Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Dalmatia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Ethnic units in the late Roman Army? The case of the equites dalmatae
Autorzy:
Dziurdzik, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16218589.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Late Roman army
Dalmatia
recruitment
identity
Opis:
The article relies on the case study of the equites Dalmatae to analyse the relationships between Late Roman military unit naming conventions and the recruitment patterns of the era. Of special importance is the question of the extent to which the army employed ethnic units, recruited from a particular population and using their own, traditional fighting styles. The conclusions are reached through a combination of historical and onomastic study, with special regard to the possible meanings of the term Dalmatae and the entities and identities it could have represented.
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2017, 16; 447-462
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morlachs, or Slavs from Dalmatia in French encyclopedias and dictionaries of the 18th and 19th century
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951593.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Balkans
Morlachs
Dalmatia
imagology
Enlightenment
streotypes
Opis:
The Western view of the Balkans is, according to many researchers, synonymous with a stereotypical approach and ignorance regarding the history and culture of the nations inhabiting the Balkan Peninsula. The controversies could even refer to the names of individual Balkan communities that were and still are understood very differently. One example of such ambiguity is the name “Morlachs” i.e. “Black Vlachs”, which in reality was used to describe the Slavs of Dalmatia. This paper investigates the abovementioned issue on the example of the French encyclopedic sources, which are representative of the times in which they were created, as they were synthetic, and were intended for a wide audience. The form of the encyclopedic definition assumed synthesis, the gathering and summarizing the existing information. However, the French dictionaries and encyclopedias in the 18th and 19th century were not really able to synthesize known information about Dalmatian Slavs called by the name of Morlachs. Besides few exceptions, the explanations given by the dictionaries were imprecise, sometimes erroneous, referring to the past rather than to the present. In the light of the above, the statement that the French Enlightenment was one of the foundations on which the later stereotypical image of the Balkans emerged, seems justified.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 15; 207-218
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neighbourhood of the City and the Provinces in Dalmatia in the Light of Chosen Examples of Early Modern French Travel Literature
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508862.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Dalmatia
enlightenment
travelogue
Morlachs
Balkans, city
province
Opis:
Neighbourhood of the City and the Provinces in Dalmatia in the Light of Chosen Examples of Early Modern French Travel LiteratureIn early modern period Dalmatia was a region which was culturally diversified. Such cities as Zadar or Split were the centres of Italian culture, while province was a part of the Slavic world. Their location on the route to Turkey made of them a frequent stop for such French travellers as Jacob Spon (1675) or Louis-François Cassas (1782), which testimonies became a basis for printed publications. In their testimonies readers could find the information about Dalmatian cities and province and differences between then. The latter issue is important, yet often neglected addition to the discussion on the shaping of the image of the Balkans.In this study we concentrate on this French approach to this problem, because it can be considered as representative for the other Western European perspectives. The French look at the issue of neighbourhood of the city and the province was characterized by a distance, which is rarely found in Venetian sources. This wide chronologic scope will allow to show changes which occurred in the French image of Dalmatia during the age of Enlightenment.The paper tries to analyse the travel literature in the perspective of the issue of image of neighbourhood of the city and province in Dalmatia and proves that this image had two perspectives. The first related to the neighbourhood of the sophisticated Italian culture (synonymous with the city) and the province, equated mostly with little known in the West Slavic world. The second perspective, which appeared in the second half of the eighteenth century dealt with these relationships in the wider context of the neighbourhood civilization and backwardness. Sąsiedztwo miasta i prowincji w Dalmacji w świetle wybranych przykładów francuskiej literatury podróżniczej z czasów nowożytnychDalmacja stanowiła w epoce nowożytnej niezwykle zróżnicowany kulturowo obszar, w którym miasta takie, jak Zadar czy Split, stanowiły przede wszystkim ośrodki kultury włoskiej, podczas gdy prowincja przynależała do świata słowiańskiego. Położenie na szlaku do Turcji sprawiało, że do miast trafiali podróżnicy tacy, jak Jacob Spon (1675), czy Louis-François Cassas (1782), którzy opisywali ich zabytki (w tym te z czasów Cesarstwa Rzymskiego), a także obyczaje ich mieszkańców. Bardzo często zwracali uwagę na kulturowy i etniczny kontrast miasta z prowincją, większy niż w przypadku zachodnioeuropejskich centrów i ich okolic – bo dotyczący również kwestii etnicznych. Francuskie spojrzenie na kwestię sąsiedztwa miasta i prowincji na obszarze Dalmacji jest o tyle istotne, że charakteryzuje się dystansem, który rzadziej spotykamy w źródłach weneckich. W owych opisach już na wstępnym etapie badań można wydzielić  dwie  perspektywy – pierwsza dotyczy spotkania wyrafinowanej kultury włoskiej (utożsamianej z miastem) i prowincji, utożsamianej najczęściej z mało znanym na Zachodzie światem słowiańskim. Druga perspektywa, która pojawiła się w drugiej połowie XVIII wieku, rozpatrywała te relacje w szerszym kontekście sąsiedztwa cywilizacji i zacofania, które łączyło wspominaną refleksję dotyczącą stosunków włosko-słowiańskich  z historyczną refleksją nad sąsiedztwem rzymskiej cywilizacji (której wiele świadectw zachowało się miastach dalmatyńskich) z barbarzyństwem – które doprowadziło do jej kresu. Szersza perspektywa chronologiczna umożliwi uchwycenie zmiany, jaka zaszła w we francuskim spojrzeniu na Dalmację, a której katalizatorem były nie tylko coraz większe zainteresowanie tym regionem (mające swoje apogeum w krótkim okresie napoleońskich rządów w Dalmacji w okresie istnienia Prowincji Iliryjskich), lecz również oświeceniowa refleksja dotycząca cywilizacji i prymitywizmu.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2015, 4
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Honesty as a Trait of Non-Civilized Man in the French Image of Southern Slavs at the Turn of the 18th and 19th Centuries
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Bednarek, Stefan
Rabiej, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1013001.pdf
Data publikacji:
2020-04-10
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Illyrian Provinces
sincerity
falseness
Morlachs
Montenegrins
Enlightenment
Dalmatia
Opis:
The paper deals with the French view on the morality of peoples considered uncivilized, specifically Southern Slavs inhabiting the territories of today’s Croatia and Montenegro. The problem of morality is analyzed first of all in the context of natural honesty, which was attributed to peoples considered uncivilized. The analysis uses not only the testimonies of French authors, but also French-language descriptions that were popular in France during the Enlightenment, especially the works of Alberto Fortis and Stefano Zannowich. These sources shaping the image of the Morlachs (Slavic shepherds living in provincial Dalmatia) or Montenegrins, which were popular in the second half of the 18th century, are compared with documents related to French rule in Dalmatia (1806–1813). The analysis has allowed to show what place the Slavic communities living in the peripheries of Europe at the time had in the Enlightenment’s discussions on the morality of civilized and savage people.
Źródło:
Truth and Falsehood in Science and the Arts; 90-100
9788323542209
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Venezia Giulia and Dalmatia: geography and the relationship with the Slavs at the University of Padua after the First World War
Autorzy:
Conte, Alessio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20312183.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Padua
university
geography
irredentism
nationalism
Italy
Istria
Dalmatia
Opis:
The issue of the Italian eastern border after World War I has interested many Italian, Slovenian and Croatian scholars in the field of politics and diplomatic relations. It is known that Italy's diplomatic failure at Versailles in 1919 led to the rise of D'Annunzio's nationalism, which was entirely adopted by Fascism. The question of the Italian eastern border was provisionally resolved in 1920 but its final conclusion came with the Treaty of Rome signed in 1924 concerning the partition of the Free State of Fiume. During this period several Italian intellectuals contributed to the political debate on borders. Before, during and after the war, the city of Padua was one of the main centres of Italian democratic irredentism. Within its university, some professors influenced students through their lectures and historical‑geographical teaching and set a basis for a new kind of knowledge, in between populism and scientific instances. With this contribution, the author considers some particular cases that during the First World War and immediately afterwards exposed their positions through their academic teaching. Among these, the liberal‑patriotic Friulian geographers Arrigo Lorenzi and Francesco Musoni, both professors in Padua, affirming that Italy should reach its natural borders along the Alpine ridge as far as the Istrian and, for Musoni, Dalmatian mountains. Noteworthy at a time, when nationalism pitted peoples against each other, they considered Slavic culture as a natural and historical characteristic of north‑eastern Italy: even if they affirmed it had been used by the Germans to annihilate Italian culture, it should not be eliminated but integrated jointly with the creation of friendly relations with the Kingdom of SCS. Despite their ideas, history would turn out differently. Their example, however, bears witness to the fact that in intellectual circles and in higher education in Italy after the Great War, in particular among geographers, there was a minority aiming at a peace that went beyond nationalism and was based on study and knowledge regarding neighbouring countries.
Źródło:
Historyka studia metodologiczne; 2022, 52; 205-225
0073-277X
Pojawia się w:
Historyka studia metodologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rebellion on Hvar island (1510–1514). People’s revolt or Venetian manipulation?
Autorzy:
Wróbel, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32320717.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
rebellion
Venice
16th century
Dalmatia
Hvar (Lesina)
Opis:
In the extensive work of the Dubrovnik-born Benedictine Lodovico Tuberon de Crieva, „Commentaria de temporibus suis” describing the events in the Mediterranean in the years 1490–1522, there is a small passage about the events on the island of Hvar (ital. Lesina). The island was then, together with most of the Dalmatian coast, under the rule of the Venetian Republic. On Hvar in 1510, a popular uprising against the local nobles broke out, which lasted with varying intensity until 1514. The Venetian authorities then sent considerable armed forces, which, after defeating the rebels at sea and on land, suppressed the rebellion. It is surprising, however, that Tuberon suggests in the above-mentioned passage that the outbreak of the revolt could have been provoked by the Venetians themselves, who feared the nobility allegedly favoring the King of Hungary. He also mentions the leading role of a clergyman who was supposed to encourage the plebs to act and initiate a revolt. Taking the mentioned text of Tuberon as a starting point, the author analyzes the political and social situation on the island of Hvar as well as the background and course of the events in the years 1510–1514. The author's goal is to establish what the grounds for Tuberon's presumptions were and to what extent they are true.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2023, 30; 53-72
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Old Dubrovnik, Young Serbia and Vague Croatia. Mental Maps in the Serb-Catholic Imagination in Dubrovnik
Autorzy:
Czerwiński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601643.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Serb-Catholics
Dubrovnik
Dalmatia
nation-building
Serbia
Habsburg monarchy
Opis:
This article describes the experience of the community of Serb-Catholics living in Dubrovnik in the early twentieth century. It is based primarily on an investigation of the literary and cultural periodical Srdj (1902–08). This study focuses, firstly, on the conceptual ambivalence resulting from efforts to apply linguistic criteria to determine Serbian identity and, secondly, on the efforts to construct a mental map that would serve projections of Serbian symbolic territory. While the presence of the Serb-Catholic milieu in the city was short-lived (from the mid-nineteenth century to the First World War), it nevertheless left traces on the urban landscape that typified the ambivalent formation of national identity along religious lines, as Croatians were associated with Catholicism and Serbs with Orthodoxy.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2020, 121
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Il soggiorno di sant’Ilarione di Gaza in Dalmazia secondo La vita s. Hilarionis di san Girolamo
The sojourn of st. Hilarion of Gaza in Dalmatia according to The vita s. Hilarionis of st. Jerome
Autorzy:
Degórski, Bazyli
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613295.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
St. Jerome
St. Hilarion of Gaza
Dalmatia
Hagiography
Monasticism
Opis:
The narrative of the sojourn of St. Hilarion in Dalmatia within the Vita written by St. Jerome seems to encompass and synthetize all the principal elements of the biography of this Palestinian hermit. The search for solitude and anonymity amidst the populations of far distant lands, the impossibility of hiding – for the sake of charity – God’s operating power in miracles, the very presence of the Lord in the faithful monk living a life of prayer and penance, humbleness and love for God, the capability of showing the Lord’s presence in deeds, and the autobiographical references of the author of the Vita, St. Jerome, to himself through the life of Hilarion are all elements – though present in the brief section concerning the events occurred in Dalmatia – which profile the author. It is of significance his resorting to Biblical references, especially to the Gospel, highlighting the relevance of faith. St. Hilarion carries out the work of Christ and presents himself as “alter Christus”. The victory over the sea monster is the victory over evil-the devil and over death. The dominion over nature’s power, namely over the power of the waters of the seismic wave, endangering the earth and its inhabitants. It is – through Christ, with Christ and in Christ, Word of the Living God – the victory of life over the primordial chaos, as well as the new creation over the wound of the original sin. St. Hilarion proposes himself as a “living gospel”, proclaiming and revealing the mystery of the Kingdom amidst humankind. For this reason his lamp, namely he himself as the shining glory of the light of Christ, cannot remain under the bowl, although he would have liked so but, on the contrary, it is God’s will that the lamp be put on its stands, so that everyone may see it, be enlightened by the truth and glorify the Heavenly Father (Mt 5:14-16). Finally, the passages selected and analyzed – though brief in content – witness of the wide classical knowledge of the Dalmatian, who does quote Latin works and authors containing references to events and people of the past. Especially in those pages whom St. Jerome devotes to “his land”, Dalmatia, he seems to grant the highest homage to his Christian hero.
Opis pobytu mnicha Hilariona w Dalmacji, przekazany przez św. Hieronima w Vita S. Hilarionis, zdaje się zawierać i streszczać wszystkie główne przesłania i treści, które znajdują się w tej biografii świętego mnicha palestyńskiego: poszukiwanie samotności i bycia nieznanym pośród ludów w dalekich stronach, niemożność ukrycia się w imię miłości, Boża moc działająca poprzez wielkie cuda, która świadczy o tym, że w wiernym i rozmodlonym, pokutującym mnichu, pełnym pokory względem Boga i bliźniego jest obecny Pan, objawiający swoją chwałę za jego pośrednictwem. Nie bez znaczenia jest fakt, iż Hieronim nawiązuje tu wyraźnie do znanych fragmentów Ewangelii, które podkreślają znaczenie wiary mnicha. Święty kontynuuje dzieło Chrystusa na ziemi i jawi się jako “alter Christus”. Zwycięstwo odniesione nad morskim potworem jest zwycięstwem nad złem, diabłem i śmiercią. Panowanie nad siłami natury, w naszym przypadku: nad żywiołem rozhuczanego morza, które grozi zniszczeniem ziemi i ludzi, staje się przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie zwycięstwem życia nad pierwotnym chaosem i grzechem pierworodnym. Hilarion jawi się więc jako żyjąca „Ewangelia”, która głosi i jednocześnie objawia tajemnicę Królestwa istniejącego już wśród ludzi. W tych krótkich fragmentach ujawnia się także wielka erudycja Hieronima oparta na znajomości kultury klasycznej. Wydaje się, że właśnie na tych stronicach poświęconych ojczyźnie – Dalmacji – Hieronim złożył największy hołd temu palestyńskiemu mnichowi.
Źródło:
Vox Patrum; 2017, 67; 101-114
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ethics of the Sea – Experience of the Vis Archipelago Fishermen
Autorzy:
Bozanic, Josko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508852.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
fishing
ethics
Komiža
the transethnic culture
the Adriatic sea
Dalmatia
Opis:
Ethics of the Sea – Experience of the Vis Archipelago FishermenThis paper is based on the author's years-long research of the experience of fishermen of the island of Vis, their ethics and mutual relationships in the extreme conditions of fishing at distant open sea islands of the Adriatic where they were continously exposed to pirate attacks, open sea elements, with boats powered by wind or man, in small living quarters of a boat and fiercely competing with each other for survival. In such extreme conditions the only answer to the challenge of survival was mutual solidarity, willingness to help another, the principle of egalitarianism and mutual respect. The author also speaks about the transethnic culture of people living at sea, the phenomenon of the sea as the liquid element which does not divide but rather connects different shores, cultures and languages. He speaks about the insular world whose most important social principle is - work, manufacture as the basis of survival, sacrificing for another and high value of an individual  who  deserves to be held in esteem through his work and sacrifice as the corrective of selfish interests. Etyka morza – doświadczenie rybaków z wyspy VisArtykuł opiera się na wieloletnich badaniach autora nad doświadczeniem rybaków z wyspy Vis (Chorwacja), ich etyką i wzajemnymi relacjami w trudnych warunkach na odległych wyspach adriatyckich, gdzie nieustannie byli narażeni na ataki piratów, kaprysy otwartego morza; posługiwali się łodziami żaglowymi i wiosłowymi, żyjąc na małej przestrzeni i rywalizując między sobą o przetrwanie. W tak skrajnych warunkach jedynym wyjściem, by przetrwać, była wzajemna solidarność, troska o innego, zasada równości i wzajemny szacunek. Autor mówi też o transetnicznej kulturze ludów żyjących na morzu, zjawisku morza jako płynnego elementu, który nie dzieli, lecz raczej łączy różne brzegi, kultury i języki. Opisuje wyspiarski świat, gdzie najważniejszą zasadą społeczną jest praca, poświęcenie dla innego oraz wysoka wartość jednostki, która zasługuje na szacunek dzięki pracy i ofiarności, łagodzącym indywidualne interesy.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2015, 4
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Considerations regarding the Morlachs migrations from Dalmatia to Istria and the Venetian settlement policy during the 16th century
Autorzy:
Caciur, Dana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909921.pdf
Data publikacji:
2015-11-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Morlachs
Dalmatia
Istria
settlement policy
spontaneous and organized migrations
privileges
obligations
Opis:
The Turkish offensive in the Balkans often determined various human groups to search for a new life outside the borders of the Ottoman Empire. In the Dalmatian hinterland, administrated by Venice since the beginning of 16th century, the Morlachs are those who, together with Serbs, Croatians, Bosnians, etc. chose to accept the Venetian protection against the non-Christian danger. On its side, St. Mark′s Republic needed more and more new people to repopulate various regions that had hardly been affected by wars, plagues and drought. During the 16th century Serenissima established the rules of internal migrations (from one region to another of Stato da Mar) and its settlement policy for the poorly inhabited areas and their new colonists. The encouragement and the development of the population transfer from Dalmatia to Istria represented an aspect of the Venetian policy in balancing the demography of the state. Arrived from the inner Balkans, the Morlachs accepted quite often to settle in south – western Istria, because the benefits and the exemptions offered by the Republic were not to be ignored: exemptions from fees for using public pasturelands, the right to build settlements in empty spaces, exemptions from fees for transport or reductions from some of the administrative taxes. Even if these benefits were temporary or permanent, they used to increase the number of Morlach migrations from Dalmatia in Istria. In effect, as the documents attest, during the 16th century plenty of Morlach settlements appeared in the hinterland of the Istrian cities, like: Rovigno, Umago, Pinguente, Montona, Cittanova, Villanova, Raspo, Parenzo etc. Despite the fact that sometimes the Morlachs chose to leave the new settlements and turn back in Turchia, the numerous settlements colonized and inhabited by them justify, up to some extent, the existence of an Istrian Morlacchia.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2015, 22, 1; 57-71
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Esodi di Italiani dalla Dalmazia e dal Dodecaneso
Masowe emigracje Włochów z Dalmacji i Dodekanezu
The Mass Migrations of Italians from Dalmatia and the Dodecanese
Autorzy:
Cipriani, Carlo Cetteo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478326.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Dalmacja
Zara
Spalato
uchodźcy
nacjonalizm
Dodecaneso
Rodi
Rodos
Dalmatia
refugees
nationalism
Rodhos
Opis:
Środkowe i południowo-wschodnie wybrzeże Adriatyku (Dalmacja) jest obszarem zróżnicowanym kulturowo. Różnice te nie stanowiły problemu, dopóki region nie trafił pod panowanie Wenecji w 1797 r. W połowie XIX w. niewolnicza część ludności rozpoczęła ostrą kampanię przeciwko ludności włoskiej, przy wsparciu władz austriackich. Włosi z tego regionu zaczęli emigrować lub ukrywać swoją tożsamość kulturową. Po klęsce imperium austro-węgierskiego w I wojnie światowej Królestwo Włoch próbowało przyłączyć wschodnie wybrzeże Adriatyku ze względu na włoską przynależność etniczną mieszkańców, ale musiało się zmierzyć z silnym sprzeciwem utworzonego właśnie Królestwa Serbów, Chorwatów, Słoweńców (późniejsza Jugosławia), które cieszyło się poparciem prezydenta USA Wilsona i władz francuskich. Po kilku latach międzynarodowych negocjacji słaby włoski rząd wyraził zgodę, by cała Dalmacja przeszła pod władzę Jugosławii, z wyjątkiem miasta Zadar (wł. Zara), stolicy regionu. Tysiące Włochów uciekło z regionu, aby zachować swoją tożsamość narodową. Tysiące innych zgodziło się pozostać, aby uniknąć utraty własności lub miejsc pracy. Podczas II wojny światowej Włochy okupowały część Jugosławii, ale siły włoskie musiały walczyć z komunistycznymi partyzantami Tity. Partyzanci dokonali wielu brutalnych ataków na Włochów, zarówno przedstawicieli wojska, jak i ludność cywilną. Kiedy zwolennicy Tity przejęli władzę na tych terenach pod koniec października 1944 r., w całym regionie nastał czas reżimu ucisku i strachu. Setki Włochów aresztowano i zabito bez ostrzeżenia czy procesu. Reszta, obawiając się o życie swoje lub krewnych, postanowiła uciec do Włoch. Z pewnymi różnicami tak samo stało się z innymi regionami północnej części wschodniego Adriatyku. Fiume (Rijeka), Pola (Pula), Rovigno (Rovinj) i region Istrii spotkały się z podobnym losem. We Włoszech uchodźcy z Dalmacji i Istrii utworzyli kilka organizacji świadczących pomoc i wsparcie zarówno materialne, jak i moralne. Archipelag Dodekanez został zajęty przez Włochów w 1911 r. podczas wojny z Turkami o Libię. W kolejnych latach tysiące Włochów przybyło na wyspy, aby je rozbudować i wzmocnić. Kiedy w 1943 r. Włochy próbowały wycofać się z II wojny światowej, Niemcy zajęły wyspę, biorąc włoskich żołnierzy do niewoli, a ludność żydowską wywożąc do nazistowskich obozów śmierci. Włoscy cywile mieli wielkie trudności aż do przybycia Brytyjczyków w 1945 r. W związku z tym, że wyspa miała zostać przekazana Grecji, a rząd grecki pragnął utrzymać wyspy wolne od włoskich mieszkańców, rozpoczęto przymusowe przesiedlanie wszystkich Włochów do ojczyzny.
The culturally diversified central and southern east coast of the Adriatic sea is called Dalmazia (Dalmatia). These cultural differences had not been a problem until the region became dependent on Venetia in 1797. In the middle of the 19th century, the slave part of the population started a fierce campaign against the Italian population, with the suport of the Austrian authorities. The Italians of the region started to emigrate or to hide their cultural identity. After the defeat of the Austro-Hungarian Empire in WWI, the Kingdom of Italy attempted to join the eastern coast of the Adriatic due to the Italian ethnicity of the inhabitants, but had to face a heavy opposition from the just-created Kingdom of Serbs, Croats, Slovenes (later Yugoslavia) who had the support of the US President Wilson and the French authorities. After some years of international negotiations, the weak Italian government accepted that the entire Dalmazia should belong to Yugoslavia, apart from Zara (Zadar), the capital town of the region. Thousands of Italians fled from the region to preserve their identity. Thousands more decided to stay to avoid losing their properties or jobs. During WWII, Italy occupied a part of Yugoslavia, but Italian forces had to fight against the communist partisans of Tito, who often violently attacked the Italians, both the army and civilians. When they took over power in the region, in late October 1944, a regime of oppression and fear spread there. Hundreds of Italians were arrested and killed without any consideration or lawsuit. The remaining Italians, frightened for their own or their relatives’ lives, decided to run away to Italy. A similar situation happened in the northern part of the east Adriatic – Fiume (Rijeka), Pola (Pula), Rovigo (Rovinj), and the Istrian Region. In Italy, the refugees from Dalmazia and Istria set up some organisations to provide both material and moral help and support. The Dodecanese was occupied by Italians in 1911 during the war with Ottomans over Libya. In the following years, thousands of Italians immigrated there to develop the islands. When Italy tried to withdraw from WWII in 1943, Germans occupied the island, keeping Italian soldier in captivity and sending the Jewish population to Nazi death camps. Italian civilians were in a great difficulty until the arrival of the British occupation in 1945. Since the island now belonged to Greece, Italians were forced to move to their homeland by the Greek government.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 34; 277-298
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The creation of the Kingdom of Croatia in 1941 on the pages of the periodical “L’illustrazione Italiana”
Autorzy:
Violante, Antonio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879430.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego Apeiron w Krakowie
Tematy:
Italian imperialism in the Adriatic
racism
Slavic identity in Dalmatia
fascists
Nazis
ustaša
Opis:
With the May 18th 1941 agreement, the fascist Italy recognized the institution of the Kingdom of Croatia, and had also designated Aimone di Savoia as its sovereign, that was suppose to found a new dynasty, able to guide the country towards a renaissance, after twenty years of the Croatian population’s being tormented ever since Versailles. This study does not aim to analyse the historic context that has seen the birth and formation of this new state, tightly allied with the Axis powers, and also limited by their political and territorial interests, nor does it aim to investigate its ephemeral existence which ended with Germany’s defeat; but it does aim to verify how the creation of this political subject was treated by the periodical “L’illustrazione italiana”, one of the Mussolini regime’s biggest means of propaganda. After an analysis of its articles dedicated to the Kingdom of Croatia, and after comparing that to the reality provided and documented by other sources, it shows how obviously the Italian state tried to acquire an hegemony on the Adriatic, all the while basing such intent upon historical and cultural motivations, and how this attempt was presented as both the result of an unbreakable friendship between Italians and Croats, and as an operation aiming to guarantee a new European order in the name of the justice. The reality was, as it is well known, that even though the Kingdom of Croatia was born as an Italian protectorate, during its short existence it “slipped” slowly towards German influence, considering the incompatibility between its own and the Italian geopolitical interests.
Źródło:
Security Dimensions; 2013, 10(10); 46-58
2353-7000
Pojawia się w:
Security Dimensions
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Morlachs of Dalmatia during the 15th and 16th century. A Venetian perspective
Autorzy:
Caciur, Dana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1490538.pdf
Data publikacji:
2021-07-18
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Morlachs
Dalmatia
flexible identities
mobile communities
Venetian perspective
Venetian-Ottoman border areas
flexibke identities
Opis:
The article aims to present the main features of the character of the Morlachs living in the Venetian Dalmatia during the Fifteenth and Sixteenth centuries. The research approach focuses on Venetian sources, published and unpublished, therefore the portray of the Morlachs built up in this study is an external one. According to it the Morlachs appear as nomadic people who develop occasional or permanent activities in the Venetian hinterland of Dalmatia. Either they are presented by the sources as shepherds, soldiers, immigrants, merchants, criminals or in many other situations, the Morlachs became agents of coexistence in the permeable area of the Venetian-Ottoman border. This is why, one of the ideas promoted by this study is that the survival of the Morlach`s presence in Dalmatia was assured by the political instability.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 1; 149-176
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Barbarism and Civilization: The Image of the Inhabitants of Dalmatia under Napoleon (1806–1813) from the French Perspective in the Mediterranean Context
Między barbarzyństwem a cywilizacją – obraz mieszkańców Dalmacji pod rządami Napoleona (1806–1813) w perspektywie francuskiej w kontekście Śródziemnomorza
Autorzy:
Sajkowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339693.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Dalmacja
Bałkany
Prowincje Iliryjskie
Śródziemnomorze
historia idei
Dalmatia
Balkans
Illyrian Provinces
Mediterranean
history of ideas
Opis:
The article analyzes the image of the population of Dalmatia in the Napoleonic era. The analysis is mainly based on documents produced by the French administration of Dalmatia between 1806 and 1813, when the province was first part of the Napoleonic Kingdom of Italy and from 1809 belonged to a separate entity of the French Empire, the Illyrian Provinces. The study analyzes the picture of Dalmatian society that the French drew for practical administrative purposes and places it in the broader context of the concepts of the Balkans and Eastern Europe and, in particular, the environmental and historical peculiarities of the Mediterranean region. The article shows that the tensions between the settled population on the coast and the semi-nomadic pastoral communities in the Dalmatian hinterland, which was a characteristic phenomenon of the Mediterranean world, had a great influence, at least in the Dalmatian context, on the formation of ideas that later became part of the image of Balkan backwardness and other ideas about the Balkan region that took shape in the Age of Enlightenment. 
Niniejszy artykuł ma na celu analizę wizerunku ludności Dalmacji pod panowaniem francuskim w epoce napoleońskiej. Analiza ta opiera się głównie na dokumentach wytworzonych przez francuską administrację Dalmacji w latach 1806–1813, kiedy to prowincja była najpierw częścią napoleońskiego Królestwa Włoch, a od 1809 r. częścią odrębnego podmiotu Cesarstwa Francuskiego, Prowincji Iliryjskich. Niniejsze studium analizuje obraz społeczeństwa dalmatyńskiego stworzony przez Francuzów dla praktycznych celów zarządzania i zestawia go z szerszym kontekstem idei Bałkanów, Europy Wschodniej i przede wszystkim środowiskowych i historycznych uwarunkowań Śródziemnomorza. Artykuł wykazuje, że zjawiska napięć, które występowały między osiadłą ludnością wybrzeża a pół-koczowniczymi społecznościami pasterskimi wnętrza Dalmacji, co było charakterystycznym zjawiskiem świata śródziemnomorskiego, miały – przynajmniej w kontekście dalmatyńskim – ogromny wpływ na pojawienie się idei, które później stały się częścią obrazu bałkańskiego zacofania i innych koncepcji dotyczących regionu Bałkanów, które miały kształtować się głównie w epoce Oświecenia.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2023, 12; 1-16
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chorwacja i Węgry w Kronice Węgiersko-Polskiej
Croatia and Hungary in the Hungarian-Polish Chronicle
Autorzy:
Grzesik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910105.pdf
Data publikacji:
2020-01-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Croatia
Dalmatia
Hungary
Attila
Slavonia
Hungarian-Slavic relationship
Chorwacja
Dalmacja
Węgry
Attyla
Sławonia
stosunki węgiersko-słowiańskie.
Opis:
W Kronice węgiersko-polskiej, napisanej na przełomie lat 20. i 30. XIII w., można znaleźć informacje o Chorwacji. Odnotowano misję św. Pawła w Splicie, gdzie miał być biskupem przed swoją podróżą do Rzymu, gdzie znalazł śmierć męczeńską oraz zamieszczono opowiadanie o władcy chorwackim zabitym przez swoich poddanych. Pierwsze z powyższych opowiadań wykorzystuje motyw chyba popularny w średniowiecznej Dalmacji, że św. Paweł był rzeczywistym apostołem w tej krainie. Już Konstantyn Porfirogeneta wspomniał o obecności Apostoła w kontekście wysp adriatyckich, zaś Tomasz ze Splitu jawnie polemizował z tym przekonaniem. Drugie opowiadanie może odzwierciedlać tradycję o śmierci wielkomorawskiego władcy, która została zmitologizowana i pozbawiona kontekstu czasoprzestrzennego. Co ciekawe, węgierska droga do nowej ojczyzny została przedstawiona inaczej, niż w innych źródłach i w rzeczywistości. Węgrzy mieli przybyć nie z północnego wschodu, z ziem ruskich, lecz z południa, ze Sławonii. Północna część Sławonii miała zostać przemianowana na Węgry, co zdaje się odzwierciedlać przekonanie o geograficznej i gospodarczej jedności średniowiecznej monarchii węgierskiej. 
In the Hungarian-Polish Chronicle, written at the turn of the 1230s, one can find a piece of information on Croatia. It is a note on St Paul’s mission in Split, where he allegedly was a Bishop before his travel to Rome, where he found his martyrdom and a story of a Croatian ruler, who was killed by his subjects. The first story used a motif, which was probably popular in medieval Dalmatia, that St Paul was a real apostle of that region. It was Constantin Porphyrogenitus who noted his presence in the context of Adriatic islands and Thomas, archdeacon of Split (Spalato) who argued against this idea. The another story could reflect a tradition of a death of a Great-Moravian ruler, which was mythologized and deprived of a spatial and temporal context. It is interesting that the Hungarians’ raid to their new homeland was presented else as in another sources and in the reality: not from the north-east (Ruthenian territories), but from south (Slavonia). The northern part of Slavonia was nominated Hungary according to the Chronicle, which reflected the geographical and economical unity of Hungarian medieval Kingdom.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2019, 26, 1; 73-81
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies