Temat: Cultural landscape - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Element szczególny w otoczeniu – interakcje. Krajobraz kulturowy, jego niezbywalne elementy – skansen w Nowogrodzie
A special element in the environment – interactions. Cultural landscape, its inalienable elements – open-air museum in Nowogród
Autorzy:: Werner, Barbara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/44000755.pdf
Data publikacji:: 2024-06
Wydawca:: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:: cywilizacja
kultura
krajobraz kulturowy
skanseny
civilisation
culture
cultural landscape
open-air museums
Opis:: Celem artykułu jest pokazanie złożoności problematyki waloryzacji miejsc zabytkowych i odpowiedzi na nurtujące pytanie: czy w XXI w. w wystarczającym stopniu zauważa się rolę „elementu szczególnego w otoczeniu” i jaką rolę pełnią różne organizacje, w tym pozarządowe, jak np. ICOMOS ? Zdefiniowane jest pojęcie krajobrazu kulturowego – począwszy od ujęcia prawnego (ustawa) poprzez definicje różnorodnych autorów. Jest to autorska refleksja dotycząca roli człowieka w kształtowaniu krajobrazu, jego ujarzmianiu, zawłaszczaniu, ale także chęci i próbie ochrony. Jedną z form ochrony krajobrazu kulturowego są skanseny, które jako forma samoistna pojawiły się pod koniec XIX w. w Szwecji. Czy Szwedzi już wówczas mieli na względzie ochronę kultury i natury ? Tak ! Warto zwrócić uwagę na to, że w tym czasie w Polsce było szczególne wyczulenie na piękno krajobrazu rodzimego i niebagatelną rolę spełniał nurt tzw. „swojszczyzny”, wraz z rozpowszechnionym malarstwem pejzażowym. Ten bardzo szczególny element, także w polskim krajobrazie, zarejestrowany nieco później – (w przypadku Skansenu w Nowogrodzie w 1927 r.) przeszedł do historii polskiego muzealnictwa.
The aim of the article is to demonstrate the complexity of the issue of valuing historical sites and to answer the nagging question: is the role of the 'special element in the environment' sufficiently recognized in the 21st century and what role do various organisations, including NGOs such as (Polish National Committee of International Council on Monuments and Sites), play? The concept of cultural landscape is defined, starting from the legal approach (the Act) through the definitions of various authors. This is an original reflection on the role of human in shaping the landscape, its taming, appropriation, but also the desire and attempt to protect it. One form of cultural landscape protection are open-air museums, which first appeared as an independent form at the end of the 19th century in Sweden. Did the Swedes already consider the protection of culture and nature at that time? Yes! It is worth noting that at that time in Poland there was a particular sensitivity to the beauty of the native landscape, and the current of 'swojszczyzna' (the appreciation of native culture) played a significant role, along with widespread landscape painting. This very special element, also in the Polish landscape, registered a bit later – (in the case of the open-air museum in Nowogród in 1927) went down in the history of Polish museology.
Źródło:: MAZOWSZE Studia Regionalne; 2024, 49; 37-54
1689-4774
2543-4373
Pojawia się w:: MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Advertising in the urban landscape as a theme for educational activities based on the example of field practice in Pabianice
Autorzy:: Masierek, Edyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31341149.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Gdański. Instytut Geografii
Tematy:: cultural landscape
advertising
educational activities
inventory
Pabianice
Opis:: The article describes possible practical educational activities aimed at respecting the landscape, in particular the cultural landscape, in which various types of advertisements appear in an uncontrolled form. The presented considerations are based on a field practice conducted in 2018 with students of spatial management, during which advertisements on the main street of Pabianice were inventoried. The collected material, conclusions, and recommendations serve as a starting point for a broader discussion on the advertising chaos in the city.
Źródło:: Journal of Geography, Politics and Society; 2023, 13, 4; 49-57
2084-0497
2451-2249
Pojawia się w:: Journal of Geography, Politics and Society
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Archeologizacja krajobrazu. Dynamika współczesnych przemian i negocjowanie społecznych znaczeń - przykład wybranych wsi Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Archeologization of the landscape. The dynamics of contemporary changes and the negotiation of social meanings - the example of selected villages of the Polish Jurassic Highland
Autorzy:: Ławrynowicz, Olgierd
Krupa-Ławrynowicz, Aleksandra
Piotrowska, Alicja
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27313875.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: landscape
cultural heritage
archaeologization
archaeology of the contemporary past
Polish Jurassic Highland
Opis:: In the article, the authors describe the process of archaeologization of selected objects in the local landscape, using examples from five municipalities located in the northern areas of the Polish Jurassic Highland. They look at the processes of persistence or transformation (replacement, revitalization, expansion) and abandonment (destruction, disappearance). The analysis of the collected materials combines the perspectives of archaeology and ethnography/cultural anthropology. It is part of the understanding of landscape as a cultural heritage that runs over time, its form and meaning are fields for negotiation by various entities (local communities, state administration and experts/researchers).
Źródło:: Folia Praehistorica Posnaniensia; 2023, 28; 181-206
0239-8524
2450-5846
Pojawia się w:: Folia Praehistorica Posnaniensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Film i krajobraz w perspektywie geografii kulturowej
Film and landscape in the perspective of cultural geography
Autorzy:: Copik, Ilona
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27323026.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:: krajobraz filmowy
krajobraz kulturowy
praktyka kulturowa
kontemplacja
set-jetting
cinematic landscape
cultural landscape
cultural practice
contemplation
Opis:: Celem artykułu jest refleksja na temat relacji film i krajobraz inspirowana perspektywą geografii kulturowej. Przed¬miotem moich rozważań jest status krajobrazu filmowego (obraz, mapa, zdarzenie) oraz przesunięcia i kontinua w praktykach zapośredniczonego medialnie odkrywania świata przez film (od kontemplacji do praktyk set-jettingu). Biorąc pod uwagę sposób zaangażowania widza w krajobraz wyróżniam postawy: zdystansowanego obserwatora, zaangażowanego emocjonalnie uczestnika i badacza - eksploratora oraz wyodrębniam paradygmaty doświadczenia krajobrazu w filmie: obserwacyjny (chorograficzny), uczestniczący (afektywny) oraz obserwacyjno-uczestniczący (analityczny). Refleksja ta jest próbą krytycznego ustosunkowania się do tradycyjnej dychotomii krajobraz-obraz (reprezentacja)/ krajobraz-doświadczenie (uczestnictwo, sprawczość) i wykazania jej dezaktualizacji na gruncie współczesnych nauk o kulturze.
Film and landscape from the perspective of cultural geography. The aim of this article is to reflect on the relationship between film and landscape inspired by cultural geography. The subject of my reflection is the status of film landscape (image, map, event) and the shifts and continua in the practices of mediated discovery of the world through film (from contemplation to set-jetting practices). Taking into account the way in which the viewer engages with the landscape, I distinguish between the attitudes of: the distanced observer (1), the emotionally engaged participant (2) and the researcher-explorer (3). I also distinguish between paradigms of landscape experience in film: observational/chorographic (1), participatory/affective (2) and observational-par¬ticipatory/analytical (3). This reflection is an attempt to critically address the traditional landscape-image (representation)/scape-experience (participation, causation) dichotomy and to demonstrate its obsolescence in contemporary cultural studies.
Źródło:: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2023, 49 (1); 89--110
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Identity in the cultural landscapes of the Mazovian Voivodeship and beyond
Tożsamość w krajobrazach nie tylko kulturowych województwa mazowieckiego
Autorzy:: Baranowska, Ewa
Pankowska, Marta
Dobrosielska, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/22676855.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:: cultural landscape
tradition
architecture
ethnographic regions
cultural heritage
krajobraz kulturowy
tradycja
architektura
regiony etnograficzne
dziedzictwo kulturowe
Opis:: The article presents areas distinguished by local tradition and the preservation of rituals and customs in the Mazovian Voivodeship (Mazovia region) and points out the role of society in shaping and preserving intangible cultural heritage. Additionally, an assessment of the state of preservation or development of synthetic characteristics of the municipal landscape, such as tradition, identity, and localness, was carried out following the methodology outlined in the Ordinance of the Council of Ministers dated January 11, 2019, regarding the preparation of landscape audits. The analyses were conducted based on the results of a survey carried out by the research team of the Department of Spatial Planning and Environmental Sciences at the Faculty of Geodesy and Cartography at the Warsaw University of Technology, commissioned by the Mazovian Office of Regional Planning in Warsaw, within the territory of the Mazovian Voivodeship. The research survey included 9 questions related to cultural heritage, of which, for the purposes of this article, 4 questions directly related to material and intangible heritage were analyzed among the 6,160 surveys conducted. The scope of analysis of material heritage pertained to the presence of traditional architecture, and the intangible heritage included ethnographic regions, preserved traditions, rituals, and customs, as well as the engagement of the society in the “cultural life” of their small homelands. The analysis of the questionnaires allowed for the confirmation of the presence of previously identified and indicated elements in the documents of the voivodeship self-government, as well as the identification of new areas of tangible and intangible cultural heritage in the Mazovian voivodeship. These findings were compared with the literature on the subject and the records in the documents of the voivodeship self-government. The results of the study indicated the significant role of local self-government units, cultural institutions, as well as associations and organizations that bring together local communities in shaping and preserving the intangible cultural heritage. The degree of engagement of the respondents in cultivating traditions, rituals, and customs was found to be independent of their location in ethnographic regions, according to the survey responses. The responses of the survey participants also pointed to the “return to roots” trend resulting from the growing interest in folk culture, supported by popularizing and promoting folk traditions. In the process of intergenerational transfer of values and the richness of cultural heritage, education of the society, especially the younger generation, plays a crucial role.
W artykule przedstawiono obszary wyróżniające się lokalną tradycją oraz kultywowaniem obrzędów i zwyczajów na terenie województwa mazowieckiego, jak również wskazano rolę społeczeństwa w kształtowaniu i zachowaniu niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Ponadto wykonano ocenę stanu zachowania lub wykształcenia cech syntetycznych krajobrazu gmin, tj. tradycji, tożsamości i swojskości, zgodnie z metodyką rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 roku w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych. Analizy wykonano na podstawie wyników badania ankietowego, przeprowadzonego przez zespół badawczy Zakładu Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, na zlecenie Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego w Warszawie, na obszarze województwa mazowieckiego. Ankieta badawcza zawierała 9 pytań z zakresu dziedzictwa kulturowego, gdzie dla celów niniejszego artykułu przeanalizowano 4 dotyczące bezpośrednio dziedzictwa materialnego i niematerialnego wśród 6 160 wykonanych ankiet. Zakres analiz dziedzictwa materialnego dotyczył występowania tradycyjnej architektury a niematerialnego: regionów etnograficznych, kultywowanych tradycji, obrzędów i zwyczajów, a także zaangażowania społeczeństwa w „życie kulturalne” swoich małych ojczyzn. Przeprowadzona analiza ankiet, pozwoliła na potwierdzenie występowania rozpoznanych już i wskazanych w dokumentach samorządu województwa, jak również wskazanie nowych obszarów materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego województwa mazowieckiego, które skonfrontowano zarówno z literaturą przedmiotu, jak i z zapisami w dokumentach samorządu województwa. Wyniki badania wskazały na ważną rolę jednostek samorządu terytorialnego, instytucji kultury oraz stowarzyszeń i organizacji zrzeszających lokalne społeczności w kształtowaniu i zachowaniu niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Stopień zaangażowania respondentów w kultywowanie tradycji, obrzędów i zwyczajów, zgodnie z odpowiedziami ankietowanych okazał się niezależny od położenia w regionach etnograficznych. Odpowiedzi ankietowanych wskazały również na powrót do „korzeni”, wynikający ze wzrostu zainteresowania kulturą ludową, czemu sprzyjają podejmowane działania popularyzujące oraz promujące tradycje ludowe, natomiast w procesie międzypokoleniowego przekazu wartości bogactwa dziedzictwa kulturowego kluczową rolę odgrywa edukacja społeczeństwa, w szczególności młodego pokolenia.
Źródło:: MAZOWSZE Studia Regionalne; 2023, Special Edition 2023; 63-82
1689-4774
Pojawia się w:: MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Ochrona dziedzictwa kulturowego a ochrona środowiska przyrodniczego – uwagi na tle regulacji dotyczących ochrony i kształtowania krajobrazów kulturowych
Protection of cultural heritage and the natural environment – comments with regard to the regulations on the protection and shaping of cultural landscapes
Autorzy:: Fogel, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23352188.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:: krajobraz kulturowy
ochrona zabytków
ochrona przyrody
planowanie przestrzenne
cultural landscape
monument protection
natural environment protection
spatial planning
Opis:: Autorka artykułu podejmuje zagadnienie przenikania się regulacji prawnych dotyczących ochrony środowiska oraz ochrony dziedzictwa kulturowego i odnosi je do regulacji prawnych dotyczących krajobrazu kulturowego. Potrzeby zarówno ochrony dziedzictwa kulturowego, jak i ochrony przyrody, mimo że są emanacją interesu publicznego, wymagają szczególnych regulacji. Samo pojęcie krajobrazu kulturowego zawiera w sobie elementy i przyrodnicze, i zabytkowe, co stwarza nową, autonomiczną wartość. To wręcz modelowy przykład materii wymagającej spójnych i umacniających się nawzajem regulacji prawnych, jeżeli ma być osiągnięty założony cel. Przedmiotem niniejszego artykułu jest więc analiza prawnych regulacji dotyczących ochrony i kształtowania krajobrazów kulturowych, ich osadzenia w prawie ochrony zabytków oraz powiązań z innymi przepisami. Na podstawie tej analizy dokonano oceny skuteczności przyjętych rozwiązań, a także sformułowano wnioski de lege ferenda.
The author of the article addresses the issue of the overlapping of the legal regulations relating to the protection of natural environment and cultural heritage, and relates them to the legal regulations on the cultural landscape. Although emanating from public interest, both the protection of cultural heritage and of the natural environment require specific regulations. The very concept of cultural landscape includes both natural and historic elements which creates a new, autonomous value. It is a model example of a matter that requires legal regulations that are coherent and mutually reinforce each other if the stated objective is to be achieved. The subject of this article, therefore, is an analysis of the legal regulations on the protection and shaping of cultural landscapes, their incorporation into the law on the protection of monuments and their interrelationship with other laws. Based on this analysis, the effectiveness of the solutions adopted is evaluated, and de lege ferenda conclusions are drawn up.
Źródło:: Ochrona Zabytków; 2023, 2; 83-97
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:: Ochrona Zabytków
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Parki kulturowe jako narzędzie kształtowania i ochrony przestrzeni publicznych w Krakowie
Cultural parks as a tool for shaping and protecting public spaces in Cracow
Autorzy:: Mol, Paulina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27323766.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:: park kulturowy
ochrona zabytków
krajobraz kulturowy
przestrzeń publiczna
cultural park
monuments protection
public space
cultural landscape
Opis:: Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wprowadziła do polskiego systemu prawnego nową formę ochrony zabytków w postaci parku kulturowego. Celem jego ustanowienia jest ochrona zabytków nieruchomych oraz krajobrazu kulturowego, występującego na danym terenie. Przez prawie 20 lat funkcjonowania tej formy ochrony zabytków, wciąż jeszcze niewiele samorządów zdecydowało się na utworzenie na terenie gminy (bądź kilku gmin) parku kulturowego. Niemniej, przy jasno sformułowanych zapisach i konsekwentnym ich egzekwowaniu, park kulturowy może być skutecznym narzędziem ochrony i kształtowania przestrzeni publicznych polskich miast i wsi. Powyższa tematyka została poruszona w niniejszym artykule na przykładzie parków kulturowych, funkcjonujących na terenie Krakowa.
Abstract: The Act of July 23, 2003 on the protection and care of historical monuments introduced into the Polish legal system a new form of monument protection in the form of cultural parks. The purpose of its establishment is to protect immovable monuments and the cultural landscape found in a certain area. For almost 20 years of operation of this form of monument protection, still few local governments have decided to establish cultural parks on the territory of a municipality (or several municipalities). Nevertheless, with clearly formulated provisions and consistent enforcement, cultural parks can be an effective tool for protecting and shaping the public spaces of Polish towns and villages. The above-mentioned topics are discussed in this article on the example of cultural parks operating in Krakow.
Źródło:: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2023, 15; 107--124
2543-6422
Pojawia się w:: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Podróże krajoznawcze polskich malarzy, grafików i fotografów w XIX wieku. Wybrane przykłady
Sightseeing Tours of Polish Painters, Graphic Artists, and Photographers in the 19th Century. Selected Examples
Autorzy:: Kondraciuk, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/26850499.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Akademia Zamojska
Tematy:: sightseeing travel
documenting monuments
cultural landscape
vedutas
monuments of architecture
painting
graphic art
documentary photography
podróże krajoznawcze
dokumentowanie zabytków
krajobraz kulturowy
weduty
zabytki architektury
malarstwo
grafika
fotografia dokumentalna
Opis:: Podróże w celach poznawczych, zarówno literackie, jak i artystyczne, znane są od starożytności. Stanowią zawsze cenne źródło w badaniach historycznych oraz społecznych. Oprócz walorów poznawczych są także ważnym źródłem ikonograficznym i dokumentalnym. Wraz z rozwojem naukowego krajoznawstwa oraz badań zabytkoznawczych od końca XVIII wieku podjęto szeroko zakrojone działania w celu dokumentowania zabytków. Ważną rolę w tym procesie odegrali malarze i graficy, a w późniejszym okresie fotografowie, którzy programowo uwieczniali zabytki oraz historyczne krajobrazy. Niniejszy artykuł poświęcony jest artystom, którzy wykonywali akwarele i rysunki utrwalające najciekawsze – jak wówczas określano – „zabytki starożytności”, ze szczególnym uwzględnieniem dzisiejszej Lubelszczyzny. Omówiono prace: Zygmunta Vogla, Jana Nepomucena Głowackiego, Antoniego Langego, Marcina Zaleskiego, Adama Lerue, Napoleona Ordy oraz fotografów – Karola Beyera i Jana Bułhaka. Zwrócono także uwagę na rolę rysowników-amatorów, m.in. Macieja Bogusza Stęczyńskiego. Przedstawione przykłady wskazują na ogromną wartość podejmowanych prac, a także na potrzebę ciągłego dokumentowania zabytków i krajobrazu kulturowego, który na naszych oczach ulega gwałtownym przeobrażeniom.
Educational travel, both for literary and artistic purposes, has been known since antiquity. It is a valuable source in historical and social research. Apart from its informative value, it is also an important iconographic and documentary source. Along with the development of scientific sightseeing and historical research, extensive programs for documenting monuments were launched at the end of the 18th century. A significant role in this process was played by painters and graphic artists, and later by photographers, who systematically documented monuments and historical landscapes. This article is devoted to the artists who made watercolours and drawings documenting the most interesting – as they were then called – “monuments of antiquity”, with particular emphasis on today’s Lublin region. The author discusses the works of Zygmunt Vogel, Jan Nepomucen Głowacki, Antoni Lange, Marcin Zaleski, Adam Lerue, Napoleon Orda, and photographers Karol Beyer and Jan Bułhak. He also draws attention to the role of amateur draftsmen, such as Maciej Bogusz Stęczyński, in documenting monuments,. The examples presented in the article indicate the great value of the documentation work undertaken, as well as the need for continuous documentation of monuments and the cultural landscape, which is undergoing rapid transformation before our eyes.
Źródło:: Facta Simonidis; 2023, 16, 1; 217-236
1899-3109
Pojawia się w:: Facta Simonidis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Protection of wooden architecture monuments and the cultural heritage of Polish Tatars (on the example of the Bohoniki Cultural Park and the landscape park in Kruszyniany)
Ochrona zabytków architektury drewnianej i dziedzictwa kulturowego Tatarów polskich (na przykładzie Parku Kulturowego Bohoniki i parku krajobrazowego w Kruszynianiach)
Autorzy:: Sulima, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27312709.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:: Tatars
cultural heritage
protection
cultural park
landscape park
Tatarzy
dziedzictwo kulturowe
ochrona
park kulturowy
park krajobrazowy
Opis:: The article discusses the symbolism and richness of the culture of the Polish Tatars living in the villages of Bohoniki and Kruszyniany, located in Podlaskie Province. The centuries-old tradition, as well as the customs cultivated and maintained to this day by the Tatar population, are a treasure trove of the history of times past and undeniable proof of the existence of genius loci. Despite the unique architectural and cultural values presented by both villages and the fact that the mosques and mizars located there are included in the national list of monuments and have been recognized as monuments of history, the cultural landscape of the villages is exposed to changes and distortions as a result of the industrial investments planned here. These activities will undoubtedly negatively affect the image of the village, both spatially, naturally and socially. One of the ways of protecting Tatar culture has become the creation of a cultural park in Bohoniki, the purpose of which is to strengthen the protection of monuments located in its area, as well as to consolidate the village’s tourist potential. In turn in Kruszyniany, the creation of industrial poultry farms is to be prevented by the establishment of a landscape park, whose priority will be both the protection of the surrounding nature of the Knyszyn Forest, as well as the protection of the multicultural heritage of the village. The text also addresses legal issues of protection from the perspective of the regulations on the functioning of the cultural and landscape park, as well as describing the actions taken in this regard by the residents themselves, local authorities and conservation services. The aim of the text is to draw attention to the problem of comprehensive protection of monuments and cultural heritage of the Polish Tatars in the context of modern civilization transformations and related landscape changes.
W artykule omówiono symbolikę i bogactwo kultury Tatarów polskich zamieszkujących położone w województwie podlaskim wsie Bohoniki i Kruszyniany. Wielowiekowa tradycja, a także kultywowane i podtrzymywane po dziś dzień przez ludność tatarską zwyczaje stanowią skarbnicę historii czasów minionych oraz niepodważalny dowód na istnienie genius loci. Pomimo unikatowych wartości architektoniczno-kulturowych, jakie prezentują obydwie miejscowości, oraz faktu, iż znajdujące się tam meczety i mizary wpisane zostały na krajową listę zabytków oraz uznane za pomniki historii, krajobraz kulturowy wsi narażony jest na przemiany i zniekształcenia w wyniku planowanych tam inwestycji przemysłowych. Działania te mogą niewątpliwe negatywnie odbić się na wizerunku wsi, zarówno pod względem przestrzennym, przyrodniczym, jak i społecznym. Jednym ze sposobów ochrony kultury tatarskiej stało się utworzenie w Bohonikach parku kulturowego, którego celem ma być wzmocnienie ochrony zabytków znajdujących się na jego obszarze, jak również ugruntowanie potencjału turystycznego wsi. W Kruszynianiach z kolei zamierzenia powstania ferm przemysłowych drobiu ma powstrzymać powołanie tam parku krajobrazowego, którego priorytetem będzie zarówno ochrona otaczającej przyrody Puszczy Knyszyńskiej, jak i wielokulturowego dziedzictwa. W tekście poruszono też prawne kwestie ochrony z perspektywy przepisów dotyczących funkcjonowania parku kulturowego i krajobrazowego oraz opisano działania, jakie w tym zakresie podjęli sami mieszkańcy, władze samorządowe i służby konserwatorskie. Ma to na celu zwrócenie uwagi na problem kompleksowej ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego Tatarów polskich w kontekście współczesnych przemian cywilizacyjnych i związanych z nimi zmian krajobrazowych.
Źródło:: Architectus; 2023, 1 (73); 85--95
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:: Architectus
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: The Green Ring of Tradition and Culture in Łódź as an example of a strategic plan to protect and shape the landscape of a former industrial city
Zielony Krąg Tradycji i Kultury w Łodzi jako przykład strategicznego planu ochrony i kształtowania krajobrazu dawnego miasta przemysłowego
Autorzy:: Dankowska, Maria
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27323769.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:: cultural heritage
city identity
cultural landscape
spatial planning
Lodz city
dziedzictwo kulturowe
tożsamość miasta
krajobraz kulturowy
planowanie przestrzenne
Łódź
Opis:: Natural heritage and cultural heritage co-create the cultural landscape becoming the basis of the local and supra-local identity. Therefore protection and at the same time shaping both of these resources is the task of currently living generations. It is possible, and even very appropriate, to take integrated action, in which both natural and cultural heritage will be protected and shaped together. At the same time, it is important to take into account the specificity of both of these resources and parallel development of system solutions and individual ones. The Green Ring of Tradition and Culture is a design proposal for producing the system of attractive spaces surrounding the city centre of Łódź, in which green areas, e.g. parks, allotment gardens, have also been taken into account as well as greenery along the Łódka and Jasień rivers, cemeteries and post-industrial buildings: factories, palaces and factory owners' villas and palaces or other culturally significant architectural works which are an important part of the history of Łódź. A special place of this layout is occupied by Piotrkowska Street together with the buildings adjacent to it, which was defined as an element that cuts transversely and connects (fastens) the entire layout. Lodz Ring is therefore a design creation that uses the existing, significant potential of Łódź for creating an attractive system of public spaces and thus extracting and preserving the most valuable elements of its cultural heritage and nature.
Dziedzictwo przyrodnicze oraz dziedzictwo kulturowe współtworzą krajobraz kulturowy stając się podstawą lokalnej a także ponadlokalnej tożsamości. Zatem ochrona i jednocześnie kształtowanie obu tych zasobów jest zadaniem obecnie żyjących pokoleń. Możliwe, a nawet bardzo właściwe, jest podejmowanie działań zintegrowanych, w których zarówno dziedzictwo przyrodnicze jak i kulturowe będzie chronione i kształtowane łącznie. Przy czym istotne jest uwzględnianie specyfiki obu tych zasobów oraz równoległe wypracowanie rozwiązań systemowych oraz jednostkowych/indywidualnych. Zielony Krąg Tradycji i Kultury jest propozycją projektową wytworzenia systemu atrakcyjnych przestrzeni otaczających śródmieście Łodzi, w którym uwzględnione zostały równocześnie tereny zieleni np. parki, ogrody działkowe, ale także zieleń wzdłuż rzek Łódki i Jasienia, cmentarze oraz ważne ze względu na historię Łodzi obiekty poprzemysłowe: fabryki, pałace i wille fabrykanckie ale również inne znaczące kulturowo dzieła architektoniczne. Szczególne miejsce tego układu zajmuje ulica Piotrkowska wraz z przyległą do niej zabudową, którą określono jako element przecinający poprzecznie i spinający całość założenia. Łódzki Krąg jest zatem kreacją projektową wykorzystującą istniejący, znaczący potencjał Łodzi do utworzenia atrakcyjnego systemu przestrzeni publicznych i tym samy wydobyciu oraz zachowaniu najcenniejszych elementów jej dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego.
Źródło:: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2023, 15; 7--20
2543-6422
Pojawia się w:: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Upamiętnienia partnerstw zagranicznych w krajobrazie polskich gmin. Przypadek powiatu gnieźnieńskiego
Commemorating Foreign Partnerships in the Landscape of Polish Municipalities: The Case of the Gniezno District
Autorzy:: Ksenicz, Igor
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30098222.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
Tematy:: paradyplomacja
współpraca bliźniacza
gminy
krajobraz kulturowy
upamiętnienia
powiat gnieźnieński
paradiplomacy
twinning
municipalities
cultural landscape
commemorating
Gniezno district
Opis:: Celem artykułu jest prezentacja zagadnienia upamiętnień partnerstw zagranicznych gmin obecnych w przestrzeni publicznej. Jako studium przypadku wybrano gminy powiatu gnieźnieńskiego. Autor poddał wstępnej weryfikacji następującą hipotezę: mimo że współpraca zagraniczna jest nieobowiązkowym i drugorzędnym zadaniem gmin, ich władze upamiętniają ją jako manifestację swoich ambicji międzynarodowych. Bazę źródłową stanowiły: dane zastane, wywołane dane bezpośrednie (informacje z urzędów gmin), a także dokumentacja fotograficzna wykonana podczas wyjazdów terenowych. Zidentyfikowane upamiętnienia przyjęły różne formy: tablic powitalnych na wjeździe do gminy, pomników oraz nazwy placu. Ustanowiono je w ważnych dla gmin lokalizacjach. W przypadku jednego z pomników doszło do przeniknięcia się dyplomacji państwowej i paradyplomacji.
The aim of the article is to depict the issue of commemorating foreign partnerships of municipalities present in the public space. The municipalities of the Gniezno district were selected as a case study. The author initially verified the following hypothesis: although foreign cooperation is an optional and secondary task of municipalities, their authorities commemorate it as a manifestation of their international ambitions. The source base was: secondary data, first-hand sources (information from town halls), as well as photographic documentation made during field trips. The identified commemorations took various forms: welcome boards at the entrance to the municipality, monuments, and the name of the square. They were established in locations important to the municipalities. In the case of one of the monuments, state diplomacy and paradiplomacy merged.
Źródło:: Studia Regionalne i Lokalne; 2023, 94, 4; 101-119
1509-4995
Pojawia się w:: Studia Regionalne i Lokalne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Audyt krajobrazowy – czy jest potrzebny?
Landscape audit – is there a need for one?
Autorzy:: Wieczorek, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2176257.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:: audyt krajobrazowy
krajobraz
krajobraz priorytetowy
krajobraz kulturowy
landscape audit
landscape
priority landscape
cultural landscape
Opis:: Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikom zakresu stanowienia i zasad sporządzania audytu krajobrazowego. Autor uważa, że nie było potrzeby wprowadzenia audytu krajobrazowego do polskiego systemu prawnego, ponieważ: – nie zmuszało nas do tego ratyfikowanie Europejskiej Konwencji Krajobrazowej; – w 2006 r. i w 2015 r. mieliśmy, a w 2022 r. mamy wystarczającą liczbę narzędzi służących kształtowaniu i ochronie krajobrazu.
The aim of this article is to familiarize readers with the scope of establishing and the principles of preparing a landscape audit. The author believes that there was no need to introduce a landscape audit into the Polish legal system, because: – we were not forced to do so by the ratification of the European Landscape Convention; – in 2006 and in 2015 we had, and in 2022 we have, sufficient tools for shaping and protecting the landscape.
Źródło:: MAZOWSZE Studia Regionalne; 2022, 42; 83-93
1689-4774
Pojawia się w:: MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Co „Napolion” mógł zobaczyć w Ciechanowie
What Could ‘Napolion’ See in Ciechanów
Autorzy:: Małowiecki, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2134436.pdf
Data publikacji:: 2022-07-22
Wydawca:: Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
Tematy:: Ciechanów
1806
cultural landscape
19th century
Napoleon Bonaparte
1806 r.
krajobraz kulturowy
XIX w.
Opis:: Artykuł jest próbą przedstawienia materialnego krajobrazu kulturowego (wyglądu) Ciechanowa w grudniu 1806 r., w czasie wjazdu Napoleona Bonaparte do tego miasta. Wykorzystane zostały dostępne publikacje oraz archiwalia, głównie przechowywane w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i w archiwum w Mławie. Niniejsze opracowanie można uznać za szkic, który zapewne mógłby być rozbudowany po szczegółowych kwerendach w archiwum w Białymstoku, w archiwach niemieckich oraz po pogłębionym rozpoznaniu francuskich dokumentów (pamiętniki, korespondencja) tyczących się północnego Mazowsza w 1806–1807 r.
The article is an attempt to present the material cultural landscape (appearance) of Ciechanów in December 1806 when Napoleon Bonaparte entered the city. The available publications and archives were used, mainly stored in the Central Archives of Historical Records in Warsaw and in the archives in Mława. This study can be considered a draft that could probably be expanded after detailed searches in the archives in Białystok, in German archives, and after an in-depth examination of French documents (diaries, correspondence) concerning northern Mazovia in 1806–1807.
Źródło:: Studia Mazowieckie; 2022, 17, 1; 125-141
1231-2797
2720-5991
Pojawia się w:: Studia Mazowieckie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Kurpiowszczyzna – dominujące zmiany w krajobrazie pod wpływem czynników społeczno-ekonomicznych w okresie transformacji ustrojowej Cykl: Kurpiowszczyzna. Przekształcenia krajobrazu osadniczego do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej
Kurpie – dominant landscape changes under the influence of socio-economic factors during the political system transformation Series: Kurpie. Transformation of the settlement landscape until Poland’s accession to the European Union
Autorzy:: Starzyk, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2046407.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:: Kurpie
architektura
krajobraz osadniczy
krajobraz przyrodniczy
krajobraz kulturowy
architecture
settlement landscape
natural landscape
cultural landscape
Opis:: Kurpiowszczyzna to jeden z ciekawszych regionów etnograficznych, z ośrodkiem oryginalnej, świetnie zachowanej i pieczołowicie kultywowanej kultury ludowej Kurpiów. Obraz wsi kurpiowskiej jest wynikiem wielowiekowych działań człowieka. Na przestrzeni stuleci następowały przekształcenia krajobrazu, oparte na przystosowywaniu środowiska przyrodniczego do uprawy ziemi i stopniowym zakładaniu siedzib ludzkich, które dały obraz współczesny. Tradycyjna kultura ludowa kurpiowskiej grupy etnograficznej oraz wysoka wartość środowiska przyrodniczego były inspiracją do podjęcia badań z zakresu transformacji otwartego krajobrazu osadniczego regionu kurpiowskiego. Celem pracy było zbadanie procesów decydujących o przekształceniach krajobrazu naturalnego i kulturowego Kurpiowszczyzny. Zakres terytorialny pracy obejmuje obszar Kurpiowszczyzny położony między Omulwią i Szkwą, który w XV w. znalazł się w powiecie ostrołęckim i w nim pozostał. Zakres czasowy badania obejmuje okres od pierwszych wzmianek o zasiedlaniu obszaru do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Przyjęte zostały następujące metody badawcze: analizy bibliograficznej i piśmiennictwa dotyczącego tematu pracy, analizy historycznej obejmującej rozwój osadnictwa na badanym terenie, analizy kartograficznej porównawczej w zakresie osadnictwa i przekształcania krajobrazu, analizy statystycznej w zakresie infrastruktury społecznej i technicznej. W pracy posługiwano się także inwentaryzacją krajobrazową i urbanistyczno-ruralistyczną. Struktura cyklu, zawarta w siedmiu artykułach, obejmuje zagadnienia związane z kształtowaniem i rozwojem osadnictwa na obszarze Kurpiowszczyzny: 1) Kurpiowszczyzna w badaniach naukowych, 2) Kurpiowszczyzna w kulturze ludowej, 3) Kurpiowszczyzna – zarys kształtowania funkcji osadniczo-rolniczych i krajobrazu, 4) Kurpiowszczyzna – charakterystyka krajobrazu osadniczego, 5) Kurpiowszczyzna – dominujące zmiany w krajobrazie pod wpływem czynników społeczno-ekonomicznych w okresie 45-lecia powojennego, 6) Kurpiowszczyzna – dominujące zmiany w krajobrazie pod wpływem czynników społeczno-ekonomicznych w okresie transformacji ustrojowej. Cykl zamyka artykuł dotyczący współczesności: 7) Kurpiowszczyzna – 18 lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej (publikacja w 2022).
Kurpie is one of the most interesting ethnographic regions, with the centre of the unique well-preserved and carefully cultivated folk culture of Kurpie. The image of the Kurpie village is the result of many centuries of human activity. Over the centuries, landscape transformations, based on the adaptation of the natural environment for the cultivation of land and the gradual establishment of human settlements, took place. That gave a modern image. The traditional folk culture of Kurpie ethnographic group and the high value of the natural environment were an inspiration to conduct a research on the transformation of the open settlement landscape of the Kurpie region. The aim of the study was to explore the processes determining the transformation of both the natural and cultural landscape of the Kurpie region. The territorial scope of the work covers the area of Kurpie located between Omulwia and Szkwa, which since the 15th century became the part of the Ostrołęka County. The time scope of the study covers the period from the first references of the settlement of the mentioned area until Poland’s accession to the European Union. The following research methods were adopted: bibliographic analysis and literature on the subject, historical analysis covering the development of settlement in the studied area, comparative cartographic analysis in the field of settlement and landscape transformation, statistical analysis in the field of social and technical infrastructure. A landscape-, urban- and rural-inventory were also used in the study. The series of seven articles covers issues related to the shaping and development of settlement in the Kurpie region: 1) Kurpie in scientific research; 2) Kurpie in folk culture; 3) Kurpie – an outline of shaping the settlement and agricultural functions and landscape; 4) Kurpie – characteristics of the settlement landscape; 5) Kurpie – dominant landscape changes under the influence of socio-economic factors in the post-war years; 6) Kurpie – dominant landscape changes under the influence of socio-economic factors during the political system transformation; 7) Kurpie – 18 years since Poland joined the European Union (the last article will be published in 2022).
Źródło:: MAZOWSZE Studia Regionalne; 2022, 40; 55-75
1689-4774
Pojawia się w:: MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Mitonimia międzywojennego Kowna
Mythonymy of Interwar Kaunas
Autorzy:: Prusinowska, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38456485.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:: mitonimy
mitologia litewska
Kowno
krajobraz kulturowy
krajobraz urbanistyczny
pamięć historyczna
tożsamość narodowa
mythonyms
Lithuanian mythology
Kaunas
cultural landscape
urban landscape
collective memory
national identity
Opis:: The present article describes and examines the lexical tissue of the city of Kaunas related to the pagan past of the Balts – Prussians and Lithuanians. The mythonyms appear basically in three periods of the city’s existence: in the interwar period, at the turn of the 1990s and after 2004, i.e. at critical and borderline moments, when emphasising individuality, exposing identity and referring to its sources was of utmost importance. The most interesting phenomena took place in the interwar period, when by placing in the city tissue numerous objects with names borrowed from Baltic mythology, collective memory was clearly shaped and mobilised in the space previously marked by “strangers” – Imperial Russia and the German Empire. In this way, this space was effectively tamed. The importance of this process is evidenced by dozens of names associated with the pagan Balts (Kaunas is a phenomenon in this respect on the map of Lithuania), which were given in the interwar period mostly to streets and buildings located, importantly, in the then very centre of the city. In the other two periods, mythonyms were not so popular anymore: the names of deities and other creatures historically worshiped by Lithuanians were usually given to streets far away from the city centre, often in newly created districts. Thanks to this, however, Kaunas has a clearly drawn identity that spreads from the centre towards the suburbs. A place that is thoroughly permeated with the “spirit of Lithuanianness” is the Unity Square (Lith. Vienybės aikštė), scrupulously cleansed of the traces of the aforementioned dependencies, whose important point is an inconspicuous dwarf who watches over the symbolic spring of the Lithuanian nation. It is this mythonymic element that is treated with special attention in this article, and on its example, a detailed cultural analysis of the city’s space is proposed. It should be emphasised that in Kaunas the mythonyms form a thought-out, multi-layered structure, as if a separate city that is inaccessible and foreign to the strangers. The study discusses individual collections and elements of this extensive web of meanings, deliberately created by town planners and urban designers, the basis of which is the historical experience of Kaunas and Lithuania.
Celem artykułu jest opis i analiza tkanki nazewniczej Kowna, związanej z pogańską przeszłością Bałtów – Prusów i Litwinów. Mitonimy pojawiają się zasadniczo w trzech okresach istnienia miasta: w międzywojniu, na przełomie lat 80. i 90. oraz po roku 2004, a więc w momentach przełomowych, granicznych, kiedy podkreślanie odrębności, eksponowanie tożsamości i sięganie do jej źródeł ma niepoślednie znaczenie. Najbardziej interesujące zjawiska zachodzą w okresie międzywojennym, kiedy to poprzez umieszczanie w tkance miasta licznych obiektów o nazwach zapożyczonych z mitologii bałtyckiej wyraźnie kształtowano i mobilizowano zbiorową pamięć w przestrzeni naznaczonej wcześniej przez „obcych” – Cesarstwo Rosyjskie i Cesarstwo Niemieckie. W taki też sposób skutecznie tę przestrzeń oswajano. O randze tego procesu świadczą dziesiątki nazw powiązanych z pogańskimi Bałtami (Kowno jest pod tym względem ewenementem na mapie Litwy), które nadano w międzywojniu w przeważającej większości ulicom i innym obiektom, mieszczącym się, co ważne, w ówczesnym ścisłym centrum miasta. W pozostałych dwóch okresach mitonimy nie są już tak popularne, imionami bóstw i innych istot czczonych dawniej przez Litwinów nazywa się przeważnie ulice znacznie oddalonych od śródmieścia dzielnic, często nowo utworzonych. Dzięki temu jednak Kowno zyskuje wyraźnie nakreśloną tożsamość, która promieniuje od centrum w stronę przedmieść. Miejscem na wskroś przenikniętym „duchem litewskości” jest oczyszczony skrupulatnie ze śladów wspomnianych zależności Plac Jedności (lit. Vienybės aikštė), którego ważny punkt stanowi niepozorny, czuwający przy symbolicznym źródle narodu litewskiego krasnoludek. Ten właśnie element mitonimiczny potraktowany został ze szczególną uwagą, a na jego przykładzie dokonano szczegółowej analizy kulturoznawczej przestrzeni miasta. Należy podkreślić, że w Kownie mitonimy układają się w przemyślaną, wielowątkową strukturę, można by rzec – miasto osobne, które dla przybysza może być niedostępne i obce. Artykuł omawia poszczególne zbiory i elementy tej rozbudowanej, z rozmysłem przez urbanistów i planistów utworzonej siatki znaczeń, której osnowę stanowi historyczne doświadczenie Kowna i Litwy.
Źródło:: Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:: Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Cultural landscape" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język