Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Eliza Orzeszkowa" wg kryterium: Temat


Tytuł:
W gorsecie czy w surducie? Strój w dziewiętnastowiecznym dyskursie emancypacyjnym
Corset or Frock Coat? Attire in the 19th-century Emancipation Discourse
Autorzy:
Stachura-Lupa, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37231263.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
George Sand
strój
emancypacja kobiet
Entuzjastki
Eliza Orzeszkowa
attire
emancipation of women
Entuzjastki (Female Enthusiasts)
Opis:
Artykuł ukazuje związek między strojem kobiecym a procesami modernizacyjnymi zachodzącymi w Europie w XIX wieku. Autorka koncentruje się na dyskursie emancypacyjnym i kobietach, które tak jak francuska pisarka George Sand i grono jej polskich naśladowczyń zrywały z tradycyjnym wizerunkiem kobiety i zakładały męskie stroje. W Polsce z interpretacją stylu życia Sand, noszącej męską garderobę, nie radzili sobie jej pierwsi biografowie, piszący o autorce Indiany w związku z Fryderykiem Chopinem. Kobieta w surducie, z cygarem lub fajką w ręku w ocenie przeciwników emancypacji była awanturnicą, szukającą poklasku. Kompromitowała nie tylko siebie, ale i ideę emancypacyjną. Do oskarżeń o szukanie atencji i taniej sensacji dochodziły zarzuty o podłożu seksualno-erotycznym: o bezwstydności, rozwiązłości, zgniliźnie moralnej. Eliza Orzeszkowa znała i ceniła twórczość Sand. Sama unikała mówienia o swoim życiu prywatnym. W Kilku słowach o kobietach (1870), rozprawie fundamentalnej dla dalszego rozwoju ruchu emancypacyjnego w Polsce, krytyce poddała awanturnice, sawantki i kobiety lwice, które ideę równouprawnienia sprowadzają do zachowań naruszających społeczne normy. W swoim programie emancypacyjnym opowiedziała się za poszanowaniem rodziny, małżeństwa i norm moralno-obyczajowych.
The paper illustrates the relationship between women’s clothing and the processes of modernization in the 19th century Europe. The author focuses on the discourse of emancipation and women who, like the French writer George Sand and a group of her Polish followers, broke away from the traditional image of women and adopted masculine clothing. In Poland, the interpretation of Sand’s lifestyle, characterized by her preference for masculine clothing, posed a challenge to her first biographers, who associated the author of Indiana with Frederic Chopin. A woman in a frock coat with a cigar or pipe in her hand was seen by opponents of emancipation as a troublemaker seeking applause. She discredited not only herself, but also the idea of emancipation. Accusations of seeking attention and cheap sensation were accompanied by charges of a sexual-erotic nature: shamelessness, licentiousness, and moral decay. Eliza Orzeszkowa knew and appreciated Sand’s work. She herself avoided talking about her private life. In Kilka słów o kobietach (1870, A Few Words On Women), the essay which was fundamental to the further development of the emancipation movement in Poland. She criticized the troublemakers, bluestocking and lioness women, who reduced the idea of equality to behaviour that violated social norms. In her emancipation program, she advocated respect for the family and marriage, and moral and ethical standards.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 89-106
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O Mariach i Martach tego świata. Kobieta oczami Orzeszkowej na podstawie powieści Maria
About the Marias and Martas of This World. Women Through the Eyes of Orzeszkowa, Based on the Novel Maria
Autorzy:
Miera, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233998.pdf
Data publikacji:
2022-12-29
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
Orzeszkowa Eliza
19th century
women’s rights
emancipation
Maria
Marta
Opis:
The subject of the article is an analysis of Eliza Orzeszkowa’s views on the situation of women in the second half of the 19th century and the social roles assigned to them. The epistolary novel Maria, which was juxtaposed with the dissertation A few words about women, was the main focus of the analysis. In the introduction to the novel, Orzeszkowa referred to Maria as Marta’s sister, whom she follows. In this way she referred to her most famous emancipation novel. Maria, considered by researchers to be one of the writer’s least successful works, gives the impression of being far from any emancipatory assumptions. However, behind the lofty aspiration of an individual to devote themselves to the idea, there are real problems that many women of that era, including Orzeszkowa herself, had to deal with.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2022, Special Issue, 17; 119-129
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The International Potential of the Polish Nineteenth-Century Novel – a Review of Grażyna Borkowska and Lidia Wiśniewska’s (eds.) Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context
Międzynarodowy potencjał polskiej powieści dziewiętnastowiecznej – recenzja monografii zbiorowej pt. Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context, pod redakcją Grażyny Borkowskiej i Lidii Wiśniewskiej
Autorzy:
Rokosz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029664.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Henryk Sienkiewicz
Eliza Orzeszkowa
nineteenth-century Polish novel
reception
Polish literature in translation
polska powieść dziewiętnastowieczna
recepcja
literatura polska w tłumaczeniu
Opis:
The article is a review of Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context, edited by Grażyna Borkowska and Lidia Wiśniewska, published in 2020 by Lit Verlag, Switzerland within the Polonistik im Kontext series. The first part of the monograph includes articles that provide a reinterpretation of selected novels (including Krasicki’s The Adventures of Mr. Nickolas Wisdom, Orzeszkowa’s On the Niemen, and Sienkiewicz’s Without Dogma) in relation to the main currents of world literature. The second part focuses on the reception of selected nineteenth-century Polish novels in Belarus, Bulgaria, Georgia, Russia, France, Spain, the United States, and Great Britain. The publication is aimed at raising the interest of non-Polish recipients in the nineteenth-century novels during a period when twentieth and contemporary Polish literature has already gained relative popularity abroad.
Artykuł jest recenzją monografii wieloautorskiej wydanej w 2020 r. przez szwajcarskie wydawnictwo LIT w ramach serii Polonistik im Kontext, poświęconej recepcji polskiej powieści dziewiętnastowiecznej za granicą. Autorami artykułów są poloniści związani z zagranicznymi ośrodkami akademickim. Pierwsza część zawiera współczesne analizy wybranych powieści (m.in. Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego, Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej i Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza) prowadzone w kontekście współistniejących nurtów literatury światowej. Artykuły zawarte w części drugiej dotyczą recepcji wybranych powieści w takich krajach, jak Białoruś, Bułgaria, Gruzja, Rosja, Hiszpania, Francja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone. Celem monografii jest zainteresowanie obcojęzycznych literaturoznawców polską powieścią dziewiętnastowieczną, w czasach, gdy dwudziestowieczna i współczesna literatura polska zyskała już za granicą znaczącą popularność. 
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 642-648
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Gloria victis” Elizy Orzeszkowej
Autorzy:
Bursztyńska, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080476.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
narracja z perspektywy przyrody
powstanie styczniowe
palingeneza
Gloria victis
the January Uprising of 1863 in Poland
palingenesis
nature’s narrative point of view
Opis:
Przedmiotem artykułu jest opowiadanie Elizy Orzeszkowej Gloria victis z 1910 roku. Autorka ukazuje napięcie pomiędzy romantyczną z ducha ideową koncepcją utworu o powstańczym zrywie 1863 roku a modernistycznym obrazowaniem i wrażliwością estetyczną. Zwraca uwagę na konsekwencje narracji prowadzonej z perspektywy leśnej przyrody (wiatru, drzew): symbolizm mitu eleuzyńskiego, techniki impresjonizmu i ekspresjonizmu oraz brutalny naturalizm w opisach śmierci i umierania. Eksponuje zarysowaną przez Orzeszkową dychotomię historii (i niepamięci) i biologii (cyklu natury).
The subject of the article is the Gloria victis novella by Eliza Orzeszkowa (1910). The author points out tensions between Romanticism idea of uprisings (i.e. the January Uprising of 1863 in Poland), which is the main theme of the novella, and naturalistic style of narration as well as modern ways of artistic expression. She notes many consequences of using nature’s narrative point of view (e.g. wind, trees): reference to the palingenetic myth, impressionist and expressionist techniques, rough naturalism in the death and battle scenes. She also showshow Orzeszkowa emphasises the dichotomy between the history (obliviousness possibility) and biology (cycle of matter).
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2020, 8; 300-313
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„IV Księga Ezdrasza” w polskiej literaturze XIX wieku (E. Orzeszkowa oraz M. Konopnicka i S. Witwicki)
“IV Ezra” in Polish Literature of the Nineteenth Century (E. Orzeszkowa, M. Konopnicka, S. Witwicki)
Autorzy:
Obsulewicz, Beata K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807375.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wiek XIX
historia literatury polskiej
problematyka biblijna w literaturze
IV Księga Ezdrasza
apokryfy Starego Testamentu
Mirtala
Eliza Orzeszkowa
powieść historyczna
tematyka żydowska
Maria Konopnicka
Stefan Witwicki
the nineteenth century
history of Polish literature
topics of biblical literature
IV Ezra
apocrypha of the Old Testament
historical novel
Jewish themes
Opis:
The article concerns the traces of the Old Testament apocrypha IV Ezra in the Polish literature of the nineteenth century. It shows how the prose (novel Mirtala of Eliza Orzeszkowa) and Polish poetry (Ezra’s prayer of Maria Konopnicka and Ezra and Uriel of Stefan Witwicki) exploit issues evoked by the Biblical apocrypha and portray the figure of its author. The analyzed texts demonstrate that the Polish writers knew the Old Testament apocrypha and therefore it explains its presence in the Polish literary culture of the nineteenth century. An interesting issue is the question of how Polish culture absorbed the apocryphal book. Numerous textual and archival traces lead to French and German works, but an indication of specific sources is still a research task for biblical scholars and historians of literature.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 3; 31-49
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elżbieta Oraczowa / Elizaweta Oracz. Eugenia Żmijewska in Relation to Eliza Orzeszkowa
Elżbieta Oraczowa / Elizaweta Oracz. Eugenia Żmijewska wobec Elizy Orzeszkowej
Autorzy:
Budrewicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366648.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
Eugenia Żmijewska
novel
biography
character
powieść
biografia
postać
Opis:
Eugenia Żmijewska (1865–1923) wrote the short story Dwa spotkania [Two Meetings], from an idea which was provided to her by Eliza Orzeszkowa. The article presents the relations between the writers: 1) on the biographical level (correspondence, critical and literary articles and memoirs); 2) at the textual level (analysis of Two Meetings and Żmijewska’s novel Jutro [Tomorrow], whose protagonist is Orzeszkowa). The analysis of the first editions and reprints of Żmijewska’s works shows frequent rewriting. This makes us doubt the theory of the faithful fulfilment of Orzeszkowa’s testament as a writer. A comparison between Żmijewska’s journalism and her novels proves that through the literary creation of the character of Orzeszkowa she presented her own views.
Eugenia Żmijewska (1865–1923) napisała opowiadanie Dwa spotkania, do którego pomysł dała jej Eliza Orzeszkowa. Artykuł przedstawia relacje obu pisarek:1) w płaszczyźnie biograficznej (korespondencja, artykuły krytycznoliterackie i wspomnieniowe); 2) w płaszczyźnie tekstowej (analiza Dwóch spotkań i powieści Żmijewskiej Jutro, której bohaterką jest Orzeszkowa). Analiza pierwodruków i przedruków utworów Żmijewskiej wykazuje częste przeredagowania. Każe to wątpić w tezę o wiernym wypełnieniu pisarskiego testamentu Orzeszkowej. Porównanie publicystyki Żmijewskiej z jej powieściami dowodzi, że przez kreację literacką postaci Orzeszkowej prezentowała własne poglądy.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 109-124
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moving out of the dolls house: Henrik Ibsen, Kate Chopin and Eliza Orzeszkowa
Wyprowadzka z domu lalek. Henrik Ibsen, Kate Chopin, Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Sokalska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087765.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
19th century fiction and drama
women's emancipation
growth of self‑awareness
the doll's house metaphor
Henrik Ibsen (1828–1906)
Eliza Orzeszkowa (1841–1910)
Kate Chopin (1850-1904)
Henrik Ibsen
Eliza Orzeszkowa
Kate Chopin
emancypacja
postać kobiety w literaturze XIX wieku
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
This is a comparative study of three literary works of the 19th century, Eliza Orzeszkowa's novel Marta, Kate Chopin's novel The Awakening, and Henrik Ibsen's drama Nora. The common analytical frame is the metaphor of the doll's house, which seems to provide an apt description (diagnosis) of the condition of each heroine, the space they inhabit, and their attitude to the economy of their everyday lives and their husbands. It also defines the situation in which each of them decides, or is compelled by circumstances, to move out of their sheltered place. In each of the three fictional cases the attention is focused on the growing self‑awareness of women, who would not have gained a mature knowledge of the world and of themselves if they had not been forced to abandon their doll's house existence.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 4; 397-415
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje między opisowością a ilustrowaniem edycji jako problem redakcyjny
Relations Between Description and Illustration as an Editorial Problem
Autorzy:
Hojdis, Bogdan
Krzak-Weiss, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1338212.pdf
Data publikacji:
2020-10-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary description
illustration
editing literature
literary editions
Stanisław Lem
Eliza Orzeszkowa
Adam Mickiewicz
ilustrowanie
redagowanie literatury
edycje literackie
Opis:
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie: czy istnieje ściślejszy związek między opisowością tekstu literackiego a jego ilustrowaniem, przy czym zostaje ono zadane z perspektywy redaktora, któremu w udziale przypadło wydanie utworu literackiego i w związku z tym musi podjąć decyzję o wyposażeniu go w warstwę plastyczną lub o zaniechaniu takiego działania. Przywołując przykłady ilustrowanych wydań utworów między innymi Stanisława Lema, Elizy Orzeszkowej czy Adama Mickiewicza, autorzy pokazują, że za decyzją o ilustrowaniu (lub nie) stało wiele różnych czynników od estetycznych, przez wręcz patriotyczne, dydaktyczne, aż po technologiczne i ekonomiczne.
This article attempts to answer the following question: is there a connection between description and illustration in a literary text? We ask this question from the perspective of the editor who has to publish a literary work and therefore must decide whether to include illustrations or not. We refer to the illustrated editions of works by, among others, Stanisław Lem, Eliza Orzeszkowa and Adam Mickiewicz and demonstrate that the decision to illustrate (or not) was motivated by many different factors – aesthetic, patriotic, didactic, technological and economical.
Źródło:
Forum Poetyki; 2020, 20; 18-33
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The poetic reception of Rimbaud on the interface of Young Poland and the literature of the interwar period
Recepcja poetycka Rimbauda jako synapsa Młodej Polski i międzywojnia
Autorzy:
Kuczyńska-Koschany, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087997.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 19th and early 20th century
Polish-French literary relations
Arthur Rimbaud (1854–1891)
Eliza Orzeszkowa (1841–1910)
Józef Weyssenhof (1860–1932)
Zenon Przesmycki (1861–1944)
Julian Tuwim (1894–1953)
Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980)
synapsa
Jean Arthur Rimbaud
Młoda Polska
XX-lecie międzywojenne
recepcja poetycka
Opis:
This article deals with the reception of Arthur Rimbaud’s poetry and his biographic legend by the poets of the last decades of 19th and the first decades of the 20th century, though, in fact, its earliest phase belongs to the literary period of pre-Modernist, anti-Romantic reaction (which described itself by the name Positivism, epitomized by the novels of Bolesław Prus). The process of Rimbaud’s reception proceeded in two dimensions, on the intergenerational level and in dialogue between poets and translators. Interestingly, it acted as a veritable catalyst of changes in the poetics of writers across the spectrum, from the old school (Józef Weyssenhof and Eliza Orzeszkowa) to the modernist avant-garde. The influence of Rimbaud was by no means uniform and went beyond the usual names like Zenon Przesmycki (Miriam), Julian Tuwim or Jarosław Iwaszkiewicz. This article casts its net widely to include representatives of three generations, among them some of the less acclaimed authors.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 1; 17-32
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Naprzód przyszedł Mikołaj Rej”. O literaturze niepodległej Polski w epistolograficznej refleksji Elizy Orzeszkowej
“Mikołaj Rej has come first”. On literature of independent Poland in epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Sikora, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364853.pdf
Data publikacji:
2019-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
epistolografia
recepcja
literatura polska (do roku 1795)
epistolography
reception
Polish literature (up to 1795)
Opis:
Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo staropolskich i oświeceniowych arcydzieł literackich. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane przez Biernata z Lublina. Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała osiągnięcia Mikołaja Reja i wysoko cenione wiersze Jana Kochanowskiego, często cytowane i parafrazowane w rozmaitych wypowiedziach Orzeszkowej. Studiowała teksty Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Piotra Skargi. Jej szacunek wobec ideałów humanistycznych (tolerancja, równość, wolność) ujawnia się w zapiskach o książkach Łukasza Górnickiego – historiograficznej i tłumaczeniu głośnego włoskiego Il Cortegiano (Baltazara Castiglionego). Orzeszkowa znacznie mniej interesowała się twórczością siedemnastowieczną, odnotowała Torkwata Tassa Jerozolimę wyzwoloną w przekładzie Piotra Kochanowskiego oraz pisma Sebastiana Klonowicza, Szymona Szymonowicza, Józefa Bartłomieja Zimorowica, Krzysztofa Opalińskiego. Czasy późnego baroku i oświecenia w listach Orzeszkowej reprezentują teksty Elżbiety Drużbackiej. Wiele tu wzmianek można znaleźć o arcydziełach Ignacego Krasickiego czy pracach Juliana Ursyna Niemcewicza bądź Tomasza Kajetana Węgierskiego. Autorka Nad Niemnem ceniła Hugona Kołłątaja za jego zaangażowanie w przedsięwzięciach Komisji Edukacyjnej. Szkic przedstawia również wielkości frekwencyjne wzmianek i aluzji o literaturze powstałej w okresie niepodległej Polski przed rozbiorami w epistolograficznych refleksjach Elizy Orzeszkowej. To ważny przyczynek Ireneusza Sikory do naszej wiedzy o oczytaniu i erudycji pisarki, analiza może być kolejną próbą szczegółowych badań skoncentrowanych nad recepcją literatury polskiej.
The synthetic study brings effects of Eliza Orzeszkowa’s letters thorough analysis (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes), which contained information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many old Polish and Enlightenment literary masterpieces. Her correspondences have become a durable proof of her reading passion. Orzeszkowa held in her hands texts written by Biernat of Lublin. Her own words document that she knew the achievements of Mikołaj Rej and highly appreciated rhymes by Jan Kochanowski, which were often cited and paraphrased in various Orzeszkowa’s statements. She also studied texts by Andrzej Frycz Modrzewski and Piotr Skarga. Her respect for humanistic ideas (tolerance, equality, freedom) is revealed thanks to the notes on Łukasz Górnicki’s books – a historiographic one, and a translation of the famous Italian Il Cortegiano (Baldassare Castiglione). Orzeszkowa was much less interested in the 17th century output, she only noted Torquato Tasso’s Jerusalem delivered in the translation prepared by Piotr Kochanowski and the writings by Sebastian Klonowicz, Szymon Szymonowicz, Józef Bartłomiej Zimorowic, Krzysztof Opaliński. The times of late Baroque and Enlightenment are represented by Elżbieta Drużbacka’s texts in Orzeszkowa’s letters. Many references may be found on masterpieces by Ignacy Krasicki or works by Julian Ursyn Niemcewicz and Tomasz Kajetan Węgierski. The authoress of Nad Niemnem [On the Niemen River] esteemed Hugo Kołłątaj for his contribution in Educational Committee [Komisja Edukacyjna]. The sketch presents also the frequency values of numerous mentions and allusions in the epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa that refer to those pieces of literature which were created during the independent Poland period before partitions. It seems to be another important contribution by Ireneusz Sikora to our knowledge of the writer’s erudition. The analysis may be considered another attempt of detailed research concentrated on Polish literature reception.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2019, 5; 241-273
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elizy Orzeszkowej i Henryka Sienkiewicza opisywanie przyrody
Descriptions of nature by Eliza Orzeszkowa and Henryk Sienkiewicz
Autorzy:
Kowalska, Danuta
Pietrzak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044593.pdf
Data publikacji:
2019-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
description
nature
Eliza Orzeszkowa
Henryk Sienkiewicz
Opis:
The analyses deal with the descriptions extracted from Nad Niemnem [On the Niemen] by Eliza Orzeszkowa and Listy z podróży do Ameryki [Letters from a Journey to America] by Henryk Sienkiewicz. The studies focus on the chosen features of the descriptions of nature by referring to the textological and stylistic research methodology. Indices of parametric features (such as size, height, length, width, depth, thickness and shape) and indices of sensory feedback have been juxtaposed with one another. The analyses show that the repertoire of linguistic and stylistic devices used by E. Orzeszkowa is by and large the same as the one used by H. Sienkiewicz due to their reference to the Romantic tradition. The descriptions differ in the intensity of the mentioned indices and in their function. Sienkiewicz’s descriptions of nature are more concrete and definite, while Orzeszkowa’s are more creative, with a tendency to poeticise nature. 
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2019, 26, 1; 111-133
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orzeszkowej dialogi z tradycją: europejska literatura dawna
Orzeszkowa’s dialogues with tradition: old European literature
Autorzy:
Sikora, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401149.pdf
Data publikacji:
2019-01-09
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
epistolography
reception
old European literature
epistolografia
recepcja
dawna literatura europejska
Opis:
Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo wyróżniających się arcydzieł literackich czy filozoficznych. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane w połowie pierwszego millenium. Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała Wyznania Augustyna z Hippony, a także słynne Listy Abelarda i Heloizy scholastycznego filozofa. Studiowała Kwiatki Franciszka z Asyżu i Tomasza à Kempis O naśladowaniu Chrystusa. Jej dydaktyczne zajęcia ujawniają, że pragnęła wzbogacić edukacyjny program o Eddę poetycką czy Pieśń o Nibelungach. Autorka Nad Niemnem wysoko ceniła Boską komedię Dantego Alighieri. Orzeszkowa pamiętała biografię i prace Torquata Tassa. Co więcej, przekładała na język polski Historię literatury angielskiej Hipolita Taine’a, dlatego też nie może dziwić obecność Williama Shakespeare’a w jej epistolografii. Powszechnie znane „być albo nie być” czy „źle dzieje się w państwie duńskim” zjawiają się w jej tekstach. Interesowała się także literaturą francuską i przyswoiła między innymi komedie Molièra, Gargantuę i Pantagruela Françoisa Rabelais’ego czy Bajki Jeana de la Fontaine’a. Artykuł wydaje się ważnym przyczynkiem do naszej wiedzy o lekturach Orzeszkowej oraz jej erudycji.
The synthetic study brings effects of thorough analysis of Eliza Orzeszkowa’s letters (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes) containing information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many outstanding literary or philosophical masterpieces. Her correspondences become a durable proof of reading passion. Orzeszkowa had in her hands texts written in the middle of the first millenium. Her own words document she knew Augustine’s of Hippo Coneffesiones and scholastic philosopher’s fameous Letters of Abelardto Heloise. She studied Francis’ of Assisi Fioretti and Thomas à Kempis’s The imitation of Christ. Her didactic activities reveal she wanted to enrich the educational programme with Poetic Edda or The Nibelungenlied (The song of Nibelungs). La Divina Commedia by Dante Alighieri was highly valued by the authoress of On The Niemen. Orzeszkowa remembered biography and works of Torquato Tasso. What is more, she even translated into Polish Hyppolyte Taine’s Histoire de la littérature anglaise (History of English literature), therefore the presence of William Shakespeare in her epistolography cannot be surprising. Commonly known “to be or not to be” or “something is rotten in the state of Denmark” may be found in some of her texts. She was also interested in French literature and acquainted with i.a. Molière’s plays and François Rabelais’ Gargantua and Pantagruelor Fables by Jean de La Fontaine. The article seems to be an important contribution to our knowledge on Orzeszkowa readings and her erudition.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 67-86
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielcy Polacy na Kresach : z Mickiewiczem nad Wilią, Niemnem nad Świtezią : ze Słowackim w Krzemieńcu : z Orzeszkową nad Niemnem : ty jesteś jak zdrowie
Z Mickiewiczem nad Wilią Niemnem nad Świtezią
Ze Słowackim w Krzemieńcu
Z Orzeszkową nad Niemnem
Ty jesteś jak zdrowie
Autorzy:
Wachowicz, Barbara (1937-2018).
Współwytwórcy:
Oficyna Wydawnicza Rytm. Wydawca
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Warszawa : Oficyna Wydawnicza Rytm
Tematy:
Mickiewicz, Adam (1798-1855)
Słowacki, Juliusz (1809-1849)
Orzeszkowa, Eliza (1841-1910)
Literatura polska
Pisarze polscy
Życie kulturalne
Antologia
Esej
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
„Artysta największy”. Eliza Orzeszkowa o Sienkiewiczu
“The greatest artist”. Eliza Orzeszkowa about Sienkiewicz
Autorzy:
Sikora, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400982.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
Henryk Sienkiewicz
epistolography
epistolografia
Opis:
Celem artykułu jest rekonstrukcja – na podstawie listów Elizy Orzeszkowej – relacji pomiędzy pisarką a Henrykiem Sienkiewiczem. Informacje o artystycznej i prywatnej biografii Sienkiewicza oraz jego utworach pojawiają się w epistolografii Orzeszkowej od roku 1877 i powracają aż do marca 1909 roku. Kilkuletni okres admirowania dzieł pisarza przez Orzeszkową i dystansu z jego strony kończy się w roku 1880 wskutek zakwestionowania przez Sienkiewicza wartości wileńskich wydawnictw autorki. Brak wzajemnej sympatii między pisarzami nie przeszkodził Orzeszkowej dostrzegać artystycznej maestrii Sienkiewicza. Podkreślała wszakże, że zapoznaje on filozoficzno-duchową istotę ludzkiego losu. W roku 1903, w czasie trwania antysienkiewiczowskiej kampanii, dokonała jednak jednoznacznej obrony wartości twórczości Sienkiewicza, nazywając go „artystą największym”.
This article aims to reconstruct – on the basis of Eliza Orzeszkowa’s letters – the relationship between the authoress and Henryk Sienkiewicz. Information about his artistic and personal biography as well as his works appears in Orzeszkowa’s epistolography since 1877, and returns until March 1909. Several years’ period of admiring Sienkiewicz’s works by Orzeszkowa and a distance on his part ended in 1880 as a result of the fact that Sienkiewicz questioned Orzeszkowa’s Vilnius editorial works. Lack of mutual liking between the writers did not prevent Orzeszkowa to see Sienkiewicz’s artistic mastery. She emphasized that he introduces a philosophical and spiritual essence of the human condition. In 1903, during the anti-Sienkiewicz campaign, she made an unambiguous defense of his works calling him “the greatest artist”.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2017, 3; 215-228
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karaimi w powieści Meir Ezofowicz Elizy Orzeszkowej
Karaims in the novel Meir Ezofowicz of Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Pełczyński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440278.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Antropologia literatury
Eliza Orzeszkowa
Meir Ezofowicz
Karaimi w literaturze
Anthropology of literature
Karaims depicted in literature
Opis:
Meir Ezofowicz, Eliza Orzeszkowa’s well-known novel published in 1878, features two Karaim characters: Abel and Gołda. The novel itself, however, primarily concerns the Rabbanite Jews. The author of the present article analyses the way in which the Karaims are depicted in the novel via the methods of literature anthropology. Here, the author addresses the question of Eliza Orzeszkowa’s motives for introducing Abel and Gołda into the book – and the way she achieved this. The article demonstrates how the image of the Karaims created by the novelist contains a number of errors and inaccuracies. Although her aim was merely to juxtapose the Karaims with the Jews, bearing in mind the popularity and classic status of the novel, it is valid to say that Meir Ezofowicz may have help shape stereotypes of the Karaims.
W znanej powieści Elizy Orzeszkowej pt. Meir Ezofowicz (1878) występuje dwoje Karaimów: Abel i Gołda. Książka jednak dotyczy tematyki żydowskiej. Autor artykułu, posiłkując się inspiracjami ze strony antropologii literatury, próbuje poddać analizie wizerunek Karaimów w tej powieści. Zastanawia się, w jaki sposób i w jakim celu Orzeszkowa wprowadziła do swej powieści postacie Karaimów. Okazuje się, że pisząc o nich popełniła pewne błędy. Ale jej celem było uczynienie z Karaimów przeciwieństwa w stosunku do Żydów, którzy są głównym przedmiotem jej zainteresowania. Ze względu na popularność i rangę Meira Ezofowicza, powieść ta może wpływać na stereotyp Karaimów.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2017, 6; 163-170
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies