Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Hegel," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 66
Tytuł:
Action, objective, intersubjectivity: towards a theory of social action
Autorzy:
Forlin, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/781109.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Hegel
intersubjectivity
social actio
Opis:
The reflection on intersubjectivity is a central question in the contemporary philosophical debate. In this field, current practical philosophy faces one of the most difficult challenges. Apparently, the research for a foundation of the intersubjective level seems to lead inevitably towards the abandonment of the logical-foundation theory on which the philosophy had been based up until Hegel. In this report, however, I would like to attempt something different. That is, I would like to explore the possibility of inserting the subject of intersubjectivity right into the heart of Hegelian thinking, with an aim to outline the foundation of a social action theory capable of exhibiting reasons stronger than those deriving from simple dialogic validation. It is possible, as Ho sle believed, that Hegel himself did not take this aspect of the profound dynamics of his thought too seriously, and that he had not prepared the notional categories to be able to think about it in depth. Nevertheless, the theoretical foundations of intersubjectivity, brought back to its Hegelian roots, is the fundamental cornerstone upon which to build the logical-rational foundations of social action
Źródło:
Ethics in Progress; 2013, 4, 2; 55-62
2084-9257
Pojawia się w:
Ethics in Progress
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Abstraction Made Flesh – Immediacy of the Body and Religious Experience. Derrida, Hegel and Georges de La Tour
Autorzy:
Olesik, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1930476.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
religion
image
abstraction
Hegel
Derrida
Opis:
The text juxtaposes two different understandings of religion, the first: Hegelian, where it functions as an imaginary representation of the concept, and the second: Derridean, which confronts and radicalizes the idea of the death of God. At the center of their juxtaposition is the process of abstraction and the religious figure of the “desert” which both authors use to illustrate it. Central to Derrida’s thinking of religion, understood as a figure of relentless negativity in search of difference, a “desert” can also be found in Hegel’s exploration of “unhappy consciousness,” where it is used in reference to the crusaders and serves as a metonymy of the futile imaginary association of Christ’s divinity with his actual, individual body. The text sets out to complicate what Hegel understands as the abstract nature of Christ’s body and body in general with reference to Derridean gesture of religious purification and through the analysis of Saint Thomas, a work by a baroque painter, Georges de La Tour which is analyzed as an embodiment of the complex relations between religious abstraction and image.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2021, 5, 3; 50-63
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żałoba i rewolucja. Refleksje heglowskie
Mourning and Revolution Hegelian Reflections
Autorzy:
Wójcik, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/534668.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Hegel
revolution
Jacobins
terror
dialectic
Opis:
The article takes up a problem of a complex relationship between Hegel and the French Revolution, of which the philosopher was both a great enthusiast and a brilliant critic. The point of departure for the analysis is a critical reading of the traditional interpretations of Hegel’s relation to the Revolution (J. Ritter and J. Habermas), which enables the author to develop a “speculative interpretation of the Revolution” on the basis of Phenomenology of Spirit. The key to the understanding of the dynamics of the Enlightenment, which found its culmination in the Revolution, is the inner dialectic of knowledge and faith which constitutes this epoch. The ideas of the Enlightenment become undermined by the opposition between the German (reformation) process of working through the relation between faith and knowledge and the French (revolutionary) repression of its mutual relationship. This paradox recognized by Hegel (in R. Comay’s interpretation) leads the philosopher to formulate a dialectic position: revolution with reformation would be the work of mourning (the process of working through) on this lost object (the world of faith), whereas revolution without reformation would remain only futile melancholy of terror, compensating for the lack of reformation. The paradoxical lesson for the present times (inspired by S. Žižek’s reading) which arises from Hegel’s interpretation is the following: cultural revolution (revolution in thinking itself, in utopian dreams) is the condition of possibility of the success of social revolution.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2015, 7, 2; 131-154
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Culture and Philosophy. Hegel on the Sophists
Autorzy:
Mielczarski, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/702725.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
HEGEL GEORG WILHELM FRIEDRICH
SOPHISTS
Opis:
Hegel was the first modern thinker that appreciated the sophists' role in the intellectual history of mankind. Without consideration of their teachings as philosophy, he nevertheless emphasized the cultural role of their tendency to consider things from various points of view and to look for the sources of law and morality.
Źródło:
Meander; 2005, 60, 2; 213-219
0025-6285
Pojawia się w:
Meander
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The anti-Hegelian aspect of Tischner’s theory of truth
Autorzy:
Jochlik, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2142711.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Tischner
truth
Hegel
freedom
evil
Opis:
It is stated both by Tischner and his scholars that he follows the footsteps of Hegel. Yet thus far no one – including Tischner himself – was talking about exactly this aspect of Tischner’s thought that is antiHegelian. The best way to do that is to address the issue of truth. Tischner’s theory of truth is antiHegelian because Tischner puts emphasize on the word “feeling”, while at the same time describing his distrust for ontology, which leads him to two things: he thinks about truth first and foremost as a kind of value which is not privileged among other values, and he thinks too little about society. So it is anti-Hegelian because it denies the requirement of Hegel’s science as being the true knowledge of spirit about spirit. In order to understand more from Tischner’s philosophy independently of the issue of Hegel’s philosophy, one should take into consideration Tischner’s theory of evil.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2019, 31; 123-147
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hegelianism and Meta-Religion: Ernst Bloch’s Archetype of the Fall
Heglizm i metareligia. Archetyp upadku w myśli Ernsta Blocha
Autorzy:
Demjaha, Dritëro
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009525.pdf
Data publikacji:
2020-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bloch
Hegel
Marxism
Christianity
meta-religion
Opis:
This paper concerns Ernst Bloch’s notion of “meta-religion,” which is an attempt to inherit the religious without inheriting religion, while distinguishing itself from a merely secular atheism. I assert that the key to this meta-religious inheritance is the structural abandonment of the Fall. Focusing chiefly on Bloch’s late work Atheism in Christianity, I provide an account of Bloch’s appraisal of Feuerbach as a progenitor of his meta-religious project, before moving on to what I argue is the key problem for what Bloch terms the “meta-religious” inheritance of Christianity: the question of the Fall. I argue that as Bloch’s own thinking regularly suggests, the archetype of the Fall is a necessary correlate of the archetype of freedom, and actually grounds an important aspect of Bloch’s meta-religious inheritance of both Christianity and Hegel as part of the same dialectical theorisation of the sources of Marxism.
Tematem tekstu jest pojęcie „metareligii” Ernsta Blocha, będące próbą zachowania tego, co religijne, bez zachowywania religii, w sposób inny jednak niż czyni to czysto świecki ateizm. Skupiając się głównie na późnym dziele Blocha Ateizm w Chrześcijaństwie pokażę, że postrzegał on Feuerbacha jako prekursora swojego meta-religijnego projektu. Następnie przejdę do głównego problem – tego, co Bloch nazywa meta-religijnym dziedzictwem chrześcijaństwa: kwestii Upadku. Jak dowodzę, archetyp Upadku – co często sugeruje sama myśl Blocha – jest koniecznym korelatem archetypu wolności. Archetyp ten ugruntowuje także Blochowską metareligię zarówno w dziedzictwie chrześcijaństwa, jak i dziedzictwie Hegla, którzy traktowani są w niej jako dwie strony tej samej dialektycznej teoretyzacji źródeł marksizmu.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2020, 35, 1
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość narodowa wobec idei absolutnej w systemie Hegla
National identity in the presence of the absolute idea in Hegel’s system
Autorzy:
Jochlik, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426711.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Hegel
narodowość
duch
idea absolutna
Luter
Opis:
Artykuł koncentruje się wokół zagadnienia Heglowskiej tożsamości narodowej, które jest zawarte głównie w Zasadach filozofii prawa oraz w Wykładach z historii filozofii. Ukazane jest ono poprzez postęp świadomości człowieka dotyczącej jego wolności, jednakże w bardziej ograniczonym zakresie, niż ma to miejsce w Fenomenologii ducha. Celem tego artykułu jest ukazanie prawdziwego znaczenia tego zagadnienia, które jest skoncentrowane w pojęciu absolutnej idei, w Nauce logiki.
Źródło:
Logos i Ethos; 2014, 2(37); 99-123
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyszłość nauk humanistycznych w perspektywie metafilozoficznej
The future of the humanities in a metaphilosophical perspective
Autorzy:
Cyprian Gawlik, Cyprian Gawlik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1029617.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
humanities
metaphilosophy
Bildung
Hegel
Heidegger
Cieszkowski
Opis:
The purpose of this paper is to ponder upon the future of the humanities from a metaphilosophical perspective inspired by G.W.F. Hegel’s philosophy of the history of philosophy. The need for this reflection follows from the crisis that the humanities are facing today due to global changes in higher education, caused by the domination of the capitalist economy and the dramatic development of technology. The author assumes that the essence of the humanities is determined by the formation of self-understanding (Bildung) and proposes to consider this issue from a broader historical point of view and apart from the institutional context of human sciences, namely in the light of the history of philosophy, understood according to the Hegelian approach as the development of selfknowledge. The paper extensively discusses Hegel’s philosophy of the history of philosophy, as well as subsequent metaphilosophical positions inspired by Hegel’s thought (especially that of August Cieszkowski and Martin Heidegger). As a result, the question about the future of the humanities is transformed into a postulate of reflection on the primacy of technoscientific thinking in the modern world. In line with the Hegelian view of knowledge development – attributing autoperformative function to self-cognition – this kind of reflection is a potential remedy for the crisis currently diagnosed in the humanities.
Źródło:
Człowiek i Społeczeństwo; 2020, 49
0239-3271
Pojawia się w:
Człowiek i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
STATE VS. GOD: ON AN ATHEISTIC IMPLICATION OF EUROPEAN STATISM
Autorzy:
Tarasiewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507496.pdf
Data publikacji:
2015-09-30
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
atheism
statism
Christianity
God
Christ
Hobbes
Hegel
Opis:
The article consists of four parts. First, it gives an example of statism present in contemporary Europe which consists in giving a priority of loyalty to the state at the expense of loyalty to God. Secondly, it traces the idea of European statism in the thought of Hobbes and Hegel to show how the state was to replace or equal God’s authority. Thirdly, it considers whether democracy can efficiently protect against statism. Finally, it explores the words of Jesus Christ—“Render unto Caesar the things that are Caesar’s, and unto God the things that are God’s”—to formulate an argument against trading Christian faith for the philosophy of statism.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2015, 4, 3; 333-342
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Death, Hegel, and Kojève
Autorzy:
Inwood, Michael J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451327.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
Hegel
Kojève
Death
Freedom
Individuality
Historicity
Afterlife
Opis:
Stemming from a reading of Hegel’s account of the struggle for recognition in the Phenomenology of Spirit, Kojève argued that death is the central notion of Hegel’s philosophy. I will discuss several themes in relation to this claim of Kojève’s interpretation of Hegel, namely the themes of freedom, individuality, and historicity. I will also discuss Kojève’s reading that Hegel rejects both all conceptions of the afterlife, and too the belief in the afterlife as a manifestation of the “unhappy consciousness”. I will point out flaws of Kojève’s interpretation throughout.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2017, 1, 2; 68-77
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lenin jako czytelnik Hegla. Hipotezy z lektury Leninowskich Zeszytów filozoficznych poświęconych Nauce Logiki
Lenin as Reader of Hegel: Hypotheses for a Reading of Lenin’s Notebooks on Hegel’s „The Science of Logic”|
Autorzy:
Kouvelakis, Stathis
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012459.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Nauka logiki
materializm
odbicie/refleksja
Hegel
Lenin
Opis:
Niniejszy artykuł ukazał się oryginalnie w zbiorze esejów Lenin Reloaded: Toward a Politics of Truth. Tekst ten wpisuje się w szerszą debatę, której przedmiotem jest kwestia ciągłości lub jej braku pomiędzy dwoma filozoficznymi tekstami Włodzimierza Lenina, Materializmem a empiriokrytycyzmem a Zeszytami filozoficznymi. Autor podejmuje w nim zatem kwestię ewolucji poglądów politycznych i teoretycznych Lenina między 1908 a 1914 rokiem, wskazując na kluczową rolę, jaką odegrała w niej lektura Nauki logiki i studia nad Heglowską dialektyką, które doprowadziły go do przejścia od niedialektycznej teorii odbicia sformułowanej w pierwszym okresie jego twórczości do dialektycznej refleksji.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2016, 20, 2; 42-80
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafilozofia, czyli o filozofii po filozofii (choć nadal z jej wnętrza) – na przykładzie refleksji historycznofilozoficznej Hegla i Heideggera
Metaphilosophy, or on philosophy after philosophy (though still from within it – on the example of historical-philosophical reflection of Hegel and Heidegger]
Autorzy:
Gawlik, Cyprian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135585.pdf
Data publikacji:
2022-06-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
metaphilosophy
Hegel
Heidegger
posthistory
history of philosophy
Opis:
The main purpose of the paper is to characterize the metaphilosophical paradigm of today’s philosophy.The author argues that contemporary philosophical thought is thoroughly – and in a complexsense – metaphilosophical in nature. Namely, it takes the form of philosophy’s reflection on itselfpracticed after its end, but still from within philosophy. Understood in this way, metaphilosophyunifies the formal-spatial and temporal meanings of the prefix “meta-” as well as the two correspondingspecific paradigms of metaphilosophy: philosophy of philosophy and post-philosophy. In orderto substantiate this hypothesis, (1) the Hegelian historical-philosophical position, which marks thefinal moment of classical philosophy, is first presented, and on its basis the situation of contemporarythought, which is determined by the problem of the future of philosophy, is outlined. (2) Then the“early” and “late” philosophy of Martin Heidegger, which belongs to the metaphilosophical epochof post-classical philosophy, is discussed. (3) This ultimately allows the author not only to drawconclusions about the condition of philosophy today, but also to outline an original context fora potentially fruitful confrontation between these two authors, which is the second aim of the paper.
Źródło:
Człowiek i Społeczeństwo; 2022, 53; 153-170
0239-3271
Pojawia się w:
Człowiek i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language, Time, and Death. An Ethico-Philosophical Perspective Following Hegel, Heidegger, Lévinas, and Blanchot
Autorzy:
Kaushal, Sanjay
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433313.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Language
death
literature
Hegel
Heidegger
Lévinas
Blanchot
Opis:
Our daily existence is affected by how we perceive death, be it our own’s death tocome or others’ death. The intimidating nature of death has the potential to affect our daily ethical existence in relation to the other, as is seen in various crises in human history. In such a context, since expansive literature in various approaches such as biological, sociological, psychological, and political addressing the question of death is already available, this essay presents an ethico-philosophical perspective on death and argues if death should be seen as the worst event that is to be experienced by being. In this essay, I correlate language, time, and death, contrasting popular analogies, i.e., death is possibility of impossibility (Hegel and Heidegger), and death is impossibility of possibility (Lévinas and Blanchot). Firstly, the essay stages the discussion with contrasting synchronic and diachronic perspectives of language, i.e., historical understanding of language and time in Hegelian terms and the messianic time in Lévinasian terms, to see how sensibility, i.e., universal meaning, is expressed through concept. Secondly, the essay sees how sensibility is expressed through a concept beyond dialectic opposition and negativity while acknowledging that the question of ethics arises only after the end of philosophy, for something is always inexpressible through expression; there is always remnant beyond philosophical significance. This essay not only argues language, time, and death as the ethical responsibility of the self towards the other, but also contributes to the understanding of language as ethics beyond philosophy, and death as passivity beyond ontology following Lévinas’s idea of messianic time and Blanchot’s views on literature and death.
Źródło:
Ethics in Progress; 2022, 13, 2; 11-24
2084-9257
Pojawia się w:
Ethics in Progress
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przezwyciężenie romantycznych antynomii w filozofii Augusta Cieszkowskiego
Autorzy:
Binek, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644007.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Cieszkowski
Hegel
Romantik
Dialektik
Romanticism
dialectics
romantyzm
dialektyka
Opis:
Die Ideenhistoriker halten den fundamentalen Antinomiecharakter der Wirklichkeit für eines der wichtigsten Merkmale der romantischen Weltanschauung. Im Artikel wird geschildert, wie der Antinomiecharakter in der Philosophie von August Cieszkowski, dem systematischsten Philosophen des polnischen Messianismus, überwunden wird. Die von ihm postulierte Wiederintegration der Welt gründete er auf der Methode der Hegelschen Dialektik, indem er gleichzeitig die Widersprüchlichkeiten im Gedanken des deutschen Philosophen korrigierte. Diese Widersprüchlichkeiten werden am besten in Hegels Betrachtungsweise der Geschichte sichtbar. Im Artikel wird die Argumentationsstrategie rekonstruiert, die Cieszkowski erlaubte, die vorausgesetzten Ziele zu erreichen.
The fundamental antinomy of reality has been recognized by historians of ideas as one of the most important features of the Romanticist worldview. Presented is the way in which this antinomy was overcome in the philosophic thought of August Cieszkowski, the most systematic thinker of Polish Messianism. He based his reintegration of the world which he called for on the Hegelian dialectic method rectifying at the same time the inconsistencies contained in the German philosopher’s thought. These inconsistencies are fullest reflected in Hegel's perspective view of history. The paper reconstructs the argumentative strategy that allowed Cieszkowski to achieve his set goals.
Historycy idei za jedną z najważniejszych cech romantycznego światopoglądu uznają fundamentalną antynomiczność rzeczywistości. W tekście przedstawiony zostaje sposób przezwyciężenia owej antynomiczności w filozofii Augusta Cieszkowskiego – najbardziej systematycznego myśliciela polskiego mesjanizmu. Postulowaną przez siebie reintegrację świata oparł on na metodzie Heglowskiej dialektyki jednocześnie korygując niekonsekwencje zawarte w myśli niemieckiego filozofa. Te niekonsekwencje najlepiej uwidaczniają się w Hegla perspektywie spojrzenia na historię. W artykule zostaje zrekonstruowana strategia argumentacyjna, która pozwoliła Cieszkowskiemu na osiągnięcie założonych celów.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2017, 23
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przezwyciężenie romantycznych antynomii w filozofii Augusta Cieszkowskiego
Autorzy:
Binek, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644346.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Cieszkowski
Hegel
Romantik
Dialektik
Romanticism
dialectics
romantyzm
dialektyka
Opis:
Historycy idei za jedną z najważniejszych cech romantycznego światopoglądu uznają fundamentalną antynomiczność rzeczywistości. W tekście przedstawiony zostaje sposób przezwyciężenia owej antynomiczności w filozofii Augusta Cieszkowskiego – najbardziej systematycznego myśliciela polskiego mesjanizmu. Postulowaną przez siebie reintegrację świata oparł on na metodzie Heglowskiej dialektyki jednocześnie korygując niekonsekwencje zawarte w myśli niemieckiego filozofa. Te niekonsekwencje najlepiej uwidaczniają się w Hegla perspektywie spojrzenia na historię. W artykule zostaje zrekonstruowana strategia argumentacyjna, która pozwoliła Cieszkowskiemu na osiągnięcie założonych celów.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2017, 23
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odkryta na nowo i uporczywie aktualna – o dialektyce w filozofii i polityce światowej
The Rediscovery and Persistence of the Dialectic in Philosophy and in World Politics
Autorzy:
Anderson, Kevin B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012455.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
dialektyka
ruchy narodowowyzwoleńcze
kolonializm
imperializm
odbicie/refleksja
Hegel
Lenin
Opis:
Niniejszy artykuł ukazał się oryginalnie w zbiorze esejów Lenin Reloaded: Toward a Politics of Truth. Autor podejmuje w nim kwestię ewolucji poglądów politycznych i teoretycznych Włodzimierza Lenina między 1908 a 1914 rokiem, wskazując na kluczową rolę, jaką odegrała w niej lektura Nauki logiki i studia nad Heglowską dialektyką. Andersona interesuje przede wszystkim sposób, w jaki Lenin wykorzystał nowe dialektyczne koncepty, które wywiódł z lektury niemieckiego filozofa, do sformułowania wnikliwej i radykalnej koncepcji polityki światowej. Zdaniem autora to dzięki nim Leninowi udało się w nowatorski sposób spojrzeć na kwestie kolonializmu, imperializmu i znaczenie ruchów narodowowyzwoleńczych dla polityki emancypacyjnej.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2016, 20, 2; 83-111
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lekcje rewolucjonisty: Lenin czyta Hegla
Lesson of Revolution: Lenin reading Hegel
Autorzy:
Wójcik, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012460.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Hegel
Lenin
rewolucja
dialektyka
marksizm
the dialectic
revolution
Marxism
Opis:
W tekście podjęty zostaje problem relacji wzajemnego, dialektycznego zapośredniczania się Heglowskiej spekulacji i Leninowskiej praktyki teoretycznej. Punktem wyjścia analizy jest anegdota o Leninie, który po katastrofie roku 1914 postanawia całkowicie wycofać się i wyjeżdża do Berna, by w tamtejszej bibliotece czytać Naukę logiki Hegla. Podczas tej wzmożonej pracy teoretycznej nad niemieckim idealistą zrozpaczony Lenin dostrzega niepowtarzalną szansę na rewolucję, zadając tym samym kłam ewolucyjnemu determinizmowi Drugiej Międzynarodówki. Artykuł usiłuje odpowiedzieć na pytanie, na ile Leninowska lektura Hegla mogła mieć wpływ na uformowanie się heterodoksyjnej względem marksistowskiej tradycji teorii rewolucji („najsłabszego łańcucha w ogniwie”)? Czy to właśnie powrót od Marksa do Hegla otworzył drogę leninowskiemu wydarzeniu? Próbom odpowiedzi na te pytania towarzyszą rozważania nad drugą stroną dialektycznej relacji wzajemnego oddziaływania, tj. nad wnioskami z leninowskiej lektury dla samego rozumienia Hegla. Lenin w Zeszytach filozoficznych „stara się czytać Hegla materialistycznie” antycypując tym samym jedną z kluczowych dwudziestowiecznych wykładni Heglowskiej dialektyki Lukácsa, a nawet współczesne materialistyczne interpretacje (np. S. Žižka czy S. Kouvelakisa).
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2016, 20, 2; 18-41
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hegel, revolution, and the rule of law
Autorzy:
Ramet, Sabrina P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1628417.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
G.W.F. Hegel
philosophy
revolution
rule of law
Opis:
Georg Wilhelm Friedrich Hegel was one of the philosophic giants of the nineteenth century. Well versed in both ancient and more recent philosophical tracts, he rejected the individualism of Hobbes and Locke, as well as their notion that the state was an agency set up in the first place to protect life and property, and, drawing inspiration from Aristotle, outlined a vision of the state as an agency bound, in the first place, to protect the weak and the powerless. Hegel further rejected Kant’s individualistic ethics and counseled that ethical behavior had to be understood as taking place in a social context, with real duties toward other people. For Hegel, an individual had rights and duties within the context of the family, in the community, and, as a citizen, vis-à-vis the state. He emphasized the network of duties in which each individual finds himself, urging political moderation and concern for the good of the entire community. He has been condemned as a proto-totalitarian, lauded as a democrat of sorts, and described variously as liberal, anti-liberal, authoritarian, conservative-monarchist, and constitutionalist. This essay will argue that Hegel came to champion a constitutional-legal order (Rechtsstaat) under an autocratic monarch, with protection for liberal values. The absolute authority of the monarch, thus, was limited to those powers which he needed in order to advance and protect the interests of the citizens of the realm.
Źródło:
Eastern Review; 2020, 9; 9-31
1427-9657
2451-2567
Pojawia się w:
Eastern Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola Boga i palingenezy w kształtowaniu się poglądów filozoficznych Augusta Cieszkowskiego
The Role of God and Palingenesis in the Development of August Cieszkowski’s Philosophical Views
Autorzy:
Pawlaczyk, Krystian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943542.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
Cieszkowski
Hegel
Hegelianism
religion
God
immortality of the soul
Opis:
The aim of the paper is to reflect on the specificity of the evolution of August Cieszkowski’s philosophical views. In the presented research perspective the very essence of this evolution lays in progressive distancing from the Hegelianism and in unorthodox turn towards religious sphere in a broad sense. This point of view underlines the fundamental meaning of God and Palingenesis, Cieszkowski’s work published in 1842 in which he directly formulates accusation towards Hegelian school for its abstractness and one-sided intellectualism. This work also sketches a postulate of creating new, synthetic form of reflection, that avoids limitations of both religious orthodoxy and philosophical speculation. The effort of creating such form delineates the specificity of Cieszkowski’s further output.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2019, 3/273
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heglowska krytyka transcendentalizmu
Autorzy:
Guczalska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644214.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Hegel
Phänomenologie
Transzendentalismus
Kant
Fichte
phenomenology
transcendentalism
fenomenologia
transcendentalizm
Opis:
Der Artikel untersucht die Kritik der transzendentalen Philosophie bei G. W. F. Hegel und führt die Gründe für Hegels Distanzierung vom Standpunkt von I. Kant, J. G. Fichte und F. W. J. Schelling vor. Die Untersuchung nimmt Bezug auf Phänomenologie des Geistes und andere Werke von Hegel (Die Differenz des Fichteschen und Schellingschen Systems der Philosophie, Enzyklopädie der philosophischen Wissenschaften). Der Verfasser setzt sich zum Ziel, das ambivalente Verhältnis Hegels zum Transzendentalismus und folglich die Gründe seiner Ablehnung zu erfassen. Im Allgemeinen besteht ein Mangel der transzendentalen Philosophie in der Infragestellung der Ansprüche des Verstandes, die Wahrheit absolut zu erkennen. Gleichzeitig bleibt der Transzendentalismus im Rahmen des Hegelschen Entwurfes der Erkenntnis und der Ontologie ein gewisser berechtigter ˗ obwohl begrenzter ˗ Moment des Denkens. Der Artikel analysiert nicht nur die Kritik des Transzendentalismus, sondern beantwortet auch die Frage: Was ist Phänomenologie? Zum Schluss wird kurz die Rezeption der Hegelschen Phänomenologie sowie ihre Bedeutung im Kontext des gesamten Systems des Philosophen geschildert.
Examined in this article is  G.W.F. Hegel’s criticism of transcendental philosophy as well as reasons for dissociating himself from I. Kant, J. G. Fichte and F.W.J. Schelling on that matter. The study is based on Hegel’s Phenomenology of Spirit, and his two other works (The Difference Between Fichte's and Schelling's Systems of Philosophy, and Encyclopedia of the Philosophical Sciences). The main idea of this article is to grasp Hegel’s ambivalent attitude towards transcendentalism, and ultimately the reasons for its rejection. Generally, the main drawback of transcendental philosophy boils down to questioning the mind's claims towards uncovering absolute truth. Yet at the same time, transcendentalism remains an eligible though limited thinking lapse within Hegel's conception of cognition and ontology. Aside from examining the criticism of transcendentalism, this article spells out what phenomenology is. Finally, it reviews in brief the reception of Hegel's phenomenology and its significance in the philosopher's output.  
Artykuł poddaje analizie krytykę filozofii transcendentalnej, której podjął się G.W.F. Hegel i przedstawia powody dystansowania się Hegla od stanowiska I. Kanta, J. G. Fichtego oraz F.W.J. Schellinga. Analiza ma za podstawę Fenomenologię ducha oraz inne dzieła Hegla (O różnicy między systemami filozoficznymi Fichtego i Schellinga, Encyklopedia Nauk Filozoficznych). Główny cel opracowania leży w uchwyceniu ambiwalentnego stosunku Hegla do transcendentalizmu, a ostatecznie przyczyn jego odrzucenia. Ogólnie rzecz biorąc, mankamentem filozofii transcendentalnej jest zakwestionowanie roszczeń rozumu do absolutnego poznania prawdy. Jednocześnie, w ramach Heglowskiej koncepcji poznania oraz ontologii, transcendentalizm pozostaje pewnym uprawnionym – choć ograniczonym – momentem myślenia. Artykuł analizuje nie tylko krytykę transcendentalizmu, lecz odpowiada też na pytanie: czym jest fenomenologia? Na zakończenie, omówiona została krótko recepcja fenomenologii Hegla oraz jej znaczenie w kontekście całego systemu filozofa.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 26
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Political participation, the Betzavta Method and the interpretation of Hegel’s concept of freedom in "Philosophy of Right"
Autorzy:
Patrycja, Pendrakowska,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903461.pdf
Data publikacji:
2019-06-18
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
freedom
democracy
Hegel
tyranny
betzavta
participation
majority
civil society
Opis:
The aim of this essay is to confront Hegel’s political philosophy regarding ethical community and civil society with the objective of betzavta, which is an educational method promoting democratic decision-making processes. The concepts of freedom and ethical community were strongly present in Hegel’s Philosophy of Right and later on discussed by Zbigniew Pelczynski (1971, 1984a, 1984b), ShlomoAvineri (1972), Charles Taylor (1979) and Marek Siemek (1995,1998). This article reconstructs these Hegelian conceptsbased on their liberalinterpretations andconfrontsthem with contemporary challenges related to minority rights, conflict of values, decision-making processes and political participationin relation to the experiences gained during thebetzavta workshops.The main problem defined is the question whether it’s possible to reach a consensus in a given society that would conclude with the establishment of ethical community. The general assumption of this article is that because of the impossibility to obtain a consensus on fundamental values (lack of compromise on same-sex marriage or abortion), an ethical community that would secure both particular and public freedom cannot be reached. The clash between subjective and objective freedom can be perceived through the lenses of the classical problem of a tyranny of majority, where minorities are pushed towards a submissive compromise with the rules set by the majority. An experience of theBetzavta Method will also be included in the general reflections on the essence of freedom in political participation and the silent presence of certain members in decision taking-processes. null
Źródło:
Studies in Global Ethics and Global Education; 2018, 10; 17-30
2392-0890
Pojawia się w:
Studies in Global Ethics and Global Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deconstruction. Critical Interventions for the 21st Century and Beyond
Autorzy:
Gunkel, David J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22769993.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
binary logic
deconstruction
Jacques Derrida
Georg W.F. Hegel
philosophy
Opis:
This essay seeks to make a case for deconstruction as a kind of critical intervention for responding to and dealing with the opportunities and challenges of the 21st century and beyond. Toward this end, it proceeds in three steps or movements. (1) The first part will deconstruct deconstruction, deliberately employing what will be revealed as an inaccurate vernacular understanding of the term in order to extract a more precise and technical characterization of the concept. (2) The second part will investigate the constitutive elements of deconstruction, focusing attention on its two-step procedure, which has been deliberately designed to be a kind of distortion of Hegelian dialectics. (3) Finally, the third part will examine the opportunities and the challenges of the theory and practice of deconstruction indicating how and why it can be considered a critical intervention, albeit one that is not without its own potential problems and vulnerabilities.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2022, 58, 2; 89-108
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thesis and antithesis: Resolving the dialectique in the first movement of Debussy’s Violin Sonata
Autorzy:
Evans, Tristian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/780395.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Debussy
Violin Sonata
dialectics
semiotics
Hegel
sonata form
Golden Section
Opis:
This article will offer a close reading of the first movement of Debussy’s Violin Sonata (1917), and will set forth to discuss its formal principles within a dialectical context. References to Hegelian philosophy will be made, and also to precursory dialectical structures. The work will also be studied in relation to sonata form, and by taking Mark DeVoto’s claim that this late work displays a “persuasive sonata form” structure into consideration, this analysis will in fact elucidate Debussy’s ostensible departure from archetypical sonata form. Examining Debussy’s correspondences and sketches will posit the Sonata initially within existing scholarship - both historiographical and analytical - paying particular attention to the composer’s “late” style in general. A discussion on the relationship between dialectic and symbolist aesthetics will then be necessary in order to promote the idea that the work is structured around a dialectical framework. The second section of this article will carry out an in-depth analysis of the movement, adopting and adapting a semiotic approach as developed by Nicolas Ruwet and Jean-Jacques Nattiez’s distributional methodology in order to study the work’s formal attributes and motivic construction. Use of this approach will bring to light the strong bond between the motivic thesis and antithesis in the first section of the Sonata, and also the conflation of material in the final section of the movement, which aims towards a dialectical resolution. Use of paradigmatic diagrams will illuminate the methods in which synthesis is achieved by different compositional strategies, including merging, completion, compression, combination and conjunction. Furthermore, the analysis will draw attention to Golden Section proportions in the middle section of the piece. In conclusion, it will be argued that Debussy’s conscious effort to avoid Teutonic principles has paradoxically brought his work closer to Germanic thinking. Amid a time of personal and social conflict, one could ultimately compare his approach to that of the Hegelian “free spirit” - a free spirit that transcends political boundaries by its occupation of a neutral ground. Whether or not this demonstrated Debussy’s conscious compositional intention to reflect Hegel’s philosophical principles remains unsolved. More certain, however, is the fact that the presentation of a thesis and a subsequent antithetical section clearly leads to a resolution of the dialectique in the first movement of this Sonata.
Źródło:
Interdisciplinary Studies in Musicology; 2015, 14; 84-99
1734-2406
Pojawia się w:
Interdisciplinary Studies in Musicology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Plastyczność i rewolucja. De Tocqueville, Malabou, Lukács
Plasticity and Revolution. De Tocqueville, Malabou, Lukács
Autorzy:
Sosnowski, Maciej Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009488.pdf
Data publikacji:
2018-10-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
plasticity
revolution
dialectics
temporality
Hegel
Malabou
plastyczność
rewolucja
dialektyka
czasowość
Opis:
Dialektyczna koncepcja rewolucyjności podkreśla jej podwójny charakter. Zarówno w wersji konserwatywnej (de Tocqueville), jak i socjalistycznej (Lukács) rewolucja jest więc świadectwem ciągłości historycznej i zarazem jej gwałtownym zerwaniem. Celem niniejszego eseju jest uchwycenie tego dwuznacznego fenomenu przy wykorzystaniu pojęcia plastyczności Catharine Malabou. Plastyczność, jako współczesna, postdekonstrukcyjna formuła Heglowskiego Aufhebung, jest pasywno-aktywnym formowaniem, niszczeniem formy i jej zachowywaniem. Jej istota pokrywa się więc z istotą myślenia o rewolucji, zarówno de Tocqueville’a, jak i Lukácsa. Taka dwuznaczność rewolucji może być jednak odczytywana jako wyraz pewnej porażki idei rewolucji jako takiej. Jej uwikłanie w przeszłość skazuje ją na bezproduktywny oportunizm, jej wychylenie w przyszłość – na pusty mesjanizm, a poszukiwanie idealnego zapośredniczenia między tymi skrajnościami zdaje się nie mieć końca. Jeśli współczesność jest trapiona przez to fiasko, to triumfuje w niej przynajmniej jeden aspekt idei rewolucji – pewien sposób myślenia o niej, spekulatywność czy też dialektyka jako taka.
The dialectical concept of revolution emphasizes its dual character. Both in the conservative (de Tocqueville) and socialist (Lukács) versions, the revolution is a testimony to historical continuity and at the same time its violent rupture. The purpose of this essay is to capture this ambiguous phenomenon using Catharine Malabou’s concept of plasticity. Plasticity, as a contemporary, post-deconstructive formula of the Hegelian Aufhebung, is passive/active formation, destruction of form and its preservation at the same time. Its essence is the same as the essence of revolution, both in the writings of de Tocqueville and Lukács. However, such ambiguity of the revolution can be interpreted as an expression of its defeat. Its entanglement in the past condemns it to unproductive opportunism, its connection with the future - to empty messianism, and the search for mediation between these extremes seems to be endless. And if postmodernity is troubled by this fiasco, then at least one aspect of the idea of revolution triumphs - a certain way of thinking about it, speculation or dialectics as such.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2018, 28, 2; 85-104
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieobecność problemu rzeczy samej w sobie w filozofii Hegla w obliczu Heglowskiego rozumienia prawdy
The absence of the problem of the thing in itself in Hegel’s philosophy in the face of Hegel’s understanding of truth
Autorzy:
Jochlik, Artur Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665085.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Hegel
rzecz sama w sobie
prawda
thing in itself
truth
Opis:
The article presents a Hegelian view of Kant’s thing in itself in regard to Hegel’s understanding of truth. In it, I designate eight key fragments of The Phenomenology of Spirit, around which the analysis of the issue takes place. As a result, the boundaries have been defined in which Hegel wants to pursue his deliberations. Hegel does not want to think about what is independent of the cognizing subject, claiming that it does not concern us,philosophers because it is the task of religion. The truth for Hegel is what realizes itself among us so that it is fully available to us.
Artykuł przedstawia Heglowskie spojrzenie na rzecz samą w sobie Kanta w odniesieniu do Heglowskiego rozumienia prawdy. W nim wyznaczam osiem kluczowych fragmentów Fenomenologii ducha, wokół których toczy się analiza tego zagadnienia. Dzięki temu zostały określone granice, w ramach których Hegel chce prowadzić swoje rozważanie. Hegel nie chce myśleć o tym, co niezależne od podmiotu poznającego, twierdząc, że to nas, filozofów, nie dotyczy, jest to zadaniem religii. Prawda dla Hegla jest tym, co samo się realizuje wśród nas, tak iż jest nam w pełni dostępna.
Źródło:
Folia Philosophica; 2019, 41; 37-55
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vade-mecum w perspektywie czasu. Zarys problematyki
Vade-mecum in the perspective of time. Topic outline
Autorzy:
Fert, Józef Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17934521.pdf
Data publikacji:
2021-11-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
George W.F. Hegel
Fryderyk Nietzsche
czas
historia
dialektyka
romantyzm
Vade-mecum
G.W.F. Hegel
Friedrich Nietzsche
time
history
dialectics
Romanticism
Opis:
W artykule dotknięty został istotny kompleks ideowy i artystyczny całej twórczości autora Vade-mecum. To ujęcie czasu w relacji do ruchu, które zaprząta zresztą filozofów, poetów i uczonych od starożytności do dziś, przynosząc po drodze m.in. genialną koncepcję Alfreda Einsteina, dającą się zamknąć w eleganckiej kategorii czasoprzestrzeni, a równocześnie prowadząc dalej – do teorii strun, teorii wielowymiarowości czy wreszcie teorii nieprzemienności. Po stronie poezji mamy mit „wiecznego powrotu”, genialne tragedie starożytnych Greków, Szekspirowskie udramatyzowanie losów ludzkich poprzez bieg w czasie nieuchronnych następstw paktowania ze złem (jak w Makbecie), przejmującą reinterpretację Pasji Jezusa w Mickiewiczowskiej psychomachii, czyli Dziadów części trzeciej, apokaliptyczną wizyjność Krasińskiego Nie-Boskiej komedii i zanurzenie w problematyce (nierzadko alegoryzowanej) przełomu dziejów, jaką przynosi Norwidowski Quidam, dziejący się „pomiędzy świtem a nocy zniknięciem...”. Po stronie filozofii wspomnijmy Hegla, który „kazał logicznie” zamknąć się dziejom w jego genialnej myśli jako szczycie i finale procesów historycznych... Obrazy dziania się – ruchu w czasie – mają u Norwida zwykle dramatyczne zakotwiczenie w następstwie zdarzeń lub w konsekwencji wnioskowania z przywołanych przesłanek („ruch myśli”). Znamienne są tu perspektywy nie tyle bliżej nieokreślonej przemiany jako efektu anonimowego procesu, co raczej docieranie do jakichś konsekwencji „dziania się”, która w poetyckim ujęciu przybiera nierzadko kształt zaskakującej puenty będącej zarazem ukrytą lub jawna „nauka moralną”, niekiedy na skutek nadprzyrodzonej interwencji, jak w wierszu XIV. Litość, w którym ciąg pozornych czy konwencjonalnych znaków współczucia przerywa „grom z jasnego nieba”, zmuszając do autentycznej pomocy bliźniemu. Warto pamiętać, że Vade-mecum w znacznym stopniu, jeśli nie w istocie, to z jednej strony dzieło programowe, ale z drugiej – autentyczny wybór autorski z twórczości poetyckiej z lat 1848–1866, poddany określonej funkcji programowej, w której problem zobowiązań moralnych wysuwa się na plan pierwszy jako odpowiedź poetycka na istotne zapotrzebowanie chwili bieżącej jako czyn artystyczny mający służyć swoim czasom. Stąd tak ogromne poczucie niespełnienia, jakiego doświadczał Norwid jako „nadkompletowy aktor” w tym teatrze wieku, mówiąc słowami Zofii Stefanowskiej, „kupieckiego i przemysłowego”.
This article addresses a conceptual and artistic issue that is vital for Norwid’s entire work, namely the relationship between time and movement. This question has preoccupied philosophers and poets since antiquity, giving birth for example to the ingenious concept of time-space developed by Alfred Einstein, and leading further to string theory, multidimensional physics, or noncommutative geometry. In the field of poetry, this theme has been elaborated in the myth of “eternal recurrence,”brilliant ancient Greek tragedies, Shakespeare’s dramatization of human fate as the temporal course of the inevitable consequences of compacts with evil (as in Macbeth), the piercing reinterpretation of the Passion in Mickiewicz’s psychomachia (in the third part of Dziady [Forefathers’ Eve]), the apocalyptic visions in Krasiński’s Nie- Boska komedia [The Undivine Comedy], and explorations of the (often allegorized) question of historical turning points in Norwid’s Quidam, which is set “between dawn and the fading of the night…”Finally, in philosophy, Hegel postulated the logical conclusion of history in his profound theory about the culmination of historical processes. In Norwid’s poetry, images of movement in time are usually anchored in the sequence of events or in the consequences of concluding on the basis of articulated premises (as “movement of thought”). What is notable here is not the perspective of some indefinable transformation considered as the effect of anonymous processes, but rather the establishing of certain consequences of “unfolding,” which is often expressed in poetic terms as a surprising point that communicates an explicit or implicit “moral lesson,” sometimes as a result of supernatural intervention, as in the poem “XIV. Litość” [XIV. Mercy], where a sequence of ostensible or conventional signs of compassion are interrupted by a “bolt out of the blue,” demanding authentic help for our neighbour. It is worth remembering that Vade-mecum is, to a large extent (if not essentially), a programmatic work on the one hand, while on the other – an authentic selection of poems written in the years 1848-1866 subjected to a specific programmatic function that foregrounds moral obligations as a poetic response to the vital needs of the times – an artistic gesture meant to offer an answer to the problems of this period. Hence the immense sense of a lack of fulfilment experienced by Norwid as an “extra actor” in the theatre of an age that Zofia Stefanowska called “the age of trade and industry.”
Źródło:
Studia Norwidiana; 2021, 39; 31-55
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le Byzance de Hegel et la question du néoplatonisme hégélien
Hegel on Byzantium and the Question of Hegelian Neoplatonism
Autorzy:
Arabatzis, Georges
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938332.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Byzantine Philosophy
Hegel
Proclus
Neoplatonism
Philosophy of history
History of Philosophy
Opis:
The article examines how Hegel’s negative view of Byzantium is different from the Enlightenment’s critique and especially from Voltaire’s criticism of medieval history. In order to account for the Hegelian specificity of interpretation an effort is made to translate the chapter on Byzantium from the Philosophy of History in terms of the analysis of the Phenomenology of the Spirit and, more precisely, on the basis of the chapters on sensible certitude and on the domination and servitude. Considering that for Hegel every philosophical school possesses an autonomous value, one has to wonder why the Byzantine moment of the Spirit is destined to stagnation. The question about Hegel’s Neoplatonism, especially his affiliation with Proclus’s system, shows how the distance separating the Hegelian system from the Proclusian one explains the inadequacy of the latter as to drawing the consequences from the Byzantine spiritual stagnation.
Źródło:
Peitho. Examina Antiqua; 2014, 5, 1; 337-350
2082-7539
Pojawia się w:
Peitho. Examina Antiqua
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Infinity Now! Speculative Philosophy and Addiction
Autorzy:
Sosnowski, Maciej A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108173.pdf
Data publikacji:
2022-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
addiction
dialectic
speculative philosophy
finitude
bad infinity
happiness
Benjamin
Kant
Hegel
Opis:
This essay is an attempt to look at the existential phenomenon of being addicted from the perspective of speculative philosophy. The starting point is the description of Walter Benjamin’s narcotic experiences. Further in my considerations I am guided by the Kantian categories of the dialectics of pure reason, with particular emphasis on transcendental ideas. However, only the philosophy of G. W. F. Hegel along with the concepts of desire and habit allows us to comprehend addiction as a wild and unbridled desire for life, taken over by a dead scheme, by a mechanism, automatism. It is in this behavior, and only in it, that we constantly become aware of ourselves, lose ourselves to the specified objectification, obtain finite satisfaction, and repeat that deadness – this what addiction precisely is according to the Phenomenology of Spirit and the Encyclopedia of the Philosophical Sciences. Hegel links it with an attitude of “stubborn subjectivity” that clings to the limits of its solipsistic finiteness, to the “bad infinity” and seeks satisfaction within its borders. In this way, the German philosopher links addictive behavior with the structure of dialectics itself.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2022, 6, 1; 18-35
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia dziejów G.W.F. Hegla i jej echa w poglądach Ĺ. Štúra
Autorzy:
Dupkala, Rudolf
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158578.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
philosophy
history of philosophy
philosophy of history
Slovak philosophy
Hegel
Štúr
Opis:
The Hegelian philosophy of history constitutes the ideal picture of development of the world as the process of progress in realizing freedom. Ontological subject of history is the spirit of the world (Reason) based on freedom. History is self-reflection and selfaffirmation of the absolute spirit. The state is the social-historical, political and ethical condition of development of the mankind. The positive result of the world development assumes fulfilment of two following requirements: firstly, individuals should be governed by their own conscience and secondly, the world (state) along with its all social and political institutions should be organized and administered rationally. Thanks to fulfilment of these requirements, that is, thanks to the realization of freedom at its objective and subjective level, a development of the world will reach its culminating point. In this way also in Hegel, what J. Burckhardt proves, ‘we find the Enlightening science about the endeavour to attain perfection, and about the possibility of improvement or also about so-called progress’. Already in the first half of the XIXth century Hegel’s philosophy of history was also clearly reflected in Slovakia. First of all, the works of a prominent representative of Slovakian Hegelianism Ĺudovít Štúr (1815-1856) prove it. Similarly as Hegel also Štúr distinguishes three methods of historical research. They are as follows: ‘primitive history, understanding one and philosophical one’, but for the best method of historical dissertations he considers the philosophical method which is nothing else but only rational comprehension of history. Štúr not only cites or paraphrases individual Hegel’s views with avocation but also modifies them with the intention of using them for his needs, and he even creatively extrapolates them on the new ideological meaning planes connecting, first of all, with the problems of cultural and national life of Slavs and Slovaks. Štúr’s interpretation of Hegel’s philosophy of history is still relevant today in such a perspective despite the passage of time.
Źródło:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2011, 2(2); 17-27
1730-0266
Pojawia się w:
Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Autobiografia? Mam wrażenie, że napisałem ją za wcześnie…” Fackenheima marzenie o Aufhebung
„Autobiography? I feel like I wrote it too early…” Fackenheim’s dream of Aufhebung
Autorzy:
Weiser, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1987213.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Fackenheim
Jewish philosophy
autobiography
Hegel
Auschwitz
Jerusalem
filozofia żydowska
autobiografia
Oświęcim
Jerozolima
Opis:
Tekst stanowi próbę lektury autobiografii żydowskiego filozofa Emila L. Fackenheima (1916–2003), urodzonego w Halle wygnańca do Toronto, który pod koniec życia osiadł w Jerozolimie, wytrawnego czytelnika Hegla. Fackenheim właśnie do Hegla kieruje pytania o znaczenie XX wieku, szukając u niego jeśli nie odpowiedzi, to wskazówek. Dialektykę konfrontuje on z rzeczywistością, którą nazywa planetą Oświęcim.
The essay is an attempt to read the autobiography of the Jewish philosopher Emil L. Fackenheim (1916–2003), born in Halle exiled to Toronto, settled in Jerusalem, an experienced reader of Hegel. Fackenheim asks Hegel about the significance of the XXth century, seeking in his philosophy clues, if not answers. Above all, he confronts Hegelian dialectics with the reality that he calls the planet of Auschwitz.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2021, 16; 149-166
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksja wobec pojęcia w systemie Hegla
Autorzy:
Jochlik, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2099215.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
G.W.F. Hegel
istota
pojęcie
refleksja postulująca
refleksja
zewnętrzna
refleksja określająca
Opis:
Artykuł przedstawia Heglowską koncepcję refleksji w nawiązaniu do jego Logiki Subiektywnej, zawartej w Nauce logiki. Tłumaczy on trzy momenty refleksji: refleksję postulującą, zewnętrzną i określającą. Następnie przedstawia abstrakcyjny schemat Heglowskiego pojęcia, uchwycony w jego trzech aspektach: uniwersalności, partykularności i jednostkowości. Wreszcie poruszony zostaje wątek negacji w pojęciu refleksji, oraz moment ukazywania się, poprzez negację, absolutu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 3; 163-180
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myślenie pojęciowe i rezonujące w Fenomenologii ducha Hegla
Autorzy:
Jochlik, Artur Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644420.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Hegel
Žižek
Begriffsdenken
Vernunftdenken
conceptual thinking
resonant thinking
myślenie pojęciowe
myślenie rezonujące
Opis:
Der Artikel befasst sich mit der Frage des Unterschiedes zwischen dem Begriffsdenken und dem Vernunftdenken. Hegel präsentiert die Einstellung, dass wir über ein Denksystem, und nicht über zwei miteinander konkurrierende Denksysteme verfügen. Der Grundsatz seiner Philosophie bleibt immer der ontische Monismus, der sich aus Hegels Entwurf des sich selbst entwickelnden Begriffs herleitet. Mit dem Erscheinen des absoluten Wissens (mit dem Auftreten des deutschen Idealismus in der Geschichte) wurde es möglich, diese Entwicklung zu verfolgen. Der Artikel weist nach, dass diese Entwicklung nicht ausreichend in der Studie Less than Nothing von S. Žižek dargestellt wurde. Es wird darin nicht genügend der Einfluss betont, den auf Hegel die Philosophie von Spinoza ausübte. Auch die Grenze zwischen dem, was Hegels Denken bestimmt, und dem, was darüber hinausgeht, wird nicht deutlich festgelegt. Žižek liest Hegel auf eine Art, in der das Trennende und nicht das Vereinigende - die Vernunft und nicht der Verstand - als das Wichtigste in seiner Methode hervorgehoben wird.
The author elaborates on the difference between conceptual and resonant thinking. According to Hegel there is just one pattern of thinking rather than two competing with each other. The principle of Hegel’s philosophy is predominantly based on  ontic monism ensuing from the theory of self-developing concept. Tracing that development has become possible with the advent of absolute knowledge (along with the rise of  German Idealism). The author argues that this was not adequately presented in S. Žižek’s Less than Nothing. For one, Žižek failed to underline the impact of Spinoza’s philosophy on Hegel. Neither did he clearly mark out the dividing line between Hegelian thinking  and that which does go beyond it. As Žižek sees it  the most important element in Hegel’s method is that what separates rather than what unites, that is understanding and not reason.
Artykuł poświęcony jest problemowi różnicy między myśleniem pojęciowym i rezonującym. Hegel przedstawia kwestię tak, iż mamy jeden schemat myślenia, a nie dwa konkurujące ze sobą. Zasadą filozofii Hegla zawsze pozostaje monizm ontyczny, który wynika z Heglowskiej koncepcji samo-rozwijającego się pojęcia. Wyśledzenie tego rozwoju jest możliwe wraz z po-jawieniem się wiedzy absolutnej (wraz z pojawieniem się w historii idealizmu niemieckiego). Artykuł pokazuje, że nie jest to zadowalająco przedstawione w książce S. Žižka Less than Nothing. Brakuje tam mianowicie podkreślenia wpływu, jaki filozofia Spinoza wywarła na Hegla. Dodatkowo brakuje zaznaczenia wyraźnej granicy między tym, co stanowi myślenie Heglowskie a tym, co poza nie wykracza. Žižek czyta Hegla w ten sposób, że najważniejsze w jego metodzie jest to, co rozdziela, a nie to, co jednoczy: rozsądek, a nie rozum.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 26
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sens dziejów i kenoza w myśli Augusta Cieszkowskiego i Włodzimierza Sołowjowa
The sense of history and kenosis in August Cieszkowski’s and Vladimir Solovyov’s thought
Autorzy:
Sikora, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423348.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Cieszkowski
Solovyov
Christian mysticism
Hegel’s philosophy
Sołowjow
mistycyzm chrześcijański
filozofia Hegla
Opis:
August Cieszkowski was one of the brilliant Polish thinkers of the nineteenth century, who combined Hegel’s philosophy with Christian mysticism. The main subject of this text is a presentation of the role of kenosis in a historical perspective and the category of future, which means the union of humanity, end of time and creating The Common’s Church. Additionally, I am going to show the relation between Cieszkowski’s and Vladimir Solovyov’s philosophy (especially the theory of Godmanhood). Both views are similar and search, in their criticism of Hegel’s system, for a way to messianistical redemption. The purpose of the comparison is to indicate the similarities in the philosophy of August Cieszkowski and Vladimir Solovyov, relating to the problem of a sense of history and kenosis.
Źródło:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2015, 27; 139-157
0860-4487
Pojawia się w:
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koniec religii, śmierć Boga i przygodna wspólnota. Hegel, Malabou, Žižek
The End of Religion, the Death of God and the Contingent Community: Hegel, Malabou, Žižek
Autorzy:
Wójcik, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009492.pdf
Data publikacji:
2018-10-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Hegel
dialectic
religion
Malabou
Žižek
Christianity
God
community
dialektyka
religia
chrześcijaństwo
Bóg
wspólnota
Opis:
Artykuł stanowi rozbudowaną, opartą na analizie trzech zagadnień interpretację pojęcia końca religii w filozofii G.W.F. Hegla. Po pierwsze, relacji religijnego wyobrażenia i filozofii spekulatywnej – tj. problemu zniesienia religii w filozofii. Po drugie, Heglowskiej wykładni chrześcijaństwa (przedstawionej w Encyklopedii Nauk Filozoficznych i Wykładach z filozofii religii) zogniskowanej wokół koncepcji wcielenia jako kenozy, która jest odczytywana przez pryzmat propozycji interpretacyjnej Catherine Malabou. Po trzecie wreszcie, idei śmierci Chrystusa jako śmierci samego Boga, która stanowi, zdaniem Slavoja Žižka, autentyczny rdzeń chrześcijaństwa dla Hegla. Interpretacja tych problemów prowadzi do następującej konkluzji końca religii u Hegla: uśmiercony Bóg zmartwychwstaje w Duchu Świętym, którego historyczną postacią jest „duch obiektywny‖ – rewolucyjna wspólnota czynów miłości.
The article is an interpretation of the concept of the end of religion in Hegel’s philosophy, based on the analysis of three issues:1. The relationship between religious imagination and speculative philosophy – i.e. the idea of the sublation of religion into philosophy.2. The Hegelian understanding of Christianity (presented in Encyclopaedia of the Philosophical Sciences and Lectures on the Philosophy of Religion) focused on the idea of incarnation as kenosis, which is interpreted by Catherine Malabou’s theory.3. The idea of the death of Christ as the death of God himself that constitutes the authentic core of Christianity – as Slavoj Žižek has claimed.This interpretation leads to the conclusion: the outcome of this death is God qua Holy Spirit, whose historical embodiment is ―objective spirit‖ – revolutionary community of the acts of love.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2018, 28, 2; 53-84
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesora Marka Jana Siemka imperium filozofii prawa
Professor Marek Jan Siemek’s empire of philosophy of law
Autorzy:
Nowak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950155.pdf
Data publikacji:
2013-06-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
legal philosophy
ethical evolution of the abstract law
mutual recognition
sittlichkeit
siemek
hegel
Opis:
In his philosophical opus Marek J. Siemek not only revisited Hegelian two-stage developmental model of the law. He also created his own legal philosophy which is rooted in the tragic conflict of Greek Sittlichkeit. Siemek, however, clearly demonstrates how can an abstract legal system achieve its ethical (sittliche) qualities at modern times, as being mediated by the structures of reciprocal recognition. Siemek’s unique proposal belongs to the neo-positivist and, at the same time, to the post-positivist approaches of the law. The author focuses on the intellectual potential of Siemek’s legal and social thinking as well as on his concept of philosophizing in the era of permanent crisis we experience again today.
Źródło:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2013, 2, 1; 222-244
2299-1875
Pojawia się w:
Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koniec wieku poetów? O zszyciach literatury i filozofii
The End of the Age of Poets? Stitching Together Literature and Philosophy
Autorzy:
Zawadzki, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32049694.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
logos and mythos
categories of philosophy
poetics
transcendentalism
dialectics
hermeneutics
deconstruction
Plato
Aristotle
Kant
Hegel,
Hegel
Dilthey
Nietzsche
de Unamuno
Heidegger
Adorno
Blanchot
Derrida
De Man
Ricoeur
Schegel
Novalis
Mallarmé
Opis:
The article presents an attempt to outline, from a mainly typological and partly historical perspective, what the author considers the most important varieties of the relationship between philosophy and literature (which is, of course, understood here in a working and broad sense, as poesis). In the first of these varieties, for which the fundamental significance is Plato’s gesture of excluding poets from the state, the philosophical logos defines itself in opposition to literature, or mythos. In the second, which appears to predominate from Aristotle to the 18th century, the relationship between philosophy and literature takes on a more neutral character: the former provides the latter with motifs, themes, topics, mainly related to moral philosophy in the broadest sense, while the latter provides the former with discursive modes, such as genre. Modern aesthetics and the philosophy and theory of literature (fundamentally different from the tradition of the great poets and rhetoricians of the 16th and 17th centuries), which emerged together with transcendental philosophy and its reception in German Romanticism, contributed both to the increased interest among philosophers in literature and to a clear embedding, or even closing, of literature in philosophical notions, which originated mainly in the tradition of transcendentalism and dialectical thought. Finally, the beginning of the twentieth century is distinguished, in most of the major continental philosophical traditions, by a tendency to seek, or to find, in literature the most important partner of philosophical thinking, and sometimes even the identity of philosophy.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2022, 37; 121-144
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Patočka and Hegel´s Philosophy of the History of Philosophy
Autorzy:
Leško, Vladimír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665282.pdf
Data publikacji:
2016-07-04
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Patočka
Hegel
history of philosophy
philosophy of history
philosophy of the history of philosophy
Opis:
Hegel’s history of philosophy has irreplaceable place within the whole of his philosophizing and this fact grounds its philosophical importance. It has become the organ of the self-knowing mind in time as an integral component of philosophy of objective mind. Patočka was very precise with defining four main dimensions of Hegel’s philosophy of the history of philosophy: 1. The development of philosophy is organic. Different philosophies are different stages of the same organism development. 2. The role of individuality is subordinate; it does not belong to philosophical contents. 3. Time is but a mere external milieu, a mirror of inner development in the organism of mind. Philosophy and other aspects of mind in different periods are certain manifestations of the very same stage in the development of spiritual substance. Each historical period can be expressed rationally. Time thus doesn´t have positive, content meaning. 4. Advance of philosophical systems corresponds with the logical development of thought. The crucial core of Hegel’s philosophy of the history of philosophy as Patočka identified it couldn´t be even put forward in a better way. According to Patočka, Hegel is right that history of philosophy lives a life of systematic philosophy; it reflects our systematic nature, our tendency to system. History of philosophy and philosophy itself for Patočka, as well as for Hegel, create unity – a kind of organic totality. 
Źródło:
Folia Philosophica; 2016, 37
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Disappearance of the Other: A Note on the Distortion of Love
Autorzy:
Engdahl, Emma
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1024295.pdf
Data publikacji:
2020-01-31
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Love
Freedom
Personal Identity
Intimate Relationships
Intersubjectivity
Other-Silencing
Melancholic Depression
Hegel
Kristeva
Giddens
Opis:
Against the backdrop of contemporary sociological theories of love, this article explores the disappearance of the other in contemporary love relationships by focusing on the relationship between love and depression. The aim of the article is twofold: first, to provide a theoretical framework to be able to grasp in what ways the other is threatened with erosion in contemporary love relationships and why this may cause depression; second, to exemplify it with empirical data consisting of human documents such as novels, interviews, sms- and messenger-correspondence. The first section, excluding the introduction, consists of methodological reflections. The second section introduces Hegel’s thinking on love and discusses the perception of it by thinkers such as Honneth, Sartre, and Beauvoir, as well as its parallels with Giddens’s idea on confluent love as a new egalitarian paradigm for equality in intimate relationships. The third section is mainly devoted to Kristeva’s theory of the melancholic-depressive composite, but also introduces Illouz’s concept of autotelic desire. In the fourth section, Han’s idea of “the erosion of difference” and Bauman’s thinking on “the broken structure of desire” are discussed in relation to the use of Tinder in contemporary culture. The fifth section consists of an analysis of excerpts from contemporary love novels and interviews that illustrates the disappearance of the other in contemporary love relationships. In the sixth section, a number of longer passages from a messenger conversation, ranging over a couple of months in duration, is reproduced and interpreted, mainly by help of Kristeva’s thinking, in order to make visible the relation between the erosion of the other and melancholic depression. The article ends with a short conclusion.
Źródło:
Qualitative Sociology Review; 2020, 16, 1; 50-76
1733-8077
Pojawia się w:
Qualitative Sociology Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprzeczność logiczna w systemie Hegla
Autorzy:
Jochlik, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705463.pdf
Data publikacji:
2013-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
G.W.F. Hegel
sprzeczność logiczna
różnica
rozum spekulatywny
nauka logiki
doktryna istoty
absolut
Opis:
Artykuł dotyczy Heglowskiego rozumienia sprzeczności logicznej. Dostarcza informacji o Heglowskiej perspektywie, zgodnie z którą sprzeczność logiczna nie jest kategorią ontologiczną, taką jak byt, istota, identyczność czy różnica, lecz przedłużeniem samej kategorii różnicy. Artykuł wyjaśnia także sposób, w jaki sprzeczność logiczna manifestuje się poprzez dialektyczny proces w codziennym doświadczeniu, aczkolwiek wyjaśnienie filozoficzne jest tu dalekie od przekonań zdrowego rozsądku.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 155-172
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maciej Artur SOSNOWSKI, Pokochać dialektykę
Autorzy:
Kącka, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437586.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
Søren Kierkegaard
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
Lew Tołstoj
idea/definicja miłości
dialektyka
powtórzenie
zapośredniczenie
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2012, 2, 2; 431-438
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anthropos Metron versus Bous Metron? The Significance and Suffering of Animals in Regard to Sacrificial Rituals
Autorzy:
Perliński, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433312.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ancient Greece
animal sacrifice
buphonia
ritual slaughter
animal suffering
shechita
halal
Descartes
Kant
Spinoza
Hegel
Opis:
Humanity has practised animal sacrifice for the greater part of its history, from the time of the Neolithic Revolution. The ritual forms have varied, depending on the culture. They have also been subject to change, in connection with the development of human understanding and knowledge of animals, which is reflected in the ontological, cultural and moral status assigned to animals in the human world. Sacrificing animals involved not only killing them in a particular way – their treatment was sometimes sophisticated or ‘ritualistic’; often it was simply cruel. Human attitudes towards non-human living beings have also evolved in the context of animal killing and sacrifice. The treatment of animals reveals a great deal about human beings – in terms of their culture, beliefs, and morals. The article outlines this issue in a historical manner, referring to the practices adopted in selected cultural circles (in the Mediterranean Basin): ancient Mesopotamia and Greece, as well as in Judaism and Islam. The key findings of researchers are presented, along with the evaluations of philosophers, ethicists and anthropologists.
Źródło:
Ethics in Progress; 2022, 13, 2; 122-140
2084-9257
Pojawia się w:
Ethics in Progress
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenomen nawrócenia – próba filozoficznego ujęcia
The phenomenon of conversion – a philosophical approach
Autorzy:
Karpiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426851.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
conversion
religious drama
anthropology
existentialism
St Augustine
J. H. Newman
E. Stein
J. Tischner
Hegel
Opis:
This paper attempts to study and to describe the experience of conversion that is an existential change, whose aim is to initiate a relation with God. Although the category of conversion is biblical and theological, it is also an anthropological notion. Hence, research on this phenomenon by means of the phenomenological method may result in the extension of the knowledge of humanity. The article consists of two fundamental parts. In the first one three examples of conversion, as an empiric basis for further research, are presented: St Augustine of Hippo’s, Cardinal John Henry Newman’s and Edith Stein’s. An investigation of their ways enables us to enter into the horizon of the experience of conversion and to understand its basic intuition. In this approach the conversion is comprehended as a radical turn on the road of searching for the truth. A converting person gains the consciousness of being on the supreme way to the truth. In the further part of the article, the investigations bring a more universal description of this phenomenon. Conversion is certainly not only the single event, e.g. the turning point. It is rather a process which has its ‘before’ and ‘after’. On the way leading to conversion one may find such phenomena as: the integrated life of the person, an experience of emptiness and dissatisfaction, the courage to break present horizons and a readiness to accept the unexpected. In turn, ‘after’ the conversion one may notice the following phenomena: an experience of one’s own limits, the consciousness of the Absolute and an experience of freedom. The paper culminates in the discussion about the comprehension of conversion in terms of the process of philosophy or the ontology of becoming. Such concepts as Hegelian dialectic, Aristotle’s theory of act and potency or Kierkegaard’s leap of faith are rejected. The way of converting man has its explanation in the categories of the religious development according to J. H. Newman.
Źródło:
Logos i Ethos; 2013, 2(35); 167-194
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiot między negatywnością i Aufhebung/désoeuvrement. Odparcie kryptoteologicznej krytyki Agambena
Subject Between Negativity and Aufhebung/désoeuvrement. Refutation of the Cryptotheological Critique of Agamben
Autorzy:
Ratajczak, Mikołaj
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1015978.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Subject
negativity
sublation
Aufhebung
désoeuvrement
katargein
metaphysics
ethics
Voice
practice
death
Agamben
Bielik-Robson
Hegel
Opis:
Celem artykułu jest szczegółowa analiza krytyki, jaką w odniesieniu do koncepcji podmiotowości w filozofii Giorgio Agambena wystosowała polska filozofka Agata Bielik-Robson, argumentując jednocześnie na rzec własnego ujęcia etycznej konstytucji podmiotu. Główna teza brzmi, iż krytyka ta zatrzymała się w pół drogi, nie dostrzegając, że Agamben stara się wykroczyć poza horyzont myślowy, w którym zamyka go Bielik-Robson. Poprzez ukazanie, że wspólnym horyzontem obu tych koncepcji jest filozofia Hegla, różnica między perspektywą Bielik-Robson a perspektywą Agambena okaże się różnicą w wyborze dwóch różnych strategii formowania podmiotowości wywodzących się z myśli Hegla: podczas gdy Bielik-Robson radykalizuje moment negatywności, Agamben stara się wypracować inną (mesjańską) logikę Aufhebung.
The aim of this article is a detailed analysis of the critique concerning the concept of subjectivity in Giorgio Agamben’s philosophy made by the Polish philosopher Agata Bielik-Robson arguing for her own conceptualization of subject’s ethical formation. The main thesis states that by situating Agamben in the conceptual horizon he aims to overcome, her critique stopped halfway. In doing so, the article shows that the common ground of both Agamben’s and Bielik-Robson’s views on the subject is the philosophy of Hegel and the differences between them can be explicated as the difference in choosing one of two strategies of subject’s formation deriving from Hegel: while Bielik-Robson radicalizes the moment of negativity, Agamben tries to elaborate a different (messianic) logic of Aufhebung.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2013, 8, 2; 347-363
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Luther and Marx
Luter i Marks
Autorzy:
Hołówka, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096983.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Paul the Apostle
Luke the Evangelist
Joachim of Fiore
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
David Friedrich Strauss
Ludwig Feuerbach
Adam Smith
Andrew Carnegie
św. Paweł
św. Łukasz
Joachim z Fiore
Georg Wilhelm Fryderyk Hegel
Dawid Fryderyk Strauss
Ludwik Feuerbach
Opis:
Autor jest zdania, że na poglądy filozoficzne Karola Marksa silnie oddziałała tradycyjna kultura żydowska z jej wysokim uznaniem dla pracy umysłowej, wiarą w cudowną genialność pewnych poglądów, ambicją życiową i jakiegoś rodzaju fatalizmem. Po drugie, co sam Marks wyraźnie podkreślał, jego filozofia pozostawała pod silnym wpływem Hegla. Po trzecie, i to jest główny cel tego artykułu, można wykazać, że Marks wysoko cenił poglądy Marcina Lutra i jego wpływ na przemiany religijne w Europie. Autor stawia sobie za cel prześledzić wspólne wątki przewijające się w dziełach Lutra i Marksa. Obaj określali sens ludzkiego życia przez zaangażowanie w wykonywanie ciężkiej i mozolnej pracy, umysłowej lub fizycznej. Obaj byli oburzeni naiwnością i ideologicznym zaślepieniem niewykształconych mas. Obaj uważali, że przyczyną zabobonnego myślenia była opresyjna wiara nasilająca strach przed wiecznym potępieniem lub przed głodem i zmuszająca lud do posłuszeństwa. Wreszcie obaj uważali, że bierność i naiwność można przezwyciężyć tylko przez rewolucję, która zajdzie w powszechnej świadomości i w warunkach ży cia. Obaj dążyli do takiej rewolucji, choć każdy do innej.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 99-121
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hegel, Lelewel i rewolucje
G.W.F. Hegel, Joachim Lelewel and revolutions
Autorzy:
Junkiert, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170186.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
history of ideas
Polish-German intellectual relations in the 19th century
revolution
G.W.F. Hegel (1770–1831)
Joachim Lelewel (1786–1861)
Joachim Lelewel
G.W.F. Hegel
rewolucja
historia humanistyki
historia idei
polsko-niemieckie relacje intelektualne
Opis:
This article examines the problems facing a comparative study of the reception of the idea of revolution in some selected writings of G.W.F. Hegel and Joachim Lelewel. Paying due attention to the specificity of the philosophical and historical approach, the article analyses the similarities and differences in Hegel's and Lelewel's appraisals of the revolutionary legacy. It also brings to light a misrepresentation of Lelewel's take on the subject in the German translation of his writings. That said, Hegel's thought remains of vital importance for both Lelewel, who is not convinced by it, and his translator H.J. Handschuch, who eagerly embraces it.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 6; 765-786
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heglowska krytyka stanu prawniczego
Hegel’s Critics on Legal Profession
Autorzy:
Hau, Maksymilian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788475.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Hegel
Zasady filozofii prawa
uznanie
wyzysk
stan prawniczy
Principles of philosophy of law
recognition
exploitation
legal profession
Opis:
Tematem artykułu jest pytanie o aktualność Heglowskiej koncepcji prawa, wyrażonej przede wszystkim w „Zasadach filozofii prawa”. Dla Hegla prawo jest najważniejszym elementem w strukturze kapitalistycznego społeczeństwa, ponieważ funduje wzajemne uznanie jednostek, przez co stosunki społeczne zyskują oparcie nie w dialektyce panowania i służebności, ale poddaniu się przez wszystkich władzy ogólnych norm prawnych. Analiza wybranych współczesnych praktyk, pozwalających na wybór jurysdykcji, poddaje w wątpliwość Heglowską koncepcję, ponieważ praktyki te pokazują, że przełamana zostaje zasada ogólna –abstrakcyjne normy prawa nie muszą już obowiązywać wszystkich. Druga część artykułu jest poświęcona analizie krytyki stanu prawniczego, której Hegel zarzucał odpowiedzialność za wyobcowanie prawa od społeczeństwa, a tym samym rozmycie związku między prawem a wolnością. Postawione zostanie pytanie, czy krytykę Hegla można odnieść do współczesnych problemów relacji prawo –społeczeństwo. Czy prawo dalej stanowi, jak chciał tego Hegel, racjonalny środek do realizacji potrzeb jednostek, czy może przeciwnie, coraz częściej staje się źródłem wyzysku.
The aim of the article is a question about the actuality of the Hegelian concept of law, presented in the Principles of the philosophy of law. For Hegel, the law is the most important element in the structure of a capitalist society, because it funds the mutual recognition of individuals, which gives social relationships a foundation not in the dialectic of rule and servitude, but in the submission of all authorities to general legal norms. The analysis of selected contemporary practices that allow for the choice of jurisdiction calls into question the Hegelian concept, since these practices show that the general principle is broken – abstract norms of law no longer have to apply to everyone. The second part of the article is devoted to the analysis of criticism of legal profession to which Hegel accused the responsibility for alienating the law from society and thus blurring the relationship between law and freedom. The question will be asked whether Hegel’s criticism can be applied to contemporary problems in the relationship between law and society. Whether the law continues to be, as Hegel wanted it to be, a rational means of meeting the needs of individuals, or whether, on the contrary, it is increasingly becoming a source of exploitation.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 3(28); 69-81
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franz Kafka w refleksji Adorna
Autorzy:
Karol, Sauerland,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897246.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Theodor W. Adorno
Walter Benjamin
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
capitalism
Gotthold Ephraim Lessing
Dialectics of Enlightenment
dialektyka Oświecenia
Opis:
The author reconstructs and comments on the views of Theodor W. Adorno with regard to Kafka’s works. They reflect the truth in details at most, never entirely. Therefore, they contradict Hegel’s philosophy. The author also points out that Kafka cannot be seen as a critic of capitalism, as Adorno perceives him.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(4 (455)); 23-30
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia jako miejsce działania Boga. Interpretacja dziejów w filozofii G.W. F. Hegla i teologii W. Pannenberga
The History as the Place of God’s Activity. Interpretation of the History in the Philosophy of G. W. F. Hegel and Theology of W. Pannenberg
Autorzy:
Hintz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559080.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Hegel
Pannenberg
historia
filozofia dziejów
objawienie Boga
teologia ewangelicka
History
Philosophy of History
Revelation of God
Protestant Theology
Opis:
Artykuł omawia mniej znane w ewangelickiej teologii podejście do historii. Zgodnie z zasadą sola scriptura Biblia w protestantyzmie rozumiana jest jako samopoświadczenie Boga działającego w historii, które jest zarazem prawdziwym Słowem Pana historii adresowanym do konkretnego człowieka. Teologia ewangelicka aż do czasu XIX nieufnie odnosiła się do śladów obecności Boga w historii, akcentując jedynie, że reformacja była wielkim dziełem odnowy Kościoła inspirowanym przez Ducha Świętego. Pierwszą wielką próbą syntezy historiozoficznej w ramach protestantyzmu jest fenomenologia ducha Georga W. F. Hegla (1770-1831). Hegel dokonał w swych monumentalnych dziełach analizy biegu dziejów świata, wskazując na przełomowe momenty, które w dialektyczny sposób prowadzą do powstania nowych form państwowości. Wiele miejsca Hegel poświęcił roli religii, wskazując również na jej rozwój aż do osiągnięcia formy religii absolutnej w chrześcijaństwie. Druga z omawianych w artykule koncepcji samopoświadczania się Boga w historii to teoria autorstwa monachijskiego teologa Wolfharta Pannenberga (1928-2014). Począwszy od habilitacji, Pannenberg rozwijał tezę o objawieniu Boga w dziejach ludzkości. Teolog w wielu swoich publikacjach argumentował, że nie ma dyskontynuacji i wrogości pomiędzy wiarą religijną a badaniami historycznymi oraz szerzej, teologią a humanistyką jako taką. Teolog wykazywał, że ludzka historia jest miejscem działania Boga i odkrycie tej zależności ma fundamentalne znaczenie dla wiary chrześcijańskiej.
According to the protestant principle sola scriptura, the Bible is understood as God’s self-authentication. Within the context of the protestant theology, the Bible is also the real Word of God addressed to each particular person and his history. The traditional protestant theology was far from enthusiasm to seeing in the history the traces of God’s activity. The article presents the idea of presence of God in the history according to the philosophy of Georg W. F. Hegel (17701831) and theology of a modern protestant ecumenist Wolfhart Pannenberg (died in 2014). Hegel formulated the monumentous idealistic system of the modern philosophy, where the rules of history are shown in their dialectic development. Religion plays an important role in the Hegelian historiosophical system. The latter model described in the article is the understanding of history by Pannenberg. His main theological thesis is that God’s revelation is present in the history of humankind. This Munich theologian tries to prove that religious faith is compatible with modern human sciences. Pannenberg shows in his paper that history as a place of God’s activity is to be discovered by Christian faith.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2014, 35; 41-54
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galaktyka Hegla. „Event[0]” jako gra (post)humanistyczna
The Hegels Galaxy: „Event[0]” as a (Post)humanist Game
Autorzy:
Jankowski, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340663.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
posthumanizm
sztuczna inteligencja
gry cyfrowe
gry wideo
posthumanism
artificial intelligence
digital games
video games
Opis:
W filmach oraz grach cyfrowych dotychczas przeważały dwa stanowiska wobec rozwoju sztucznej inteligencji, portretujące ją jako zagrożenie tudzież obronę przed tym zagrożeniem. Celem artykułu jest ukazanie – na przykładzie gry Event[0] – narodzin nowego paradygmatu w kulturze popularnej, w którym sztuczna inteligencja staje się równorzędnym partnerem wymagającym szacunku ze strony człowieka. Posługując się metodą autoetnografii analitycznej, autor docieka możliwości pogodzenia w kontekście tej gry Heglowskiego, antropocentrycznego humanizmu z prądem posthumanistycznym. Rezultaty badań pozwalają dowieść zarówno postępu technologicznego sztucznej inteligencji w grach cyfrowych, jak i wyłaniania się nowego spojrzenia na relację człowiek-maszyna, pozbawionego protekcjonalności poprzednich dzieł kultury popularnej.
In films and digital games, two attitudes towards the development of artificial intelligence have prevailed so far, portraying it as a threat or a defense against this threat. The aim of the article is to show – on the example of the Event[0] digital game – the birth of a new paradigm in popular culture, in which artificial intelligence becomes an equal partner requiring human respect. Using the method of analytical autoethnography, the author explores the possibility of reconciling, in the context of the game, Hegel’s anthropocentric humanism with the post-humanist current. The results of the research prove both the technological progress of artificial intelligence in digital games and the emergence of a new perspective on the man-machine relationship, deprived of the patronage of previous popular culture works.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2020, 110; 120-136
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 66

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies