Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "East Poland" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Variation in Growing Season Thermal Resources in Central-East Poland
Autorzy:
Radzka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1838271.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
growing degree days
growing season
central-east Poland
Opis:
The work assesses heat resources in central-east Poland (2001-2019). As a measure of heat resources, the concept of growing degree days (GDD) was used. GDD is a useful tool for agriculture as it takes into account the aspects of local weather and, based on it, plant development can be predicted. Daily maximum and minimum air temperatures were used to calculate GDD at 7 stations using threshold base air temperatures of 0°C (commencement of the warm season) and 5°C (start of the period of active plant growth). The following basic characteristics of the distribution were calculated: arithmetic mean, minimum and maximum values as well as coefficient of variation. The direction and significance of changes of the heat resources were determined on the basis of linear trend equations. The significance of directional coefficient of the trend was estimated with t-Student test at the significance level of α = 0.05. The average air temperature during the growing season ranged from 14.6°C in Białystok and Białowieża to 15.6°C in Włodawa, its greatest increase being recorded in Włodawa and Siedlce (by 0.36°C per year). GDD increased from north to south in the study area, but the mean GDD varied considerably from one location to another. GDD0 and GDD5 showed an upward trend over the 2001-2019 period for the study region as a whole.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2021, 22, 6; 145-150
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Variation in Growing Season Thermal Resources in Central-East Poland
Autorzy:
Radzka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1838369.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
growing degree days
growing season
central-east Poland
Opis:
The work assesses heat resources in central-east Poland (2001-2019). As a measure of heat resources, the concept of growing degree days (GDD) was used. GDD is a useful tool for agriculture as it takes into account the aspects of local weather and, based on it, plant development can be predicted. Daily maximum and minimum air temperatures were used to calculate GDD at 7 stations using threshold base air temperatures of 0°C (commencement of the warm season) and 5°C (start of the period of active plant growth). The following basic characteristics of the distribution were calculated: arithmetic mean, minimum and maximum values as well as coefficient of variation. The direction and significance of changes of the heat resources were determined on the basis of linear trend equations. The significance of directional coefficient of the trend was estimated with t-Student test at the significance level of α = 0.05. The average air temperature during the growing season ranged from 14.6°C in Białystok and Białowieża to 15.6°C in Włodawa, its greatest increase being recorded in Włodawa and Siedlce (by 0.36°C per year). GDD increased from north to south in the study area, but the mean GDD varied considerably from one location to another. GDD0 and GDD5 showed an upward trend over the 2001-2019 period for the study region as a whole.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2021, 22, 6; 145-150
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje metropolitalne Lublina
Lublin’s metropolitan function
Autorzy:
Kociuba, Dagmara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1871179.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
metropolitan functions
Lublin
East Poland
funkcje metropolitalne
wschodnia Polska
Opis:
Lublin, położony na wschodnich krańcach Polski, jest w klasyfikacji polskich miast zaliczany do grona potencjalnych metropolii. O dalszych możliwościach rozwoju Lublina jako ośrodka metropolitalnego – w warunkach konkurowania ze sobą miast o podobnej skali i randze – zadecydują głównie funkcje wyższego rzędu, które stanowią czynnik przyciągania kapitału zewnętrznego i określają pozycję lubelskiego ośrodka w regionie, kraju i Europie. Opracowanie niniejsze skupia się zatem na zagadnieniach związanych z siłą i zakresem oddziaływania takich sfer, jak nauka i szkolnictwo wyższe, kultura, turystyka i przemysł, które zaklasyfikowane zostały do dziedzin warunkujących rozwój Lublina jako metropolii.
The aim of this paper is to present the Lublin’s metropolitan function. Lublin is the largest city in the East of Poland and the centre of the potential Lublin metropolitan area. Lublin from centuries past was the main city of the Lublin region and the platform to exchange of economy between the East and the West. Is Lublin being able to keep this position in the future? Are the contemporary strength and range of influence the egzogenic factors generating profitable conditions to the city development? Is the potential too strong for make Lublin of the metropolitan center in the international scale? The following article is the attempt of answering to these questions. The issues of the Lublin’s geopolitical location and transport accessibility were presented. Then the main function which decided about city’s development potential as metropolitan centre were characterized and they range of influence were determined. The following activities are identified as metropolitan: cultural, scientific, educational and trade node, a tourist attraction and industry.
Źródło:
Studia Miejskie; 2011, 4; 267-281
2543-5302
2082-4793
Pojawia się w:
Studia Miejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Służba Bezpieczeństwa wobec „Solidarności” rolniczej w Polsce południowo-wschodniej 1980–1981
Autorzy:
Iwaneczko, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477658.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Solidarity movement
Agricultural Solidarity
Security Service
1980-1981
South East Poland
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2003, 2(4); 185-212
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kabzanie Vincenza
Autorzy:
Pełczyński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030949.pdf
Data publikacji:
2018-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
East Poland
Stanisław Vincenz
Armenians
anthropology of culture
Kresy
Ormianie
anthropology of culure
Opis:
Stanisław Vincenz (1888–1971) is famous Polish writer. His bigges twork is novel Na wysokiej połoninie. It is about different cultures onsouth-east old Poland. There were different ethnic groups on this land.Article says about Armenians in Vincenz’s work.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2018, 13, 8; 89-103
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of hydrothermal conditions and their impact on early potato yields
Autorzy:
Radzka, E.
Rymuza, K.
Lenartowicz, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/123670.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Sielianinow’s coefficient
growing season
east-central Poland
yield
early potato
Opis:
The work is based on data on monthly air temperatures, monthly sums of atmospheric precipitation and early potato yields in 2000–2013 obtained from seven COBORU (Research Centre for Cultivar Testing) stations situated in east-central Poland. Hydrothermal conditions during the growing season (April–July) of early potato were described by means of the Sielianinow’s coefficient. The relationships between potato yields and the Sielianinow’s hydrothermal coefficient of the growing season were examined using multiple regression equations generated by means of the step-wise regression procedure followed by polynomial regression procedure. The average Sielianinow’s coefficient values ranged from 1.43 in April to 1.66 in May during the early potato growing season in east-central Poland. The applied statistical methods revealed that the hydrothermal factors impacted on early potato yields, particularly in the second stage of potato growth and development.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2015, 16, 2; 120-124
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Economic profitability of investment in a photovoltaic plant in south - east Poland
Ekonomiczna efektywność inwestycji w elektrownie fotowoltaiczne w południowo-wschodniej Polsce
Autorzy:
Gradziuk, P.
Gradziuk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790574.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Tematy:
economic efficiency
renewable energy sources
photovoltaics
South-East Poland
efektywność ekonomiczna
źródła energii odnawialnej
fotowoltaika
południowo-wschodnia Polska
Opis:
The goal of the conducted research was to assess the economic profitability of investment in a photovoltaic power plant located in south-east Poland, taking into consideration the whole invested capital, regardless of its origin. To determine such profitability, the NPV (Net Present Value) was used as well as the DPBT (Dynamic [Discounted] Pay Back Time). Empirical data was obtained from Energia Dolina Zielawy Sp. z o.o., with its registered office in Wisznice, which owns a photo-voltaic farm with 1.4 MW power, located in Bordziłówka (commune of Rossosz, province of Lublin). In accordance with the adopted assumptions described in the methodology section, the net present value of the investment in both variants was above zero, thus being economically efficient. The discounted period of payback time DBPT for the version with a subsidy was 9 years, whereas the option without subsidy extended that period to 13 years, and in the case of not taking the PMSPE into account – 18 years, still significantly shorter than the assumed 25-year period of use.
Celem przeprowadzonych badań była ocena ekonomicznej efektywności inwestycji w elektrownię fotowoltaiczną zlokalizowaną w południowo-wschodniej Polsce, z uwzględnieniem całego zainwestowanego kapitału, niezależnie od źródła jego pochodzenia. Do jej określenia wykorzystano wartość bieżącą netto NPV (Net Present Value) oraz dynamiczny (zdyskontowany) czas zwrotu nakładów DPBT (Dynamic Pay Back Time). Dane empiryczne uzyskano z przedsiębiorstwa Energia Dolina Zielawy Sp. z o.o. z siedzibą w Wisznicach, która jest właścicielem farmy fotowoltaicznej o mocy 1,4 MW położonej w miejscowości Bordziłówka (gm. Rossosz, woj. lubelskie). Przy przyjętych założeniach opisanych w metodyce wartość bieżąca inwestycji netto NPV w obu wariantach miała wartości większe od zera, a zatem była efektywna ekonomicznie. Zdyskontowany okres zwrotu nakładów DBPT dla wersji z dotacją wynosił 9 lat, bez uzyskanej dotacji 13 lat, w przypadku nieuwzględnienia także PMSPE 18 lat, a więc znacznie krótszy od założonego 25-letniego okresu eksploatacji.
Źródło:
Annals of The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists; 2019, 21, 3; 124-133
2657-781X
2657-7828
Pojawia się w:
Annals of The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ przedsiębiorstw z sektora MSP na rozwój gospodarczy północno-wschodniego regionu kraju
The influence of SME sector enterprisess on economic growth of north-east region of the country
Autorzy:
Ignatiuk, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399088.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
sektor MŚP
małe i średnie przedsiębiorstwa
północno-wschodnia Polska
SME sector
small companies
medium-size companies
north-east Poland
Opis:
The aim of this study was to analyze factors that influence the development of the northeast of the country with particular emphasis on companies in the SME sector. In the work the stress was laid on that the region is less developed in comparison to other regions of the country. It was found that a large impact on economic development on the region have the companies of small and medium-size because of absorbing a large number of employees. For this reason, to improve the economic situation of the analyzed region business support from the central and local authorities shall be introduced.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2011, 3, 2; 7-20
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gazele biznesu jako probierz poziomu rozwoju gospodarczego aktualnych i potencjalnych ośrodków wzrostu w województwie podkarpackim
Autorzy:
Sobala-Gwosdz, Agnieszka Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763279.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
theory of growth poles, south-east Poland, enterprise differentiation, rapid-growth firms
teoria biegunów wzrostu
Polska południowo-wschodnia
zróżnicowanie przedsiębiorczości
Opis:
The aim of the article is to assess the degree of diversification of the activity of rapid-growth firms (gazelles) in the towns of Podkarpackie region, especially in those urban centres, which are indicated in the regional strategy papers as actual or potential growth poles. The author puts forward a hypothesis that the broad representation of rapidly growing small and medium-sized companies is a good indicator of the condition of the local economy, highly correlated with other desirable measures of socio-economic development. The conducted research on the saturation of towns in the region with rapid-growth firms and the dynamics of their development allow one to conclude that much smaller set of cities than designated in the regional strategic documents can be regarded as growth centres in the light of this measure.
Wiele badań analizując poziom rozwoju nie odwołuje się wprost do stopnia rozwoju działalności motorycznych, lecz raczej do efektów ich funkcjonowania. W niniejszej pracy uznano, że istotną rolę jako działalności motoryczne pełnią dynamiczne małe i średnie firmy, a ich wewnątrzwojewódzkie zróżnicowanie aktywności może być desygnatą pełnionej przez dane miasto roli ośrodka wzrostu. Stąd niniejsza praca ma dwa główne cele: metodyczny – określenie możliwości wykorzystania zróżnicowanego stopnia aktywności małych i średnich przedsiębiorstw do diagnozowania poziomu i dynamiki rozwoju oraz poznawczy – zbadanie poziomu zróżnicowania aktywności dynamicznych i potencjalnie innowacyjnych podmiotów gospodarczych w średnich i dużych miastach województwa podkarpackiego. Badanie ujawniło silne zróżnicowanie średnich i dużych miast w regionie w zakresie liczby dynamicznych małych i średnich firm (gazel biznesu) oraz tempa powstawania potencjalnie innowacyjnych działalności gospodarczych. Wszystkie uwzględnione w analizie techniki określenia poziomu rozwoju gospodarczego i jego dynamiki wskazują na silną i rosnącą pozycję Rzeszowa jako regionalnego ośrodka wzrostu. Świadczy to o rosnącej roli procesów metropolizacyjnych nawet w przypadku słabo zurbanizowanego województwa, z relatywnie małym – w porównaniu do największych miast Polski – ośrodkiem wojewódzkim.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2016, 71, 2
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
EAST PRUSSIA, LITHUANIA AND THE SOVIET UNION AFTER THE FIRST WORLD WAR: THE FOREIGN STRATEGY OF A GERMAN EXCLAVE DURING THE 1920S
Східна Пруссія, Литва і Радянський Союз після Першої світової війни: зовнішня стратегія німецького ексклаву в 1920-і рр.
Autorzy:
Shindo, Rikako
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/894413.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
Tematy:
The First World War, East Prussia, Lithuania, Poland
Перша світова війна, Східна Пруссія, Польща, Литва
Opis:
Автор аналізує зовнішньополітичну стратегію Східної Пруссії. Особлива увага приділяється шляхам та стратегіям, якими Східна Пруссія намагалася подолати політичні та економічні труднощі, які виникли після того, як вона опинилася оточеною з усіх боків іноземними державами упродовж 1920-х рр. Після Першої світової війн, метою Східної Пруссії було відновлення своїх попередніх торговельних відносини з регіонами колишньої Російської імперії. Інтенсивна боротьба за виживання, в якій брали участь місцеві і регіональні органи влади Кенігсберга і його економічні представники призвела до того, що провінція сформувалася як ексклав, що було унікальним не тільки в історії Пруссії, але і в історії Німеччини. Через нерозв’язні територіальні конфлікти у Східній Європі, всі спроби дійти згоди в даній ситуації були не повною мірою успішними.
This paper deals with the foreign strategy of East Prussia after World War I. Special consideration is given to the ways in which East Prussia tried to overcome the political and economic difficulties that had arisen when it found itself surrounded on all sides by foreign countries during the 1920s. After the World War I, East Prussia aimed to re-establish its previous trade relations with the regions of the former Russian Empire. The intensive struggle for survival in which the local and regional governments of Königsberg and its economic representatives were involved resulted from the fact that the province now formed an exclave – a unique situation not only in the history of Prussia, but also in the history of Germany. Owing to the unsolvable territorial conflicts in Eastern Europe, all attempts to come to terms with the situation and its implications were doomed to have only very limited success.
Źródło:
Проблеми всесвітньої історії; 2016, 1; 131-146
2707-6776
Pojawia się w:
Проблеми всесвітньої історії
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozycja tektoniczna Roztocza w świetle historii rozwoju zapadliska przedkarpackiego
Tectonic position of the Roztocze region in the light of the evolution history of the Carpathian Foredeep
Autorzy:
Jankowski, L.
Margielewski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061934.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
rekonstrukcja tektoniczna
uskok przesuwczy
struktura kwiatowa
wypiętrzenie przedgórskie
Roztocze Środkowe i Południowe
południowo-wschodnia Polska
tectonic reconstruction
strike-slip fault
flower structure
forebulge structure
Middle and Southern Roztocze region
south-east Poland
Opis:
Analizy tektoniczne wykonane na podstawie pomiarów powierzchni nieciągłości tektonicznych w obrębie masywów skalnych polskiej części Roztocza, pozwoliły na odtworzenie historii tektonicznej jego struktury, związanej z tworzeniem się zapadliska przedkarpackiego i etapami nasuwczymi Karpat. Analizy wykazały, że struktura Roztocza powstała w efekcie nakładania się asocjacji struktur tektonicznych związanych z formowaniem uskoku prawoprzesuwczego (tzw. struktury kwiatowe ‒ flower structures i struktury typu koński ogon – horse tail structure) i struktury forebulge związanej z wypiętrzeniem przedgórskim spowodowanym nasuwaniem się Karpat na przedpole (tu: zapadlisko przedkarpackie). Wielokrotne reaktywowanie stref dyslokacyjnych, obramowujących Roztocze i dzielących je na bloki, było efektem formowania się uskoków inwersyjnych (związanych ze strukturą forebulge), reaktywowanych później wskutek kolapsu jako uskoki normalne. Zmiana zwrotu uskoku przesuwczego ograniczającego Roztocze na sinistralny, była efektem reorientacji pola naprężeń spowodowanej zmianą kierunku nasuwczego Karpat ku SSE. Spowodowało to inwersję stref naprzemiennie obniżanych i wynoszonych wzdłuż krawędzi Roztocza: obecnie wynoszone są obszary z niezerodowanymi, miąższami pokrywami utworów neogeńskich, obniżane zaś fragmenty strefy krawędziowej erozyjnie pozbawione tych utworów. Współcześnie obserwowane dźwiganie neotektoniczne Roztocza jest efektem footwall elevation, związanej z zespołami aktywnych uskoków zrzutowych (normalnych), ograniczających strukturę zrębową Roztocza, jak też dzielących wał na bloki.
The paper presents new concept of the tectonic development of the Roztocze region, uplifted as a tectonic horst structure. Measurements of tectonic discontinuities (joints, faults) in the rocks building the Roztocze region, as well as the analysis of Neogene deposits distribution on the Roztocze horst, have allowed authors to establish several tectonic stages of the Roztocze development. Thrusting of the Carpathians to the north caused the formation of a strike-slip (dextral) fault along the eastern part of their foredeep (and associated flower structures and horse tail structures). As a result of forebulge structure formation, caused by progressive thrusting of the Carpathian orogen and isostatic uplift of their foreland, strike-slip faults were reactivated as reverse-slip faults. Subsequently, due to collapse of the Carpathian massifs, discontinuities were again reactivated as dip-slip faults. The footwall elevation associated with normal faults formed into the Roztocze Horst and divided region to blocks, causing a neotectonic uplift of the Roztocze region.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2015, 462; 7--27
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika liczebności populacji lisa na terenie Puszczy Białowieskiej w latach 1981-2016
Dynamics of red fox population in Bialowieza Primeval Forest in the years 1981-2016
Autorzy:
Gryz, J.
Krauze-Gryz, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/987194.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lowiectwo
zwierzeta lowne
lisy
Puszcza Bialowieska
lis pospolity
Vulpes vulpes
populacje zwierzat
dynamika populacji
liczebnosc populacji
dynamika liczebnosci
Nadlesnictwo Bialowieza
Nadlesnictwo Browsk
Nadlesnictwo Hajnowka
Bialowieski Park Narodowy
lata 1981-2016
vulpes vulpes
north−east poland
snow tracking
national park
Opis:
Abundance of red fox (Vulpes vulpes) populations in Poland and Europe have increased in the past decades, especially in the areas of high anthropogenic transformation. The aim of this study was to assess the current density of red fox in natural forests and to analyse changes in its abundance since 1981. The fieldwork was carried out in Polish part of the Bialowieża Primeval Forest (BPF), including Białowieża, Browsk and Hajnówka forest districts as well as Białowieża National Park. A standard method of snow tracking along transect routes (15 to 94 km long in the subsequent winters, altogether 199 km) was used. Taking a density of snow tracks per 1 km of a transect route per 24 h and the length of daily movements of red foxes (13,8 km) we calculated the population density. Results were compared with historical data derived with the same method. Mean number of tracks of red fox in the years 2011−2016 equaled 6.1/km/24h (SD=3.9). Density of fox population was 0.69 individuals/km2, which results in the abundance of the population in the whole area of BPF of 414 individuals in winter time, while of approximately 869 individuals in spring. Comparison of current data with the results from last three decades showed an increasing trend in the population of the analysed species. Nevertheless, in comparison to central or western Poland the density of the red fox in the BPF is still relatively low. Possible factors that suppress this population are parasites, infections (mange, rabies) and large carnivores.
Źródło:
Sylwan; 2017, 161, 04; 328-333
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between pottery and politics? “Slavic archaeology” in communist Poland and East Germany and its interrelations with politics and ideology. A biographical-comparative approach
Autorzy:
Kluger, Anne
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783454.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Slavic archaeology, prehistory, Witold Hensel, Joachim Herrmann, East Germany, Poland, communism, history of science, history of archaeology, biography
archeologia słowiańska, prehistoria, Witold Hensel, Joachim Herrmann, NRD, Polska, komunizm, historia nauki, historia archeologii, biografia
Opis:
Despite the previous overview studies on Polish and East German archaeology and historiography after 1945, further analyses of the relationship between science and politics as well as of the inner-disciplinary processes and discourses in the “Cold War” period are still needed. This applies in particular to the research field of “Slavic archaeology”, the archaeological and historiographical research on the “Slavs” in prehistorical and early medieval times.With regard to recent demands for an extended and more dynamic understanding of science and new methodological approaches in the history of science (and of archaeology as well), this paper focuses on two leading figures of “Slavic archaeology”, Witold Hensel (PPR) and Joachim Herrmann (GDR), as case studies to provide more insights into this discipline. Analysing the course of Hensel’s and Herrmann’s careers and of their way to the “Slavs” as one of their main research interests, their administrative functions as institutional directors and the central narratives of their publications on the early “Slavs”, provides the opportunity to profoundly dissect the interrelations between scholarly work, politics, and ideology in this field of research.The comparative approach also makes it possible to identify parallel tendencies in Eastern German and Polish “Slavic archaeology” as well as specific national conditions and developments.On the example of Hensel and Herrmann, it becomes clear that the implemented biographical-comparative perspective is fruitful and can be used for further research in the history of science.
Pomimo dotychczasowych badań przeglądowych dotyczących archeologii i historiografii Polski i NRD po 1945 r., nadal potrzebne są dalsze analizy związków między nauką a polityką, a także wewnętrznych procesów dyscyplinarnych i dyskursów badań „archeologii słowiańskiej”, badań archeologicznych i historiograficznych „Słowian” w czasach prehistorycznych i wczesnego średniowiecza.W związku z ostatnimi wymaganiami szerszego i bardziej dynamicznego rozumienia nauki oraz stawania nowych podejść metodologicznych w historii nauki (a także archeologii), niniejszy artykuł koncentruje się na dwóch wiodących postaciach „archeologii słowiańskiej”, Witoldzie Henselu (PPR) i Joachimie Herrmannie (NRD), jako studiach przypadków, aby zapewnić większy wgląd w tę dyscyplinę. Analiza przebiegu kariery Hensela i Herrmanna oraz ich dróg wiodących do „Słowian” jako jednego z głównych zainteresowań badawczych, ich funkcji administracyjnych jako dyrektorów instytucjonalnych oraz głównych narracji ich publikacji naukowych o wczesnych „Słowianach”, umożliwia dogłębnie przeanalizować zależności między pracą naukową, polityką i ideologią w tej dziedzinie badań.Podejście porównawcze pozwala również na identyfikację równoległych tendencji we wschodnioniemieckiej i polskiej „archeologii słowiańskiej”, a także na specyficzne społeczne uwarunkowania i rozwój sytuacji w tych krajach.Na przykładzie Hensela i Herrmanna staje się jasne, że wdrożona perspektywa biograficzno-porównawcza jest owocna i może być wykorzystana do dalszych badań w historii nauki. 
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2020, 19
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łysogóry Unit (Central Poland) versus East European Craton - application of sedimentological data from Cambrian siliciclastic association
Autorzy:
Jaworowski, K.
Sikorska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058939.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Central Poland
East European Craton
Cambrian
passive margin
siliciclastic association
Caledonian deformations
Opis:
TheMiddle and Late Cambrian deposits of the Łysogóry Unit and the Early and Middle Cambrian deposits of the East European Craton form part of an extensive siliciclastic sedimentary prism that was deposited on a tide and storm influenced continental shelf. In SE Poland, the proximal part of the Cambrian passive margin sedimentary prism of the East European Craton (Baltica) corresponds to the Łysogóry Unit whereas the NE part of the Małopolska Massif is thought to represent its distal part. Based on sedimentological criteria, the Cambrian siliciclastic association appears to indicate that the Łysogóry Unit and Małopolska Massif were not detached from Baltica during the breakup of the Precambrian Rodinia supercontinent, thus casting serious doubt on the exotic terrane nature of the Holy Cross Mts. Neither the Łysogóry Unit nor the Małopolska Massif are terranes in so far as they were not subject to lateral translations along the margin of Baltica. The Cambrian phases of Caledonian deformations in the Holy Cross Mts. may be explained in terms of rotational block movements controlled by large-scale listric normal faults dipping off the craton.
Źródło:
Geological Quarterly; 2006, 50, 1; 77-88
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
French Historiography and Oskar Halecki
Autorzy:
Brzezińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311962.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Oskar Halecki
Polish historiography
French historiography
Idea of East Central Europe
history of Poland
Opis:
Oskar Halecki’s reception in French historiography is one of the interesting examples of diffi-culties in understanding Polish historical thought in France. As one of the leading authors of the concept of East‑Central Europe in world historiography, a descendant of the Viennese aristoc-racy and an ambassador of Polish humanities in the League of Nations Committee on Intellec-tual Cooperation, he promoted the history of the countries of the region, considering their independent of Russia cultural specificity, deeply connected with the values of the Christian Europe. Meanwhile, after the Second World War, the socio‑economically oriented historiogra-phy of “Annales” was gaining more and more popularity in Paris – and in Warsaw itself ...
Źródło:
Historyka studia metodologiczne; 2021, 51, Spec. iss.; 93-105
0073-277X
Pojawia się w:
Historyka studia metodologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mid-twelfth-century Poland between East and West – conflicts, alliances, marriages
Autorzy:
Biniaś-Szkopek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164477.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
East
West
Poland in the twelfth century
fragmentation of Poland
papacy
Wschód
Zachód
Polska w XII w.
rozbicie dzielnicowe
Papiestwo
Opis:
Mid-twelfth century was a unique period in the history of Poland. A powerful state, which successfully stood up to the western powers and easily forged alliances with its eastern neighbour, Poland was increasingly riven by internal confl icts. It is worth noting that poised between the East and the West, Poland was a major state in twelfth-century Europe. Throughout this period, both Holy Roman Empire and the papacy, depressed by internal conflicts, remained somewhat powerless against Poland, which successfully applied a policy of avoiding open confl icts and – under threat – stood up to diplomatic interventions, and even direct invasions. On the other hand, this specific period saw strong and fruitful alliances with Rus, continuously more weakened by internal confl icts. The Polish-Rusian coalitions were successfully reinforced by marriages.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2015, 2(9); 15-35
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cultural War and Reinventing the Past in Poland and Hungary: The Politics of Historical Memory in East–Central Europe
Autorzy:
Ágh, Attila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594839.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Hungary; Poland
East–Central Europe
historical memory
politics of memory
cultural war
reinventing the past
Opis:
This paper has been based on three assumptions that have been widely discussed in the international political science: (1) there has been a decline of democracy in East–Central Europe (ECE) with the emergence of “velvet dictatorships”, (2) the velvet dictatorships rely on the soft power of media and communication rather on the hard power of state violence that has provoked “cultural wars“ and (3) the basic turning point is the transition from the former modernization narrative to the traditional narrative with “reinventing the past” and “reconceptualising modernity” through the reference to the historically given collective national identity by launching the “politics of historical memory”. The velvet dictatorships have been using and abusing the national history as an ideological drug to consolidate their power. The (social and national) populism and Euroscepticism are the basic twin terms to describe the soft power of the new (semi)authoritarian regimes. They are convertible, the two sides of the same coin, since they express the same divergence from the EU mainstream from inside and outside. Soft power means that the political contest in the new regimes has been transferred from the hard to the soft fields of politics as the fight between the confronting narratives. The victory of the traditionalist–nativist narrative carries also the message that the people are only passive “subjects” and not active citizens, so the field of politics has been extremely narrowed in the “new brave world” in ECE.
Źródło:
Polish Political Science Yearbook; 2016, 45; 32-44
0208-7375
Pojawia się w:
Polish Political Science Yearbook
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Precambrian and Palaeozoic basement of the Carpathian Foredeep and the adjacent Outer Carpathians (SE Poland and western Ukraine)
Autorzy:
Buła, Z.
Habryn, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191447.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
basement
Carpathians
Carpathian Foredeep
East European Platform
Trans-European Suture Zone
south-eastern Poland
Western Ukraine
Opis:
In south-eastern Poland and western Ukraine, the Outer Carpathian orogen and the Carpathian Foredeep developed in the foreland of the East-European Platform (Baltica). The area consists of a number of tectonic units included in the Trans-European Suture Zone (TESZ): the Łysogóry–Radom and Małopolska blocks in the territory of Poland, and the Rava Rus’ka Zone, Kokhanivka Zone and Leżajsk Massif in the Ukraine. The development of the TESZ began in the (?Middle) Late Neoproterozoic and was associated with rifting processes taking place along the western edge of the East-European Craton (Baltica) during the break-up of the Rodinia/ Pannotia supercontinent. The passive margin of Baltica evolved into the TESZ during collisional and/or strike-slip movements. In the TESZ (Małopolska Block and Leżajsk Massif), Ediacaran flysch-type siliciclastics were affected by weak metamorphism and folding during the Cadomian orogeny. The development of Cambrian deposits in the East-European Craton, Łysogóry–Radom Block, northeastern part of the Małopolska Block (Kielce Fold Belt) and in the Rava Rus’ka and Kokhanivka zones was associated with the post-rift thermal subsidence. Tectonic movements (so-called Sandomierz phase), which occurred probably due to an oblique collision of the Małopolska Block (included into the passive margin of Baltica) and the East-European Craton during late Middle Cambrian to Late Cambrian (possibly also Early Ordovician) times, resulted in the following: (1) development of stratigraphical (?erosional) gaps in the Middle and Upper Cambrian sections of the Lublin–Podlasie slope of the East-European Craton and the Kielce Fold Belt in the Małopolska Block; (2) intense tectonic subsidence of the Łysogóry–Radom Block during the deposition of Middle and Upper Cambrian sediments; (3) development of compressional folds in the Lower Cambrian to lower Middle Cambrian deposits of the Kielce Fold Belt on the Małopolska Block. Ordovician–Silurian series were deposited in a typical flexural foredeep basin, in which subsidence and deposition rates accelerated during Late Silurian (Ludlow–Pridoli) and Early Devonian (Lochkovian) times. It is postulated that the present position of the Małopolska Block relative to the Łysogóry–Radom Block and East-European Craton resulted from post-Silurian dextral movements between the Małopolska Block and the East-European Craton. Devonian–Carboniferous deposits occur only in the Małopolska Block located in the Variscan foreland. The Middle-Late Devonian and Early Carboniferous shallow-marine carbonate platforms developed under an extensional regime. The siliciclastic Upper Visean–Lower Namurian A Culm series were deposited in the flexural Variscan foreland basin. During the Late Namurian A, the Małopolska Block was uplifted in response to the build-up of compressional foreland stresses. During post-Carboniferous times, the Precambrian and Palaeozoic deposits were subject to erosion and restructuring during the Alpine orogeny.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2011, 81, No 3; 221-239
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemoc i bezprawie w okresie zasiedlania południowej części byłych Prus Wschodnich w latach 1945–1946
Violence and Lawlessness during the Settlement of the Southern Areas of Former East Prussia in 1945–1946
Autorzy:
Gross, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197813.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
settlement
robbery
pillage
Warmia and Masuria
East Prussia
history of Poland after World War II
1945
Opis:
This article is devoted to the negative phenomena that accompanied the process of settlement in the southern areas of East Prussia, which was incorporated into Poland in 1945. Violence, robbery, and pillage committed by the Polish population from the border areas of the Second Polish Republic, who unlawfully entered the territory of the former East Prussia, entailed long-term social and economic consequences in the southern areas of Warmia and Masuria. So far, this issue has only been mentioned in works devoted to the settlement processes in Warmia and Masuria. The purpose of this article is to examine the course and effects of the aforementioned phenomena, whose particular intensity was noted between 1945 and 1946. The text is based on a critical analysis of unpublished archival sources of local and central administration, including materials produced by local structures of the Public Security Bureau. The research was supplemented by an analysis of printed sources and memoirs. The findings made it possible to investigate and describe the involvement of the officers of the Citizens’ Militia and the Public Security Bureau in the acts of violence, robberies and pillage in Warmia and Masuria, which have not been previously accounted for in literature. As it turned out, the majority of these officers came from the same areas as the so-called ‘wild settlers’ and looters.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2022, 87, 2; 89-116
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WSCHÓD I ZACHÓD PRZEMIESZCZONE ORAZ ODTWORZONE: POWSTANIE POSTMIGRACYJNEGO SPOŁECZEŃSTWA POLSKICH ZIEM ZACHODNICH
THE SHIFTING AND RECONSTRUCTING OF EAST AND WEST: THE EMERGENCE OF A POST-MIGRATION SOCIETY IN POLAND’S WESTERN AND NORTHERN TERRITORIES
Autorzy:
Lewandowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973981.pdf
Data publikacji:
2013-09-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Poland’sWestern and Northern Territories / Ziemie Zachodnie
resettlement / przesiedlenia
migration / migracja
West / Zachod
East / Wschod
dominance / dominacja
Opis:
This article aims to synthesize the discussion of post-war migration in the Western and Northern Territories acquired by Poland. The main axis of consideration is the meeting of settlers coming from the east and west of the pre-war state. In spite of the centralized plans for resettlement and optimistic hopes, the Western and Northern Territories were first an area of conflict and only later an area of long-lasting integration. Living together revealed that the arrivals from the east and west differed from one another to a large degree, and this produced tension that was observable in their ways of referring to each other, their stereotypes and social images, and in their access to various forms of capital in the new location. The lifestyle of the migrants from Poland’s former west clearly achieved the status of the obligatory cultural norm, and the settlers from the former eastern lands were obliged to adapt themselves. The author proposes using the ideas of orientalization and occidentalization to describe these complicated mutual relations.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2013, 57, 3; 203-216
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ПРОБЛЕМЫ ИССЛЕДОВАНИЯ ПАМЯТНИКОВ СТАРООБРЯДЧЕСКОЙ ПИСЬМЕННОСТИ
Problems of Research on the Monumento of Old Believers Literature
Autorzy:
Pociechina, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444178.pdf
Data publikacji:
2011-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Old Believers in Poland,
stylistics of the old Russian manuscripts,
Church Slavonic language,
Russian and East Slavic dialectology
Opis:
The article discusses the problems which necessarily should be noted scholar, conducting research on language and stylistics of the hand-written literature texts of the Russian Old Belivers. Analyzing poems from paper owned by Helena Dikopolska, the mother superior of the nunnery of the Holy Trinity and the Savior in Wojnowo in Mazury (Poland), the author proposes possible solutions to these problems.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2011, XIII; 135-143
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność charytatywna londyńskiej Fundacji Friends of Poland 1982-2009
Charitable work of the London foundation Friends of Poland 1982-2009
Autorzy:
Folga-Naidoo, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1962533.pdf
Data publikacji:
2019-07-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
działalność Fundacji Friends of Poland
pomoc charyta¬tywna dla Pol¬ski
pomoc rodakom na Wschodzie
work of the foundation Friends of Poland
charitable aid for Poland
aid to Poles in the East
Opis:
The imposition of martial law by the Communist authorities in Poland on 13 December 1981 and the slump in the economic situation of Polish families stimulated Polish emigration circles and well-known persons in the English public life to organize charitable aid for Poland. At the beginning of 1982 the organization Friends of Poland was established. The aid it organized reached most of the main Polish cities until the Communist system collapsed, and then the democratic Poland. After 1990 the work of the organization was mostly re-directed to aiding Poles living in countries that became independent after the Soviet Union was dissolved.
Źródło:
Studia Polonijne; 2011, 32; 61-78
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Petrografia i mineralogia łupków niższego paleozoiku kratonu wschodnioeuropejskiego oraz piaskowców karbonu podłoża monokliny przedsudeckiej
Petrography and mineralogy of the lower Palaeozoic shales from the East European Craton and Carboniferous sandstones from the basement of the Fore-Sudetic Homocline
Autorzy:
Sikorska-Jaworowska, M.
Kuberska, M.
Kozłowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075495.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
petrologia
dolny paleozoik
Karbon
kraton wschodnioeuropejski
SW Polska
niekonwencjonalne węglowodory
petrology
lower Palaeozoic
Carboniferous
East European Craton
SW Poland
unconventional hydrocarbons
Opis:
The study deals with clay-silt shales occurring in the lower Palaeozoic basin at the western slope of the East European Craton, and sandstones known from the Carboniferous Basin of SW Poland (basement of theFore-SudeticHomocline).The clay groundmass of the shales consistslargely of illite, and the silt fraction is made up of quartz with a variable admixture of feldspars. Quartz and carbonate cements are common, while pyrite, kaolinite and phosphate cements are rare. The clay groundmass reveals microporosity in the form of microchannels paralleling illite plates, and visible with in mica packets. Carboniferous sandstones are represented mostly by sublithic or subarkosic wackes and rarely by lithic, sublithic or subarkosic arenites. The pore space between sand grains is completely filled by clayey matrix. Both porosity and permeability are very low in the sandstones.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2016, 64, 12; 963--967
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podróżnik i król. Gilbert de Lannoy na dworze Władysława Jagiełły
A traveler and a king. Gilbert de Lannoy at Władysław Jagiełło’s court
Autorzy:
Niewiński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891962.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Europa Środkowo-Wschodnia
Władysław Jagiełło
Gilbert de Lannoy
relacje polsko-krzyżackie
podróżopisarstwo
East-Central Europe
relations between Poland and the Teutonic Knights
travelogue
Opis:
The present sketch refers to the meetings of King Władysław Jagiełło and the Burgundy knight Gilbert de Lannoy (1386-1462), who came to Central Europe in the first half of the 14th century. The first journey that he made in 1413 in order to fight against the „pagans” changed into an irresistible desire to get to know the areas that were ruled by the „unbelievers”, which resulted in a travel to the Ruthenian and Lithuanian lands. The analysis made in the paper presents the significance of this journey which turned to a verification of the anti-Polish propaganda spread by the Teutonic Knights. Meeting King Władysław Jagiełło was the crowning of Gilbert de Lannoy’s stay in this part of Europe. The Burgundy knight's next journey to Central-East Europe took place in 1422. Gilbert de Lannoy, being the King of England Henry V’s envoy, met the Polish King again. Also this visit contributed to a change in the image of Jagiełło and of Poland in West Europe. The evolution of the traveler’s political views effected by his journeys and the meetings he had when travelling produced meaningful results in the field of European diplomacy.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 25-39
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz parafii Świętego Michała Archanioła w Iwieńcu z 1939 roku
THE INVENTORY OF THE PARISH OF SAINT MICHAEL THE ARCHANGEL IN IWIENIEC OF 1939
Autorzy:
Żurek, Waldemar Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/490112.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
the history of the Church in Poland
the history of Borderlands
Roman Catholic parishes in the East
historia Kościoła w Polsce
historia Kresów
rzymskokatolickie parafie na Wschodzie
Opis:
On the basis of the inventory of April 1939, prepared by Rev. Wincenty Franckiewicz, who gave St. Michael the Archangel’s parish church in Iwieniec to his successor Hilary Pracz – Franciscan, we gain information on a brief history of the baroque church and the Franciscan monastery in the borderlands town of Iwieniec. On this occasion, we also learn about the history of the first Roman Catholic parish of the Holy Trinity in Iwieniec, dating back to the mid-sixteenth century. After the Partitions of Poland, Tsarist Russia held dominion over these areas, and Catholic parishes in these areas were often dissolved due to repression after uprisings. Such a fate befell the parishes and churches of Iwieniec, and they were given to the Orthodox Church by the decision of the tsarist government. Only after the First World War, when Poland regained independence, the church in Iwieniec was restored to Roman Catholics. The inventory of the parish of Iwieniec presents the condition of the parish, including pastoral work, church property, the condition of religious buildings and outbuildings, the parish archive, and the activity of the parish office.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2014, 21; 503-531
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies