Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Z zagadnień leksyki ekspresywnej – pilch

Autorzy:

Kucharzyk, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678743.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

pilch lexeme
folk culture

Opis:

From the issues of expressive lexis – pilchThe object of this article is the description and interpretation of the semantic development of the pilch lexeme. In its basic meaning this word means a mammal from the Gliridae family. Pilch has already been known in pre-Slavic language and is also confirmed in the historical dictionaries of the Polish language. The historical material documents only the zoological meaning of the lexeme, while in the local dialects one can observe the semantic development of this unit. Pilch, next to indicating various animals, occurs also as a word describing 1. a mean person 2. a bad-natured person, 3. little child. Pilch is an interesting example of a lexical unit that primarily denominates an animal but which extended its meaning and became a personal expressivism as a result of connotations occurring in the folk culture.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Współczesna plastyka ludowa jako konwencja – uzupełnienia po latach

Autorzy:

Robotycki, Czesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/644482.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

folk art
convention
traditional folk culture

Opis:

This article is an attempt to answer the question of how folk art existence in contemporary society. The first part presents the broad context European tradition of the study of art. Conceptual frame of thinking about art has been developed primarily by philosophers and art historians. In the nineteenth century art begins to function in a new context, as a result of the transformation of civilization, social and economic. For this change is highly influenced by surrealist ideological program. It is his case was undermined dichotomy: high art and low art. In the second part the author presents the mutual influences of surrealism and ethnology, which resulted in interest in primitive art, and her new research perspective. The third part of the article is the diagnosis: difficult to define term „folk art” has become a convention. It is a symptome of changing meaning and decay of traditional folk culture.

Źródło:

Prace Etnograficzne; 2013, 41, 1; 1-13
0083-4327
2299-9558

Pojawia się w:

Prace Etnograficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Słoma w kulturze tradycyjnej
Straw in traditional culture

Autorzy:

Tymochowicz, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/667069.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

straw
folk culture
rituals
ecology

Opis:

Straw is a particular raw material that has been widely used in the past and in the past. The text enumerates its practical qualities and reported importance in former rituals, beliefs, healing or divination. Then the text deals with the symbolism of the straw, which is becoming more and more difficult to interpret.

Źródło:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2017, 17; 146-160
1506-5790
2353-9860

Pojawia się w:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Symbolika włosów w polskiej kulturze ludowej
Hair Symbolism in the Polish Folk Culture

Autorzy:

Figiel, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/966796.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Hair
Symbolism
Polish Folk Culture

Opis:

Of all the elements of the human body, hair has been one of the most well-developed symbols. It has been the subject of a variety of activities to which many meanings have been assigned. A specific hairstyle, its shape, length, weave or color in different cultures have meant belonging to particular social groups or determining economic or social status. The author focuses her attention on the aspects of folk rituals using hair, including the symbolic meaning of manipulation of hair, such as combing, pinning and cutting. In addition to determining social status, the important role in the ritual’s calendar and family life, hair has been associated with broadly understood symbolism and various meanings. The purpose of the text is to also show the relationship between the belief function and the appearance of the hair and the actions by which they are affected.

Źródło:

Zeszyty Wiejskie; 2017, 23; 125-137
1506-6541

Pojawia się w:

Zeszyty Wiejskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Tureccy i bałkańscy „singers of tales” – „jarzmo” inspiracji czy epicka dwubiegunowość?

Autorzy:

Ayşen Kaim, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677831.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Balkan epics
folk singer
Turkish folk culture

Opis:

Turkish and Balkan “singers of tales” – a yoke of inspiration or epic independence?The research material is mostly based on the works of Albert Lord and Milman Parry, Karl Reichl, Ilhan Basgoz, Pertev Boratav. Epic singers played a significant part in spreading national spirit, be it Turkish or Slavic. The Balkan artists called guslar used a one-string instrument called gusle while a Turkish minstrel ozan and ashik usually used a two-stringed instrument called kopuz or saz. The typical stage for their activities were coffeehouses. Oral epics were transmitted by word of mouth from one singer to another, sometimes by way of formal training based on the transmission of repertoire and technique from master to apprentice. Representative of both traditions was the use of metrics and formulaic style. The song was orally composed in performance, with the audience’s participation. The musical aspect facilitated memorisation. The text to be learned by heart was a story in a song. Although the Turkish and Balkan epic traditions developed independently of each other, the effect of Turkish conquest on the Balkan epic tradition is evident, especially in the style of those singers who perform in borderland (in Kosovo and northern Albania). The Turkish occupation itself became the subject of many epics, reinforcing the national identity of the local population. However, oriental influences also emerged in some formal characteristics, such as the length of the songs, the ornamentation and stylised oriental images and the transformation of separate ballads and short narratives into epic cycles. In both cases for performers themselves this artistic activity became “a way of life”.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2011, 11
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Folk culture specialists?

Autorzy:

Brzezińska, Anna Weronika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/704380.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

folk culture
ethnography
museology
tradition
folklore

Opis:

Every discipline has its own special terms regarded to be the “difficult” ones. Very often these are part of the achievements of many generations of scholars, in the same time being components of colloquial language. Such an example for ethnology would be „folk culture”. The term is popularly understood as idealized pictures of Polish camp’s social life. For specialists, though, the term is very wide-ranging, multidimensional and set in a specific historical context. Still there is a ground for agrement and creation between academic research and popular understanding that involves activities taken by employees of cultural institutions. In their struggle to respond to a public demand, they face a dilemma of how folk culture should be widespread. On one hand, they see the presented topics to be appealing, they also recognize the possibilities lying in its educational values (craft’s demonstrations and workshops). On the other hand, they are aware of its artificialness and of their setting up meanings yet outdated. These dilemmas may as well be associated to the way ethnologists are educated in the field of regional cultures, where they are trained for potential ‘specialists’ of folk culture.

Źródło:

Nauka; 2009, 3
1231-8515

Pojawia się w:

Nauka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Le tradizioni come identità: la Baìo di Sampeyre
Traditions as identity: La Baìo in Sampeyre

Autorzy:

Olcese, Gianluca

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1051634.pdf

Data publikacji:

2010-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

traditions
popular feasts
continuity
folk culture

Opis:

During the last Baìo in 2007, I interpreted carnival as an occasion to investigate popular traditions. Agricultural feasts have been present since ancient times, sometimes hidden behind the veil of other meanings: today they represent a way to allow the present society to feel itself as a continuation of the past. The communities of small local areas show a representation of their identity through ancient rituals – like manifestations, such as the Baìo – to sew their relationships with the modern territory. Those rituals also demonstrate several, and sometimes unexpected, connections with different cultures of the present and the past.

Źródło:

Studia Romanica Posnaniensia; 2010, 37, 1; 69-84
0137-2475
2084-4158

Pojawia się w:

Studia Romanica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Клетвата во македонската традиционална култура
Curse in Macedonian Traditional Culture

Autorzy:

Петреска, Весна

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635980.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

curse
sin
values
Macedonian folk culture
punishment

Opis:

Curses are spoken formulas that express a desire to happen something bad in the future to someone or something, with the assurance that it will capture. This conviction or belief is based on faith in the magical power of the word. In the folk life curses are being made when the most important values in the community are injured. Therefore, curses are discussed in relation to the  values that are maintained in a given community, and their  violation determines sin, and depending on the committed sin and weights required curses or punishments. Looking from this social perspective, they represent a measure of values in the society that occurs  as  an  indication  of  distortion  of values,  whether  those  who  suggest  deteriorated values occupy a high or low social status in the community or family. The curse is correcting the distortion, i.e. some satisfying justice, out exclusively on force majeure, and indefinitely. In this regard it emphasizes that the most important values in traditional Macedonian culture were life itself, created progeny, and their family, property and honor. Most evidence of the belief  in  the  power  of  the  curse  by  folk  stories  is the  event  of an  accident  either  cursed person  or  his  family.  Therefore,  curses  also  point  another  very important  value,  which  is highly  appreciated  –  the  natural  course  of  human  life,  birth-marriage-death,  that  value in  ritual  practices  tend  to  emphasize  or  re-establish  if  it  is disturbed,  and  curses  she  tries to unravel.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 3
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Palma bije nie zabije czyli drzewa i krzewy w obrzędowości dorocznej na Podkarpaciu

Autorzy:

Marciniak, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/470012.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

Folk culture
rites
tees and shrubs
Polska

Opis:

Folk culture of the South Eastern Poland (Podkarpacie) was very interesting. Rich rituals belonged to her. Tees and shrubs were important in the ceremonies

Źródło:

Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2017, 6; 47-66
2299-4645

Pojawia się w:

Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Folk culture resources as a component of tourism space

Autorzy:

Mokras-Grabowska, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/627789.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

folk culture
commercialization
authenticity
folk tourism
tourism space
hospitality

Opis:

The paper concerns folk tourism – describes the mutual relations between folk culture and tourism and the main mechanisms of the commercialization of cultural heritage. Moreover it locates folk culture resources in tourism space and includes hospitality.

Źródło:

Turyzm; 2013, 23, 2; 43-47
0867-5856
2080-6922

Pojawia się w:

Turyzm

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Zwiastuni śmierci, żałobnicy i ostatni towarzysze podróży
Death harbingers, mourners and the last travelling companions

Autorzy:

Kielak, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/691933.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

ethnolinguistics, linguistic worldview, folk culture, death, domestic animals

Opis:

The subject of the article is a scientific reflection on the behaviours of domestic animals in the face of human death. Using the rich folkloristic and ethnographic material, the author has distinguished three types of roles in which – in folk beliefs – animals are incarnated: (a) death harbingers, (b) mourners, feeling sad and regret after losing a loved one, (c) the last travelling companions. The analysis proved that the roles played by animals in the face of the death of a loved one implement the principle of „solidarity with life” – a key principle of traditional peasant culture, the basis of life and a keystone of existence in the group.

Źródło:

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies; 2019, 5
2719-2687
2451-3849

Pojawia się w:

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Jerzy Harasymowicz - poeta pogranicza
Jerzy Harasymowicz - poet boundary

Autorzy:

Ksenicz, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/482039.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

tradition
Beskid Niski
folk culture
customs
religions calendar

Opis:

The article tries to show Harasymowicz as a poet working under the influence of two cultures. In his poetry relations of Polish and Ukrainian cultures are shown on the cultural and historical background, which are even evident in his first volume of poetry which was published in 1956. The geographical area of the Carpathian mountains and Low Beskids hold a special place in his poetry. Family tradition, objectivity of the poet and his delight in mountain scenery for „the dream and a fairy-tale world” created a metaphorical image of the area and people living in it.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2016, 1, XXI; 185-193
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Elementy tricksteriady w dawnych polskich i rosyjskich zwyczajach kolędniczych
Elements of “tricksteriada” in old Polish and Russian carolling customs

Autorzy:

Zalewska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/482438.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

“tricksteriada”
carolling customs
folk culture
carnival
Slavic rites

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza działalności polskich i rosyjskich kolędników, którą rozpatrywać można w kategoriach symbolicznej tricksteriady. Jako materiał źródłowy wykorzystano opisy zwyczajów kolędniczych kultywowanych w XIX i na początku XX wieku, zawarte głównie w opracowaniach etnograficznych. Wspomniany wyżej problem nie doczekał się do chwili obecnej opracowań wykraczających poza dość zdawkowe uwagi dotyczące tricksterskiej natury przebierańców oraz ich zabaw. Kultura ludowa, tj. twór synkretyczny, ukształtowana została z elementów pogańskich i chrześcijańskich. W kontekście podjętej w niniejszym artykule tematyki dowodzą tego obrzędy słowiańskie, takie jak bożonarodzeniowe i noworoczne kolędowanie. „Przybysze z innego świata”, przebrani za zwierzęta oraz postacie antropomorficzne, naruszają kultu-rowe tabu. Czas karnawału sprawia, że dochodzi do odwrócenia porządków: akceptowane jest wówczas nawet obsceniczne zachowanie. Kolędnicy występujący w roli wędrownych aktorów wydają się zatem wcieleniem błazna na scenie.
This paper provides a comparative analysis of Polish and Russian carolling activity, which may be considered as a symbolic celebration of “tricksteriada”. Descriptions of carolling customs cultivated in the 19th- and at the beginning of the 20th century, primarily in ethnographic studies, were used as the source material. The issue mentioned above, to date, has not been studied, except quite limited comments concerning the “trickster” nature of masqueraders and their plays. Folk culture, i.e. a syncretic creation, was formed by pagan and Christian elements. In the context of the subject of this paper, rituals such as Christmas and New Year’s carolling prove its Slavic origin. The “supernatural visitors”, dressed as animals and anthropomorphic characters, violate cultural taboos. During carnival the order is reversed and provocative behaviour is acceptable. The carollers, in their role as traveling actors, seem to impersonate jesters in plays.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 121-136
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Kultura ludowa Mazowsza w dorocznej obrzędowości Warmiaków
Folk culture of Mazowsze in annual rituals Warmians

Autorzy:

Hochleitner, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2165227.pdf

Data publikacji:

2014-12-15

Wydawca:

Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

kultura ludowa
obrzędy
zwyczaje
religijność ludowa
folk culture
rituals
customs
folk religiosity

Opis:

Gdy przybyli mazowieccy koloniści u schyłku średniowiecza wprowadzili wiele zwyczajów do kultury regionalnej pogranicza warmińsko-mazurskiego. Pozostałości tej kultury świadczą o uniwersalnych treściach, które wraz z przyjęciem chrześcijaństwa utrwaliły na wiele stuleci oryginalną kulturę ludową. Chrześcijaństwo wkraczające na te ziemie było jednak otwarte na przyjmowanie zastanych praktyk. Wiele obrzędów i ludowych zwyczajów wprowadzono do kalendarza kościelnego. Opisywane poniżej prace gospodarcze opierały się przede wszystkim na wiedzy potocznej, przekazywanej z pokolenia na pokolenie.
When the colonists arrived in Mazovia in the late Middle Ages introduced many customs to regional culture borderlands of Warmia and Mazury. The remains of this culture testify to the universal content which, together with the adoption of Christianity perpetuated for many centuries original folk culture. Entering Christianity in these lands, however, was open to accepting existing practices. Many rituals and folk customs were introduced into the Church calendar. Described below economic work based primarily on common knowledge, passed on from generation to generation.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2014, Zeszyt, XXVIII; 76-94
0860-9608

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Iдэйна-мастацкiя пошукi паэтаў беларуска-польскага памежжа: творчасць Адама Плуга
Ideological and artistic search of poets of the Belarusian-Polish borderland: Adam Ploug’s literary ouvre

Autorzy:

Brusewicz, Anatol

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2131013.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Belarusian-Polish borderland
poetry
Romanticism
Christianity
Belarusian folk culture

Opis:

This article is devoted to the study of the ideological and aesthetic foundations of Adam Ploug’s poetry in organic correlation with the artistic experience of other representatives of the Belarusian-Polish literary borderland (A. Mitskevich, J.I. Krashevsky, etc.). It is worth noting that the formation of A. Ploug’s creative consciousness took place under the direct influence of a number of ideas of Western European Romanticism, including the sacralization of the homeland and its past (historical memory), the idealization of freedom, Christian humanism and non-conformism, the idea of the timelessness of art. At the same time, both the concept of the lyrical hero and the artistic space in A. Ploug’s works are all built on the basis of the traditions of the Belarusian folk culture, which makes it possible to assert that the poet belongs primarily to Belarusian Romanticism.

Źródło:

Białorutenistyka Białostocka; 2021; 109-122
2081-2515

Pojawia się w:

Białorutenistyka Białostocka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

New issue of the Dictionary of folk stereotypes and symbols
Новый выпуск Словаря народных стереотипов и символов

Autorzy:

Толстая, Светлана М.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2084495.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish folk culture
cultural stereotypes
ethnolinguistics
dictionary
semantics
symbolism
flowers

Opis:

The next issue of the Dictionary of folk stereotypes and symbols, published in Lublin under the editorship of Prof. E. Bartminski, is dedicated to the theme Flowers. Unlike many types of plants, whose cultural semantics "superimpose" on their practical significance in human life, flowers have an almost exclusively symbolic function – they serve as a decoration of the home space and a means of marking persons and objects that perform special ceremonial roles.

Źródło:

Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 237-244
0080-3588

Pojawia się w:

Rocznik Slawistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Obrzędowość rodzinna utrwalona we frazemach gwarowych pogranicza małopolsko-mazowieckiego
Family rituals preserved in dialect phrases of the Lesser Poland-Masovian borderland

Autorzy:

Karpeta, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2174102.pdf

Data publikacji:

2022-12-02

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

dialectology
phrase
rituals
folk culture
dialektologia
frazematyka
obrzędy
kultura ludowa

Opis:

The article is a review of family beliefs and habits embedded in dialect phrases that the author collected in several villages on the Lesser Poland-Masovian borderland. Such an approach to the subject comprehensively shows the cultural and moral sphere of a given community and preserves its specificity. As a rule organizing the material base, the author adopted the method of thematic fields, which will allow to distinguish conceptual categories typical of the rural linguistic and cultural community. Research on old customs and folk rituals – taking into account socio-economic transformations – is a bridge connecting the present with the past.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 113-121
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Mocarstwo słabych – o wartości starców w kulturze ludowej
The Power of the Weak: on Worthiness of Elders in Folk Culture

Autorzy:

Kalniuk, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635823.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

borders
elders
folk culture
myth
old age
others
sacrum
supernatural

Opis:

The folk culture from the turn of the 20th century was founded on the mythical paradigm. Its specific feature was an opposition between the self and the other. It had ambivalent influence on those people and places which, due to actual or perceptual reasons, were placed on the margin of the mainstream of life. This includes, among others, the elders. On the one hand, they were treated by the community with reluctance, or even aggression, because of their decrepitude. On the other hand, they were respected as guards of traditions, and intermediaries with the supernatural, who possessed a portion of its potential.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2013, 5
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Autobiografia, traktat, kultura ludowa
Autobiography, Treaty, Folk Culture

Autorzy:

Madejski, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1377589.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

autobiography
academic autobiography
folk culture
autobiografia
autobiografia akademicka
kultura ludowa

Opis:

Autor przybliża nową książkę Andrzeja Mencwela, której fragment składa się na czwarty numer "Autobiografii". Ukazuje ją zarówno w kontekście zainteresowań badawczych wybitnego antropologa kultury, jak i w nawiązaniu do polskich prac ludoznawczych oraz w relacji do prozy profesorów.
The author introduces a new book by Andrzej Mencwel published in parts in fourth issue of "Autobiography". The book by Mencwel is shown both in the context of the research interests of this eminent cultural anthropologist, as well as in relation to the Polish ethnographic works and in relation to academic prose.

Źródło:

Autobiografia Literatura Kultura Media; 2015, 4, 1; 7-12
2353-8694
2719-4361

Pojawia się w:

Autobiografia Literatura Kultura Media

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Trwałość czy zmiana? W kręgu ludowych i nieludowych tradycji
Durability or change? In the circle of folk and non-folk traditions

Autorzy:

Wróblewska, Violetta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/45890571.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

tradycja
folklor
kultura ludowa
kultura kaszubska
tradition
folklore
folk culture
Kashubian culture

Źródło:

Łódzkie Studia Etnograficzne; 2024, 63; 299-304
2450-5544

Pojawia się w:

Łódzkie Studia Etnograficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Pieczywo obrzędowe na Lubelszczyźnie i jego współczesne uwarunkowania

Autorzy:

Tymochowicz, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/687292.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

kultura ludowa, pieczywo obrzędowe, Lubelszczyzna
folk culture
ritual bread
Lublin region

Opis:

Pieczywo obrzędowe w kulturze tradycyjnej odgrywało bardzo ważną rolę. Wykonywane było przy okazji rytuałów dorocznych i rodzinnych. Na Lubelszczyźnie na wyróżnienie zasługuje na pewno korowaj oraz chleb, który był często wypiekany. Nadto wypiekano jeszcze busłowe łapy, szczodraki, andrzejki czy małe chlebki w Woli Obszańskiej, piróg biłgorajski oraz krzyżyki wyrabiane w okresie Wielkiego Postu w Michałówce. Podczas obrzędów zyskiwały one sakralne właściwości, wykorzystywane były do realizowania różnych funkcji: religijnych, magicznych, mediacyjnych, ofiarnych, inicjujących i integrujących. Zmiany, jakie zaistniały w ostatnich kilkudziesięciu latach w obrzędach, sprawiły, że przedstawione formy pieczywa nie stanowią już ważnych rekwizytów, a te, które przetrwały, utraciły magiczno-religijne znaczenie i sakralny sens. Istotnym działaniem, jakie należy teraz podjąć, jest próba ich zachowania.
Ritual bread used to play a very important role in various annual and family rituals. In the Lublin region, korowaj – large round braided bread – as well as busłowe łapy, szczodraki, andrzejki or small breads from Wola Obszańska, piróg biłgorajski and the so-called crosses, baked during Lent in Michałówka, deserve special mention. They performed important ritual functions and could be considered in the contexts of religion, magic, mediation, sacrifice, initiation and integration. Changes that have occurred in recent decades in ritual customs and traditions caused the bread to lose its function of an important prop. The types of bread that survived until now have lost their magical and religious significance. In the author’s opinion, it is crucial that actions are taken to protect the still existing traditional forms of bread.

Źródło:

Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
2450-5544

Pojawia się w:

Łódzkie Studia Etnograficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Kultura ludowa Beskidu Śląskiego na ekspozycji Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
Folk culture of Silesian Beskids at the Exposition of the Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów”

Autorzy:

Wądołowski, Marcin
Roszak-Kwiatek, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2052183.pdf

Data publikacji:

2014-12

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

museology
folk culture
Silesian Beskid mountains
muzealnictwo
kultura ludowa
Beskid Śląski

Opis:

The article is an analysis of the part of the exhibition at the Museum „Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów” that focuses on presenting a subregion of Upper Silesia - Silesian Beskids. The authors explain the methods used in this open air-museum in Chorzow to present selected aspects of the Silesian highlanders’ everyday life, both in material and non-material culture. The article discusses how objects from the exhibition are presented with their micro landscape, the local economy and regional crafts and folk art, and also with content related to the spirituality of the region’s residents. Moreover, the work discuses the commercial dimension of presenting the culture of Silesian Beskids. The exhibition at Chorzow museum is set in the concept of the „new museology”, under which it is expected to continue its development.
Artykuł stanowi analizę treści części ekspozycji w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, skupiającej się na zobrazowaniu podregionu Górnego Śląska – Beskidu Śląskiego. Autorzy przedstawili wykorzystywane w chorzowskim skansenie formy prezentacji wybranych aspektów codziennego życia górali śląskich, zarówno w wymiarze kultury materialnej, jak i niematerialnej. W artykule omówione zostały prezentowane obiekty wraz z ich mikropejzażem, gospodarka i rzemiosło regionalne oraz sztuka ludowa wraz z treściami odnoszącymi się do kultury duchowej mieszkańców regionu. Praca rozważa ponadto komercyjny wymiar obrazowania kultury Beskidu Śląskiego. Ekspozycja chorzowskiego muzeum osadzona została w koncepcji „nowego muzealnictwa”, w ramach której przewidywany jest dalszy jej rozwój.

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2014, 2, 2; 101-115
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Obraz rodziny Feliksa Nowowiejskiego. Aspekty patriotyczne, religijne, ludowe

Autorzy:

Garbula, Joanna Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694607.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Feliks Nowowiejski
family
patriotism
folk culture
rodzina
patriotyzm
religia
kultura ludowa

Opis:

The Sejm of the Polish Republic pronounced Feliks Nowowiejski to be a patron of the year 2016. In the justification statement, the Polish parliament stated that ‘this artist always stood on the side of the Polish nationality and Polish culture’. My research objective is to present a portrait of F. Nowowiejski’s family and to demonstrate its importance in the development of an individual and a society in the contemporary world.For F. Nowowiejski, family – next to his homeland and music – had the highest value. He came from a very large family (he was one of 14 siblings), and himself had four sons and a daughter. The composer’s family lived in Warmia and was subject to Germanisation efforts, aiming at the annihilation of Poland and Polish culture. Despite the persecutions, the Nowowiejski family did not renounce their identity and brought up their children in the atmosphere of Polish patriotism. The identity of Polish Warmiaks rested on two pillars: Polish nationality and Catholic religion, which were strengthened in response to the anti-Catholic and anti-Polish policy of Bismarck. F. Nowowiejski witnessed Poland’s regained independence in 1918 and in 1945; and he also participated in the plebiscite in Warmia and Masuria in 1920. Poland lost the plebiscite and Polish residents of Warmia had to renounce the hope of having their land incorporated into the Polish state. These events certainly shaped the Polish identity of F. Nowowiejski.
Sejm RP ogłosił Feliksa Nowowiejskiego patronem roku 2016. W uzasadnieniu podano, że Nowowiejski zawsze stał po stronie polskości i polskiej kultury. Moim zamierzeniem badawczym jest przedstawienie obrazu rodziny F. Nowowiejskiego oraz pokazanie jej znaczenia dla rozwoju jednostki i współczesnego społeczeństwa. Rozważania dotyczące rodziny odwołują się do jej trzech generalnych wymiarów. Pierwszy dotyczy wychowania w duchu patriotycznym, ważnym dla kształtowania tożsamości narodowej i związku z małą ojczyzną. Drugi odnosi się do przemyśleń związanych z wychowaniem religijnym, w którym rodzina ma znaczenie,  i nie sposób tego przecenić. Trzeci obejmuje problemy w zakresie czerpania z zasobów kultury ludowej, stanowiących również nasze dziedzictwo. Te wymiary zajmowały ważne miejsce w życiu i twórczości F. Nowowiejskiego.F. Nowowiejski wywodził się z bardzo licznej rodziny (14 dzieci), sam miał czterech synów i jedną córkę. Rodzina F. Nowowiejskiego, pochodząca z Warmii, doświadczyła germanizacji prowadzącej do wyniszczenia Polski i polskiej kultury. Pomimo terroru nie poddała się i wychowała swoje dzieci w duchu patriotycznym. Fundamentem tożsamości warmińskiej było połączenie polskości i katolicyzmu, co stanowiło wynik antykatolickiej i antypolskiej polityki Otto von Bismarcka. F. Nowowiejski był świadkiem odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 i 1945 r., a także plebiscytu na Warmii i Mazurach w 1920 r. Przegrany plebiscyt unicestwił nadzieje mieszkańców Warmii na ponowną przynależność do państwa polskiego. Wydarzenia te niewątpliwie ukształtowały polskość F. Nowowiejskiego.

Źródło:

Prima Educatione; 2018, 2
2544-2317

Pojawia się w:

Prima Educatione

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Status kobiety w polskiej kulturze ludowej. Szkic antropologiczny
Status of Woman in the Polish Folk Culture

Autorzy:

Figiel, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/617014.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

woman
status
folk culture
impurity
menstruation
pregnancy
physiology
taboo
sexuality
sacrum

Opis:

The status and position of a woman in folk culture were primarily based on stereotypical thinking. According to that, she personified negative values, filled with darkness, passivity and indifference. She also embodied chaos, destruction, the "that word" and the moon. Her ambivalent status was most strongly influenced by her biological nature: menstruation, pregnancy and ability to give life. Apart from negative connotations, her nature was seen as a manifestation of the sacrum. So, she was dangerous, alien and impure, but also inviolable. The specific features of her character located her within the home space.
-

Źródło:

Zeszyty Wiejskie; 2018, 24; 93-108
1506-6541

Pojawia się w:

Zeszyty Wiejskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Modernization and Its Contradictions: Contemporary Social Changes in India

Autorzy:

Singh, Yogendra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1929957.pdf

Data publikacji:

2012-07-09

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Socjologiczne

Tematy:

caste
class
development
discourse
education
folk culture
globalization
identity
materialism
modernization

Opis:

History of the discourse goes back to the national movement for India’s Independence. Both Mahatma Gandhi and Jawaharlal Nehru, though differed in their perceptions about future of India, they contributed immensely for modernization of India. Gandhi was for preservation of India’s diverse cultural values and traditions with resilience, and Nehru was for a India which was free of barriers of caste, region, religion, etc. However, a large number of studies indicated that Indian tradition did not blur the path of progress which India had set up for itself in the Constitution, Five Year Plans and other such means for a new India. Resilience has been a strong hallmark of the dynamics of Indian society. Both categorical and instrumental values have coexisted in the long history of Indian society and civilization. During the course of India’s modernization, perspectives such as structural-functionalism and historical materialism have been critically viewed in terms of their relevance for knowing India’s ground reality. Today, it is realized that there is no uniform pattern of modernization, rather the idea of “multiple modernities” has gained currency in contemporary India. Structural transformation of Indian society on the one hand, and changes in culture, values and norms on the other, signify a semblance of modernization in India. In domains like economy, politics, education, and media, it is not difficult to work out different phases of change and development. One can see correspondence in different phases relating to these basic structural and cultural domains. The issues of growth, development, weaker sections, human rights, social justice and distributive shares have attracted attention of scholars and concerned people and organizations, including the civil society. Contradictions at the cognitive as well as substantive levels are integral to the process of modernization. The question of cultural identity has surfaced prominently even in the face of considerable growth, development and education.

Źródło:

Polish Sociological Review; 2012, 178, 2; 151-166
1231-1413
2657-4276

Pojawia się w:

Polish Sociological Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Antyherosi. Teatr na froncie Wielkiej Wojny

Autorzy:

Sajewska, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/636912.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Witold Wandurski, Charlie Chaplin, working-class folk theaters, grotesque body, folk culture of comedy

Opis:

Anti-heroes. The theatre on the front of the Great WarThe article is an attempt to investigate the phenomenon of Polish theatres operating on the fronts of the Great War and discuss it as an unprecedented event in the history of both theatre and war. By means of locating it within the framework of Bakhtinian and ludic culture of laughter, the paper shows how the grotesque body moulded in the trenches of the Great War affected the modern conception of theatre and film – especially the growth and development of amateur working-class stages in Poland in the interwar period.

Źródło:

Przegląd Kulturoznawczy; 2014, 4(22)
1895-975X
2084-3860

Pojawia się w:

Przegląd Kulturoznawczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Regionálna výchova a tradičná ľudová kultúra vo výučbe na základných školách
Regional education and traditional folk culture in elementary school education
Edukacja regionalna i tradycyjna kultura ludowa w edukacji na poziomie szkoły podstawowej

Autorzy:

Jágerová, Margita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2078843.pdf

Data publikacji:

2019-12

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

regional education
traditional folk culture
elementary schools
educational process
transmission of traditional folk culture
edukacja regionalna
tradycyjna kultura ludowa
szkoły podstawowe
proces edukacyjny
przekazywanie tradycyjnej kultury ludowej

Opis:

Since 2008 the elementary schools in Slovakia have been given the opportunity to educate children in the field of “Regional education and traditional folk culture“ focusing on local history, geography, natural environment and basic ethnographic knowledge related to the place in which each school functions. Therefore, these schools can be considered as one of the most important mediators in the process of imparting this knowledge amongst the youngest generation in today’s society. The paper is based on a research conducted at 5 elementary schools that declared the implementation of “Regional education” and some components of traditional culture and folklore in their teaching process. At the beginning of 1990s, these schools were leaders in this process and became an inspirational role model for other schools. The author describes the current situation in these schools, the possibilities, tools and mechanisms applied by individual schools (teachers) in the process of education in the above-mentioned field. Furthermore, the paper describes the forms, educational content and factors determining this area.
Od 2008 roku szkoły podstawowe na Słowacji mają możliwość edukacji dzieci w zakresie „Edukacji regionalnej i tradycyjnej kultury ludowej”, koncentrując się na lokalnej historii, geografii, środowisku naturalnym i podstawowej wiedzy etnograficznej związanej z miejscem, w którym działa dana szkoła. Dlatego szkoły można uznać za jednego z najważniejszych mediatorów w procesie przekazywania tych informacji najmłodszemu pokoleniu dzisiejszego społeczeństwa. Artykuł oparty jest na badaniach przeprowadzonych w 5 szkołach podstawowych, w których zadeklarowano wdrożenie „edukacji regionalnej” oraz niektórych elementów tradycyjnej kultury i folkloru w procesie nauczania. Na początku lat 90. szkoły te były liderami w tym procesie i stały się inspirującym wzorem do naśladowania dla innych szkół. Autor pracy przygląda się obecnej sytuacji w tych szkołach, omawiając możliwości, narzędzia i mechanizmy stosowane przez poszczególne szkoły (nauczycieli) w procesie edukacji we wspomnianej dziedzinie. Ponadto artykuł opisuje formy i treści edukacyjne, a także czynniki determinujące ten obszar.

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2019, 7, 7; 67-78
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Językowo-kulturowe znaczenie swaczyny na Śląsku
The linguistic and cultural meaning of swaczyna in Silesia

Autorzy:

Przymuszała, Lidia
Świtała-Trybek, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26850442.pdf

Data publikacji:

2022-12-22

Wydawca:

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Tematy:

dialectology
Silesia
swaczyna
afternoon meal
folk culture
dialektologia
Śląsk
podwieczorek
kultura ludowa

Opis:

Przedmiotem artykułu uczyniono swaczynę – mało dzisiaj znaną gwarową nazwę podwieczorku. Celem artykułu jest analiza znaczenia słowa, pokazanie jego funkcjonowania na tle kultury ludowej regionu, omówienie jego pochodzenia oraz synonimów, a także przeobrażeń znaczeniowych samego leksemu i nazywanych nim wzorów zachowań kulturowych. Analiza łączy perspektywę lingwistyczną z kulturoznawczą. Podstawę badawczą stanowią zróżnicowane chronologicznie materiały etnograficzne, własne materiały terenowe oraz materiały wyekscerpowane z kartoteki Słownika gwar śląskich. Temat wpisuje się w ważną i aktualną problematykę związaną z ochroną niematerialnego dziedzictwa kulturowego, polegającą – w myśl konwencji UNESCO z 2003 r. – na utrwalaniu i przekazywaniu tego dziedzictwa (obecnego w języku i zwyczajach) m.in. poprzez jego badanie i dokumentowanie.
The subject of the article is swaczyna – a little-known dialect name for an afternoon meal. The aim of the article is to analyze themeaning of this word, to show its functioning against the background of the region’s folk culture, to discuss its origin and synonyms, as well as to show how the lexeme’s meaning changed together with the cultural behaviour patterns denoted by it. The analysis combines the linguistic and cultural perspectives. The research is based on chronologically diverse ethnographic materials, own field materials and materials extracted from the record of Słownik gwar śląskich [Dictionary of Silesian Sub-dialects]. Thesubject is a part of an important and current effort to protect intangible cultural heritage, which – in accordance to the UNESCO convention of 2003 – consists in the preservation of and passing the heritage (in the form of language and customs), for instance by examining and documenting it.

Źródło:

Gwary Dziś; 2022, 15; 137-147
1898-9276

Pojawia się w:

Gwary Dziś

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Posty religijne w kulturze ludowej
Posts Religious Folk Culture

Autorzy:

Tymochowicz, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2037186.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

post
kultura ludowa
obrzęd
Wielki Post
Adwent
folk culture
ritual
Lent
Advent

Opis:

Post religijny dla mieszkańców wsi miał zawsze szczególne znaczenie. Praktykowany był jako przejaw głębokiej wiary, a także przygotowanie do kontaktu z sacrum i zmiany, jaka miała nastąpić w życiu jednostki lub całej społeczności. Zawsze miał on swoje uzasadnienie, musiał się odbywać w wyznaczonym czasie i odnosił się do konkretnej grupy osób, która zachowywała nakazy określone przez religijne zasady i tradycje danej wspólnoty. Wszystkie te aspekty zostały poruszone w niniejszym tekście, aby ukazać specyfikę praktyk postnych realizowanych przez użytkowników kultury ludowej.
A religious post for the rural population has always had a special significance. It was practiced as a manifestation of deep faith, as well as preparation for the contact with the sacred and the changes that took place in the life of the individual or the community. It always had its reasons, had to take place at the appointed time and referred to a specific group of people who kept orders determined by religious principles and traditions of the community. All these aspects have been addressed in this text to show the specificity of fasting practices implemented by members of folk culture.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2017, 64, 9; 137-146
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Kultura ludowa Rzeszowiaków przełomu XIX i XX wieku - wybrane zagadnienia
Charitable organizations and confraternities in Glogów Malopolski from 16th to 18th century

Autorzy:

Świder, Witold
Pezda, Janusz
Zamoyski, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1573860.pdf

Data publikacji:

2020-12

Wydawca:

Archiwum Państwowe w Rzeszowie

Tematy:

kultura ludowa
folklor
taniec
Rzeszów
Rzeszowiacy
folk culture
folklore
dance
Rzeszow people

Opis:

Przedmiotem niniejszej pracy jest region Rzeszowszczyzny z wyróżnieniem grupy Rzeszowiaków, w jej wytworach kultury ludowej, ze szczególnym naciskiem na folklor taneczny. Celem jest przede wszystkim próba ukazania i przybliżenia podstawowych, charakterystycznych, a zarazem najistotniejszych aspektów, pozwalających na mówienie o regionie Rzeszowszczyzny, a idąc dalej, samych Rzeszowiaków, jako odrębnym regionie, pod względem tańca, stroju, muzyki i obrzędów. Kultura ludowa okres swojego największego rozkwitu przeżywała w XIX wieku. Miało to związek przede wszystkim z procesem uwłaszczania chłopów, na poszczególnych terenach ziem polskich pod różnymi zaborami przebiegającym nieco odmiennie. Przełom wieków XIX i XX można uznać za jej moment szczytowy, okres międzywojenny - schyłkowy. Zjawisko tańca ludowego w Polsce jest dość skomplikowane. Do początku XX wieku taniec traktowany był jako sztuka użytkowa, wypływał z naturalnego funkcjonowania wsi i wpisywał się w jej codzienność. Do tego okresu niewiele jest specjalnych opracowań w dziedzinie tańca ludowego. Po II wojnie światowej kultura ludowa została uznana za ważny nurt tradycji narodowej, za jeden z istotnych czynników dla tworzenia się ówczesnej kultury. Zostały podjęte rozmaite, prowadzone na szeroką skalę badania nad historycznym procesem jej rozwoju, nad materialnymi i duchowymi formami jej przejawiania się.
The subject of this work is the Rzeszow region with distinction of the Rzeszowiacy group, in its creations of folk culture, with a special emphasis on dance folklore. The aim of the article is primarily to try to show and approximate the basic, characteristic and at the same time the most important aspects, allowing to talk about the Rzeszow region, and further forward Rzeszowiacy, as a separate region, in terms of dance, costumes, music and rites. Folk culture experienced its greatest heyday in the 19th century. This was mainly related to the process of expropriation of peasants, in different areas of Polish lands under different partitions, which proceeded slightly differently. The turn of the nineteenth and twentieth centuries can be considered its peak moment, the interwar period – the end. Rzeszow's dance folklore is a very diverse and multifaceted phenomenon. Focusing only on the areas around Rzeszow, its immediate surroundings, on the one hand, allows to discuss it in a rather diligent way, but at the same time does not allow to show the most important differences (and often many common moments) that occur throughout Rzeszow - and it is such comparisons that can fully make the reader aware of the peculiarities of the region. The phenomenon of folk dance in Poland is quite complicated. Until the beginning of the 20th century, dance was treated as a utilitarian art, came out of the natural functioning of the village and became part of its everyday life. Until this period, there are only few special studies in the field of folk dance. After the Second World War, folk culture was considered an important trend of national tradition, as one of the important moments for the formation of the then culture. Various large-scale research has been undertaken on the historical process of its development, on the material and spiritual forms of its manifestation.

Źródło:

Prace Historyczno-Archiwalne; 2020, 32; 31-50
1231-3335

Pojawia się w:

Prace Historyczno-Archiwalne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Świętowanie na Kujawach w świetle słownictwa gwarowego
Celebration of Religious Feasts in Kujawy in the Light of Dialectal Vocabulary

Autorzy:

Moch, Włodzimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497153.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

Tematy:

kultura ludowa
obchodzenie świąt
gwary Kujaw
folk culture
celebrating holidays
Kujawy dialects

Opis:

Celem artykułu jest przyjrzenie się – przez pryzmat słownictwa gwar kujawskich – świętowaniu na Kujawach w ostatnich wiekach, związanemu ze świętami religijnymi oraz z kalendarzem religijnym. Perspektywa językowo‑kulturowa pozwala odkryć przenikanie się w kulturze ludowej Kujaw pierwiastka sakralnego (sacrum) i świeckiego (profanum). W szczególnym stopniu dotyczy ono obchodów najważniejszych świąt w katolicyzmie. Bogate słownictwo gwarowe odnosi się na przykład do okresu Świąt Wielkanocnych. Obok form nazywających fakty religijne, takich jak Wstępna Środa, boże rany, Kwietna/ Wierzbna Niedziela, mamy wiele nazw obyczajów świeckich, jak wybijanie żuru, chodzenie z kozą, podkoziołek, wywożenie mężatek/ żeńców, przywołówki, chodzenie po dyngusie. Nowo wydany, pierwszy w pełni naukowy, Słownik gwary i kultury Kujaw stara się ocalić ten ginący świat ludowej kultury, religijności i obyczajowości. Odnowienie znajomości gwarowej leksyki kujawskiej służy umocnieniu tożsamości lokalnej i pogłębieniu regionalnej wyrazistości Kujaw.
The article aims at describing celebrations in Kujawy, performed in the last centuries, and connected with religious feasts as well as with the liturgical calendar. The topic is analysed through the lens of the lexis of the Kujawy dialect. The linguistic and cultural perspective allows to discover intermingling of the sacred (sacrum) and secular (profane) elements in the folk culture of Kujawy. To a great extent, it concerns celebration of the most important Catholic feasts. For example, the rich dialectal vocabulary is related to the Easter period. In addition to forms that refer to religious rituals, such as Wstępna Środa (Prefatory Wednesday/Ash Wednesday), (boże rany) ‘God’s wounds’, Kwietna/Wierzba Niedziela (Flower/Willow Sunday), many names and expressions describing secular customs can be found, such as wybijanie żuru (breaking a sour rye soup), chodzenie z kozą (walking with a goat), podkoziołek, wywożenie mężatek/ żeńców (taking away of the spouses), przywołówki (hailing), chodzenie po dyngusie (walking on dyngus). The newly published, first fully scientific Dictionary of the Dialect and Culture of Kujawy was edited with an idea of saving this dying world of folk culture, religiosity and customs. Renewing the knowledge of the dialectal lexis of Kujawy is aimed at strengthening the local identity and deepening the regional distinctiveness of Kujawy.

Źródło:

Język. Religia. Tożsamość; 2019, 2(20); 15-33
2083-8964
2544-1701

Pojawia się w:

Język. Religia. Tożsamość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

O pewnym sposobie posługiwania się klasycyzmem w europejskiej kulturze artystycznej. Uwagi o malarstwie Aleksieja Wenecjanowa
On a Certain Manner of Handling Classicism in European Artistic Culture. Notes on the Painting of Alexei Venetianov

Autorzy:

Cebula, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/37272195.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

klasycyzm
realizm
kultura chłopska
kultura artystyczna
malarstwo
classicism
realism
folk culture
artistic culture
painting

Opis:

Celem głównym niniejszego artykułu jest kulturoznawcza analiza strategii malarskiej Aleksieja Wenecjanowa w odniesieniu do zagadnienia tematu chłopskiego w malarstwie. Problematyka ta wiąże się z kolei z określonym sposobem posługiwania się klasycyzmem. Klasycyzm interpretowany jest tutaj nie tylko jako pewien nurt stylistyczny bądź epoka w dziejach sztuki, lecz również jako zestaw reguł i wartości, które przynależą do wyposażenia umysłowego działającego artysty. Celem pobocznym jest wskazanie na inne przykłady analogicznych strategii zaczerpniętych z dziejów europejskiej kultury artystycznej, wskazujących na istnienie pewnej ciągłości intelektualnej w historii kultury europejskiej.
The main goal of this article is a cultural analysis of the artistic strategy used by Alexey Venetsianov in connection to the peasant theme in painting. These issues, in turn, are related to a specific way of using classicism. Classicism is interpreted here not only as a stylistic trend or an epoch in the history of art, but also as a certain set of rules and values that belong to the mental equipment of an artist in action. The secondary aim is to identify other examples of similar strategies drawn from the history of European artistic culture, showing the existence of a certain intellectual continuity in the history of European culture.

Źródło:

Perspektywy Kultury; 2023, 42, 3; 341-360
2081-1446
2719-8014

Pojawia się w:

Perspektywy Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Polskie ludowe obrzędy świąteczne z perspektywy teatrologicznej
The Theatre Studies Perspective on Polish Folk Festival Rituals

Autorzy:

Kencki, Patryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29519883.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

polska kultura ludowa
teatrologia
obrzędy ludowe
perfomatywność
Polish folk culture
theatre studies
folk rituals
peformativity

Opis:

Artykuł jest próbą analizy i klasyfikacji polskiej obrzędowości ludowej związanej z dorocznymi świętami z perspektywy teatrologicznej. Punktem wyjścia jest autorska koncepcja teatrologii, której przedmiotem jest nie tylko teatr, ale także inne widowiska. W tym ujęciu omawiane obrzędy ludowe traktowane są jako zjawiska noszące cechy widowisk, performansów i symulacji. W rezultacie wyłania się zarys klasyfikacji omawianych zjawisk w odniesieniu do różnego stopnia, w jakim wykazują one elementy widowiskowości, przyczynowości i symulacji. Pokazano również, że w zakres badań teatrologicznych mogą wchodzić nie tylko zjawiska postrzegane jako spektakle i performanse, ale także te, w których dominuje wymiar performatywny. Wreszcie, refleksja ukazuje ewolucję polskiej obrzędowości ludowej od jej prymitywnej sprawczości, przez widowiskowość, aż po symulacje, będące jedynie reprezentacjami dawnych rytuałów.
The article brings an attempt at taking stock of and classifying Polish folk rituals related to yearly festivities as they may be accounted for from the point of view of theatre studies. Its starting point is the author’s conception of theatre studies that has not only the theatre but also other spectacles as its object, the conception that has been presented before. In accordance with this outlook, the folk rituals at issue are regarded as phenomena bearing characteristics of spectacles, performances and simulations. In effect, what emerges is an outline of a classification of the phenomena under discussion in relation to the varying degrees to which they display the elements of spectacularity, causality and simulation. It is also demonstrated that within the purview of theatre studies may fall not only the phenomena perceived as spectacles and performances but also those in which the performative dimension is predominant. Finally, the reflection reveals an evolution of Polish folk rituals from their primitive causative character through spectacularity to simulations, which are only representations of old rituals. 

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 240-247
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

The next issues of the “Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols”
Очередные выпуски «Словаря народных стереотипов и символов»

Autorzy:

Толстая, Светлана М.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2084462.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish folk culture
cultural stereotypes
ethnolinguistics
ethnobotany
semantics
lexicography
symbolism
herbs
trees

Opis:

The next three issues of the second volume “Plants” of the “Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols”, published in Lublin under the editorship of prof. E. Bartminsky, are devoted to the topics"Herbs","Fruit and coniferous trees",-"Deciduous trees". Like the previous issues, they are a valuable contribution to the study of Polish and Slavic folk culture, as well as to the development of such a complex discipline as ethnobotany. They also provide rich material for linguistic studies of Polish and Slavic phytonymy, since they contain a rich dialect corpus of plant names and related ethnographic and folklore contexts. But the important thing is that the Lublin dictionary gives researchers a new method of ethnolinguistic lexicography, which can be successfully applied to the study of other Slavic and non‑Slavic languages and cultural traditions.

Źródło:

Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 241-250
0080-3588

Pojawia się w:

Rocznik Slawistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Old Prussian “Baba” Stones: An Overview of the History of Research and Reception. Pomesanian-Sasinian Case
Baby pruskie – z dziejów badań i adaptacji kulturowej. Casus pomezańsko- sasiński

Autorzy:

Szczepański, Seweryn

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/498050.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie

Tematy:

anthropomorphic stone sculptures
pagan Prussia
Prussian folk culture
archaeology of the Balts

Opis:

This article concerns anthropomorphic stone sculptures (so-called Old Prussian “baba” stones) of the two tribal territories of Pre-Teutonic Prussia – Pomesania and Sasinia. Only in the nineteenth century scholars became interested in this phenomenon, although the first information on the functioning and location of “baba” stones may already be found in medieval and early-modern sources. In this paper an attempt is made to examine the role which the stone sculptures may have played among the pagan population of Prussia in the period of Christianization, as well as how they were adapted in the modern folk culture and what interpretations around them appeared in scientific circles. Also in today’s postmodern times the interest in Prussian “babas” is unabated and the sculptures often become an inspiration for artists and a subject of many interpretations.

Źródło:

Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2015, 10; 313-364
2084-4409

Pojawia się w:

Analecta Archaeologica Ressoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Przemoc, peryferie i dzikość natury. Obraz wsi w Malowanym ptaku Jerzego Kosińskiego

Autorzy:

Kępiński, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2034249.pdf

Data publikacji:

2021-12-21

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

literatura
pamięć
wieś
wędrówka
trauma
kultura ludowa
literature
memory
village
journey
folk culture

Opis:

Tekst porusza tematykę obrazów polskiej wsi, obecnych w Malowanym ptaku Jerzego Kosińskiego. Analizy dokonano z punktu widzenia antropologii kulturowej, między innymi poprzez kategorie: swój – obcy, orbis interior – orbis exterior, centrum – peryferie, wędrówka, dziecko. Przy antropologicznym dekodowaniu tekstu literackiego o charakterze autofikcji autor artykułu posługuje się pomocnymi w tym działaniu terminami antropologii pamięci: autobiografią, pamięcią autobiograficzną, traumą. Polska wieś czasów Holocaustu, ukazana w pozie J. Kosińskiego, okazuje się przestrzenią wędrówki głównego bohatera, bliską naturze, położoną w obszarze dalekich peryferii kultury i cywilizacji. Tragiczna w wielu wymiarach podróż, choć bliska inicjacyjnej wędrówce, jednak nie jest nią. Powodem jest brak ostatniego, trzeciego elementu charakterystycznego dla klasycznego schematu obrzędów przejścia według Arnolda van Gennepa. Mieszkańcy wsi, ich życie i wierzenia ukazane zostały jako zgodne z etnograficznymi i socjologicznymi opracowaniami tematu. Powieść należy do nurtu krytycznie traktującego tematykę wiejską we współczesnej literaturze.
The article concerns the subject of image of the Polish village present in The Painted Bird by Jerzy Kosiński. Analysis is made from a point of view of the cultural anthropology using categories: own – fereign, orbis interior – orbis exterior, centre – outskirts, journey, child. In the anthropological decoding of the novel, the author of the article uses the terms of anthropology of memory that are helpful in this regard: autobiography, autobiographical memory, and trauma. The Polish village of the times of the Holocaust, shown in the novel, turns out to be a space for the hero’s journey, close to nature, located in the distant periphery of culture and civilization. Yet it is not a journey of initiation. The reason is the lack of the last, third element characteristic of the classical scheme of the rites of passage according to Arnold van Gennep. Inhabitants of the countryside, their lives and beliefs are shown as consistent with the ethnographic and sociological studies of the topic. The novel belongs to a trend that critically treats rural themes in contemporary literature.

Źródło:

Zeszyty Wiejskie; 2021, 27; 155-179
1506-6541

Pojawia się w:

Zeszyty Wiejskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Na co dzień i od święta. Obyczaje ludu mazurskiego w opowiadaniach Emilii Sukertowej-Biedrawiny
Everyday and Festive: Traditions of the Masuria People in Stories by Emilia Sukertowa-Biedrawina

Autorzy:

Sobieraj, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/50979263.pdf

Data publikacji:

2022-10-10

Wydawca:

Uniwersytet w Siedlcach

Tematy:

Emilia Sukertowa-Biedrawina
regionalism
Masuria
Polish prose
folk culture
regionalizm
Mazury
proza polska

Opis:

W artykule przedstawiono analizę tomu prozy Emilii Sukertowej-Biedrawiny Mazurskie dole i niedole. Zwrócono uwagę na jej wartości dokumentalne, które przyczyniły się do utrwalania i popularyzacji kultury mazurskiej wśród polskich czytelników. Wspomniano również o walorach poznawczych opowiadań zasłużonej regionalistki w związku z występowaniem w nich wątków historycznych. Omówiono ponadto formy wypowiedzi, które cechuje synkretyzm gatunkowy, przejawiający się w łączeniu różnych gatunków: opowiadania, reportażu i eseju. W konkluzji stwierdzono, że Sukertowa-Biedrawina jest sprawną warsztatowo pisarką, która potrafi zbudować interesującą fabułę, wplatać w nią retrospektywne wypowiedzi bohaterów oraz uogólniające uwagi narratora. Styl gawędy, co podkreśla stosowana często dialektyzacja, został tu przemieszany ze stylem eseistycznym, szczególnie we fragmentach o walorach popularnonaukowego wykładu z zakresu folkloru i historii.
The article presents an analysis of the volume of prose by Emilia Sukertowa-Biedrawina Mazurskie dole i niedole ("Masuria Fates and Misfortunes"). Attention is paid to its documentary values, which contributed to the preservation and popularization of the Masuria culture among Polish readers. The cognitive value of the stories of the distinguished regionalist was also mentioned due to the presence of historical threads in them. In addition, forms of expression that are characterized by the syncretism manifested in the combination of various genres (short story, reportage, and essay) are discussed. The conclusion proves that Sukertowa-Biedrawina is a skilled writer who can build an interesting story and weave retrospective statements of the characters along with the general remarks of the narrator into it. The style of the oral tale (‘gawęda’), which is emphasized by the often used dialectization, has been mixed with the essayistic style, especially in the fragments of popular science lecture on folklore and history.

Źródło:

Conversatoria Litteraria; 2022, 16; 153-173
1897-1423

Pojawia się w:

Conversatoria Litteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Iwan Bunin a kultura ludowa
Ivan Bunin and folk culture

Autorzy:

Bielniak, Nel

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/436990.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej

Tematy:

kultura ludowa
kultura duchowa
kultura materialna
proza
egodokumenty
folk culture
spiritual culture
material culture
prose
egodocuments

Opis:

Wbrew powszechnemu przekonaniu, niepozbawionemu wprawdzie racji, o czym świadczą niektóre utwory Bunina i jego egodokumenty, nie ukazywał on chłopów wyłącznie jako zacofanej, pozbawionej cnot moralnych warstwy społecznej, a także nie opierał fabuły utworow tylko na wspomnieniach o przeszłości. W swoich utworach prozaik poruszał aktualne problemy, a także ukazywał rożne elementy kultury ludowej tak duchowej, jak i materialnej.
Contrary to popular belief, which is not deprived of truth as evidenced in some of Bunin’s works and his egodocuments, he did not not present peasants as a backward, devoid of moral virtues social class, and he did not predicate works’ plots on the memories of the past. In his works Bunin touched upon current problems and pointed put the diff erent elements of folk culture both spiritual and material.

Źródło:

Przegląd Środkowo-Wschodni; 2017, 2; 151-164
2545-1324

Pojawia się w:

Przegląd Środkowo-Wschodni

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Ducaches in the ukrainian culture area

Autorzy:

VOLIK, KATYA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/628054.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

Dukach, Ukraine, culture, folk decoration, tradition

Opis:

The report describes the emergence (origin) and distribution of dukachey in the Ukraine, their popularity and distribution, and why they have been largely forgotten.The report examines dukach - traditional ukrainian folk decoration. It is considered one of the branches of folk art - namely, the tradition of folk ornaments in the example of ducats.It examines the role of dukachey in the material and spiritual life of the Ukrainians. Appeal to the national art and national traditions is a means of creating a cultural identity and national consciousness.The in uence of cultural traditions dukacha Ukrainians. The diversity of national cul-tures enriches the culture of the world, and shows the universal and the particular, inherent in a particular culture.The report investigates the artistic means of the expression of dukachey based on tech-nical and technological characteristics of the production of coin-dukachey.

Źródło:

Journal of Education Culture and Society; 2013, 4, 2; 325-333
2081-1640

Pojawia się w:

Journal of Education Culture and Society

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Symbolika leszczyny w polskiej kulturze ludowej. Fragment definicji kognitywnej
The symbolism of hazel in Polish folk culture. A fragment of cognitive definition

Autorzy:

Kielak, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/969028.pdf

Data publikacji:

2014-04-02

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

ethnolinguistics
symbol
cognitive definition
hazel
folk culture
etnolingwistyka
definicja kognitywna
leszczyna
kultura ludowa

Opis:

The article discusses the symbolism of the hazel plant which constitute a segment (one facet) of the cognitive definition of a hazel bush. The symbolism of the hazel is a category which terminate and gather in together other facets constituting the entry ‘Hezel’ in the Lublin ethnolinguistics dictionary (Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska): i.e. the plants’ provenance, image, time and place of flourishing; its magical, apotropaical, therapeutical, ritual and practical use etc. The symbol is thus – next to the stereotype – the second key concept in this dictionary. The author shows the different symbolic meanings attributed to hazel in Polish folk culture – the symbolism of the space tree, the symbolism of sacredness, a symbol of life, duration, recovery and growth; symbol of power and health, the symbolism of fertility and abundance, and a symbol of girl.
W artykule omówiona została symbolika leszczyny stanowiąca wycinek (jedną fasetę) definicji kognitywnej leszczynowego krzewu. Symbolika leszczyny jest kategorią, która wieńczy hasło, bazując na pozostałych fasetach - dotyczących m. in. pochodzenia, wyglądu, czasu i miejsca kwitnienia, zastosowania apotropeicznego, magicznego, leczniczego, obrzędowego i praktycznego - spina je wspólną klamrą. Symbol jest bowiem, obok stereotypu, drugim kluczowym pojęciem w lubelskim słowniku etnolingwistycznym (Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska). Autorka prezentuje różne sensy symboliczne przypisywane w polskiej kulturze ludowej leszczynie – symbolikę drzewa kosmicznego; symbolikę świętości; symbol życia, trwania, regeneracji i wzrastania; symbol mocy i zdrowia, symbolikę płodności i obfitości oraz symbol dziewczyny.

Źródło:

Adeptus; 2014, 3; 96-109
2300-0783

Pojawia się w:

Adeptus

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Catalan farmhouse in the type of MASIA
Katalońskie domy wiejskie typu MASIA

Autorzy:

Arlet, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/370394.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie

Tematy:

folk culture
Occitano-Romance languages
vernacular architecture
architektura wernakularna
języki oksytanoromańskie
kultura ludowa

Opis:

Until the mid 20th c., houses with typical facades, referred to in the Catalan language as masia, prevailed in the landscape of south-east Spain and south-west France. Apart from their slight inclination of roofs, the houses had a sizable gable wall in the front and a mostly symmetrical composition. In his article, the author presents masia as part of large vernacular architecture structures which were developed in the distant past.
W wiejskim krajobrazie południowo-wschodniej Hiszpanii i południowo-zachodniej części Francji do około połowy XX wieku dominowały domy, nazywane w języku katalońskim: masia, o charakterystycznych fasadach. Przy niewielkim nachyleniu połaci dachowych domy te wyróżnia znaczna szerokość szczytowej gable wall i jej charakterystyczna, na ogół symetryczna kompozycja. Autor ukazuje masie jako sekwencję dużego zespołu architektury wernakularnej o proweniencji sięgającej w odległą przeszłość.

Źródło:

Przestrzeń i Forma; 2019, 39; 31-44
1895-3247
2391-7725

Pojawia się w:

Przestrzeń i Forma

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Wiejska turystyka kulturowa w kontekście teorii rozwoju endogenicznego
Rural cultural tourism in the context of the theory of endogenic development

Autorzy:

Balińska, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2049650.pdf

Data publikacji:

2019-12-20

Wydawca:

Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Oddział w Poznaniu

Tematy:

turystyka wiejska
kultura ludowa
teoria rozwoju endogenicznego
rural tourism
folk culture
endogenous development theory

Opis:

W artykule zaprezentowano wiejską turystykę kulturową, której głównym potencjałem rozwojowym są walory kulturowe, w tym kultura ludowa. Dokonano analizy możliwości jej rozwoju w kontekście torii rozwoju endogenicznego. Teoria ta zakłada, że w rozwoju danego obszaru wykorzystywany jest jego potencjał. Takim potencjałem w przypadku wiejskiej turystyki kulturowej są przede wszystkim walory kulturowe. Opracowanie ma charakter analityczny i wykorzystano w nim literaturę przedmiotu, w tym publikowane wyniki badań empirycznych kilku autorów.
The article presents rural cultural tourism, whose main development potential is cultural values, including folk culture. An analysis of its development potential in the context of endogenous development torii was performed. This theory assumes that its potential is used in the development of a given area. Cultural values are such potential in the case of rural cultural tourism. The study is of analytical nature and the literature on the subject was used, including published results of empirical research of several authors.

Źródło:

Zagadnienia Doradztwa Rolniczego; 2019, 97, 3; 24-33
1232-3578
2719-8901

Pojawia się w:

Zagadnienia Doradztwa Rolniczego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Wszystkie gwary są piękne
All dialects are beautiful

Autorzy:

Rutkowska, Rutkowska

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/967607.pdf

Data publikacji:

2015-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Lithuanian dialect
questionnaires
folk culture
Dialects Year
gwary litewskie
kwestionariusze
kultura ludowa
Rok Gwar

Opis:

The text presents the publication Visos tarmės gražiausios… Tarmių medžiagos rinkimo instrukcija [Eng. All dialects are beautiful… Dialectal material collection instruction] created by Lithuanian dialectologists. It aims to activate dialectical research data collection in various regions of Lithuania. The publication provides brief, popular and scholarly articles about the history of the Lithuanian dialectical research, as well as practical guidelines for researchers. The cooperation initiative between reserachers and dialect users is underlined.
Tekst przedstawia publikację Visos tarmės gražiausios… Tarmių medžiagos rinkimo instrukcija [pol. Wszystkie gwary są piękne… Instrukcja gromadzenia materiałów gwarowych], opracowaną przez dialektologów litewskich. Ma ona na celu aktywizację pracy nad gromadzeniem danych gwaroznawczych w różnych regionach Litwy. Publikacja zawiera krótkie artykuły o charakterze popularnonaukowym, dotyczące historii gwaroznawstwa na Litwie oraz praktyczne wskazówki dla badaczy. Godna uwagi jest sama inicjatywa współpracy naukowców z użytkownikami gwar.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 291-293
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Border of two types of folk culture and rural houses near Szczecin before the mid-nineteenth century
Granica dwóch typów kultury ludowej i domów wiejskich w pobliżu Szczecina przed połową XIX wieku

Autorzy:

Arlet, Piotr Krzysztof
Petryshyn, Halyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2147224.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie

Tematy:

folk culture
vernacular architecture
half-timbered construction
kultura ludowa
wiejska architektura tradycyjna
konstrukcja ryglowa

Opis:

This paper presents research findings on historical vernacular half-timbered architecture. The study covered the general area of Szczecin and extended to older-generation buildings constructed before the mid-nineteenth century. Ethnological maps from the first half of the twentieth century that depicted the border of two large areas with differing vernacular culture characteristics served as a basis for discussion. This difference concerned not only the forms of houses, but most importantly manifestations of folk culture. A description of the historical fishing village of Mścięcino, located between Szczecin and Police, proved crucial to the investigation. The research showed that there had been attempts to create recreational villages in the vicinity of Szczecin at the turn of the twentieth century.
W niniejszym artykule autorzy przedstawiają badania dotyczące dawnej, wiejskiej architektury ryglowej. Teren badań obejmuje okolice miasta Szczecina. Sięgają do starszej generacji obiektów, powstających przed połową XIX w. Podstawą do dyskusji są mapy etnologiczne z pierwszej połowy XX w. ukazujące przebiegającą w pobliżu miasta granicę dwóch dużych obszarów o odmiennym charakterze kultury ludowej. To rozgraniczenie dotyczy nie tylko form domów, ale wszystkich przejawów kultury ludowej .Dla rozważań kluczowy okazuje się opis dawnej wioski rybackiej Mścięcino, położonej miedzy Szczecinem a Policami. Badania pokazały, że istniały próby tworzenia wsi letniskowych w otoczeniu Szczecina na przełomie XIX i XX w.

Źródło:

Przestrzeń i Forma; 2022, 51; 9--18
1895-3247
2391-7725

Pojawia się w:

Przestrzeń i Forma

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Kupno i sprzedaż zwierząt domowych w polskiej kulturze ludowej
Buying and Selling Domestic Animals in the Folk Polish Culture

Autorzy:

Kielak, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/962151.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

selling
buying
domestic animals
folk culture
ethnolinguistics
kupno
sprzedaż
zwierzęta domowe
kultura ludowa
etnolingwistyka

Opis:

In the traditional Polish culture, animals from the closest human environment (cattle, horses and pigs) were the most frequently bought and sold goods. The echoes of old commercial transactions can still be heard in the dialect (“tail”, “horn”, and “hoof” animals). However, it would not be possible to reconstruct the purchase and sale of domestic animals in the Polish language without using the co-linguistic data (beliefs and practices) which coincide with and complement the perfunctory information on transactions recorded in language. The sale and purchase of animals was connected with a number of procedures performed before and after the transaction, aimed at facilitating the sale and ensuring the seller’s and buyer's success in breeding. Using the methodology developed for Lublin Dictionary of Stereotypes and Folk Symbols, I look at the cultural mechanisms of selling and purchasing animals. This analysis enables me to show the place occupied by domestic animals in the world of folk values.
W tradycyjnej kulturze polskiej zwierzęta z najbliższego otoczenia człowieka (bydło, konie i świnie) były towarem najczęściej kupowanym i sprzedawanym, a echa dawnych transakcji handlowych pobrzmiewają do dziś w gwarowej leksyce (por. ogonowe, rogowe, kopytkowe). Rekonstrukcja kupna i sprzedaży zwierząt domowych w polszczyźnie byłaby jednak niemożliwa bez sięgnięcia po dane przyjęzykowe (wierzenia i praktyki), które pokrywają się i uzupełniają ze zdawkowymi informacjami na temat transakcji, utrwalonymi w języku. Ze sprzedażą i kupnem zwierząt wiązał się bowiem szereg zabiegów wykonywanych przed i po transakcji, mających na celu ułatwić sprzedaż oraz zapewnić sprzedającemu i kupującemu pomyślność w hodowli. W artykule, wykorzystując metodologię wypracowaną na użytek lubelskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych, przyglądam się kulturowym mechanizmom transakcji kupna-sprzedaży zwierząt. Ich analiza pozwala mi ukazać miejsce, jakie w świecie ludowych wartości zajmowały zwierzęta domowe.

Źródło:

Literatura Ludowa; 2019, 63, 4-5; 95-108
2544-2872
0024-4708

Pojawia się w:

Literatura Ludowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Kobiety-ryby: ludowe wyobrażenia syren
Folk imagination of mermaids

Autorzy:

Walęciuk-Dejneka, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/564201.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Towarzystwo Nauki i Kultury Libra

Tematy:

polska kultura ludowa
Słowiańszczyzna
kultura tradycyjna
literatura
syreny
Polish folk culture
Slav
traditional culture
literature
the mermaids

Opis:

Artykuł przedstawia i omawia ludowy wzorzec żeńskiego demona - syrenę, stanowiący z jednej strony ucieleśnienie wizji i marzeń kultury tradycyjnej, z drugiej – epatujący władczością uosabiającą niezależną, dziką kobiecość, chcącą przejąć całkowitą kontrolę nad uwiedzionym mężczyzną. Podania i wierzenia o syrenach były bardzo dobrze znane na płaszczyźnie tradycyjnej kultury ludowej. Znała je również literatura. Wystarczy wspomnieć legendę o warszawskiej syrenie, która stała się symbolem stolicy Polski i została wpisana w jej herb. W prowadzonych rozważaniach postaram się pokazać owe ludowe wizerunki syren oraz wierzenia z nimi związane. W analizach i interpretacjach zastosuję perspektywę antropologiczną, wykorzystywaną w badaniach folklorystycznych (kulturowych) i literackich, przenosząc w ten sposób wysiłki dociekań naukowych na obszar symbolu, mitu czy rytuału. Nie są mi obce także procedury strukturalno-semiotyczno-funkcjonalne.
This article is showing the folk images of the mermaids. It is estblishing to both to beliefs, and to myths or literature which these images functioned in. In conducted analyses and interpretations I use the methodology of the foreign-language description. I am using the anthropological method in folk and anthropological researches, also. I am appealing to the symbol, the myth and the ritual. The mermaids are nymphs, who lives in water, have a fishtail bit and a beautiful voice. They seduce men, above all of fishermen and sailors. Their features considerably influenced the image which it survived in literature, in legends of the Warsaw’s mermaid. These images got through underwent their transformations.

Źródło:

Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2018, 16, 2; 585-592
1643-4374

Pojawia się w:

Radzyński Rocznik Humanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Ludowe sposoby wzmagania plenności roślin (na przykładzie grochu i kapusty)

Autorzy:

Prorok, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611464.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Polish folk culture
fecundity of plants
magic
polska kultura ludowa
plenność roślin
praktyki magiczne

Opis:

With the examples of green peas and cabbage, two vegetables commonly grown and consumed in the Polish village in former times, the article discusses folk means of augmenting the fecundity of plants. The analysis is based on the rich 19th- and 20th-c. material (diverse text of folklore, as well as accounts of beliefs and practices) from the database of Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols, the volume devoted to plants being now in preparation. The actions designed to render cabbage heads big and hard, and pea pods full, were above all religious and/or magical in nature and were predominantly based on the creative power of language. The “vegetative force” derived from several spheres, among others the sphere of the sacred (God, Jesus, the Holy Mother, the saints cultivating the farmer’s land and thus ensuring good harvest), the “cosmos” (e.g. stars and phases of the Moon, marking the (un)favourable sewing time), wildlife (e.g. other plants grown to turn away spells), humans and the human body (e.g. fertility dances that triggered and transmitted vital forces).
Autorka na przykładzie grochu i kapusty – dwóch warzyw powszechnie uprawianych i spożywanych dawniej na wsi polskiej – omawia ludowe sposoby wpływania na plenność roślin. Za podstawę analizy przyjmuje bogaty materiał XIX- i XX-wieczny (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk), pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.Zabiegi mające sprawić, że głowy kapusty będą duże i twarde, a strączki grochu pełne, miały przede wszystkim charakter religijny i/lub magiczny i w dużej mierze oparte były na wierze w sprawczą moc słowa. Źródłem „mocy wegetacyjnej” mogło być kilka sfer, m.in.: sacrum (np. Bóg, Pan Jezus, Matka Boska i święci uprawiający w kolędach ziemię gospodarza i tym samym zapewniający obfitość plonów), „kosmos” (np. gwiazdy i fazy księżyca wyznaczające korzystny/niekorzystny czas siewu), przyroda (np. inne rośliny sadzone na zagonach dla odwrócenia uroków) oraz człowiek i jego ciało (np. tańce na urodzaj wyzwalające i przekazujące siły witalne).

Źródło:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
0860-8032

Pojawia się w:

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Antymuzyka i antyinstrumenty w tradycji kulturowej ziem polskich
Anti-music and Anti-instruments in the Cultural Tradition of Poland

Autorzy:

Przerembski, Zbigniew Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26731700.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

kultura ludowa
zwyczaje i obrzędy ludowe
folklor
muzyka ludowa
ludowe instrumenty muzyczne
folk culture
folk customs and rituals
folklore
folk music
folk music instruments

Opis:

W tradycji muzycznej należącej do jej niepisanego nurtu, przekazywanego międzypokoleniowo, w relacji mistrz – uczeń, bez pośrednictwa pisma (zwłaszcza nutowego), oprócz manifestacji dźwiękowych mieszczących się w szeroko pojętym zakresie muzyki, istniało zjawisko określane mianem antymuzyki, rozbrzmiewającej zazwyczaj podczas różnego rodzaju rytuałów przejścia. Antymuzyka zawiera się w szerszym pojęciu wrzawy obrzędowej, rozumianej jako aktywność akustyczna inicjowana w celu apotropaicznym. Stanowi ona odwrotny biegun zjawisk dźwiękowych, które konwencjonalnie przyjęło się uważać za muzykę, stanowiąc wobec niej swego rodzaju opozycję. Antymuzyka związana jest w kulturze tradycyjnej z czasem obrzędowym, będącym odwróceniem czasu „normalnego”, nieobrzędowego. W kulturze polskiej i europejskiej (ale też innych kontynentów) od wieków utrzymywało się przekonanie, że różnego rodzaju głośne manifestacje akustyczne należą do szerokiego spektrum zabiegów ochronnych przeciwko złym mocom, które, jak wierzono, miały wykazywać wzmożoną aktywność w czasie i miejscach interpretowanych w etnologii i antropologii kulturowej jako graniczne, przejściowe, znamienne zawieszeniem dotychczasowego porządku, powrotem do pierwotnego chaosu i otwarciem kontaktu z zaświatami. Obrzędowa wrzawa mogła też być wzniecana podczas sprawowania różnych zwyczajów i obrzędów cyklu rocznego, m.in. kolędowania, rytuałów zapustnych, śródpościa, wielkopostnych, wielkanocnych, wiosennych, sobótkowych, dożynkowych czy zaduszkowych. W cyklu ludzkiego życia przejściowe były: czas narodzin, inicjacja seksualna, ślub, zgon. Za miejsca przejścia uważano lokalne granice, rozstaje dróg, ale też pustkowia, cmentarze, wzgórza czy duże drzewa. Wrzawa obrzędowa, antymuzyka może mieć postać wokalną lub instrumentalną, a częściej quasiinstrumentalną, z użyciem narzędzi dźwiękowych czy nawet różnych przypadkowych przedmiotów antyinstrumentów, a także antyinstrumentów, będących parodią czy zaprzeczeniem „normalnych” instrumentów. Należały do nich przede wszystkim diabelskie skrzypce i burczybas.
Apart from sonic manifestations belonging to the sphere of music as broadly conceived, the musical tradition transmitted orally through the generations from master to pupil, without the agency of writing (and music notation in particular), also comprises a phenomenon referred to as anti-music, usually performed during various rites of passage. Anti-music is part of the wider notion of ritual noise, conceived as acoustic activity initiated for apotropaic purposes. It is poles apart from those sonic phenomena conventionally regarded as music. In traditional culture, anti-music is associated with ritual time, which constitutes a reversal of ‘ordinary’ non-ritual time. For centuries, in Polish and European culture (and also that of other continents), there was a conviction that various loud sonic manifestations belonged to the broad spectrum of means for protecting people against evil forces, which were supposedly more active in places and times which cultural ethnology and anthropology interpret as borderline or transitional, distinguished by the suspension of the previously existing order, a return to primaeval chaos and an opening-up of contact with the otherworld. Ritual noise could also be a part of various customs and rites belonging to the annual cycle, such as carolling, Mardi Gras, mid-Lent, Easter and spring celebrations, Midsummer Night, harvest festivals and All Souls’ Day. Within the cycle of human life, rites of passage were associated with birth, sexual initiation, marriage and death. The places considered as points of transition included local boundaries and crossroads, but also wildernesses, graveyards, hills and big trees. Ritual noise or anti-music can take vocal, instrumental or, more frequently, quasi-instrumental forms, using various sound-producing tools or even random objects, as well as anti-instruments, which are a parody and a contradiction of ‘normal’ instruments. Such anti-instruments include, first and foremost, the so-called devil’s fiddle and the Kashubian friction drum called the burczybas.

Źródło:

Muzyka; 2021, 66, 2; 121-140
0027-5344
2720-7021

Pojawia się w:

Muzyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

„I nie tylko w powiastkach drzemie ta historia” – „Młyn Bałtaragisa” Kazysa Boruty: literatura jako medium pamięci

Autorzy:

Niemojewski, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/46111014.pdf

Data publikacji:

2021-11-20

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

“Whitehorn’s Windmill”
Kazys Boruta
literature as a medium of memory
cultural memory
folk culture

Opis:

“Whitehorn’s Windmill” is considered to be the most outstanding work of KazysBoruta and one of the most important Lithuanian novels of the 20th century. Thebook was written during World War II when the Lithuanian state became theobject of aggression of two totalitarian powers and lost independence for a longtime, and it has grown from the writer’s anxiety about the fate of his country and the persistence of Lithuanian identity. Hence, Boruta reached for the richresources of the native folklore, to evoke the mythologized image of theLithuanian village, which in Lithuanian literature has the rank of chronotope,and at the same time, it is an important component of Lithuanian imaginationabout the sources of national culture. The story, the meaning and functions of the“Whitehorn’s Windmill,” its genesis and post-war fate, its literary and non-literarycontexts, as well as the history of its reception, allow us to interpret the workfrom the perspective of reflection on literature as a medium of cultural memory.

Źródło:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 14; 224-248
1898-4215

Pojawia się w:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Odrodzenie pradawnego obrzędu? Alilujki Teatru Węgajty
A Revival of an Ancient Ritual? Alilujki of the Węgajty Theatre

Autorzy:

Hasiuk, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29519898.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

polska kultura ludowa
obrzędy ludowe
Teatr Węgajty
teatr i obrzęd
Polish folk culture
folk rituals
Węgajty Theatre
theatre and ritual

Opis:

Istotny wpływ na wizję artystyczną Teatru Wiejskiego Węgajty miały pisma Stanisława Vincenza. Z tej inspiracji aktorzy teatru rozpoczęli kolędowanie i dzięki temu zapoznali się z obrzędem kolędowania wielkanocnego, praktykowanym niegdyś w okolicach Suwałk, czyli Alilujką. Jak kolędować (chodzić po aliluji lub chodzić po wołoczebnem), poinstruowała ich starszyzna wsi Dziadówek. Przejmując obrzędową tradycję, zachowali trzyczęściową strukturę, zmienili jednak ostatnią część. Praktykowane przez Węgajty wielokrotne chodzenie od domu do domu, by złożyć mieszkańcom życzenia wielkanocne i zagrać im muzykę, przekształciło się w przedstawienie teatralne otwarte dla wszystkich mieszkańców wsi i gości (zamiast kończyć się ucztą dla kolędników). Alilujka Teatru Węgajty nie jest wskrzeszeniem dawnego obrzędu. Nie jest też teatrem per se, choć każdy element Alilujki można dopasować do jakiejś teatralnej formy czy toposu (theatrum mundi, Teatr Uciśnionych, commedia dell'arte). Jedynie ostatnia część całej struktury może być określona mianem teatru, który kończy się wspólną zabawą i tańcem. Węgajcka Alilujka to zjawisko sytuujące się pomiędzy teatrem a obrzędem. Dialog teatru i obrzędu jest ożywczy dla obu obszarów. Bez teatru obrzęd by umarł. Bez rytuału teatr nigdy nie dotarłby do miejsc, w których się znalazł.
The artistic vision of the Węgajty Village Theatre was influenced substantially by the writings of Stanisław Vincenz. With such inspiration, the theatre practitioners began their carolling and, through this practice, became acquainted with the Easter carolling ritual that used to be practiced near Suwałki, i.e. the alilujki (Hallelujahs). They were instructed on how to Easter carol (chodzić po aliluji or chodzić po wołoczebnem) by the elders of Dziadówek village. Appropriating the custom for themselves, they have kept its three-part structure, but the final part is changed. As practiced by Węgajty performers, their repeated processions from house to house to wish the inhabitants happy Easter and play them some music has transformed into a theatrical performance open to all villagers and guests (instead of concluding with a feast for the carollers). The Alilujki of the Węgajty Theatre is not a revival of an ancient ritual. It is not theatre per se either, even though each element of the Alilujki can be matched with some theatrical form or topos (theatrum mundi, Theatre of the Oppressed, commedia dell’arte). Only the last part of the whole structure can be designated as theatre, which ends with joint merrymaking and dancing. The Węgajty Alilujki constitutes a phenomenon situated between theatre and ritual. The dialogue of the two areas is mutually enriching and invigorating. Without the theatre, the ritual would die. Without the ritual, the theatre would never have reached the places it has reached.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 261-284
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce