Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Eliza Orzeszkowa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 35
Tytuł:
„Artysta największy”. Eliza Orzeszkowa o Sienkiewiczu
“The greatest artist”. Eliza Orzeszkowa about Sienkiewicz
Autorzy:
Sikora, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400982.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
Henryk Sienkiewicz
epistolography
epistolografia
Opis:
Celem artykułu jest rekonstrukcja – na podstawie listów Elizy Orzeszkowej – relacji pomiędzy pisarką a Henrykiem Sienkiewiczem. Informacje o artystycznej i prywatnej biografii Sienkiewicza oraz jego utworach pojawiają się w epistolografii Orzeszkowej od roku 1877 i powracają aż do marca 1909 roku. Kilkuletni okres admirowania dzieł pisarza przez Orzeszkową i dystansu z jego strony kończy się w roku 1880 wskutek zakwestionowania przez Sienkiewicza wartości wileńskich wydawnictw autorki. Brak wzajemnej sympatii między pisarzami nie przeszkodził Orzeszkowej dostrzegać artystycznej maestrii Sienkiewicza. Podkreślała wszakże, że zapoznaje on filozoficzno-duchową istotę ludzkiego losu. W roku 1903, w czasie trwania antysienkiewiczowskiej kampanii, dokonała jednak jednoznacznej obrony wartości twórczości Sienkiewicza, nazywając go „artystą największym”.
This article aims to reconstruct – on the basis of Eliza Orzeszkowa’s letters – the relationship between the authoress and Henryk Sienkiewicz. Information about his artistic and personal biography as well as his works appears in Orzeszkowa’s epistolography since 1877, and returns until March 1909. Several years’ period of admiring Sienkiewicz’s works by Orzeszkowa and a distance on his part ended in 1880 as a result of the fact that Sienkiewicz questioned Orzeszkowa’s Vilnius editorial works. Lack of mutual liking between the writers did not prevent Orzeszkowa to see Sienkiewicz’s artistic mastery. She emphasized that he introduces a philosophical and spiritual essence of the human condition. In 1903, during the anti-Sienkiewicz campaign, she made an unambiguous defense of his works calling him “the greatest artist”.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2017, 3; 215-228
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elizy Orzeszkowej i Henryka Sienkiewicza opisywanie przyrody
Descriptions of nature by Eliza Orzeszkowa and Henryk Sienkiewicz
Autorzy:
Kowalska, Danuta
Pietrzak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044593.pdf
Data publikacji:
2019-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
description
nature
Eliza Orzeszkowa
Henryk Sienkiewicz
Opis:
The analyses deal with the descriptions extracted from Nad Niemnem [On the Niemen] by Eliza Orzeszkowa and Listy z podróży do Ameryki [Letters from a Journey to America] by Henryk Sienkiewicz. The studies focus on the chosen features of the descriptions of nature by referring to the textological and stylistic research methodology. Indices of parametric features (such as size, height, length, width, depth, thickness and shape) and indices of sensory feedback have been juxtaposed with one another. The analyses show that the repertoire of linguistic and stylistic devices used by E. Orzeszkowa is by and large the same as the one used by H. Sienkiewicz due to their reference to the Romantic tradition. The descriptions differ in the intensity of the mentioned indices and in their function. Sienkiewicz’s descriptions of nature are more concrete and definite, while Orzeszkowa’s are more creative, with a tendency to poeticise nature. 
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2019, 26, 1; 111-133
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maria Napieralska (1867-1896). Literatka z Oporowa przywrócona pamięci
Maria Napieralska (1867-1896). A writer from Oporów revived in out memory
Autorzy:
Konarska-Pabiniak, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085101.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
Rodzina Napieralskich
cukrownia
literatura
prasa
Eliza Orzeszkowa
Opis:
W 2016 roku mija 120 lat od tragicznej śmierci dziś mało znanej młodej literatki pochodzącej z Oporowa k. Kutna – Marii Napieralskiej. Była córką dyrektora cukrowni najpierw w Ostrowach, potem w Oporowie. Miała talent pisarski, marzyła o karierze literackiej i wielkiej miłości. Pragnęła bliskości z wybitnymi pisarzami i dziennikarzami, m.in. z Elizą Orzeszkową. Walczyła o swoje miejsce w literaturze. Pisała dość śmiałe pod względem obyczajowym głównie opowiadania, zabiegała o ich publikację na łamach ówczesnej prasy, niestety z różnym skutkiem. Swe utwory sygnowała zwykle pseudonimem Simara. Zrażona niepowodzeniami, ułomnością swego ciała odeszła z tego świata w wieku 29 lat, popełniając prawdopodobnie samobójstwo. Pochowana jest na Powązkach. Grób jej został odnaleziony w 2015 r.
The character of this article, Maria Napieralska (1867-1896), was a young writer who stubbornly fought for her place in the pantheon of art. She sought contacts with writers, inter alia with Eliza Orzeszkowa and Gabriela Zapolska. She wrote novels which were bold in terms of social conventions and which were published in the Warsaw press. She was appreciated by Aleksander Świętochowski and Adam Wiślicki. Because of her disability, she felt resentment towards the world. She died young, at the age of 29, probably committed suicide. She was buried at Powązki Cementery in Warsaw, where she remains forgotten.
Źródło:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2016, 3(248); 6-15
0029-389X
Pojawia się w:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franka i Wiryneja. Madame Bovary inspiracją portretów kobiecych w literaturze wybranych epok
Franca and Viryneya. Madame Bovary as an inspiration of women’s portraits in the literary works from selected epoch
Autorzy:
Pietkiewicz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481054.pdf
Data publikacji:
2008-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Madame Bovary
Eliza Orzeszkowa
Lidya Seyfullina
litterature
Opis:
The article is an attempt of comparative analysis of two works, based on the Flaubert’smasterpiece, and which belong to the two different circles of culture: Polish and Russian-Soviet. Firstof this literary productions - is Eliza Orzeshkova’s Cham (1887), where life of fisherman’s wife - Franca is described, and the second - Lidya Seyfullina’s Viryneya (1924). These works, although written in different epochs, countries, and political realities, are taking up the dialogue with Flaubert’s novel. Some references are visible in such literary tricks as e.g: technique of the leading heroine’s presentation, her external image, (compared with her character) or in the vision of local community, which is establishing authority over the heroin’s way of living. Through the heroine’s character authors are showing a two different variants of socio-psychological phenomenon, so called: „bovarisme”. In the Orzheshkova’s novel there is a first variant of „bovarisme” - „conservative bovarisme” (alias „bovarisme of pauperization”). The point of this variant is that the pauperized persons are compensating their poor situation by the way of glorification his (her) social roots and believing in temporary character of social degradation. The second more optimistic variant, which has been shown in Seyfullina’s work, is connected with cutting out from somebody’s roots to reach out a better social and economical situation. These two selected works are underlying a difference between thesetwo attitudes and at the same time - they are showing a similarity in method of presentation theliterary images of the heroine. They are also confirming universal character of „bovarisme”, which in this aspect is occuring in the literature regarded to such social leitmotives as „vertical mobility” and methods of social advancement of stated social groups and individuals.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 349-366
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wkład Elizy Orzeszkowej w propagowanie kwestii kobiecej oraz kształtowanie dążeń edukacyjnych młodych Polek w II połowie XIX wieku
Autorzy:
Kalinowska-Witek, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606865.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Eliza Orzeszkowa, women’s issue, girls’ education, women’s gainful employment
Eliza Orzeszkowa, kwestia kobieca, kształcenie dziewcząt, praca zarobkowa kobiet
Opis:
In the second half of the 19th century, in the Polish lands, the women’s issue became an important social issue. It affected women of average social strata. This included issue of girls’ education, preparing them for gainful employment and the jobs that are suitable for women in places where they would not represent competition for men. These issues were also raised by Eliza Orzeszkowa, a well-known writer and journalist. She advocated a thorough education of women in the direction corresponding to their abilities and interests. She demanded reform of the education of girls in the family, and especially taking care of their harmonious physical, mental and moral development. She drew attention to errors committed by parents and pointed out ways to fix them. Presenting in her novels and stories the fate of women who have been forced by the conditions of life to take up gainful employment and did not have the required preparation for it, emphasized the need to ensure that every girl would get professional training in the direction chosen by her. In journalistic texts, she indicated the purpose and methods of proper upbringing and education of female youth. Contribution of Eliza Orzeszkowa to the promotion of women’s issue and shaping the educational aspirations of young Polish women in the second half of the nineteenth century is thus difficult to overestimate and therefore has become the subject of this discussion.
W II połowie XIX wieku na ziemiach polskich kwestia kobieca stała się ważnym tematem społecznym. Dotyczyła kobiet ze średnich warstw społecznych. Obejmowała zagadnienia kształcenia dziewcząt, przygotowania ich do działalności zarobkowej oraz znalezienia takich miejsc pracy, które będą odpowiednie dla kobiet i nie będą stanowiły konkurencji dla mężczyzn. Kwestie te poruszała również Eliza Orzeszkowa, znana pisarka i publicystka. Opowiadała się za gruntownym wykształceniem kobiet w kierunku odpowiadającym ich zdolnościom i zainteresowaniom. Domagała się reformy wychowania dziewcząt w rodzinie, a zwłaszcza zadbania o ich harmonijny rozwój fizyczny, umysłowy i moralny. Zwracała uwagę na popełniane przez rodziców błędy i wskazywała sposoby ich naprawienia. Przedstawiając w swoich powieściach i opowiadaniach losy kobiet, które zostały zmuszone przez warunki życiowe do podjęcia działalności zarobkowej, a nie posiadały do niej wymaganego przygotowania, podkreślała potrzebę zapewnienia każdej dziewczynie fachowego wykształcenia w wybranym przez nią kierunku. W tekstach publicystycznych wskazała cel oraz sposoby właściwego wychowania i kształcenia młodzieży żeńskiej. Wkład Elizy Orzeszkowej w propagowanie kwestii kobiecej oraz kształtowanie dążeń edukacyjnych młodych Polek w II połowie XIX wieku jest nie do przecenienia i dlatego stał się przedmiotem niniejszych rozważań.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2016, 35, 4
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice (w) domu. Rekalibracje przestrzeni w Bene nati Elizy Orzeszkowej
Autorzy:
Elżbieta, Koziołkiewicz,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897182.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
Bene nati
przestrzeń
granica
prywatne/publiczne
Opis:
The article discusses domestic space, its internal divisions and relations to the external world in Orzeszkowa’s novel Bene nati. In the analysis of the house and its surroundings Susan Gal’s concept of constant private/public recalibrations of space is employed. The interpretation of the text is complemented with references to the writer’s ideas on feminine mobility and home expressed in her journalism on the woman question and earlier fictional work – Nad Niemnem (On the Niemen). In Orzeszkowa’s understanding, the border is a multifaceted phenomenon that may represent privacy and safety as well as limitation and entrapment, and needs to be carefully explored in terms of social and gender hierarchies.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(4 (451)); 143-153
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warszawa – Nowy Jork. O Dwóch biegunach Elizy Orzeszkowej i Wieku niewinności Edith Wharton
Warsaw-new york. Eliza Orzeszkowa’s dwa bieguny and Edith Wharton’s the age of innocence
Autorzy:
Magnone, Lena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969865.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Dwa bieguny
Wiek niewinności
Eliza Orzeszkowa
Edith Wharton
Opis:
The article proposes a comparative reading of two feminine novels: Dwa bieguny by Eliza Orzeszkowa, written in 1893, and The Age of Innocence by Edith Wharton from 1920. In both novels one can see not only the surprising similarities at the level of plot, but also a strong presence of the author. Article points to the convergence in the biographies of the two novelists, and compares the situation of women writers in Poland and America at the turn of the nineteenth century.
Źródło:
Wielogłos; 2011, 2, 10; 77-103
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekofeministyczna wizja natury w trylogii wiejskiej Elizy Orzeszkowej
Ecofeminist view of nature in rural trilogy by Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Piechota, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400601.pdf
Data publikacji:
2015-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
ecocriticism
ecofeminism
nature
ekokrytyka
ekofeminizm
natura
Opis:
Artykuł jest poświęcony analizie i interpretacji wizerunku natury w powieściach Orzeszkowej. Autor analizuje trzy powieści: Niziny, Dziurdziowie, Cham, odnosząc się do artykułów dotyczących ekofeminizmu oraz ekokrytyki. Orzeszkowa jako narrator kobiecy przedstawia naturę jako kobietę. Natura ma olbrzymi wpływ na życie ludzkie. Organizuje codzienną rutynową egzystencję (np. w Dziurdziach i Chamie). Ludzie, którzy mieszkają na wsi i są połączeni z naturalnym cyklem wegetatywnym, są nazwani ludźmi natury; w Nizinach Pietrusia żyje w harmonii z naturą, podobnie jak Paweł w Chamie, który woli przebywać w towarzystwie natury niż ludzi. Protagoniści Orzeszkowej są mądrzy oraz wrażliwi. Znają cel swojej egzystencji oraz miejsce w ekosystemie. W powieściach Orzeszkowej natura jest antropomorfizowana: czuje oraz cierpi podobnie jak ludzie. Warto podkreślić, że natura reaguje na niemoralne zachowania ludzi wobec natury oraz człowieka (w Dzirudziach oraz w Chamie).
This article is devoted to analyzing and interpreting the image of nature in Orzeszkowa’s novels. The author analyses 3 novels: Niziny, Dziurdziowie, Cham and refers to ecofeminism and ecocriticism articles. Orzeszkowa as a female narrator presents nature as a woman. Nature has huge influence on human’s life. It organizes daily routine. People, who live in the country and are connected with natural cycle of vegetative growth, are called ‘nature people’. They are wise, sensitive. They know the purpose of their existence and their place in ecosystem. The nature is anthropomorphised: it feels and suffers like humans. It is worth mentioning that nature reacts when people’s behaviour is immoral.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 187-197
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
2010 - rok Marii Konopnickiej i Elizy Orzeszkowej
2010 YEAR OF MARIA KONOPNICKA AND ELIZA ORZESZKOWA
Autorzy:
Półturzycki, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/417448.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
Tematy:
CENTENNIAL ANNIVERSARY
ELIZA ORZESZKOWA
FAMUS POLISH NOVELISTS
MARIA KONOPNICKA
Opis:
In the paper 2010 as year of the centennial anniversary of death of two famous Polish novelists is presented. The author analyses their lives, writings and friendship because the two novelists new each other very well. However the author focuses on educational issues of their lives and works. He analyses their ways of educational career as well as their educational activity in the area of literature. He also points to their views and social activity in time of the 19th century when Poland was still divided into three parts and governed by three foreign empires. He underlines that their writings and social activity were crucial for Polish cultural identity shaping and sustaining.
Źródło:
Rocznik Andragogiczny; 2010, R. 2010
1429-186X
2391-7571
Pojawia się w:
Rocznik Andragogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elżbieta Oraczowa / Elizaweta Oracz. Eugenia Żmijewska in Relation to Eliza Orzeszkowa
Elżbieta Oraczowa / Elizaweta Oracz. Eugenia Żmijewska wobec Elizy Orzeszkowej
Autorzy:
Budrewicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366648.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
Eugenia Żmijewska
novel
biography
character
powieść
biografia
postać
Opis:
Eugenia Żmijewska (1865–1923) wrote the short story Dwa spotkania [Two Meetings], from an idea which was provided to her by Eliza Orzeszkowa. The article presents the relations between the writers: 1) on the biographical level (correspondence, critical and literary articles and memoirs); 2) at the textual level (analysis of Two Meetings and Żmijewska’s novel Jutro [Tomorrow], whose protagonist is Orzeszkowa). The analysis of the first editions and reprints of Żmijewska’s works shows frequent rewriting. This makes us doubt the theory of the faithful fulfilment of Orzeszkowa’s testament as a writer. A comparison between Żmijewska’s journalism and her novels proves that through the literary creation of the character of Orzeszkowa she presented her own views.
Eugenia Żmijewska (1865–1923) napisała opowiadanie Dwa spotkania, do którego pomysł dała jej Eliza Orzeszkowa. Artykuł przedstawia relacje obu pisarek:1) w płaszczyźnie biograficznej (korespondencja, artykuły krytycznoliterackie i wspomnieniowe); 2) w płaszczyźnie tekstowej (analiza Dwóch spotkań i powieści Żmijewskiej Jutro, której bohaterką jest Orzeszkowa). Analiza pierwodruków i przedruków utworów Żmijewskiej wykazuje częste przeredagowania. Każe to wątpić w tezę o wiernym wypełnieniu pisarskiego testamentu Orzeszkowej. Porównanie publicystyki Żmijewskiej z jej powieściami dowodzi, że przez kreację literacką postaci Orzeszkowej prezentowała własne poglądy.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 109-124
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orzeszkowej dialogi z tradycją: europejska literatura dawna
Orzeszkowa’s dialogues with tradition: old European literature
Autorzy:
Sikora, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401149.pdf
Data publikacji:
2019-01-09
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
epistolography
reception
old European literature
epistolografia
recepcja
dawna literatura europejska
Opis:
Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo wyróżniających się arcydzieł literackich czy filozoficznych. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane w połowie pierwszego millenium. Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała Wyznania Augustyna z Hippony, a także słynne Listy Abelarda i Heloizy scholastycznego filozofa. Studiowała Kwiatki Franciszka z Asyżu i Tomasza à Kempis O naśladowaniu Chrystusa. Jej dydaktyczne zajęcia ujawniają, że pragnęła wzbogacić edukacyjny program o Eddę poetycką czy Pieśń o Nibelungach. Autorka Nad Niemnem wysoko ceniła Boską komedię Dantego Alighieri. Orzeszkowa pamiętała biografię i prace Torquata Tassa. Co więcej, przekładała na język polski Historię literatury angielskiej Hipolita Taine’a, dlatego też nie może dziwić obecność Williama Shakespeare’a w jej epistolografii. Powszechnie znane „być albo nie być” czy „źle dzieje się w państwie duńskim” zjawiają się w jej tekstach. Interesowała się także literaturą francuską i przyswoiła między innymi komedie Molièra, Gargantuę i Pantagruela Françoisa Rabelais’ego czy Bajki Jeana de la Fontaine’a. Artykuł wydaje się ważnym przyczynkiem do naszej wiedzy o lekturach Orzeszkowej oraz jej erudycji.
The synthetic study brings effects of thorough analysis of Eliza Orzeszkowa’s letters (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes) containing information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many outstanding literary or philosophical masterpieces. Her correspondences become a durable proof of reading passion. Orzeszkowa had in her hands texts written in the middle of the first millenium. Her own words document she knew Augustine’s of Hippo Coneffesiones and scholastic philosopher’s fameous Letters of Abelardto Heloise. She studied Francis’ of Assisi Fioretti and Thomas à Kempis’s The imitation of Christ. Her didactic activities reveal she wanted to enrich the educational programme with Poetic Edda or The Nibelungenlied (The song of Nibelungs). La Divina Commedia by Dante Alighieri was highly valued by the authoress of On The Niemen. Orzeszkowa remembered biography and works of Torquato Tasso. What is more, she even translated into Polish Hyppolyte Taine’s Histoire de la littérature anglaise (History of English literature), therefore the presence of William Shakespeare in her epistolography cannot be surprising. Commonly known “to be or not to be” or “something is rotten in the state of Denmark” may be found in some of her texts. She was also interested in French literature and acquainted with i.a. Molière’s plays and François Rabelais’ Gargantua and Pantagruelor Fables by Jean de La Fontaine. The article seems to be an important contribution to our knowledge on Orzeszkowa readings and her erudition.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 67-86
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
FEMINIZM SZUKA KORZENI – PRZYCZYNEK DO POSZUKIWAŃ I PRZEMIAN W HISTORYCZNEJ NARRACJI POLSKIEGO RUCHU FEMINISTYCZNEGO
FEMINISM IS LOOKING FOR ROOTS - A REASON FOR SEARCHING AND FINDING CHANGES IN HISTORICAL NARRATION OF POLISH FEMINISTIC MOVEMENT
Autorzy:
Tomczak, Sandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540538.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
HISTORIA KOBIET
FEMINIZM
HISTORIOGRAFIA FEMINISTYCZNA
PAULINA KUCZALSKA-REINSCHMIT
ELIZA ORZESZKOWA
PANTEON FEMINISTYCZNY
Opis:
The aim of the article is to present two elements supplementing each other: searching for its own roots by Polish feminist movement and its changes over the twentieth century. There are four phases specified: up to 1911, to 1939, to 1989, and after 1989, which to a great extent cover crucial events both for the country and the movement. Each phase exhibits characteristics unique for itself, resulting from changing sociopolitical conditions as well as from the generational exchange. It seems that each feminist generation had a bit different expectations regarding characters in their pantheon, and their choice was usually dictated by the current efforts of the movement. The article also concerns remarkably interesting issue which is the Americanisation of the main present Polish feminist movement, projecting also into its historical awareness.
Źródło:
Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; 2016, VIII; 403-416
2080-4547
Pojawia się w:
Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edmund Jankowski jako badacz i edytor dzieł Elizy Orzeszkowej
Edmund Jankowski as a Researcher and the Editor of Eliza Orzeszkowa’s Works
Autorzy:
Fita, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953784.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Edmund Jankowski
Eliza Orzeszkowa
edytorstwo
historia nauki o literaturze
editing
history of study of literature
Opis:
Edmund Jankowski (1912-1991) devoted all his life to studies of Eliza Orzeszkowa's life and work. He took care of the writer's archive, he worked out a nine-volume edition of her letters as well as other writings providing it with broad and detailed commentaries. He made available unknown, preserved in manuscripts, texts by the author, or their fragments. He is the author of a comprehensive, based on sources, biography of Eliza Orzeszkowa, which was edited several times.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 1; 197-209
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W gorsecie czy w surducie? Strój w dziewiętnastowiecznym dyskursie emancypacyjnym
Corset or Frock Coat? Attire in the 19th-century Emancipation Discourse
Autorzy:
Stachura-Lupa, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37231263.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
George Sand
strój
emancypacja kobiet
Entuzjastki
Eliza Orzeszkowa
attire
emancipation of women
Entuzjastki (Female Enthusiasts)
Opis:
Artykuł ukazuje związek między strojem kobiecym a procesami modernizacyjnymi zachodzącymi w Europie w XIX wieku. Autorka koncentruje się na dyskursie emancypacyjnym i kobietach, które tak jak francuska pisarka George Sand i grono jej polskich naśladowczyń zrywały z tradycyjnym wizerunkiem kobiety i zakładały męskie stroje. W Polsce z interpretacją stylu życia Sand, noszącej męską garderobę, nie radzili sobie jej pierwsi biografowie, piszący o autorce Indiany w związku z Fryderykiem Chopinem. Kobieta w surducie, z cygarem lub fajką w ręku w ocenie przeciwników emancypacji była awanturnicą, szukającą poklasku. Kompromitowała nie tylko siebie, ale i ideę emancypacyjną. Do oskarżeń o szukanie atencji i taniej sensacji dochodziły zarzuty o podłożu seksualno-erotycznym: o bezwstydności, rozwiązłości, zgniliźnie moralnej. Eliza Orzeszkowa znała i ceniła twórczość Sand. Sama unikała mówienia o swoim życiu prywatnym. W Kilku słowach o kobietach (1870), rozprawie fundamentalnej dla dalszego rozwoju ruchu emancypacyjnego w Polsce, krytyce poddała awanturnice, sawantki i kobiety lwice, które ideę równouprawnienia sprowadzają do zachowań naruszających społeczne normy. W swoim programie emancypacyjnym opowiedziała się za poszanowaniem rodziny, małżeństwa i norm moralno-obyczajowych.
The paper illustrates the relationship between women’s clothing and the processes of modernization in the 19th century Europe. The author focuses on the discourse of emancipation and women who, like the French writer George Sand and a group of her Polish followers, broke away from the traditional image of women and adopted masculine clothing. In Poland, the interpretation of Sand’s lifestyle, characterized by her preference for masculine clothing, posed a challenge to her first biographers, who associated the author of Indiana with Frederic Chopin. A woman in a frock coat with a cigar or pipe in her hand was seen by opponents of emancipation as a troublemaker seeking applause. She discredited not only herself, but also the idea of emancipation. Accusations of seeking attention and cheap sensation were accompanied by charges of a sexual-erotic nature: shamelessness, licentiousness, and moral decay. Eliza Orzeszkowa knew and appreciated Sand’s work. She herself avoided talking about her private life. In Kilka słów o kobietach (1870, A Few Words On Women), the essay which was fundamental to the further development of the emancipation movement in Poland. She criticized the troublemakers, bluestocking and lioness women, who reduced the idea of equality to behaviour that violated social norms. In her emancipation program, she advocated respect for the family and marriage, and moral and ethical standards.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 89-106
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karaimi w powieści Meir Ezofowicz Elizy Orzeszkowej
Karaims in the novel Meir Ezofowicz of Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Pełczyński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440278.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
Tematy:
Antropologia literatury
Eliza Orzeszkowa
Meir Ezofowicz
Karaimi w literaturze
Anthropology of literature
Karaims depicted in literature
Opis:
Meir Ezofowicz, Eliza Orzeszkowa’s well-known novel published in 1878, features two Karaim characters: Abel and Gołda. The novel itself, however, primarily concerns the Rabbanite Jews. The author of the present article analyses the way in which the Karaims are depicted in the novel via the methods of literature anthropology. Here, the author addresses the question of Eliza Orzeszkowa’s motives for introducing Abel and Gołda into the book – and the way she achieved this. The article demonstrates how the image of the Karaims created by the novelist contains a number of errors and inaccuracies. Although her aim was merely to juxtapose the Karaims with the Jews, bearing in mind the popularity and classic status of the novel, it is valid to say that Meir Ezofowicz may have help shape stereotypes of the Karaims.
W znanej powieści Elizy Orzeszkowej pt. Meir Ezofowicz (1878) występuje dwoje Karaimów: Abel i Gołda. Książka jednak dotyczy tematyki żydowskiej. Autor artykułu, posiłkując się inspiracjami ze strony antropologii literatury, próbuje poddać analizie wizerunek Karaimów w tej powieści. Zastanawia się, w jaki sposób i w jakim celu Orzeszkowa wprowadziła do swej powieści postacie Karaimów. Okazuje się, że pisząc o nich popełniła pewne błędy. Ale jej celem było uczynienie z Karaimów przeciwieństwa w stosunku do Żydów, którzy są głównym przedmiotem jej zainteresowania. Ze względu na popularność i rangę Meira Ezofowicza, powieść ta może wpływać na stereotyp Karaimów.
Źródło:
Almanach Karaimski; 2017, 6; 163-170
2300-8164
Pojawia się w:
Almanach Karaimski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Naprzód przyszedł Mikołaj Rej”. O literaturze niepodległej Polski w epistolograficznej refleksji Elizy Orzeszkowej
“Mikołaj Rej has come first”. On literature of independent Poland in epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Sikora, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364853.pdf
Data publikacji:
2019-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
epistolografia
recepcja
literatura polska (do roku 1795)
epistolography
reception
Polish literature (up to 1795)
Opis:
Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo staropolskich i oświeceniowych arcydzieł literackich. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane przez Biernata z Lublina. Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała osiągnięcia Mikołaja Reja i wysoko cenione wiersze Jana Kochanowskiego, często cytowane i parafrazowane w rozmaitych wypowiedziach Orzeszkowej. Studiowała teksty Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Piotra Skargi. Jej szacunek wobec ideałów humanistycznych (tolerancja, równość, wolność) ujawnia się w zapiskach o książkach Łukasza Górnickiego – historiograficznej i tłumaczeniu głośnego włoskiego Il Cortegiano (Baltazara Castiglionego). Orzeszkowa znacznie mniej interesowała się twórczością siedemnastowieczną, odnotowała Torkwata Tassa Jerozolimę wyzwoloną w przekładzie Piotra Kochanowskiego oraz pisma Sebastiana Klonowicza, Szymona Szymonowicza, Józefa Bartłomieja Zimorowica, Krzysztofa Opalińskiego. Czasy późnego baroku i oświecenia w listach Orzeszkowej reprezentują teksty Elżbiety Drużbackiej. Wiele tu wzmianek można znaleźć o arcydziełach Ignacego Krasickiego czy pracach Juliana Ursyna Niemcewicza bądź Tomasza Kajetana Węgierskiego. Autorka Nad Niemnem ceniła Hugona Kołłątaja za jego zaangażowanie w przedsięwzięciach Komisji Edukacyjnej. Szkic przedstawia również wielkości frekwencyjne wzmianek i aluzji o literaturze powstałej w okresie niepodległej Polski przed rozbiorami w epistolograficznych refleksjach Elizy Orzeszkowej. To ważny przyczynek Ireneusza Sikory do naszej wiedzy o oczytaniu i erudycji pisarki, analiza może być kolejną próbą szczegółowych badań skoncentrowanych nad recepcją literatury polskiej.
The synthetic study brings effects of Eliza Orzeszkowa’s letters thorough analysis (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes), which contained information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many old Polish and Enlightenment literary masterpieces. Her correspondences have become a durable proof of her reading passion. Orzeszkowa held in her hands texts written by Biernat of Lublin. Her own words document that she knew the achievements of Mikołaj Rej and highly appreciated rhymes by Jan Kochanowski, which were often cited and paraphrased in various Orzeszkowa’s statements. She also studied texts by Andrzej Frycz Modrzewski and Piotr Skarga. Her respect for humanistic ideas (tolerance, equality, freedom) is revealed thanks to the notes on Łukasz Górnicki’s books – a historiographic one, and a translation of the famous Italian Il Cortegiano (Baldassare Castiglione). Orzeszkowa was much less interested in the 17th century output, she only noted Torquato Tasso’s Jerusalem delivered in the translation prepared by Piotr Kochanowski and the writings by Sebastian Klonowicz, Szymon Szymonowicz, Józef Bartłomiej Zimorowic, Krzysztof Opaliński. The times of late Baroque and Enlightenment are represented by Elżbieta Drużbacka’s texts in Orzeszkowa’s letters. Many references may be found on masterpieces by Ignacy Krasicki or works by Julian Ursyn Niemcewicz and Tomasz Kajetan Węgierski. The authoress of Nad Niemnem [On the Niemen River] esteemed Hugo Kołłątaj for his contribution in Educational Committee [Komisja Edukacyjna]. The sketch presents also the frequency values of numerous mentions and allusions in the epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa that refer to those pieces of literature which were created during the independent Poland period before partitions. It seems to be another important contribution by Ireneusz Sikora to our knowledge of the writer’s erudition. The analysis may be considered another attempt of detailed research concentrated on Polish literature reception.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2019, 5; 241-273
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „młodości przemienionej w rozpacz”. „Metamorfozy” Józefa Ignacego Kraszewskiego oraz „Zygmunt Ławicz i jego koledzy” Elizy Orzeszkowej
On “youth turned into despair”. “Metamorphoses” by Józef Ignacy Kraszewski and “Zygmunt Ławicz and His Friends” by Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Owczarz, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012470.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
metamorfoza
młodość
powieść o pokoleniu
Józef Ignacy Kraszewski
Eliza Orzeszkowa
metamorphosis
youth
a novel about a generation
Opis:
Metamorfozy (Metamorphoses) by Józef Ignacy Kraszewski and Zygmunt Ławicz i jego koledzy (Zygmunt Ławicz and His Friends) by Eliza Orzeszkowa are treated here as two original works bearing the imprint of two separate creative personalities, although they are based on a similar creative idea and despite the fact that the structure of Orzeszkowa’s novel recalls Kraszewski’s artistic solutions. Both works are similar in content. Using similar metaphors, they attempt to portray metamorphoses in a group of young friends, which are to symbolize more than the passage of time and effects of biological and social laws − both are to express the experience of political bondage. They differ, however, in artistic solutions, which make Metamorphoses, a work based on a myth, a comforting story about the order of human existence; whereas in case of Orzeszkowa’s work they allow us to define it as a novel about dying out, a pessimistic diagnosis of social and political conditions.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2013, 3(6) cz.2; 191-208
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish and Czech “literary reciprocity” in the second half of the 19th century: Eliza Orzeszkowa’s reception by the Czechs and Karolina Světlá’s reception by the Poles
Polsko-czeska „literacka wzajemność” w drugiej połowie XIX wieku. Czeska recepcja Elizy Orzeszkowej oraz polska recepcja Karoliny Světlej
Autorzy:
Fournier Kiss, Corinne
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635596.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish and Czech literature
literary reciprocity
women’s writing
Eliza Orzeszkowa
Karolina Světla
reception
nation
education
female emancipation
Opis:
The aim of the article is to describe the extraordinarily animated and extensive relationships between Polish and Czech literature in the second half of the 19th century. Literary correspondence is extremely clearly revealed with regard to the Czech writer Karolina Světla and her reception in Poland and the Polish writer ElizaOrzeszkowa together with her reception in Czech. The article attempts to indicate the reasons for their popularity in these neighbouring countries in the last decades of the 19th century. Thus the subsequent reflection explores a shared viewpoint of both writers concerning national questions, combined with the necessity of women’s liberation, including their accessibility to education. By exploring the critical  possibilities  of  literature,  Světla  and  Orzeszkowa  were  exposing  the  imperfections  of their own nations regarding patriotism and emancipation. At the same time, it is worth stressing that both writers regarded their neighbouring nation as a model.
The aim of the article is to describe the extraordinarily animated and extensive relationships between Polish and Czech literature in the second half of the 19th century. Literary correspondence is extremely clearly revealed with regard to the Czech writer Karolina Světla and her reception in Poland and the Polish writer ElizaOrzeszkowa together with her reception in Czech. The article attempts to indicate the reasons for their popularity in these neighbouring countries in the last decades of the 19th century. Thus the subsequent reflection explores a shared viewpoint of both writers concerning national questions, combined with the necessity of women’s liberation, including their accessibility to education. By exploring the critical  possibilities  of  literature,  Světla  and  Orzeszkowa  were  exposing  the  imperfections  of their own nations regarding patriotism and emancipation. At the same time, it is worth stressing that both writers regarded their neighbouring nation as a model. 
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 2
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspomnienie młodości. O znaczeniu przysłowia „Przypomniała baba dziewic wieczór” w utworach Elizy Orzeszkowej
The memory of the youth. On the meanings of the proverb ‘the old woman recalled the evening of the virgins’ in Eliza Orzeszkowa’s works
Autorzy:
Kaczor, Monika
Narolska, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400603.pdf
Data publikacji:
2015-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Orzeszkowa
proverb
linguistic picture of the world
evaluation
the youth
the old age
Eliza Orzeszkowa
przysłowie
językowy obraz świata
wartościowanie
młodość
starość
Opis:
Przedmiotem artykułu jest językowo-historycznoliteracka analiza przysłowia „Przypomniała sobie baba dziewic wieczór”, zawartego w utworach Elizy Orzeszkowej. Część pierwsza pracy poświęcona jest językowej analizie przysłowia. Analiza potwierdza, iż służy ono wyrażaniu emocji związanych z upływem życia. Leksyka i frazeologia związana z młodością, przemijaniem i starością staje się wykładnikiem ogólnej prawdy o istocie ludzkiej egzystencji, samo zaś przysłowie traktować należy jako wyraz doświadczenia przemijania, odbijającego odwieczną i nieskończoną ludzką tęsknotę za szczęściem. W części drugiej pracy analizie poddane zostały funkcje przysłowia w wybranych utworach Elizy Orzeszkowej: Nizinach, Nad Niemnem i Pannie Róży. Na ich podstawie można wnioskować o dokonującym się w twórczości pisarki procesie uniwersalizacji wyrażenia. Czerpiąc przysłowie z białoruskiego folkloru, autorka z biegiem czasu odrywa je od pierwotnego kontekstu, nadając uogólnione znaczenie.
The subject of the article is a linguistic and literary historical analysis of the proverb ‘The old woman recalled the evening of the virgins’ included in Eliza Orzeszkowa’s writings. The first part of the work is devoted to linguistic analysis of the abovementioned proverb. The analysis confirms that its main goal is an expression of emotions associated with awareness of passing of life. Lexis and phraseology connected with youth, passing away of the time and the old age become the exponent of general truth on the essence of human existence, and the proverb itself should be treated as the expression of passing away experience that reflects eternal and infinite human longing for happiness. In the second part of the paper the analysis undertakes features and functions of the proverb in Eliza Orzeszkowa’s selected works: Lowlands [Niziny], By the Niemen [Nad Niemnem] and Mary Rose [Panna Róża]. On their basis one may infer the process of universalisation of the studied proverb within the works of the authoress. The writer draws the proverb from Belarusian folk, and as the time went by, separated its meaning from the original context, giving the saying universal meaning.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 173-185
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje między opisowością a ilustrowaniem edycji jako problem redakcyjny
Relations Between Description and Illustration as an Editorial Problem
Autorzy:
Hojdis, Bogdan
Krzak-Weiss, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1338212.pdf
Data publikacji:
2020-10-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary description
illustration
editing literature
literary editions
Stanisław Lem
Eliza Orzeszkowa
Adam Mickiewicz
ilustrowanie
redagowanie literatury
edycje literackie
Opis:
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie: czy istnieje ściślejszy związek między opisowością tekstu literackiego a jego ilustrowaniem, przy czym zostaje ono zadane z perspektywy redaktora, któremu w udziale przypadło wydanie utworu literackiego i w związku z tym musi podjąć decyzję o wyposażeniu go w warstwę plastyczną lub o zaniechaniu takiego działania. Przywołując przykłady ilustrowanych wydań utworów między innymi Stanisława Lema, Elizy Orzeszkowej czy Adama Mickiewicza, autorzy pokazują, że za decyzją o ilustrowaniu (lub nie) stało wiele różnych czynników od estetycznych, przez wręcz patriotyczne, dydaktyczne, aż po technologiczne i ekonomiczne.
This article attempts to answer the following question: is there a connection between description and illustration in a literary text? We ask this question from the perspective of the editor who has to publish a literary work and therefore must decide whether to include illustrations or not. We refer to the illustrated editions of works by, among others, Stanisław Lem, Eliza Orzeszkowa and Adam Mickiewicz and demonstrate that the decision to illustrate (or not) was motivated by many different factors – aesthetic, patriotic, didactic, technological and economical.
Źródło:
Forum Poetyki; 2020, 20; 18-33
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja „przecywilizowania” w twórczości Elizy Orzeszkowej
The Conception of „Over-Civilizing” in Works by Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Kreft, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953781.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
cywilizacja
kultura 2. połowy XIX wieku
civilization
culture of the second half of the 19th century
Opis:
Eliza Orzeszkowa's views on civilization, its essence and tasks evolved in her lifetime: from the attitude full of approval, faith in the intellectual and moral progress of mankind, to the attitude of skepticism and disappointment with civilization that does not bear the expected fruit. From the beginning of the 1880's the author of Pierwotni (The Primary) in her works ever more often outlines the picture of two types of civilization and their representatives: the true civilization (postulated, spiritual, being a kind of process) and the false one (material, being a kind of ceiling, a kind of the achieved status). Growing criticism and distrust in a wrongly understood and realized civilization make her notice more and more symptoms of its disproportionate development, exaggeration, overgrowth, that is its „over-civilizing”, as well as „over-aestheticizing” and „over-refining”. For Orzeszkowa civilization is rather an ability to distinguish good from evil and to increase good; it is spiritual culture and involvement in citizens' activities. The author of Melancholicy (The Melancholics) defends the right to a wise sadness over the invasion of pessimism, the right to suffering – against the hedonism and attitudinizing of decadents, she defends aesthetics from over-refining, dogmas – from lack of dogmas, the right to deficiency – from excesses, and civilization – from over-civilizing. The writer's protest against degeneracy of the modern world reached its summit in the sketch Na wspaniałej Wilhelmsstrasse (On the Glorious Wilhelmsstrasse) (1907), in which transformations of the West's culture and civilization she interpreted from the apocalyptic point of view and in a catastrophic mood. The mechanized and materialistic relations between people may be only cured, according to Orzeszkowa, by love and sacrifice – the true „worlds of civilization”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 1; 125-148
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O Mariach i Martach tego świata. Kobieta oczami Orzeszkowej na podstawie powieści Maria
About the Marias and Martas of This World. Women Through the Eyes of Orzeszkowa, Based on the Novel Maria
Autorzy:
Miera, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233998.pdf
Data publikacji:
2022-12-29
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
Orzeszkowa Eliza
19th century
women’s rights
emancipation
Maria
Marta
Opis:
The subject of the article is an analysis of Eliza Orzeszkowa’s views on the situation of women in the second half of the 19th century and the social roles assigned to them. The epistolary novel Maria, which was juxtaposed with the dissertation A few words about women, was the main focus of the analysis. In the introduction to the novel, Orzeszkowa referred to Maria as Marta’s sister, whom she follows. In this way she referred to her most famous emancipation novel. Maria, considered by researchers to be one of the writer’s least successful works, gives the impression of being far from any emancipatory assumptions. However, behind the lofty aspiration of an individual to devote themselves to the idea, there are real problems that many women of that era, including Orzeszkowa herself, had to deal with.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2022, Special Issue, 17; 119-129
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moving out of the dolls house: Henrik Ibsen, Kate Chopin and Eliza Orzeszkowa
Wyprowadzka z domu lalek. Henrik Ibsen, Kate Chopin, Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Sokalska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087765.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
19th century fiction and drama
women's emancipation
growth of self‑awareness
the doll's house metaphor
Henrik Ibsen (1828–1906)
Eliza Orzeszkowa (1841–1910)
Kate Chopin (1850-1904)
Henrik Ibsen
Eliza Orzeszkowa
Kate Chopin
emancypacja
postać kobiety w literaturze XIX wieku
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
This is a comparative study of three literary works of the 19th century, Eliza Orzeszkowa's novel Marta, Kate Chopin's novel The Awakening, and Henrik Ibsen's drama Nora. The common analytical frame is the metaphor of the doll's house, which seems to provide an apt description (diagnosis) of the condition of each heroine, the space they inhabit, and their attitude to the economy of their everyday lives and their husbands. It also defines the situation in which each of them decides, or is compelled by circumstances, to move out of their sheltered place. In each of the three fictional cases the attention is focused on the growing self‑awareness of women, who would not have gained a mature knowledge of the world and of themselves if they had not been forced to abandon their doll's house existence.
Źródło:
Ruch Literacki; 2020, 4; 397-415
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The International Potential of the Polish Nineteenth-Century Novel – a Review of Grażyna Borkowska and Lidia Wiśniewska’s (eds.) Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context
Międzynarodowy potencjał polskiej powieści dziewiętnastowiecznej – recenzja monografii zbiorowej pt. Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context, pod redakcją Grażyny Borkowskiej i Lidii Wiśniewskiej
Autorzy:
Rokosz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029664.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Henryk Sienkiewicz
Eliza Orzeszkowa
nineteenth-century Polish novel
reception
Polish literature in translation
polska powieść dziewiętnastowieczna
recepcja
literatura polska w tłumaczeniu
Opis:
The article is a review of Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context, edited by Grażyna Borkowska and Lidia Wiśniewska, published in 2020 by Lit Verlag, Switzerland within the Polonistik im Kontext series. The first part of the monograph includes articles that provide a reinterpretation of selected novels (including Krasicki’s The Adventures of Mr. Nickolas Wisdom, Orzeszkowa’s On the Niemen, and Sienkiewicz’s Without Dogma) in relation to the main currents of world literature. The second part focuses on the reception of selected nineteenth-century Polish novels in Belarus, Bulgaria, Georgia, Russia, France, Spain, the United States, and Great Britain. The publication is aimed at raising the interest of non-Polish recipients in the nineteenth-century novels during a period when twentieth and contemporary Polish literature has already gained relative popularity abroad.
Artykuł jest recenzją monografii wieloautorskiej wydanej w 2020 r. przez szwajcarskie wydawnictwo LIT w ramach serii Polonistik im Kontext, poświęconej recepcji polskiej powieści dziewiętnastowiecznej za granicą. Autorami artykułów są poloniści związani z zagranicznymi ośrodkami akademickim. Pierwsza część zawiera współczesne analizy wybranych powieści (m.in. Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego, Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej i Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza) prowadzone w kontekście współistniejących nurtów literatury światowej. Artykuły zawarte w części drugiej dotyczą recepcji wybranych powieści w takich krajach, jak Białoruś, Bułgaria, Gruzja, Rosja, Hiszpania, Francja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone. Celem monografii jest zainteresowanie obcojęzycznych literaturoznawców polską powieścią dziewiętnastowieczną, w czasach, gdy dwudziestowieczna i współczesna literatura polska zyskała już za granicą znaczącą popularność. 
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 642-648
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 35

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies