach, dla których przedstawiciele polskiej inteligencji nie decydowali się na pełne podjęcie krytyki antysemickich elementów kultury polskiej.

Źródło:

Studia Litteraria et Historica; 2018, 7
2299-7571

Pojawia się w:

Studia Litteraria et Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Powrót Stanisława Brzozowskiego w XXI wieku.
Return of Stanisław Brzozowski in 21st century.

Autorzy:

Kowalówka, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/528055.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

Brzozowski
polish left
Western Marxism
engaged intelligentsia

Opis:

The following article tackles the issue of adequacy and validity of Stanisław Brzozowski’s thought, especially for the contemporary Polish left. In the first part of the text, the author presents biographical information and a summary of the main points of philosopher’s concept. Then, the author discusses Brzozowski’s heritage as a current and inspirational for progressive critique – it’s revives, inter alia, culturalism, anti-traditionalism, feminism and political theology.

Źródło:

Państwo i Społeczeństwo; 2015, 1; 213-225
1643-8299
2451-0858

Pojawia się w:

Państwo i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Witaj bracie, pisać nadal trudno. Raz jeszcze o reakcji rosyjskich intelektualistów na wydarzenia 2014 roku
Hello Brother, It Is Very Difficult to Write

Autorzy:

Morawiecki, Jędrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013213.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu

Tematy:

Russia
Crimea
intelligentsia
superfluous man
war
self-stigmatization

Opis:

This article attempts to present, summarize and develop an essay Witaj bracie, pisać bardzo trudno (Hello brother, it is very difficult to write). The essay under scrutiny was devoted to the reception of changes in public discourse by Russian intellectuals after the occupation of Crimea. The following features were the most important ones: diagnosing anomie, shock, caused by an unexpected cultural change; weak presence of pro-European rhetoric in the messages of authors considered to be pro-Western (occidentalists); stigmatization of intellectuals (restoration of the category of “fifth column and traitors of the nation”), as well as their self-stigmatization (recalling the nineteenthcentury category of “superfluous man”); historical references to the times of Tsar Nicholas I and Leonid Brezhnev (no references to the Stalinist period, which will appear after 2015); replacement of the term “public opinion” with the “mass-media effect”; belief in degradation, social demoralization, which would result from the determinism of the “Russian way”; restoration of the Russian intelligentsia category. Finally, an attempt was made to present new determinants of social dynamics influencing the change in the Russian journalists’ discourse that intensified after the year 2015.

Źródło:

Academic Journal of Modern Philology; 2021, 14; 275-287
2299-7164
2353-3218

Pojawia się w:

Academic Journal of Modern Philology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Pathogenesis of the Polish Public Sphere. The Intelligentsia and Popular Unrest during and after the 1905 Revolution

Autorzy:

Śmiechowski, Kamil
Marzec, Wiktor

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1790825.pdf

Data publikacji:

2016-12-28

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Socjologiczne

Tematy:

public sphere
pathogenesis
intelligentsia
masses
the 1905 Revolution

Opis:

In this paper we analyze the nascent years of the Polish public sphere during the years before and after the 1905 Revolution. We assert that it was a moment of clash between, on the one hand, the intelligentsia and its de facto bourgeois vision of politics, and on the other a rising proletarian counter-public. The popular unrest initiated a massive upsurge of workers into the process of mass politics. As we argue, this situation shocked the elites, attached to their utopian vision of the Polish people, “enlightened” from above by the intelligentsia. Consequently, their reaction was ambivalent, if not reluctant. The intelligentsia’s attitude was growingly tainted with a conservative fear of the masses, which inhibited the development of plebeian constituencies and forms of political articulation. This posed a cornerstone for the future layering of the public sphere, leading to what we call its pathogenesis. It produced outcomes lasting for years, as well as a general contempt towards democratic demands resulting in the impossibility of collective bargaining about popular economic interests.

Źródło:

Polish Sociological Review; 2016, 196, 4; 437-458
1231-1413
2657-4276

Pojawia się w:

Polish Sociological Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Biblioteka jako przestrzeń uwewnętrzniona. O Starym gmachu Piotra Matywieckiego (rec. P. Matywiecki, Stary gmach, Warszawa 2016, seria: Biblioteka „Więzi”, t. 326)
The Library as an Interiorised Space. On Old Edifice by Piotr Matywiecki

Autorzy:

Kuczyńska-Koschany, Katarzyna
Jarzyna, Anita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682805.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

essay
Piotr Matywiecki
intelligentsia
library
esej
inteligencja
biblioteka

Opis:

The study is a multi-contextual review of the recollective essay by Piotr Matywiecki, entitled Old Edifice (Stary Gmach, Warsaw 2016). Not only do Katarzyna Kuczyńska-Koschany and Anita Jarzyna discuss the biographical dimension of the text devoted to the former premises of the Library of the University of Warsaw, where the author – a recognised poet and expert on Warsaw – worked for many years, but they also focus on another, more universal aspect of his deliberations, which tell a story about the departure of a certain intellectual generation – about an intellectual ethos and its genius loci on the map of Warsaw. At the same time, the reviewers emphasise and thematise the essential meaning of the essayistic form which favours erudite digressions and the composition of the book that is, to a great extent, subordinated to the logic of the depicted space and its spectral afterimages.
Szkic jest wielokontekstowym omówieniem wspomnieniowego eseju Piotra Matywieckiego pt. Stary gmach (Warszawa 2016). Katarzyna Kuczyńska-Koschany i Anita Jarzyna nie tylko zwracają uwagę na biograficzny wymiar tekstu poświęconego fenomenowi dawnej siedziby Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie przez lata pracował autor – rozpoznawalny współczesny poeta i varsawianista, ale również koncentrują się na innym, bardziej uniwersalnym aspekcie tych rozważań będących opowieścią o odchodzeniu pewnej formacji intelektualnej – o inteligenckim etosie i jego genius loci na mapie stolicy. Recenzentki podkreślają przy tym i tematyzują kluczowe znaczenie formy eseistycznej sprzyjającej erudycyjnym dygresjom oraz kompozycji książki w znacznej mierze podporządkowanej logice opisywanej przestrzeni i jej widmowym powidokom.

Źródło:

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2017, 6; 293-308
2299-7458
2449-8386

Pojawia się w:

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Profesor Halina Taborska w Pułtusku, czyli ostatni inteligencki „zajazd” na Mazowszu
Prof. Halina Taborska in Pułtusk, i.e. the last intelligent „stop“ in Mazovia

Autorzy:

Wojciechowski, Jan Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1926969.pdf

Data publikacji:

2021-12

Wydawca:

Związek Nauczycielstwa Polskiego

Tematy:

intelligentsia
political transformation
applied cultural studies
educational mission

Opis:

Aim: The article seeks to document an episode from the history of Prof. Halina Taborska’s many academic achievements, namely the Institute of European Culture at the Higher School of Humanities (later the Academy of Humanities) in Pułtusk, from the perspective of management sciences in the field of humanities. Methods: The article is an autoetnographic paper in which documents from the author’s private archives were analyzed. As the Deputy Director of the Institute, he was both the originator of and the witness to the events described. Results: We get a picture of a specific area of the educational practice in Mazovia in the years 1999–2006. We witness the efforts undertaken by Prof. Taborska, the Institute Director, to build a high-quality academic institution of an international reach where education was provided in the field of applied cultural studies by combining didactics with research, seminars, conferences and exhibition activities. Conclusions: An insight into a little-known fact from the history of the formation of non-state academic education outside the main educational centers in Poland after 1989. It proves it was possible to establish – in a completely new organizational environment and in the country – an institution having an international reach. It operated thanks to the efforts of a teaching personality which grew looking up to strong and intelligentsia role models.

Źródło:

Przegląd Historyczno-Oświatowy; 2021, LXIV, 3-4; 96-106
0033-2178

Pojawia się w:

Przegląd Historyczno-Oświatowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Inteligencja miasta przemysłowego XIX i początków XX wieku wobec polskiej niepodległości. Przykład miasta Łodzi
The intelligentsia of the industrial city of the 19th century and the early 20th century,in the face of Polish independence. The example of the city of Lodz

Autorzy:

Iwańska, Marzena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/687496.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

inteligencja
Łódź,
polska niepodległość
intelligentsia
Lodz
the Polish independence

Opis:

The turn of the 20th century, especially the time from the Polish Revolution of 1905 until the First World Was, is perceived in the Kingdom of Poland as a moment of searching for a new form of patriotism and Polishness by the Polish intelligentsia. It was a time of developing the national awareness and its spread from the local to the national domain. The present paper attempts to look at this search and these processes through the prism of journalistic discussions led by the Polish intelligentsia in Lodz. Apart from the intelligentsia’s postulates and reflections, the author is going to demonstrate specific signs of their activities, and cultural and social initiatives, which at the time were supposed to encourage and maintain Polishness in the city of Lodz, where the German and Jewish population played an important role (not only in terms of the economy). This historical analysis is also an attempt at determining the extent to which the intelligentsia in Lodz introduced original and innovative elements, stemming mainly from the industrial nature of the city, to the national patriotic debates.
Przełom XIX i XX wieku, a zwłaszcza okres po rewolucji 1905–1907 roku do wybuchu I wojny światowej uznawany jest w Królestwie Polskim za moment poszukiwania przez środowiska polskiej inteligencji nowej formuły patriotyzmu, polskości, za czas poszerzania świadomości narodowej, przechodzenia od jej lokalnego do ogólnonarodowego wymiaru. W proponowanym tekście podjęta zostanie próba przyjrzenia się tym poszukiwaniom i procesom przez pryzmat dyskusji publicystycznych prowadzonych przez inteligentów polskich w Łodzi. Prócz postulatów i rozważań ukazane zostaną także konkretne przejawy ich działań, inicjatywy kulturalne i społeczne mające w tamtym czasie służyć pobudzeniu i utrzymaniu polskości w mieście, gdzie znaczącą rolę (nie tylko ekonomiczną) odgrywali przedstawiciele ludności niemieckiej i żydowskiej. Celem prowadzonej analizy historycznej jest też chęć zmierzenia się z pytaniem – w jakim stopniu przedstawiciele łódzkiej inteligencji wnosili do ogólnopolskich debat patriotycznych, narodowych wątki oryginalne i nowatorskie, wynikające przede wszystkim z industrialnego charakteru miasta?

Źródło:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 51-79
2450-6796

Pojawia się w:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Z dworu ziemiańskiego na uniwersytecką katedrę. Przyczynek do genezy inteligencji polskiej
From the manor court to the university cathedral. A contribution to the genesis of the Polish intelligentsia

Autorzy:

Kita, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/687521.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

ziemiaństwo
katedra uniwersytecka
inteligencja
landowners
the university cathedral
intelligentsia

Opis:

Landowners and intelligence are two layers of Polish society that had complemented each other and played an important role in maintaining of the Polishness in the era of partitions, and seriously contributed to regaining independence in 1918. An educated landowner, or an intellectual of landowner origin, it was often difficult to define belonging to a particular social layer. After the January Uprising, publicists were writing about gentry as “country intelligentsia”, which had to play an important role in the modernization of the Polish countryside. In the light of the previous findings of historiography, it appears that indeed the landowning environment became one of the main groups of recruitment of the Polish intelligentsia in the second half of the 19th and the first half of the 20th century. An analysis of the sources of various provenance shows that one of the most important intellectual professional groups, to which were getting first sons and then daughters from the landowners families, were scientists. The main research problem is the attempt to characterize people of science, who had abandoned the mansions and decided to pursue a career at universities in Cracow, Lviv and Warsaw, and after independence, also Poznań, Vilnius and Lublin. This issue will be discussed both in the broader context of collective fates as well as selected individual biographies of Polish scholars on landed genealogy. An important selection criterion will be their simultaneous involvement in various political and social ventures.
Ziemiaństwo i inteligencja to dwie warstwy społeczeństwa polskiego, które wzajemnie się uzupełniały i odgrywały ważną rolę w utrzymaniu polskości w dobie zaborów, oraz poważnie przyczyniły się do odzyskania niepodległości w 1918 r. Wykształcony ziemianin, czy też inteligent pochodzenia ziemiańskiego, jak trudno było nieraz określić przynależność do konkretnej warstwy społecznej. Publicyści po powstaniu styczniowym pisali wręcz o ziemiaństwie jako „inteligencji wiejskiej”, która miała odegrać istotną rolę w modernizacji wsi polskiej. W świetle dotychczasowych ustaleń historiografii wynika, iż rzeczywiście środowisko ziemiańskie stało się jedną z głównych grup rekrutacji polskiej inteligencji w drugiej połowie XIX i pierwszej połowie XX w. Analiza źródeł różnej proweniencji wskazuje, iż jedną z najważniejszych inteligenckich grup zawodowych, do której trafiali najpierw synowie, a następnie i córki z rodzin ziemiańskich, byli naukowcy. Zasadniczym problemem badawczym jest próba charakterystyki ludzi nauki, którzy porzucali dwory i decydowali się na karierę w uczelniach wpierw Krakowa, Lwowa i Warszawy, a po odzyskaniu niepodległości także Poznania, Wilna i Lublina. Zagadnienie to omówione zostanie zarówno w szerszym kontekście losów zbiorowych, jak również wybranych indywidualnych biografii uczonych polskich o ziemiańskim rodowodzie. Ważnym kryterium wyboru będzie ich jednoczesne zaangażowanie w różnych przedsięwzięciach o charakterze politycznym i społecznym.

Źródło:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 101-122
2450-6796

Pojawia się w:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

How Do Local Conditions Inform Socio-Political Language? The Concept of ‘Intelligentsia’ in Łódź Press before the Mid-Twentieth Century

Autorzy:

Śmiechowski, Kamil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2131460.pdf

Data publikacji:

2021-01-19

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

intelligentsia
social structure
history of ideas
Łódź
Warsaw
Polska

Opis:

This article seeks to answer the question of whether the local conditions or determinants influence the socio-political language. Within the context of the nationwide discourse in the nineteenth-century Kingdom of Poland, an analysis follows how the concept of ‘intelligentsia’ functioned in the local press from the industrial city of Łódź. A source analysis leads to the conclusion that in the specific circumstances, of which the social mix was a constituent, certain notions of a defined meaning in the countrywide context may be interpreted in a manner divergent from the rule. As the social structure of Łódź was becoming more and more similar to that of Warsaw and other big cities, the differences in the definitions of the term ‘intelligentsia’ were gradually smoothening out.

Źródło:

Acta Poloniae Historica; 2021, 122; 135-163
0001-6829

Pojawia się w:

Acta Poloniae Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Archiwum nagrań KIK z lat 1974–2006 – opis i charakterystyka zbioru
KIK’s Archive of Audio Recordings from Years 1974–2006 – Description and Characteristics

Autorzy:

Ziembińska, Kinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1597286.pdf

Data publikacji:

2021-05-17

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

Klub Inteligencji Katolickiej
Klub Inteligencji Katolickiej w Krakowie
archiwum Klubu Inteligencji Katolickiej
archiwalne nagrania audio
Club of Catholic Intelligentsia
Club of Catholic Intelligentsia in Krakow
archive of Club of Catholic Intelligentsia
archival audio recordings

Opis:

Artykuł zawiera wyniki wstępnych badań archiwalnych nagrań audio spotkań i prelekcji organizowanych przez krakowski Klub Inteligencji Katolickiej. Badania te przeprowadzono metodami analizy ilościowej, statystycznej, treściowej i chronologicznej materiału źródłowego. Artykuł rozpoczyna się od przedstawienia rysu historycznego krakowskiego KIK-u z uwzględnieniem roli, jaką Klub odgrywał w czasach PRL-u. Kolejne części tekstu poświęcone są ogólnej charakterystyce zgromadzonych nagrań oraz ich szczegółowemu podziałowi tematycznemu na kilka kategorii (Kościół i wiara, dialog i ekumenizm, Jan Paweł II, filozofia, Polska – historia, kultura, polityka, Kraków, tematyka społeczna, „NaGłos”, wydarzenia zorganizowane, życie KIK-u, wizje przyszłości), dokonanemu przez autorkę. Głównym celem artykułu jest sformułowanie wniosków odnośnie do tematyki poruszanej na spotkaniach Klubu oraz zarysowanie dalszych, potencjalnych perspektyw badawczych.
The article contains results of preliminary research of archival audio recordings from meetings and prelections organized by Klub Inteligencji Katolickiej (KIK; Club of Catholic Intelligentsia) in Krakow. The research was conducted using methods of quantitative, statistical, content, and chronological analysis of the source material. The article begins with a description of KIK’s history focused on the role which the Club had in the times of PRL (Polish People’s Republic). The following chapters of the article are dedicated to the general characteristics of the studied recordings and their detailed thematic division into several categories (Catholic Church and faith, dialogue and ecumenism, John Paul II, philosophy, Poland’s history, culture, politics, Krakow, social issues, “NaGłos”, organized events, the life of KIK, visions of the future) based on the author’s research. The main goal of the article is to formulate conclusions based on the themes that were discussed during the Club’s meetings and pointing to further, potential research perspectives.

Źródło:

Perspektywy Kultury; 2021, 32, 1; 43-58
2081-1446
2719-8014

Pojawia się w:

Perspektywy Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

„Książka nieufności”. O Rosji Czesława Miłosza
“A Book of Distrust”. On Miłosz’s Rosja [Russia]

Autorzy:

Wedemann, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1533969.pdf

Data publikacji:

2012-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Czesław Miłosz
intelligentsia
communism
continuation school
Russian religious-philosophical renaissance

Opis:

The article is a review of an extensive, two-volume collection of Miłosz’s statements entitled Rosja. Widzenia transoceaniczne [Russia: Transoceanic Views]. The reviewer, apart from a standard presentation and evaluation of the published work, attempts to discover a deeper sense of the decision to publish, “here and now”, Miłosz’s statements on Russian issues. The collection, which rounds up previously unknown texts written between 1936 and 2004, makes it possible to understand Miłosz’s writings on Russia as a continuation of Marian Zdziechowski’s essays written between the wars, where uncompromising denunciation of the “Eastern peril” was combined with deep respect and sympathy for a Russia that was not imperial.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 20; 151-166
1233-8680
2450-4947

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

„Słowa, czyny i wartości”. Śladami inteligencji w badaniach Andrzeja Walickiego
„Words, deeds and values”: Following the intelligentsia in Andrzej Walicki’s research

Autorzy:

Abassy, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15034037.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN

Tematy:

culture
intelligentsia
Polska
Russia
A. Walicki
inteligencja
kultura
Polska
Rosja

Opis:

W artykule został podjęty namysł nad spuścizną badawczą Andrzeja Walickiego, ze szczególnym uwzględnieniem wątku inteligencji polskiej i rosyjskiej. Źródłem inspiracji dla rozważań o istocie inteligencji oraz jej współczesnych zadaniach stały się następujące zagadnienia: współzależność rozwoju intelektualnego i moralnego badacza oraz podejmowanych przez niego zagadnień, wolność jednostki w perspektywie wartości liberalnych, ideowe poszukiwania inteligencji rosyjskiej i polskiej, przesłanki do podjęcia dialogu Polski i Rosji za pośrednictwem elit intelektualnych, w oparciu o ich typologiczne podobieństwo. W świetle triady pojęć zaproponowanych przez Walickiego: „słowa – czyny – wartości” rozpatrzony został wątek sprawczej mocy słów oraz wykorzystania ich jako narzędzia tworzenia przestrzeni niezależności osobistej.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 2; 79-93
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Modernizacja kulturowa i psychologiczna jako ideologia inteligenckiej hegemonii
Cultural and psychological modernization as an ideology of the intelligentsia’s hegemony

Autorzy:

Zarycki, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/412864.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

inteligencja
kapitał kulturowy
modernizacja
innowacjonizm
intelligentsia
cultural capital
modernization
innovationism

Opis:

Tekst jest próbą krytycznego spojrzenia na szerokie spektrum współczesnych dyskursów medialnych i akademickich w Polsce, których wspólnym mianownikiem są wizje „barier kulturowych”, „mentalnych”, „historycznych” czy też „psychologicznych” przedstawianych jako główne przeszkody na drodze przyspieszenia procesu modernizacji kraju. Alternatywnie można mówić tu o wizjach, które łączy przekonanie, iż sfery kultury i psychiki są głównymi płaszczyznami, na których możliwe jest radykalne zdynamizowanie rozwoju Polski. Wizje te odnoszone są do szerszych tendencji, charakterystycznych dla dużej części polskich nauk społecznych, które określać można mianem „kulturalizacji” oraz „psychologizacji” obrazów procesów społecznych. Tendencje te łączą się z marginalizacją w wyjaśnianiu przemian społecznych czynników politycznych oraz ekonomicznych. Narastanie popularności wspomnianych wizji, które nierzadko odwołują się nawet do wyjaśnień z zakresu psychoanalizy, wiązać można w wymiarze globalnym z przemianami mechanizmów legitymizacji we współczesnym świecie zachodnim, w szczególności z rosnącym znaczeniem dyskursów indywidualizujących obrazy świata społecznego, naturalizujących relacje władzy poprzez etykę prywatnego wyboru i interesu itp. Aktywna adaptacja tych wizji w Polsce interpretowana będzie jako aspekty procesu dostosowania szeroko rozumianej inteligencji, a więc elity peryferyjnej, którą rozpatrywać można jako specyficzny substytut burżuazji bazujący na szczególnej roli kapitału kulturowego, do aktualnych struktur i natury relacji władzy w skali globalnej. Wspomniane wizje kulturowych i mentalnych barier rozwoju kraju wydają się więc wpisywać dobrze zarówno w mechanizmy naturalizacji i legitymizacji zależności Polski od zachodniego rdzenia, oraz jednocześnie dominacji elit inteligenckich i utrzymania przez nie wpływu na najbardziej dla niej newralgiczne wymiary organizacji życia społecznego.
This article attempts to develop a critical view of a wide spectrum of modern media and academic discourses in Poland, which are characterized by their common assumption of the crucial role of “cultural”, “mental”, “historical”, and “psychological barriers”, seen as key impediments on the way towards the acceleration of Poland’s development. Alternatively, one can speak in this context about visions which are characterized by a belief that these are the spheres of culture and psychology which are the most likely platforms on which radical acceleration of country’s development can be take place. These visions are related to a wider set of tendencies characteristic of a considerable part of Polish social sciences, which can be seen as the “culturalization” and “psychologization” of images of social processes. These tendencies are coupled with marginalization of interpretations of social changes in terms of their political and economic dimensions. The growing popularity of the above-mentioned visions, which even refer to psychoanalysis, may be linked in a global dimension to the evolution of mechanisms of legitimization in the modern Western world, in particular to the rising importance of discourses individualizing images of the social world and naturalizing power relations through the ethics of private interest and choice. The active adaptation of these visions in Poland is interpreted in this article as an aspect of the process of the intelligentsia’s adaptation to changing structures and power relations on the global scale, whereas intelligentsia is understood here as a kind of peripheral elite and a substitute for an absent bourgeoisie, relying on the key role of cultural capital. The above-mentioned visions of cultural and mental barriers seem to fit very well into both the mechanisms of naturalization and legitimization of Poland’s dependence on the Western core, and at the same time into the mechanism of domination of the intelligentsia elite and its persistent influence on the key dimensions of social life in Poland.

Źródło:

Przegląd Socjologiczny; 2015, 64, 2; 45-68
0033-2356

Pojawia się w:

Przegląd Socjologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Zakopane i Tatry fin de siècle. Jan Kasprowicz – podróże artysty
Fin de siècle in Zakopane and the Tatra Mountains. Jan Kasprowicz – the travels of an artist

Autorzy:

Święcicki, Klaudiusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1370611.pdf

Data publikacji:

2020-12-22

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Tatry
Zakopane
Jan Kasprowicz
podróże
inteligencja
the Tatra Mountains
travels
intelligentsia

Opis:

Artykuł omawia proces kształtowania się zainteresowania Zakopanem i kulturą Podhala w drugiej połowie XIX w. oraz na początku wieku XX. Porusza problem nabywania przez górali narodowej tożsamości. Charakteryzuje środowisko zakopiańskiej elity inteligenckiej i artystycznej. Podejmuje próbę analizy, w jaki sposób fascynacja tatrzańskim krajobrazem oraz góralską kulturą wpłynęła na ukształtowanie się jednego z mitów fundujących nowoczesną, narodową tożsamość. Jednocześnie stara się ukazać, jak artyści oddziaływali na rozwój Zakopanego jako kurortu. Pokazuje także wpływy bohemy artystycznej na przemiany kultury podhalańskich górali. W drugiej części artykułu omówiono związki poety Jana Kasprowicza z Podhalem. Przedstawiono jego peregrynacje do Zakopanego i Poronina. Na wybranym przykładzie z twórczości podjęto próbę analizy fascynacji poety Tatrami i góralską kulturą.
The article discusses the process of increased interest in Zakopane and Podhale culture in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century. Discusses the problem of highlanders acquiring national identity. Characterizes the environment of the intellectual and artistic elite of Zakopane. Attempts to analyse how fascination with the Tatra landscape and highlander culture infuenced the formation of one of the myths that fund modern national identity. Tries to show how the artists infuenced the development of Zakopane as a holiday spa. It also shows the impact of bohemia on the transformation of the culture of highlanders in the Podhale region. The second part of the article discusses the relationship of the poet Jan Kasprowicz with Podhale. His peregrinations to Zakopane and Poronin were presented. On the selected example from creativity, an attempt was made to analyse the poet’s fascination with the Tatra Mountains and highlander culture.

Źródło:

Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 309-335
2450-5854

Pojawia się w:

Galicja. Studia i materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Relacje pomiędzy metropolitą Andrzejem Szeptyckim a ukraińską inteligencją
The relationship between the Metropolitan Archbishop Andrey Sheptytsky and the Ukrainian intelligentsia

Autorzy:

Kubasik, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/450002.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Metropolitan Andrey Sheptytsky
Ivan Franko
Ukrainian intelligentsia
anticlericalism
socialism
Polish-Greek Catholics

Opis:

The Metropolitan Archbishop Andrey Sheptytsky was the head of the Greek Catholic Church in Eastern Małopolska in 1901-1946. When he assumed the duties of a bishop, he realised that work with the intelligentsia would be more difficult than with other people. However, he still wished to be their spiritual leader in their Christian life. He never wanted to set the clergy against the intelli-gentsia; he did not believe they were in opposite camps. He summoned those who declared they affiliation with the Greek Catholic Church to manifest it in their everyday living. Moreover, he op-posed those who demanded that the Greek Catholics join the Orthodox Church for the sake of na-tional unity of the Ukrainians. Many people representing the world of culture and science considered him as the most im-portant defender of the Ukrainian nation’s rights.

Źródło:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2018, 25; 312-326
1232-1575

Pojawia się w:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Rethinking the Role of the Intelligentsia Habitus in the Case of Polish Workers in the North of England

Autorzy:

Smoczyński, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1790701.pdf

Data publikacji:

2018-09-26

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Socjologiczne

Tematy:

the UK
the intelligentsia habitus
upward mobility
Polish migrants
segmented labour markets

Opis:

This article considers upward mobility of UK Polish migrant workers by introducing a Bourdieusian habitus perspective. Drawing mainly on the interview data it was inquired whether the intelligentsia habitus understood as an example of embodied or learned “social expectations” concerning the position in the social hierarchy provides Polish migrants the motivational scripts for learning and innovating in the labour market. It was found that the intelligentsia habitus can legitimize successful jobs seeking strategies of some respondents. However, this paper also notes that a significant number of analysed respondents were unable to mobilize cultural capital resources and remained in a vicious circle of long hours of monotonous factory work that has created an additional constraint complicating their learning capabilities.

Źródło:

Polish Sociological Review; 2018, 203, 3; 378-392
1231-1413
2657-4276

Pojawia się w:

Polish Sociological Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Żywot Polaka na Sachalinie w latach 80. i 90. XIX w. Przypadek Edmunda Płoskiego
The existence of a Pole in Sakhalin in the 80’s and 90’s of the 19th century. Edmund Płoski case

Autorzy:

Jaźwiński, Rafał
Łukawski, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459852.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

inteligencja
katorga
nauczyciel
Polacy
Sachalin
zesłanie
intelligentsia
torture
teacher
Poles
Sakhalin
exile

Opis:

Artykuł dotyczy pobytu polskich zesłańców politycznych na najdalej wysuniętej na wschód, azjatyckiej części Rosji w latach 80. i 90. XIX w. Życie więźniów pokazano na przykładzie Edmunda Płoskiego, jednego z przywódców partii Proletariat, który za swoją działalność polityczną został skazany na 16 lat katorgi na Sachalinie. Bazę źródłową niniejszego artykułu stanowią pozostawione przez niego, dotąd nieznane, wspomnienia z kilkuletniego pobytu na kresach imperium rosyjskiego.
The article focuses on a stay of Polish political exiles in the far East, in the Asian side of Russia in the 80’s and the 90’s of the nineteenth century. A life of Edmund Płoski, one of the leaders of the Proletariat party, is given as an example of a life led by the exile. Płoski was sentenced to 16 years of penal servitude in Sakhalin for his political actions. The source basis consists of his previously unpublished memoirs written during his stay at the edge of Russian Empire.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 328-36
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Krakowianie o wiejskich korzeniach. Podzielona tożsamość
Cracow inhabitants of rural origin. Divided identity

Autorzy:

Kurek, Halina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/475495.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

„nowa” inteligencja
wiejskie korzenie
podzielona tożsamość
“new” intelligentsia
rural origin
divided identity

Opis:

Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba opisu kształtowania się tzw. podzielonej tożsamości kulturowej w środowisku wykształconych krakowian wywodzących się ze wsi i nie odcinających się od swych wiejskich korzeni. Definiuję ją jako identyfikację jednostki z dwoma różnymi obszarami języka i kultury na skutek zmiany stałego miejsca zamieszkania. Po latach spędzonych w mieście i kryzysie tożsamości ludowej krakowianie o chłopskim rodowodzie stopniowo zaczynają dostrzegać wartość swego pochodzenia, mimo że bardziej już utożsamiają się z miejskim typem kultury. „Podzielona tożsamość” „nowej” inteligencji krakowskiej to zatem poczucie związku z dwiema kulturami: nabytą — inteligencką, ogólnopolską oraz rodzimą — ludową.
The subject of this article is the attempt to describe the way so-called divided cultural identity was shaped among educated Cracow inhabitants who originate from villages and do not repudiate their rural roots. I define the identity as a person’s identification with two different areas of language and culture, resulting from changing the place of permanent residence. After years of living in the city and the crisis of rural identity, Cracow inhabitants of rural origin start to appreciate the value of their roots although they already identify themselves more with the culture of the city. Thus, “divided identity” of the “new” Cracow intelligentsia is the sense of belonging to two cultures: the acquired one — all-Polish, characteristic of intelligentsia, and the native one — rural.

Źródło:

Socjolingwistyka; 2016, 30; 73-80
0208-6808

Pojawia się w:

Socjolingwistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

SZLACHECKO-INTELIGENCKI PUNKT WIDZENIA NA POLSKĄ EMIGRACJĘ. PRZYPADEK „KULTURY” PARYSKIEJ
THE GENTRY/INTELLIGENTSIA VIEWPOINT ON POLISH EMIGRATION. THE CASE OF AN EMIGRATION JOURNAL “KULTURA”

Autorzy:

Horolets, Anna
Bielecka-Prus, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/579480.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

EMIGRACJA
DYSKURS
„KULTURA” PARYSKA
SZLACHTA
INTELIGENCJA
EMIGRATION
DISCOURSE
“KULTURA” JOURNAL
GENTRY
INTELLIGENTSIA

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników badań nad tym, jak szlacheckointeligencki punkt widzenia przejawia się w definicjach, klasyfikacjach i ocenach emigracji, tworzonych na łamach paryskiej „Kultury” (1947–2000). Na początku zrekonstruowano na podstawie literatury historycznej i socjologicznej szlachecko-inteligencki punkt widzenia przejawiający się m.in. w stawianiu wartości duchowych ponad materialne, poczuciu misji, postrzeganiu siebie jako odmiennej grupy w ramach szerszego społeczeństwa. Następnie przedstawiono wybrane elementy szlachecko-inteligenckiego punktu widzenia na emigrację w tekstach o migracji opublikowanych w paryskiej „Kulturze”. Jest to między innymi: określanie przynależności do emigracji za pomocą wybranych kategorii pokrewieństwa, uznaniowość włączenia / wyłączenia pewnych grup na emigracji, postrzeganie emigracji właściwej (szlachecko-inteligenckiej) jako reprezentantki całej emigracji (całego narodu), podkreślanie misji i wysokiego kapitału kulturowego jako wyznaczników przynależności do emigracji właściwej, a także postrzegania wartości materialnych jako przyziemnych i bogacenia się jako nagannego. W końcowej części artykułu, odwołując się do wyników badań nad dyskursem migracyjnym prowadzonych przez innych analityków, pokazano, na ile punkt widzenia inteligencko-szlachecki jest wciąż obecny w dyskursie publicznym o polskiej migracji.
The article presents the results of the research on how the gentry/intelligentsia viewpoint manifests itself in the definitions, classifications and evaluations of emigration that appeared in one of the major Polish emigration journals “Kultura” (published in Paris in 1947–2000). First the gentry/intelligentsia viewpoint is reconstructed on the basis of historical and sociological literature. Both viewpoints share several defining features such as holding spiritual values in higher esteem than material ones, a sense that these groups have to fulfill a mission, and the feeling of distinction between them and the rest of the society, to name a few. In the following part of the article the selected elements of the gentry/ intelligentsia viewpoint on emigration in the texts about emigration published in “Kultura” are presented. These include: the frequent use of a particular type of kinship categories, the arbitrariness of excluding/including certain groups from/in Polish diaspora, the perception of a selected part of the diaspora as rightful representatives of all emigrants (and the whole nation), the emphasis placed on a mission and high cultural capital as the indicators of proper diaspora, as well as perception of material values as vulgar and of getting rich as immoral. In the final part of the article, referring to the research results of other scholars who studied migration discourse, it is demonstrated that the gentry/intelligentsia viewpoint has still a significant presence in the public discourse on Polish migration.

Źródło:

Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2016, 42, 4 (162); 97-122
2081-4488
2544-4972

Pojawia się w:

Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

The Jewish Question in Wiadomości Literackie (1924–1939)

Autorzy:

Kruszniewska, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/638498.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Wiadomości Literackie [“Literary News”]
Polish intelligentsia
Polish literary life
The Jewish question

Opis:

Being one of the leading cultural and literary periodicals, Wiadomości Literackie [“Literary News”] played an important role in shaping the literary tastes of members of the Polish intelligentsia, and was a peculiar institution in literary life itself. The primary goal assumed by the journal was to elevate the level of Polish culture and literature and to present the most recent phenomena of European culture to its readers. Starting from the first issue published on January 6, 1924, the weekly declared war on any phenomena that its editors considered parochial. It would have certain, significant consequences in the future, especially in relation to the Jewish issues presented by the periodical. The publisher’s brochure announcing the first issue of the periodical was published in December 1923, and contained an outline of Wiadomości Literackie. The weekly was addressed to a wide readership, which was meant to trigger free discussion on matters of Polish literary life, lead to its growth and stimulate the newborn movements in art. The periodical was meant to present reliable information and objective evaluation of various phenomena.

Źródło:

Scripta Judaica Cracoviensia; 2011, 9; 137-158
2084-3925

Pojawia się w:

Scripta Judaica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Inteligent przybrany i odrzucony
Fictive and Rejected Intellectual

Autorzy:

Turkowski, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2053498.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Mieczysław F. Rakowski
Michał Przeperski
elites
intelligentsia
Polish People's Republic
elity
inteligencja
PRL

Opis:

Turkowski refers to Michał Przeperski’s much-read biography of Mieczysław F. Rakowski, which constitutes interesting literature not only for those interested in the political history of the Polish People’s Republic, but also for those researching social processes in post-war Poland. In particular, Turkowski ascertains that one can discover numerous valuable observations concerning the issue of social advancement in this biography, observations that question the durability of the heritage of the system of real socialism in this respect.

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2021, 65, 4; 173-182
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

„Notaty pamiętnikowe” Antoniego Łazarowicza (1819-1905) – świadectwo Polaka w „rosyjskim mundurze”

Autorzy:

Korybut-Marciniak, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1374300.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Diaries of the 19th-centurys
Vilnius
officials
literature
Polish intelligentsia under partition

Opis:

Memoirs “Notaty pamiętnikowe” of Antoni Łazarowicz (1819-1905), preserved in the manuscript in the Lithuanian Library of the Academy of Sciences Wróblewscy in Vilnius constitute a unique document. Their author, a civil servant in Vilnius, discovers his true attitude to the tsarist authorities in his diary. This interesting source shows the other face of a tsar official. It is also a valuable account of the living conditions of Borderland Intelligence in the 19th century.

Źródło:

Przegląd Wschodnioeuropejski; 2020, XI, 1; 83-93
2081-1128

Pojawia się w:

Przegląd Wschodnioeuropejski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

W poszukiwaniu sposobów do życia – uwarunkowania społeczno-polityczne kresowej inteligencji urzędniczej w XIX stuleciu. Przypadek Stanisława Dolińskiego
In search of the „ways to live” – socio-political determinants of borderland intelligence in the nineteenth century. The case of Stanisław Doliński

Autorzy:

Korybut-Marciniak, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/687513.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

urzędnicy
XIX wiek
Wilno
szlachta
inteligencja
officials
19th century
Vilnius
nobility
intelligentsia

Opis:

The forming social group – the intelligentsia of Lithuanian-Belarussian lands came from impoverished nobility. The article discusses the legal, social and political conditions, in which the official intelligentsia constituted itself. It shows the determinants of its development and the motives for choosing careers in the Russian administration. He analyzes the social composition of individual administrative officials before the outbreak of the January Uprising. He also cites an example of an official biography of the impoverished nobleman Stanisław Doliński.
Formująca się grupa społeczna – inteligencja ziem litewsko-białoruskich wywodziła się ze zubożałej szlachty. Artykuł dotyczy warunków prawnych, społecznych i politycznych, w  jakich inteligencja urzędnicza się konstytuowała. Ukazuje uwarunkowania jej rozwoju oraz motywy wyboru karier w administracji rosyjskiej. Analizuje skład społeczny poszczególnych urzędów administracyjnych przed wybuchem powstania styczniowego. Przytacza też przykład urzędniczej biografii zubożałego szlachcica Stanisława Dolińskiego.

Źródło:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 123-140
2450-6796

Pojawia się w:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Idea państwa w świadomości młodych inteligenckich elit
The Idea of the State in the Consciousness of the Young Polish Intelligentsia Elites

Autorzy:

Kulas, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/427245.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

państwo
inteligencja
etos
elity
ocena transformacji
state
intelligentsia
ethos
elites
evaluation of transformation

Opis:

Celem tego artykułu jest przedstawienie oraz analiza wyobrażeń młodych polskich elit intelektualnych na temat państwa. W artykule omówiono historyczny kontekst relacji między inteligencją a państwem, ze zwróceniem uwagi na związane z tym ambiwalencje. Autor stawia tezę, że młode elity inteligenckie są przekonane o półperyferyjnym położeniu Polski, zarazem ich przedstawiciele artykułują potrzebę istnienia aktywnego, inkluzywnego państwa, którego – ich zdaniem – nie udało się zbudować po 1989 roku. Chociaż zauważalny kierunek myślenia podkreślający znaczenie państwa ma ponadpokoleniowy charakter, to wyraźnie zaznacza się wśród młodszych generacji. Praca ma charakter empiryczny. Podstawę analizy stanowi kilkadziesiąt wywiadów pogłębionych z przedstawicielami młodych inteligenckich elit. Nawiązuje ona do historyczno-socjologicznych refleksji nad świadomością polskiej inteligencji.
The main aim of the article is to present and analyze the ideas of young Polish intellectual elites about the state. The article discusses the historical context of the relationship between intelligentsia and the state. I also pay attention to the related ambivalences. I argue that young intellectual elites are convinced of the semi-peripheral position of Poland. Simultaneously, their representatives speak for an active, inclusive state that, in their opinion, had not been built after 1989. Although the noticeable way of thinking that emphasizes the importance of the state is shared across generations, it is markedly present among younger generations. The basis of the presented analysis is several dozen in-depth interviews with representatives of young intellectual elites. The article contributes to historical and sociological studies on the consciousness of Polish intelligentsia.

Źródło:

Studia Socjologiczne; 2018, 1(228); 65-98
0039-3371

Pojawia się w:

Studia Socjologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Reality as a feeling – a feeling as reality. On the film by Joseph Cedar, Footnote

Autorzy:

Hendrykowski, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/923274.pdf

Data publikacji:

2019-06-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

intelligentsia
tradition
personality
science
culture
contemporary life
narration
narrative
Talmud
message
memory
identity

Opis:

This analytical study by Marek Hendrykowski is an attempt to re-read one of the most valuable contemporary films of Israeli production, Footnote, written and directed by Joseph Cedar. The author paid particular attention to the specific way of conducting a seemingly dependent narration, skillfully combining the image of external reality with the sphere of thought and the feelings of the main character.

Źródło:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2019, 25, 34; 59-68
1731-450X

Pojawia się w:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Teoria edukacji Floriana Bochwica. Szkic z zakresu historii kultury
Florian Bochwics Theory of Education from the Perspective of History of Culture

Autorzy:

Puchta, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459661.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

Florian Bochwic
Bronisław Trentowski
Sarmatyzm
konserwatyzm
tradycjonalizm
inteligencja
prowincjonalna
Sarmatism
conservatism
traditionalism
provincial intelligentsia

Opis:

W artykule referuję poglądy na edukację Floriana Bochwica, mało znanego polskiego filozofa żyjącego w XIX w.. Właściwa edukacja opierać się miała według niego nie tylko na zdobywaniu wiedzy i umiejętności, ale przede wszystkim na moralnym doskonaleniu jednostki, której celem jest bycie pożyteczną dla społeczeństwa oraz życie podług wartości religijnych. Kulturową tożsamość F. Bochwica wyznaczała jego pozycja społeczna – z jednej strony był on kontynuatorem tradycji sarmackiej, z drugiej – przedstawicielem polskiej inteligencji prowincjonalnej.
Paper concentrates on reconstruction of pedagogical views of Florian Bochwic, a li le-known Polish philosopher of the 19th century. Proper education, according to him, should consist not only in obtaining knowledge and practical skills, but above all in moral education of a person. The aim of an individual is to be useful to the society, as well as to conduct his or her life according to religious values. Cultural identity of F. Bochwic is characterized by his social status. On one hand he was a continuator of Sarmatism, on the other he was a representant of Polish provincial intelligentsia.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 23-28
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Inteligencja polska w służbie państwowej II Rzeczypospolitej (zarys problematyki)
Polish intelligentsia in the state service of the Second Polish Republic (outline of the problem)

Autorzy:

Litwiński, Robert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/687518.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

inteligencja
„państwowa służba cywilna”
Druga Rzeczpospolita
intelligentsia
“state civil service”
the Second Polish Republic

Opis:

Polish intelligentsia shaped over the nineteenth century was to fulfill various tasks. One of the most important was the “state service”, implemented, among others, by working on stateowned posts. The euphoria of the independence regained in 1918 accompanied the concern for the proper organizationof a state that did not even have a nationwide government, and several political centers pretended to be in power. The country was destroyed and famished, and the borders had to be marked out by armed forces, despite the fact that there was actually no uniform army. There was no administrative apparatus that would turn economic and social-political life into peaceful work. It is not surprising that the Polish intelligentsia had an important role to play in this case, and the functioning of the state depended primarily on the number and quality of personnel it could have at its disposal. It should be noted that certainly the process of building the state and creating its apparatus have activated a fairly wide circle of professionals and activists among the intelligentsia, who did even titanic work in the difficult conditions of the interwar period, which was visible in the reconstruction and organization of the new Polish state and ensuring conditions for peaceful existence.
Inteligencja polska ukształtowana na przestrzeni XIX w. miała spełniać różnorodne zadania. Jednym z najważniejszych była „służba państwowa”, realizowana między innymi poprzez pracę na państwowych etatach. Euforii z odzyskanej w 1918 r. niepodległości towarzyszyła troska o odpowiednie zorganizowanie państwa, które nie miało nawet ogólnopolskiego rządu, a kilka ośrodków politycznych pretendowało do władzy. Kraj był zniszczony i wygłodzony, a do tego granice trzeba było wytyczać drogą zbrojną, pomimo tego, że właściwie nie było jednolitej armii. Brakowało aparatu administracyjnego, który przestawiłby życie gospodarcze i społeczno-polityczne na pracę pokojową. Nic dziwnego, że polska inteligencja miała w tym przypadku do odegrania istotną rolę, a funkcjonowanie państwa zależało przede wszystkim od liczebności i jakości kadr, jakimi mogło dysponować. Należy zaznaczyć, że z pewnością proces budowy państwa oraz tworzenie jego aparatu zaktywizowały do działania dość szerokie grono fachowców i działaczy wśród inteligencji, którzy wykonywali tytaniczną wręcz pracę, w trudnych przecież warunkach dwudziestolecia międzywojennego, co było widoczne w odbudowie i organizacji nowego państwa polskiego oraz zapewnieniu warunków do pokojowej egzystencji.

Źródło:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 81-99
2450-6796

Pojawia się w:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Sen o Polsce. Nadzieje i rozczarowania polskiej inteligencji
Dreaming of Poland. The Hopes and the Disillusionment of Polish Intelligentsia

Autorzy:

Nałęcz, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/505014.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

Polska
inteligencja
niepodległość
tradycje rodzinne
Henryk Kapiszewski
Andrzej Kapiszewski
Polska
intelligentsia
independence
family traditions

Opis:

Artykuł omawia rolę odegraną przez inteligencję w dziejach Polski XX wieku. Czyni to na przykładzie historii rodziny Kapiszewskich, szczególnie Henryka (1899–1964) i Andrzeja (1948–2007). Przedstawia krzepnięcie inteligencji jako warstwy i przejmowanie przez nią narodowego przywództwa. Śledzi inteligencką misję, w tym działania zmierzające do odbudowania niepodległości Polski i umocnienia suwerenności w latach 1918–1939. Wskazuje na podobieństwo postaw przed 1918 r. i po 1945 r., w czym ważną rolę odegrały tradycje rodzinne.
The article investigates the role of the intelligentsia in the history of Poland in the 20th century, as exemplifi ed by the history of the Kapiszewski family, specifi cally Henryk (1899–1964) and Andrzej (1948–2007). Issues analyzed include the establishment of the intelligentsia as a social class and its infl uence on the nation. The evolution of the goals of the intelligentsia is scrutinized – fi rst to regain Poland’s independence before 1918, then to strengthen the state’s sovereignty between 1918 and 1939. Similarities between the stances represented by the intelligentsia before 1918 and after 1945 are noted, including the importance of those stances being shaped by family traditions.

Źródło:

Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2017, 3; 11-19
1733-2680
2451-0610

Pojawia się w:

Krakowskie Studia Międzynarodowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Andrzej Walicki jako badacz i krytyk inteligencji
Andrzej Walicki as an expert on and a critic of the intelligentsia

Autorzy:

Przeciszewska, Maria M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15042983.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN

Tematy:

intelligentsia
liberalism
modernisation
political transformation
social emancipation
emancypacja społeczna
inteligencja
liberalizm
modernizacja
transformacja ustrojowa

Opis:

Celem artykułu jest przedstawienie poglądów Andrzeja Walickiego na temat dziedzictwa rosyjskiej i polskiej inteligencji. Zainteresowanie dziejami tej grupy społecznej wynikało dla polskiego badacza nie tylko z potrzeby empatycznego zrozumienia jej światopoglądu (czy raczej licznych światopoglądów), lecz przede wszystkim z dążenia do własnego samookreślenia i zarysowania programu życiowego. Za główną zasługę inteligencji rosyjskiej uznawał on etos poświęcenia dla warstw niższych i konieczność „odkupienia” historycznych win warstw uprzywilejowanych. Natomiast główną zasługą inteligencji polskiej był, jego zdaniem, wysiłek włączenia ludu do nowoczesnej wspólnoty politycznej, jaką stanowił obywatelsko rozumiany naród. Zdaniem Walickiego, przełom ustrojowy po 1989 roku, wraz z „terapią szokową”, popieraną niestety przez większość inteligencji w Polsce, oznaczał dla wielu ludzi wywodzących się z klasy robotniczej realną pauperyzację i utratę stabilności życiowej. Konieczność powrotu do tradycyjnych etosów inteligenckich była i jest zatem jedynym sposobem przywrócenia warstwie wykształconej poczucia odpowiedzialności za warstwy niższe i sprawczości w kształtowaniu stosunków społecznych.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2021, 2; 63-78
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Ukrainian Language in Educational Institutions of the USSR: 1960s–1970s

Autorzy:

Kindrachuk, Nadia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28411119.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

Ukrainian language
educational institutions
educational space
Ukrainian intelligentsia
opposition
totalitarian regime
Soviet power
Russification
denationalization

Opis:

This article examines the position of the Ukrainian language in educational institutions of the USSR during the 60s and 70s of the twentieth century. It is shown that the Soviet government actively implemented the policy of Russification, the aim of which was the complete destruction of the national-educational space of Ukrainians. Numerous decisions and resolutions of the country’s top party leadership have laid a solid foundation for the introduction of Russian as the language of interethnic communication. In the field of education, the ideologues of communism tried to shift the emphasis from the national characteristics of Ukrainians to the “common” for all – the Soviet ones. Oppression of the native language has caused alarm among the Ukrainian public. Realizing that the Ukrainian language is the basis for the preservation and development of the Ukrainian nation, the Ukrainian intelligentsia led the movement to protect it. Disagreeing with Russification, Ukrainians used all possible forms of protest against it at the time. It came to the formation of open opposition to Khrushchev’s educational reform. Many letters were received by various levels of government, newspapers, and magazines from various publishers, whose authors were concerned about the unequal position of the Russian and Ukrainian languages and expressed their indignation at the functioning of a large number of Russian-language educational institutions. Ukrainians were encouraged to spread the Ukrainian language and take care of its further development, thus seeking to preserve their own national identity. And the Ukrainian language continued to live and develop in the thick of the masses.

Źródło:

Historia i Polityka; 2022, 42 (49); 151-162
1899-5160
2391-7652

Pojawia się w:

Historia i Polityka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Polska postkolonialność w krzywym (?) zwierciadle publicystyki Rafała Ziemkiewicza
Polish Postcoloniality in a Distorting (?) Mirror the Journalism of Rafał Ziemkiewicz

Autorzy:

Nakoneczny, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1179577.pdf

Data publikacji:

2015-12-02

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Polska
Rafał Ziemkiewicz
intelligentsia
grange
new society
postcolonialism
Polska
inteligencja
folwark szlachecki
nowe społeczeństwo
postkolonializm

Opis:

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu polskiej postkolonialności w ujęciu Rafała Ziemkiewicza, jednego z najbardziej wpływowych polskich pisarzy i publicystów średniego pokolenia. Ziemkiewicz uważa, że struktura społeczna i mentalność współczesnych Polaków, zostały w całości określone przez zmiany, jakie spowodowała II Wojna Światowa i komunizm. Społeczeństwo, jakie się wskutek tych zmian wyłoniło jest tworem historycznie zupełnie nowym. Tym, co łączy je z przeszłością jest jedynie dziedzictwo folwarku pańszczyźnianego i zależności kolonialnej od mocarstw ościennych. Szansę w przezwyciężeniu tego dziedzictwa upatruje Ziemkiewicz w budowie społeczeństwa obywatelskiego, nawiązującego do tradycji pracy organicznej i narodowej demokracji. Ziemkiewicz rezygnuje z charakterystycznego dla polskiej inteligencji oglądu rzeczywistości przez pryzmat ideologii. Znacznie bliższa jest mu tradycja anglosaskiego konserwatyzmu i republikanizmu, oparta na wolności, poszanowaniu tradycji i kompromisie. Autor artykułu próbuje pokazać myśl Ziemkiewicza wolną od stereotypowych zniekształceń, a jednocześnie ukierunkowaną na uwalnianie polskiej tożsamości od brzemienia mentalności kolonialnej.
The article is devoted to the problem of Polish postcoloniality in terms of Rafał Ziemkiewicz, one of the most influential Polish writers and journalists of the middle generation. Ziemkiewicz believes that the social structure and mentality of contemporary Poles have been entirely determined by the Second World War and communism. The society, which appeared as a result, is something completely new in history. What unites this society with the past is only a heritage of feudal and colonial dependency. Ziemkiewicz believes that the opportunity to overcome this heritage gives reference to the tradition of organic work and national democracy. He resigns from the characteristic of the Polish intelligentsia overview of reality through the prism of ideology. He is much closer to the tradition of the Anglo-Saxon conservatism and re-publicanism, based on the ideals of freedom, respect for tradition and compromise. The author of the article tries to show the thought of Ziemkiewicz free from stereotypical images and aimed at helping Polish identity to eliminate the colonial mentality.

Źródło:

Porównania; 2015, 16; 165-184
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Establishment and Activity of Petrograd Commission on Improving the Welfare of Scientists in the 1920s

Autorzy:

Didenko, Kateryna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1931497.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

the Soviet authorities
scientific intelligentsia
Petrograd
PetroCIWS
academic ration
the House of Scientists
financial assistance

Opis:

The article shows the process of formation of Soviet scientists’ social status and the relationship between the scientific intelligentsia and the authorities. It studies the creation and activity of the Petrograd Commission on the Improvement of the Welfare of Scientists (PCIWS) in the 1920s, which has been subordinated and financed by the People’s Commissariat of Education of the RSFSR and has had its information press agency. It is established that the Soviet authorities, liquidating the bourgeoisie, have added to its number all the free professions of intellectual labor, including scientists. Petrograd Commission on the Improvement of the Welfare of Scientists (PetroCIWS) has served as a liaison between the authorities and the scientists, and its activities reflect the process of formation of these relations. The main task of PetroCIWS has been to support scientists, writers, artists, and their families who had financial difficulties. The commission has managed to provide scholars with academic rations and to assist in solving their problems of material standards and living conditions. It is proved that an important achievement of PetroCIWS has become the creation of the House of Scientists, its various forms of work have been analyzed. Owing to the organization and activities of the House of Scientists, Petrograd scientists have been able to implement interdisciplinary contacts and meet their cultural needs. Coverage of Petrograd House of Scientists activities has demonstrated the experience of cultural and civic self-organization of the scientific community.

Źródło:

Krakowskie Studia Małopolskie; 2020, 4(28); 85-100
1643-6911

Pojawia się w:

Krakowskie Studia Małopolskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

The Socialist Project for a new Intelligentsia and its Limits. Academic Careers in the Polish Post-war University: a Biographical Perspective

Autorzy:

Zysiak, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/623260.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

university
intelligentsia
post-war Poland
biography
socialist modernization
uniwersytet
inteligencja
Polska powojenna
biografia
socjalistyczna modernizacja

Opis:

Socjalistyczny projekt nowej inteligencji i jego granice. Kariery akademickie na powojennym uniwersytecie w Polsce: perspektywa biograficzna.

Źródło:

Przegląd Socjologii Jakościowej; 2015, 11, 3; 90-108
1733-8069

Pojawia się w:

Przegląd Socjologii Jakościowej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Whose crisis? Russian Intelligentsia and the Ukrainian Question - Coming to Terms

Autorzy:

Riabchuk, Mykola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1182396.pdf

Data publikacji:

2014-12-02

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Crisis
Russian intelligentsia
Ukrainian question
Putin’s propaganda
kryzys
rosyjska inteligencja
kwestia ukraińska
postkolonializm
putinowska propaganda

Opis:

The ongoing Russo-Ukrainian war euphemistically defined as the “Ukrainian crisis”, brought to the fore, once again, a striking inability of the Russian cultured and educated stratum to come to terms with Ukraine’s cultural distinctness and political sovereignty, and to withstand soberly the unscrupulous propaganda of the Kremlin regime. The paper examines reaction of Russian intelligentsia to what they perceive as the “Ukrainian crisis” and searches for historicaland cultural roots of what is in fact a profound crisis of Russian identity and nationhood.
Trwająca rosyjsko-ukraińska wojna, określana eufemistycznie jako „ukraiński kryzys”, uwyraźniłapo raz kolejny fatalną niezdolność rosyjskiej warstwy ludzi wykształconych do pogodzenia się z ukraińską odrębnością kulturalną i polityczną. Jak pokazuje przedstawiona tutaj analiza, zdecydowana większość wykształconych Rosjan bezwładnie ulega pozbawionej skrupułów propagandzie Kremla, wspierając entuzjastycznie jego agresywną politykę wobec sąsiadów. Esej wyjaśnia historyczne i kulturalne źródła tego zjawiska, sugerując, że tak zwany „ukraiński kryzys” jest w istocie przejawem i dramatycznym skutkiem coraz ostrzejszego kryzysu rosyjskiej tożsamości.

Źródło:

Porównania; 2014, 15; 199-208
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Zaangażowanie kobiet w problemy społeczne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce na wybranych przykładach
Womens involvement in social problems in the interwar period in Poland on selected examples

Autorzy:

Skotnicka-Palka, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340745.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

women
Second Polish Republic
social history
Polish intelligentsia
kobiety
Druga Rzeczpospolita Polska
historia społeczna
inteligencja polska

Opis:

W artykule zaprezentowano sylwetki i działalność kilku wybranych kobiet, aktywistek społecznych z dwudziestolecia międzywojennego. Wywodziły się one z różnych środowisk, działały na wielu polach, kierowały swą pomoc do rozmaitych grup osób. Wszystkie łączyła praca wykonywana w poczuciu obowiązku, a nawet misji wobec potrzebujących. Ich możliwości działania były różne. Michalina Mościcka i Aleksandra Piłsudska były żonami polityków. Obie pracowały społecznie, zanim ich mężowie zrobili kariery polityczne, jak też w trakcie pełnienia przez nich funkcji publicznych. Olga Małkowska z Drahonowskich uczestniczyła w tworzeniu skautingu na ziemiach polskich, promowała ideę harcerską w społeczeństwie, a jednocześnie dostrzegała problemy, z którymi zmagali się Polacy tuż po odzyskaniu przez kraj niepodległości. Angażowała się społecznie, m.in. otaczając opieką niezamożne dzieci. Dr Justyna Budzińska-Tylicka była lekarką, pionierką propagowania higieny i zdrowia kobiecego. Dostrzegła problemy najuboższych kobiet związane z kwestią planowania rodziny, co skłoniło ją do zaangażowania się w działalność społeczną i oświatową w środowiskach wiejskich i robotniczych. Na tym polu aktywna była również pisarka Irena Krzywicka. Zofia Solarzowa potrzebę działalności na niwie społecznej wyniosła z domu. Wzorując się na aktywności swoich przybranych rodziców, czuła potrzebę kontynuowania ich pracy, angażując się na rzecz ruchu spółdzielczego, wychowując w ten sposób przyszłych działaczy społecznych. Ich aktywność można potraktować jako nową formę patriotyzmu, nie poprzez walkę zbrojną, ale przez szeroko pojętą pracę mającą na celu wzmocnienie odrodzonego po 123 latach niewoli państwa polskiego.
The article presents the profiles and activities of a few selected women, social activists from the interwar period in Poland. They came from various backgrounds, they were active in many fields, but also offered and directed their help to various groups of people. They were all connected by their work done out of sense of duty and even understood as a mission towards people who were in need. Their possibilities were different. Michalina Mościcka and Aleksandra Piłsudska were the wives of notable politicians. They both acted as community workers before their husbands ’political careers took off, and likewise while they were in public office. Olga Małkowska from the Drahonowski family participated in the establishment of the scouting movement in Poland, promoted its spread in society, and at the same time saw and reacted to problems that Poles faced right after the state regained independence. She was socially involved, inter alia, in taking care of poor children. Dr. Justyna Budzyńska-Tylicka was a doctor, a pioneer in promoting women’s hygiene and health. She noticed the problems of the poorest women related to the issue of family planning, which led her to engage in social and educational activities in rural and working-class communities. The writer Irena Krzywicka was also active in this field. Zofia Solarzowa, on the other hand, took the work in the social field from home. Following the example of the activities of her adoptive parents, she felt the need to continue their work, engaging in the cooperative movement, thus educating future social activists. The activities of all these women could be treated as a new form of patriotism, meant not through armed, military struggle, but through broadly understood work aimed at strengthening the Polish state, reborn after 123 years of captivity.

Źródło:

UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 80-101
2543-8379

Pojawia się w:

UR Journal of Humanities and Social Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Regionalne osobliwości postrzegania i podtrzymywania tradycji postszlacheckich przez studentów polskich
Regional peculiarities in the functioning and perception ofold noble traditions among Polish students

Autorzy:

Jerzyński, Tomasz
Smoczyński, Rafał
Zarycki, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/414594.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)

Tematy:

szlachta
arystokracja
ziemiaństwo
inteligencja
kapitał kulturowy
kapitał społeczny
nobility
aristocracy
landowners
intelligentsia
cultural capital
social capital

Opis:

Artykuł podejmuje próbę wstępnej analizy natężenia i regionalnego zróżnicowania funkcjonowania tradycji szlacheckich oraz społecznego ich odbioru. Został oparty o badania ankietowe przeprowadzone na reprezentatywnych grupach studentów aglomeracji krakowskiej, poznańskiej i warszawskiej. Badania miały odpowiedzieć na pytanie, jaka jest liczebność środowisk uważających się za bezpośrednich spadkobierców elit ziemiańskich i arystokratycznych w głównych miastach Polski, a także, jaki jest odbiór społeczny tych środowisk. Jak udało się ustalić, ich obecność wydaje się być największa w stolicy, co może być interpretowane jako wynik paradoksalny, jeśli weźmie się pod uwagę obraz Warszawy jako najbardziej otwartego miasta w Polsce, dającego szczególne szanse na awans społeczny. Artykuł proponuje dwie interpretacje tego zjawiska, wiążąc je z rolą kapitału kulturowego w dawnym zaborze rosyjskim i integracją środowisk postziemiańskich i arystokratycznych z elitą inteligencką.
The paper attempts to analyze the intensity and regional differentiation of uses of the noble heritage and its social reception. It is based on a survey conducted on representative groups of students in the Kraków, Poznań, and Warsaw urban areas. The key question of the study was the scale and reception of the milieu of the direct heirs of the landowning and aristocratic elites in the three main Polish cities. The results point to the largest presence of that group in Warsaw, which may be seen as a paradoxical finding given the image of Warsaw as the most socially open city, with the highest rate of social advance based on meritocratic principles. The paper proposes two interpretations of that phenomenon, in particular one based on the crucial role of the cultural capital in the former Russian zone of the 19th-century Poland. It is also related to the fact that the results point to successful integration of the old feudal elites in the modern intelligentsia elite.

Źródło:

Studia Regionalne i Lokalne; 2016, 1(63); 129-154
1509-4995

Pojawia się w:

Studia Regionalne i Lokalne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Towarzystwo Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza we Lwowie (1898–1914)
Adam Mickiewicz Memorial Folk University in Lviv (1898–1914)

Autorzy:

Rędziński, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/564625.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Lwów, andragogika, oświata robotnicza, partie robotnicze, inteligencja demokratyczna.
Lviv, andragogy, workers’ education, workers’ parties, democratic intelligentsia.

Opis:

Studenci Uniwersytetu Lwowskiego oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1898 r. zaproponowali powołanie Uniwersytetu Ludowego im. Adama Mickiewicza – wieszcza narodu polskiego – z okazji 100. rocznicy jego urodzin. Uniwersytet rozpoczął działalność we Lwowie, wkrótce powstały jego oddziały w Krakowie, Jarosławiu, Tarnowie, Nowym Sączu, Stryju, Samborze, Przemyślu, Rzeszowie, Jaśle i Chrzanowie. Mimo przeszkód, głównie ze strony konserwatywnych kół rządzących w Galicji, Uniwersytet Ludowy zdołał rozwinąć różnorodną działalność na skalę masową. W pierwszych dwóch latach istnienia urządził 638 odczytów w 33 miejscowościach Galicji, w których uczestniczyło około 90 tysięcy słuchaczy. W latach 1900–1904 przeprowadzono 1000 odczytów dla blisko 155 tysięcy słuchaczy. Oprócz odczytów popularnonaukowych organizowano kursy zawodowe, imprezy artystyczne, wycieczki, kursy dla analfabetów, wieczory literackie, m.in. z Marią Konopnicką, Andrzejem Strugiem, Stefanem Żeromskim, Gabrielą Zapolską i Władysławem Gumplowiczem. Uniwersytet dużo uwagi poświęcał przybliżeniu robotnikom kultury muzycznej i teatralnej. Organizowano wycieczki do muzeów, galerii sztuki, fabryk i krajoznawcze. Rozmach i wielostronność prac Uniwersytetu Ludowego im. A. Mickiewicza plasują go na czołowym miejscu wśród instytucji oświatowych na ziemiach polskich przed odzyskaniem niepodległości w 1918 r
In the year 1898, the students of University of Lviv, and also those of Jagiellonian University, proposed Adam Mickiewicz Memorial Folk University to be established to commemorate the one hundredth anniversary of the birth of Adam Mickiewicz, one of the Three Polish Bards. The University commenced its activity in Lviv, and it was before long that the branches of it in Cracow, Yaroslav, Tarnów, Nowy Sącz, Stryi, Sambor, Przemyśl, Rzeszow, Jasło and Chrzanow were opened. Regardless of obstacles, principally caused by the conservative circles ruling Galicia, Adam Mickiewicz Memorial Folk University managed to develop diversified activity on a mass scale. In the first two years of its existence, it organized 638 talks, which were attended by the audiences totalling approximately 90 thousand, and held in 33 villages, towns and cities in Galicia. In the years 1900–1904, 1000 talks were conducted for the audiences of nearly 155 thousand in total. Apart from talks in the realm of popular science, vocational courses, artistic events and excursions were organized; there were courses for the illiterate, and literary soirées with, among others, Maria Konopnicka, Andrzej Strug, Stefan Żeromski, Gabriela Zapolska and Władysław Gumplowicz. A lot of effort was devoted by University to making workers acquainted with culture within the scope of music and theatre. Excursions to museums, art galleries, factories and sightseeing trips were organised. The momentum and multifaceted profile of the activity of Adam Mickiewicz Memorial Folk University make it the leader amongst educational institutions on Polish land in the period preceding regaining independence in the year 1918.

Źródło:

Kultura – Przemiany – Edukacja; 2019, 7; 13-26
2300-9888
2544-1205

Pojawia się w:

Kultura – Przemiany – Edukacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

„Jak kropla na kamień...”. Lokalna działalność rodziny Tarczyńskich jako przykład pracy na rzecz niepodległości Polski
„Like a drop falling on a stone...”. Local activity of the Tarczynski family as an example of work for the independence of Poland

Autorzy:

Wysocki, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/687462.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Tarczyński
pozytywizm
muzeum
straż pożarna
edukacja
literatura
inteligencja
Tarczynski
positivism
museum
fire brigade
education
literature
intelligentsia

Opis:

In the second half of the 19th century, the slogans of organic work and basic work became popular in the Kingdom of Poland. They were realized by the positivists who believed that they would win independent Poland in this way. The Tarczyński family was a good example of such positivists in Mazovia. Members of this family were active in many areas of social and cultural life in the Kingdom of Poland. The head of the family was Kazimierz Tarczyński – a coin collector, an amateur archeologist, and a researcher of the history of the bells. He had a great impact on the education of children who, after reaching the age of majority, actively participated in public life. Franciszek Tarczyński participated in the January Uprising. As part of the repression, he was sent to Ufa. After returning, he worked as a drawing teacher, he was also interested in archeology. Józef Tarczyński was a musician and teacher at the Institute of Music in Warsaw. He took part in patrotic manifestations in 1861. Władysław Tarczyński was a piano tuner, but he became famous as the creator of the Museum in Łowicz, a co-organizer of the local fire service, a writer and a social activist. Hipolit Tarczyński was a teacher in elementary schools in the Płock Governorate. He also worked as a clerk on the Warsaw–Vienna Railway. At the same time, he was active in the field of literature. He wrote articles and moralizing books that encouraged social work. Helena Tarczyńska was a homework teacher and a librarian. The Tarczyński family influenced the social and cultural development of Płock, Łowicz and other towns of Mazovia. Although not everyone lived to see independent Poland, their work was of great importance on the way to a free homeland.
W drugiej połowie XIX w. w Królestwie Polskim popularne stały się hasła pracy organicznej i pracy u podstaw. Realizowali je pozytywiści, którzy wierzyli, że taką drogą można odzyskać niepodległą ojczyznę. Przykładem takich pozytywistów na Mazowszu była rodzina Tarczyńskich. Jej przedstawiciele działali na wielu polach życia społecznego i kulturalnego. Głową rodu był Kazimierz Tarczyński – kolekcjoner monet, archeolog amator, badacz historii dzwonów. Miał on duży wpływ na wychowanie i edukację swoich dzieci. Po wejściu w dorosłość, aktywnie udzielały się one w życiu publicznym. Franciszek Tarczyński brał udział w powstaniu styczniowym. Został za to zesłany do Ufy. Po powrocie pracował w Płocku jako nauczyciel rysunku, zajmował się także archeologią i kolekcjonował pamiątki przeszłości. Józef Tarczyński był muzykiem i nauczycielem w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Uczestniczył w manifestacjach patriotycznych w 1861 r. Władysław Tarczyński był stroicielem fortepianów, ale zasłynął jak twórca Muzeum w Łowiczu, współorganizator tamtejszej straży pożarnej, literat oraz działacz społeczny. Hipolit Tarczyński był nauczycielem w szkołach elementarnych w guberni płockiej. Pracował także jako urzędnik na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Jednocześnie działał na niwie literatury. Pisał artykuły i książki moralizatorskie, zachęcające do pracy społecznej. Helena Tarczyńska była nauczycielką domową oraz bibliotekarką. Rodzina Tarczyńskich wpłynęła na rozwój społeczny i kulturalny Płocka, Łowicza i innych miejscowości Mazowsza. Choć nie wszyscy doczekali niepodległej Polski, ich praca miała wielkie znaczenie w drodze do wolnej ojczyzny.

Źródło:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 169-190
2450-6796

Pojawia się w:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Українська інтелігенція у 1917-1921 рр.: формування громадянської позиції
Ukrainian Intelligence in 1917-1921: Formation of Civil Position

Autorzy:

Шевчук, Т.В.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/22676897.pdf

Data publikacji:

2022-01-27

Wydawca:

National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History

Tematy:

Українська революція
інтелігенція
наука
культура
становлення
розвиток
політика
Ukrainian revolution
intelligentsia
science
culture
formation
development
politics

Opis:

У статті проаналізовано діяльність української інтелігенції у період 1917-1921 рр. Авторка за мету ставить визначення досягнень та втрат, що отримала українська наукова інтелігенція протягом 1917-1921 рр. Досліджено матеріальне забезпечення представників української інтелігенції, які не емігрували за кордон, а залишилися працювати на українських теренах. Звернуто увагу на їхній внесок у розвиток науки, культури періоду, коли в українських землях постійно змінювалися режими та влада переходила від одних до інших. Політика цих режимів кардинально різнилася в залежності від зовнішньополітичної орієнтації та програмних засад їхніх лідерів. До того ж українська інтелігенція по-різному реагувала на зміну влади. Тому зроблено спробу умовного розподілу представників української інтелігенції на групи відповідно до їхніх ідейно-світоглядних переконань. Розглянуто вплив політичних змін на ключові галузі науки і культури та визначено, що, з одного боку, становище наукових інституцій було незадовільним, натомість культурні галузі відроджувалися та розвивали активну діяльність. При написанні статті застосовувався принцип системності, методи порівняння і узагальнення, структуризації та аналізу. Наукова новизна дослідження полягає у визначенні чинників, що впливали на формування наукових, культурних інтерпретацій питання подальшого буття української інтелігенції в умовах Української революції на основі проаналізованих історіографічних напрацювань та архівних матеріалів, виявленні основних досягнень та помилок у цьому інформаційно-світоглядному полі. Авторка вказує на важливість подальшого наукового дослідження проблеми, адже нині, не дивлячись на певний наявний блок напрацювань з теми, є питання, що потребують подальшого вивчення та нової інтерпретації.
The article analyzes the activities of the Ukrainian intelligentsia in 1917-1921. The author aims to determine the achievements and losses received by the Ukrainian scientific intelligentsia during 1917-1921. Attention is paid to their contribution to the development of science and culture of the period when the regimes in the Ukrainian lands were constantly changing and power passed from one to another. At the same time, the policies of these regimes differed radically depending on the foreign policy orientation and program principles of their leaders. At the same time, the Ukrainian intelligentsia reacted differently to the change of government. It was made an attempt to divide representatives of the Ukrainian intelligentsia into groups in accordance with their ideological and ideological orientation. The impact of political changes on key branches of science and culture is explored. It is determined that, on the one hand, the position of scientific institutions was unsatisfactory while cultural branches were revived and developed actively. The article is written using the principle of systematization, methods of comparison and generalization, structuring and analysis. The scientific novelty of the study is justified by the determination of the factors that influenced the formation of scientific and cultural interpretations of the future existence of the Ukrainian intelligentsia during the Ukrainian revolution on the basis of analyzed historiography and archival materials, as well as identifying major achievements and errors in this information and worldview. The author emphasizes the importance of further scientific research of the problem, because today, despite a certain existing block of work on the topic, there are issues that need further study and reinterpretation.

Źródło:

Проблеми всесвітньої історії; 2022, 17; 98-109
2707-6776

Pojawia się w:

Проблеми всесвітньої історії

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Ksyloteki, czyli patroszenie lasu

Autorzy:

Arendt, Ada

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2080464.pdf

Data publikacji:

2020-12-23

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Xylotheques
natural history
history of forestry
collecting
Polish intelligentsia
ksyloteki
historia naturalna
historia leśnictwa
kolekcje
inteligencja urzędnicza

Opis:

Obierając za punkt wyjścia niemiecką tradycję tworzenia ksylotek, czyli bibliotek zawierających próbki drewna ucharakteryzowane na książki, przypominam biografię Wiktora Kozłowskiego (1791–1858), pierwszego polskiego twórcy ksylotek, leśnika, kolekcjonera i autora słowników terminologii leśnej na tle historii organizacji rządowej służby leśnej w Królestwie Polskim. Opisuję, jak reorganizacja leśnictwa w duchu oświeceniowego projektu dominacji nad przyrodą wywołała niepokój, który znalazł wyraz między innymi w operze Karola Kurpińskiego Leśniczy z Kozienickiej Puszczy. W pierwszej połowie XIX wieku zestawiano postaci „młodego” i „starego” leśniczego, zapowiadające rozdźwięk między oświeceniowym i romantycznym podejściem do świata przyrody. Ksyloteki Wiktora Kozłowskiego reprezentują podejście oświeceniowe – związane z pasją katalogowania, preparowania i obiektywizowania jako narzędzi kontroli.
Taking as a starting point the German tradition of creating xylotheques, i.e. libraries containing wood samples disguised as books, I recall the biography of Wiktor Kozłowski (1791–1858), the first Polish creator of xylotheques, forester, collector and author of dictionaries of forest terminology against the backdrop of the history of the organisation of the governmental forest service in the Kingdom of Poland. I put forward the thesis that the reorganisation of forestry in the spirit of the Enlightenment’s project of dominating nature caused anxiety, which found expression, among other places, in Karol  Kurpiński’s opera Leśniczy z Kozienickiej Puszczy [The Forester from the Kozieniecka Primeval Forest]. In the first half of the 19th century, the figure of the “young” and “old” forester was juxtaposed, already heralding the rift between the Enlightenment and romantic approaches to the natural world. Wiktor Kozłowski’s xylotheques represent the Enlightenment approach – related to the passion for cataloguing, preparing and objectifying as tools of control over the natural world.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2020, 8; 215-229
2353-4583
2449-7401

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Imagining the Urban Poland: Revolution and Reconceptualization of Urban Society in the Kingdom of Poland, 1905‒1914
Wyobrażając sobie miejską Polskę. Rewolucja i rekonceptualizacja społeczeństwa miejskiego w Królestwie Polskim (1905‒1914)

Autorzy:

Śmiechowski, Kamil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1623086.pdf

Data publikacji:

2021-05-22

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

antisemitism, intelligentsia, Łódź, mieszczaństwo (burghers), modernization, urban society, Warsaw
antysemityzm, inteligencja, Łódź, mieszczaństwo, nowoczesność, społeczeństwo miejskie, Warszawa

Opis:

The aim of this article is to analyze how the concept of mieszczaństwo was redefined in Polish political discourse between 1905 and 1914 in conjunction with concepts of intelligentsia and bourgeoisie. My hypothesis is that before the Great War, in a time of powerful social and political revolutions that took place on the streets of Warsaw, Łódź and other cities, new ways of conceptualizing the urban society emerged. I shall discuss the circumstances that led to the forming of the concept of the Polish mieszczaństwo during the debate about the urban self-government in the Kingdom of Poland after the 1905 Revolution. As the city itself became the subject of political competition, and the right to govern the city became a demand of the Polish public opinion. For National Democratic Party it was an excellent occasion to expand anti-Semitic rhetoric and promote the idea of the Polonization of cities as a long-term goal. However, I argue that this rhetoric would not find public response if the intelligentsia itself would not redefined its attitude to other groups of urban dwellers. The mieszczaństwo, which had no political meaning previously, became the main factor of the imagined modernization of Poland. Despite the price of the ethnic conflict it became obvious that Poland had to be urbanized to be modernized.
Celem artykułu jest analiza zmiany znaczenia pojęcia „mieszczaństwo” (w powiązaniu z takimi kategoriami, jak inteligencja czy burżuazja) w polskim dyskursie politycznym w latach 1905–1914. Hipoteza autora jest taka, że przed Wielką Wojną, w czasach rewolucji społeczno-politycznej, której areną były ulice Warszawy, Łodzi i innych miast, pojawiły się nowe sposoby konceptualizacji społeczeństwa miejskiego. Tekst omawia zatem okoliczności, które doprowadziły do uformowania się sposobów rozumienia mieszczaństwa w ramach szerszej debaty na temat samorządu miejskiego w Królestwie Polskim po rewolucji 1905 roku. Z uwagi na fakt, że w interesującym autora okresie samo miasto stało się przedmiotem rywalizacji politycznej, postulat prawa do rządzenia miastem był głośno formułowany w przestrzeni polskiej debaty publicznej. Dla narodowej demokracji była to doskonała okazja dla szerzenia retoryki antysemickiej i propagowania idei polonizacji miast jako celu długofalowego. Autor twierdzi jednak, że retoryka ta nie znalazłaby posłuchu, gdyby sama inteligencja nie przedefiniowała swojego stosunku do poszczególnych grup mieszkańców miast. W ten sposób mieszczaństwo, które wcześniej nie miało większego znaczenia politycznego, stało się istotnym elementem postulowanej modernizacji Polski; choć ceną za to posunięcie było rozpalenie konfliktu etnicznego. Tym samym, dla protagonistów ówczesnych sporów stało się jasne, że Polska nowoczesnato Polska zurbanizowana.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2021, 39, 1; 96-118
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce