Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Czech translation" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 46
Tytuł:
Особенности перевода многословных чешских ойконимов с предлогом «na» на русский язык (с использованием лингвистических корпусов)
Peculiarities of translation of multi-word Czech oikonyms with the preposition “na” into Russian (using linguistic corpora)
Osobliwości tłumaczenia wielowyrazowych czeskich oikonimów z przyimkiem “na” na język rosyjski (z wykorzystaniem korpusów lingwistycznych)
Autorzy:
Koryčánková, Simona
Čermáková, Aneta
Olšák, Petr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/54103517.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
víceslovná oikonyma s předložkami
internet
Český národní korpus
Národní korpus ruského jazyka
data
frekvence
překlad
analýza
interpretace
wielowyrazowe oikonimy z przyimkami
Czeski Korpus Narodowy
Narodowy Korpus Języka Rosyjskiego
dane
częstotliwość
tłumaczenie
analiza
interpretacja
multi-word oikonyms with prepositions
Czech National Corpus
National Corpus of the Russian Language
frequency
translation
analysis
interpretation
Opis:
Объектом нашего исследования мы поставили один из видов топонимов – ойконимы – названия поселков/городов, представляющих в каждом языке специфическую группу слов, которая характеризуется тесной связью с историко-бытовым и культурным наследием народа или страны. В чешском языке многословные ойконимы со структурами, в состав которых входят различные предлоги (nad, pod, u, v) составляют продуктивную и многочисленную группу топонимов, в то время как в русском языке встречается только одна модель многословных ойконимов (на-реке). Следуя компаративному аспекту анализа, на основе данных одноязычных корпусов Чешского национального корпуса и Национального корпуса русского языка мы определили частотность использования многословных ойконимов с предлогом на в чешском и русском языках.  Далее на примерах данных, полученных в параллельных двуязычных корпусах ЧНК (InterCorp v15) и НКРЯ, мы рассмотрели русские варианты перевода ойконимов Lysá nad Labem и Kamýk nad Vltavou из книги Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války с предлогом на.
Przedmiotem naszych badań jest jeden z typów toponimów – oikonimy – nazwy osad/miast, które w każdym języku stanowią specyficzną grupę wyrazów charakteryzujących się ścisłym związkiem z historycznym, codziennym i kulturowym dziedzictwem narodu lub kraju. W języku czeskim oikonimy wielowyrazowe ze strukturami zawierającymi różne przyimki (nad, pod, u, v) stanowią produktywną i liczną grupę toponimów, podczas gdy w języku rosyjskim istnieje tylko jeden model oikonimów wielowyrazowych (на-реке – „na rzece“). Podążając za porównawczym aspektem analizy, na podstawie danych z jednojęzycznych korpusów Narodowego Korpusu Języka Czeskiego i Narodowego Korpusu Języka Rosyjskiego, określiliśmy częstotliwość użycia oikonimów wielowyrazowych z przyimkiem na w języku czeskim i rosyjskim.  Następnie, na przykładach danych z równoległych korpusów dwujęzycznych InterCorp v15 i NKJR, zbadaliśmy rosyjskie tłumaczenia oikonimów Lysá nad Labem i Kamýk nad Vltavou z książki Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války z przyimkiem na.
The object of our study is one of the types of toponyms – oikonyms – names of settlements/towns, which represent in every language a specific group of words characterised by a close connection with the historical, everyday and cultural heritage of a nation or country. In Czech, multi-word oikonyms with structures that include various prepositions (nad, pod, u, v) represent a productive and numerous group of toponyms, while in Russian there is only one model of multi-word oikonyms (на-реке – “on the river”). Following the comparative aspect of the analysis, based on the data from the monolingual corpora of the Czech National Corpus and National Corpus of the Russian Language, we determined the frequency of use of multiword oikonyms with the preposition na in Czech and Russian.  Then, using examples of data from the bilingual parallel corpora of the Czech National Corpus (InterCorp v15) and National Corpus of the Russian Language, we examined the Russian translations of the oikonyms Lysá nad Labem and Kamýk nad Vltavou from the book Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války with the preposition na.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2024, 2 (186); 181-194
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dušan Karpatský a česko-chorvatské literární vztahy
Dušan Karpatský and Czech-Croatian Literary Connections
Autorzy:
Ivačić, Matija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38592788.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Dušan Karpatský
česká literatura
chorvatská literatura
recepce
literární překlad
Czech literature
Croatian literature
reception
literary translation
Opis:
This paper deals with the contribution of Dušan Karpatský (1935—2017) to the reception of Croatian literature in the Czech Republic, and Czech literature in Croatia since the 1960s until the present day. In his numerous translations, Karpatský worked tirelessly to introduce Czech readers to the achievements of Croatian (and Yugoslav) literature, and vice versa. By selecting texts for his translations that were as current as possible, and by meeting high aesthetic criteria, made him influential in both cultural milieus where he played the role of an intermediary. His work in lexicography, bibliography, history of literature and non-fiction is also of great importance. His research has made Croatian culture permanently indebted to him because he discovered and translated into Croatian the Prague Papers, written in Czech by the Croatian politician Stjepan Radić, and because he discovered a seven-language dictionary written by the Prague Benedictine monk Peter Loderecker, which was based on a five-language dictionary written by Faust Vrančić. Owing to all of the above, and much more, Karpatský is considered a key figure in literary and cultural communication between Croatia and the Czech Republic in the last six decades.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2023, 13; 1-14
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia o Magielonie, królewnie neapolitańskiej. Pytanie o podstawę polskiego przekładu
“The Story of Magielona, Princess of Naples”: The Question of the Basis of the Polish Translation
Autorzy:
Wierzbicka-Trwoga, Krystyna
Winiarska-Górska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14769789.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Magielona/Maguelonne/Magelona
Warbeck
Polish translation
Czech translation
text segmentation
early modern literature
przekład polski
przekład czeski
segmentacja tekstu
literatura wczesnonowożytna
Opis:
Artykuł dąży do ustalenia podstawy polskiego przekładu starofrancuskiego romansu o „pięknej Magielonie”. Polska wersja została przełożona w wieku XVI, lecz nie z francuskiego, tylko za pośrednictwem wersji niemieckiej lub czeskiej. Dotychczas brak było badań, które pozwoliłyby określić podstawę polskiego tłumaczenia, przekazanego w kilku wydaniach siedemnastowiecznych. Analiza przedstawiona w niniejszej rozprawie dotyczy delimitacji tekstu, czyli podziału treści na rozdziały w polskich drukach w porównaniu do niemieckich wydań z XVI wieku oraz do wersji czeskiej (poświadczonej dopiero z wieku XVIII), jak również porównania inicjalnych zdań rozdziałów. Pozwala sformułować wniosek, że polski przekład powstał najprawdopodobniej z wersji niemieckiej, z wydania zawierającego pierwotną segmentację tekstu niemieckiego, który w drugiej połowie XVI wieku wydawany był w redakcji wtórnej z drobniejszą segmentacją tekstu.
The paper seeks to establish the basis of the Polish translation of the Old French romance about the “beautiful Magielona.” The Polish version was translated in the sixteeth century, though not from the French, but via a German or Czech version. Until now, there were no studies on the base text of the Polish translation, transmitted in several seventeenth-century editions. The analysis presented in our paper concerns the delimitation of the text, i.e. the division of content into chapters in the Polish prints in comparison to the German editions of the sixteenth century and to the Czech version (transmitted from the eighteenth century), as well as the comparison of the opening sentences of the chapters. It allows for the conclusion that the Polish translation arose most probably from the German version, from an edition containing the primary segmentation of the German text, which in the second half of the sixteenth century was published in a secondary edition with a finer segmentation of the text.
Źródło:
Porównania; 2023, 33, 1; 403-422
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Венецыянская Біблія – „Бивлия руска” Францыска Скарыны: механічнае прытрымліванне ці творчая перапрацоўка?
Biblia wenecka – „Biblia ruska” Franciszka Skaryny: mechaniczne odzwierciedlenie czy twórcza przeróbka?
The Venetian Bible – „Bibliya ruska” by Francysk Skaryna: Mechanical Reflection or Creative Reworking?
Autorzy:
Kozhinowa, Alla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222645.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Francysk Skaryna
Czech translation of the Bible
Church Slavonic translation of the Bible
Franciszek Skaryna
czeski przekład Biblii
przekład Biblii na język cerkiewno-słowiański
Францыск Скарына
чэшскі пераклад Бібліі
царкоўна-славянскі пераклад Бібліі
Opis:
The article is devoted to some features of the translation technique used by the famous forerunner of Belarusian printing Francysk Skaryna when translating the Holy Scriptures. Francysk Skaryna is one of the greatest figures of Belarusian Renaissance. Numerous scientific investigations have been devoted to his work, but his legacy still remains terra incognita. One of the questions concerns the original he used when translating the Holy Scriptures – the ancient Hebrew Masoretic text, the Septuagint, the Vulgate, the Czech translation of the Bible, or the Bible in the Church Slavonic language? The article presents the results of the textual analysis of the Book of Job, the Book of the prophet Daniel, and the Book of Ecclesiastes, as well as numerous examples of Skaryna’s use of the Czech translation of the Bible. It should be noted that in some cases when translating well known passages, he used the Church Slavonic translation of the Holy Scriptures. Frequent lexical elements and collocations from the Old Church Slavonic canon entered Skaryna’s translation of the Bible. The article concludes that it was the archaic of Church Slavonic text of the Bible that prompted Skaryna to reach for another, more modern version – the Czech translation. As a result, a hybrid text was created, in which both Church Slavonic and Czech elements were presented at the lexical level.
Artykuł poświęcony jest niektórym strategiom tłumaczeniowym stosowanym przez słynnego prekursora drukarstwa białoruskiego Franciszka Skarynę podczas tłumaczenia Pisma Świętego. Franciszek Skaryna to jedna z najwybitniejszych postaci białoruskiego renesansu. Analizie jego działalności poświęcono wiele prac naukowych, jednak jego spuścizna wciąż pozostaje terra incognita. Wciąż nie wiadomo, co było podstawą jego tłumaczenia Pisma Świętego – czy był to starożytny hebrajski tekst masorecki, czy Septuaginta, czy Wulgata, czy czeski przekład Biblii, czy też Biblia w języku cerkiewno-słowiańskim? W artykule przedstawiono wyniki analizy tekstowej Księgi Hioba, Księgi proroka Daniela, Księgi Koheleta oraz liczne dowody na wykorzystanie przez Skarynę czeskiego przekładu Biblii. Należy zauważyć, że w pojedynczych przypadkach, tłumacząc dobrze znane czytelnikom fragmenty precedensowe, sięgał także po cerkiewnosłowiański przekład Pisma Świętego. Z tego tłumaczenia weszły do jego tłumaczenia Biblii często używane wyrazy i stałe połączenia wyrazowe, które należą do kanonu tekstów starosłowiańskich. W artykule konkluduje się, że to właśnie archaiczność cerkiewno-słowiańskiego tekstu Biblii skłoniła Skarynę do sięgnięcia po inną, nowocześniejszą wersję – przekład czeski. W rezultacie powstał tekst hybrydowy, w którym na poziomie leksykalnym występują zarówno elementy cerkiewno-słowiańskie, jak i czeskie.
Артыкул прысвечаны некаторым асаблівасцям перакладчыцкай тэхнікі, выкарыстанай славутым беларускім першадрукаром Францыскам Скарынам пры перакладзе Святога Пісьма. Францыск Скарына з’яўляецца адным з найвялікшых дзеячаў беларускага Адраджэння. Аналізу яго дзейнасці прысвечаны шматлікія навуковыя працы, але ў вывучэнні яго творчасці застаецца шмат белых плямаў. Адно з пытанняў датычыць арыгіналу, выкарыстанага ім падчас перакладу Святога Пісьма - ці гэта быў старажытнаяўрэйскі масарэцкі тэкст, ці Септуагінта, ці Вульгата, ці чэшскі пераклад Бібліі, ці царкоўна-славянскі? У артыкуле падаюцца вынікі тэксталагічнага аналізу кнігі Іова, кнігі прарока Данііла, кнігі Эклезіяста, а таксама шматлікія прыклады выкарыстання Скарынам чэшскага перакладу Бібліі. Адзначаецца, што ў асобных выпадках пры перакладзе прэцэдэнтных фрагментаў, добра вядомых чытачам, ён звяртаўся да царкоўнаславянскага перакладу Святога Пісьма. З гэтага перакладу да Бібліі Скарыны траплялі часта ўжываныя словы і ўстойлівыя спалучэнні, якія ўзыходзяць да вузкага канона стараславянскіх тэкстаў. У артыкуле робіцца выснова, што менавіта такая архаічнасць царкоўнаславянскага тэксту Бібліі падказала Скарыну звярнуцца да іншай, больш сучаснай версіі – чэшскага перакладу. У выніку ўзнік гібрыдны тэкст, дзе на лексічным узроўні адбылося змешванне царкоўна-славянскіх і чэскіх элементаў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 293-304
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Korpus równoległy a ekwiwalentyzacja
PARALLEL CORPUS AND EQUIVALENCING
ПАРАЛЛЕЛЬНЫЙ КОРПУС И ЭКВИВАЛЕНТНОСТЬ
Autorzy:
Charciarek, Andrzej Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085220.pdf
Data publikacji:
2022-03-14
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
параллельный корпус
перевод
эквивалентизация
эквивалентность
польский
русский
чешский
korpus równoległy
przekład
ekwiwalentyzacja
ekwiwalencja
polski
rosyjski
czeski
parallel corpora
translation
equivalencing
equivalence
Polish
Russian
Czech
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest możliwościom wykorzystania polsko-rosyjskiego korpusu równoległego InterCorp w procesie ustanawiania ekwiwalencji przekładowej.  Przybliżono zasoby i funkcje InterCorp, ze szczególnym uwzględnieniem jego użytkownika rusycysty. Wskazano jego wzrastającą przydatność w badaniach lingwistycznych i translatorskich. Szczególną uwagę zwrócono na proces dochodzenia do ekwiwalentów –ekwiwalentyzację. W procesie tym istotną rolę przypisano korpusowi równoległemu, umożliwiającemu znajdowanie rozwiązań tłumaczeniowych nierzadko przekraczających możliwości jednego tłumacza czy leksykografa przekładowego. Tekst posłużył również do głębszej refleksji nad znaczeniem i perspektywami badań empirycznych we współczesnym językoznawstwie.
Настоящая статья посвящена возможностям использования польско-русского параллельного корпуса InterCorp в процессе установления переводных эквивалентов. В статье проанализированы тексты и функции InterCorp с учётом его пользователя – русиста. Подчеркнута полезность InterCorp в лингвистических исследованиях и в процессе перевода. Особое внимание уделяется установлению эквивалентов – эквивалентизации. В этом процессе существенную роль играет параллельный корпус, делающий возможным нахождение переводческих решений, которые нередко превосходят возможности единичного переводчика или переводного лексикографа. Текст послужил также основой для рассуждений о значении и перспективах эмпирических исследований в современном языкознании.
The article is devoted to possibilities of using the InterCorp Polish-Russian paralel corpus in the process of searching for translations equivalents. It also presents resources and functionalities of the InterCorp, and concentrates on  how it can be used by by Russian philologists. It is increasingly  useful in linguistic and translatological research. A particular focus is put on the process of equivalencing i.e. searching for and establishing equivalents and a significant role of the parallel corpus which allows for finding appropriate translation solutions that sometimes can pose a problem for a single translator or lexicographer. The article also presents a deeper reflection on the significance and prospects of empirical research in the contemporary linguistics.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2022, 1(177); 55-73
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recepcja czeskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej w Polsce po 1989 roku
Reception of Czech Literature for Children and Young Adults in Poland after 1989
Autorzy:
Żygadło-Czopnik, Dorota Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25180464.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
recepce
překlad
překladatel
vydavatelská produkce
česká literatura pro děti a mládež v Polsku po roce 1989
recepcja
tłumaczenie
tłumacz
ruch wydawniczy
czeska literatura dla dzieci i młodzieży w Polsce po 1989
reception
translation
translator
publishing production
Czech literature for children and young adults in Poland after 1989
Opis:
The primary purpose of this publication is to describe the last thirty years, comparing and organizing the phenomena in the reception of Czech literature for children and young adults in Poland after 1989. The mutual Polish-Czech relations and the reconstruction of the Polish publishing system had a significant impact on the nature and intensity of this reception. The relations from the end of World War II to 1989 were limited by specific political, economic, and cultural conditions and controlled by the state institutions established for that purpose.
Tato studie se snaží popsat stav recepce české literatury pro děti a mládež v Polsku po roce 1989. Před více než 30 lety Polsko a Česká republika nastoupily na dráhu politické, sociální a ekonomické obnovy. Metamorfóza všech projevů společenského života zasáhla také kulturu a literaturu, včetně knih určených mladším a nejmladším příjemcům. Objevila se nová vydavatelství uvádějící na polský trh publikace českých autorů, kteří dříve zůstávali polskému čtenáři neznámí. Nakladatelství dodávají texty zajímavé nejen z hlediska obsahu, ale také formy, přizpůsobují svou nabídku měnícím se čtenářským preferencím. Za zdůraznění stojí, že se vydavatelství aktivně podílejí na výchově mladých generací, vkládají velké úsilí do toho, aby propagovala hodnotnou literaturu, včetně té české. Tyto nové fenomény týkající se českých knih pro děti a mládež dostupných v polských překladech jsou předmětem analýzy a interpretace této studie.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2022, 12; 1-31
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Dedykacja trzem Królestwom" – opis i znaczenie siedemnastowiecznego pansoficznego manuskryptu Jana Amosa Komeńskiego dla rozwoju nauki
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408837.pdf
Data publikacji:
2021-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Jan Amos Comenius
pansophy
manuscripts Dedicatio ad tria regna and Europae Lumina
Finspong manuscript
De Rerum humanarum Emendatione Consultatio Catholica ad Genus Humanum i.e. General Consultation on an Improvement of Human Affaire – Pannuthesia (Chapter XII)
Europe
development of science
translation
Latin, Czech and Polish
Opis:
The author presents to the Polish-speaking reader a little-known work by Jan Amos Comenius, titled Latin Dedicatio ad tria regna – Czech Dedikace třem královstvím – Polish Dedykacja trzem Królestwom – English Dedication to the Three Kingdoms. It acquaints us not only with its structure, composition and layout, but also with the main theses and assumed plans. It introduces us to a large extent to the subject matter of „repairing human things”. We see how Jan Amos Comenius persistently and with unprecedented persistence decidedly pursued the honorable goal that he set for himself – the panophilic repair of all human things. A picture of Comenius' hopes for these three European countries, ie Poland, Sweden and Great Britain, was also presented. We also learn how this manuscript in question was gradually modified by him over the course of the seventeenth century. An important fact is also that the described work is important for modern science, especially in historical, social, pedagogical, philological and theological disciplines.
Źródło:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika; 2021, 8; 129-140
2450-7245
2658-1973
Pojawia się w:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Original Perspective on Czech Translation Studies: A Comparison between the Theory of Otokar Fischer and that of Jiří Levý
Autorzy:
Belia, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2014549.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
translation studies
translation theory
Otokar Fischer
Jiří Levý
Czechoslovakia
Czech Republic
Central Europe
Opis:
This paper compares the translation theories of Otokar Fischer (1883–1938) and Jiří Levý (1926–1967) and highlights the differences and similarities between them. It will be shown that the two scholars focused on similar issues and developed them in different ways, but with various points of contact. The first question to which both Fischer and Levý devote specific attention concerns the centrality of communicative functions, ideological and aesthetic values in the translation process and, therefore, the need to preserve them. Then, it will be shown how they both focus on the need to understand, interpret and translate what is not explicitly expressed, i.e. the subtext, the need to bring the words of the original text back to a prenatal stage, in which they existed only in the form of thought. It will further be highlighted that both Fischer and Levý place emphasis on the importance of translation as a work of art and means of cultural transmission and on the importance of the cultural education, taste and creativity of the translator. Finally, the issue of the dual norm of translation will be addressed: Fischer and Levý focus on what they believe to be the two fundamental requirements of a translation, i.e. fidelity and beauty, reaching different conclusions.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2021, 12; 17-23
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Direction-asymmetric Equivalence in Legal Translation
Autorzy:
Duběda, Tomáš
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098423.pdf
Data publikacji:
2021-11-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
legal translation
legal terminology
equivalence
translation direction
French
Czech
languages with limited diffusion
Opis:
The concept of equivalence, despite the criticism it has received in the past decades, remains a useful framework for the study of correspondence between legal terms. In the present article, I address the question of direction-asymmetric equivalence in legal translation, i.e. equivalence that does not obey the “one-to-one” principle, and which usually implies that the translator’s decision-making is more difficult in one direction than in the other. This asymmetry may be triggered by intrinsic semantic characteristics of legal terms (synonymy and polysemy), by differences between legal systems (system-specific terms, the procedures used for their translation and their handling in lexicographic sources, competing legal systems, tension between cultural boundedness and neutrality), or by social factors (L1 vs. L2 translation). The instances of directional asymmetry discussed are illustrated with examples from French and Czech.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2021, 47; 57-72
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Manuskrypt Jana Amosa Komeńskiego "Dedicatio ad tria regna – czyli Specjalny apel do Europejczyków, przeznaczony przede wszystkim do królestw i państw północnych"
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408850.pdf
Data publikacji:
2021-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Jan Amos Comenius
pansophy
manuscripts Dedicatio ad tria regna and Europae Lumina manuscripts
Finspong manuscript
De Rerum humanarum Emendatione Consultatio Catholica ad Genus Humanum i.e. General Consultation on an Improvement of Human Affaire – Pannuthesia (Chapter XII)
Europe
translation
Latin
Czech and Polish
Opis:
The translation from Latin and Czech into Polish of an entire important, but still little-known work (Latin Dedicatio ad tria regna – Czech Dedikace třem královstvím – English Dedication to the three Kingdoms) introduces us to a large extent to the subject matter of the “i m p r o v e m e n t o f human affairs”. The translation of this manuscript fills a large gap in Polish comeniology. In the work translated into Polish, we can see how John Amos Comenius persistently and decisively pursued the honorable goal he had set for himself – that is, the pansophic improvement of all human affairs. The Polish-speaking reader will finally be able to “fully” read this work in their native language, in which there are also important elements related not only to pedagogical and educational topics, but above all to socio-philosophical issues and theological-biblical comparative references, centered around the domain of interdisciplinary research. The so-called “Portrait sketch” is also presented, or what hopes Comenius linked to the three described countries, strictly speaking the kingdoms of the North, i.e. Poland, Sweden and Great Britain, during the period of significant changes in seventeenth-century Europe.
Źródło:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika; 2021, 8; 251-265
2450-7245
2658-1973
Pojawia się w:
Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne. Seria pedagogika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Napisy filmowe jako źródło ekwiwalentów przekładowych w polsko-czeskim korpusie równoległym InterCorp
Autorzy:
Charciarek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026542.pdf
Data publikacji:
2021-05-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
OpenSubtitles
InterCorp
translation equivalence
Czech
Polish
Opis:
The article focuses on using film subtitles in the process of establishing Polish-Czech language pairs. Research material comes from the resources of the OpenSubtitles website with non-professional subtitling. The research material was analysed using KonText – the main search tool in InterCorp. As a starting point, the author analysed a dictionary entry for the Polish exclamation cholera in a traditional Polish translation dictionary like Polish-Czech Dictionary (Oliva). It presents translation equivalents in translation pairs such as cholera – sakra, hergot, do cholery – do hajzlu, idź do cholery – táhni ke všem čertům, do jasnej cholery – k sakru, do hajzlu, cholera mnie bierze – čerti mě berou. All the translation equivalent pairs have been analysed using the corpus analysis with three functionalities available in the KonText search engine: type of question (typ dotazu), content of the equivalent (obsahuje), and limiting search (omezit hledání). The conducted corpus analysis allowed for the verification of information in the traditional dictionary, but also to find newequivalents that have not been registered yet which could also be used in translation.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2021, 46, 1; 39-49
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekłady biblijne nazw należących do kategorii pojęciowej ptactwa w Księdze Hioba 28,7 z bazowym komponentem leksykalnym ostříže i kobuza – na materiale czeskim i polskim
Bible Translations of Names From the Conceptual Category of Birds in the Book of Job 28:7 with the Base Lexical Component of ‘Ostříž’– ‘Kobuz’ on Czech and Polish Materials
Autorzy:
Hampl, Lubomír
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992209.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
interpretation
translation
Czech language
Polish language
hyponyms and hyperonyms
Bible
imagery and biblical symbolism
the conceptual category of birds
language equivalence and synonymous lexical units
obraz i symbolika biblijna
przekład
translacja
tłumaczenie
ekwiwalencja językowa i synonimiczna bliskoznaczność leksykalna
język czeski
język polski
kategoria pojęciowa ptactwa
hiponimy
hyperonimy
Biblia
Opis:
In this article, the author draws attention to translation issues, especially related to the avifauna lexis which appears on the pages of the Bible in the analyzed fragment of Job 28:7 in selected twelve Czech and eighteen Polish translations of the Holy Scripture. In the confrontational-lexical analysis, he describes not only the similarities, but above all the noticeable differences, i.e. changes in the equivalence of bird names and how and in what language form depending on the translation version this conceptual category of birds is used in translation by synonymous lexemes. The marginal presence of the Czech lexeme ostříž was noted. The remaining birds mentioned in Job 28:7 have so different lexical equivalents in individual Czech and Polish biblical translations that on the one hand it gives the impression of chaos, and on the other, reveals far-reaching freedom in translating avifaunic names.
Autor w niniejszym artykule zwraca uwagę na kwestie tłumaczeniowe związane zwłaszcza z wykorzystaną leksyką awifaunistyczną, jaka pojawia się na kartach Biblii w analizowanym fragmencie Hi 28,7 w wybranych 12 czeskich i 18 polskich przekładach Pisma Świętego. W przeprowadzonej konfrontatywno-leksykalnej analizie opisuje on nie tylko podobieństwa, ale przede wszystkim zauważalne różnice, czyli zmiany w ekwiwalencji nazw ptaków oraz jak i w jakiej formie językowej owa kategoria pojęciowa jest wykorzystywana w przekładzie przez bliskoznacznie synonimiczne leksemy – w zależności od wersji tłumaczeniowej. Zwrócono uwagę na marginalne występowanie leksemu czeskiego ostříž. Pozostałe ptaki wymieniane w Hi 28,7 mają w czeskich i polskich przekładach biblijnych tak różne odpowiedniki leksykalne, że sprawia to wrażenie chaosu i daleko idącej dowolności w tłumaczeniu awifaunistycznych nazw.
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 7-28
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Transfer of Imagos in Translation of Nationally Oriented and Transnational Texts (As Seen in the Novels of Czech, Slovak and Russian Writers)
The Transfer of Imagos in Translation of Nationally Oriented and Transnational Texts (As Seen in the Novels of Czech, Slovak and Russian Writers)
Autorzy:
Kniazkova, Viktoria S.
Kotova, Marina Yu.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909316.pdf
Data publikacji:
2021-01-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech
Russian
Slovak
foreign insertions
identity
realia
imago
translation
Opis:
This work is an attempt to highlight the specific features of nationally oriented and transnational prose texts. Nationally oriented texts reflect history, culture and identity of one nation (e.g. prose by Solzhenitsyn and Krištúfek), transnational texts compound two or more national culture codes (e.g. prose by Brežná, Kaminer, Moníková and Škvorecký). The goal of this study is to identify specific difficulties in the process of their translation and transfer of imagos, that is stereotypical images of other identities. With the use of stylistic method, some typical ways of transmitting these imagos in literary texts are demonstrated.
Źródło:
Bohemistyka; 2021, 1; 47-66
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О некоторых особенностях терминов курортологии в русском и чешском языках
Terminological specifics of spa treatment in Russian and Czech
O niektórych osobliwościach terminów z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego w języku rosyjskim i czeskim
Autorzy:
Nedomova, Zdenka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1181965.pdf
Data publikacji:
2021-06-18
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
специальный перевод
курортология
бальнеология
специальный термин
эквивалент
синонимия терминов
сопоставление
русский язык
чешский язык.
uzdrowisko
balneologia
tłumaczenie specjalistyczne
termin specjalistyczny
tłumaczeniowy ekwiwalent tekstowy
synonimia terminów
komparacja
język rosyjski
język czeski
spa treatment
balneology
specialized translation
specialized term
translation equivalent
synonymy of terms
comparison
languages of russian and czech
Opis:
Статья посвящена терминологии курортологии как области клинической медицины в аспекте языковых контактов и перевода. Специальные термины раздела курортологии – бальнеологии на материале русского языка описываются и анализируются с точки зрения особенностей их семантики, структуры, происхождения. Особо исследуются термины с так наз. аналитическими прилагательными. В статье отмечаются случаи терминологической синонимии и приводятся чешские термины разных структурных типов, являющиеся эквивалентами русских терминов. Исследование выполнено на основе сопоставительного анализа бальнеологических терминов в обоих языках.
Artykuł skupia się na terminologii z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego – obszaru medycyny klinicznej – z punktu widzenia kontaktów językowych i tłumaczeń. Terminy specjalistyczne z zakresu balneologii, która stanowi część lecznictwa uzdrowiskowego, są w języku rosyjskim opisywane i analizowane z punktu widzenia osobliwości dotyczących ich semantyki, struktury, pochodzenia. Badane są zwłaszcza terminy z tzw. przymiotnikami analitycznymi. W artykule jest zwracana uwaga na przypadki synonimii terminologicznej, dalej są przedstawiane czeskie terminy różnych typów strukturalnych, które są ekwiwalentami rosyjskich terminów. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie analizy konfrontacyjnej terminów balneologicznych w obu językach.
The article is focused on the issue of spa treatment terminology – a field of clinical medicine, from the perspective of language contacts and translation. The specialized terms of balneology, which is a part of spa treatment, are described and analyzed with respect to their specifics regarding the semantics, structure and origin. We mainly focus on the terms containing so-called analytical adjectives. The article indicates the cases of terminological synonymy and the Czech terms of different structural types are presented to equal the Russian terms. The research is performed on the basis of confrontation analysis of the balneology terms in both the languages. 
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2021, 3 (175); 185-200
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Родовые компоненты в процессе перевода топонимических терминов в русском и чешском языках
Generic Components in the Process of Translation of Toponymic Terms (on the Example of Russian and Czech Languages)
Terminy toponimiczne w języku rosyjskim i czeskim (aspekt komparatywny)
Autorzy:
Плесник, Лукаш
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1181962.pdf
Data publikacji:
2021-06-18
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
топонимика, топоним, родовой элемент, родовой термин, перевод, русский язык, чешский язык
toponimia, toponim, element rodzajowy, termin rodzajowy, tłumaczenie, język rosyjski, język czeski
toponymy, toponym, generic element, generic term, translation, Russian language, Czech language
Opis:
Статья посвящена проблематике родовых компонентов топонимических терминов русского и чешского языков. В фокусе внимания находятся как главные термины исследуемой проблематики (топонимика, топоним, родовой компонент), так и процесс перевода конкретных родовых элементов и родовых терминов. Анализ осуществляется в русско-чешском сопоставительном плане, исследуются родовые компоненты топонимических терминов, относящиеся, главным образом, к хоронимам, оронимам и гидронимам. Процесс перевода реализуется соответствующими терминами принимающего языка. С одной стороны, большинство исследуемых родовых компонентов имеет в процессе перевода прямую эквивалентность, однако, с другой стороны, имеются также родовые компоненты, которые при переводе заменяются не вполне совпадающими переводными родовыми компонентами, т. е. они переводятся с помощью семантически друг с другом близлежащих лексических единиц.
Artykuł poświęcony jest problematyce składników rodzajowych terminów toponimicznych języka rosyjskiego i czeskiego. W centrum uwagi znajdują się zarówno główne terminy badanego problemu (toponimia, toponim, składnik rodzajowy), jak i proces tłumaczenia poszczególnych elementów rodzajowych i terminów rodzajowych. Analizę przeprowadza się w rosyjsko-czeskim planie porównawczym, badane są składniki rodzajowe terminów toponimicznych, związanych głównie z choronimami, oronimami i hydronimami. Proces tłumaczenia jest realizowany w odpowiednich warunkach języka docelowego. Z jednej strony większość badanych składników rodzajowych ma bezpośrednią równoważność w procesie tłumaczenia, jednak z drugiej strony są też składniki rodzajowe, które podczas tłumaczenia zastępowane są przez niezupełnie pasujące składniki rodzajowe, tj. są tłumaczone z pomocą semantycznie bliskich jednostek leksykalnych.
The article is devoted to the problems of generic components of toponymic terms of the Russian and Czech languages. The focus of attention is both on the main terms of the studied problem (toponymy, toponym, generic component), and the process of translation of specific generic elements and generic terms. The analysis is carried out in the Russian-Czech comparative plan, the generic components of toponymic terms, related mainly to choronyms, oronyms and hydronyms, are investigated. The translation process is implemented in the appropriate terms of the host language. On the one hand, most of the generic components under study have direct equivalence in the translation process, however, on the other hand, there are also generic components, which are replaced during translation by a not quite matching generic component, i.e. they are translated with the help of semantically nearby lexical units.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2021, 3 (175); 172-184
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 46

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies