Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ELIZA ORZESZKOWA" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-35 z 35
    Tytuł:
    „Artysta największy”. Eliza Orzeszkowa o Sienkiewiczu
    “The greatest artist”. Eliza Orzeszkowa about Sienkiewicz
    Autorzy:
    Sikora, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1400982.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    Henryk Sienkiewicz
    epistolography
    epistolografia
    Opis:
    Celem artykułu jest rekonstrukcja – na podstawie listów Elizy Orzeszkowej – relacji pomiędzy pisarką a Henrykiem Sienkiewiczem. Informacje o artystycznej i prywatnej biografii Sienkiewicza oraz jego utworach pojawiają się w epistolografii Orzeszkowej od roku 1877 i powracają aż do marca 1909 roku. Kilkuletni okres admirowania dzieł pisarza przez Orzeszkową i dystansu z jego strony kończy się w roku 1880 wskutek zakwestionowania przez Sienkiewicza wartości wileńskich wydawnictw autorki. Brak wzajemnej sympatii między pisarzami nie przeszkodził Orzeszkowej dostrzegać artystycznej maestrii Sienkiewicza. Podkreślała wszakże, że zapoznaje on filozoficzno-duchową istotę ludzkiego losu. W roku 1903, w czasie trwania antysienkiewiczowskiej kampanii, dokonała jednak jednoznacznej obrony wartości twórczości Sienkiewicza, nazywając go „artystą największym”.
    This article aims to reconstruct – on the basis of Eliza Orzeszkowa’s letters – the relationship between the authoress and Henryk Sienkiewicz. Information about his artistic and personal biography as well as his works appears in Orzeszkowa’s epistolography since 1877, and returns until March 1909. Several years’ period of admiring Sienkiewicz’s works by Orzeszkowa and a distance on his part ended in 1880 as a result of the fact that Sienkiewicz questioned Orzeszkowa’s Vilnius editorial works. Lack of mutual liking between the writers did not prevent Orzeszkowa to see Sienkiewicz’s artistic mastery. She emphasized that he introduces a philosophical and spiritual essence of the human condition. In 1903, during the anti-Sienkiewicz campaign, she made an unambiguous defense of his works calling him “the greatest artist”.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2017, 3; 215-228
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elizy Orzeszkowej i Henryka Sienkiewicza opisywanie przyrody
    Descriptions of nature by Eliza Orzeszkowa and Henryk Sienkiewicz
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Pietrzak, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044593.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    description
    nature
    Eliza Orzeszkowa
    Henryk Sienkiewicz
    Opis:
    The analyses deal with the descriptions extracted from Nad Niemnem [On the Niemen] by Eliza Orzeszkowa and Listy z podróży do Ameryki [Letters from a Journey to America] by Henryk Sienkiewicz. The studies focus on the chosen features of the descriptions of nature by referring to the textological and stylistic research methodology. Indices of parametric features (such as size, height, length, width, depth, thickness and shape) and indices of sensory feedback have been juxtaposed with one another. The analyses show that the repertoire of linguistic and stylistic devices used by E. Orzeszkowa is by and large the same as the one used by H. Sienkiewicz due to their reference to the Romantic tradition. The descriptions differ in the intensity of the mentioned indices and in their function. Sienkiewicz’s descriptions of nature are more concrete and definite, while Orzeszkowa’s are more creative, with a tendency to poeticise nature. 
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2019, 26, 1; 111-133
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maria Napieralska (1867-1896). Literatka z Oporowa przywrócona pamięci
    Maria Napieralska (1867-1896). A writer from Oporów revived in out memory
    Autorzy:
    Konarska-Pabiniak, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085101.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    Rodzina Napieralskich
    cukrownia
    literatura
    prasa
    Eliza Orzeszkowa
    Opis:
    W 2016 roku mija 120 lat od tragicznej śmierci dziś mało znanej młodej literatki pochodzącej z Oporowa k. Kutna – Marii Napieralskiej. Była córką dyrektora cukrowni najpierw w Ostrowach, potem w Oporowie. Miała talent pisarski, marzyła o karierze literackiej i wielkiej miłości. Pragnęła bliskości z wybitnymi pisarzami i dziennikarzami, m.in. z Elizą Orzeszkową. Walczyła o swoje miejsce w literaturze. Pisała dość śmiałe pod względem obyczajowym głównie opowiadania, zabiegała o ich publikację na łamach ówczesnej prasy, niestety z różnym skutkiem. Swe utwory sygnowała zwykle pseudonimem Simara. Zrażona niepowodzeniami, ułomnością swego ciała odeszła z tego świata w wieku 29 lat, popełniając prawdopodobnie samobójstwo. Pochowana jest na Powązkach. Grób jej został odnaleziony w 2015 r.
    The character of this article, Maria Napieralska (1867-1896), was a young writer who stubbornly fought for her place in the pantheon of art. She sought contacts with writers, inter alia with Eliza Orzeszkowa and Gabriela Zapolska. She wrote novels which were bold in terms of social conventions and which were published in the Warsaw press. She was appreciated by Aleksander Świętochowski and Adam Wiślicki. Because of her disability, she felt resentment towards the world. She died young, at the age of 29, probably committed suicide. She was buried at Powązki Cementery in Warsaw, where she remains forgotten.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2016, 3(248); 6-15
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Franka i Wiryneja. Madame Bovary inspiracją portretów kobiecych w literaturze wybranych epok
    Franca and Viryneya. Madame Bovary as an inspiration of women’s portraits in the literary works from selected epoch
    Autorzy:
    Pietkiewicz, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/481054.pdf
    Data publikacji:
    2008-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Madame Bovary
    Eliza Orzeszkowa
    Lidya Seyfullina
    litterature
    Opis:
    The article is an attempt of comparative analysis of two works, based on the Flaubert’smasterpiece, and which belong to the two different circles of culture: Polish and Russian-Soviet. Firstof this literary productions - is Eliza Orzeshkova’s Cham (1887), where life of fisherman’s wife - Franca is described, and the second - Lidya Seyfullina’s Viryneya (1924). These works, although written in different epochs, countries, and political realities, are taking up the dialogue with Flaubert’s novel. Some references are visible in such literary tricks as e.g: technique of the leading heroine’s presentation, her external image, (compared with her character) or in the vision of local community, which is establishing authority over the heroin’s way of living. Through the heroine’s character authors are showing a two different variants of socio-psychological phenomenon, so called: „bovarisme”. In the Orzheshkova’s novel there is a first variant of „bovarisme” - „conservative bovarisme” (alias „bovarisme of pauperization”). The point of this variant is that the pauperized persons are compensating their poor situation by the way of glorification his (her) social roots and believing in temporary character of social degradation. The second more optimistic variant, which has been shown in Seyfullina’s work, is connected with cutting out from somebody’s roots to reach out a better social and economical situation. These two selected works are underlying a difference between thesetwo attitudes and at the same time - they are showing a similarity in method of presentation theliterary images of the heroine. They are also confirming universal character of „bovarisme”, which in this aspect is occuring in the literature regarded to such social leitmotives as „vertical mobility” and methods of social advancement of stated social groups and individuals.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 349-366
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wkład Elizy Orzeszkowej w propagowanie kwestii kobiecej oraz kształtowanie dążeń edukacyjnych młodych Polek w II połowie XIX wieku
    Autorzy:
    Kalinowska-Witek, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/606865.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa, women’s issue, girls’ education, women’s gainful employment
    Eliza Orzeszkowa, kwestia kobieca, kształcenie dziewcząt, praca zarobkowa kobiet
    Opis:
    In the second half of the 19th century, in the Polish lands, the women’s issue became an important social issue. It affected women of average social strata. This included issue of girls’ education, preparing them for gainful employment and the jobs that are suitable for women in places where they would not represent competition for men. These issues were also raised by Eliza Orzeszkowa, a well-known writer and journalist. She advocated a thorough education of women in the direction corresponding to their abilities and interests. She demanded reform of the education of girls in the family, and especially taking care of their harmonious physical, mental and moral development. She drew attention to errors committed by parents and pointed out ways to fix them. Presenting in her novels and stories the fate of women who have been forced by the conditions of life to take up gainful employment and did not have the required preparation for it, emphasized the need to ensure that every girl would get professional training in the direction chosen by her. In journalistic texts, she indicated the purpose and methods of proper upbringing and education of female youth. Contribution of Eliza Orzeszkowa to the promotion of women’s issue and shaping the educational aspirations of young Polish women in the second half of the nineteenth century is thus difficult to overestimate and therefore has become the subject of this discussion.
    W II połowie XIX wieku na ziemiach polskich kwestia kobieca stała się ważnym tematem społecznym. Dotyczyła kobiet ze średnich warstw społecznych. Obejmowała zagadnienia kształcenia dziewcząt, przygotowania ich do działalności zarobkowej oraz znalezienia takich miejsc pracy, które będą odpowiednie dla kobiet i nie będą stanowiły konkurencji dla mężczyzn. Kwestie te poruszała również Eliza Orzeszkowa, znana pisarka i publicystka. Opowiadała się za gruntownym wykształceniem kobiet w kierunku odpowiadającym ich zdolnościom i zainteresowaniom. Domagała się reformy wychowania dziewcząt w rodzinie, a zwłaszcza zadbania o ich harmonijny rozwój fizyczny, umysłowy i moralny. Zwracała uwagę na popełniane przez rodziców błędy i wskazywała sposoby ich naprawienia. Przedstawiając w swoich powieściach i opowiadaniach losy kobiet, które zostały zmuszone przez warunki życiowe do podjęcia działalności zarobkowej, a nie posiadały do niej wymaganego przygotowania, podkreślała potrzebę zapewnienia każdej dziewczynie fachowego wykształcenia w wybranym przez nią kierunku. W tekstach publicystycznych wskazała cel oraz sposoby właściwego wychowania i kształcenia młodzieży żeńskiej. Wkład Elizy Orzeszkowej w propagowanie kwestii kobiecej oraz kształtowanie dążeń edukacyjnych młodych Polek w II połowie XIX wieku jest nie do przecenienia i dlatego stał się przedmiotem niniejszych rozważań.
    Źródło:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2016, 35, 4
    0137-6136
    Pojawia się w:
    Lubelski Rocznik Pedagogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Granice (w) domu. Rekalibracje przestrzeni w Bene nati Elizy Orzeszkowej
    Autorzy:
    Elżbieta, Koziołkiewicz,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/897182.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    Bene nati
    przestrzeń
    granica
    prywatne/publiczne
    Opis:
    The article discusses domestic space, its internal divisions and relations to the external world in Orzeszkowa’s novel Bene nati. In the analysis of the house and its surroundings Susan Gal’s concept of constant private/public recalibrations of space is employed. The interpretation of the text is complemented with references to the writer’s ideas on feminine mobility and home expressed in her journalism on the woman question and earlier fictional work – Nad Niemnem (On the Niemen). In Orzeszkowa’s understanding, the border is a multifaceted phenomenon that may represent privacy and safety as well as limitation and entrapment, and needs to be carefully explored in terms of social and gender hierarchies.
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(4 (451)); 143-153
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warszawa – Nowy Jork. O Dwóch biegunach Elizy Orzeszkowej i Wieku niewinności Edith Wharton
    Warsaw-new york. Eliza Orzeszkowa’s dwa bieguny and Edith Wharton’s the age of innocence
    Autorzy:
    Magnone, Lena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969865.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Dwa bieguny
    Wiek niewinności
    Eliza Orzeszkowa
    Edith Wharton
    Opis:
    The article proposes a comparative reading of two feminine novels: Dwa bieguny by Eliza Orzeszkowa, written in 1893, and The Age of Innocence by Edith Wharton from 1920. In both novels one can see not only the surprising similarities at the level of plot, but also a strong presence of the author. Article points to the convergence in the biographies of the two novelists, and compares the situation of women writers in Poland and America at the turn of the nineteenth century.
    Źródło:
    Wielogłos; 2011, 2, 10; 77-103
    2084-395X
    Pojawia się w:
    Wielogłos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekofeministyczna wizja natury w trylogii wiejskiej Elizy Orzeszkowej
    Ecofeminist view of nature in rural trilogy by Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Piechota, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1400601.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    ecocriticism
    ecofeminism
    nature
    ekokrytyka
    ekofeminizm
    natura
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony analizie i interpretacji wizerunku natury w powieściach Orzeszkowej. Autor analizuje trzy powieści: Niziny, Dziurdziowie, Cham, odnosząc się do artykułów dotyczących ekofeminizmu oraz ekokrytyki. Orzeszkowa jako narrator kobiecy przedstawia naturę jako kobietę. Natura ma olbrzymi wpływ na życie ludzkie. Organizuje codzienną rutynową egzystencję (np. w Dziurdziach i Chamie). Ludzie, którzy mieszkają na wsi i są połączeni z naturalnym cyklem wegetatywnym, są nazwani ludźmi natury; w Nizinach Pietrusia żyje w harmonii z naturą, podobnie jak Paweł w Chamie, który woli przebywać w towarzystwie natury niż ludzi. Protagoniści Orzeszkowej są mądrzy oraz wrażliwi. Znają cel swojej egzystencji oraz miejsce w ekosystemie. W powieściach Orzeszkowej natura jest antropomorfizowana: czuje oraz cierpi podobnie jak ludzie. Warto podkreślić, że natura reaguje na niemoralne zachowania ludzi wobec natury oraz człowieka (w Dzirudziach oraz w Chamie).
    This article is devoted to analyzing and interpreting the image of nature in Orzeszkowa’s novels. The author analyses 3 novels: Niziny, Dziurdziowie, Cham and refers to ecofeminism and ecocriticism articles. Orzeszkowa as a female narrator presents nature as a woman. Nature has huge influence on human’s life. It organizes daily routine. People, who live in the country and are connected with natural cycle of vegetative growth, are called ‘nature people’. They are wise, sensitive. They know the purpose of their existence and their place in ecosystem. The nature is anthropomorphised: it feels and suffers like humans. It is worth mentioning that nature reacts when people’s behaviour is immoral.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 187-197
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    2010 - rok Marii Konopnickiej i Elizy Orzeszkowej
    2010 YEAR OF MARIA KONOPNICKA AND ELIZA ORZESZKOWA
    Autorzy:
    Półturzycki, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/417448.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
    Tematy:
    CENTENNIAL ANNIVERSARY
    ELIZA ORZESZKOWA
    FAMUS POLISH NOVELISTS
    MARIA KONOPNICKA
    Opis:
    In the paper 2010 as year of the centennial anniversary of death of two famous Polish novelists is presented. The author analyses their lives, writings and friendship because the two novelists new each other very well. However the author focuses on educational issues of their lives and works. He analyses their ways of educational career as well as their educational activity in the area of literature. He also points to their views and social activity in time of the 19th century when Poland was still divided into three parts and governed by three foreign empires. He underlines that their writings and social activity were crucial for Polish cultural identity shaping and sustaining.
    Źródło:
    Rocznik Andragogiczny; 2010, R. 2010
    1429-186X
    2391-7571
    Pojawia się w:
    Rocznik Andragogiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elżbieta Oraczowa / Elizaweta Oracz. Eugenia Żmijewska in Relation to Eliza Orzeszkowa
    Elżbieta Oraczowa / Elizaweta Oracz. Eugenia Żmijewska wobec Elizy Orzeszkowej
    Autorzy:
    Budrewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366648.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    Eugenia Żmijewska
    novel
    biography
    character
    powieść
    biografia
    postać
    Opis:
    Eugenia Żmijewska (1865–1923) wrote the short story Dwa spotkania [Two Meetings], from an idea which was provided to her by Eliza Orzeszkowa. The article presents the relations between the writers: 1) on the biographical level (correspondence, critical and literary articles and memoirs); 2) at the textual level (analysis of Two Meetings and Żmijewska’s novel Jutro [Tomorrow], whose protagonist is Orzeszkowa). The analysis of the first editions and reprints of Żmijewska’s works shows frequent rewriting. This makes us doubt the theory of the faithful fulfilment of Orzeszkowa’s testament as a writer. A comparison between Żmijewska’s journalism and her novels proves that through the literary creation of the character of Orzeszkowa she presented her own views.
    Eugenia Żmijewska (1865–1923) napisała opowiadanie Dwa spotkania, do którego pomysł dała jej Eliza Orzeszkowa. Artykuł przedstawia relacje obu pisarek:1) w płaszczyźnie biograficznej (korespondencja, artykuły krytycznoliterackie i wspomnieniowe); 2) w płaszczyźnie tekstowej (analiza Dwóch spotkań i powieści Żmijewskiej Jutro, której bohaterką jest Orzeszkowa). Analiza pierwodruków i przedruków utworów Żmijewskiej wykazuje częste przeredagowania. Każe to wątpić w tezę o wiernym wypełnieniu pisarskiego testamentu Orzeszkowej. Porównanie publicystyki Żmijewskiej z jej powieściami dowodzi, że przez kreację literacką postaci Orzeszkowej prezentowała własne poglądy.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 2; 109-124
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Orzeszkowej dialogi z tradycją: europejska literatura dawna
    Orzeszkowa’s dialogues with tradition: old European literature
    Autorzy:
    Sikora, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401149.pdf
    Data publikacji:
    2019-01-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    epistolography
    reception
    old European literature
    epistolografia
    recepcja
    dawna literatura europejska
    Opis:
    Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo wyróżniających się arcydzieł literackich czy filozoficznych. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane w połowie pierwszego millenium. Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała Wyznania Augustyna z Hippony, a także słynne Listy Abelarda i Heloizy scholastycznego filozofa. Studiowała Kwiatki Franciszka z Asyżu i Tomasza à Kempis O naśladowaniu Chrystusa. Jej dydaktyczne zajęcia ujawniają, że pragnęła wzbogacić edukacyjny program o Eddę poetycką czy Pieśń o Nibelungach. Autorka Nad Niemnem wysoko ceniła Boską komedię Dantego Alighieri. Orzeszkowa pamiętała biografię i prace Torquata Tassa. Co więcej, przekładała na język polski Historię literatury angielskiej Hipolita Taine’a, dlatego też nie może dziwić obecność Williama Shakespeare’a w jej epistolografii. Powszechnie znane „być albo nie być” czy „źle dzieje się w państwie duńskim” zjawiają się w jej tekstach. Interesowała się także literaturą francuską i przyswoiła między innymi komedie Molièra, Gargantuę i Pantagruela Françoisa Rabelais’ego czy Bajki Jeana de la Fontaine’a. Artykuł wydaje się ważnym przyczynkiem do naszej wiedzy o lekturach Orzeszkowej oraz jej erudycji.
    The synthetic study brings effects of thorough analysis of Eliza Orzeszkowa’s letters (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes) containing information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many outstanding literary or philosophical masterpieces. Her correspondences become a durable proof of reading passion. Orzeszkowa had in her hands texts written in the middle of the first millenium. Her own words document she knew Augustine’s of Hippo Coneffesiones and scholastic philosopher’s fameous Letters of Abelardto Heloise. She studied Francis’ of Assisi Fioretti and Thomas à Kempis’s The imitation of Christ. Her didactic activities reveal she wanted to enrich the educational programme with Poetic Edda or The Nibelungenlied (The song of Nibelungs). La Divina Commedia by Dante Alighieri was highly valued by the authoress of On The Niemen. Orzeszkowa remembered biography and works of Torquato Tasso. What is more, she even translated into Polish Hyppolyte Taine’s Histoire de la littérature anglaise (History of English literature), therefore the presence of William Shakespeare in her epistolography cannot be surprising. Commonly known “to be or not to be” or “something is rotten in the state of Denmark” may be found in some of her texts. She was also interested in French literature and acquainted with i.a. Molière’s plays and François Rabelais’ Gargantua and Pantagruelor Fables by Jean de La Fontaine. The article seems to be an important contribution to our knowledge on Orzeszkowa readings and her erudition.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2018, 4; 67-86
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    FEMINIZM SZUKA KORZENI – PRZYCZYNEK DO POSZUKIWAŃ I PRZEMIAN W HISTORYCZNEJ NARRACJI POLSKIEGO RUCHU FEMINISTYCZNEGO
    FEMINISM IS LOOKING FOR ROOTS - A REASON FOR SEARCHING AND FINDING CHANGES IN HISTORICAL NARRATION OF POLISH FEMINISTIC MOVEMENT
    Autorzy:
    Tomczak, Sandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540538.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    HISTORIA KOBIET
    FEMINIZM
    HISTORIOGRAFIA FEMINISTYCZNA
    PAULINA KUCZALSKA-REINSCHMIT
    ELIZA ORZESZKOWA
    PANTEON FEMINISTYCZNY
    Opis:
    The aim of the article is to present two elements supplementing each other: searching for its own roots by Polish feminist movement and its changes over the twentieth century. There are four phases specified: up to 1911, to 1939, to 1989, and after 1989, which to a great extent cover crucial events both for the country and the movement. Each phase exhibits characteristics unique for itself, resulting from changing sociopolitical conditions as well as from the generational exchange. It seems that each feminist generation had a bit different expectations regarding characters in their pantheon, and their choice was usually dictated by the current efforts of the movement. The article also concerns remarkably interesting issue which is the Americanisation of the main present Polish feminist movement, projecting also into its historical awareness.
    Źródło:
    Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; 2016, VIII; 403-416
    2080-4547
    Pojawia się w:
    Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edmund Jankowski jako badacz i edytor dzieł Elizy Orzeszkowej
    Edmund Jankowski as a Researcher and the Editor of Eliza Orzeszkowa’s Works
    Autorzy:
    Fita, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953784.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Edmund Jankowski
    Eliza Orzeszkowa
    edytorstwo
    historia nauki o literaturze
    editing
    history of study of literature
    Opis:
    Edmund Jankowski (1912-1991) devoted all his life to studies of Eliza Orzeszkowa's life and work. He took care of the writer's archive, he worked out a nine-volume edition of her letters as well as other writings providing it with broad and detailed commentaries. He made available unknown, preserved in manuscripts, texts by the author, or their fragments. He is the author of a comprehensive, based on sources, biography of Eliza Orzeszkowa, which was edited several times.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 1; 197-209
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W gorsecie czy w surducie? Strój w dziewiętnastowiecznym dyskursie emancypacyjnym
    Corset or Frock Coat? Attire in the 19th-century Emancipation Discourse
    Autorzy:
    Stachura-Lupa, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37231263.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    George Sand
    strój
    emancypacja kobiet
    Entuzjastki
    Eliza Orzeszkowa
    attire
    emancipation of women
    Entuzjastki (Female Enthusiasts)
    Opis:
    Artykuł ukazuje związek między strojem kobiecym a procesami modernizacyjnymi zachodzącymi w Europie w XIX wieku. Autorka koncentruje się na dyskursie emancypacyjnym i kobietach, które tak jak francuska pisarka George Sand i grono jej polskich naśladowczyń zrywały z tradycyjnym wizerunkiem kobiety i zakładały męskie stroje. W Polsce z interpretacją stylu życia Sand, noszącej męską garderobę, nie radzili sobie jej pierwsi biografowie, piszący o autorce Indiany w związku z Fryderykiem Chopinem. Kobieta w surducie, z cygarem lub fajką w ręku w ocenie przeciwników emancypacji była awanturnicą, szukającą poklasku. Kompromitowała nie tylko siebie, ale i ideę emancypacyjną. Do oskarżeń o szukanie atencji i taniej sensacji dochodziły zarzuty o podłożu seksualno-erotycznym: o bezwstydności, rozwiązłości, zgniliźnie moralnej. Eliza Orzeszkowa znała i ceniła twórczość Sand. Sama unikała mówienia o swoim życiu prywatnym. W Kilku słowach o kobietach (1870), rozprawie fundamentalnej dla dalszego rozwoju ruchu emancypacyjnego w Polsce, krytyce poddała awanturnice, sawantki i kobiety lwice, które ideę równouprawnienia sprowadzają do zachowań naruszających społeczne normy. W swoim programie emancypacyjnym opowiedziała się za poszanowaniem rodziny, małżeństwa i norm moralno-obyczajowych.
    The paper illustrates the relationship between women’s clothing and the processes of modernization in the 19th century Europe. The author focuses on the discourse of emancipation and women who, like the French writer George Sand and a group of her Polish followers, broke away from the traditional image of women and adopted masculine clothing. In Poland, the interpretation of Sand’s lifestyle, characterized by her preference for masculine clothing, posed a challenge to her first biographers, who associated the author of Indiana with Frederic Chopin. A woman in a frock coat with a cigar or pipe in her hand was seen by opponents of emancipation as a troublemaker seeking applause. She discredited not only herself, but also the idea of emancipation. Accusations of seeking attention and cheap sensation were accompanied by charges of a sexual-erotic nature: shamelessness, licentiousness, and moral decay. Eliza Orzeszkowa knew and appreciated Sand’s work. She herself avoided talking about her private life. In Kilka słów o kobietach (1870, A Few Words On Women), the essay which was fundamental to the further development of the emancipation movement in Poland. She criticized the troublemakers, bluestocking and lioness women, who reduced the idea of equality to behaviour that violated social norms. In her emancipation program, she advocated respect for the family and marriage, and moral and ethical standards.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 89-106
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Karaimi w powieści Meir Ezofowicz Elizy Orzeszkowej
    Karaims in the novel Meir Ezofowicz of Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Pełczyński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440278.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik
    Tematy:
    Antropologia literatury
    Eliza Orzeszkowa
    Meir Ezofowicz
    Karaimi w literaturze
    Anthropology of literature
    Karaims depicted in literature
    Opis:
    Meir Ezofowicz, Eliza Orzeszkowa’s well-known novel published in 1878, features two Karaim characters: Abel and Gołda. The novel itself, however, primarily concerns the Rabbanite Jews. The author of the present article analyses the way in which the Karaims are depicted in the novel via the methods of literature anthropology. Here, the author addresses the question of Eliza Orzeszkowa’s motives for introducing Abel and Gołda into the book – and the way she achieved this. The article demonstrates how the image of the Karaims created by the novelist contains a number of errors and inaccuracies. Although her aim was merely to juxtapose the Karaims with the Jews, bearing in mind the popularity and classic status of the novel, it is valid to say that Meir Ezofowicz may have help shape stereotypes of the Karaims.
    W znanej powieści Elizy Orzeszkowej pt. Meir Ezofowicz (1878) występuje dwoje Karaimów: Abel i Gołda. Książka jednak dotyczy tematyki żydowskiej. Autor artykułu, posiłkując się inspiracjami ze strony antropologii literatury, próbuje poddać analizie wizerunek Karaimów w tej powieści. Zastanawia się, w jaki sposób i w jakim celu Orzeszkowa wprowadziła do swej powieści postacie Karaimów. Okazuje się, że pisząc o nich popełniła pewne błędy. Ale jej celem było uczynienie z Karaimów przeciwieństwa w stosunku do Żydów, którzy są głównym przedmiotem jej zainteresowania. Ze względu na popularność i rangę Meira Ezofowicza, powieść ta może wpływać na stereotyp Karaimów.
    Źródło:
    Almanach Karaimski; 2017, 6; 163-170
    2300-8164
    Pojawia się w:
    Almanach Karaimski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Naprzód przyszedł Mikołaj Rej”. O literaturze niepodległej Polski w epistolograficznej refleksji Elizy Orzeszkowej
    “Mikołaj Rej has come first”. On literature of independent Poland in epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Sikora, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1364853.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    epistolografia
    recepcja
    literatura polska (do roku 1795)
    epistolography
    reception
    Polish literature (up to 1795)
    Opis:
    Syntetyczne studium przynosi rezultaty wnikliwej analizy listów Elizy Orzeszkowej (zebranych i opublikowanych przez Edwarda Jankowskiego w dziewięciu tomach), zawierających dane o lekturowych jej doświadczeniach. Jak się okazuje, czytała wiele i oczywiście znała sporo staropolskich i oświeceniowych arcydzieł literackich. Jej korespondencja stanowi trwały dowód czytelniczej pasji. Orzeszkowa miała w rękach teksty spisane przez Biernata z Lublina. Wypowiedziane przez nią słowa dokumentują, że znała osiągnięcia Mikołaja Reja i wysoko cenione wiersze Jana Kochanowskiego, często cytowane i parafrazowane w rozmaitych wypowiedziach Orzeszkowej. Studiowała teksty Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Piotra Skargi. Jej szacunek wobec ideałów humanistycznych (tolerancja, równość, wolność) ujawnia się w zapiskach o książkach Łukasza Górnickiego – historiograficznej i tłumaczeniu głośnego włoskiego Il Cortegiano (Baltazara Castiglionego). Orzeszkowa znacznie mniej interesowała się twórczością siedemnastowieczną, odnotowała Torkwata Tassa Jerozolimę wyzwoloną w przekładzie Piotra Kochanowskiego oraz pisma Sebastiana Klonowicza, Szymona Szymonowicza, Józefa Bartłomieja Zimorowica, Krzysztofa Opalińskiego. Czasy późnego baroku i oświecenia w listach Orzeszkowej reprezentują teksty Elżbiety Drużbackiej. Wiele tu wzmianek można znaleźć o arcydziełach Ignacego Krasickiego czy pracach Juliana Ursyna Niemcewicza bądź Tomasza Kajetana Węgierskiego. Autorka Nad Niemnem ceniła Hugona Kołłątaja za jego zaangażowanie w przedsięwzięciach Komisji Edukacyjnej. Szkic przedstawia również wielkości frekwencyjne wzmianek i aluzji o literaturze powstałej w okresie niepodległej Polski przed rozbiorami w epistolograficznych refleksjach Elizy Orzeszkowej. To ważny przyczynek Ireneusza Sikory do naszej wiedzy o oczytaniu i erudycji pisarki, analiza może być kolejną próbą szczegółowych badań skoncentrowanych nad recepcją literatury polskiej.
    The synthetic study brings effects of Eliza Orzeszkowa’s letters thorough analysis (gathered and published by Edward Jankowski in nine volumes), which contained information on her reading experiences. As it appears, she read a lot and of course she was familiar with many old Polish and Enlightenment literary masterpieces. Her correspondences have become a durable proof of her reading passion. Orzeszkowa held in her hands texts written by Biernat of Lublin. Her own words document that she knew the achievements of Mikołaj Rej and highly appreciated rhymes by Jan Kochanowski, which were often cited and paraphrased in various Orzeszkowa’s statements. She also studied texts by Andrzej Frycz Modrzewski and Piotr Skarga. Her respect for humanistic ideas (tolerance, equality, freedom) is revealed thanks to the notes on Łukasz Górnicki’s books – a historiographic one, and a translation of the famous Italian Il Cortegiano (Baldassare Castiglione). Orzeszkowa was much less interested in the 17th century output, she only noted Torquato Tasso’s Jerusalem delivered in the translation prepared by Piotr Kochanowski and the writings by Sebastian Klonowicz, Szymon Szymonowicz, Józef Bartłomiej Zimorowic, Krzysztof Opaliński. The times of late Baroque and Enlightenment are represented by Elżbieta Drużbacka’s texts in Orzeszkowa’s letters. Many references may be found on masterpieces by Ignacy Krasicki or works by Julian Ursyn Niemcewicz and Tomasz Kajetan Węgierski. The authoress of Nad Niemnem [On the Niemen River] esteemed Hugo Kołłątaj for his contribution in Educational Committee [Komisja Edukacyjna]. The sketch presents also the frequency values of numerous mentions and allusions in the epistolographic reflections by Eliza Orzeszkowa that refer to those pieces of literature which were created during the independent Poland period before partitions. It seems to be another important contribution by Ireneusz Sikora to our knowledge of the writer’s erudition. The analysis may be considered another attempt of detailed research concentrated on Polish literature reception.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2019, 5; 241-273
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O „młodości przemienionej w rozpacz”. „Metamorfozy” Józefa Ignacego Kraszewskiego oraz „Zygmunt Ławicz i jego koledzy” Elizy Orzeszkowej
    On “youth turned into despair”. “Metamorphoses” by Józef Ignacy Kraszewski and “Zygmunt Ławicz and His Friends” by Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Owczarz, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012470.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    metamorfoza
    młodość
    powieść o pokoleniu
    Józef Ignacy Kraszewski
    Eliza Orzeszkowa
    metamorphosis
    youth
    a novel about a generation
    Opis:
    Metamorfozy (Metamorphoses) by Józef Ignacy Kraszewski and Zygmunt Ławicz i jego koledzy (Zygmunt Ławicz and His Friends) by Eliza Orzeszkowa are treated here as two original works bearing the imprint of two separate creative personalities, although they are based on a similar creative idea and despite the fact that the structure of Orzeszkowa’s novel recalls Kraszewski’s artistic solutions. Both works are similar in content. Using similar metaphors, they attempt to portray metamorphoses in a group of young friends, which are to symbolize more than the passage of time and effects of biological and social laws − both are to express the experience of political bondage. They differ, however, in artistic solutions, which make Metamorphoses, a work based on a myth, a comforting story about the order of human existence; whereas in case of Orzeszkowa’s work they allow us to define it as a novel about dying out, a pessimistic diagnosis of social and political conditions.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2013, 3(6) cz.2; 191-208
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish and Czech “literary reciprocity” in the second half of the 19th century: Eliza Orzeszkowa’s reception by the Czechs and Karolina Světlá’s reception by the Poles
    Polsko-czeska „literacka wzajemność” w drugiej połowie XIX wieku. Czeska recepcja Elizy Orzeszkowej oraz polska recepcja Karoliny Světlej
    Autorzy:
    Fournier Kiss, Corinne
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635596.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish and Czech literature
    literary reciprocity
    women’s writing
    Eliza Orzeszkowa
    Karolina Světla
    reception
    nation
    education
    female emancipation
    Opis:
    The aim of the article is to describe the extraordinarily animated and extensive relationships between Polish and Czech literature in the second half of the 19th century. Literary correspondence is extremely clearly revealed with regard to the Czech writer Karolina Světla and her reception in Poland and the Polish writer ElizaOrzeszkowa together with her reception in Czech. The article attempts to indicate the reasons for their popularity in these neighbouring countries in the last decades of the 19th century. Thus the subsequent reflection explores a shared viewpoint of both writers concerning national questions, combined with the necessity of women’s liberation, including their accessibility to education. By exploring the critical  possibilities  of  literature,  Světla  and  Orzeszkowa  were  exposing  the  imperfections  of their own nations regarding patriotism and emancipation. At the same time, it is worth stressing that both writers regarded their neighbouring nation as a model.
    The aim of the article is to describe the extraordinarily animated and extensive relationships between Polish and Czech literature in the second half of the 19th century. Literary correspondence is extremely clearly revealed with regard to the Czech writer Karolina Světla and her reception in Poland and the Polish writer ElizaOrzeszkowa together with her reception in Czech. The article attempts to indicate the reasons for their popularity in these neighbouring countries in the last decades of the 19th century. Thus the subsequent reflection explores a shared viewpoint of both writers concerning national questions, combined with the necessity of women’s liberation, including their accessibility to education. By exploring the critical  possibilities  of  literature,  Světla  and  Orzeszkowa  were  exposing  the  imperfections  of their own nations regarding patriotism and emancipation. At the same time, it is worth stressing that both writers regarded their neighbouring nation as a model. 
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 2
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wspomnienie młodości. O znaczeniu przysłowia „Przypomniała baba dziewic wieczór” w utworach Elizy Orzeszkowej
    The memory of the youth. On the meanings of the proverb ‘the old woman recalled the evening of the virgins’ in Eliza Orzeszkowa’s works
    Autorzy:
    Kaczor, Monika
    Narolska, Aneta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1400603.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Orzeszkowa
    proverb
    linguistic picture of the world
    evaluation
    the youth
    the old age
    Eliza Orzeszkowa
    przysłowie
    językowy obraz świata
    wartościowanie
    młodość
    starość
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest językowo-historycznoliteracka analiza przysłowia „Przypomniała sobie baba dziewic wieczór”, zawartego w utworach Elizy Orzeszkowej. Część pierwsza pracy poświęcona jest językowej analizie przysłowia. Analiza potwierdza, iż służy ono wyrażaniu emocji związanych z upływem życia. Leksyka i frazeologia związana z młodością, przemijaniem i starością staje się wykładnikiem ogólnej prawdy o istocie ludzkiej egzystencji, samo zaś przysłowie traktować należy jako wyraz doświadczenia przemijania, odbijającego odwieczną i nieskończoną ludzką tęsknotę za szczęściem. W części drugiej pracy analizie poddane zostały funkcje przysłowia w wybranych utworach Elizy Orzeszkowej: Nizinach, Nad Niemnem i Pannie Róży. Na ich podstawie można wnioskować o dokonującym się w twórczości pisarki procesie uniwersalizacji wyrażenia. Czerpiąc przysłowie z białoruskiego folkloru, autorka z biegiem czasu odrywa je od pierwotnego kontekstu, nadając uogólnione znaczenie.
    The subject of the article is a linguistic and literary historical analysis of the proverb ‘The old woman recalled the evening of the virgins’ included in Eliza Orzeszkowa’s writings. The first part of the work is devoted to linguistic analysis of the abovementioned proverb. The analysis confirms that its main goal is an expression of emotions associated with awareness of passing of life. Lexis and phraseology connected with youth, passing away of the time and the old age become the exponent of general truth on the essence of human existence, and the proverb itself should be treated as the expression of passing away experience that reflects eternal and infinite human longing for happiness. In the second part of the paper the analysis undertakes features and functions of the proverb in Eliza Orzeszkowa’s selected works: Lowlands [Niziny], By the Niemen [Nad Niemnem] and Mary Rose [Panna Róża]. On their basis one may infer the process of universalisation of the studied proverb within the works of the authoress. The writer draws the proverb from Belarusian folk, and as the time went by, separated its meaning from the original context, giving the saying universal meaning.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 173-185
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje między opisowością a ilustrowaniem edycji jako problem redakcyjny
    Relations Between Description and Illustration as an Editorial Problem
    Autorzy:
    Hojdis, Bogdan
    Krzak-Weiss, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1338212.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-13
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    literary description
    illustration
    editing literature
    literary editions
    Stanisław Lem
    Eliza Orzeszkowa
    Adam Mickiewicz
    ilustrowanie
    redagowanie literatury
    edycje literackie
    Opis:
    Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie: czy istnieje ściślejszy związek między opisowością tekstu literackiego a jego ilustrowaniem, przy czym zostaje ono zadane z perspektywy redaktora, któremu w udziale przypadło wydanie utworu literackiego i w związku z tym musi podjąć decyzję o wyposażeniu go w warstwę plastyczną lub o zaniechaniu takiego działania. Przywołując przykłady ilustrowanych wydań utworów między innymi Stanisława Lema, Elizy Orzeszkowej czy Adama Mickiewicza, autorzy pokazują, że za decyzją o ilustrowaniu (lub nie) stało wiele różnych czynników od estetycznych, przez wręcz patriotyczne, dydaktyczne, aż po technologiczne i ekonomiczne.
    This article attempts to answer the following question: is there a connection between description and illustration in a literary text? We ask this question from the perspective of the editor who has to publish a literary work and therefore must decide whether to include illustrations or not. We refer to the illustrated editions of works by, among others, Stanisław Lem, Eliza Orzeszkowa and Adam Mickiewicz and demonstrate that the decision to illustrate (or not) was motivated by many different factors – aesthetic, patriotic, didactic, technological and economical.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2020, 20; 18-33
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja „przecywilizowania” w twórczości Elizy Orzeszkowej
    The Conception of „Over-Civilizing” in Works by Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Kreft, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953781.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    cywilizacja
    kultura 2. połowy XIX wieku
    civilization
    culture of the second half of the 19th century
    Opis:
    Eliza Orzeszkowa's views on civilization, its essence and tasks evolved in her lifetime: from the attitude full of approval, faith in the intellectual and moral progress of mankind, to the attitude of skepticism and disappointment with civilization that does not bear the expected fruit. From the beginning of the 1880's the author of Pierwotni (The Primary) in her works ever more often outlines the picture of two types of civilization and their representatives: the true civilization (postulated, spiritual, being a kind of process) and the false one (material, being a kind of ceiling, a kind of the achieved status). Growing criticism and distrust in a wrongly understood and realized civilization make her notice more and more symptoms of its disproportionate development, exaggeration, overgrowth, that is its „over-civilizing”, as well as „over-aestheticizing” and „over-refining”. For Orzeszkowa civilization is rather an ability to distinguish good from evil and to increase good; it is spiritual culture and involvement in citizens' activities. The author of Melancholicy (The Melancholics) defends the right to a wise sadness over the invasion of pessimism, the right to suffering – against the hedonism and attitudinizing of decadents, she defends aesthetics from over-refining, dogmas – from lack of dogmas, the right to deficiency – from excesses, and civilization – from over-civilizing. The writer's protest against degeneracy of the modern world reached its summit in the sketch Na wspaniałej Wilhelmsstrasse (On the Glorious Wilhelmsstrasse) (1907), in which transformations of the West's culture and civilization she interpreted from the apocalyptic point of view and in a catastrophic mood. The mechanized and materialistic relations between people may be only cured, according to Orzeszkowa, by love and sacrifice – the true „worlds of civilization”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 1; 125-148
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Moving out of the dolls house: Henrik Ibsen, Kate Chopin and Eliza Orzeszkowa
    Wyprowadzka z domu lalek. Henrik Ibsen, Kate Chopin, Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Sokalska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087765.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    19th century fiction and drama
    women's emancipation
    growth of self‑awareness
    the doll's house metaphor
    Henrik Ibsen (1828–1906)
    Eliza Orzeszkowa (1841–1910)
    Kate Chopin (1850-1904)
    Henrik Ibsen
    Eliza Orzeszkowa
    Kate Chopin
    emancypacja
    postać kobiety w literaturze XIX wieku
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    This is a comparative study of three literary works of the 19th century, Eliza Orzeszkowa's novel Marta, Kate Chopin's novel The Awakening, and Henrik Ibsen's drama Nora. The common analytical frame is the metaphor of the doll's house, which seems to provide an apt description (diagnosis) of the condition of each heroine, the space they inhabit, and their attitude to the economy of their everyday lives and their husbands. It also defines the situation in which each of them decides, or is compelled by circumstances, to move out of their sheltered place. In each of the three fictional cases the attention is focused on the growing self‑awareness of women, who would not have gained a mature knowledge of the world and of themselves if they had not been forced to abandon their doll's house existence.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 4; 397-415
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O Mariach i Martach tego świata. Kobieta oczami Orzeszkowej na podstawie powieści Maria
    About the Marias and Martas of This World. Women Through the Eyes of Orzeszkowa, Based on the Novel Maria
    Autorzy:
    Miera, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233998.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-29
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    Orzeszkowa Eliza
    19th century
    women’s rights
    emancipation
    Maria
    Marta
    Opis:
    The subject of the article is an analysis of Eliza Orzeszkowa’s views on the situation of women in the second half of the 19th century and the social roles assigned to them. The epistolary novel Maria, which was juxtaposed with the dissertation A few words about women, was the main focus of the analysis. In the introduction to the novel, Orzeszkowa referred to Maria as Marta’s sister, whom she follows. In this way she referred to her most famous emancipation novel. Maria, considered by researchers to be one of the writer’s least successful works, gives the impression of being far from any emancipatory assumptions. However, behind the lofty aspiration of an individual to devote themselves to the idea, there are real problems that many women of that era, including Orzeszkowa herself, had to deal with.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2022, Special Issue, 17; 119-129
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The International Potential of the Polish Nineteenth-Century Novel – a Review of Grażyna Borkowska and Lidia Wiśniewska’s (eds.) Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context
    Międzynarodowy potencjał polskiej powieści dziewiętnastowiecznej – recenzja monografii zbiorowej pt. Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context, pod redakcją Grażyny Borkowskiej i Lidii Wiśniewskiej
    Autorzy:
    Rokosz, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029664.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Henryk Sienkiewicz
    Eliza Orzeszkowa
    nineteenth-century Polish novel
    reception
    Polish literature in translation
    polska powieść dziewiętnastowieczna
    recepcja
    literatura polska w tłumaczeniu
    Opis:
    The article is a review of Another Canon: The Polish Nineteenth-Century Novel in World Context, edited by Grażyna Borkowska and Lidia Wiśniewska, published in 2020 by Lit Verlag, Switzerland within the Polonistik im Kontext series. The first part of the monograph includes articles that provide a reinterpretation of selected novels (including Krasicki’s The Adventures of Mr. Nickolas Wisdom, Orzeszkowa’s On the Niemen, and Sienkiewicz’s Without Dogma) in relation to the main currents of world literature. The second part focuses on the reception of selected nineteenth-century Polish novels in Belarus, Bulgaria, Georgia, Russia, France, Spain, the United States, and Great Britain. The publication is aimed at raising the interest of non-Polish recipients in the nineteenth-century novels during a period when twentieth and contemporary Polish literature has already gained relative popularity abroad.
    Artykuł jest recenzją monografii wieloautorskiej wydanej w 2020 r. przez szwajcarskie wydawnictwo LIT w ramach serii Polonistik im Kontext, poświęconej recepcji polskiej powieści dziewiętnastowiecznej za granicą. Autorami artykułów są poloniści związani z zagranicznymi ośrodkami akademickim. Pierwsza część zawiera współczesne analizy wybranych powieści (m.in. Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego, Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej i Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza) prowadzone w kontekście współistniejących nurtów literatury światowej. Artykuły zawarte w części drugiej dotyczą recepcji wybranych powieści w takich krajach, jak Białoruś, Bułgaria, Gruzja, Rosja, Hiszpania, Francja, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone. Celem monografii jest zainteresowanie obcojęzycznych literaturoznawców polską powieścią dziewiętnastowieczną, w czasach, gdy dwudziestowieczna i współczesna literatura polska zyskała już za granicą znaczącą popularność. 
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 642-648
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje autorów z wydawcami w drugiej połowie XIX w. na przykładzie korespondencji z firmą wydawniczą Gebethner & Wolff
    Relations between Authors and Publishers in the Second Half of the 19th Century: Correspondences with the Gebethner & Wolff Publishing Company
    Autorzy:
    Seroka, Katarzyna
    Święćkowska, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472153.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Gebethner & Wolff
    Józef Ignacy Kraszewski
    Eliza Orzeszkowa
    Władysław Reymont
    publishing house
    publishing relations
    correspondence
    copyrights
    professional fees
    wydawnictwo
    relacje wydawnicze
    korespondencja
    prawa autorskie
    honoraria
    Opis:
    The Gebethner & Wolff company established in November 1857 was one of the biggest bookstores and publishing houses in Poland at the turn of 20th century. The company rendered its services to the most prominent writers of its times, among others: Józef Ignacy Kraszewski, Eliza Orzeszkowa and Władysław Reymont. The article aimed at presenting the history of the company from the perspective of its complex relationships with the authors. The issues of author’s creative autonomy, the publisher’s commercial approach to literature and professional fees were discussed. The presented research was based on the analysis of the correspondence between the authors and Gebethner & Wolff publishing house and it covered the period up till 1905.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, 11; 135-154
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Wildness” as a metaphor for self-definition of the colonised subject in the Positivist period in Poland
    Autorzy:
    Kołos, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/628323.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Poland, Prussia, Eastern Europe, Ludwik Powidaj, Cyprian Kamil Norwid, Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa, Henryk Sienkiewicz, literature, positivism, postcolonial theory, orientalisation, otherness, wildness, civilisation
    Opis:
    This article discusses the question of the Polish nation's self-definition in the Positivist period both in belles-lettres and in journalism, which were dependent to a great extent on the colonial discourse. It is argued that crucial metaphors of “wildness,” “savageness” or “backwardness” stem from orientalising labels created by the colonisers. Examination of this issue requires some basic introduction to historical and anthropological ideas which date back to the Age of Enlightenment. The aim of this paper is to shed light – by analysing literature examples such as Ludwik Powidaj, Cyprian Kamil Norwid, Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa and Henryk Sienkiewicz – on the so called “colonial trauma” that has condemned the Polish image to resentful ideology. Furthermore, the paper will provide arguments in favour of subscribing to the postcolonial studies in Central and Eastern Europe.
    Źródło:
    Journal of Education Culture and Society; 2011, 2, 1; 81-95
    2081-1640
    Pojawia się w:
    Journal of Education Culture and Society
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Gloria victis” Elizy Orzeszkowej
    Autorzy:
    Bursztyńska, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080476.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    narracja z perspektywy przyrody
    powstanie styczniowe
    palingeneza
    Gloria victis
    the January Uprising of 1863 in Poland
    palingenesis
    nature’s narrative point of view
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest opowiadanie Elizy Orzeszkowej Gloria victis z 1910 roku. Autorka ukazuje napięcie pomiędzy romantyczną z ducha ideową koncepcją utworu o powstańczym zrywie 1863 roku a modernistycznym obrazowaniem i wrażliwością estetyczną. Zwraca uwagę na konsekwencje narracji prowadzonej z perspektywy leśnej przyrody (wiatru, drzew): symbolizm mitu eleuzyńskiego, techniki impresjonizmu i ekspresjonizmu oraz brutalny naturalizm w opisach śmierci i umierania. Eksponuje zarysowaną przez Orzeszkową dychotomię historii (i niepamięci) i biologii (cyklu natury).
    The subject of the article is the Gloria victis novella by Eliza Orzeszkowa (1910). The author points out tensions between Romanticism idea of uprisings (i.e. the January Uprising of 1863 in Poland), which is the main theme of the novella, and naturalistic style of narration as well as modern ways of artistic expression. She notes many consequences of using nature’s narrative point of view (e.g. wind, trees): reference to the palingenetic myth, impressionist and expressionist techniques, rough naturalism in the death and battle scenes. She also showshow Orzeszkowa emphasises the dichotomy between the history (obliviousness possibility) and biology (cycle of matter).
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2020, 8; 300-313
    2353-4583
    2449-7401
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak objąć poetów nakazem pracy. Eliza Orzeszkowa i Piotr Chmielowski wobec Działu pieśni Leonarda Sowińskiego
    How to impose compulsory work scheme on poets? Eliza Orzeszkowa and Piotr Chmielowski and “Dział pieśni” by Leonard Sowiński
    Autorzy:
    Okulicz-Kozaryn, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1534372.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Leonard Sowiński
    poetry written after the January uprising
    Positivist literary criticism
    journalism of Eliza Orzeszkowa
    Piotr Chmielowski’s history of literature
    campaign against poetry
    tendentious literature
    utilitarianism
    counter-utilitarianism
    Opis:
    Condemning the hostile attitude of modern poets towards both the manifestations and the very idea of civilizational progress, Eliza Orzeszkowa, in her extensive article Listy o literaturze. Wiek XIX i tegocześni poeci written in 1873, and then Piotr Chmielowski in his Zarys literatury polskiej ostatnich lat szesnastu, illustrated their arguments with a number of poems, including the sonnet Dział pieśni by Leohnard Sowiński. R. Okulicz-Kozaryn starts with reminding his readers that the controversies over the right of poets to put themselves over society, formulate opinions and judgments of civilization and their attempts to promote such values as scientism or utilitarianism, had had a long tradition at the time. By embarking on it, however, Orzeszkowa and Chmielowski appealed to practices of a particular kind, namely to disregard completely the message of a poem and to focus on exploiting it only to support their own arguments. The author of the article analyses the mechanism behind this manipulation and claims that Orzeszkowa, followed by Chmielowski, had even removed some words from the poem that could have been interpreted by the then reader as a sign of affiliation to the  acrificed part of his life for these values being sentenced to exile and the following social degradation for his participation in the freedom movement at the turn of the 1850s and 1860s. In the heat of the ideological struggle, Orzeszkowa and Chmielowski did not argue for their own belief and did not even enter into polemics with the most important message in the poem. The truth is that L. Sowiński did not question the civilizational march forward of the mankind but rather showed that, contrary to what the positivists claimed, utilitarianism was just an appetite for enjoying the achievements of progress and maximizing pleasure and was not its diving force, being more like a parasitic residue and a baggage.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2012, 19; 85-96
    1233-8680
    2450-4947
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diabeł tkwi w szczegółach – przygotowania do konserwacji artystycznego zielnika Elizy Orzeszkowej
    The devil is in the detail – preparations for conservation of an artistic herbarium made by Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Popławska, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460218.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    Leopold Méyet
    zielnik
    konserwacja zabytków
    plan prac konserwatorskich
    suszone rośliny
    a herbarium
    conservation and restoration of works of art
    restoration and conservation plan
    dried plants
    Opis:
    Artykuł opisuje proces przygotowań do konserwacji artystycznego zielnika Elizy Orzeszkowej ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Przedstawione interdyscyplinarne działania miały na celu dokładne poznanie historii, techniki i technologii wykonania zabytku oraz jego stanu zachowania. Umożliwiły również opracowanie zgodnych z etyką konserwatorską metod postępowania w trakcie konserwacji.
    The paper presents a process of preparation for conservation and restoration of an artistic herbarium made by Eliza Orzeszkowa, stored in the National Museum of Warsaw. The purpose of the presented interdisciplinary action was thorough recognition of the history, technology of the realization of the artifact and the state of its preservation. Thanks to those actions it was possible to create methods of conservation treatment that were compatible with conservation and restoration ethics.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 574-580
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje matki i córki w Jędzy Elizy Orzeszkowej
    The mother-daughter relationship in The Shrew [Jędza] by Eliza Orzeszkowa
    Autorzy:
    Banot, Aleksandra E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1400604.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
    Tematy:
    Eliza Orzeszkowa
    Jędza [The Shrew]
    19th century literature
    the myth of Antigone
    psychology of mother-daughter
    Jędza
    literatura XIX wieku
    mit o Antygonie
    psychologia relacji matka–córka
    Opis:
    Niewielu historyków literatury pisało o Jędzy (1891) Elizy Orzeszkowej. Poza kilkoma recenzjami trudno znaleźć opracowania czy nawet odwołania do tej powieści. A przecież ta narracja nie tylko obrazuje społeczeństwo końca XIX wieku – jest także wnikliwym studium relacji matki i córki. Przywołując figurę Antygony, skupiam się na analizie relacji matki i córki, aspektu pomijanego nie tylko przez nielicznych badaczy Jędzy (wyjątkiem są uwagi Grażyny Borkowskiej w Cudzoziemkach), ale i przez interpretatorów mitu o Edypie. Chcę ponadto pokazać te problemy z perspektywy psychologicznej, zwłaszcza że dotychczasowe lektury mitu antygonalno-edypalnego korzystają przede wszystkim z narzędzi antropologicznych i filozoficznych. Odwołanie do tego nośnego mitu legitymizuje zresztą studium Borkowskiej zatytułowane Orzeszkowa i sprawa Antygony, w którym badaczka wykazała powiązania twórczości prozatorskiej autorki Chama z różnorodnymi praktykami interpretacyjnymi dramatów Sofoklesa.
    A few historians of literature have written about The Shrew [Jędza] (1891) by Eliza Orzeszkowa. Apart from a few reviews, it is difficult to find studies or even references to the novel. Yet, this narrative does not only illustrate the end of the nineteenth century society – it is also a thorough study of the relation between the mother and a daughter. While recalling the figure of Antigone, I am interested in the analysis of the mother-daughter relationship, the aspect neglected not only by a few researchers of The Shrew [Jędza] (except the comments by Grażyna Borkowska in The Foreigners [Cudzoziemki]), but also by the interpreters of the myth of Oedipus. Furthermore, these problems are worth showing from a psychological perspective, especially because of the fact that the previous readings of the myth of Antigone and Oedipus, primarily used the anthropological and philosophical tools. The reference to the myth legitimizes the study by Borkowska entitled The Orzeszkowa and the Case of Antigone [Orzeszkowa i sprawa Antygony], in which the researcher has shown the links between Orzeszkowa’s novels and the various interpretive practices of the Sophocles’s dramas.
    Źródło:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 163-172
    2450-3584
    Pojawia się w:
    Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eliza Orzeszkowa – Entuzjastka portretowania fizjonomicznego (część I)
    Autorzy:
    Skorupa, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607868.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    physiognymy
    potrait
    Johann Caspar Lavater
    Eliza Orzeszkowa
    Joseph Gall
    phrenology
    face
    pathognomonic
    beauty
    ugliness
    kalos kagathos
    In the Provinces (Na prowincji)
    Fizjonomika
    portret
    frenologia
    twarz
    patognomika
    piękno
    brzydota
    Na prowincji.
    Opis:
    The article concerns the physiognomic portrayal in Eliza Orzeszkowa’s novel In the Provinces (Na prowincji). The writer used Johann Caspar Lavater’s treaty as well as his views on beauty and ugliness. Lavater’s theory was an example of the relation between soul and body; man became beautiful thanks to a particular type of professed morality. Orzeszkowa’s literary heroes always possessed more or less extensive physiognomic portraits, which explained their character. The observation of the “outer man” allowed the author to guess from bodily signs (head shape, mouth line, eye size, forehead, wrinkles, etc.) the “inner man”, his nature, character, strengths and  weaknesses. The first part of the novel In the Provinces (Na prowincji) analyzed in a physiognomic manner shows the writer’s sensitivity for true and false beauty and the Greek kalos kagathos.
    Artykuł dotyczy portretowania fizjonomicznego w powieści Elizy Orzeszkowej Na prowincji. Pisarka korzystała z traktatu Johanna Caspara Lavatera, a także z jego poglądów na kategorie piękna i brzydoty. Lavaterowska teoria była przykładem związku duszy i ciała; człowiek stawał się piękny dzięki określonemu rodzajowi wyznawanej moralności. Bohaterowie Orzeszkowej zawsze posiadali mniej lub bardziej rozbudowane portrety fizjonomiczne, które tłumaczyły ich charakter. Obserwacja człowieka zewnętrznego pozwalała autorce na odgadnięcie z oznak cielesnych (kształtu głowy, linii ust, wielkości oka, wyglądu czoła, zmarszczek etc.) człowieka wewnętrznego, jego natury, charakteru, wad i zalet. Pierwsza część analizowanej pod kątem fizjonomicznym powieści Na prowincji pokazuje wrażliwość artystyczną pisarki na kategorie piękna prawdziwego i fałszywego, na greckie kalos kagathos.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielcy Polacy na Kresach : z Mickiewiczem nad Wilią, Niemnem nad Świtezią : ze Słowackim w Krzemieńcu : z Orzeszkową nad Niemnem : ty jesteś jak zdrowie
    Z Mickiewiczem nad Wilią Niemnem nad Świtezią
    Ze Słowackim w Krzemieńcu
    Z Orzeszkową nad Niemnem
    Ty jesteś jak zdrowie
    Autorzy:
    Wachowicz, Barbara (1937-2018).
    Współwytwórcy:
    Oficyna Wydawnicza Rytm. Wydawca
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Warszawa : Oficyna Wydawnicza Rytm
    Tematy:
    Mickiewicz, Adam (1798-1855)
    Słowacki, Juliusz (1809-1849)
    Orzeszkowa, Eliza (1841-1910)
    Literatura polska
    Pisarze polscy
    Życie kulturalne
    Antologia
    Esej
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    The poetic reception of Rimbaud on the interface of Young Poland and the literature of the interwar period
    Recepcja poetycka Rimbauda jako synapsa Młodej Polski i międzywojnia
    Autorzy:
    Kuczyńska-Koschany, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087997.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the late 19th and early 20th century
    Polish-French literary relations
    Arthur Rimbaud (1854–1891)
    Eliza Orzeszkowa (1841–1910)
    Józef Weyssenhof (1860–1932)
    Zenon Przesmycki (1861–1944)
    Julian Tuwim (1894–1953)
    Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980)
    synapsa
    Jean Arthur Rimbaud
    Młoda Polska
    XX-lecie międzywojenne
    recepcja poetycka
    Opis:
    This article deals with the reception of Arthur Rimbaud’s poetry and his biographic legend by the poets of the last decades of 19th and the first decades of the 20th century, though, in fact, its earliest phase belongs to the literary period of pre-Modernist, anti-Romantic reaction (which described itself by the name Positivism, epitomized by the novels of Bolesław Prus). The process of Rimbaud’s reception proceeded in two dimensions, on the intergenerational level and in dialogue between poets and translators. Interestingly, it acted as a veritable catalyst of changes in the poetics of writers across the spectrum, from the old school (Józef Weyssenhof and Eliza Orzeszkowa) to the modernist avant-garde. The influence of Rimbaud was by no means uniform and went beyond the usual names like Zenon Przesmycki (Miriam), Julian Tuwim or Jarosław Iwaszkiewicz. This article casts its net widely to include representatives of three generations, among them some of the less acclaimed authors.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2020, 1; 17-32
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „IV Księga Ezdrasza” w polskiej literaturze XIX wieku (E. Orzeszkowa oraz M. Konopnicka i S. Witwicki)
    “IV Ezra” in Polish Literature of the Nineteenth Century (E. Orzeszkowa, M. Konopnicka, S. Witwicki)
    Autorzy:
    Obsulewicz, Beata K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807375.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wiek XIX
    historia literatury polskiej
    problematyka biblijna w literaturze
    IV Księga Ezdrasza
    apokryfy Starego Testamentu
    Mirtala
    Eliza Orzeszkowa
    powieść historyczna
    tematyka żydowska
    Maria Konopnicka
    Stefan Witwicki
    the nineteenth century
    history of Polish literature
    topics of biblical literature
    IV Ezra
    apocrypha of the Old Testament
    historical novel
    Jewish themes
    Opis:
    The article concerns the traces of the Old Testament apocrypha IV Ezra in the Polish literature of the nineteenth century. It shows how the prose (novel Mirtala of Eliza Orzeszkowa) and Polish poetry (Ezra’s prayer of Maria Konopnicka and Ezra and Uriel of Stefan Witwicki) exploit issues evoked by the Biblical apocrypha and portray the figure of its author. The analyzed texts demonstrate that the Polish writers knew the Old Testament apocrypha and therefore it explains its presence in the Polish literary culture of the nineteenth century. An interesting issue is the question of how Polish culture absorbed the apocryphal book. Numerous textual and archival traces lead to French and German works, but an indication of specific sources is still a research task for biblical scholars and historians of literature.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 3; 31-49
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-35 z 35

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies