Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Dominicans" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-75 z 75
    Tytuł:
    (...) klasztor ubogi tuteczny pogorzaly, zubożały, spustoszały (...) − uwagi o najstarszym katalogu przeorów klasztoru dominikanów w Oświęcimiu
    Autorzy:
    Szymborski, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560545.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Oświęcim
    Dominicans
    prosopography
    Dominikanie
    prozopografia
    Opis:
    The aim of this essay was to present the catalogue of priors of the Dominican Monastery in Oświęcim. The subject of analysis was the oldest preserved catalogue of priors, kept in the collections of Dominican archive in Cracow – this particular catalogue was set down at the beginning of the 17th century. The other most important sources concerning the history of the Oświęcim Dominicans were also discussed, works that can be found in archives in Cracow, Wrocław, Lviv and Rome. Among the Oświęcim priors, one can find Father Mikołaj Ursinus, who was behind the plan to divide the Polish province into two. One can also find royal confessors, preachers at Wawel Cathedral, and figures who likewise served as prior of Cracow’s Dominican monastery. One of the priors was Father Leonard Niezabitowski, who, according to Dominican tradition, translated the Bible into Polish.
    Celem niniejszego eseju jest przestawienie katalogu przeorów Klasztoru Dominikanów w Oświęcimiu. Przedmiotem analizy był najstarszy zachowany katalog przeorów, przechowywany w zbiorach archiwum Dominikanów w Krakowie, który został utworzony na początku XVII w. Omawiane są również inne ważne źródła dotyczące historii oświęcimskich dominikanów – dzieła znajdujące się w archiwach w Krakowie, Wrocławiu, we Lwowie i w Rzymie. Wśród oświęcimskich przeorów znajdujemy m.in. ojca Mikołaja Ursinusa, który był pomysłodawcą planu podzielenia polskiej prowincji zakonu na dwie części, a także królewskich spowiedników, kaznodziejów z Katedry Wawelskiej oraz zakonników, którzy służyli również jako przeorzy w krakowskim klasztorze Dominikanów. Jednym z tych przeorów był ojciec Leonard Niezabitowski, który, jak głosi dominikańska tradycja, przetłumaczył na język polski Biblię.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2019, 25, 1
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ks. Edward Walewander, Proboszczowie Krasnobrodzcy od połowy XIX wieku, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2012, ss. 104 + 4 nlb, ISBN 978-83-7306-559-8
    Autorzy:
    Flaga, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023824.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    biografia
    Krasnobród
    dominikanie
    biography
    Dominicans
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2013, 99; 349-355
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nos fratres conventus sancti Adalberti. Dokumenty wystawione przez konwent dominikanów wrocławskich w latach 1390–1424
    Autorzy:
    Turek, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603503.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    dominikanie
    dokumenty
    konwent
    Wrocław
    Dominicans
    documents
    convent
    Opis:
    W Archiwum Państwowym we Wrocławiu zachowało się 10 dokumentów z lat 1390–1424, których wystawcą jest dominikański konwent św. Wojciecha we Wrocławiu. Grupa ta jest wyjątkowa na tle całej polskiej prowincji Zakonu Kaznodziejów. Przedmiotem artykułu jest edycja wspomnianych dokumentów oraz omówienie ich wartości źródłowej do dziejów dominikanów wrocławskich na przełomie XIV i XV stulecia.
    There are ten documents from 1390–1424 preserved in the State Archives in Wrocław, issued by the Dominican convent of St. Adalbert in Wrocław. This group is unique for the entire Polish province of the Dominican Order. The subject of the article is the edition of the abovementioned documents and a presentation of their source value for the history of Wrocław’s Dominicans at the turn of the fifteenth century.
    Źródło:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2019, 57
    0081-7147
    Pojawia się w:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The mysterious provenance and uncommon repertoire of the music collection belonging to the Dominican Pius Hancke
    Autorzy:
    Hauptman-Fischer, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/780143.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Nysa
    Antonio Vivaldi
    Pius Hancke
    Dominicans
    harp
    Opis:
    Father Pius Hancke’s music collection includes numerous pieces written for harp. Its outstanding repertoire and provenance distinguishes it from other monastic collections. Hancke expanded it throughout his life and took it with him when moving home. He spent the last thirty years of his life in the Dominican monastery in Nysa. Music for the liturgy contained in his collection (masses, litanies) was certainly used there and is currently the only testimony of that monastery’s musical culture. Besides liturgical compositions, Hancke’s collection includes a number of instrumental pieces for harp with the accompaniment of other instruments and contrafacta of operatic arias. The latter often include parts arranged for harp, probably by Hancke himself. The scriptors’ names link this collection to a unique manuscript containing a Credo ascribed to Antonio Vivaldi.
    Źródło:
    Interdisciplinary Studies in Musicology; 2012, 11; 155-168
    1734-2406
    Pojawia się w:
    Interdisciplinary Studies in Musicology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dominicans and Franciscans in Warka. The religious and social context of monastic foundations
    Dominikanie i franciszkanie w Warce. Kontekst religijno-społeczny fundacji klasztornych
    Autorzy:
    Marszalska, Jolanta M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407987.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Warka
    fundacje
    klasztory
    dominikanie
    franciszkanie
    foundations
    monasteries
    Dominicans
    Franciscans
    Opis:
    The mendican Orders, Dominicans and Franciscans, played a significant religious, economic, and cultural role over the past centuries at Warka in Mazovia. The foundation of the Dominican monastery was historically linked to the person of Duke Siemowit I. The Warka Dominican monastery, founded in the middle of the 13th century, next to the monasteries of St Dominic in Płock and of St Nicholas at Sochaczew belonging to the Mazovian contrat, is considered one of the oldest foundations of this order in Poland. In the mid-17th century, the Franciscans were brought to Warka. The foundress of the monastery was Katarzyna of Boglewice Trzebińska. With their presence, the Franciscans contributed to the religious revival of the town.
    Zakony mendykanckie, dominikanie i franciszkanie odegrali znaczącą rolę religijną, gospodarczą i kulturową na przestrzeni minionych wieków w Warce na Mazowszu. Fundacja klasztoru dominikanów historycznie związana była z osobą księcia Siemowita I. Klasztor dominikanów w Warce, fundowany w połowie XIII stulecia, obok klasztorów pw. św. Dominika w Płocku i św. Mikołaja w Sochaczewie należących do kontraty mazowieckiej, zaliczany jest do najstarszych fundacji tego zakonu na ziemiach polskich. W połowie XVII w. do Warki zostali sprowadzeni franciszkanie. Fundatorką klasztoru była  Katarzyna z Boglewic Trzebińska.  Swoją obecnością franciszkanie przyczynili się do ożywienia religijnego miasta. 
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 99-108
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Książka i biblioteka w życiu średniowiecznych i staropolskich konwentów dominikańskich na przykładzie klasztorów środkowopolskich w świetle inwentarzy bibliotecznych
    Book and Library in Life of Medieval and Old Polish St Dominic’s Convents exemplified by Monasteries in Central Poland in View of Library Collection
    Autorzy:
    Stolarczyk, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023681.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    klasztor
    dominikanie
    średniowiecze
    księgozbiór
    monastery
    Dominicans
    Middle Ages
    library
    Opis:
    A book accompanied a Dominican monk from the moment of joining the novitiate till his death. It was indispensable during the studies and lifelong learning that was required by the rules or laws made by the Convent, and during daily chores of months: preaching, celebrating the mass, providing the sacraments, fasting and praying, contemplating and meditating the Holy Scriptures, and writings by the Fathers and Doctors of the Church, as well as combating the heresy. One can ascertain about it through analyzing the Dominican book collections maintained in the libraries of the monasteries in Gidly, Łęczyca, Łowicz, Piotrkow Trybunalski and Sieradz, by browsing through 8 library collection sets dating back to 17th Century and the one collection set dating back to 20th Century. The major objective of the Order of Friars Preachers (Ordo Fratrum Praedicatorum) was and still is to disseminate the Words of God, namely preaching. The large emphasis was put on education. Special Dominican studies providing education in theology and philosophy served these purposes. After establishment of every monastery, an affiliated Conventual school was set up. In a number of convents, particularistic studies, later substantive studies as well as advanced education institutions were opened in each province. Libraries, indispensable for schools, were inseparable from schools because they actually were the scientific base and workplace. There were as many libraries as monasteries. Their operations were governed by the rules or laws made by the Convent, beginning with the very specific rules and the constitution, and ending with monastic chronicles and records of expenditure. Within one year in Dominican Churches from 240 to 250 sermons were preached. Collections of sermons occupied a prominent place in every Dominican monastery. Given the aforementioned library collections, the largest of them was found in the conventual library in Sieradz - approximately 100 volumes. Preparing a homily, Dominican preachers from Gidla, Łowicz, Łęczyca, Piotrkow Trybunalski and Sieradz could make use of the sermons inter alia by Bernard de Bustis, Pelbart de Themeswar, Nicholas of Lyra, Pseudo-Pierre’a de La Paluda, Wilhelm Meffreth, Johannes Wilda (Ferusa), Piotr Skarga, Fryderyk Nausea (Blandicampianusa), Johanna Herold (Discipulusa), Wincenty Ferreriusz, Jakub de Voragine, Luis of Grenada called Granatensis, Johannes Hoffmeister, Johanna Eck (Eckiusa), Saint Bernard of Clairvaux, Peter Comestor, Saint Bonaventure, Gabriel Biela, Marcin Białobrzeski, Saint Beda, Stanisław Karnkowski, Saint Bernardine of Siena, Dionysius the Great, Hugon de Prato Florido, Nicholas of Błonia. Dominican confessors, when getting ready for the award of the Sacrament of the Penance, read the manuals for confessors and works on moral theology inter alia by Gregory the Great, Angel de Clavasio, Andreas de Escobar, Martinus Azpilcuety, Thomas Stapleton, Saint Rajmund of Peñafort, Peter of Soto, Antonii Pierozzi (Antonii de Foligno) and Jan Gerson. In Friars Preachers Monasteries the Bible and Concordance were also diligently studied. The list of readings covered the writings of Dominican Fathers, Doctors and Apologists for the Church: Saint Augustyn of Hippony, Saint Thomas of Aquin, Saint Gregory of Nazianzus, Saint Ambrose, Lactantius, Saint Cyprian, Saint Isidore of Seville, Saint John Chrysostom, Saint Hieronymus, Saint John Damascene, Pope Saint Eusebius, Saint Gregory the Great, Saint Atanazy, Saint Basil the Great, Saint Cyril of Alexandria. In the seclusion offered by monasteries, Dominicans also practised asceticism and contemplated. Spiritual exercises in the convents under consideration were supported by the works of Denis the Carthusian, Hendrik Herp, Thomas a Kempis, Alain de la Roche (Alanusa de Rupe), Johannes Wild (Ferusa), Humbert de Romanis, Thomas Stapleton, Diego Estella, Luis of Granada. The monks also read the hagiographic works by: Wincenty of Kielcza Vita sancti Stanislai Cracoviensis episcopi (Vita maior) or Vita sancti Stanislai episcopi Cracoviensis (Vita minor), Jacobus de Voragine: Legenda aurea Sanctorum, sive Lombardica Historia, and Peter Kanijs Notae de Sanctis, Piotr Skarga Żywoty Świętych [Eng.: Lives of Saints], Antonii Grodzicki and Seweryn Lubomlczyk, Life of Saint Jacek Odrowąż, Gregory of Tours Vita Patrum, Bartłomiej Paweł Szotarewicz Byssus et Purpura Seu Vita et Martyrium D. Stanislai Episcopi Cracoviensis. Pope Gregory IX made Dominicans inquisitors who had to be perfect theologians to challenge infidels and heretics. Therefore they studied speculative and dogmatic theology and related works as well as polemical writings by: first of all Saint Thomas of Aquin, Piotr Lombard, Thomas de Vio Cajetan, Stanisław Hozjusz, Franciszek Kostera, Johann Eck, Walenty Poznański (Wróbel), Robert Bellarmin, Wojciech Nowopolski, Marcin Białobrzeski, Stanisław Orzechowski, Jakub Wujek.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2013, 100; 341-354
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Position of the General Chapters of the Dominican Brothers Towards the Teaching of St. Thomas Aquinas and the Question of Immaculate Conception
    Autorzy:
    Nawracała, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/50141948.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Thomas Aquinas
    Dominicans
    general chapters
    Immaculate Conception
    Mary
    doctrine
    Opis:
    The doctrine of Thomas Aquinas was formally adopted as the official teaching of the entire Dominican Order. Throughout the 13th and 14th centuries, general chapters placed significant emphasis on the importance of adhering to Aquinas’ views. They were deemed essential not only to maintain continuity within the orthodox tradition of the Church but also to foster unity within the entire order. Among the topics that sparked debate among medieval theologians was the conception of Mary. While Bernard of Clairvaux and the Dominicans rejected the idea of Mary’s immaculate conception, the Franciscans, led by figures like John Duns Scotus, advocated for it. This article highlights the stance taken by the Dominican general chapters in defence of Thomas’ views. Initially, in the 14th century, there were general indications supporting the maculistic understanding of Mary’s conception, but this stance shifted over time. By the 15th century, the Dominicans were compelled to embrace the immaculistic concept. The delayed promulgation of the dogma of the Immaculate Conception of Mary in the mid-19th century underscores the complexity and unresolved nature of theological discussions throughout the medieval period.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2024, 42, 3; 521-543
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Dominicans of Opole as promoters of rosary prayer (on the example of the Book of the Rosary Confraternity of Krapkowice of the 18th century)
    Dominikanie opolscy jako promotorzy modlitwy różańcowej (na przykładzie Księgi Bractwa Różańcowego z Krapkowic z XVIII wieku)
    Autorzy:
    Pobóg-Lenartowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407295.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Dominikanie
    Śląsk
    Opole
    Krapkowice
    Bractwo Różańcowe
    Dominicans
    Silesia
    Rosary Confraternity
    Opis:
    The article aims to show the role of the Dominicans of Opole in promoting of rosary prayer in the 18th century. The basis for considerations is the Book of the Rosary Confraternity from the parish of St. Saint Nicholas at Krapkowice (currently Opole voivodeship). It has not been the subject of interest to researchers so far. The confraternity was founded by the Dominicans of Opole in 1728 and functioned until 1810 (1812). During this period, over 2,800 people from over one hundred and fifty towns and villages in Silesia enrolled. It contributed to the consolidation of Catholicism among the inhabitants of this part of Silesia.
    Artykuł ma na celu pokazanie roli dominikanów opolskich w promocji modlitwy różańcowej w XVIII wieku. Podstawą rozważań jest Księga Bractwa Różańcowego z parafii pw. św. Mikołaja w Krapkowicach (obecne woj. opolskie). Nie była ona do tej pory przedmiotem zainteresowania badaczy. Bractwo zostało założone za sprawą dominikanów opolskich w 1728 roku i funkcjonowało do roku 1810 (1812). W tym okresie zapisało się do niego ponad 2800 osób z ponad stu pięćdziesięciu miejscowości leżących na terenie Śląska. Przyczyniło się do utrwalenia katolicyzmu wśród mieszkańców tej części Śląska.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 30, 2; 182-193
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieje tercjarek dominikańskich De Poenitentia we Lwowie (1293-1740)
    The history of Dominican Tertiaries De Poenitentia in Lvov (1293-1740)
    Autorzy:
    Stefaniak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1216692.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    dominikanki
    Lwów
    wspólnota zakonna
    zakon żeński
    Dominicans
    communion
    female order
    Opis:
    Choć materiał źródłowy pochodzi dopiero z XVII w., to żeński ruch dominikański we Lwowie został zapoczątkowany w końcu XIII w. przez księżnę halicką, bł. Konstancję z węgierskiej dynastii Arpadów (1238-1301/2), małżonkę Lwa halickiego. Miała ona za zgodą męża, który wedle tradycji przed śmiercią zamieszkał w Spaskim Monastyrze założyć żeńską ok. 1293 r. wspólnotę tercjarską przy lwowskim klasztorze dominikanów. Nie wiemy o niej niczego. Mogła podupaść po 1301/2 r., po śmierci Konstancji w związku z zawirowaniami politycznymi na Rusi u progu XIV w. Sama księżna mocno zapisała się w hagiograficznej pamięci i we Lwowie od XIV w. uważana była za błogosławioną. Następnym śladem bytności tercjarek dominikańskich we Lwowie było wzniesienie dla nich w 1393 r. przez Magdalenę Ormiankę niewielkiego klasztoru położonego w sąsiedztwie konwentu dominikanów i korzystających z jego opieki pastoralnej. Siostry stanowiły w średniowieczu półzakonną wspólnotę agregowana prawnie do dominikanów. U progu XVII w. podjęły zgodnie z wytycznymi soborowymi dzieło przekształcenia się w regularny klasztor z potrydencką klauzurą. W 1619 r. w ramach reformy przebudowały swą siedzibę, przyjęły z zachowaniem swej tercjarskiej specyfiki zakonny, klauzurowy styl życia. Część zgromadzenia zdecydowało się wtedy zostać mniszkami i zapoczątkowały klasztor św. Katarzyny. Te co pozostały tercjarkami rozwijały się pomyślnie przez całe stulecie. Jednak w XVIII w. klasztor dotknął kryzys powołaniowy. Wspólnota sięgająca swymi tradycjami średniowiecza nie wytrzymała konkurencji z nowszymi klasztorami i powoli wymierała. Ostatnie dwie tercjarki zmarły w 1740 r. Dominikanki tercjarki we Lwowie były pierwszą katolicką wspólnotą zakonną i zarazem tą, po której zachowało się najmniej informacji. Przez wieki były papierem lakmusowym duchowych i społecznych potrzeb mieszczaństwa lwowskiego.
    Although the source material comes only from the 17th century, feminine Dominican movement in Lvov was initiated by the Princess of Halicz, blessed Constance from the Arpad dynasty (1238-1301/2), the wife of Leo of Halicz. She is claimed to have founded around 1293 a feminine tertiary society at the Dominican Monastery in Lvov, by the consent of her husband, who – according to tradition – before his death took up residence in the Spassky Monastery. We know nothing about the society. It might have gone into decline after 1301/2, after Constance’s death in connection with political turbulence in Rus at the threshold of the 14th century. The Princess herself left a great impact in the hagiographical memory and since the 14th century was considered to be blessed in Lvov. The next trace of the Dominican Tertiaries’ presence in Lvov was the erection by Magdalena Ormianka (Magdalena the Armenian) of a small convent for Tertiary sisters in the neighbourhood of the Dominican Monastery and under its pastoral care. In the Middle Ages the sisters constituted a half-monastic community legally adjoined to the Dominicans. At the threshold of the 17th century the Tertiaries undertook an act of reforming into a regular convent with post-Trent rules of enclosure in accordance with the council directives. In 1619, within the framework of reform, they rebuilt their convent and adopted monastic style of life according to the rules of enclosure, preserving their Tertiary specificity. Some sisters decided to become nuns thus initiating Saint Catherine Convent. Those who remained Tertiaries developed successfully throughout the next century. However in the 18th century the convent underwent a vocational crisis. Community reaching with its traditions to Middle Ages did not withstand competition with more modern convents and was slowly dying out. The last two Tertiaries died in 1740. The Dominican Tertiaries in Lvov were the first Catholic monastic community and at the same time the one which left the least information. Throughout ages they were a litmus test of the spiritual and social needs of the Lvov bourgeoisie.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2014, 121; 75-102
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Dominican Stance on the Immaculate Conception of Mary: Insights from Selected Sermons (13th–15th Centuries)
    Autorzy:
    Kochaniewicz, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/50142042.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Immaculate Conception
    Thomas Aquinas
    Virgin Mary
    Dominicans
    Sermons
    Middle Age
    Opis:
    It is commonly believed that in the debate on the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary, representatives of the Order of St. Francis were supporters of the Marian privilege, while the Dominicans were against it. The aim of this article is to verify this opinion by analyzing selected Dominican homilies from the 13th –15th centuries, seeking answers to the questions: has the maculist position expressed by preachers been maintained over the centuries? What caused Dominicans to remain unchanged in their views, despite the gradual spread of the opinion about the Immaculate Conception of Mary, which was finally officially accepted by the Church? What role did Saint’s opinion play? Thomas Aquinas to the position of later Dominicans? The results of the analysis of medieval Dominican sermons allow us to consider the opinion that has so far been widespread as one-sided and superficial. The Dominican position is much more complex.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2024, 42, 3; 545-556
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieje sanktuarium Matki Bożej w Gidlach w świetle akt z Archiwum Dominikanów w Krakowie
    The History of the Sanctuary of our Lady of Gidle in view of the Records from the Archive of the Dominicans in Krakow
    Autorzy:
    Cholewiński, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040576.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Dominikanie
    sanktuarium
    figura
    modlitwa
    cuda
    Dominicans
    sanctuary
    figure
    prayer
    miracles
    Opis:
    Celem niniejszej pracy jest przedstawienie i przybliżenie historii Sanktuarium Matki Bożej w Gidlach. Temat ten nie doczekał się jak do tej pory swojego opracowania. Artykuł może stać się przyczynkiem do napisania pełnej monografii. Autor oparł swoje badania na materiałach zgromadzonych w Archiwum Dominikanów w Krakowie. Wykorzystał także dostępną literaturę przedmiotu. W swojej pracy omówił dzieje klasztoru do 1914 r. Szczególna uwaga skierowana została na kwestię budowy świątyni, gdzie umieszczono cudowną figurkę Matki Bożej. W artykule poruszone zostały także kwestie związane z rozwijającym się ruchem pątniczym. Elementy te złożyły się na historiograficzną wizję dziejów sanktuarium od XVI do XXwieku.
    The purpose of this paper is to present and to familiarize the history of the Shrine of Our Lady of Gidle. Until now, it did not live his monograph. This work is a contribution to the full monograph. The author relied on the Dominican Archives in Krakow, available sources and literature. It discusses the history of the sanctuary to 1914. Particular attention is paid to build the temple. Discusses the stages of its construction. In the text the author draws attention also to the cult of the Mother of God in Gidle. It is characterized by problems that came pilgrims. Together form a picture of the sanctuary in the period from the sixteenth to the twentieth century.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 4; 85-103
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polonika w Archiwum Głównym Zakonu OO. Dominikanów w Rzymie
    Autorzy:
    Madura, Robert Fabian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044655.pdf
    Data publikacji:
    1978
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    dominikanie
    zakon
    Rzym
    archiwum
    zbiory
    Dominicans
    order
    Rome
    archive
    repertory
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 37; 297-307
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analogia ad legendum. Funkcja znaczeniowa, użytkowa i kompozycyjna dwóch ambon w kościele oo. Dominikanów w Lublinie
    Analogia ad legendum. Semantic, practical and compositional function of two pulpits in the Dominican church in Lublin
    Autorzy:
    Kluz, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560426.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    funkcja znaczeniowa
    kompozycja
    ambona
    dominikanie
    Lublin
    semantic function
    composition
    pulpit
    Dominicans
    Opis:
    W kościele dominikanów w Lublinie odnajdujemy nietypowy przykład znajdujących się we wnętrzu sakralnym dwóch ambon usytuowanych vis-à-vis na łuku tęczowym. Są one dziełem rzeźbiarza Sebastiana Zeisla, który wraz z warsztatem w latach ok. 1756–1761 wykonał rokokowe wyposażenie dla tej świątyni. Rzeźbiarska dekoracja ambon buduje odniesienia do ich funkcji kaznodziejskiej, jak również do duchowości dominikańskiej. Rozwiązanie to formalnie wydaje się zainspirowane modelem kompozycyjnym ambona–antyambona, który był wynikiem rozwinięcia posoborowej koncepcji symetrycznej (kulisowej) organizacji wnętrza sakralnego. Jego znajomość przez wykonawcę mogła być wynikiem inspiracji lokalnej (np. kościółem św. Anny w Lubartowie) bądź wcześniejszego środkowoeuropejskiego doświadczenia artysty, w tym jego edukacji odbytej prawdopodobnie w kręgu artystów wiedeńskich. Jednak budowa dwóch dominikańskich ambon, spośród których obie były użytkowane (żadna z nich nie jest pozorna), świadczy o tym, że prócz kompozycyjnej pełniły również inne funkcje. Wydaje się, że na ich powstanie miały wpływ indywidualne potrzeby lubelskiego zakonu dominikanów, przede wszystkim praktyka kaznodziejska. Dotychczasowy stan wiedzy pozwala domniemywać, że budowa dwóch ambon ma związek z ich rolą podczas liturgii, a mianowicie prowadzeniem kazań polemicznych przez Braci Kaznodziejów w Lublinie.
    The Dominican church in Lublin contains an unusual example of two pulpits in a sacred interior, which are situated vis-à-vis at the rood arch. They were sculpted by Sebastian Zeisl, who, with the aid of his workshop, made the rococo furnishing of the church in the years 1756–1761. The sculptural decoration of the pulpits makes references to their preaching function, as well as to Dominican spirituality. The solution formally seems to have been inspired by the compositional model of two pulpits on either side of the altar, an elaboration of the symmetrical (stage-like) organization of the sacred interior. The fact that the contractor was familiar with such layout could stem from the impact exerted by local inspiration (e.g. St. Anne’s church in Lubartów) or the artist’s earlier Central European experience, probably including his education among Viennese artists. However, the construction of two Dominican pulpits, both of which were used (none of them is apparent) may indicate that their roles could go beyond merely compositional ones. It seems that their emergence was influenced by individual needs of the Lublin Dominican monastery, especially their preaching practices. The knowledge gained so far allows us to suspect that the construction of the two pulpits is related to their role in the liturgy, namely the polemical sermons practised by the Order of Preachers in Lublin.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2016, 22; 141-155
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sermones varii. Kazania w średniowiecznych rękopisach ze zbiorów Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie jako świadectwo praktyki kaznodziejskiej polskich dominikanów
    Sermones varii: Sermons in medieval manuscripts from the Archives of the Polish Province of the Dominicans in Cracow as evidence of preaching practices of the Polish Dominican friars
    Autorzy:
    Zajchowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472194.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    dominikanie
    kaznodziejstwo
    rękopisy
    Kraków
    średniowiecze
    Dominicans
    preaching
    manuscripts
    Cracow
    Middle Ages
    Opis:
    Kazania od dłuższego czasu przyciągają uwagę mediewistów. Widziano w nich teksty literackie, traktaty teologiczne, źródła do badań nad mentalnością i życiem codziennym etc. Niniejszy tekst jest próbą spojrzenia na rękopiśmienne teksty kazań przede wszystkim jako na świadectwo średniowiecznej praktyki kaznodziejskiej w Polskiej Prowincji Dominikanów w średniowieczu. Podstawę źródłową badań stanowi zbiór średniowiecznych rękopisów przechowywany obecnie w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów. W oparciu o osiemnaście przechowywanych tam kodeksów zawierających kazania podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, co, kiedy i do kogo głosili polscy Bracia Kaznodzieje.
    Sermons are of particular interest to medievalists for quite some time now. These texts are examined as literary pieces, theological treatises, sources for the history of the mind, of everyday life, etc. A. Zajchowska attempts to look at them primarily as evidence of medieval preaching practice of the Dominicans who belonged to the Polish Province of the order. Sources for Zajchowska’s survey were furnished by the eighteen manuscript volumes of sermons extant at the Provincial Archives of the Dominicans in Cracow. On the basis of these collections she attempts to answer the questions: what, when, and to whom did the friars preach.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2015, 9; 171-186
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Liber Consiliorum” konwentu dominikanów w Poznaniu
    „Liber Consiliorum” of Dominican Convent in Poznan
    Autorzy:
    Kaczmarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023706.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    dominikanie
    archiwum
    XVIII wiek
    biblioteka
    Dominicans
    archive
    18th century
    library
    Opis:
    The purpose of this study has been to introduce the hitherto absent documentary proof – Liber Consiliorum of the Dominican Convent in Poznań – into the scientific workflow and to preliminarily analyse the internal structure and content of this historic writing. The author has touched upon this subject, believing that Dominican „Soviet Books” are of greatest significance for understanding internal mechanisms of operations of the Friars Preachers Monastery in the contemporary world, and indirectly the operations of the Polish Dominican Province as a whole in that time interval. The Book of Poznan came to existence in January 1724 and was maintained until 1822. It is plausible to state that it is the documentary proof for the operations of Saint Dominic’s Convent in the period – more or less – of the last hundred years of its existence. The content of the Book has its primary significance for the research on the head-count of the Convent in 18th Century and at the beginning of 19th Century. It is also difficult to overestimate the importance of its content from the point of view of the studies on the modern administration of the Convent in Poznan. The comprehensive study on the content of other books of councils of Saint Dominic’s Convents in the post-Tridentine Era, as preserved in archive collections, would certainly facilitate to understand the mechanisms of the Convents’ operations and would expand the knowledge on their human resources to a great extent.  
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2013, 100; 231-243
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sigillum provincialatus cum Beata Maria Virgine. Studium pieczęci polskich prowincjałów dominikańskich z XIV i XV wieku
    Autorzy:
    Turek, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603547.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    pieczęć
    dominikanie
    prowincjał
    Matka Boska
    seal
    Dominicans
    provincial
    the Mather of God
    Opis:
    Zarys treści: Na podstawie dziesieciu zachowanych odcisków pieczęci prowincjałów polskich dominikanów z XIV i XV w. można wyodrębnić cztery typariusze. Wszystkie są hagiograficzne, a w ich polu wyobrażona została Matka Boska z Dzieciątkiem oraz klęcząca i modląca się postać symbolizująca dysponenta. Wyobrażenia i legendy są stereotypowe, co umożliwiało przejmowanie typariusza przez kolejnych następców na tym samym urzędzie. Dysponentami jednej pieczęci było kilku prowincjałów (dwóch lub trzech), a jeden tłok funkcjonował przez ok. dwadzieścia-trzydzieści lat. Pieczęć prowincjalska miała charakter urzędowy. Ponadto, odgrywała znaczną rolę w propagandzie ich władzy, była symbolem jej ciągłości i jedności prowincji. Prowincjałowie pieczętowali nią swoje listy oraz współpieczętowali dokumenty wystawiane przez konwenty.Abstract: Four stamps may be distinguished upon the basis of the preserved imprints of seals used by Polish Dominican provincial superiors in the fourteenth and fifteenth century. All are hagiographic and their field displays the Madonna and Child as well as a kneeling and praying figure symbolising the holder. The images and legends are stereotypical, making it possible for the stamp to be passed to successors holding the office in question. A single seal was at the disposal of several (two or three) provincial priors and a single stamp functioned for about 20–30 years. The seal was official and performed a prominent part in the propaganda of the holders’ power as well as being a symbol of its continuum and the unity of the office. The provincial superiors used it to seal both their letters and the documents issued by monasteries.
    Dominican documents at the State Archive in Wrocław offer an opportunity for taking a close look at seven imprints of seals used by provincial superiors during the fourteenth and fifteenth century. Another three such monuments are kept at the State Archives in Opole and Toruń. An analysis of the iconography and legends makes it possible to determine that we are dealing with four stamps. The first was at the disposal of Maciej of Cracow (I), the second – of Piotr Wasserrabe (II), the third (III) – of three provincial superiors: Andrzej Rusiniec, Jan Arnsberg and Jan Biskupiec, and the fourth (IV) – of Jan Advocati and Jakub of Bydgoszcz. All four are hagiographic, with a field featuring the Madonna and Child as well as a kneeling and praying person symbolising the provincial prior. The legend is stereotypical, making it possible for the stamp to be passed on to successors to the office. The seals remained at the disposal of several (two or three) provincial superiors, with a single stamp functioning for about 20–30 years. The provincial superiors used an official seal attached below their letters and the documents of assorted monasteries, which they attested. The corroboration of the former described the seal as: sigillum mei provincialatus. In the second instance, information about the consent of the provincial superior was included in the contents of the document and the corroboration mentioned: sigillum prioris provincialis. Only Jan Arnsberg, by way of exception, added his own formula below the basic contents. The seal of the provincial prior was attached in the middle or as the first seal to the left. The seal in question played a considerable role in the propaganda of the provincials’ power by symbolising its continuum and the unity of the given province. An analysis of the mediaeval seals of provincial superiors allows us to assert that their constant programme involved the Madonna.
    Źródło:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2016, 54
    0081-7147
    Pojawia się w:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inwentarz zespołu akt Gidle. Klasztor ojców dominikanów z lat (1479) 1615-1998
    The inventory of the fonds of Gilde, the Dominican Monastery from the years (1479) 1615-1998
    Autorzy:
    Litewka, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023891.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    zbiory archiwalne
    dominikanie
    archiwum klasztorne
    inwentarz
    archival repertory
    Dominicans
    monastic archive
    inventory
    Opis:
    The Dominican Monastery dedicated to the Assumption of the Blessed Virgin Mary in Gidle near Częstochowa was founded in 1615. A small fonds of archival materials from this monastery covering the years 1615- 1998 is now stored in the Archives of the Polish Province of the Dominicans in Cracow. The fonds measures 5 linear metres. Records of this fonds were arranged and described by Aleksander Litewka in the years 2010-2011. He also prepared an inventory, including 226 archival units, grouped into 12 series. In addition, the inventory contains the information about two units of the records of category B –records of no historical value. The first series includes documents, mainly paper ones, from the years 1623- 1942. Some of them concern the organization and property of the monastery. The content of other documents relates to religious matters; establishing days of indulgence and special services by the popes and bishops, the cult of relics, production and distribution of images of Our Lady of Gidle, finally coronation of the miraculous figure, which occurred in 1923. The next two series of the Gilde Archive include issues connected with the supervision of the monastery, organizational and personal records of the monastery. Series four and five contain records presenting the attitude of the church hierarchy and the secular authorities towards the monastery in Gilde. The sixth series of documents, titled „Religious Life”, comprises records related to the cult of Our Lady of Gidle, healings thanks to Her intercession and the coronation of the figure in 1923. The seventh series of the records contains materials connected with the construction and restoration of the church and monastery in Gilde. The largest, eighth series covers property and business records and books of account. The most important and largest part here is subseries of property records, mainly from the seventeenth and eighteenth centuries. The ninth series of the records includes materials regarding the library and subscriptions to publications taken out by the Dominicans. Another series of this fonds contains historical works and monastic chronicles of the nineteenth and twentieth centuries. The next, eleventh series of archival materials and documents is linked with the previous one. It includes iconography and records associated with it. The last, twelfth series of the fonds concerns the records of Polish organizations connected with the monastery, created in the First World War and Polish-Soviet War in 1920.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2013, 99; 111-191
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Medieval architecture of the Dominican church in Opole (the so-called "na Górce") and its transformations from the end of the 13th century to the beginning of the 18th century
    Średniowieczna architektura kościoła dominikańskiego w Opolu (tzw. na Górce) i jej przekształcenia od schyłku XIII w. do początku XVIII w.
    Autorzy:
    Lasota, Czesław
    Legendziewicz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2203597.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    Silesia
    architecture
    Middle Ages
    church
    Dominicans
    Opole
    Śląsk
    architektura
    średniowiecze
    kościół
    dominikanie
    Opis:
    The article concerns the transformations of the architecture of the Dominican church of Our Lady of Sorrows and St. Wojciech (the so-called "na Górce") in Opole. The paper presents the results of original architectural research conducted from 2008 to 2017. Previous analyses regarding the construction and transformation of the church "na Górce" are based on the findings of pre-war researchers, which relied on a general inspection of the plastered building. The discussed architectural research enabled the scope of the original monastic church, and its expansion from around 1361, to be distinguished. This also applies to the enlargement of the chancel and its adaptation, as well as to the construction of a two-nave, four-bay nave. The chancel of this church was enlarged in around 1399 by adding a polygonal eastern closure, and the church itself was probably renovated and enlarged in around 1430 by the construction of an outbuilding adjacent to the nave. The presented research results significantly change the previously published description concerning the construction and transformation of the architecture of the Dominican church in Opole.
    Tematem artykułu są przekształcenia architektury kościoła dominikańskiego pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha (tzw. na Górce) w Opolu. W pracy przedstawiono rezultaty autorskich badań architektonicznych prowadzonych między 2009 a 2017 r. Dotychczasowe analizy powstania i przekształceń kościoła na Górce opierają się na ustaleniach badaczy przedwojennych bazujących na ogólnym oglądzie otynkowanej budowli. Omówione badania architektoniczne umożliwiły wydzielenie zasięgu pierwotnego kościoła zakonnego oraz jego rozbudowy około 1361 r. obejmującej powiększenie prezbiterium i dostosowanie go do funkcji chóru zakonnego, a także wzniesienie dwunawowego, czteroprzęsłowego korpusu. Prezbiterium tej świątyni powiększono o wieloboczne wschodnie zamknięcie około 1399 r., a kościół odnowiono i powiększono o przybudówkę przy korpusie zapewne około 1430 r. Nowożytne przekształcenia bryły kościoła związane są ze wzniesieniem nawy południowej oraz przebudową korpusu i szczytu zachodniego po dwóch pożarach w 1682 i 1739 r. Zaprezentowane wyniki badań znacząco zmieniają dotychczas publikowany obraz powstania i przekształceń architektury kościoła dominikańskiego w Opolu.
    Źródło:
    Architectus; 2022, 4 (72); 37--46
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Skarbiec przemożny drogich pamiątek”. Zarys dziejów Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie
    ‘A considerable treasure of valuable mementoes’. An outline of the history of the Archives of the Polish Province of Dominicans in Krakow
    Autorzy:
    Sanak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783871.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów
    archiwum
    dominikanie
    Polska Prowincja Dominikanów
    klasztor Dominikanów w Krakowie
    Kraków
    Archive of the Polish Dominican Province
    archive
    Dominicans
    Polish Dominican Province
    Dominicans monastery in Kraków
    Opis:
    In the Middle Ages, brothers preachers held archival material in trunks and manuscripts of the deceased monks in monastic libraries. The term ‘archivio communi provinciae’ (‘a common provincial archive’) appeared for the first time in the records of the general chapter of the Dominicans in Venice in 1592. The subsequent chapters recommended storing privileges, bulls and trial files in safe places, registering sources for the history of the province and producing inventories of movables and immovables, whose duplicates were to be held in the central provincial archive. Finally, provincial archives were legally established at the general chapter in Rome in 1756. In the 18th century, the Archive of the Polish Province was held in the library of the Krakow monastery dedicated to St Trinity; due to the beatification plans of the Sandomierz martyrs, the general of the order directed that this archive should be catalogued. In the first half of the next century, it was held in a separate room, and thanks to that, it survived the fire of the monastery in 1850.  In the following decades the archive was stored in the library again; at the turn of the 20th century, Brother Kazimierz Jucewicz looked after it, and in the second decade of the 20th century, Father Jacek Woroniecki was responsible for arranging and describing it. In 1926, a post of provincial archivist was established, and it was taken up by the following fathers respectively: Fabian Madura, Zygmunt Ogarek, Andrzej Gmurowski, Robert Świętochowski and Efrem Gliński. In 1937, the archive was transferred to a separate room. The fact that a large number of materials from the liquidated monasteries in the South-Eastern Borderlands were placed in Krakow contributed to establishing the Archive of the Polish Dominican Province in its present shape in 1947.  After that year, the office of the provincial archivist was held by the following fathers: Robert Świętochowski, Paweł Kielar, Zygmunt Bruno Mazur and Jan Andrzej Spież. Since 2009 Father Ireneusz Wysokiński has been in charge of the archive.
    W średniowieczu bracia kaznodzieje przechowywali archiwalia w skrzyniach, a rękopisy po zmarłych zakonnikach w bibliotekach klasztornych. Sformułowanie „archivio communi provinciae” („wspólne archiwum prowincji”) po raz pierwszy pojawiło się w aktach kapituły generalnej dominikanów w Wenecji w 1592 r. Kolejne kapituły polecały braciom bezpieczne przechowywanie przywilejów, bulli i akt procesów, spisywanie źródeł do historii prowincji oraz tworzenie inwentarzy dóbr, których duplikaty miały trafiać do centralnego archiwum prowincji. Ostateczne prawne ustanowienie archiwów prowincji miało miejsce na kapitule generalnej w Rzymie w 1756 r. Archiwum prowincji polskiej w XVIII w. przechowywano w bibliotece konwentu krakowskiego pw. św. Trójcy; w związku z planami beatyfikacji Męczenników Sandomierskich, generał zakonu polecił jego katalogowanie. W pierwszej połowie następnego stulecia mieściło się już w odrębnym pomieszczeniu, dzięki czemu przetrwało pożar klasztoru w 1850 r. W następnych dekadach archiwum ponownie znajdowało się w bibliotece; na przełomie XIX i XX w. opiekował się nim br. Kazimierz Jucewicz, a w drugiej dekadzie XX w. prac porządkowych podjął się o. Jacek Woroniecki OP. W 1926 r. ustanowiono urząd archiwariusza prowincji, który sprawowali kolejno ojcowie: Fabian Madura, Zygmunt Ogarek, Andrzej Gmurowski, Robert Świętochowski i Efrem Gliński. W 1937 r. archiwum zostało przeniesione do odrębnego magazynu. Na powojenne zorganizowanie Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w obecnym kształcie duży wpływ miało ulokowanie w Krakowie licznych materiałów z likwidowanych klasztorów na Kresach południowo-wschodnich. Urząd archiwisty prowincji od 1946 r. pełnili ojcowie: Robert Świętochowski, Paweł Kielar, Zygmunt Bruno Mazur i Jan Andrzej Spież. Od 2009 r. archiwum kieruje o. Ireneusz Wysokiński OP.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 111; 281-329
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba uruchomienia studium generalnego dominikanów we Wrocławiu na początku XV wieku
    Autorzy:
    Turek, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/949365.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Dominicans
    province
    convent
    schools
    studium
    lecturer
    regens
    dominikanie
    prowincja
    konwent
    szkolnictwo
    lektor
    Opis:
    The author argues that in 1407 the Dominicans of Wrocław made an attempt at forming the studium generale in their monastery. It was to be moved from Cracow, where its functioning was endangered by lack of faculty members. The idea was initially supported by the provincial of the order and the decision was to be made at the meeting of the general chapter in Wrocław. However, as the brethren of Cracow opposed the project, the plan was not realised.
    Autor stara się wykazać, że w 1407 r. dominikanie we Wrocławiu podjęli próbę uruchomienia przy swoim konwencie studium generale. Miało zostać przeniesione z Krakowa, gdzie jego funkcjonowanie napotkało problemy kadrowe. Pomysł przeniesienia studium popierał zrazu prowincjał zakonu, a zwieńczeniem zabiegów miała być kapituła generalna we Wrocławiu. Wobec oporu braci z Krakowa plan nie został jednak zrealizowany. The author argues that in 1407 the Dominicans of Wrocław made an attempt at forming the studium generale in their monastery. It was to be moved from Cracow, where its functioning was endangered by lack of faculty members. The idea was initially supported by the provincial of the order and the decision was to be made at the meeting of the general chapter in Wrocław. However, as the brethren of Cracow opposed the project, the plan was not realised.
    Źródło:
    Roczniki Historyczne; 2018, 84
    0324-8585
    Pojawia się w:
    Roczniki Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyki kwestarskie dominikanów z Brzegu
    Autorzy:
    Kaczmarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954956.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-07
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Dominicans
    Silesia
    Brzeg
    charity collecting
    16th century
    dominikanie
    Śląsk
    kwesta
    XVI w.
    Opis:
    Dominikanie z klasztoru w Brzegu prowadzili intensywną działalność kwestarską w mieście i innych miejscowościach na Śląsku położonych w granicach należącego do nich okręgu. Praktyki kwestarskie zakonników można odtworzyć na podstawie wykazów dochodów oraz wydatków konwentu zachowanych w Oddziale Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Ich lektura pokazuje, że dominikańska kwesta była intensywna, dobrze zorganizowana i prowadzona przez zakonników wyspecjalizowanych w pozyskiwaniu datków pieniężnych oraz naturaliów.
    The Dominicans from the monastery in Brzeg held intensive charity collecting activity, both in that city and in other localities of Silesia, within the boundaries of the area belonging to them. The collecting practices can be reconstructed on the basis of the accounts of revenues and expenditures of the convent preserved in the Department of Manuscripts of the Wrocław University Library. They show that the Dominican collecting was intensive, well organised and carried out by monks specialising in acquiring monetary donations and natural goods.
    Źródło:
    Roczniki Historyczne; 2021, 87; 107-145
    0324-8585
    Pojawia się w:
    Roczniki Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Niewiasta obleczona w słońce” (Ap 12, 1) w interpretacji dominikanów XIII wieku
    Autorzy:
    Kochaniewicz, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950840.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Teologiczne
    Tematy:
    Revelation
    interpretation
    Dominicans
    Middle Age
    Mariology
    preaching
    Apokalipsa
    interpretacja
    dominikanie
    Średniowiecze
    mariologia
    kaznodziejstwo
    Opis:
    The analysis of the Dominican writings of 13th century allowed to formulate the following conclusions. The interpretation of the text Rev 12 : 1 in the Dominican preaching is richer than previously thought. Apart from the ecclesiological and Marian perspectives they reveal a new way of interpretation: the symbol of the apocalyptic woman clothed with the sun is referred to the saints. It is also necessary to point out a wide range of meanings attributed to the image, the object of our analysis. The symbols of sun and moon had been read in light of the antithesis of the passing of time and eternity or of the other antithetical parallel: Christ and the Church. Reflected in this perspective, Mary has been shown not only in the mystery of the Assumption, but also as a mediatrix interceding for the people of God at the side of his Son. The bright robe, with which was clothed the apocalyptic woman, revealed either glorious body of Mary, either her whole person (the soul and body), participating in God’s glory. While the crown of twelve stars refers not only to the legions of angels and saints that surround Mary, but also to the spiritual virtues and the gifts that characterize the figure of Our Lady. Finally, it is necessary to add an unusual interpretation of the image of woman clothed with the sun in the light of the mystery of the Incarnation. The analysis of the sermons allowed us to discover a wide spectrum of the interpretation of the text Rev 12 : 1 by the thirteenth century Dominicans. Their sermons are witnesses of excellent theological and practical preparation of the medieval preachers.
    Analiza pism dominikanów z XIII wieku pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków. Interpretacja Ap 12, 1 w kazaniach dominikańskich autorów XIII wieku jest bogatsza, niż do tej pory przypuszczano. Obok egzegezy w perspektywie eklezjalnej i maryjnej ukazuje się nowy sposób interpretacji: odniesienie postaci apokaliptycznej Niewiasty do świętych Pańskich. O takiej interpretacji figury apokaliptycznej Niewiasty milczą biblijne opracowania. Należy również podkreślić szeroki zakres znaczeniowy innych elementów wchodzących w skład analizowanego przez nas obrazu. Słońce i księżyc odczytane w świetle antytezy wieczność, czas i przemijalność, Chrystus i Kościół. Umiejscowiona w tej perspektywie Maryja została ukazana nie tylko w tajemnicy wniebowzięcia, lecz również jako pośredniczka wstawiająca się za ludem Bożym u boku swojego Syna. Szata, w którą została obleczona Niewiasta, objawia bądź to Jej chwalebne ciało, bądź to całą osobę Maryi (dusza i ciało) uczestniczącą w Bożej chwale. Natomiast korona z gwiazd dwunastu odnosi się nie tylko do zastępów aniołów i świętych otaczających Maryję, lecz także do duchowych cnót i darów charakteryzujących postać Matki Pana. Warto także zwrócić uwagę na wyjaśnienia obrazu Niewiasty obleczonej w słońce w świetle tajemnicy wcielenia. Dokonana analiza ujawnia szerokie spectrum interpretacji obrazu Ap 12, 1 zawarte w kazaniach dominikanów XIII wieku. Dobrze to świadczy o teologicznym przygotowaniu, jak i o warsztacie ówczesnych kaznodziejów.
    Źródło:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2012, 65, 2
    2391-8497
    0209-0872
    Pojawia się w:
    Ruch Biblijny i Liturgiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podstawy materialne klasztoru dominikanów w Sieradzu w świetle kopiariusza klasztornego z początku XVII wieku
    Financial basis of the Dominican monastery in Sieradz in the light of monastic csrtulary from the beginning of the 17 th century
    Autorzy:
    Wierzchowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1217230.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    klasztor
    dominikanie
    uposażenie klasztorów
    wykaz dochodów
    Sieradz
    cloister
    Dominicans
    salary cloisters
    income register
    Opis:
    W artykule omówione zostały podstawy ekonomiczne funkcjonowania klasztoru dominikanów w Sieradzu w początkach XVII wieku. Najważniejszym źródłem do opracowania tego zagadnienia jest wykaz dochodów klasztoru zawarty w kopiariuszu klasztoru sieradzkich dominikanów przechowywanym w Archiwum OO. Dominikanów w Krakowie. W skład uposażenia sieradzkiego klasztoru dominikanów na początku XVII wieku wchodziły przywileje, z których najważniejszymi były prawo pobierania piątej miary słodu z młyna królewskiego, prawo połowu ryb w rzece Warcie oraz dochody z jatek rzeźniczych. Ponadto dominikanie czerpali dochody z posiadanych w mieście domów na zasadach wieczystej renty gruntowej. Duże znaczenie dla gospodarki klasztornej miały również znajdujące się w posiadaniu klasztoru ogrody oraz łąki. Jednak najwyższy udział (około 92 % rocznych dochodów) w systemie utrzymania sieradzkich dominikanów miały renty zabezpieczone najczęściej dobrami ziemskimi. Analizowane źródło nie zawiera pełnych informacji o dochodach klasztoru. Nie uwzględnione w nim zostały bowiem dochody uzyskiwane z działalności duszpasterskiej oraz kwesty w okręgu klasztornym. Na podstawie zgromadzonych danych można jednak stwierdzić, iż w początkach XVII stulecia klasztor znajdował się w dobrej kondycji materialnej, która umożliwiła jego szybki rozwój w tym okresie.
    The article presents economical basis of the Dominican monastery in Sieradz at the beginning of the 17th century. The main source for the subject is the register of the monastic income found in the monastic cartulary kept in the Archives of the Dominican Fathers in Cracow. The income of the Dominican monastery in Sieradz at the beginning of the 17th century consisted of privileges, the most important of which was the right to collect one fifth of the malt measure from the royal mill, the right to catch fish in the Warta river and the profits from the butchery. Moreover the Dominicans earned income from the perpetual ground rent from town houses they owned. Gardens and meadows in the possession of the monastery were also of great significance for the monastic economy. However the greatest share (about 92%) in the upkeep of the Dominicans in Sieradz was earned from rents secured against land property. The analysed source does not contain full information about monastic income. Income from pastoral activity and collections in the monastic district was not registered. On the basis of the gathered data, however, it can be stated that at the beginning of the 17th century the monastery was in a good financial condition, which facilitated its fast development at that time.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2014, 121; 131-152
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza kazań Jana Frankensteina scio quid faciam
    The genesis of Jan Frankenstein sermons Scio quid facim
    Autorzy:
    Zapała, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1217282.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    dominikanie
    Jan Frankenstein
    inkwizytor
    kazania
    zaraza
    kaznodziejstwo
    Wrocław
    Dominicans
    inquisitor
    homilys
    plague
    preaching
    Opis:
    W bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego przechowywany jest rękopis BUWr I Q 377, zawierający kolekcję przykładowych kazań Jana Frankensteina, wybitnego piętnastowiecznego intelektualisty, kaznodziei, inkwizytora Wrocławskiego, zaangażowanego w późnośredniowieczny ruch odnowy Kościoła. Choć rękopis ten był wielokrotnie wzmiankowany w historiografii, to jednak duża część kazań w nim zawartych nie doczekała się do tej pory omówienia. Niniejszy artykuł poświęcony jest genezie dwóch spośród rzeczonych kazań. Kazania Scio quid faciam odnoszą się do tego samego tematu i w dużej mierze są tożsame w treści (choć jedno ma 15 stron, drugie zaś tylko 5). Są to kazania przeznaczone na czas zarazy i zawierają rady dotyczące życia i pełnienia posługi duszpasterskiej w zakażonym mieście. Zostały one przygotowane podczas zarazy 1439 roku we Wrocławiu, dla podniesienia poziomu moralnego tamtejszych ojców dominikanów i zapisane w przez Frankensteina jako dwie wersje modelowego tekstu na czas zarazy.
    The library of the Wroclaw University houses a manuscript BUWr I Q 377, which comprises a compilation of exemplary sermons of Jan Frankenstein, an outstanding 15th century intellectual, preacher, Wroclaw inquisitor engaged in late medieval movement of Church renewal. Although the manuscript has been frequently mentioned in historiog-raphy, a considerable part of the sermons has not been reviewed yet. The present article is devoted to the genesis of two of the abovementioned sermons. Sermons Scio quid faciam refer to the same topic and their contents are to a large extent the same (although one is 15 pages long, while the other is 5). These are ser-mons intended for the time of plague and they contain advice pertaining to life and priestly service in the infected city. They were prepared during the plague of 1439 in Wroclaw to raise the moral level of the Dominican Fathers and written by Franken-stein as two versions of a model text for the time of plague.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2014, 122; 15-32
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dominikanie krakowscy w księgach święceń biskupów poznańskich
    Kraków Dominicans in the accounts of ordinations of bishops of Poznań
    Autorzy:
    Kaczmarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560443.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Dominikanie krakowscy
    księgi święceń
    biskupi poznańscy
    Kraków Dominicans
    accounts of ordinations
    bishops of Poznań
    Opis:
    W badaniach prozopograficznych nad średniowiecznym i nowożytnym duchowieństwem istotną rolę zajmują analizy zawartości wykazów i ksiąg święceń. Lektura tych materiałów daje możliwość odtworzenia procesu formacji kleru w drodze przyjmowania kolejnych stopni święceń niższych oraz wyższych. Materiały te zachowują swe znaczenie także w badaniach nad duchownymi wywodzącymi się ze środowisk zakonnych, zwłaszcza mendykanckich – z tego względu, iż to właśnie bracia ze wspólnot żebraczych szczególnie często stawali do święceń z uwagi na podejmowane zadania duszpasterskie. Studia nad święceniami dominikanów z klasztoru św. Trójcy koncentrowały się dotąd na analizach zawartości ksiąg święceń prowadzonych w kręgu biskupów krakowskich (badania ks. J. Szczepaniaka), jednak wstępna kwerenda przeprowadzona w aktach biskupów innych diecezji pokazała, że część z nich zawiera ważne dane obrazujące przygotowanie do pracy duszpasterskiej braci z krakowskiego klasztoru Braci Kaznodziejów. Użyteczność w takich badaniach zachowują także księgi biskupów poznańskich z przełomu XVI i XVII wieku. Przeprowadzona w nich kwerenda pozwoliła na sporządzenie wykazu 9 zakonników z konwentu św. Trójcy, którzy w latach 1597–1628 przyjęli z rąk poznańskich sufraganów święcenia subdiakonatu, diakonatu i prezbiteratu.
    The analysis of inventories and accounts of ordinations occupies a prominent role in the prosopographical study on medieval and modern clergy. The reading of these materials makes it possible to reproduce the process of formation of the clergy through taking further ranks in minor and major holy orders. These materials are also important in the study of the clergy derived from religious communities, especially from Mendicant orders – due to the fact it was friars from Mendicant orders who often took holy orders because of the pastoral tasks they undertook. Studies on the ordination of the Dominicans from the Monastery of St. Trinity have so far focused on the analysis of the accounts of ordinations kept by the bishops of Kraków (research by Father J. Szczepaniak), but the initial query performed in the files of bishops from other dioceses showed that some of them contained important data reflecting preparations for pastoral work of brothers from the Krakow monastery of the Order of Preachers. The accounts of ordinations, kept by the bishops of Poznań from the turn of the 16th and 17th centuries, are of significant help in such kind of research. A query carried out on these accounts made it possible to draw up a list of nine monks from the monastery of St. Trinity, who in the years 1597–1628 were ordained subdeacons, deacons and presbyters by the Poznań suffragan bishops.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 59-72
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasztor Dominikanów przy kościele śś. Piotra i Pawła w Chełmnie. Stan zachowania na początku XIX wieku i zagospodarowanie terenu po jego rozbiórce
    Dominican monastery by the church of St. Peter and St. Paul in Chełmno. Its condition at the beginning of the 19th century and the Development of the area after its demolition
    Autorzy:
    Samól, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52796239.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
    Tematy:
    dominikanie
    architektura mendykancka
    klasztor
    badania architektoniczne
    rekonstrukcja
    Dominicans
    Mendicant architecture
    monastery
    architectural investigation
    reconstruction
    Opis:
    Although Dominicans arrived in Chełmno in the 1230s, the beginnings of their monastery remain unclear. The orders’ temple was being built from the late 13th century to the turn of the 14th century, and rebuilt three hundred years later. Its history of construction is written in detail due to architectural investigations (2010–2015). That research did not contain the friary because it was demolished soon after its burning in 1830. Lack of archaeological surveys and tentative plans of the city from the 18th and 19th century made most scholars overlook the spatial complexity of the monastery, even in the most recent publications. This paper aims to fulfil the lack of knowledge about the final spatial form of the Dominican Monastery (from the beginning of the 19th century) and to analyze the plans and investments of Protestants who took the former friary’s land after its dissolution. The author conducted interdisciplinary research joining the results of the archival query and the architectural investigation of the northern church wall. This consideration allows him to reconstruct the final form of the monastery and describe the actions conducted after its demolition. At the beginning of the 19th century, brothers lived in the new baroque western wing. There existed a rectangular cloister and the appendix with a kitchen. Before the western façade of the church, there was located the chapel of St. Hyacinth and Baroque narthex, which covered the lower parts of the Gothic church. The medieval sacristy had to be out of use before the demolition of the whole complex in the 1830s. On the example of the Dominican complex in Chełmno, it might be observed the different politics concerning the medieval architecture in Prussia in the 19th century from neglecting its value to acceptation and attempts of protection. This paper is to build a basis for further research (particularly archaeological surveys) on the area of the former monastery. 
    Źródło:
    Tabularium Historiae; 2020, 7; 77-98
    2543-8433
    Pojawia się w:
    Tabularium Historiae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o dominikańskich kazaniach XVIII wieku
    A few remarks about Dominican sermons of the 18th century
    Autorzy:
    Rok, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1891889.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dominikanie
    kazania
    mentalność
    religijność
    kultura staropolska
    dominicans
    sermons
    mentality
    religiousness
    Old Polish culture
    Opis:
    In the article vast possibilities are indicated of using Old Polish sermons to study culture, first of all popular culture. First, a typical collection of Sunday sermons is analyzed, presenting their rich contents and broad possibilities of their pastoral influence. Apart from that the reader's attention is drawn to Marian sermons shaping a peculiar religiousness connected with sanctuaries devoted to the Virgin Mary. In essence sermons of those times formed the faithful's sphere of axiotics, and besides that they shaped a specific image of the world. They also contributed to forming social bonds.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 209-220
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Folwark w Mętowie jako własność lubelskiego konwentu oo. dominikanów w XVIIIi XIX wieku
    Folwark in Mętów as a property of the Dominican friars convent in XVIII and XIX centuries
    Autorzy:
    Kumor-Mielnik, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545084.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    folwar
    dominikanie
    dobra ziemskie
    dochody
    inwentarz
    zabudowania folwarczne
    folwark
    Dominicans
    estates
    income
    inventory
    folwark buildings
    Opis:
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest charakterystyka folwarku funkcjonującego w XVII i XIX wieku w podlubelskiej wsi Mętów, którego właścicielami od lat 20-tych XVIII w. stali się oo. dominikanie z Lublina. Szczegółowy opis XIX-wiecznych zabudowań i dóbr folwarcznych, ale także dochodów, jakie czerpał zakon z posiadanego majątku ziemskiego oparty został głównie na materiale źródłowym dostępnym w postaci inwentarzy spisanych w 1864 r. po kasacie lubelskiego konwentu oo. dominikanów, ale także w postaci szczegółowych opisów folwarku z I połowy XIX w. Zabudowania i obszar folwarku, wartość jego majątku żywego oraz ruchomego i nieruchomego, a także wykaz i rodzaje powinności poddanych zamieszkujących w dobrach folwarcznych w XIX w. każą nam zaliczyć mętowskie dobra braci kaznodziejów do bardzo znaczących dla funkcjonowania zakonu, a jednocześnie do porównywalnych w stosunku do innych folwarków istniejących w tym okresie na terenach Rzeczypospolitej. Celem podkreślenia i uwydatnienia roli folwarku w Mętowie, biorąc pod uwagę aspekt ekonomiczny, podjęto próbę porównania go z innymi, funkcjonującym w tym samym czasie dobrami ziemskimi, należącymi do lubelskiego konwentu oo. dominikanów (z podlubelskim folwarkiem na Trześniowie oraz posiadłościami dworskimi na Hajdowie). Przedstawiona w artykule wielkość, a zarazem wartość majątku klasztornego w Mętowie rodzi potrzebę badań porównawczych w stosunku do majątków innych zakonów (lubelskich i pozalubelskich), skasowanych w XIX w. przez władze carskie.
    The subject of this paper is a folwark which operated in XVII and XIX century in a village of Mętów near Lublin. Its owners have been Dominican friars from Lublin since the twenties of XVIII century. A detailed description of XIX-century folwark buildings and goods as well as income which the order derived from these grounds was based mainly on source material accessible in form of inventories written down in 1864 after dismantlement of Dominican Friars’ Lublin convent. We also have detailed descriptions of the folwark which date back to the first half of XIX century. Buildings and the territory of folwark, the value of its living, mobile and immobile property as well as a list of duties to be performed by the subjects residing within its scope make us perceive the goods in Mętów as crucial to the order’s life and simultaneously as comparable to other folwarks of this time in the Republic. To expose the role of the folwark in Mętów with special attention paid to economy, the paper sought to juxtapose it with other estates belonging to the Dominican Friars’ Lublin convent (with the folwark in Trześnów near Lublin and court’s goods in Hajdów). The size and value of the cloister’s estates in Mętów makes us see the need to launch comparative research into properties of other orders (in Lublin and beyond) which were dismantled in XIX century by tsarist authorities.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 129; 181-209
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Okręg klasztoru dominikanów w Świdnicy w XVI wieku
    Autorzy:
    Kaczmarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33337471.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Silesia
    Świdnica
    Dominicans
    mendicant orders
    monastery
    16th century
    Śląsk
    dominikanie
    mendykanci
    klasztor
    XVI wiek
    Opis:
    Klasztor Dominikanów pw. Świętego Krzyża w Świdnicy powstał pod koniec XIII wieku. W okresie poprzedzającym reformację bracia działali aktywnie zarówno na terenie miasta, jak i w jego okolicy. Dokładny zasięg ich wpływów był dotąd nieznany; wiadomo było tylko, że w bezpośrednim sąsiedztwie klasztoru świdnickiego znajdowało się kilka innych domów zakonnych braci kaznodziejów (Wrocław, Brzeg, Ząbkowice, Legnica). Wypowiedzianą przed wielu laty przez Jerzego Kłoczowskiego opinię, iż nie da się wyznaczyć dokładnych granic okręgów klasztornych śląskich dominikanów, można zweryfikować dzięki informacjom z księgi rachunkowej konwentu w Świdnicy, która została założona w latach 30. XVI wieku przez jego ówczesnego przeora, brata Jerzego Leopoldiego. Do księgi tej został wpisany wykaz miejscowości, w których świdniccy dominikanie prowadzili kwestę, a także spis ośrodków, w których pod ich patronatem działały konfraternie różańcowe. Naniesienie na mapę tych miejscowości pozwoliło wyznaczyć granice okręgu klasztoru Krzyża Świętego. Terytorium tego okręgu było rozległe: na osi północ-południe jego średnica sięgała około 60 km, zaś na linii wschód-zachód przekraczała 70 km. Uwzględniając położenie klasztoru świdnickiego wobec innych fundacji dominikańskich na Śląsku oraz wyniki wcześniejszych badań nad okręgiem klasztoru Braci Kaznodziejów w Brzegu, można wyznaczyć dokładny zasięg okręgów klasztornych w Świdnicy, Ząbkowicach oraz Brzegu, a także przybliżony przebieg granic okręgów klasztorów z Wrocławia oraz Legnicy. Prezentowane w artykule wyniki badań mają istotne znaczenie dla studiów nad działalnością dominikanów z kontraty śląskiej u schyłku średniowiecza i pozwalają wyznaczyć granice duszpasterskiego oraz ekonomicznego oddziaływania poszczególnych konwentów.
    The Holy Cross Dominican Monastery in Świdnica was founded at the end of the 13th century. In the period leading up to the Reformation, the brothers were active both in and around the city. The exact extent of their influence was so far unknown; it was only evident that there were several other monastic houses of the preaching brothers in the immediate vicinity of the Świdnica monastery (Wrocław, Brzeg, Ząbkowice, Legnica). The opinion, voiced many years ago by Jerzy Kłoczowski, that it is impossible to determine the exact boundaries of the monastic districts of the Silesian Dominicans, can be reviewed thanks to information from the account book of the Świdnica convent, which was drawn up in the 1530s by its then prior, Brother Jerzy Leopoldi. The book includes a list of towns and cities where the Dominicans of Świdnica conducted fund-raising, as well as a list of centres where rosary confraternities operated under their patronage. By plotting these localities on the map, the determining of the boundaries of the district of the Monastery of the Holy Cross became possible. The territory of this district was vast: along the north-south axis, its diameter reached about 60 km, while along the east-west line it exceeded 70 km. Taking into account the location of the Świdnica monastery in relation to other Dominican foundations in Silesia and the results of earlier research on the district of the Monastery of the Order of Preachers in Brzeg, it is possible to determine the exact extent of the monastic districts of Świdnica, Ząbkowice and Brzeg, as well as the approximate course of the districts of the monasteries of Wrocław and Legnica. The results of the research presented in the article are important for the study of the activities of the Dominicans of the Silesian Province at the end of the Middle Ages and allow us to determine the boundaries of the pastoral and economic influence of individual convents.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 181-208
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Saint Adalbert – the Apostle of Silesia
    Święty Wojciech – Apostoł Śląska
    Autorzy:
    Pobóg-Lenartowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560311.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    saint Adalbert
    cult
    Opole
    Dominicans
    chronicle
    Middle Ages
    św. Wojciech
    kult
    dominikanie
    kronika
    średniowiecze
    Opis:
    Bishop Adalbert is known under many names but only one source refers to him as the ‘Apostle of Silesia’: a mediaeval chronicle of the Opole Dominicans. Since the II World War the chronicle is lost. The contents of the chronicle were recently reconstructed thanks to an archival research in the manuscript department of the Wrocław University Library, the National Archive in Prague and the Dominican General Archive on Aventine hill in Rome. According to the source, saint Adalbert had visited Opole about 984. In Górka (the Hill) he was supposed to christianize local society and baptize them. When he was run out of baptizing water, the fountain came to the top and lasted till the beginning of the 20th century. Close to the fountain the church dedicated to Blessed Virgin Mary was founded and, according to the chronicle, was the first temple in Opole. In 15th century saint Adalbert has been already worshiped as city’s patron. His cult encircled entire Silesia so term ‘the Apostle of Silesia’ didn’t seem then extraordinary at all.
    Święty Wojciech doczekał się wielu określeń i godności. Ale tylko w jednym źródle nazwany jest „apostołem Śląska”. Źródłem tym jest średniowieczna kronika dominikanów opolskich, która od końca II wojny światowej uchodzi za zaginioną. Jej treść udało się odtworzyć na podstawie kodeksów zachowanych w bibliotekach i archiwach polskich (Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego), czeskich (Narodny Archiv Praha) i rzymskich (Archiwum Generalne Dominikanów). W kronice tej czytamy o pobycie Wojciecha w Opolu „około roku 984”. Na tzw. górce miał chrystianizować okoliczną ludność i udzielać sakramentu chrztu. Gdy zabrakło mu wody do udzielania tego sakramentu natychmiast wypłynęło cudowne źródełko, które w formie studni funkcjonowało aż do początku XX wieku. Tuż obok niego wybudował kościół ku czci NMP, który – według kroniki – był najstarszą świątynią w mieście. W XV w. św. Wojciech czczony już był w Opolu jako patron miasta. Kult świętego w tym czasie objął ziemie całego Śląska, stąd określenie Wojciecha „apostołem Śląska” nie wydawało się wówczas niczym nadzwyczajnym.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/1; 91-103
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarys historii ewangelizacji Meksyku od XVI do XVII wieku
    AN OUTLINE OF THE HISTORY OF THE EVANGELIZATION OF MEXICO IN THE 16TH-17TH CENTURY
    Autorzy:
    Szyszka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618081.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Mexico; evangelization; Indians; catechisms; Franciscans; Dominicans; Jesuits
    Meksyk; ewangelizacja; Indianie; katechizmy; franciszkanie; dominikanie; jezuici
    Opis:
    The evangelization of Mexico in the 16th and 17th centuries is a fascinating period in the history of Christianization of the New World. The creative confrontation of the then missionaries (Franciscans, Dominicans, Augustinians, and Jesuits) with local cultures and beliefs and the Spanish conquest system resulted in the development of innovative methods of working with indigenous peoples (catechisms, education, art, hospitality, scientifi c research) and the creation of stable church structures in Mexico.
    Źródło:
    Annales Missiologici Posnanienses; 2019, 24; 7-30
    1731-6170
    Pojawia się w:
    Annales Missiologici Posnanienses
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archiwum parafi i rzymskokatolickiej w Klimontowie
    The Archive of the Roman Catholic Parish in Klimontów
    Autorzy:
    Dywan, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023388.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-18
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Klimontów
    dominikanie
    archiwum
    parafia
    klasztor
    inwentarz
    katalog
    the Dominicans
    archive
    parish
    monastery
    inventory
    catalogue
    Opis:
    The parish in Klimontów (Diocese of Sandomierz) has an archive, which stores various documents concerning the history of this institution. The materials from this archive were rarely used by historians. Only the ones who dealt with regional history were interested in the above mentioned materials. A parish priest from Klimontów Wawrzyniec Kukliński (1828-1912) published the content of the most important documents in the years 1909-1911. This content was the basis for writing an amateur treatise on the history of the town, where in 1626 the parish was erected. From the beginning of the twentieth century, the documentation stored at the parish church was damaged, some materials were lost. The author therefore undertook the effort to professionally organize the archival materials that are stored in the parish of Klimontów. Two fonds: Documents of the Roman Catholic Parish in Klimontów (documents since 1626) and Parish registers of Klimontów (since 1667) are connected with the parish office. These two fonds were divided into individual archival units, mainly based on chronological criteria. Apart from the materials closely related to the activities of the parish, the archive includes an incomplete collection of the documents which belonged to the monastery of the Dominicans in Klimontów. That collection was brought to the parish archive in unclear circumstances, possibly just after the dissolution of the monastery in 1901. It is a closed fond, which includes diverse documents from the years 1418-1863. It should be noted that this fold also contains a significant number of documents relating to the salaries of the parish in Olbierzowice, the patronage of which was granted to the monastery of the Dominicans under Jan Zbigniew Ossoliński’s foundation privilege of 1613.The parish archive also includes the books which are the remnants of the once prosperous parish library.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2014, 102; 5-43
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dominikanie w sieci. Fenomen kaznodziejstwa internetowego
    Autorzy:
    Rysak, Malwina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22676761.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-07
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Adam Szustak
    dominikanie
    ewangelizacja
    kaznodziejstwo internetowe
    komunikowanie religijne
    Dominicans
    evangelism
    internet preaching
    religious communication
    Opis:
    The main purpose of the article was to investigate the Internet activities of the Dominican Order and to determine what contributes to their media success. The content analysis method and the Internet survey method were used in the undertaken research. The publication presents the history of the religious congregation, paying attention to the charism. The first part of the work presents the definitions and issues related to preaching and new evangelization as well as the possibility of using the Web in relation to preaching. The second part of the article contains an analysis of the activities of Dominicans on the Internet based on the YouTube channel of Father Adam Szustak „Langusta na palmie” and the videoportal dominikanie.pl, which is enriched with the results of the survey. The third part of the work consists of conclusions and verification of the research hypotheses put forward by the author.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2021, 30, 1; 113-143
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The traces of the cult of St. Raymond of Penyafort in the preaching of Fabian Birkowski. A contribution to studies on the Dominicans’ hagiographic writings in Old Poland
    Ślady kultu św. Rajmunda z Penyafort w przepowiadaniu Fabiana Birkowskiego. Przyczynek do badań nad dominikańskim piśmiennictwem hagiograficznym w dawnej Polsce
    Autorzy:
    Rowińska-Szczepaniak, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31007543.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    hagiografia
    kaznodziejstwo
    dominikanie
    Fabian Birkowski
    św. Rajmund z Penyafort
    hagiography
    preaching
    Dominicans
    Saint Raymond of Penyafort
    Opis:
    St. Raymond of Penyafort is not contemporarily a well-known figure in Poland. Neither was he in the days of Old Poland, when he enjoyed popularity only within rather narrow circles. Without a doubt, in that period he was known in the environment of scholars connected with the Faculty of Law of Cracow Academy, where the chair dealing with his compilation of The Decretals of Gregory IX, stipulated in the foundation act issued already by Casimir III the Great, survived until the reform introduced by Hugo Kołłątaj (the second half of the 18th century). If he was regarded as an outstanding legal theorist in the circle of lawyers, he was worshipped as a saint primarily in the Order of Preachers, the third General in the history of which he had been. The evidence of the presence of his cult among the Dominicans are, among others, the two texts of Fabian Birkowski, OP, a Baroque preacher, which are discussed in this article. They are Kazanie na dzień S. Raymunda [A sermon for the Feast Day of St. Raymond] included in the collection Kazania na święta doroczne [Sermons for Annual Holidays] (Cracow 1620) and the Latin speech under the title S. Raymundus sive mare liberum Sanctis, from the collection Orationes ecclesiasticae (Cracow 1622). In both texts, while making a presentation of the figure of St. Raymond, the preacher concentrated his attention on the Saint’s crossing the sea between Majorca and Barcelona on his Dominican’s cape. The miracle attributed to the Saint made for Birkowski the starting point for further considerations which – in the case of the sermon – concerned the spiritual light, whereas in that of the Latin oration – the missionary’s activity of the Church and in particular – Dominicans’ missions. In the sermon devoted to St. Raymond, the preacherappears as a theologian, skillfully making use of various quotations from the Bible and theological literature. In turn, the oration reveals his potential of an experienced erudite, skillfully combining biblical motifs with elements drawn from the literature of Greek-Roman antiquity. The comparative analysis of the texts confirms the Maria Rowińska-Szczepaniak, The traces of the cult of St. Raymond of Penyafort… 41 particular character of the collection Orationes ecclesiasticae in the output of Father Birkowski, encouraging scholars to conduct further studies on the speeches included in it, as well as on their place in the literature written in Latin in the days of Old Poland.
    Święty Rajmund z Penyafort nie jest współcześnie w Polsce postacią powszechnie znaną. Podobnie było w okresie staropolskim, kiedy to popularnością cieszył się jedynie w dość wąskich kręgach. Niewątpliwie znany był on wówczas w środowisku Wydziału Prawa Akademii Krakowskiej, gdzie katedra opracowanych przez niego Dekretałów Grzegorza IX, przewidziana w akcie fundacyjnym wydanym przez Kazimierza Wielkiego, przetrwała aż do reformy kołłątajowskiej. Jeśli w gronie prawników Rajmund ceniony był jako wybitny jurysta, to jako świętego czczono go przede wszystkim w Zakonie Kaznodziejskim, którego był trzecim w historii generałem. O obecności jego kultu wśród dominikanów świadczą m.in. omówione w artykule dwa teksty barokowego kaznodziei Fabiana Birkowskiego OP. Jest to Kazanie na dzień S. Raymunda, zamieszczone w zbiorze Kazań na święta doroczne (Kraków 1620) oraz łacińska mowa zatytułowana S. Raymundus sive mare liberum Sanctis, pochodząca ze zbioru Orationes ecclesiasticae (Kraków 1622). Prezentując sylwetkę Rajmunda, kaznodzieja w obu tekstach skoncentrował swoją uwagę na jego przepłynięciu na płaszczu dominikańskim z Majorki do Barcelony. Cud przypisywany świętemu stanowił dla Birkowskiego punkt wyjścia do dalszych rozważań, które w przypadku kazania dotyczyły duchowej światłości, w przypadku zaś łacińskiej oracji – misyjnej działalności Kościoła, a zwłaszcza misji dominikańskich. W kazaniu o św. Rajmundzie autor daje się poznać jako teolog sprawnie posługujący się różnorakimi cytatami z Biblii i literatury teologicznej, z kolei w łacińskiej oracji jawi się on jako wytrawny erudyta, umiejętnie łączący wątki biblijne z elementami zaczerpniętymi z literatury grecko-rzymskiego antyku. Analiza porównawcza tekstów potwierdza szczególny charakter zbioru Orationes ecclesiasticae w twórczości Birkowskiego, zachęcając do dalszych studiów nad zamieszczonymi w nim mowami oraz ich miejscem w literaturze łacińskiej dawnej Rzeczypospolitej.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2021, 27, 2; 7-41
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fragment księgozbioru wileńskich dominikanów w kolekcji klemensowskiej Książnicy Zamojskiej im. Stanisława Kostki Zamoyskiego
    Autorzy:
    Juda, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088405.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    book
    old print
    library
    Dominicans
    Vilnius
    Zamojski Library
    książka
    stary druk
    biblioteka
    dominikanie
    Wilno
    Książnica Zamojska
    Opis:
    Stare druki, stanowiące fragment księgozbioru dominikanów wileńskich, obecnie przechowywane w Książnicy Zamojskiej im. Stanisława Kostki Zamoyskiego, pochodzą z XVI, XVII i XVIII wieku i są wytworem licznych oficyn zagranicznych i krajowych. Licząca 92 pozycji bibliograficznych kolekcja zawiera dzieła odnoszące się do różnych ówczesnych dziedzin wiedzy ludzkiej, ale ukierunkowana jest na potrzeby zgromadzenia. Książki miały bowiem służyć członkom konwentu w ich pracy duszpasterskiej i kształceniowej. Znaki i noty proweniencyjne pokazują wcześniejszych właścicieli poszczególnych egzemplarzy i sposoby gromadzenia, a ślady użytkowania rzeczywistych czytelników. Są istotnym przyczynkiem do odtworzenia tego rozproszonego księgozbioru.
    Old prints, part of the Vilnius Dominican collection, currently held in the Zamojski Library named after Stanisław Kostka Zamoyski, originate from the 16th, 17th and 18th centuries and are the product of numerous foreign and domestic publishing houses. The collection of 92 bibliographic items includes works relating to various areas of human knowledge at the time but is directed at the needs of the congregation. The books were intended to serve the members of the convent in their pastoral and educational work. The provenance marks and notes show the previous owners of individual copies and the methods of collecting them, as well as the traces of use by actual readers. They are an important contribution to the reconstruction of this scattered book collection.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 117-138
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Exultante spiritu". Dominikanie wobec powstania wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim
    "Exultante spiritu". Dominicans and the Establishment of a Theological Faculty at the University of Krakow
    Autorzy:
    Gałuszka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37217232.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Uniwersytet Krakowski
    dominikanie
    Kazimierz Wielki
    Aleksander IV
    University of Krakow
    Dominicans
    Casimir the Great
    Alexander IV
    Opis:
    W prezentowanym artykule autor przedstawia dwie hipotezy oraz nowe źródło dotyczące zagadnienia powstania Uniwersytetu Krakowskiego w 1364 r. i erygowania wydziału teologicznego w 1397 r. Poczynione obserwacje pozwalają w nowy sposób spojrzeć na zagadnienie stosunku dominikanów do powstania wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim. W latach 60. XIV w. bracia mogli rzeczywiście wspierać projekt króla Kazimierza Wielkiego trójwydziałowego uniwersytetu, zaplanowanego na model boloński. Zapewne ze spokojem przyjęli oni decyzję papieża Urbana V z 1364 r. o erygowaniu uczelni, która nie posiadała wydziału teologicznego. Pozycja dominikańskiej szkoły w Krakowie nie była więc zagrożona i bracia w kolejnych dziesięcioleciach kontynuowali rozwój miejscowego ośrodka oraz struktury szkolnictwa w całej prowincji zakonnej. Jednak na początku 90. lat XIV w. plany odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego wraz z erygowaniem wydziału teologicznego musiały zaniepokoić krakowskich dominikanów. Zgodnie bowiem ze specjalnym przywilejem papieża Aleksandra IV ogłoszonym w bulli Exultante spiritu z 28 marca 1257 r. dopóki zakonna szkoła była jedynym tego rodzaju studium teologii w mieście, dominikański wykładowca mógł się obyć bez przechodzenia procedury zdobywania stopni uniwersyteckich. Otwarcie zaś wydziału teologicznego oznaczało nie tyle nawet reformę, ile rewolucję w dominikańskiego studium, w tym konieczność wypracowania nowej polityki kadrowej. 11 stycznia 1397 r. papież Bonifacy IX podjął historyczną decyzję o erygowaniu wydziału teologicznego w Krakowie. Pojawienie się nowego wydziału teologicznego musiało poruszyć tutejsze grono dominikańskich profesorów i – jak można przypuszczać – faktu tego nie przyjęli, „radując się w duchuˮ (exultante spiritu). Od tego momentu wszyscy miejscowi regensi dominikańscy musieli się legitymować posiadaniem odpowiednich stopni akademickich. 
    In this article, the author proposes two hypotheses and a new source on the establishment of the University of Krakow in 1364 and the foundation of the theological faculty in 1397. The text opens up a new way of looking at the question of the Dominicans’ attitude to the creation of the theological faculty at the University of Krakow. In the 1460s, the friars may indeed have backed King Casimir the Great’s project of a three-faculty university, which was based the Bologna model. They probably calmly accepted Pope Urban V’s 1364 decision to found a university that did not have a theological faculty. The position of the Dominican school in Krakow was therefore not threatened, and the friars continued to develop the local center and the educational structure of the entire monastic province in the following decades. However, in the early 1490s, plans to restore the University of Krakow with a theological faculty must have worried Krakow’s Dominicans. According to the special privilege by Pope Alexander IV which was announced in the Exultante spiritu bull of March 28, 1257, as long as the monastic school was the only theological college of its kind in the city, a Dominican lecturer did not have to go through the procedure of obtaining university degrees. The opening of the theological faculty, on the other hand, marked not so much even a reform as a revolution in Dominican college, which included the need to develop a new personnel policy. On January 11, 1397, Pope Boniface IX made the historic decision to open a theological faculty in Krakow. The emergence of the new theological faculty must have unsettled the local group of Dominican professors, and – as one might assume – they did not accept the fact exultante spiritu. From then on, all local Dominican regens were required to hold appropriate academic degrees.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/1; 43-62
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vice-regents of the Dominican studium generale in Krakow in the modern period – selected aspects
    Bakałarze dominikańskiego Studium Generalnego w Krakowie w epoce nowożytnej – wybrane zagadnienia
    Autorzy:
    Szymborski, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560445.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Dominicans
    education system
    studium generale
    vice-regents
    Krakow
    dominikanie
    system edukacji
    studium generalne
    bakałarz
    Kraków
    Opis:
    The purpose of the study is to present selected aspects of the work of bachelors (vice-regents) of Krakow’s studium generale in modern period, especially in XVII century. One of the aspects shown in the text was the importance of studying outside the province in Italy, France and Spain for the intellectual formation of the bachelors of the studium generale. Next attention has been given particularly to the fraternal movement as bachelors were involved in promoting this form of piety especially membership in rosary confraternities.
    Celem pracy było ukazanie wybranych aspektów działalności bakałarzy studium generalnego w Krakowie w okresie nowożytnym; w tekście skoncentrowano się na analizie szczególnie wieku XVII. W toku pracy podkreślono wagę i znaczenie studiów odbywanych przez przyszłych bakałarzy studium – vice-regens, poza granicami prowincji, szczególnie we Włoszech, Francji i Hiszpanii. Okres zagranicznych studiów miał kluczowe znaczenie dla formacji intelektualnej przyszłych vice-regens studium generalnego. W dalszej części pracy zasygnalizowano aspekty związane z udziałem w ruchu brackim. Na uwagę zasługuje fakt zaangażowania bakałarzy studium w promowanie wśród wiernych idei bractw różańcowych.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2015, 21; 169-188
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twórczość dominikanina Gabriela Zawieszki. Początki konceptyzmu w polskim kaznodziejstwie
    The work of the Dominican Gabriel Zawieszko. The beginnings of conceptism in polish preaching
    Autorzy:
    Kuran, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649913.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kaznodziejstwo dominikańskie
    kaznodziejstwo XVII wieku
    konceptyzm
    alegoria
    alegoreza
    Dominicans
    baroque preaching
    conceitism in polish preaching
    Opis:
    The article presents the work of the Dominican preacher Gabriel Zawieszko (? – 1649). Each of his six collections of sermons is subordinated to the title metaphor, which (more or less) determines the inventional and compositional shape of individual volumes, individual sermons and arguments. Leopolita as the first Polish preacher so consciously and extensively applied the concept to sermons and entire collections, combining it with the exegesis of spiritual sense (sensus misticus). A similar way of forming collections of sermons is found in Poland only in the second half of 17th century.
    Artykuł przedstawia twórczość dominikańskiego kaznodziei Gabriela Zawieszki (? – 1649). Każdy z jego sześciu zbiorów kazań podporządkowany jest tytułowej metaforze, która (mniej lub bardziej) wyznacza kształt inwencyjny i kompozycyjny poszczególnych tomów, pojedynczych kazań i argumentów. Leopolita jako pierwszy polski kaznodzieja tak świadomie i szeroko zastosował koncept w kazaniach i całych zbiorach, łącząc go w wielowymiarowym wykorzystaniem w egzegezie sensu duchowego. Podobny sposób formowania zbiorów kazań spotykamy w Polsce dopiero w drugiej połowie XVII wieku.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 265-286
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kultura intelektualna i duchowa dominikanów wileńskich w świetle inwentarza biblioteki z I połowy XVII wieku
    The Intellectual and Spiritual Culture of the Dominicans of Vilnius in the Light of the Library Inventory from the First Half of the 17th Century
    Autorzy:
    Juda, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022860.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-21
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    książka
    biblioteka
    inwentarz
    dominikanie
    Wilno
    XVII wiek
    book
    library
    inventory
    Dominicans
    Vilnius
    17th century
    Opis:
    Inwentarz biblioteki dominikanów wileńskich z 1. połowy XVII wieku rejestruje 506 pozycji wydawniczych. Są wśród nich druki opublikowane w XV, XVI i w niewielkiej liczbie w XVII stuleciu. Wydrukowane zostały przede wszystkim przez oficyny zagraniczne: włoskie, francuskie, niemieckie, niderlandzkie i szwajcarskie. Pod względem treściowym reprezentują wszystkie ówczesne obszary wiedzy ludzkiej, a ich liczebność w poszczególnych działach odzwierciedla zapotrzebowanie przez dominikanów wileńskich na określone piśmiennictwo, które pozwalało im właściwie wypełniać zadania wobec własnego zgromadzenia, klasztoru i otoczenia zewnętrznego.
    The inventory of the Vilnius Dominican library from the first half of the 17th century records 506 publishing items. These include prints published in the 15th, 16th and a small number from the 17th century. They were printed mainly by foreign publishing houses: Italian, French, German, Dutch and Swiss. In terms of content, they represent all areas of human knowledge at the time, and their number in individual sections reflects the demand of the Dominicans of Vilnius for specific literature that allowed them to properly fulfil their tasks towards their own congregation, monastery and external environment.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 114; 123-143
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Recenzja]: Zakon w przestrzeni miejskiej i jego wpływ na mentalność ludzi w dawnej Polsce. Rozważania nad rozprawą Wiktora Szymborskiego, Bracia z ulicy Freta. Studia nad dominikanami warszawskimi w epoce nowożytnej.
    Autorzy:
    Kicińska, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784009.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    zakon
    kult Matki Bożek
    XVIII wiek
    dominikanie
    monastery
    cult of Our Lady
    18th century
    Dominicans friar
    Opis:
    -
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 111; 459-470
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nagrobek księżniczki raciborskiej Eufemii
    Grabmal der Prinzessin Euphemia aus Ratibor
    Tombstone of Princess Euphemia of Racibórz
    Autorzy:
    Kublin, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595332.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Euphemie aus Ratibor
    Dominikannerinen
    Helene Otieslav
    Ratibor
    Eufemia raciborska
    dominikanki
    Helena Otieslav
    Racibórz
    Euphemia of Raciborz
    Dominicans
    Opis:
    The subject of the article is the tombstone of Princess Euphemia, the prioress of the Dominicans in Racibórz, who died on January 17, 1359. The author analyses the source, on the basis of which he comes to the conclusion that the grave of Ofka was in the middle of the crypt under the chapel of St. Dominic, adjoining from the north to the church of the Dominicans in Racibórz. The grave was covered with a stone slab with an engraved image of Euphemia. In 1623, a portrait of Ofka was painted on the basis of this image and was placed in the chapel of St. Dominic. In this chapel in the 17th century (rather after 1637 or after 1658 and before 1672/1674), a wooden vault in the form of a tomb was made for Euphemia, covered with a coffin, in which there was a figure presenting Ofka. It was renovated in 1738, and in 1821 moved to the church of the Assumption of the Virgin Mary in Racibórz, where it was located until 1930.
    Przedmiotem artykułu jest nagrobek księżniczki Eufemii, przeoryszy dominikanek w Raciborzu, zmarłej 17 stycznia 1359 r. Autor analizuje przekazy źródłowe, na podstawie których dochodzi do wniosku, że grób Ofki znajdował się na środku krypty pod kaplicą św. Dominika, przylegającą od północnej strony do kościoła dominikanek w Raciborzu. Grób był nakryty kamienną płytą z wyrytym wizerunkiem Eufemii. W 1623 r. nawzór tego przedstawienia został namalowany portret Ofki, który umieszczono w kaplicy św. Dominika. W tej kaplicy w XVII w. (raczej po 1637 lub po 1658 r., a przed 1672/1674 r.) wystawiono Eufemii drewniany grobowiec w formie tumby, nakrytej trumną, w której znajdowała się figura przedstawiająca Ofkę. Został on odnowiony w 1738 r., a w 1821 r. przeniesiony do kościoła pw. Wniebowzięcia NMP w Raciborzu, gdzie znajdował się aż do 1930 r.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2019, 39, 1; 151-188
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grenzstreiten der Zisterzienser von Zyrich (Szczyrzyc) mit kleinpolnischen Klöstern verschiedener Ordensobservanz (Chorherren vom Heiligen Geist, Dominikaner, Unbeschuhte Karmeliten) vom 15. bis zum Ende des 18. Jhs.
    Border disputes of the Szczyrzyc Cistercians with Lesser Poland monasteries of various observances (Spiritualists, Dominicans, Discalced Carmelites) from the 15th to the end of the 18th centuries
    Autorzy:
    Marszalska, Jolanta M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2106684.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    klasztory
    cystersi
    Szczyrzyc
    duchacy
    dominikanie
    Kraków
    karmelici bosi
    Nowy Wiśnicz
    spory graniczne
    monasteries
    Cistercians
    spiritualists
    Dominicans
    Discalced Carmelites
    border disputes
    Opis:
    Zachowane źródła archiwalne, stare kroniki i dokumenty klasztoru cystersów w Szczyrzycu, ujawniają oprócz wielu aspektów działalności religijno-gospodarczej również kwestie sporów. Najazdy na dobra klasztorne, niszczenie mienia (podpalenia zabudowań folwarcznych czy zbiorów) były dokonywane nie tylko za sprawą niezadowolonych i roszczeniowych sąsiadów, których dobra graniczyły z dobrami cystersów szczyrzyckich, ale też za sprawą zakonów różnych obserwancji. Jak poświadczają zachowane dokumenty, każdy sposób na obronę własnych dóbr czy ich granic był dla konwentów toczących spory do przyjęcia, co wielokrotnie było naruszeniem etycznej, braterskiej postawy. Prawo własności z nadania fundatora było tutaj święte i nietykalne. Nie można już tego powiedzieć w kontekście postawy moralnej samych zakonników broniących swych dóbr w sposób bezwzględny, często przy użyciu siły (br. Baltazar od św. Agnieszki, karmelita bosy) czy posługując się kłamstwem, bądź zatajeniem faktów (opat Mikołaj Romiszowski) a także chorobliwą nadgorliwością strzegąc prawa własności swego klasztoru (prepozyt duchaków krakowskich Mateusz Regiomontanus) nie wspominając notorycznego łamania wydawanych postanowień sędziowskich niemal w każdym toczącym się procesie. Dotyczy to wszystkich omawianych konwentów. Niechęć między konwentami zakonnymi na płaszczyźnie materialnej różnych obserwancji przekładała się również na trudne relacje między ich poddanymi, którzy wyrządzali sobie wzajemnie krzywdy. Nie były to budujące przykłady wzajemnego, nieraz trudnego sąsiedztwa w ciągu minionych wieków, gdzie przebiegłość a często również fizyczna przemoc w dochodzeniu swojego prawa własności była na porządku dziennym.
    The preserved archival sources, old chronicles, and documents of the Cistercian monastery in Szczyrzyc reveal, apart from many aspects of religious and economic activity, also the issues of disputes. The invasions on the monastery property, destruction of property (arson of farm buildings or collections) were not only carried out by dissatisfied and demanding neighbours, whose property bordered on the Szczyrzyc Cistercians' property, but also by orders of various observances. As evidenced by surviving documents, any way of defending their own properties or their borders was acceptable to the disputing clerics, which many a time was a violation of the ethical, fraternal attitude. The right to property granted by the founder was sacred and inviolable there. This cannot be said in the context of the moral attitude of the monks themselves, who defended their property in a ruthless manner, often using force (Br. Baltazar of St. Agnes, a Discalced Carmelite), lies or concealment of facts (Abbot Mikołaj Romiszowski), as well as a morbid overzealous guardianship of the property rights of their monastery (Mateusz Regiomontanus, a provost of the Krakow clergy), not to mention notorious violations of judicial decisions in almost every pending case. This was true of all the convents in question. Dislike between convents of different observances on the material level also translated into difficult relations between their subjects, who inflicted harm on each other. These were not edifying examples of a sometimes-difficult neighbourhood in past centuries, where cunning and often physical violence in asserting one's right to property was the order of the day.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2021, 28, 2; 95-112
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z DZIEJÓW SZKÓŁ KATOLICKICH W PŁOCKU I W POLSCE DO XVII WIEKU
    FROM THE HISTORY OF CATHOLIC SCHOOLS IN PŁOCK AND IN POLAND UNTIL THE 17TH CENTURY
    Autorzy:
    Kuźniewska, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/491132.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    parafia
    szkoła
    katedra
    biskup
    Benedyktyni
    Norbertanki
    Dominikanie
    Jezuici
    Seminarium Duchowne
    parishes
    school
    cathedral
    bishop
    Benedictins
    Norbertains
    Dominicans
    Jesuits
    Seminary
    Opis:
    Szkoły parafialne w Polsce pojawiły się już w XI w. Więcej informacji na temat szkolnictwa prowadzonego przez Kościół pochodzi dopiero z XVI w. Również w Płocku pierwsze wiadomości o szkole parafialnej pochodzą z ok. 1085 r. Była to szkoła katedralna. Oprócz niej znajdowało się tu jeszcze wiele innych szkół: W XII w. szkoła kolegiacka św. Michała, znajdująca się pod opieką kanoników regularnych w Czerwińsku. Istniała także szkoła parafialna przy kościele św. Bartłomieja. Również benedyktyni posiadali tu swoją szkołę, ale w XIII w. już przestała istnieć. Szkołę konwentualną posiadali również Dominikanie. Siostry Norbertanki prowadziły szkołę dla dziewcząt. W roku 1607 biskup płocki Marcin Szyszkowski sprowadził do Płocka Jezuitów. Prowadzili oni swoją szkołę aż do 1773 r. W 1710 r. biskup płocki Ludwik Załuski erygował w Płocku Seminarium Duchowne. W XVII w. pod wpływem przemian, jakie się w tym czasie pojawiły w Polsce, sytuacja szkół znajdujących się pod opieką Kościoła zaczęła się zmieniać.
    The parish schools in Poland appeared in the 11 th century. More informations about parish education comes from the 16 th century. In Płock the first information about the parish school comes from about 1085. It was a school at the cathedral of Płock. In Płock were many schools: at the collegiate church of St. Michael existed schools in the XIIth century. It was under the care of Regular Canons in Czerwińsk. In Płock was a parish school at the church of St. Bartolomew too. The Benedictines had school here too, but in the 13th century it wasn’t exist. The Dominicans have conventual school. The Norbertine had a convent school for girls. In 1607 Bishop marcin Szyszkowski brought the Jesuits to Płock. They had a school in Płock until 1773. In 1710 Bishop Ludwik Załuski erected the Seminary in Płock. In the 17th century, the situations of schools under the protection of the Church began to change under the influence of changes that appeared in Poland at that time.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2019, 2(259); 3-10
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z badań nad historią muzyki w klasztorze sióstr dominikanek na Gródku w Krakowie
    From the research on the history of music in the Dominican Convent at Gródek, Cracow
    Autorzy:
    Matoga, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1218410.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    muzyka
    organy
    pozytwy
    fisharmonia
    kościół
    Dominikanki na Gródku
    Kraków
    music
    organ
    positive
    fis-accordion
    church
    Dominicans in Gródek
    Cracow
    Opis:
    Artykuł jest pierwszym opracowaniem dotyczącym muzyki w klasztorze dominikanek Na Gródku w Krakowie. Autor koncentruje się na historii organów w kościele klasztornym. W 1820 r. w świątyni notowano dwa pozytywy (małe organy): większy pod chórem zakonnym i mniejszy na chórze. W 1838 r. instrument z chóru zakonnego został sprzedany, natomiast w latach 1838-1839 powstały w kościele nowe organy, umieszczone zapewne pod chórem. Po 1864 r. ich stan ulegał pogorszeniu, w związku z czym podjęto decyzję o zakupie nowych organów. W 1870 r. klasztor otrzymał na ten cel pieniądze od cesarza Ferdynanda, jednak przedsięwzięcie nie doczekało się realizacji. Ostatecznie rolę instrumentu akompaniującego podczas liturgii przejęła fisharmonia, a zdezelowane organy zostały usunięte. W drugiej połowie XIX w. zainstalowano organy elektroniczne. Od 2010 r. dominikanki zbierały pieniądze na zakup organów piszczałkowych. Ostatecznie zakupiony został używany instrument firmy Walcker z 1970 r., sprowadzony z Niemiec, a następnie zamontowany w kościele w 2011 r. Na przestrzeni kilku stuleci w kościele grali organiści. Były nimi zarówno osoby świeckie, jak i siostry zakonne
    The present article is the first one concerning music in the Dominican Convent at Gródek in Cracow. The author concentrates on the history of organs in the convent church. In 1820 the church had two positives (small organs): a larger one under the convent choir and a smaller one on the choir. In 1838 the instrument from the choir was sold, while in the years 1838-1839 new organ was installed in the church, supposedly under the choir. After 1864 the organ’s condition worsened gradually, that is why a decision was made to buy a new one. In 1870 the Convent received money from Emperor Ferdinand for this purpose, however the plan was not realised. Eventually the role of an accompanying instrument during the service was taken over by the harmonium and the dilapidated organ was removed. In the second half of the 19th century electronic organ was installed. Since 2010 the Dominican Sisters had collected money to buy a pipe organ. Finally a second-hand Walker organ was bought, brought from Germany and installed in 2011. In the course of several ages both lay persons and Dominican Sisters performed as church organists.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2016, 126; 251-264
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Der Dominikanerklosterkreis Brzeg (Brieg) im 16. Jahrhundert. Versuch einer Rekonstruktion
    District of the Dominican Monastery in Brzeg in the 16th century. A Reconstruction Attempt
    Okręg klasztoru dominikanów w Brzegu w XVI wieku. Próba rekonstrukcji
    Autorzy:
    Krzysztof, Kaczmarek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1602486.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Brzeg
    Dominikaner
    Kloster
    Klosterkreis
    16. Jahrhundert
    dominikanie
    klasztor
    XVI wiek
    Dolny Śląsk
    Dominicans
    monastery
    16th century
    Lower Silesia
    Opis:
    Das Dominikanerkloster in Brieg endstand in der Mitte des 14. Jahrhundert. Das Heilig-Kreutz-Kloster war die letzte Stiftung des Dominikanerordens in mittelalterlichen Schlesien. In der Nähe dieses Klosters wurden auch andere Klōster gegrūndet (Breslau, Schweidnitz, Franckenstein, Löwen un Oppeln). Alle diese Klöster hatte Bezierke, in denen pastorale und wirtschaftliche Tätigkeit ausübten. Die Grenzen des Klosters in Brzeg umfasten des Gebiet am linken Ufer der Oder, zwischen Oława und Nysa Kłodzka, sowie Städte und Dōfer am rechten Ufer der Oder, zwischen Widawa und Prosna.
    Klasztor dominikanów w Brzegu powstał w połowie XIV w. Był ostatnią fundacją Braci Kaznodziejów na terenie średniowiecznego Śląska i sąsiadował z kilkoma innymi konwentami dominikańskimi: we Wrocławiu, Świdnicy, Ząbkowicach Śląskich, Lewinie Brzeskim i Opolu. Dla rozgraniczenia wpływów tych klasztorów wytyczono należące do nich okręgi, w których mogły one prowadzić działalność duszpasterską i gospodarczą. Wiadomości o zasięgu okręgu klasztoru w Brzegu czerpiemy z XVI-wiecznych wykazów dochodów i wydatków konwentu. Wytyczone na ich podstawie granice okręgu klasztoru brzeskiego obejmują tereny na lewym brzegu Odry położone w widłach Olawy i Nysy Kłodzkiej; dominikanie z Brzegu działali też w niektórych miastach i wsiach na prawym brzegu Odry położonych między Widawą oraz Prosną.  
    The Dominican monastery in Brzeg was established in the mid-fourteenth century. It was the last foundation of the Order of Preachers in medieval Silesia and was adjacent to several other Dominican convents: in Wrocław, Świdnica, Ząbkowice Śląskie, Lewin Brzeski and Opole. To establish the range of authority of these monasteries, separate districts were marked out for each to carry out their pastoral and economic activities in. Information on the range of the monastery district in Brzeg is extracted from the 16th-century records of revenues and expenses of the convent. The territory of the Brzeg monastery district, with borders delineated on the basis of records, include the areas on the left bank of the Oder, located at the confluence of the Oława and Nysa Kłodzka; Dominicans from Brzeg were also active in some towns and villages on the right bank of the Oder, located between Widawa and Prosna.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 115; 149-174
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evangelizing on YouTube – a Case Study of the Dominikanie Szczecin Channel in 2020
    Ewangelizacja na YouTube – studium przypadku kanału Dominikanie Szczecin w 2020 roku
    Autorzy:
    Daraż-Duda, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37481935.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    ewangelizacja na YouTube
    media katolickie
    katolicy
    dominikanie
    pandemia COVID-19
    YouTube evangelism
    Catholic media
    Catholics
    Dominicans
    COVID-19 pandemic
    Opis:
    The text is a result of a research project titled “The significance of parish-distributed press for the evangelization and formation activities of the Szczecin-Kamień Church (2016–2020).” The project was realized by members of the Department of Media Evangelism of the Institute of Journalism as part of the basic statutory activity of the Faculty of Philosophy of the Jesuit University Ignatianum in Krakow. The article touches on the use of YouTube in the work of evangelization by the Dominicans of the Roman Catholic Parish of St. Dominic in Szczecin in 2020, when, due to the outbreak of the COVID-19 pandemic, for many of the faithful, online media was the primary way to stay in touch with clergy and attend Mass.
    Tekst jest efektem projektu badawczego pt. „Znaczenie prasy kolportowanej w parafiach dla działalności ewangelizacyjnej i formacyjnej Kościoła szczecińsko-kamieńskiego (2016–2020)”. Projekt został zrealizowany przez członków Katedry Ewangelizacji Medialnej Instytutu Dziennikarstwa w ramach podstawowej działalności statutowej Wydziału Filozoficznego Akademii Ignatianum w Krakowie. Artykuł porusza tematykę wykorzystania YouTube w dziele ewangelizacji przez dominikanów z Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Dominika w Szczecinie w 2020 r., gdy z powodu wybuchu pandemii COVID-19 dla wielu wiernych media internetowe stały się podstawowym sposobem na utrzymanie kontaktu z duchownymi oraz uczestnictwo we mszach świętych.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 41, 2/2; 375-388
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Statut Prowincji Polskiej Zakonu Braci Kaznodziejów – miejsce w prawie zakonu i zarys historyczny
    Statute of the Polish Province of the Order of Preachers – place in the law of the order and historical outline
    Autorzy:
    Przytulski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40022808.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-01
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
    Tematy:
    dominikanie
    prawo własne
    zakon
    historia
    statut
    prowincja zakonna
    dominicans
    proper law
    religious order
    history
    statute
    province of the order
    Opis:
    Autor artykułu przedstawia umiejscowienie w prawie zakonu dominikanów Statutu Prowincji Polskiej Zakonu Braci Kaznodziejów oraz jego historię. Dokument ten jest aktem normatywnym dla Prowincji Polskiej dominikanów i stanowi jej prawo własne. Autor podejmując ten temat jako pierwszy, wskazał w opracowaniu szczegółowe materiały źródłowe. Na ich podstawie dowiódł, że statut prowincji powstał jako wynik kapituły prowincjalnej w 1969 roku. Statut ten ma swoje umocowanie w przepisach konstytucji zakonnych dominikanów i postanowień Kapituły Generalnej w River Forest w USA z 1968 roku. Statut prowincji jest dokumentem, który od ponad pół wieku reguluje szczegółowe kwestie życia polskich dominikanów, dlatego jego historia przenika historię całej prowincji. Autor opracowania na podstawie analizy zmian dokonywanych w statucie podczas kapituł prowincjalnych ostatnich ponad 50 lat wykazał trzy cezury czasowe pozwalające wskazać najistotniejsze wydarzenia wpływające na prawo własne prowincji.
    The author of this article presents the location of the Statute of the Polish Province of the Order of Preachers in the law of the Dominican Order and its history. This document is a normative act for the Polish Dominican province and constitutes its own law. The author, taking up this topic as the first one, indicated in the study detailed source materials. On their basis he proved that the provincial statute came into being as a result of the provincial chapter of 1969. The statute is also grounded in the provisions of the Dominican religious constitutions and in the decisions of the general chapter in River Forest in the USA from 1968. The author of the study, on the basis of an analysis of the changes made to the Statute during the provincial chapters of the last 50 years, has shown three time caesuras that make it possible to indicate the most significant events influencing the provincial law.
    Źródło:
    Sympozjum; 2022, 2(43); 193-210
    2543-5442
    Pojawia się w:
    Sympozjum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Studium generalne dominikanów polskich w XIV wieku?
    A general study of Polish Dominicans in the 14th century?
    Autorzy:
    Gałuszka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560580.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    studium generalne dominikanów
    szkolnictwo zakonne
    Polska Prowincja Dominikanów w XIV wieku
    Kościół w XIV wieku
    kapituły generalne dominikanów
    general study of Dominicans
    Dominican education
    Polish Dominican province in the 13th c.
    Krakow Church in the 14th c.
    general charter of Dominicans
    Opis:
    Głównym tematem artykułu jest geneza studium generalnego dominikanów polskich. W wyniku wieloletnich i skomplikowanych badań prowadzonych przez Krzysztofa Kaczmarka i Macieja Zdanka udało się ustalić, że pierwsze źródłowe dowody potwierdzające funkcjonowanie krakowskiego studium generale pochodzą z lat 1404/1405–1410. Jednak przytoczone daty stanowią jedynie terminus ante quem powstania tego ośrodka kształcenia. Autor skupił się na pewnym wydarzeniu z lat 1304–1316, które w literaturze przedmiotu nazywane jest zazwyczaj „nieudaną próbą utworzenia studium generalnego w Krakowie”. Ponowna analiza dominikańskich akt kapituł generalnych, sytuacji wewnętrznej zakonu w pierwszej połowie XIV wieku oraz dziejów polskiej prowincji dominikanów pozwoliły zaproponować lub raczej powtórnie wprowadzić do dyskusji naukowej zarzuconą dawną hipotezę: prawdopodobnie studium generalne polskich dominikanów powstało już w XIV wieku, być może niedługo po ogłoszeniu w 1304 roku zmian w rozdziale De studentibus.
    he main topic of the article is the founding of a general study of the Polish Dominicans. The lengthy and complex research conducted by Krzysztof Kaczmarek and Maciej Zdanek established that the first source-based evidence confirming the activity of Krakow’s studium generale comes from 1404/1405–1410. However, the above dates are just terminus ante quemof the origins of this educational centre. The author focused on an event from 1304–1316, which professional literature on the subject tends to describe as ‘an unsuccesful attempt to create a general study in Krakow.’ A new analysis of the Dominican chapter house documents, the internal dynamic of the order in the early 14th century, as well as the history of the Polish Dominican province, allowed to put forth or re-introduce a previously-abandoned hypothesis into the academic discussion; the hypothesis suggests that, most likely, the general study of the Polish Dominicans was founded in the 14th century already, perhaps soon after the 1304 announcement of changes in the chapter De studentibus.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2014, 20; 35-63
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klauzura mniszek po konstytucji apostolskiej Vultum Dei quaerere
    Cloister of Nuns after the Apostolic Constitution Vultum Dei quaerere
    Autorzy:
    Menke, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028999.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    klauzura
    papieska klauzura
    mendykanci
    kontemplacja
    mniszki
    Dominikanki
    Vultum Dei quaerere
    papież Franciszek
    cloister
    papal cloister
    mendicants
    contemplation
    nuns
    Dominicans
    Pope Francis
    Opis:
    Celem artykułu jest zdefiniowanie klauzury w klasztorach mniszek całkowicie oddanych kontemplacji (zastosowaną na konkretnym przykładzie mniszek dominikanek) oraz przedstawienie zmiany jej rozumienia po ostatnim dokumencie papieskim z 2016 r. Dotychczas była to klauzura papieska, rozumiana jako przywilej i specyficzna forma oderwania się od świata. Papież Franciszek w konstytucji apostolskiej Vultum Dei quaerere określa formy klauzury, które mają być wzbogaceniem, a nie przeszkodą w życiu religijnym konkretnej wspólnoty i które są oparte o realne warunki klasztoru. Dlatego wzywa do rewizji sposobu patrzenia na realizację konkretnej formy klauzury mniszek w poszczególnych klasztorach w odniesieniu do ich własnej tradycji. Oferuje on teraz mniszkom możliwość zdecydowania się co do formy klauzury (niekoniecznie już papieskiej), zdefiniowania jej w ius proprium danego instytutu i zachowywanie tej formy po zatwierdzeniu przez Kongregację Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego.
    The article aims with the definition of cloister nuns in monasteries focused solely on the contemplation (applied to a specific example of Dominican nuns) and changes in perception over the last papal document from the year 2016. It has always been papal cloister so far, conceived as a privilege and a specific way into seclusion from the world. Pope Francis in the Apostolic Constitution Vultum Dei quaerere provides some types of the cloisters, to be enriching and not an obstacle to the religious life of a specific community and are based on real conditions of the monastery. Therefore Pope Francis calls for a review of the looking at the implementation of specific forms of seclusion nuns in various convents in the context of their own tradition. He offers the Nuns the possibility to opt for some form of cloister (no longer necessarily the only papal cloister), modified it in the Ius proprium in the institute, and after confirmation of this form of the Congregation for Institutes of Consecrated Life and Societies of Apostolic Life, thus maintaining it.
    Źródło:
    Kościół i Prawo; 2017, 6, 1; 91-114
    0208-7928
    2544-5804
    Pojawia się w:
    Kościół i Prawo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tryumf Taidy ogłoszony. O diariuszu obłóczyn u dominikanek lwowskich księżnej Teofili Wiśniowieckiej w 1753 roku
    Autorzy:
    Kuran, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030430.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    occasional literature
    diary of investiture
    investiture
    Teofila Wiśniowiecka
    the Dominicans in Lvov
    preaching
    literatura okolicznościowa
    diariusz obłóczyn
    obłóczyny
    lwowskie dominikanki
    kaznodziejstwo
    Opis:
      The article presents the structure and main themes of the diary of the solemn investiture ceremony of Teofila Wiśniowiecka entitled "Tryumf troistej Łaski Boskiej" [“The Triumph of the Threefold Divine Grace”] from 1753. This literary work is presented against the background of monastic customs which accompany the investiture. Introduction of many persons served to commemorate their role in the ceremony and to praise the families they represented. The article describes the activities presented in the diary to announce the celebrations. The course of the events is pointed out considering the role of decorations which were especially stressed in the diary. The interior decorated with not only expensive materials and costly votive offerings but also flowers, which were appropriately lit, was accompanied by Baroque splendor with processional marches, the firing of cannons and the music performed by the duke’s band. Theatralization of the event is emphasized. The article considers the rhetorical structure of the speeches included in the diary (dispositio) and the main themes from the sphere of inventio. It also shows which elements of the event were not included in the diary. They were omitted because they did not comply with the rules of the ceremony (i.e. lack of secular speeches during the act of investiture). The investiture was shown as a special case of a rite of passage because it was a doyenne of the family who was joining the Order, not a young maiden. The act was important because while she was still alive she left inheritance to her descendants who felt obliged to pay tribute to her. The Order also accepted her with due respect as their protector and founder. Publication of the diary was intended to consolidate for posterity the information about the lavish celebration and spread knowledge of its course of events among magnates and gentry.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 268-290
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Księgozbiór klasztoru dominikańskiego w Krasnymborze w XVIII wieku
    The library of the Dominican monastery in Krasnybór in the 18th century
    Autorzy:
    Zimnoch, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783982.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    księgozbiory historyczne
    księgozbiory klasztorne
    Krasnybór
    dominikanie (prowincja litewska, województwo trockie)
    historical book collections
    monastery book collections
    Dominicans (Lithuanian province, Trakai voivodeship)
    Opis:
    The Dominican monastery in Krasnybór in Trakai voivodeship was founded in 1684 by Konstancja Chreptowiczowa of Dolscy, Samuel Litawor Chreptowicz, the Ensign of Starodubow’s widow and her son Andrzej. It was a small Dominican convent affiliated with the Lithuanian Guardian Angel province, which functioned on the border of the Polish Crown and Lithuania. Since its creation, the monks tried to gather an appropriate book collection. We can explore the 18th century’s Dominican Library of Krasnybór thanks to the preserved Acts of the General Consistory of the Augustów Diocese, currently stored in the Diocesan Archive in Łomża. The contents of the book collection indicate that it was to serve the religious and spiritual advancement and the monks’ pastoral work. A significant part of the monastery’s library was theological and homiletic literature. It was supporting preaching and missionary activities. The Dominicans in Krasnybór also took care of the Marian painting (the painting of Our Lady of the Rosary), which also influenced the contents of the book collection. The convent also gathered literature that can be described as polemical. It is worth mentioning that the discussed Dominican library contains several very valuable writing monuments.
    Dominikański klasztor w Krasnymborze w województwie trockim został ufundowany w 1684 roku przez Konstancję Chreptowiczową z Dolskich, wdowę po Samuelu Litaworze Chreptowiczu, chorążym starodubowskim, i jej syna Andrzeja. Był to niewielki konwent dominikański należący do prowincji litewskiej pw. Anioła Stróża, który funkcjonował na pograniczu Korony Polskiej i Litwy. Od początku jego powstania zakonnicy starali się zgromadzić odpowiedni księgozbiór. Dzięki zachowanym źródłom, Aktom Konsystorza Generalnego Diecezji Augustowskiej, obecnie przechowywanym w Archiwum Diecezjalnym w Łomży, możemy poznać krasnoborską bibliotekę dominikańską w XVIII wieku. Zawartość księgozbioru wskazuje, że miał on służyć zakonnikom w formacji duchowej i ich pracy duszpasterskiej. Zakon kaznodziejski słynął z ewangeliczno-apostolskiego stylu w walce o dusze ludzkie, stąd znaczną część księgozbioru klasztornego stanowiła literatura teologiczna i homiletyczna, miała ona pomagać w działalności kaznodziejskiej oraz w prowadzeniu misji. Dominikanie krasnoborscy sprawowali również opiekę nad obrazem maryjnym (obraz Matki Bożej Różańcowej), co również wpłynęło na zawartość księgozbioru. W konwencie zgromadzono także literaturę, którą można określić jako polemiczną. Warto zwrócić uwagę, że w omawianym dominikańskim księgozbiorze, mimo że należał do niewielkiego konwentu, znalazło się kilka bardzo cennych zabytków piśmienniczych. Są to ważne ślady po istniejącej niegdyś w tym miejscu placówce zakonnej, która miała być siłą duchową i kulturową oddziałującą na region w którym funkcjonowała.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 449-468
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania architektoniczne dzwonnicy kościoła pw. św. Jakuba Apostoła w Sandomierzu
    The architectural research of the belfry of the church of St James the Apostle in Sandomierz
    Autorzy:
    Doroz-Turek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294085.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    dominikanie
    średniowiecze
    architektura
    dzwonnica
    kościół św. Jakuba Apostoła
    Sandomierz
    Dominicans
    Middle Ages
    architecture
    belfry
    church of St James the Apostle
    Opis:
    W artykule zaprezentowano wyniki badań architektonicznych przeprowadzonych w dzwonnicy kościoła pw. św. Jakuba Apostoła klasztoru dominikanów w Sandomierzu. Celem badań było ukazanie autentycznej formy dzwonnicy na tle późniejszych przeobrażeń i prac remontowo-konserwatorskich. Przedstawiony został krótki zarys historii powstania zakonu dominikanów, erekcji klasztoru w Sandomierzu oraz początki średniowiecznej architektury dominikańskiego kościoła. Kwerenda archiwalna i stan badań pozwoliły na przeprowadzenie analizy i interpretacji źródeł ikonograficznych na tle historycznych dokumentów. Dzięki temu i na podstawie własnych badań architektonicznych, opartych na dokładnej inwentaryzacji tej części kościoła, autorka podjęła się próby określenia faz budowy dzwonnicy.
    The article presents the results of an architectural research carried out in the belfry of the church of St James the Apostle of the Dominican Monastery in Sandomierz. The aim of the research was to show the authentic form of the belfry in the light of the subsequent transformations as well as renovation and conservation works. A short outline of the history of founding the monastery in Sandomierz along with the beginnings of the medieval architecture of the Dominican church were presented. The archival searchquery and the state of research permitted an analysis and interpretation of iconographic sources in the light of historical documents. In view of the above-mentioned research and by virtue of her own architectural study based on a thorough architectural inventory of this part of the church, the author undertook an attempt to determine the phases of the construction of the belfry.
    Źródło:
    Architectus; 2018, 4 (56); 13-30
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fragment „zaginionej kroniki dominikańskiej” w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu
    Autorzy:
    Gałuszka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2052793.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Medieval Dominicans
    Dominican chronicle
    Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis
    St Hyacinth of Poland
    Jan Długosz
    dominikanie
    kronika dominikańska
    św. Jacek Odrowąż
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest prezentacja odnalezionego w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu nowego źródła do najstarszych dziejów polskich dominikanów. Powstało ono zapewne w pierwszej połowie XIII w. Zawiera wiele nowych informacji, m.in. ostatecznie przecina spekulacje na temat czasu przybycia św. Jacka do Krakowa, który niewątpliwie został posłany do Polski w 1222 r. Odnaleziony tekst jest najprawdopodobniej fragmentem tzw. zaginionej kroniki dominikańskiej.
    The article presents a new source found in the National Library of Russia in Saint Petersburg. This is the oldest source for the history of the Polish Dominicans. It was probably produced in the first half of the thirteenth century. It contains some new information, among others it finally puts an end to speculation about the time of St Hyacinth arrival in Cracow, who was undoubtedly sent to Poland in 1222. The found text is most probably a fragment of the so-called ‘lost Dominican chronicle’.
    Źródło:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2021, 59; 11-24
    0081-7147
    Pojawia się w:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między legendą a kultem. Wokół osoby i dzieła o. Honoriusza Kowalczyka OP (1935-1983)
    Between legend and cult. Around the person and works of Father Honoriusz Kowalczyk OP (1935-1983)
    Autorzy:
    Zygner, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407993.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    o. Honoriusz Kowalczyk
    dominikanie
    duszpasterstwo akademickie
    Kościół katolicki w Polsce
    P. Honoriusz Kowalczyk
    Dominicans
    academic chaplaincy
    Catholic Church in Poland
    Opis:
    Artykuł omawia działalność o. Honoriusza Kowalczyka, duszpasterza akademickiego z Poznania, którego pamięć pozostaje wciąż żywa, mimo że od jego śmierci mija 40 lat. Jest on uważany przez wiele osób za ofiarę represji komunistycznych wobec Kościoła katolickiego w Polsce. Uchodzi za postać, która już za życia owiana była legendą, a po śmierci stała się przedmiotem swoistego kultu.
    The article discusses the activity of Father Honoriusz Kowalczyk, the academic chaplain of Poznań, whose memory is still alive, even though 40 years have passed since his death. He is considered by many to be a victim of communist repression against the Catholic Church in Poland. That is why he is regarded as a figure who was shrouded in legend during his lifetime, and after his death he became the object of a specific cult.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 241-258
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przybycie św. Jacka Odrowąża do Krakowa w 1222 roku w świetle nowo odkrytego źródła
    The arrival of St. Jacek Odrowąż to Cracow in 1222 in the light of a newly discovered source
    Autorzy:
    Gałuszka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763480.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    dominikanie
    św. Jacek Odrowąż
    klasztor Świętej Trójcy w Krakowie
    Jan Długosz
    Dominicans
    St. Jacek Odrowąż
    Monastery of the Holy Trinity in Cracow
    Opis:
    Artykuł dotyczy zagadnienia daty i okoliczności przybycia św. Jacka Odrowąża do Krakowa. Dzięki odnalezienie w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu średniowiecznego rękopisu, można ostatecznie przeciąć spekulacje na temat czasu pojawienia się Jacka w Krakowie. Niewątpliwie został on posłany do Polski nie przez św. Dominika, ale przez drugiego generała Zakonu, bł. Jordana z Saksonii, a przybył do Krakowa w drugiej połowie 1222 r.
    The paper deals with the problem of the time and circumstance of St. Jacek Odrowąż’s arrival in Cracow. Thanks to the medieval manuscript discovered in the Russian National Library in St. Petersburg, the speculations about the time of Jacek’s appearance in Cracow can finally be brought to an end. Without any doubt he was sent to Poland not by St. Dominic, but by the second general of the Order, Blessed Jordan of Saxony, and came to Cracow in the second half of 1222.
    Źródło:
    Roczniki Historyczne; 2023, 88; 55-76
    0324-8585
    Pojawia się w:
    Roczniki Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konwent Dominikanów w Brzegu w XIV-XVI wieku
    The Dominican monastery in the 14th-16th centuries
    Autorzy:
    Kaczmarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784066.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    dominikanie
    klasztor
    Śląsk
    Brzeg
    średniowiecze
    XIV-XVI w.
    the Dominicans
    a monastery
    Silesia
    the Middle Ages
    14th-16th centuries
    Opis:
    Historians have not been much interested in the history of the Dominican monastery in Brzeg. The basic work by K. Eisert is several dozen years old and is based on a limited number of sources. The following study presents the members of the monastery in Brzeg and its internal structure. Founded in the middle of the 14th century, the monastery had – as it seems – two periods of magnificence - right after its foundation and at the turn of the 16th century. The 15th century, especially its second half, was the time of its lesser importance. The decline of the monastery was caused by the Hussite invasions of Silesia.
    Historia klasztoru dominikanów w Brzegu nie cieszyła się dotąd wielkim zainteresowaniem historyków. Podstawowe do dziś opracowanie autorstwa K. Eiserta liczy kilkadziesiąt lat i jest oparte na ograniczonej podstawie źródłowej. W niniejszym opracowaniu odtworzono stan osobowy konwentu w Brzegu i jego wewnętrzną strukturę. Założony w połowie XIV w. konwent miał (jak się) wydaje dwa okresu świetności - zaraz po fundacji oraz na przełomie XV i XVI stulecia. Wiek XV natomiast, zwłaszcza jego druga połowa, to czasy mniejszego znaczenia domu w Brzegu w polskiej prowincji dominikanów. Powodem takiego stanu rzeczy był upadek klasztoru w dobie najazdów husyckich na Śląsk.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 243-267
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o poźnośredniowiecznych i nowożytnych peregrynacjach podejmowanych przez braci kaznodziejów
    Notes on Late Medieval and Modern Peregrinations Undertaken by Preaching Friars
    Autorzy:
    Szymborski, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37246859.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    średniowiecze
    okres nowożytny
    dominikanie
    pielgrzymi
    pielgrzymka
    Rzym
    Bolonia
    Santiago de Compostella
    Soriano
    Middle Ages
    modern period
    Dominicans
    pilgrims
    pilgrimage
    Rome
    Bologna
    Opis:
    Celem artykułu jest zapoznanie czytelnika z pielgrzymkami podejmowanymi przez dominikanów z prowincji polskiej i ruskiej w późnym średniowieczu (druga połowa XV w.) oraz w okresie nowożytnym (XVI–XVIII w.). Zgodnie z konstytucjami dominikańskimi wszyscy bracia przed opuszczeniem swojej prowincji potrzebowali specjalnego pozwolenia wydanego przez ich władze. Zezwolenia takie znajdują się wśród innych materiałów, które zostały przygotowane do przyszłej edycji przez o. R.F. Madurę i są obecnie przechowywane w bibliotece krakowskiego klasztoru dominikanów oraz w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów. Studiowanie takich zezwoleń pozwala znaleźć miejsca, które były tak ważne dla ich religijności, jak Bolonia, Rzym czy Soriano.
    The aim of the article is to acquaint the reader with the pilgrimages made by Dominicans from the Polish and Ruthenian provinces in the late Middle Ages (second half of the 15th century) and in the modern period (16th–18th centuries). According to the Dominican Constitutions, before leaving their province, all friars needed special permission from their authorities. Such permissions, among other materials, were collected for future edition by Fr. R.F. Madura and today are kept in the library of the Krakow Dominican Monastery and in the archive of the Polish Dominican Province. The study of such permissions allows to find places that were so important for their religiosity, such as Bologne, Rome or Soriano.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 553-574
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykazy członków bractwa różańcowego przy klasztorze dominikanów w Świdnicy z XVI wieku
    Lists of members of the Confraternity of the Holy Rosary at the Dominican monastery in Świdnica from the 16th century
    Autorzy:
    Kaczmarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28763507.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    bractwo różańcowe
    dominikanie
    klasztor
    Świdnica
    Śląsk
    antroponimia
    XVI w.
    confraternities of the Holy Rosary
    Dominicans
    monastery
    Silesia
    antroponymy
    16th century
    Opis:
    Artykuł dotyczy pochodzących z ok. 1530-1535 r. wykazów członków bractwa różańcowego, działającego pod patronatem klasztoru dominikanów w Świdnicy. Analiza zawartości tych rejestrów została uzupełniona edycją źródła zawartą w Aneksie. Wykazy te przynoszą istotne dane do badań nad działalnością duszpasterską świdnickiego konwentu oraz studiów nad antroponimią ludności zamieszkującej okolice Świdnicy w późnym średniowieczu.
    The paper deals with lists of members of the Confraternity of the Rosary, functioning under the patronage of the Dominican monastery in Świdnica, from about 1530-1535. The analysis of their contents is supplemented with the edition of that source in the appendix. The lists provide important data for further research on the pastoral activities of the monastery in Świdnica and on antroponymy of inhabitants from the surroundings of Świdnica in late Middle Ages.
    Źródło:
    Roczniki Historyczne; 2023, 89; 121-178
    0324-8585
    Pojawia się w:
    Roczniki Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykaz dominikanów i dominikanek śląskiej kongregacji bł. Czesława z 1774 roku
    List of Dominican brothers and sisters of the Silesian Congregation of Bl. Ceslaus from 1774
    Autorzy:
    Kublin, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595494.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    dominikanie
    dominikanki
    kongregacja bł. Czesława
    Śląsk
    Zakon Kaznodziejski
    zakon dominikański
    Dominicans
    Dominican sisters
    Congregation of blessed Ceslaus
    Silesia
    Order of Preachers
    Dominican Order
    Opis:
    The article presents a list of members of the brothers and sisters of the Dominican Order from 1774, when they were forming the Silesian Congregation of bl. Ceslaus (1754–1810). This list, in addition to their names and surnames, includes also information about the offices and functions of the brothers and sisters. This text is a contribution to the comprehensive description of personal depots of individual Dominican monasteries throughout the centuries of their functioning in Silesia.
    Artykuł przedstawia wykaz dominikanów i dominikanek z 1774 r., tworzących śląską kongregację bł. Czesława (1754–1810). Tenże wykaz oprócz ich imion i nazwisk zawiera m.in. informacje o pełnionych przez braci i siostry urzędach i funkcjach. Niniejszy tekst jest przyczynkiem do kompleksowego opracowania składów osobowych poszczególnych klasztorów dominikańskich w ciągu wieków ich funkcjonowania na Śląsku.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2018, 38, 1; 225-241
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zespół obrazów w dawnym dominikańskim sanktuarium św. Zofii w Zofiborze
    Complexof the Paintings in the Former Dominican Shrine of St. Sofia in Zofibor
    Autorzy:
    Rolska, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1550435.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-07
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Zofibór
    Dominicans
    Stanisław Szczerbic
    St. Dominic
    St. Vincent Ferrer
    Eleusa
    St. Sophia Widow
    dominikanie
    św. Dominik
    św. Wincenty
    Ferreriusz
    św. Zofia Wdowa
    Opis:
    W roku 1710 Jan Domaszewski funduje w swojej wsi Domaszewice drewniany kościół. W latach 1721-1722 Franciszek i Zofia Nowosielscy wznoszą i uposażają dla dominikanów drewniany klasztor. Od tego też czasu część wsi należąca do dominikanów nosi nazwę Zofibór. Dominikanie prowadzili w Zofiborze misje ludowe i zajmowali się prowadzeniem przyklasztornego folwarku. Obecny drewniany kościół został wybudowany po pożarze poprzedniego w 1854 wieku. W 1864 zakon dominikanów uległ kasacie. Dopiero w 1914 roku utworzona została przy kościele św. Zofii parafia. Przez lata zatarła się pamięć o zofiborskich dominikanach. Pamiątką po nich są zachowane we wnętrzu kościoła podominikańskie barokowe wizerunki świętych dominikańskich Dominika i Wincentego Ferreusza, namalowany przez Stanisława Szczerbica obraz Matki Boskiej w typie Eleusa (1628) oraz obraz  patronki sanktuarium św. Zofii.
    Źródło:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2021, 57, 1; 257-274
    1234-4214
    Pojawia się w:
    Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duchowość świątobliwej Eufemii z Raciborza w nowym świetle
    A new light on the spirituality of the Venerable Euphemia of Racibórz
    Autorzy:
    Kochaniewicz OP, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595722.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Eufemia z Raciborza
    Peregryn z Opola
    mistyka
    pobożność
    duchowość
    dominikanie
    XIV w.
    Euphemia of Raciborz
    Peregrine of Opole
    mysticism
    devotion
    spirituality
    Dominicans
    fourteenth century
    Opis:
    Artykuł prezentuje po raz pierwszy duchowość świątobliwej Eufemii (Ofki) z Raciborza, dominikańskiej mniszki z XIV w., w świetle kazań jej osobistego spowiednika – przeora klasztoru św. Jakuba w Raciborzu – Peregryna z Opola. Otrzymane wyniki analiz potwierdzają stawiane przez współczesnych historyków dotychczasowe hipotezy odnośnie do znajomości praktyk devotio moderna wśród polskich dominikanów i dominikanek. Negatywnie natomiast weryfikują słabo udokumentowane hipotezy odnośnie do domniemanego wpływu mistyki nadreńskiej na duchowość raciborskich mniszek.
    This article stresses evidence of the devotion of the Venerable Euphemia of Raciborz, a Dominican nun who lived in the fourteenth century Silesian monastery. The results of the analysis are based on the seventeenth century work by Abraham Bzovius which were deemed insufficient, mainly because they did not take into account the collection of sermons de tempore et de sanctis written by Peregrine of Opole, a fourteenth century Polish Dominican, the Confessor of Euphemia and the other Dominican nuns from Raciborz. The information included in this paper seems to verify the existing arrangements. They confirm the image of spirituality of the Venerable Euphemia, based on piety, well-known in the Middle Ages, as devotio moderna, characterized by the veneration of the Passion of Christ, veneration of the Eucharist, devotion to the Holy Spirit and to Our Lady. Despite certain thematic analogies included in the sermons of Johannes Tauler and of Peregrine from Opole, the hypothesis developed by contemporary historians, about the influence of the Rhine school of mysticism on the spirituality of the Dominican nuns in Raciborz, must be rejected.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2017, 37, 2; 157-172
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polonika w księgozbiorach bibliotecznych dominikanów w Gidlach, Łęczycy, Łowiczu, Piotrkowie Trybunalskim i Sieradzu w XVI–XVIII wieku
    Polonica in the Libraries of the Dominican Monasteries in Gidle, Łęczyca, Łowicz, Piotrków Trybunalski and Sieradz, from the Sixteenth to the Eighteenth century
    Autorzy:
    Stolarczyk, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571045.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
    Tematy:
    Biblioteki klasztorne
    dominikanie
    Polska Środkowa
    polonika
    XVI–XVIII wiek
    Monastic libraries
    Dominicans
    Middle Poland
    polonica
    the period from the sixteenth to the eighteenth century
    Opis:
    W bibliotekach Braci Kaznodziejów w Gidlach, Łęczycy, Łowiczu, Piotrkowie Trybunalskim i Sieradzu były 54 polonika. Z gidelskiej biblioteki pochodziło 16 dzieł, z łęczyckiej 2 dzieła, łowickiej 6 dzieł, piotrkowskiej 4 dzieła, sieradzkiej 26 dzieł. Stanowiło to około 4% wszystkich ksiąg z wymienionych bibliotek dominikańskich. Można to stwierdzić na podstawie inwentarzy bibliotecznych przechowywanych w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikańskiej w Krakowie i Archiwum Diecezjalnym we Włocławku oraz zbiorom ksiąg podominikańskich zachowanych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku i w Bibliotece Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Ojców Dominikanów w Krakowie.
    In the libraries of the Dominican monasteries in Gidle, Łęczyca, Łowicz, Piotrków Trybunalski and Sieradz there were 54 polonica: 16 works in the library in Gidle, 2 in Łęczyca, 6 in Łowicz, 4 in Piotrków and 26 in Sieradz. This amounted to about four per cent of all the volumes held by these Dominican libraries, as can be proved on the basis of the library inventories in the Archive of the Polish Province of Dominicans in Cracow, the Diocesan Archive in Włocławek as well as on the basis of the ex-Dominican book collections held by the University Library in Warsaw, the Library of the Higher Theological Seminary in Włocławek and the Library of the Dominican College of Philosophy and Theology in Cracow.
    Źródło:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2016, 66; 85-90
    0006-3940
    2450-0410
    Pojawia się w:
    Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doświadczenia fizyczne Nayiaśnieyszemu PANU… okazywane roku 1793. W Grodnie przez JXX Dominikanów Konwentu tamecznego. Analiza tekstu.
    An analysis of a historical report on experiments in physics conducted by the Dominicans in Grodno in 1793 for the Polish king
    Autorzy:
    Wyka, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783404.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    Grodno
    dominikanie
    Stanisław August Poniatowski
    XVIII wiek
    pokazy (doświadczenia) fizyczne
    gabinety fizyczne
    wyposażenie szkół
    Dominicans
    the eighteenth century
    physical shows
    physical cabinets
    school equipment
    Opis:
    W okresie od czerwca do listopada 1793 r. w Grodnie (obecnie Białoruś), z udziałem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, obradował ostatni Sejm I Rzeczypospolitej, podczas którego zatwierdzono II rozbiór Polski. Na dni wolne od sesji sejmowych dominikanie grodzieńscy przygotowali dla monarchy cykl 18 spotkań w gabinecie fizycznym szkoły gimnazjalnej prowadzonej przez zakon. Tematyka i przebieg spotkań opisana została w 2. numerze (1794) Pisma Peryodycznego Korrespondenta w formie raportu z dzienną datacją każdego spotkania. Główna tematyka prowadzonych doświadczeń dotyczyła dwóch dziedzin fizyki eksperymentalnej: elektryczności oraz praw i własności gazów. Mocno zaakcentowane zostały również aspekty praktycznego wykorzystania prezentowanych zjawisk i przedmiotów. Raport jest źródłem wiedzy o zasobach gabinetu fizycznego gimnazjum dominikanów. Stanowi także przyczynek do badań nad mecenatem naukowym Stanisława Augusta. W konwencji raportu (uwzględniając daty dzienne), skomponowano także niniejszy artykuł. Eksperymenty przedstawiono w szerszym kontekście naukowym. W celu ukazania uwarunkowań historycznych zacytowano fragmenty diariusza sejmowego. Niniejsza analiza jest pierwszą tego typu w literaturze przedmiotu.
    From June to November 1793 Grodno (now Belarus) was the place of the last session of Parliament of the Polish-Lithuanian Commonwealth, with the participation of king Stanisław August Poniatowski, and it was where the second partition of Poland was approved. In the days free of parliamentary debates, Grodno’s Dominicans prepared a series of physics experiments for the king. The course of the experiments and their subject matter is known from a press release (Pismo Peryodyczne Korrespondenta 2, January 9, 1794, pp. 35–42). It is a type of daily report informing about 18 meetings, each time indicating their subject matter. This report was sufficient to recreate the course and the type of the experiments. Three thematic groups presented by the Dominicans can be distinguished. The first is a presentation of the physics cabinet – the king was visited, among others, the Nooth’s apparatus to produce “carbonated water”, a geological collection and other items used in the later shows. The second series of demonstrations was devoted to issues related to electricity. The idea and nature of lightning was also demonstrated. The third series of presentations concerned the properties of gases. In addition to other demonstrations, the Dominicans prepared an experiment which presented the process of producing water from oxygen and hydrogen. The experiment lasted all day, during which the reagents were measured: the volume of gases that were used and the mass of the water obtained. The report brings a lot of important information, indicating the level of scientific knowledge and the experimental skills of the Dominicans. It is evidence of how modern physics was taught by the Dominicans with the use of appropriate instruments for this purpose. It is also a source of knowledge about school equipment in Poland. Additionally, the report is so far one of the few well-documented public demonstrations prepared for the king. It also confirms the view that the king Stanislaus August was a broad-minded intellectual interested in science.
    Źródło:
    Studia Historiae Scientiarum; 2016, 15; 111-156
    2451-3202
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Donos na dominikanina. Studium historyczne i edycja tekstu listu denuncjacyjnego Stanisława ze Skarbimierza i akt sprawy brata Mikołaja z Brześcia z około 1421 roku
    Autorzy:
    Gałuszka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608158.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Stanisław ze Skarbimierza
    dominikanie
    prowincjał Mikołaj z Brześcia
    Wojciech Jastrzębiec
    Uniwersytet Krakowski
    husytyzm
    wiklefizm
    proces denuncjacyjny
    kaznodziejstwo
    inkwizycja
    Stanisław of Skarbimierz
    Dominicans
    provincial Mikołaj of Brześć
    Opis:
    Artykuł dotyczy procesu denuncjacyjnego przeciwko byłemu prowincjałowi dominikanów krakowskich Mikołajowi z Brzezia z około 1421 r. Jego kazania oburzyły krakowskich duchownych, których prokuratorem stał się Stanisław ze Skarbimierza. Sprawa stanowi odbicie napięć związanych z poczuciem zagrożenia przez husytyzm.
    The paper deals with the denunciatory proceedings against the former provincial of the Cracovian Dominicans, Mikołaj of Brzezie, in circa 1421. His sermons outraged the clergy of Cracow, whose procurator became Stanisław of Skarbimierz. The matter reflects the tensions connected with the feeling of the threat of Hussitism.
    Źródło:
    Roczniki Historyczne; 2017, 83
    0324-8585
    Pojawia się w:
    Roczniki Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Забельскі рукапісны зборнік: праблемы атрыбуцыі і тэксталогіі
    The Zabelsky Manuscript Collection: Problems of Attribution and Textology
    Zabialski zbiór rękopisów – problemy atrybucji i tekstologii
    Autorzy:
    Хаўстовіч, Мікола
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932698.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    Walyncy
    Zabely
    Dominicans
    manuscript
    comedy
    attribution
    textology
    Kayatan Marasheŭvski
    Wołyncy
    Zabiały
    Dominikanie
    rękopis
    komedia
    atrybucja
    tekstologia
    Kajetan Moraszweski
    Валынцы
    Забелы
    дамініканцы
    рукапіс
    камедыя
    тэксталогія Каятан Марашэўскі
    Opis:
    The article examines the history of the Zabelsky manuscript collection, the problems of reading one of its texts – the famous Comedy, authored by Kayatan Marashevsky. The question is: did the Zabelsky Dominican Monastery have a college – an educational institution for the children of the wealthy nobility – and a theatre? In our opinion, in Walyncy there was a scriptorium – a kind of center for the preparation and rewriting of "exercises" for the training of clerics of the Dominican Order. Carefully analyzing the Zabel manuscript of 1787, we came to the conclusion that it can be neither an autograph of K. Marashevsky nor an autograph of M. Tetersky. Another question that will have to be answered by literary historians: Are Liberty in Captivity and Comedy are K. Marashevsky's own works or texts that he prepared (collected, composed, reworked, etc.) for classes with students in lectures on poetry or rhetoric?
    Artykuł omawia historię zabialskiego zbioru rękopisów, problemy z odczytaniem jednego z jego tekstów – słynnej Komedii autorstwa Kajetana Moraszewskiego. Stawiane są pytania: czy klasztor Dominikanów Zabielskich miał kolegium – instytucję edukacyjną dla dzieci zamożnej szlachty – i teatr? Naszym zdaniem w Wołyńcach znajdowało się skryptorium – rodzaj centrum przygoto¬wania i przepisywania „ćwiczeń” do szkolenia duchownych Zakonu Domini¬kanów. Uważnie analizując zabialski rękopis z 1787 r. doszliśmy do wniosku, że nie może to być ani autograf K. Moraszewskiego, ani autograf M. Ciecierskiego. Kolejne pytanie, na które historycy literatury będą musieli odpowiedzieć sobie: czy Wolność w niewoli i Komedii to utwory K. Moraszewskiego lub teksty, które on przygotował (zebrał, komponował, przerabiał itp.) na zajęcia ze studentami z poetyki lub retoryki?
    У артыкуле разглядаецца гісторыя забельскага рукапіснага зборніка, праблемы расчытання аднаго з ягоных тэкстаў – славутае Камедыі, аўтарам якое лічыцца Каятан Марашэўскі. Ставіцца пытанне: ці існаваў пры Забель-скім дамініканскім кляштары калегіум – навучальная ўстанова для дзяцей заможнае шляхты – і тэатар? На нашую думку, у Валынцах “дзейнічаў” скрыпторый – своеасаблівы асяродак па падрыхтоўцы і перапісванні “прак-тыкаванняў” дзеля навучання клерыкаў дамініканскага ордэна. Уважліва прааналізаваўшы забельскі рукапіс 1787 г., мы прыйшлі да высновы, што ён не можа з’яўляцца ні аўтографам К. Марашэўскага, ні аўтографам М. Цяцер-скага. Чарговае пытанне, на якое неабходна будзе адказаць гісторыкам літаратуры: Вольнасць у няволі і Камедыя – гэта ўласныя творы К. Марашэўскага ці тэксты, якія ён падрыхтаваў (сабраў, склаў, перапрацаваў і інш.) дзеля заняткаў са студэнтамі на лекцыях паэтыкі альбо рыторыкі?
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2021, 21; 53-69
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakonotwórcza misja Kolumby Białeckiej (1838-1887) i duchowe znaczenie jej imienia
    The Order-Making Mission of Kolumba Białecka (1838-1887) and the Spiritual Significance of Her Name
    Autorzy:
    Walewander, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340054.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    duchowość
    duchowość dominikańska
    dominikanie
    dominikanki
    imię i jego znaczenie w życiu człowieka
    dom rodzinny
    rodzice
    matka
    spirituality
    Dominican spirituality
    Dominicans
    Dominican nunnery
    name and its significance
    family home
    parents
    mother
    Opis:
    The Dominican order was established by St. Dominic in 1216 for the defence of faith through teaching. It played an enormous role not only directly in the life of the Universal Church herself, but also in the general spiritual and intellectual development. The basic purpose of apostleship is the glory of God and the salvation of people. It is interesting to look at the history of the Dominica charisma in Poland, especially St. Dominic's spiritual daughter, the Venerable Mother Kolumba Białecka. This paper therefore deals with the history of Dominican sisters in Poland, shows Kolumba Białecka against this backdrop, and depicts her order-making mission. Then it focuses on the significance of her religious name „Kolumba,” and on Białecka's family home. Mother Kolumba Białecka endowed the Church with a kind of religious life that is fulfilled in the service to our neighbours through our perfection. This is our home initiative that stems from Polish spirituality and Polish needs, and at the same time it refers to the purest models of Dominican spirituality. The religious congregation founded by the Venerable Mother Kolumba Białecka has been effective not only in Poland, but it has been developing in various countries on four continents.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Duchowości; 2009, 1; 199-205
    2081-6146
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Duchowości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konferencja ojca Marcina Chrostowskiego wygłoszona w obozie w Rothesay. Przyczynek do życia religijnego oficerów przebywających na wyspie Bute
    The conference of Father Marcin Chrostowski held in the camp of Rothesay. A contribution to reserarch on religious life of officers of the Isle of Bute
    Autorzy:
    Szymborski, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1215376.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    II wojna światowa
    dominikanie
    kazania
    konferencje religijne
    Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie
    Zgrupowanie Oficerów Nieprzydzielonych
    World War II
    Dominicans
    homilies
    religious conferences
    Polish
    Armed Forces in the West
    Officers without allocation
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest edycja źródła przybliżającego życie religijne oficerów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie przebywających na wyspie Bute. Decyzją naczelnego wodza gen. Władysława Sikorskiego zlokalizowano tam Zgrupowanie Oficerów Nieprzydzielonych (Samodzielny Obóz Oficerski) Stacja Zborna Oficerów, do której kierowano zarówno oficerów starszych wiekiem nienadających się do służby liniowej, osoby skonfliktowane z przełożonymi jak również przeciwników politycznych gen. Sikorskiego. Wspomniany obóz funkcjonował od 1940 r. do 1944 r., przebywało w nim w tym okresie ponad 800 oficerów. Tematyka życia religijnego jest wzmiankowana jedynie na marginesie wspomnień pisanych w Rothesay. Szczęśliwie w spuściźnie dominikanina Marcina Chrostowskiego, który w 1940 r. pełnił obowiązki kapelana wspomnianej stacji zachował się tekst wygłoszonej przezeń konferencji religijnej. Warto wspomnieć, że ojciec Marcin przed wstąpieniem do zakonu uczestniczył jako ochotnik w kampanii 1920 r., walcząc z bolszewikami. W czasie II wojny światowej był między innymi kapelanem biskupa polowego Gawliny, z którym odbył podróż i wizytację oddziałów polskich w ZSRR. Następnie ojciec Marcin Chrostowski służył w szeregach 1. Dywizji Pancernej, jego bohaterska post awa została nagrodzona między innymi krzyżem Virtuti Militarii.
    The object of this paper is the edition of a textual source which shows religious life of the Polish Armed Forces in the West which were staying on the Isle of Bute. Commander-in-chief, general Władysław Sikorski decided that officers without allocation (Independent Officers’ Camp), Officer Concentration Station, are to be placed there. Both elderly officers (incapable of liner service), people conflicted with superiors and political enemies of gen. Sikorski were directed to this station. This camp existed since 1940 till 1944. More than 800 officers were staying there at this time. Religious matters have been only marginally mentioned in recollections from Rothesay. Fortunately, in the legacy of father Marcin Chrostowski OP (who served as the station’s chaplain) a text of his religious conference has been passed down to our day. It needs to be said that father Marcin volunteered in 1920 campaign against the Soviets, i.e. before he entered the Dominican order. During WWII he was (among his other tasks) a chaplain of the field bishop Gawlina with whom he went to visit Polish soldiers in USSR. Later, father Chrostowski served in the 1st Armored Division. His heroism was rewarded (among other things) by the War Order of Virtuti Militari.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2020, 134; 233-250
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Otoczone kultem obrazy maryjne w kościele OO. Dominikanów w Lublinie
    The Marian paintings worshipped in the Dominican Church in Lublin
    Autorzy:
    Kierczuk-Macieszko, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887879.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Dominikanie w Lublinie
    cudowne obrazy maryjne
    Matka Boska Trynitarska
    Matka Boska Ruszelska
    Hodegetria
    Mater Misericodiae
    the Dominicans in Lublin
    miraculous Marian paintings
    Trinitarian Mother of God
    Mother of God of Ruszel
    Hodogetria
    Mater Misericordiae
    Opis:
    The Lublin Dominican monastery prided itself on having four images of the Mother of God, famous for their graces, that were worshipped from the beginning of the 17th century. Three of them have survived and still draw many believers. They are: the late-Gothic Mother of God „with fruit” in the type of Hodegetria, and two paintings dating from the 17th century – the Mother of God of Ruszel and the Tribunal Mother of God. The fourth one, that has not survived, a miraculous Marian image, was mentioned in the middle of the 18th century by Felicjan Nowowiejski. In the altar of the chapel erected with the funds supplied by Katarzyna Ossolińska nee Bierecka (de Bierce) for the confraternity of the Holy Rosary there was a painting showing the Assumption of the Virgin Mary surrounded by smaller pictures of Rosary Mysteries. In the course of centuries all four images were decorated with many costly votive offerings – a clear form of expressing gratitude for the graces received through their intercession. The present article is an attempt at collecting historical information about the Marian images famous for miracles that are found in the Stanisław Church in Lublin.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 4; 269-289
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mater Polonia. Z badań nad oficjum brewiarzowym ku czci św. Stanisława ze Szczepanowa Dies adest celebris autorstwa Wincentego dominikanina
    Autorzy:
    Gałuszka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608121.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    St. Stanislaus of Szczepanów
    St. Dominic of Caleruega
    Dominicans
    Dominican Vincent of Kielcza (Kielce)
    liturgy
    breviary officium
    św. Stanisław ze Szczepanowa
    św. Dominik z Caleruegi
    dominikanie
    dominikanin Wincenty z Kielczy (Kielc)
    liturgia
    oficjum brewiarzowe
    Opis:
    The paper is concerned with the history of creating the breviary officium in hon-our of St. Stanislaus of Szczepanów Dies adest celebris, authored by Vincent the Dominican (mid-13th c.). The source analysis focuses on some parts of the officium, including the hymn Gaude mater Polonia. The author argues that the officium together with the hymn was writ-ten in the milieu of Polish Dominicans and should be interpreted in the context of thirteenth century philosophical and theological debates.
    Artykuł dotyczy dziejów powstania oficjum brewiarzowego ku czci św. Sta-nisława ze Szczepanowa Dies adest celebris autorstwa dominikanina Wincentego (połowa XIII w.). Analizie źródłoznawczej zostały poddane niektóre części oficjum, w tym również hymn Gaude mater Polonia. Autor dowodzi, że oficjum wraz z hymnem powstało w środowi-sku polskich dominikanów i należy je interpretować w kontekście trzynastowiecznych debat filozoficzno-teologicznych.
    Źródło:
    Roczniki Historyczne; 2019, 85
    0324-8585
    Pojawia się w:
    Roczniki Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dominikanie na kresach wschodnich Rzeczypospolitej Obojga Narodów (teren dzisiejszej Białorusi)
    The Dominican on the Eastern frontier of the Republic of Both Nations (the terrirory of today’s Belarus)
    Autorzy:
    Miławicki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560508.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    dominikanie
    zakon kaznodziejski
    Białoruś
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Rzeczypospolita Obojga Narodów
    Kresy
    fundacje
    duszpasterstwo
    edukacja
    kasaty klasztorów
    powstania narodowe
    Great Principality of Lithuania
    Dominicans in Belarus
    Polish national uprisings in the 19 th c.
    education and culture of Dominican
    Opis:
    Celem artykułu jest zarysowanie historii obecności zakonu dominikańskiego na tej części Kresów Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Wielkie Księstwo Litewskie), które obecnie leżą w granicach państwa białoruskiego, począwszy od średniowiecza do drugiej połowy XIX wieku. Na terenie tym istniało 45 placówek dominikańskich, które zostały skasowane przez władze zaboru rosyjskiego w XIX wieku. Dominikanie prowadzili nie tylko działalność duszpasterską (głównie kaznodziejstwo i parafie), ale także oświatową i kulturalną. W okresie powstań zakonnicy również czynnie brali w nich udział, za co spotkały ich represje (emigracja, zsyłki na Syberię, kasaty klasztorów i konfiskata mienia i dóbr kultury).
    he purpose of the article is to provide an outline of the history of the Dominican presence on the Eastern Frontier of the former Republic (The Great Principality of Lithuania), in the region which now belongs to Belarus. The analysis includes the period between the Middle Ages until the late 19th century. In this territory, fourty-five Dominican locations existed and they were cassated by the Russian partition authorities in the 19th century. The Dominicans were active not only in the pastoral ministry (mostly preaching and parish-keeping), but also in education and culture. At the time of Polish national uprisings, the religious took active part in the efforts and endured the oppressing consqequences of their involvement (emigration, expulsion to Siberia, convent cassations and confiscation of property and cultural goods).
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2014, 20; 95-153
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.:] Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthinae, przełożyła Beata Gaj, opracowała Maria Rowińska-Szczepaniak, Uniwersytet Opolski, Instytut Filologii Polskiej, Opole 2007, 52 [2] s., il.
    The Ecclesiastical Speech of Fabian Birkowski about Saint Hyacinth / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthinae
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441068.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Fabian Birkowski OP (1566-1635)
    St. Hyacinth Odrowaz (1183-1257)
    The Roman Catholic Church
    sermon
    old Polish literature
    homiletics
    theology
    hagiography
    history of Roman Catholic Church
    Dominicans
    św. Jacek Odrowąż (1183-1257)
    Kościół Rzymsko-Katolicki
    Polska
    kazanie
    literatura staropolska
    homiletyka
    teologia
    hagiografia
    historia Kościoła Rzymskokatolickiego
    Dominikanie
    Opis:
    Książka Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku (Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthiae) w przekładzie z łaciny na język polski dokonanym przez Beatę Gaj oraz w opracowaniu Marii Rowińskiej-Szczepaniak – wprowadza na nowo do kultury polskiej łacińskojęzyczne dzieło kaznodziei królewskiego sprzed czterystu lat. Dominikanin Fabian Birkowski (1566-1636), bakałarz i magister Akademii Krakowskiej, wykładowca literatury greckiej i rzymskiej w tejże Akademii, znany był z mów pogrzebowych z okazji zgonu sławnych osób (np. Jana Zamoyskiego, ks. Piotra Skargi, Jana Karola Chodkiewicza, Bartłomieja Nowodworskiego, króla Zygmunta III Wazy) oraz tzw. ‘mów obozowych’, kierowanych m.in. do rycerstwa w związku z jakąś ważną dla Rzeczypospolitej bitwą. F.Birkowski uczestniczył w wyprawie królewicza Władysława IV pod Chocim ‘na Turka’ oraz wcześniej w jego wyprawie ‘na Moskala’. Żył więc w czasach zajęcia Moskwy przez Polaków na pocz. XVII w., czyli wydarzenia historycznego dotąd bez precedensu. Trzeba przypomnieć, że tylko Polakom w latach 1610-1612 i Napoleonowi Bonapartemu w 1812 r. udało się zająć Moskwę. Fabian Birkowski zwycięstwo chocimskie uczcił kazaniem pt. Panu Bogu podziękowanie za uspokojenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego (1621), był autorem Kazania obozowego o Bogarodzicy (1623). Kazania na niedziele i święta (1628) i Orationes Ecclesiasticae (1622) stanowią zbiory jego mów kościelnych. Dzięki tłumaczeniu Beaty Gaj na jezyk polski czytelnik może się po prawie czterystu latach od powstania dzieła – zapoznać się z treścią wyboru Mów kościelnych w polskim języku literackim. W istocie jest to ważne wydarzenie kulturalne i edytorskie. Książka pt. Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku (2007) składa się z czterech części. W części pierwszej Maria Rowińska-Szczepaniak w studium pt. Święty Jacek – Patron Królestwa Polskiego (s.VII-XXX) analizuje osobę i dzieło tego polskiego świętego także kontekście trzech mów Fabiana Birkowskiego. Studium zawiera skróconą bibliografię przedmiotu. W części drugiej zaprezentowano faksymile (fotoreprodukcje) tekstu łacińskiego z oryginalnego wydania pt. Fabiani Bircovii, Orationes ecclesiasticae z 1622 r. Są to trzy mowy Birkowskiego po łacinie: 1) Hyacinthina prima, sive de votis religiosis S. Hyacinthi (s. [196-211]), 2) Hyacinthina secunda, sive de itineribus aeternitatis (s. [211-225]), 3) Hyacinthina tertia, sive de ornamentis religiosorum (s. [225-234]). W części trzeciej pt. Fabiana Birkowskiego, Mowy kościelne zawarte też same trzy mowy w tłumaczeniu na język polski: 1) Pierwsza mowa ku czci św. Jacka, czyli o zakonnych ślubach św. Jacka (s. 4-19), 2) Druga mowa ku czci św. Jacka, czyli o drogach do wieczności (s. 19-33), 3) Trzecia mowa ku czci św. Jacka, czyli o zbroi zakonnej (s. 33-42). W części czwartej autorstwa Beaty Gaj pt. „Łaciński” święty Jacek Fabiana Birkowskiego, czyli kilka słów od tłumaczki (s. 43-52) zawarto pogłębioną analizę tłumaczonego dzieła łacińskiego, m.in. kontekstu kulturowego i chwytów retorycznych. Artykuł Beaty Gaj z odniesieniami do kultury antycznej i staropolskiej ukazuje we właściwym świetle historycznym pięknie przyswojone polszczyźnie dzieło F.Birkowskiego. Przekład jest zrozumiały, zadbano o uwspółcześnienie językowe tłumaczonego tekstu, co także jest zasługą Beaty Gaj.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 151-152
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Auctoritates ethicorum Jana z Ząbkowic († 1446): autor, charakter tekstu i wykorzystane źródła (od „translacio arabica” do Akwinaty)
    Auctoritates ethicorum by John of Ząbkowice († 1446): the author, the features of the text, the quoted sources (from „translacio arabica” to Aquinas)
    Autorzy:
    Bukała, Marcin W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/5955941.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Jan z Ząbkowic
    Arystoteles
    Etyka nikomachejska
    Auctoritates ethicorum
    Tomasz z Akwinu
    Albert Wielki
    Herman Niemiec
    Summa Alexandrinorum
    historia filozofii średniowiecznej
    XV wiek
    dominikanie
    wrocławski klasztor dominikański
    John of Ząbkowice
    Aristotle
    Nicomachean Ethics
    Thomas Aquinas
    Albert the Great
    Herman of Germany
    Dominicans
    history of medieval philosophy
    15th century
    Wrocław Dominican monastery
    Opis:
    The article is dedicated to the abbreviation of Nicomachean ethics written by Wrocław Dominican John of Ząbkowice (in manuscripts: „Johannes de Franckenstein”). The text, titled Auctoritates ethicorum, is preserved in only one manuscript – Wrocław, Bibl. Univ. Wrocł., ms. IV Q 52, scriptum per manus Johannis de Franckenstein – together with Auctoritates politicorum, Auctoritates yconomicorum and Auctoritates rethoricorum. The authorship of the texts is not certain, but in the previous works of histo-rians it is attributed to John (that thesis is followed also by Ch. Lohr listing the Aristotelian medieval commentaries, and by T. Kaeppeli in his compendium on the medieval Dominican scriptores). Only the part of Auctoritates ethicorum has been edited so far: the fragment, concerning the geometrical model of economic exchange and nature of money from the Book V. The author of the article published it in his book Zagadnienia ekonomiczne w nauczaniu wrocławskiej szkoły dominikańskiej w późnym średniowieczu (Wrocław 2004); this fragment was later referred in details also in the book of the same author: „Oeco-nomica mediaevalia” of Wrocław Dominicans. Library and Studies of Friars, and Ethical-Economic Ideas: the Example from Silesia (Spoleto 2010). The sources of the text of Auctoritates ethicorum are the following: translatio Lincoliensis of the Aristotelian text, Sententia libri ethicorum by Thomas Aquinas, paraphrasis of Ethica by Albertus Magnus, and Summa Alexandrinorum (called translacio arabica). The fragments of the Book IV and Book V, described in the article, shed light on the method applied in the Auctoritates. Summa Alexandrinorum is quoted in the description of the virtue of liberalitas. Writing about diversity of artes and occupations the author cites Albertus Magnus, quoting after him the sentence delivered from Michael Ephesius, erroneously attributed to Eustratius by Albert. However, the Albertinian reference to the role of compensation of labores and expensa is omitted. The author of the Auctoritates refers mainly to points the common to St. Thomas and St. Albert.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 211-225
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O poznańskich rękopisach i starych drukach w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Uppsali
    Some remarks on the manuscripts and old prints of Poznań provenance in the collection of the University Library in Uppsala
    Autorzy:
    Szulc, Alicja
    Wilgosiewicz-Skutecka, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911841.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Poznań-based monastery
    priory and convent libraries in the 17th c.
    book collection of the Jesuits Collegium in Poznań
    the Bernardines
    the Dominicans
    University Library in Uppsala
    Swedish plunder of book collections in the 17th c.
    poznańskie biblioteki klasztorne XVII wieku
    księgozbiór kolegium jezuickiego w Poznaniu
    bernardyni
    dominikanie
    Biblioteka Uniwersytecka w Uppsali
    szwedzkie grabieże księgozbiorów w XVII wieku
    Opis:
    Artykuł jest prezentacją wyników wstępnej kwerendy w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali, przeprowadzonej 14–18 maja 2012 roku. Jej celem był ogólny przegląd najstarszej części księgozbioru pod kątem znajdujących się w nim rękopisów i starych druków zrabowanych w 1656 roku z bibliotek poznańskich jezuitów, bernardynów i dominikanów. W części wstępnej artykułu przedstawione zostały szwedzkie grabieże księgozbiorów w XVII wieku, starania rewindykacyjne Rzeczypospolitej oraz badania naukowe nad polskimi księgozbiorami w Szwecji prowadzone od XIX wieku. Podstawę źródłową kwerendy stanowiły przechowywane w archiwum Biblioteki Uniwersyteckiej w Uppsali niepublikowane notatki bibliograficzne Józefa Trypućki (1910–1983), językoznawcy i bibliografa szwedzkich poloników, wieloletniego profesora Uniwersytetu w Uppsali. Materiał ten – efekt kwerendy Trypućki w zasobach Carolina Rediviva – zawiera cenne informacje dotyczące starych druków i rękopisów proweniencji poznańskiej. Zbiory wielkopolskie znajdujące się w Uppsali nie doczekały się dotąd szczegółowych badań. Niniejszy artykuł jest próbą nakreślenia kierunku i metod dalszych badań.
    The present article aims at presenting a concise overview of the results of an initial search query and investigation carried out at the University Library in Uppsala between May 14–18, 2012. Its main goal was to get acquainted with the oldest part the library’s book collection in view of manuscripts and old books that came into possession of the library as spoils of war after they had been looted in Poznań-based libraries of the Jesuits, the Bernardines and the Dominicans in 1656. The introductory part of the article provides an outline of the history of the lootings by the Swedish armies of book collections in the seventeenth century, attempts at the restitution of the materials by the authorities of the Republic of Poland and the research on the Polish book collections currently held in Sweden that has been going on since the nineteenth century. The source base for the query was the unpublished bibliographical notes written by the Polish linguist, bibliographer of the material concerning Poland or Polish affairs kept in Sweden, and a long-term professor of the Uppsala University, Józef Trypućko (1910–1983) currently held in the archive material of the University Library in Poznań. The above material, the result of Trypućko’s investigations on the resources of Carolina Rediviva, contains valuable information concerning old prints and manuscripts of Poznań provenience. Regrettably, the collections from Greater Poland that are currently held in Uppsala have not been yet properly researched and no all-inclusive study has been published. The present article attempts to provide tentative directions in future studies on the subject along with appropriate relevant methodology.
    Źródło:
    Biblioteka; 2014, 18(27); 7-32
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy można rozstrzygnąć przynależność autora Kazań świętokrzyskich do kręgu dominikanów bądź franciszkanów na podstawie przesłanek treściowych?
    Can the author of The Holy Cross Sermons be identified as a Dominican or Franciscan on the basis of the contents?
    Autorzy:
    Wiśniewski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082201.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    średniowieczne kaznodziejstwo
    średniowieczne kazania
    Kazania świętokrzyskie
    Tomasz z Akwinu
    Peregryn z Opola
    Antoni z Padwy
    duchowość średniowieczna
    religijność średniowieczna
    franciszkanie
    Zakon Braci Mniejszych
    dominikanie
    Zakon Braci Kaznodziejów
    XIII wiek
    medieval preaching
    medieval sermons
    Holy Cross Sermons
    Thomas Aquinas
    Peregrine of Opole
    Anthony of Padua
    medieval spirituality
    medieval religiosity
    Franciscans
    Order of Friars Minor
    Dominicans
    Order of Preachers
    13th century
    Opis:
    Kazania świętokrzyskie stały się obiektem badań prowadzonych przez naukowców reprezentujących różne dyscypliny mieszczące się w ramach nauk humanistycznych. Nie powinno to dziwić z racji na ciężar gatunkowy tekstu. Stanowią one najstarszy polski zabytek literacki spisany po staropolsku oraz łacinie. Starano się znaleźć odpowiedzi na pytania: kto mógł być autorem świętokrzyskiej kolekcji kazań oraz, w jakim środowisku mogły one powstać. Niniejszy artykuł wpisuje się w ten nurt badań. Problemem badawczym rozważanym w niniejszym tekście są przesłanki, które pozwalają nam przyjąć lub odrzucić przynależność autora Kazań świętokrzyskich do kręgu Braci Kaznodziejów lub Braci Mniejszych.
    The Holy Cross Sermons have become the subject of research conducted by scientists representing various disciplines within the framework of the humanities. This should not come as a surprise due to the high importance of the text. The ser-mons are the oldest Polish literary monument written in Old Polish and Latin. Resear-chers have made an effort to find answers to the questions: who could be the author of the Holy Cross Sermons collection of and what can we say about a group of which originated author. This article is part of this research trend. The research problem consi-dered in this text are the premises that allow us to accept or reject the affiliation of the author of the Holy Cross Sermons to the circle of the Friars Preachers or Friars Minor.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2021, 136; 39-54
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościoły Środy Wielkopolskiej według akt wizytacji Franciszka Ksawerego Rydzyńskiego z 1777 roku
    Churches of Środa Wielkopolska According to the Acts of Visitation of Franciszek Ksawery Rydzyński from 1777
    Autorzy:
    Neumann, Piotr Franciszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039376.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Środa Wielkopolska
    kolegiata średzka
    kapituła kolegiacka w Środzie
    kaplica Gostomskich
    kaplica Grzymułtowskich
    kościół św. Idziego w Środzie
    kościół św. Sebastiana w Środzie
    kościół Wszystkich Świętych w Środzie
    kościół szpitalny Ducha Świętego
    diecezja poznańska
    archidiakonat poznański
    Hieronim Gostomski
    środa wielkopolska
    collegiate church in środa
    collegiate chapter in
    środa
    gostomscy’s chapel
    grzymułtowscy’s chapel
    the church of saint sebastian in środa
    the church of all saints in środa
    the hospital church of the holy spirit in środa
    the dominicans in środa
    the archdiocese of poznań
    the church of St. Idzi in Środa
    the diocese of Poznań
    Opis:
    W XVIII wieku Środa Wielkopolska była znaczącym miasteczkiem w Wielkopolsce. Przynależała do archidiakonatu poznańskiego w diecezji poznańskiej i była siedzibą dekanatu. Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej, wybudowany w XV wieku, posiadał rangę kolegiaty. Ponadto w mieście istniał konwent dominikanów, a na przedmieściach cztery niewielkie kościółki (oratoria). Akta wizytacji generalnej przeprowadzonej przez Franciszka Ksawerego Rydzyńskiego ukazują stan kolegiaty i innych świątyń w 1777 roku. Liczne ołtarze i dwie kaplice kolegiaty miały własne uposażenie, istniało kilka bractw, a duchowieństwo ze względu na istniejącą kapitułę i fundacje altaryjne było liczniejsze niż w wielu innych kościołach diecezji. Do artykułu został dołączony aneks, który zawiera akta wspomnianej wizytacji kościołów w Środzie w przekładzie na język polski.
    In the 18th century, Środa Wielkopolska was a significant town in Wielkopolska province. It belonged to the Archdiocese of Poznań in the diocese of Poznań and was the seat of the deanery. The parish church of the Blessed Virgin Mary Assumpted , built in the fifteenth century, possessed the rank of a collegiate church. In addition, there was a Dominican convent in the town, and four small churches (oratorios) in the suburbs. Acts of the general visitation carried out by Franciszek Ksawery Rydzyński show the state of the collegiate and other temples in 1777. Numerous altars and two collegiate chapels had their own payoff. There were several brotherhoods, and the clergy, due to the existing chapter and the altar foundations, were more numerous than in many other churches of the diocese. An annex was attached to the article, which contains the acts of the aforementioned church visits in Środa translated into Polish.
    Źródło:
    Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2017, 12; 27-98
    1731-0679
    Pojawia się w:
    Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-75 z 75

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies