Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Henryk Elzenberg" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-23 z 23
    Tytuł:
    Postawa "homo ethicus" jako ideał etyczny w koncepcji filozoficznej Henryka Elzenberga
    “Homo ethicus” as the Ethical Ideal in Henryk Elzenberg’s Philosophical Conception
    Autorzy:
    Zegzuła-Nowak, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20245547.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Homo ethicus
    Henryk Elzenberg
    Opis:
    The main purpose of this article is a presentation of the H. Elzenberg's philosophical theory of the ethical ideal. I pay special attention to the most interesting, from the ethical point of view, parts of his concept. Elzen-berg proposed the ethical ideal, the so called ‘homo ethicus’. I present two ways of its realisation: melioristic and soteristic. My aim is also to prove that Elzenberg’s theory demonstrates that some features of ethical activity distinguish a human being from the background of the natural world and make them exceptional. These attributes include: the realisation of the perfect values such as the good and the beauty, having an ethical will, self-sacrifice, aspiring to perfection and moral salvation.
    Źródło:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2009, 12, 1; 61-68
    1899-2226
    2353-4869
    Pojawia się w:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pojęciu wartości ujemnej u Henryka Elzenberga
    Autorzy:
    Stępnik, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098318.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    wartość
    wartość ujemna
    powinność
    aksjologia
    Henryk Elzenberg
    Opis:
    W artykule analizuję Elzenberga koncepcję wartości ujemnej w świetle jego aksjologii. Ukazuję konsekwencje teorii Elzenberga, przedstawiam jej zalety i wady. Te ostatnie staram się zminimalizować, dokonując – w duchu Elzenberga – uzupełnień oryginalnej koncepcji. W ostatniej części artykułu pokazuję, jak można stworzyć jednolitą teorię wartości ujemnej – i wartości w ogóle – która obejmowałaby zarówno wartości perfekcyjne, jak też wartości utylitarne, a także uwzględniała stopniowalność cech.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 243-258
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura twórczości Henryka Elzenberga
    Autorzy:
    Kowalik, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098313.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    "corpus"
    "opus"
    przesłanie
    religia ateistyczna
    Opis:
    Badając myśl Henryka Elzenberga, należałoby odróżniać pisma wydane za jego życia przez niego samego (nazywam je corpus) oraz rozszerzenie tego zespołu o wszelkiego rodzaju inedita i pisma rozproszone (proponuję nazwę opus). Corpus zostało świadomie opracowane przez Henryka Elzenberga jako jego autoprezentacja. Z pewnością zaliczyć tu można trzy książki: Kłopot z istnieniem (1963), Wartość i człowiek (1966) oraz Próby kontaktu (1966). Myślę, że dodatkowo trzeba tu włączyć także trzy naukowe monografie Elzenberga z czasów jego młodości: Le sentiment religieux chez Leconte de Lisle (1909), Podstawy metafizyki Leibniza (1917), Marek Aureliusz (1922). Pozostała zawartość dorobku Elzenberga stanowi jego pełne opus („dzieło”). Jest ona nieuporządkowana i szkicowa, ale cenna jako materiał do rekonstrukcji pełnego światopoglądu Elzenberga (jego „systemu”).
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 99-114
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kłopot z literaturą. Elzenbergowska interpretacja Juliusza Cezara Williama Shakespeare’a
    Autorzy:
    Głąb, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098550.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    William Shakesperae
    Brutus
    literatura
    cnota
    Opis:
    Autorka zajmuje się trzema kwestiami: po pierwsze, tym, w jaki sposób Henryk Elzenberg rozumiał pracę filozofa interpretującego dzieła literackie; po drugie, jego interpretacją dramatu Williama Shakespeare’a Juliusz Cezar, zwłaszcza w kontekście oceny przyczyn klęski Marka Brutusa; po trzecie, pytaniem, czy interpretacja ta jest trafna (ujęcie Elzenberga zostaje porównane z innymi interpretacjami, m.in. Wystana H. Audena i Marthy Nussbaum).
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 473-486
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na drogach człowieczeństwa - filozofia Henryka Elzenberga
    Autorzy:
    Cieciera, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665174.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    axiology
    philosophy of culture
    humanity
    choice
    Opis:
    The paper aims at grasping Henryk Elzenberg’s thought on human condition on both social and universal level. By showing an individual in the world doomed to relations Elzenberg tries to analyse distortion and over-interpretations of impulses coming both from human psyche and from civilization. By stigmatization of the shallowness of life and omnipresent utilitarianism he wants to find an alternative to raise the man to higher level, to salvation. For this he proposes focusing on perfect values, independent from man. Noticing the difference between the nature of human and other creatures he highlights the role discovering one’s personal capacities and the necessity of gathering them in what is called culture. Setting as the demand the turn first in mind, related to deepening of self-consciousness, and then also spiritual, he sets alternative roads of experiencing the world, both that given in senses and alternative-one. All of his ideas are ways of building humanity to be more essential and rewarding.
    Źródło:
    Folia Philosophica; 2014, 32
    1231-0913
    2353-9445
    Pojawia się w:
    Folia Philosophica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z Paros do Eleusis. Henryk Elzenberg - pesymista pielgrzymujący
    Autorzy:
    Tyl, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098432.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    pesymizm
    kulturalizm
    nacjonalizm
    religia
    bezwyznaniowa mistyka
    Opis:
    Artykuł jest próbą zaprezentowania intelektualnej biografii Henryka Elzenberga. Elzenberg dążył do przezwyciężenia swojego pesymistycznego światopoglądu. Początkowo skłaniał się do filozoficznie uzasadnianego nacjonalizmu, łączonego z arystokratycznym kulturalizmem. Rozczarowany realiami życia i brakiem możliwości realizowania postulowanych idei, zwrócił się ostatecznie w stronę naturalnej, bezwyznaniowej mistyki.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 115-129
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dobro, wartość, piękno
    Autorzy:
    Stanisławek, Jędrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098343.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    dobro
    piękno
    wartość
    rzeczy
    stany rzeczy
    Opis:
    Zdaniem Henryka Elzenberga: dobro = wartość = piękno. Obiektywnie te trzy pojęcia są identyczne, a przekonanie, że jest inaczej, ma źródło w subiektywności ich ujmowania/postrzegania. Ten pogląd Elzenberg przedstawił w artykule O różnicy pomiędzy „pięknem” a „dobrem” (1933). Według autora, Elzenberg ma jedynie po części rację. Byłoby tak: piękne są rzeczy, a dobre są stany rzeczy/sytuacje, w szczególności istnienie rzeczy pięknych. Piękna jest Sonata księżycowa Beethovena, dobrem jest to (stan rzeczy), że ten utwór istnieje.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 271-276
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elzenberg i Ajdukiewicz: mosty czy mury?
    Autorzy:
    Jedynak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098527.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Kazimierz Ajdukiewicz
    Henryk Elzenberg
    filozofia
    intuicja
    rozstrzygalność
    wartość
    Opis:
    Między Elzenbergiem i Ajdukiewiczem zachodzą poważne, często podnoszone różnice w obszarze przekonań metafilozoficznych, w hierarchii wartości, w przydawaniu ważności różnym sprawom, w postawach, dążeniach i usposobieniach. Jednocześnie dostrzec można znaczne podobieństwo wielu ich poglądów filozoficznych. Na wzajemnych relacjach tych filozofów znacznie bardziej zaważyły jednak różnice niż podobieństwa.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 355-370
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Emigracja wewnętrzna jako postawa polityczna. Henryk Elzenberg (1887–1967)
    Autorzy:
    Nogal, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098436.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    polityka
    indywidualizm
    arystokracja
    wolność
    konieczność dziejowa
    emigracja wewnętrzna
    Opis:
    Henryk Elzenberg odcisnął swe piętno na polskiej powojennej myśli politycznej – stał się symbolem intelektualnej i duchowej konsekwencji, co uczyniło zen filozofa czasów trudnych. To o nim Adam Michnik pisał w latach 80. jako o filozofie na „czas głazowładztwa”. Wprawdzie w dorobku autora Kłopotu z istnieniem aktywność intelektualna przybierała różną formę, ewoluowała, zmieniając się pod wpływem dziejowych wydarzeń. Konstrukcje teoretyczne zanurzone w klimacie Młodej Polski znacznie różniły się od tych z okresu międzywojennego, tamte zaś – od zapisek czynionych w czasie drugiej wojny światowej i po niej. Elzenberg niezwykle żywo reagował na zmieniający się wokół niego świat, a myśl teoretyczna podążała za historycznymi wydarzeniami, usiłując ogarnąć je, ukazać w szerszej perspektywie i opisać językiem filozofii. Jednak podstawowym przekonaniom oraz intuicjom ich autor pozostał wierny. Przechodząc kolejne fazy – od aktywnego politycznego zaangażowania, przez indywidualizm i okres aktywności teoretycznej, do wewnętrznej emigracji – pozostał wierny swym głównym twierdzeniom, iż zbiorowość, polityka, ale także jednostka stają się wartościowe nie przez prosty fakt egzystencji, ale dzięki odniesieniu do idei oraz wartości.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 143-153
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obowiązek oparty na preferencji
    Obligation Based on Preference
    Autorzy:
    Drofiszyn, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38429569.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    moral obligation
    value
    deontic logic
    logic of preference
    Opis:
    The paper presents a formalization of Henryk Elzenberg’s system of axiology, which features the notions of value, ought, and obligation. The formalization I propose is constructed in the language of sentential modal logic. However, as Elzenberg was well aware, his system of axiology had several difficulties. To avoid them, I propose a modification of the system’s foundations and show that it preserves the formal properties of ought and obligation postulated by Elzenberg. To show this, I express in the proposed formal language a certain theory of the logic of preference that I describe from the syntactical as well as the semantical point of view.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2022, 30, 3; 101-130
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marek Aureliusz, Lukrecjusz i Brutus - trzy autoportrety psychologiczne Henryka Elzenberga
    Autorzy:
    Listkowska, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098572.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    Marek Aureliusz
    Brutus
    Lukrecjusz
    William Szekspir
    etyka
    psychologia
    Opis:
    Henryk Elzenberg w pracach: Marek Aureliusz. Z historii i psychologii etyki, Lukrecjusz i materializm oraz Brutus, czyli przekleństwo cnoty dokonał analizy psychologicznej tytułowych postaci. Wyeksponował te ich cechy, które – jak pokazuje jego dziennik – sam posiadał. Celem tych analiz było – jak się wydaje – nie tylko zrozumienie przeżyć i postępowania wspomnianych postaci, ale także zrozumienie samego siebie.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 419-437
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznanie wartości w filozofii Henryka Elzenberga
    Knowing of values in the philosophy of Henryk Elzenberg
    Autorzy:
    Płoszczyniec, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459836.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Henryk Elzenberg, wartość, epistemologia wartości, powinność, poznanie wartości, intuicja, polska filozofia, intuicjonizm
    Henryk Elzenberg, value, epistemology of values, obligation, knowledge of values, intuition, polish philosophy, intuitionism
    Opis:
    The aim of the article. The purpose of this article is to comprehensively reconstruct and present the theory of knowing of values according to Henryk Elzenberg. Epistemology of values is one of the parts of the of Elzenberg’s formal axiology. The reconstruction method and conceptual analysis were used for realisation of the proposal. Discussed concepts. The reconstruction begins with the presentation of the main elements of Elzenber’s philosophy of values. First, the concepts of utilitarian and perfectionist value are distinguished, and later perfectionist value is defined as the ‘feature’ of an object, which is as it should be. Then, Elzenberg’s notion of intuition as individual non-sensual representation is explained. Elzenberg's deliberations on the nature of primary judgments are reconstructed. Reflection leads to the conclusion that the fundamental judgments in axiology are individual judgments about features which endow values. Later, Elzenberg’s critique of the positions negating the cognitive meaning of the evaluations are presented. The main point of criticism was to demonstrate that the presence of the notion of perfectionist value shows the inability to reduce values to subjective states of consciousness, and that the influence of emotions in the recognition of values can be limited. This leads to the question of a methodology of knowing values, which recommends asceticism and limiting emotions that may side by side determine the value judgment. Cognitive value of the text. The text synthesizes various threads of Elzenberg's epistemology of values. The fundamental to Elzenberg’s link between the theory of knowing values and the rest of general axiological considerations is visible. Using the materials contained in unpublished manuscripts, there is some important information on the Elzenberg’s concept of intuition. The presented concept shows various arguments that can be used against positions that negate the autonomous and objective character of values, especially against positions that deny the possibility of a competent adjudication of presence of values.
    Cel artykułu. Celem artykułu jest całościowa rekonstrukcja i prezentacja teorii poznania wartości według Henryka Elzenberga. Epistemologia wartości stanowi jedną z części aksjologii formalnej Elzenberga. Do zrealizowania zamiaru wykorzystano metodę rekonstrukcyjną oraz analizę pojęciową. Omówione koncepcje. Rekonstrukcja zaczyna się od przedstawienia głównych elementów filozofii wartości Elzenberga. Wpierw odróżniono pojęcia wartości utylitarnej i perfekcyjnej, a później zdefiniowano wartość perfekcyjną jako „cechę” przedmiotu, który jest taki, jaki być powinien. Następnie wyjaśniono Elzenbergowskie pojęcie intuicji jako indywidualnych przedstawień niezmysłowych. Zrekonstruowano rozważania Elzenberga na temat natury pierwotnych ocen. Refleksja prowadzi do wniosku iż fundamentalnymi sądami w aksjologii są jednostkowe sądy o cechach nadających wartość. Później przedstawiono Elzenbergowską krytykę stanowisk negujących poznawczy sens sądów o wartości. Głównym punktem krytyki było wykazanie, że obecność in mente pojęcia wartości perfekcyjnej wskazuje na niemożność zredukowania wartości do subiektywnych stanów świadomości oraz, że można ograniczyć wpływ emocji w poznawaniu wartości. To zaś prowadzi do zagadnienia metodyki poznania wartości, która zaleca ascezę i ograniczanie emocji mogących ubocznie determinować sąd o wartości. Wartość poznawcza tekstu. Tekst syntetycznie ujmuje rozmaite wątki epistemologii wartości Elzenberga. Widoczny jest fundamentalny dla Elzenberga związek między teorią poznania wartości a resztą ogólnych rozważań aksjologicznych. Wykorzystując materiały zawarte w nieopublikowanych rękopisach przedstawiono kilka istotnych informacji na temat Elzenbergowskiej koncepcji intuicji. Zaprezentowana koncepcja przedstawia rozmaite argumenty, które mogą zostać wykorzystane przeciwko stanowiskom negującym autonomiczny i obiektywny charakter wartości, zwłaszcza przeciw stanowiskom przeczącym możliwości kompetentnego stwierdzania obecności wartości.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2017, 7; 17-29
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Henryka Elzenberga krytyka koncepcji etyki niezależnej Tadeusza Kotarbińskiego
    Autorzy:
    Konstańczak, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098447.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    Tadeusz Kotarbiński
    szkoła warszawska
    logistyka
    etyka
    etyka niezależna
    religia
    Opis:
    Henryk Elzenberg już przed II wojną światową był krytycznie nastawiony do sposobu uprawiania nauki realizowanego w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. Dawał temu wyraz w swoich publikacjach i publicznych wystąpieniach. Po wojnie jednak stonował swoją krytykę, czemu z pewnością przysłużyły się przyjacielskie relacje z Tadeuszem Czeżowskim, a zwłaszcza zmasowana krytyka całej szkoły prowadzona przez marksistów. Jednak z chwilą opublikowania przez Kotarbińskiego w 1956 r. broszury Sprawy sumienia poczuł się zmuszony do zabrania głosu w tej sprawie. Jego głos musiał być krytyczny, gdyż propozycje Kotarbińskiego podważały jego osobiste przekonania odnośnie sensu uprawiania etyki. Krytyka Henryka Elzenberga dotyczyła zatem nie tylko samej etyki niezależnej, ale i całej filozofii Kotarbińskiego. W Kłopocie z istnieniem znajdujemy krótkie i dosadne stwierdzenie: „Kotarbiński i towarzysze: zbrodnia zamykania dróg przed człowiekiem”. Krytyka poszczególnych założeń etyki niezależnej nigdy jednak za życia Elzenberga nie ujrzała światła dziennego. Zachowała się tylko w materiałach archiwalnych, pozostałych po tym filozofie, oraz w jego korespondencji. Argumentacja, jaką posługiwał się Elzenberg krytykując etykę niezależną, jak się wydaje, w znacznej części zachowała aktualność do dnia dzisiejszego.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 339-354
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formalne związki między powinnością a dobrem. Rozważania na marginesie prac Henryka Elzenberga
    Formal Relations between Ought and Good: Some Reflections in the Margins of Henryk Elzenberg’s Works
    Autorzy:
    Drofiszyn, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083453.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    value and ought
    formal axiology
    deontic logic
    relative preference semantic
    Henryk Elzenberg
    Opis:
    The paper presents a relative preference semantics for multimodal logic of good and ought inspired by the axiological writings of Henryk Elzenberg. Its central concept is the act of preference between alternative possibilities performed by a metaempirical will, guided only by pure reasons. In semantics, the act of a metaempirical will is modeled using an orderly relation between possible worlds. Using this logic, I formalize some relationships between good and ought posited by Elzenberg.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2020, 28, 4; 5-23
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Samotność z perspektywy nieśmiertelności.Refleksje Henryka Elzenberga
    Solitude of the prerpective of immoratality. Reflections of Henryk Elzenberg
    Autorzy:
    Konstańczak, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048342.pdf
    Data publikacji:
    2015-07-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    death
    immortality
    solitude
    spirit aristocracy
    śmierć
    nieśmiertelność
    samotność
    arystokracja ducha
    Opis:
    The starting point for the considerations are three versions of the text of Henryk Elzenberg, kept in manuscripts, and not published until now, devoted to “meditations” over the possibility of reaching immortality in earthly life. The author, on the basis of their analysis and other statements on immortality, presents Elzenberg’s attitude towards solitude, to which people who do not follow the main social stream and are able to retain autonomy of their views independently of outer conditions are all doomed. To indicate such kind of people Elzenberg has introduced the category of “spirit aristocracy”. This category is indispensable for existing of every society. And both scientists and artists are classified to it. They reach immortality, but it is conditioned, because during their lives nobody will get to know if it is worth to make a sacrifice of their own solitude. According to the author, Elzenberg’s life may be set as an example of such a solitary spirit aristocracy.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2015, 12; 169-183
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mieczysław Wallis jako recenzent i inspirator twórczej aktywności H. Elzenberga
    Autorzy:
    Zegzuła-Nowak, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098434.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    Mieczysław Wallis
    korespondencja
    współpraca naukowa
    inspiracja twórcza
    historia filozofii polskiej
    Opis:
    W spuściźnie archiwalnej Mieczysława Wallisa znajdują się teczki zawierające jego wspomnienia oraz korespondencję z Henrykiem Elzenbergiem, ukazujące doniosłość i znaczenie roli, jaką przyjaźń z Wallisem odegrała w życiu toruńskiego filozofa. Wallis pełnił wobec niego rolę powiernika, doradcy, a nawet mentora, nie tylko na niwie prywatnej, ale także i naukowej. Elzenberg wielokrotnie konsultował z nim swe twórcze plany, prosił o opinię dotyczącą powstających opracowań i koncepcji twórczych, a także dzielił się swoimi dylematami naukowymi i twórczymi. Co ważne, w Wallisowskich archiwaliach znajdują się także wspomnienia dotyczące jego osobistej oceny najważniejszych dzieł i koncepcji twórczych Elzenberga, wzbogacające dotychczasową wiedzę o kontekście ich powstania czy ukonstytuowania.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 177-189
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o prymat walki ze złem
    Autorzy:
    Galewicz, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098529.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    minimalizacja zła
    maksymalizacja dobra
    negatywny utylitaryzm
    etyka medyczna
    Henryk Elzenberg
    Tadeusz Kotarbiński
    Opis:
    Ważną częścią etycznej spuścizny H. Elzenberga jest jego krytyka „praktycznego realizmu” T. Kotarbińskiego, a w szczególności zawartej w nim tezy przyznającej większą moralną wagę minimalizacji cierpienia (i innych form zła) niż maksymalizacji szczęścia (i innych form dobra). Elzenberg podważa pogląd Kotarbińskiego, wskazując na jego zgubne następstwa dla sztuki i wyższej kultury, a także dla naszego poczucia sensu życia. W moim artykule najpierw przedstawiam główne argumenty w sporze między Elzenbergiem i Kotarbińskim; następnie omawiam różne interpretacje zasady prymatu walki ze złem (znane również jako wersje negatywnego utylitaryzmu); w ostatniej części zastanawiam się nad możliwością obrony tezy o priorytecie minimalizacji zła w zakresie etyki medycznej.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 227-242
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na marginesie filozoficznej ewolucji Elzenberga: czy da się przezwyciężyć przepaść między filozofią analityczną a kontynentalną?
    Autorzy:
    Krajewski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098574.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    filozofia analityczna
    filozofia kontynentalna
    Hilary Putnam
    Alain Badiou
    Test Turinga
    symulacja komputerowa
    Opis:
    Henryk Elzenberg ewoluował od racjonalizmu i zachwytu logiką do radykalnej opozycji wobec scjentyzmu i „biurokratów ścisłości” ze szkoły lwowsko-warszawskiej. W obecnej filozofii akademickiej istnieje nieszczęśliwy ostry podział na filozofię analityczną i tzw. kontynentalną. Czy tę filozofię nieanalityczną da się określić w sposób pozytywny? Zasugerowanych jest kilka pomysłów, ale żaden nie wydaje się dostatecznie dobry. Czy ten podział da się przezwyciężyć? Niektórzy usiłują, np. Hilary Putnam i Alain Badiou, chociaż Putnam nie próbuje syntezy, a Badiou próbuje, ale rezultat jego działań rozczarowuje i nie jest wolny od błędów, gdy filozof powołuje się na zaawansowaną logikę matematyczną. W każdym razie filozofia musi funkcjonować pomiędzy dwoma biegunami: naukowym, logicznym i humanistycznym, literackim. W naszych czasach nowym źródłem doświadczeń powinny być dla filozofii komputery. Możliwość cyfrowej symulacji każe na nowo rozważyć pytanie o specyfikę człowieka. W tej dziedzinie oba podejścia do filozofii stają się niezbędne. Przykładem uwzględnienia zarówno logiki, jak i filozofii dialogu jest zaproponowane wcześniej przez autora ostateczne wzmocnienie Testu Turinga, czyli eksperyment myślowy, w którym dziecko jest od urodzenia wychowywane przez roboty i ma się okazać, czy tak ukształtowany człowiek okaże się w miarę „normalny”.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 391-403
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja aksjologii Elzenberga w świetle jego tekstów. Analiza filologiczno-filozoficzna
    Autorzy:
    Zubelewicz, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098575.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    aksjologia
    Henryk Elzenberg
    analiza
    maksymalizacja dobra
    aksjologia merytoryczna
    aksjologia formalna
    intelektualizm etyczny
    wola
    rozum
    Opis:
    Henryk Elzenberg zajmował się aksjologią merytoryczną i aksjologią formalną. Można wyróżnić względnie wyraźne okresy tej działalności. Aksjologia merytoryczna przypadła głównie na okres od około 1910 do 1931 r. Do roku 1930 Elzenberg opracowywał różne szczegółowe zagadnienia, potem w latach 1930–1931 analizy jego koncentrowały się m.in. na podsumowaniu szczegółowej aksjologii merytorycznej. Aksjologię formalną Elzenberg rozwijał od 1930 r. do maja 1940 r. W okresie późniejszym zaczął wątpić w swoje wcześniejsze ustalenia. Ten okres wątpienia trwał od maja 1940 do około grudnia 1943 r.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 371-389
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Henryk Elzenberg i Zbigniew Herbert - niezależny mistrz i jego uczeń
    Autorzy:
    Sznajderski, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098535.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Henryk Elzenberg
    Zbigniew Herbert
    filozofia polska XX w.
    poezja polska XX w.
    niezależni twórcy
    Opis:
    Autor przedstawia historię przyjaźni Henryka Elzenberga ze Zbigniewem Herbertem. Pokazuje i charakteryzuje ich wspólne zainteresowania i postawy życiowe. Filozof Elzenberg i poeta Herbert cenili niezależność myślową i polityczną. Akceptowali koncepcję rzeczywistości, którą można poznać nie tyle przy pomocy rozumu – racjonalnie, co przy pomocy uczucia, poezji, mistyki – w sposób irracjonalny. Obaj opowiadali się za ważną pozycją poezji w tworzeniu kultury i podkreślali jej rolę jako medium poznawczego. Korespondencyjny dialog Elzenberga i Herberta służył wymianie myśli, rozwijał samodzielność intelektualną, oryginalność, nieustępliwość, przywiązanie do wartości.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 463-471
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A little more about H. Elzenberg’s polemic with Cz. Milosz and "The Rover" by J. Conrad
    Jeszcze o polemice Elzenberga z Miłoszem i "Korsarzem" Conrada
    Autorzy:
    Wolniewicz, Bogusław
    Zubelewicz, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097277.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    duty
    internal voice
    motivation
    Cz. Miłosz
    H. Elzenberg
    J. Conrad’s “The Rover”
    obowiązek
    głos wewnętrzny
    motywacje
    Czesław Miłosz
    Henryk Elzenberg
    „Korsarz” Josepha Conrada
    Opis:
    Opracowanie to jest uzupełnieniem tekstu Bogusława Wolniewicza Elzenberg o Miłoszu (1997). Przedstawione zostają okoliczności związane z odkryciem artykułu Cz. Miłosza Obowiązek i skierowanej przeciw niemu polemiki Elzenberga. Ponadto, w drugiej części, autorzy podejmują się oceny powieści J. Conrada Korsarz.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 3; 37-43
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwie metafilozofie: Elzenberg a Szkoła Lwowsko-Warszawska
    Autorzy:
    Kleszcz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2098440.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    metafilozofie
    Henryk Elzenberg
    Szkoła Lwowsko-Warszawska
    Kazimierz Twardowski
    Kazimierz Ajdukiewicz
    racjonalność vs irracjonalizm
    intuicja a zastosowanie logiki w filozofii
    Opis:
    Szkoła Lwowsko-Warszawska została założona w 1895 roku przez Kazimierza Twardowskiego we Lwowie. Dla Twardowskiego i jego uczniów racjonalizm, jasność i precyzja języka oraz stosowanie logiki w filozofii były metodologicznymi fundamentami Szkoły. W pierwszej części tekstu autor rozważa charakter i wartość metafilozoficzngo programu przyjmowanego w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. W drugiej partii przedstawia się filozofię Henryka Elzenberga (1887–1967), jednego z najoryginalniejszych filozofów polskich XX wieku. W sferze jego zainteresowań znajdowały się: aksjologia ogólna, etyka, estetyka i historia filozofii. Część końcowa ma charakter porównawczy, gdzie omawiam stosunki między metafilozofią Szkoły Lwowsko-Warszawskiej a ideami metafilozoficznymi Elzenberga.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 4; 289-320
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie dwudziestowieczne dyskusje dotyczące racjonalności
    Polish 20th-Century Discussions of Rationality
    Autorzy:
    Kleszcz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097316.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia polska XX wieku
    spory o racjonalność poznawczą
    Kazimierz Twardowski
    Szkoła Lwowsko-Warszawska
    Roman Ingarden
    Henryk Elzenberg
    Leszek Kołakowski
    Marian Przełęcki
    spory o binarność racjonalności
    spory o kryteria racjonalności
    uzasadnianie racjonalności
    Polish 20th-century philosophy
    dispute over cognitive rationality
    Lvov–Warsaw School
    disputes over binary nature of rationality
    criteria of rationality
    justification of rationality
    Opis:
    Artykuł przedstawia dwudziestowieczne polskie dyskusje filozoficzne dotyczące racjonalności, w szczególności w kontekście poznawczym. Omawiane są stanowiska wielu uczonych, począwszy od Kazimierza Twardowskiego i założonej przezeń Szkoły Lwowsko-Warszawskiej do myślicieli okresu powojennego: Leszka Kołakowskiego i Mariana Przełęckiego. W części drugiej poddane są dyskusji i analizie trzy kwestie systematyczne, dotyczące racjonalności przekonań: problem ich binarności, kryteriów racjonalności oraz zagadnienie uzasadnienia jej wyboru.
    The article presents twentieth-century Polish philosophical discussions of rationality, especially in the cognitive context. Discussed are diverse viewpoints, from those presented by Kazimierz Twardowski, the Lvov–Warsaw School founded by him to those of post-war thinkers: Leszek Kołakowski and Marian Przełęcki. In the second part, three systematic issues concerning the rationality of beliefs are discussed and analyzed: the problem of their binary nature, rationality criteria, and the issue of justifying the choice of rationality.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 129-153
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-23 z 23

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies