Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Hydroelectric power" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-23 z 23
    Tytuł:
    100-Lecie elektryfikacji Kaszub
    100 Years of electrificztion of Kaszuby region
    Autorzy:
    Tersa, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/266517.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
    Tematy:
    elektrownie wodne
    hydroelectric power stations
    Opis:
    Przedstawiono zasadnicze fakty z historii budowy elektrowni wodnych na terenie Kaszub oraz ich wykorzystania w sieci elektroenergetycznej Polski w okresie ubiegłych 100 lat.
    The essential facts from the history of the construction of hydroelectric power stations in the Kaszuby Region and its useing in the Polish electric power system during the past 100 years.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2010, 27; 17-19
    1425-5766
    2353-1290
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation of options for erecting small hydroelectric power plants on the river Bystrzyca Północna
    Autorzy:
    Mazur, A.
    Grzywna, A.
    Kowalczyk-Juśko, A.
    Cybulski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/125454.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    hydropower engineering
    small hydroelectric power plant
    energy potential
    Opis:
    This paper contains an analysis of conditions for erecting small hydroelectric power plants on the selected river in Lublin Region. The analysis covers technical options of the location of the facilities and their energy potential split into theoretical and technical potential. In addition, it refers to the most important legislative acts governing water management, including environmental protection. According to the analysis, the technical potential of small hydroelectric power plants on the river Bystrzyca Północna is about 125.5 kW. Energy production capacity is limited by both hydrological conditions and the necessity to adapt to regulatory framework concerning nature and environment protection, superior functions of watercourses and their situation in agricultural land.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2016, 17, 5; 254-260
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    AC/DC/AC converter in a small hydroelectric power plant
    Autorzy:
    Sikorski, A.
    Korzeniowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/200049.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    induction generator
    AC/DC/AC converter
    hydroelectric power plant
    Opis:
    The article discusses application of AC/DC/AC converter cooperating with an induction generator in small hydroelectric power plants. The induction generator works with power grid or a separated group of receivers, enabling to generate power even at low speeds of the turbine. The article provides also results of the investigation concerning the functioning of the generator coupled with AC/DC/AC converter in steady and transient states during start-up and voltage decay.
    Źródło:
    Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2011, 59, 4; 507-511
    0239-7528
    Pojawia się w:
    Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydropower and its development
    Energetyka wodna i jej rozwój
    Autorzy:
    Steller, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/397149.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    ENERGA
    Tematy:
    hydropower
    hydroelectric power plant
    hydroelectric set
    hydropower potential
    energetyka wodna
    elektrownia wodna
    hydrozespół
    potencjał hydroenergetyczny
    Opis:
    Even if the documented history of hydropower reaches back as far as 5000 years ago, it owes its rapid acceleration in growth to the industrial revolution at the beginning of the nineteenth century. The end of the twentieth century brought about new challenges associated, on the one hand, with a growing demand for ancillary grid services, and on the other with new requirements for mitigating the environmental impact. Hydropower technology expansion had come about in a manner aiming to at least partially exploit the mechanical energy of sea and ocean waters. This study points out to the most important trends in and barriers to hydropower development, with particular focus on the situation in Poland. This author sees the main threats to Polish hydropower development in how it is perceived solely through the prism of the generation of a particular volume of green energy, and a total underestimation of the quality of electricity supply and the numerous non-energy benefits resulting from hydroelectric power plant operation.
    Chociaż udokumentowana historia energetyki wodnej liczy z górą 5000 lat, to dopiero za sprawą rewolucji przemysłowej u progu XIX stulecia jej rozwój doznał gwałtownego przyspieszenia. Pod koniec XX wieku pojawiły się nowe wyzwania, związane z jednej strony z rosnącym zapotrzebowaniem na usługi systemowe, a z drugiej z nowymi wymaganiami dotyczącymi redukcji oddziaływania na środowisko przyrodnicze. Doszło do ekspansji technologii hydroenergetycznych w sposób zmierzający do przynajmniej częściowego wyzyskania energii mechanicznej wód morskich i oceanicznych. W pracy wskazano na najważniejsze trendy i bariery rozwojowe energetyki wodnej, zwracając szczególną uwagę na sytuację w Polsce. Głównych zagrożeń dla polskiej energetyki wodnej autor upatruje w postrzeganiu jej wyłącznie poprzez pryzmat produkcji określonego wolumenu zielonej energii przy całkowitym niedocenianiu jakości tych dostaw oraz licznych korzyści pozaenergetycznych, wynikających z funkcjonowania elektrowni wodnych.
    Źródło:
    Acta Energetica; 2013, 3; 7-31
    2300-3022
    Pojawia się w:
    Acta Energetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The development of the utilisation of water power in Poland
    Autorzy:
    Mikulski, Zdzisław
    Mikulska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029411.pdf
    Data publikacji:
    2004-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    hydro power
    hydroelectric power stations
    water power industry
    water power engineering history of technology
    Polska
    Opis:
    First hydroelectric power stations in Poland were built in 19th century, mostly in the region of Podhale (Carpathian tributaries of the Vistula River) and in the Old Polish Industrial District (for the needs of the iron and steel industry) from the initiative of Stanisław Staszic. They were used in mills and saw mills, for home lighting in settlements, etc. After World War I two medium size hydroelectric power stations were constructed in Pomerania (Gródek and Żar) and the construction of a dam (at that time the largest in Europe) was started in Rożnów on the Dunajec River (50 MW); the hydroelectric power station was opened as late as 1941. A small growth in this field took place in the 1950s and 1960s, and in the late 1960s / early 1970s large hydroelectric power stations were built (Solina, Włocławek, Żydowo). The largest growth occurred in the late 1980s and early 1990s, when the two giant peak-load, pumped-storage power stations were put into operation (Porąbka-Żar: 500 MW and Żarnowiec: 680 MW), reaching the total power of 2000 MW. The most recent two large installations are: Czorsztyn-Niedzica (92 MW, 1997) and the modernisation of Solina (200 MW, 2003).
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2004, 11; 185-194
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pozyskiwanie i przetwarzanie energii odnawialnej. Cz. 2
    Autorzy:
    Górzyński, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1857223.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Wydawnictwo Druk-Art
    Tematy:
    energia odnawialna
    elektrownia wodna
    siłownia wiatrowa
    hydroelectric power plant
    wind power plant
    renewable energy
    Opis:
    Energia wody występująca w przyrodzie, która może być wykorzystana do celów energetycznych, to energia mórz i oceanów oraz wód śródlądowych. Podstawowe znaczenie dla energetyki ma wykorzystanie energii wód śródlądowych, ponieważ energia mórz i oceanów jak dotychczas jest wykorzystywana w niewielkim stopniu i nie liczy się w bilansie energii zużywanej na świecie. Energia wód śródlądowych jest wynikiem obiegu wody w przyrodzie uruchamianego działaniem energii słonecznej.
    Źródło:
    Napędy i Sterowanie; 2021, 23, 5; 44-51
    1507-7764
    Pojawia się w:
    Napędy i Sterowanie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Automatyzacja pracy powietrzno-olejowych zbiorników ciśnieniowych w elektrowniach wodnych
    Autorzy:
    Pastwa, D.
    Kosek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/302444.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Druk-Art
    Tematy:
    elektrownia wodna
    sterowanie hydrauliczne
    akumulator hydrauliczny
    hydroelectric power plant
    hydraulic control
    hydraulic accumulator
    Opis:
    W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące eksploatacji i modernizacji układów uzupełniania ilości powietrza w akumulatorach hydraulicznych wykorzystywanych w elektrowniach wodnych do zasilania regulatorów obrotów turbin lub przepustnic. Przedstawiono korzyści z wprowadzenia automatyzacji pracy akumulatorów, zapewniające zastosowanie cyfrowych układów sterujących i powiązanie układów zasilania olejowego z systemami SCADA, pozwalającymi na pracę przy minimalnym udziale obsługi.
    This paper presents new conception of level adjustment system in accumulator with air and oil fill. The advantages of the new solution are presented. Automation of hydraulic accumulators has allowed the use of digital control systems, which allowed for a reduction in operating activities in the process of supervision and control.
    Źródło:
    Napędy i Sterowanie; 2018, 20, 10; 86-89
    1507-7764
    Pojawia się w:
    Napędy i Sterowanie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evaluation of quality of electric energy cooperating with hydroelectric power plant - selected features
    Autorzy:
    Bątkiewicz-Pantuła, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/105808.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Centrum Badań i Innowacji Pro-Akademia
    Tematy:
    quality of electric power
    hydroelectric power plant
    harmonics
    active power
    jakość energii elektrycznej
    elektrownia wodna
    moc czynna
    Opis:
    The article presents evaluation of the quality of electricity in the network cooperating with hydroelectric power plant. The assessment was based on the Decree of the Minister of Economy dated 4 May 2007 on detailed conditions for the operation of the power system and the norm PN-EN 50160: 2010 – Voltage characteristics of electricity supplied by public distribution systems. The analysis was based on actual measurements made by power quality recorder Fluke 1760. The analysis particular emphasis has been to: values of higher harmonics and voltage distortion factor (THDU) Power factor cosφ, active power, assessment of quality of electric energy will be discussed based on the analysis of the measurements.
    Źródło:
    Acta Innovations; 2016, 19; 37-44
    2300-5599
    Pojawia się w:
    Acta Innovations
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena ryzyka eksploatacji małych elektrowni wodnych dla potrzeb ich ubezpieczenia od wybranych zdarzeń losowych
    Risk assessment of the small hydropower plants operation for insurance purposes
    Autorzy:
    Wieteska, Stanisław
    Jeziorska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/586888.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Hydroenergetyka
    Małe elektrownie wodne
    Ubezpieczenia majątkowe
    Hydroelectric power
    Non-life insurance
    Small hydropower plants
    Opis:
    Konieczność sięgania do odnawialnych źródeł energii staje się faktem bezspornym. Na szczególną uwagę zasługują małe elektrownie wodne nastawione na produkcję energii elektrycznej. Celem artykułu jest ogólna ocena ryzyka eksploatacji małych elektrowni wodnych dla celów ubezpieczenia. W artykule przedstawiono, na bazie pojęć podstawowych, stan energetyki wodnej. Opisano wybrane parametry ochrony ubezpieczeniowej, takie jak suma ubezpieczenia, składka, przedmiot i zakres.
    The need for obtaining renewable energy becomes a fact. Particular attention should be paid to small hydroelectric plants directed towards the electricity production. The purpose of this article is to assess the risk of small hydropower plants for insurance purposes. Basing on the fundamental concepts, state of hydropower plants was presented. Authors described selected insurance coverage parameters such as sum insured, premium, subject and scope of insurance protection.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2018, 353; 125-138
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Woda jako odnawialne źródło energii, energetyka wodna rozproszona w Polsce
    Water as a Renewable Energy Source, Water Energy Distributed in Poland
    Autorzy:
    Golec, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31804006.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Druk-Art
    Tematy:
    energetyka wodna
    OZE
    MEW
    turbiny wodne
    hydropower
    renewable energy
    small hydroelectric power
    water turbine
    Opis:
    W artykule przedstawiono kwestie energetyki wodnej jako odnawialnego źródła energii na świecie i w Polsce, sens jej wykorzystywania oraz jej wady i zalety. Dodatkowo poruszono zagadnienia związane z najważniejszymi parametrami turbin wodnych, ich ogólny podział oraz omówienie różnych ich rodzajów. Wyjaśniono możliwy potencjał hydrologiczny Polski w stosowaniu Małych Elektrowni Wodnych o mocy poniżej 1 MW.
    The article presents the issues of hydropower as renewable energy source in the world and in Poland, the sense of its use as well as its advantages and disadvantages. In addition, the issues related to the most important parameters of water turbines, their general classification and a overview of various types of water turbines were discussed. The possible hydrological potential of Poland in the use of Small Hydroelectric Power Plants with a capacity of less than 1 MW was explained.
    Źródło:
    Napędy i Sterowanie; 2023, 25, 4; 51-54
    1507-7764
    Pojawia się w:
    Napędy i Sterowanie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Woda jako odnawialne źródło energii, energetyka wodna rozproszona w Polsce
    Water as a renewable energy source, water energy distributed in Poland
    Autorzy:
    Golec, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2142559.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych Komel
    Tematy:
    energetyka wodna
    OZE
    MEW
    turbina wodna
    hydropower
    renewable energy
    small hydroelectric power plant
    water turbine
    Opis:
    W artykule przedstawiono kwestie energetyki wodnej jako odnawialnego źródła energii na świecie i w Polsce, sens jej wykorzystywania oraz jej wady i zalety. Dodatkowo poruszono zagadnienia związane z najważniejszymi parametrami turbin wodnych, ich ogólny podział oraz omówienie różnych rodzajów turbin wodnych. Wyjaśniono możliwy potencjał hydrologiczny Polski w stosowaniu Małych Elektrowni Wodnych o mocy poniżej 1 MW.
    The article presents the issues of hydropower as renewable energy source in the world and in Poland, the sense of its use as well as its advantages and disadvantages. In addition, the issues related to the most important parameters of water turbines, their general classification and a overview of various types of water turbines were discussed. The possible hydrological potential of Poland in the use of Small Hydroelectric Power Plants with a capacity of less than 1 MW was explained.
    Źródło:
    Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe; 2022, 3, 1 (127); 189--193
    0239-3646
    2084-5618
    Pojawia się w:
    Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modernizacja stopnia wodnego Skórka na rzece Głomia
    Modernisation of water barrage in Skórka village on the Głomia River
    Autorzy:
    Zawadzki, P.
    Hämmerling, M.
    Walczak, N.
    Wierzbicki, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950012.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    mętność
    natlenienie
    filtry włókninowe
    stopień wodny
    przepławka
    elektrownia wodna
    degree water
    fish pass
    hydroelectric power
    Opis:
    W 2012 roku zakończona została budowa jazu, mostu i przepławki dla ryb na rzece Głomi w miejscowości Skórka. Nowy jaz umożliwił dalszą eksploatację elektrowni wodnej o mocy 12 kW, a wybudowanie przepławki dla ryb ułatwiło ich migrację. Analiza przepływów wody przez stopień wody wskazuje na konieczność modernizacji elektrowni wodnej. Problemem na stopniu jest również zapewnienie odpowiedniego prądu wabiącego w celu wskazania odpowiedniej drogi dla migrujących ryb. Na podstawie analizy rozwiązań technicznych zaproponowano m.in. wybudowanie drugiej przepławki. W artykule przedstawiono szczegółowo analizę modernizacji stopnia wodnego Skórka z uwzględnieniem wszystkich elementów wchodzących w skład górnego i dolnego stanowiska budowli piętrzącej. Przebudowa obiektów hydrotechnicznych, których stan techniczny wymaga modernizacji powinna uwzględniać charakterystykę pracy wszystkich elementów stopnia aby uniknąć potrzeby poprawy działania elementów już zmodernizowanych. W pracach naprawczych należy przewidzieć różne scenariusze jakie mogą wystąpić w okresie eksploatacji stopnia.
    In 2012 the construction of a weir, a bridge and a fish pass on the river Głomia in the Skórka village was com- pleted. The new weir allowed to continue operating hydroelectric power station (12 kW). The construction of fish ladders allowed the migration. The analysis of water flows by the barrage indicates the need for modernization of hydroelectric power. The problem on the barrage is also to provide sufficient current attractant in order to identify a suitable way for migratory fish. The analysis of the technical solutions proposed the construction of a second fish pass. The paper presents a detail analysis of the modernization of the barrage yet, taking into account all the elements constituting the upper and lower positions of the structure. Reconstruction of hydrotechnical objects, technical condition of which requires modernization should take into account the performance characteristics of all elements of the barrage to avoid the need to improve the operation of the elements already modernized. The repair work should be different scenarios that may occur during the lifetime of barrage.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2015, 44; 235-240
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena stanu technicznego stopnia wodnego EW Opolnica na rzece Nysie Kłodzkiej
    Evaluation of the technical condition of the Opolnica hydroelectric barrage on the Nysa Kłodzka river
    Autorzy:
    Machajski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163639.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
    Tematy:
    Elektrownia Wodna Opolnica
    stopień wodny
    stan techniczny
    pomiar
    przemieszczenie
    dokumentacja eksploatacyjna
    Opolnica Hydroelectric Power Station
    hydroelectric barrage
    technical condition
    displacements examination
    operational documentations
    Opis:
    Stosownie do zapisów § 60 ustawy Prawo budowlane, każdy obiekt budowlany podlega ocenie stanu technicznego realizowanej w trybie co 5 lat. Ocenie powinny podlegać wszystkie elementy konstrukcyjne obiektu oraz warunki ich posadowienia.
    In accordance with section 60 of the Construction Law, every building or structure is subject to evaluation of its technical condition every five years. The evaluation should take account of all structural elements and the conditions of their foundation.
    Źródło:
    Przegląd Budowlany; 2012, R. 83, nr 5, 5; 76-79
    0033-2038
    Pojawia się w:
    Przegląd Budowlany
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Energy retrieval from sea currents and tides
    Autorzy:
    Szelangiewicz, T.
    Żelazny, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/135573.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
    Tematy:
    tides
    sea currents
    energy retrieval
    tidal hydroelectric power plant
    subwater turbine
    single and double cycles of generating energy
    Opis:
    Seas and oceans show variations in water levels caused by tides and continuous flow of water in the form of sea and ocean currents. Tides are most visible close to the coastline – tide parameters (water speed or change in sea level) allow construction of installations producing electric energy. Sea currents – superficial and deep are characterized by means of constant speeds and directions. Therefore energy retrieval from these elements of sea environment looks very promising. The article presents basic information on tides and currents useful for designing hydroelectric power plants. The already constructed hydroelectric power stations are also presented here together with several design solutions of future such installations.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2015, 41 (113); 24-29
    1733-8670
    2392-0378
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porównanie hydroenergetyki we Włoszech i w Polsce, z uwzględnieniem przyjaznych środowisku rozwiązań technologicznych i możliwością ich aplikacji w województwie łódzkim
    Autorzy:
    Lik, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/105960.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Centrum Badań i Innowacji Pro-Akademia
    Tematy:
    odnawialne źródła energii
    biomasa
    geotermia
    hydroenergetyka
    elektrownia wodna
    renewable energy sources
    biomass
    geothermal energy
    hydropower engineering
    hydroelectric power plant
    Opis:
    W poniższym artykule poruszono zagadnienie energetyki wodnej na terenie Włoch oraz Polski. Są to kraje o mocno zaznaczonych różnicach w zakresie warunków geograficznych i hydrologicznych, co determinuje rozwój tej dziedziny. Doświadczenie Włochów, jako europejskiego lidera w dziedzinie produkcji energii odnawialnej ze źródeł wodnych, może okazać się cenne dla kraju, w którym energetyka wodna nie jest tak popularna. Nowoczesne, przyjazne środowisku rozwiązania technologiczne cechują się możliwością aplikacyjną na terenie województwa łódzkiego.
    Źródło:
    Acta Innovations; 2012, 3; 123-134
    2300-5599
    Pojawia się w:
    Acta Innovations
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Multi-criterion Optimisation of Energy Generation in Multi-unit Hydroelectric Power Plants
    Wielokryterialna optymalizacja wytwarzania energii w wieloblokowych elektrowniach wodnych
    Autorzy:
    Adamkowski, A.
    Lewandowski, M.
    Lewandowski, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952905.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    ENERGA
    Tematy:
    water power
    optimisation of hydroelectric power plant operation
    optimisation studies on hydro units
    energetyka wodna
    optymalizacja pracy elektrowni wodnej
    badania optymalizacyjne hydrozespołów
    Opis:
    Maintaining variable operating conditions of water barrage, imposed upon the owners of hydroelectric power plants by various acts and administrative decisions, requires proper adjustment of power plant water discharge by variable opening of turbine control components. This changes the generated power and thus shifts the hydro units operating point, which alters the power generation efficiency. In power plants equipped with two or more hydro units, it is possible to configure operation of hydro units and load each of them with such active power as to obtain the best possible electrical energy generation efficiency with the available hydroelectric potential of the barrage. In this paper, the method of optimising an example multi-unit hydroelectric power plant using various criteria was described, i.e. the efficiency criterion or the revenue criterion. Particular attention was paid to the maximisation of generation efficiency to ensure the maximum use of the inflow and head available at the barrage under the restrictions due to current conditions.
    Dotrzymanie zmiennych warunków użytkowania stopnia wodnego, narzuconych właścicielom elektrowni wodnych w różnego rodzaju aktach i decyzjach administracyjnych, wymaga odpowiedniego dostosowania przełyku elektrowni poprzez zmianę stopnia otwarcia elementów regulacyjnych turbin. Skutkuje to zmianą generowanej mocy i tym samym przesunięciem punktu pracy hydrozespołów powodującym zmianę sprawności wytwarzania energii. W elektrowniach wyposażonych w dwa lub więcej hydrozespołów można tak dobrać konfigurację pracujących hydrozespołów i każdy z nich obciążyć taką mocą czynną, aby uzyskać najwyższą możliwą sprawność wytwarzania energii elektrycznej z dostępnego potencjału hydroenergetycznego stopnia wodnego. W artykule opisano sposób optymalizacji przykładowej wieloblokowej elektrowni wodnej z wykorzystaniem różnych kryteriów, tj. kryterium sprawnościowego czy też przychodowego. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniu maksymalizacji sprawności wytwarzania gwarantującej maksymalne wykorzystanie dopływu i spadu dostępnego na stopniu przy narzuconych ograniczeniach wynikających z aktualnych uwarunkowań.
    Źródło:
    Acta Energetica; 2018, 1; 66-71
    2300-3022
    Pojawia się w:
    Acta Energetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cooperation of Hydroelectric Power Station and Wind Farm
    Współpraca elektrowni wodnej z farmą wiatrową
    Autorzy:
    Gawron, S.
    Glinka, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952922.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    ENERGA
    Tematy:
    elektrownia wodna
    farma wiatrowa
    maszyny synchroniczne
    wzbudzenie elektromagnetyczne
    wzbudzenie magnesami trwałymi
    hydroelectric power station
    wind farm
    synchronous machines
    electromagnetic excitation
    permanent magnet excitation
    Opis:
    Linking wind farm to hydroelectric power plant will raise financial income from sale of electrical energy. Hydroelectric power plant, which has been adapted to reversible operation, may act as energy storage facility for a wind farm. The idea of connecting these two renewable power sources is presented in the paper. It has been proven that synchronous machines with permanent magnet excitation are the most advantageous design for generators in wind power stations and motors/generators in reversible hydroelectric power plants.
    Połączenie farmy elektrowni wiatrowych z elektrownią wodną podwyższy efekty finansowe uzyskane ze sprzedaży energii elektrycznej. Elektrownia wodna, przystosowana do pracy odwracalnej, może spełniać funkcję magazynu energii dla farmy elektrowni wiatrowych. W referacie przedstawiono koncepcję takiego połączenia tych dwóch odnawialnych źródeł energii elektrycznej. Wykazano, że maszyny synchroniczne wzbudzane magnesami trwałymi stanowią najkorzystniejsze rozwiązanie jako prądnice w elektrowniach wiatrowych, a także jako silniki/prądnice w elektrowniach wodnych odwracalnych.
    Źródło:
    Acta Energetica; 2018, 2; 22-26
    2300-3022
    Pojawia się w:
    Acta Energetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Гибнущая Атлантида народной жизни в романе Романа Сенчина Зона затопления
    Peasant disappearing atlantis in the novel of Roman Senchin’s The Zone of Submersion
    Autorzy:
    Zdanowicz, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832533.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Роман Сенчин
    новый реализм
    Зона затопления
    Богучанская ГЭС
    экологические проблемы
    Roman Senchin
    new realism
    The Zone of Submersion
    Boguczanska hydroelectric power plant
    ecological problems
    Opis:
    This paper presents the current ecological situation in Siberia. The Zone of Submersion becomes the continuation of Valentin Rasputin’s Farewell to Matyora, transformation of its problems (using other artistic terms) into the future, at the beginning of the twenty-first century. Senchin depicts how villages are being submerged and writes about the displacement of population inhabiting flood plains on a macro scale. Senchin’s novel is a kind of document on the flooding zone and the construction of Boguczanska hydroelectric power plant on the Angara River. The author draws his reader’s attention to the fact that although the progress of civilization gives man new possibilities, he faces unprecedented choices and difficulties. Due to the displacement people lose their homes and lands, cultural monuments disappear under water. Thus, social issues are inseparably linked to the problem of ecology.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2019, 19; 279-300
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An artificial neural network model supported with multi criteria decision making approaches for maintenance planning in hydroelectric power plants
    Planowanie utrzymania ruchu w elektrowniach wodnych w oparciu o model sztucznej sieci neuronowej wsparty wielokryterialnymi metodami podejmowania decyzji
    Autorzy:
    Özcan, Evrencan
    Danışan, Tuğba
    Yumuşak, Rabia
    Eren, Tamer
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1841905.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne PAN
    Tematy:
    artificial neural networks
    hydroelectric power plant
    failure period estimation
    maintenance planning
    AHP
    TOPSIS
    sztuczne sieci neuronowe
    elektrownie wodne
    szacowanie czasu między uszkodzeniami
    planowanie utrzymania ruchu
    Opis:
    Power plants are the large-scale production facilities with the main purpose of realizing uninterrupted, reliable, efficient, economic and environmentally friendly energy generation. Maintenance is one of the critical factors in achieving these comprehensive goals, which are called as sustainable energy supply. The maintenance processes carried out in order to ensure sustainable energy supply in the power plants should be managed due to the costs arising from time requirement, the use of material and labor, and the loss of generation. In this respect, it is critical that the fault dates are forecasted, and maintenance is performed without failure in power plants consisting of thousands of equipment. In this context in this study, the maintenance planning problem for equipment with high criticality level is handled in one of the large-scale hydroelectric power plants that meet the quintile of Turkey’s energy demand as of the end of 2018. In the first stage, the evaluation criteria determined by the power plant experts are weighted by the Analytical Hierarchy Process (AHP), which is an accepted method in the literature, in order to determine the criticality levels of the equipment in terms of power plant at the next stage. In order to obtain the final priority ranking of the equipment in terms of power plant within the scope of these weights, Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) is used because of its advantages compared to other outranking algorithms. As a result of this solution, for the 14 main equipment groups with the highest criticality level determined on the basis of the power plant, periods between two breakdowns are estimated, and maintenance planning is performed based on these periods. In the estimation phase, an artificial neural network (ANN) model has been established by using 11-years fault data for selected equipment groups and the probable fault dates are estimated by considering a production facility as a system without considering the sector for the first time in the literature. With the plan including the maintenance activities that will be carried out before the determined breakdown dates, increasing the generation efficiency, extending the economic life of the power plant, minimizing the generation costs, maximizing the plant availability rate and maximizing profit are aimed. The maintenance plan is implemented for 2 years in the power plant and the unit shutdowns resulting from the selected equipment groups are not met and the mentioned goals are reached.
    Elektrownie to zakłady produkcyjne o dużej skali, których głównym celem jest nieprzerwane, niezawodne, wydajne, rentowne oraz przyjazne dla środowiska wytwarzanie energii. Utrzymanie ruchu stanowi jeden z kluczowych czynników pozwalających na osiągnięcie tych szeroko zakrojonych celów, które określa się wspólnym mianem zrównoważonych dostaw energii. W elektrowniach, procesami utrzymania ruchu, realizowanymi w celu zapewnienia zrównoważonych dostaw energii, zarządza się z uwzględnieniem kosztów związanych z wymogami czasowymi, kosztów materiałów i robocizny oraz strat wytwarzania energii. Ponieważ elektrownie wykorzystują tysiące różnych urządzeń, niezwykle ważne jest prognozowanie dat wystąpienia uszkodzeń oraz zapewnienie bezawaryjnego utrzymania ruchu. W przedstawionych badaniach, rozważano problem planowania utrzymania ruchu sprzętu o wysokim poziomie krytyczności na przykładzie jednej z dużych elektrowni wodnych, która na koniec 2018 r. pokrywała jedną piątą zapotrzebowania Turcji na energię elektryczną. W pierwszym etapie badań, kryteria oceny określone przez ekspertów zatrudnionych w elektrowni ważono za pomocą powszechnie stosowanej w literaturze metody procesu hierarchii analitycznej (AHP) w celu ustalenia poziomów krytyczności poszczególnych elementów wyposażenia elektrowni. Aby opracować ostateczny ranking priorytetowości elementów wyposażenia elektrowni na podstawie określonych wcześniej wag, zastosowano technikę TOPSIS, która polega na porządkowaniu preferencji na podstawie podobieństwa do idealnego rozwiązania. Techniki tej użyto ze względu na jej zalety, których nie mają inne algorytmy oparte na relacji przewyższania (ang. outranking algorithms). Na podstawie wyników otrzymanych dla 14 głównych grup urządzeń o najwyższym poziomie krytyczności, określonym na podstawie danych pochodzących z elektrowni, oszacowano czasy pomiędzy dwiema awariami, a na ich podstawie zaplanowano działania konserwacyjne. W fazie szacowania, opracowano model sztucznej sieci neuronowej (ANN) w oparciu o dane o uszkodzeniach, które wystąpiły w ostatnich 11 latach działania elektrowni, dla wybranych grup urządzeń. Przewidywane daty wystąpienia uszkodzeń szacowano, po raz pierwszy w literaturze, biorąc pod uwagę zakład produkcyjny jako system, bez uwzględnienia sektora produkcyjnego. Plan obejmuje działania konserwacyjne, które mają być przeprowadzone przed przewidywanymi datami awarii, w celu zwiększenia wydajności wytwarzania energii, przedłużenia żywotności elektrowni, minimalizacji kosztów wytwarzania energii, maksymalizacji wskaźnika dostępności elektrowni oraz maksymalizacji zysków. Opracowany plan konserwacji wdrażano w omawianej elektrowni przez 2 lata. W tym okresie nie odnotowano przerw w pracy jednostek wytwórczych spowodowanych awarią rozważanych grup urządzeń, co oznacza, że wspomniane cele zostały osiągnięte.
    Źródło:
    Eksploatacja i Niezawodność; 2020, 22, 3; 400-418
    1507-2711
    Pojawia się w:
    Eksploatacja i Niezawodność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Protection of floristic diversity in the Sajna River valley – in view of the planned construction of hydroelectric power station in Sarkajmy
    Ochrona różnorodności florystycznej doliny rzeki Sajna w aspekcie planowanej budowy elektrowni wodnej w miejscowości Sarkajmy
    Autorzy:
    Łaska, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/292987.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    hydroelectric power station
    Natura 2000
    natural habitats
    protected plant species
    Sajna River valley
    chronione gatunki roślin
    dolina rzeki Sajna
    elektrownia wodna
    siedliska przyrodnicze Natura 2000
    Opis:
    The study was carried out to determine the floristic diversity in the Sajna River valley, in the region of direct and indirect impact of the hydroelectric power station planned to be built in the village of Sarkajmy. Phytosociological diversity of plant communities and floristic diversity were analysed taking into account the predicted influence of the planned power station on the Sajna River. The study was performed in 2010 using field methods and GIS localisation of analysed sites. 73 phytosociological surveys were made and particular floristic patches were identified. Global Positioning System (GPS) surveys were used to delimit the different plant communities and spot the sites of protected plant species. Thirteen plant communities were identified in the study area, five of which are of European importance that require protection within Natura 2000 sites. This group of plant communities comprises four forest plant communities (Salicetum albo-fragilis, Ficario-Ulmetum, Tilio-Carpinetum, Acer platanoides-Tilia cordata) and one herbaceous community (Urtico-Calystegietum). One species under strict protection (Daphne mezereum L.) and five species under partial protection (Viburnum opulus L., Ribes nigrum L., Asarum europaeum L., Eurhynchium angustirete (Broth.) T.J.Kop., Eurhynchium striatum (Schreb. ex Hedw.) Schimp.) were noted. The presence of valuable natural habitats and protected species in the Sajna River valley indicates the natural potential of the area and illustrates its biological diversity. The studied area is threatened by negative impact of the hydroelectric power station planned to be built on the Sajna River, since water damming will flood the river terrace that will lead to the formation of a 7.25 ha pond of.
    Celem niniejszej pracy jest określenie różnorodności florystycznej doliny rzeki Sajna w bezpośredniej i pośredniej strefie oddziaływania planowanej budowy małej elektrowni wodnej w miejscowości Sarkajmy. Zakres pracy obejmuje analizę zmienności fitosocjologicznej zbiorowisk roślinnych i zmienności florystycznej w świetle oceny potencjalnego wpływu inwestycji na rzece Sajna. Badania prowadzono w 2010 r., wykorzystując metody terenowe połączone z techniką lokalizacji punktów badawczych za pomocą GIS. Łącznie wykonano 73 zdjęcia fitosocjologiczne i dokonano identyfikacji poszczególnych płatów roślinnych, a wykorzystując system globalnego pozycjonowania GPS, dokonano delimitacji zbiorowisk roślinnych i odnotowano stanowiska chronionych gatunków roślin. W badaniach szaty roślinnej badanego fragmentu doliny Sajny zidentyfikowano 13 zbiorowisk roślinnych, w tym pięć zbiorowisk o znaczeniu wspólnotowym, wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000. Do grupy tej należą cztery zbiorowiska leśne (Salicetum albo-fragilis, Ficario-Ulmetum, Tilio- -Carpinetum, Acer platanoides-Tilia cordata) i jedno zbiorowisko ziołoroślowe (Urtico-Calystegietum). Wśród stanowisk chronionych gatunków roślin odnotowano występowanie jednego gatunku objętego ochroną ścisłą (Daphne mezereum L.) i pięć gatunków roślin objętych ochroną częściową (Viburnum opulus L., Ribes nigrum L., Asarum europaeum L., Eurhynchium angustirete (Broth.) T.J.Kop., Eurhynchium striatum (Schreb. ex Hedw.) Schimp.). Obecność cennych siedlisk przyrodniczych i stanowisk chronionych gatunków roślin w dolinie rzeki Sajna świadczy o szczególnej wartości przyrodniczej i różnorodności biologicznej tego terenu. Zagrożeniem dla ich egzystencji jest planowana budowa elektrowni wodnej, która w wyniku piętrzenia wód przyczyni się do zalewu terasy rzecznej i powstania zbiornika wodnego o powierzchni 7,25 ha.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2014, 20; 45-56
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kowalstwo artystyczne w architekturze – brama wrocławskiej Elektrowni Wodnej II (Północnej) jako przykład integracji sztuk
    Art of smithery in architecture – the northern gate to the hydroelectric Power Station II located in Wrocław as an example of integration of arts
    Autorzy:
    Machometa, I
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293748.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    kowalstwo artystyczne
    metaloplastyka
    Jaroslav Vonka
    brama wrocławskiej elektrowni wodnej
    architektura modernistyczna
    art of smithery
    decorative metalwork
    Vonka Jaroslav
    north gate to the hydroelectric power station in Wrocław
    modernist architecture
    Opis:
    Tematem niniejszej pracy jest wrocławskie rzemiosło artystyczne w architekturze początku XX w. Na jego rozwój wpłynęły idee odrodzenia rzemiosła i związania sztuki z przemysłem, głoszone pod koniec XIX w. przez angielski ruch „Arts and Crafts”. Zaprezentowane badania opisują sposób połączenia kowalstwa artystycznego z architekturą budynku elektrowni wodnej autorstwa Maxa Berga. Przedmiotem badań jest brama, która stanowi dzieło mistrza kowalstwa artystycznego i rzeźbiarza, profesora Jaroslava Vonki. Została ona poddana analizie formalnej i ikonograficznej. Szczególną uwagę zwrócono na kompozycję, motywy dekoracyjne oraz indywidualne rozwiązania technologiczne bramy.
    The subject of this work is Wrocław art of craft in the early twentieth century’s architecture. Its development was greatly infl uenced by the ideas to revive crafts and arts and bind them with industry; ideas which were established at the end of the nineteenth century by the English movement “Arts and Crafts”. This research shows how the art of smithery was combined with architecture using the example of the hydroelectric plant building designed by Max Berg. The subject of this research is its gate made by a master of artistic smithery and sculptor, professor Jaroslav Vonka. A formal and iconographic analysis was performed. Special attention was paid to its composition, decorative motives and individual technological solutions.
    Źródło:
    Architectus; 2014, 3(39); 41-51
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydroelectricity and ecological considerations. Falsification of the environmental reality by the opponents of hydropower
    Energetyka wodna a uwarunkowania ekologiczne. Fałszowanie przyrodniczej rzeczywistości przez przeciwników energetyki wodnej
    Autorzy:
    Giziński, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/397450.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    ENERGA
    Tematy:
    Włocławek Reservoir
    Siarzewo stage of fall
    small hydroelectric power stations
    ecological corridor
    Lower Vistula River
    biodiversity
    Natura 2000
    precautionary principle
    zbiornik włocławski
    stopień Siarzewo
    małe elektrownie wodne
    korytarz ekologiczny
    dolna Wisła
    bioróżnorodność
    zasada przezorności
    Opis:
    Opponents of hydroelectricity claim falsely that hydrotechnical development of the Lower Vistula River constitutes implementation of Edward Gierek’s concept of bringing only environmental damage1. Statements on the negative environmental impact of constructing small hydroelectric power stations (SHPS) are equally groundless. Permanent protests against the construction of dams and river damming, regardless of the motivations and will of protesters, increase energy dependence on Russia, and preserves the poor, post-Bierut hydrological situation2. The main fallacy made by hydropower opponents is the alternative treatment of power and environmental purposes. Environmental errors consist in continuous omission of even the most obvious positive ecological effects of constructing river dams and – what is especially reprehensible – inventing non-existent threats, e.g. lethal concentration of toxic heavy metals in deposits of the Włocławek Reservoir or the detrimental impact of warming up water in stage of falls on the fish population below the dam.
    Przeciwnicy energetyki wodnej bezpodstawnie twierdzą, że hydrotechniczna zabudowa dolnej Wisły to realizacja koncepcji Edwarda Gierka, przynosząca wyłącznie szkody przyrodnicze. Równie bezpodstawne są twierdzenia o negatywnych skutkach środowiskowych budowy małych elektrowni wodnych (MEW). Permanentne protesty przeciwko budowie zapór i podpiętrzaniu rzek, niezależnie od motywacji i woli protestujących, zwiększają energetyczną zależność od Rosji i utrwalają fatalną, pobierutowską sytuację hydrologiczną. Głównym błędem logicznym adwersarzy energetyki wodnej jest alternatywne traktowanie celów energetycznych i środowiskowych, a błędy przyrodnicze polegają na uporczywym pomijaniu nawet najbardziej oczywistych, pozytywnych skutków ekologicznych budowy zapór na rzekach oraz – co jest szczególnie naganne – wymyślaniu zagrożeń nieistniejących, np. śmiercionośnego stężenia toksycznych metali ciężkich w osadach zbiornika włocławskiego lub zgubnego wpływu podgrzania wody w podpiętrzeniach na populacje ryb poniżej zapory.
    Źródło:
    Acta Energetica; 2013, 3; 32-44
    2300-3022
    Pojawia się w:
    Acta Energetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elektrownia rzeczna o małych nakładach
    Small river power plants
    Autorzy:
    Templin, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/95484.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. Wydawnictwo PB
    Tematy:
    nakłady inwestycyjne
    względy techniczne
    aspekt prawny
    aspekt ekonomiczny
    rozwój hydroenergetyki
    bilans ekonomiczny budowy i eksploatacji elektrowni wodnej
    wybór elektrowni rzecznych o małych nakładach
    investment
    technical considerations
    legal aspect
    economic aspect
    development of hydropower
    balance economic construction and exploitation hydroelectric power plant choice for small editions river
    Opis:
    W pracy skoncentrowano się na małych elektrowniach wodnych, ze względu na ich niewykorzystywany potencjał w Polsce. Przeważający nizinny charakter ukształtowania terenu nie sprzyja budowaniu elektrowni na rzekach, mimo to występują niewykorzystywane na potrzeby energetyki odcinki rzek, na których można zainstalować tzw. małe elektrownie wodne. Po to, aby zlokalizować optymalne miejsce pod budowę elektrowni, należy nie tylko brać pod uwagę aspekty ekonomiczne, ale również ekologiczne i społeczne. Praca poświęcona jest tematyce racjonalnego wyszukiwania lokalizacji pod ich budowę z wykorzystaniem systemów informacji geograficznej. Cel osiągnięto głównie poprzez przedstawienie kosztów inwestycyjnych (cena budowy MEW).
    The article says about small hydroelectric power plants due to their unused potential in Poland. The predominant lowland topography is not conducive to building a power plant on the rivers, but there are still unused rivers streches on which you can install small hydropower plants. To find the optimum location for the plants should not only consider economical aspects, but also environmental and social. This article is also about searching for a rational location of plants with the use of Geographic Information Systems. This was achieved primarily by the presentation of the investment costs (construction costs of their building).
    Źródło:
    Postępy w Inżynierii Mechanicznej; 2015, 5(3); 69-78
    2300-3383
    Pojawia się w:
    Postępy w Inżynierii Mechanicznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-23 z 23

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies