Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Casimir the Great" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Kobiety w życiu króla Kazimierza Wielkiego w świetle Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae Jana Długosza
Autorzy:
Wójcik, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606625.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
woman
wife
relative
Casimir the Great
kobieta
żona
córka
krewna
królewna
księżniczka
król Kazimierz Wielki
Opis:
The article is an attempt to show the role of women in the life of King Casimir III The Great on the basis of Annales Seu Cronicae Incliti Regni Poloniae by Jan Długosz. Not only does the text describe his romances and wives, but also the relations with his mother, sister and daughters. Even at the beginning of his first marriage a conflict between Casimir’s mother Jadwiga and his newlywed wife Anna emerged. Both women wanted to be the Queen of Poland. Jadwiga’s withdrawal helped to adjust the quarrel. Casimir the Great was extremely fond of women, which drove him into chronic adultery. He paid special attention to their appearance. He maintained numerous lovers and prostitutes he used to visit. Nevertheless, only the second of his three wives, Adelaide could not bear the situation and after she had spent long years during which Casimir’s presence was scarce, she returned to her father’s home. Casimir would often treat women in an instrumental way and he must have harmed them with his behavior, however, he did take care of his daughters and other women related to him by blood. His relations with women can be illustrated to some extent by his attitude to the Virgin Mary. On the one hand, he worshipped her in Wiślica but on the other hand, he could not abstain from hunting on a holiday devoted to the Virgin Mary. Casimir could have sworn to change for the better even to the pope, but his inclination was too strong and he would soon return to his old sins. Długosz claims that the punishment for his debauchery was the end of the dynasty. Nevertheless, it should be noticed that the king took proper care of widows and the poor, including women. That is why impecunious women paid him the last tribute with deep regret.
Artykuł jest próbą ukazania miejsca kobiet w życiu króla Kazimierza III Wielkiego w oparciu o Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae Jana Długosza. Przy referowaniu zagadnienia nie ograniczono się jedynie do żon i miłostek Kazimierza Wielkiego, lecz wspomniano także o jego matce, siostrze oraz córkach. Już u progu jego pierwszego małżeństwa doszło do konfliktu pomiędzy matką Kazimierza, Jadwigą, a nowo poślubioną Anną. Chodziło o to, która z kobiet ma być uważana za królową Polski. Ustąpienie Jadwigi pozwoliło zażegnać ten spór. Kazimierz Wielki miał wielką słabość do kobiet i często popadał w grzech cudzołóstwa. Zwracał uwagę przede wszystkim na ich wygląd zewnętrzny. Utrzymywał wiele kochanek i nierządnic, z którymi się spotykał. Jednak spośród trzech kolejnych żon króla tylko druga, Adelajda, nie mogła wytrzymać tej sytuacji i po wielu latach przeżytych prawie bez obecności króla wróciła do ojcowskiego domu. Kazimierz nieraz traktował kobiety przedmiotowo i niejednej z nich wyrządził krzywdę swym postępowaniem. Troszczył się natomiast o swoje córki i inne kobiety związane z nim więzami krwi. Wiele światła na jego postawę wobec kobiet wnosi jego odniesienie do Matki Bożej. Z jednej strony oddawał hołd Maryi czczonej w Wiślicy, a z drugiej strony nie potrafił się powstrzymać od polowania w święto maryjne. Kazimierz mógł wielokrotnie obiecywać swoją poprawę i porzucenie cudzołóstwa, nawet papieżowi, ale miał słabą wolę i wciąż wracał do starych grzechów. W opinii Jana Długosza karą Bożą za rozpustę Kazimierza Wielkiego było to, że ród królewski wyginął. Należy jednak zauważyć, że król otaczał troską wdowy oraz ludzi biednych, pośród nich także kobiety. Dlatego gdy umarł, kobiety z ludu żegnały go z wielkim żalem.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2015, 34, 1
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Exultante spiritu". Dominikanie wobec powstania wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim
"Exultante spiritu". Dominicans and the Establishment of a Theological Faculty at the University of Krakow
Autorzy:
Gałuszka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37217232.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Uniwersytet Krakowski
dominikanie
Kazimierz Wielki
Aleksander IV
University of Krakow
Dominicans
Casimir the Great
Alexander IV
Opis:
W prezentowanym artykule autor przedstawia dwie hipotezy oraz nowe źródło dotyczące zagadnienia powstania Uniwersytetu Krakowskiego w 1364 r. i erygowania wydziału teologicznego w 1397 r. Poczynione obserwacje pozwalają w nowy sposób spojrzeć na zagadnienie stosunku dominikanów do powstania wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim. W latach 60. XIV w. bracia mogli rzeczywiście wspierać projekt króla Kazimierza Wielkiego trójwydziałowego uniwersytetu, zaplanowanego na model boloński. Zapewne ze spokojem przyjęli oni decyzję papieża Urbana V z 1364 r. o erygowaniu uczelni, która nie posiadała wydziału teologicznego. Pozycja dominikańskiej szkoły w Krakowie nie była więc zagrożona i bracia w kolejnych dziesięcioleciach kontynuowali rozwój miejscowego ośrodka oraz struktury szkolnictwa w całej prowincji zakonnej. Jednak na początku 90. lat XIV w. plany odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego wraz z erygowaniem wydziału teologicznego musiały zaniepokoić krakowskich dominikanów. Zgodnie bowiem ze specjalnym przywilejem papieża Aleksandra IV ogłoszonym w bulli Exultante spiritu z 28 marca 1257 r. dopóki zakonna szkoła była jedynym tego rodzaju studium teologii w mieście, dominikański wykładowca mógł się obyć bez przechodzenia procedury zdobywania stopni uniwersyteckich. Otwarcie zaś wydziału teologicznego oznaczało nie tyle nawet reformę, ile rewolucję w dominikańskiego studium, w tym konieczność wypracowania nowej polityki kadrowej. 11 stycznia 1397 r. papież Bonifacy IX podjął historyczną decyzję o erygowaniu wydziału teologicznego w Krakowie. Pojawienie się nowego wydziału teologicznego musiało poruszyć tutejsze grono dominikańskich profesorów i – jak można przypuszczać – faktu tego nie przyjęli, „radując się w duchuˮ (exultante spiritu). Od tego momentu wszyscy miejscowi regensi dominikańscy musieli się legitymować posiadaniem odpowiednich stopni akademickich. 
In this article, the author proposes two hypotheses and a new source on the establishment of the University of Krakow in 1364 and the foundation of the theological faculty in 1397. The text opens up a new way of looking at the question of the Dominicans’ attitude to the creation of the theological faculty at the University of Krakow. In the 1460s, the friars may indeed have backed King Casimir the Great’s project of a three-faculty university, which was based the Bologna model. They probably calmly accepted Pope Urban V’s 1364 decision to found a university that did not have a theological faculty. The position of the Dominican school in Krakow was therefore not threatened, and the friars continued to develop the local center and the educational structure of the entire monastic province in the following decades. However, in the early 1490s, plans to restore the University of Krakow with a theological faculty must have worried Krakow’s Dominicans. According to the special privilege by Pope Alexander IV which was announced in the Exultante spiritu bull of March 28, 1257, as long as the monastic school was the only theological college of its kind in the city, a Dominican lecturer did not have to go through the procedure of obtaining university degrees. The opening of the theological faculty, on the other hand, marked not so much even a reform as a revolution in Dominican college, which included the need to develop a new personnel policy. On January 11, 1397, Pope Boniface IX made the historic decision to open a theological faculty in Krakow. The emergence of the new theological faculty must have unsettled the local group of Dominican professors, and – as one might assume – they did not accept the fact exultante spiritu. From then on, all local Dominican regens were required to hold appropriate academic degrees.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/1; 43-62
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Zakonem, Czechami i Brandenburgią – rola Wielkopolski i Wielkopolan w polityce Kazimierza Wielkiego do roku 1345
Between the Teutonic Order, the Czech Lands and Brandenburg – the role of Wielkopolska and its inhabitants in the policy of Casimir the Great until 1345
Autorzy:
Wytrzyszczak, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164480.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Mikołaj of Biechów
Jarosław of Iwno
Casimir the Great
the House of Wittelsbach
diplomacy
Mikołaj z Biechowa
Jarosław z Iwna
Kazimierz Wielki
Wittelsbachowie
polityka
Opis:
The paper aims to explore the impact of the noble houses of Wielkopolska on the activity of Casimir the Great during the early days of his reign, and their role in the policy pursued by the king. It also shows changes in leadership among the noble knights of Wielkopolska.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2015, 2(9); 80-100
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kto założył miasto Częstochowę? Przyczynek do urbanizacji Małopolski w XIV wieku
Wer hat die Stadt Częstochowa gegründet? Ein Beitrag zur Urbanisierung von Kleinpolen im 14. Jahrhundert
Who Founded the Town of Częstochowa? On the Urbanization of the Lesser Poland in the 14th Century
Autorzy:
Nabiałek, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666112.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Częstochowa
Lokalisation
Urbanisierung
Kasimir der Große
Städte
location
urbanization
Casimir III the Great
cities
Opis:
The article is an attempt to verify the circumstances concerning the founding of the town of Częstochowa, in particular the person of the initiator of the location. Historiographers have argued about the identity of the town’s founder for years, with some favoring Duke Vladi‑ slaus II of Opole and others King Casimir III the Great. In the most recent monograph of Częstochowa (2002), the assumption has been made that the founder of the city was indeed the Duke of Opole, even though there are not many grounds to make such claim. The main prem‑ ise seems to be the oldest mention of the city, dating back to the rule of Vladislaus II (1377). However, there exists significantly more proof that points to a pre-planned and executed over time expansion strategy initiated by Casimir III, which was preceded by the location of villages and crowned with the founding of the city itself. The foundation of Częstochowa can be, then, regarded as part of Casimir’s modernization effort in the Kingdom of Poland, since, in order to build a new route connecting Cracow with Greater Poland and Silesia, it was crucial to build a crossing over the river Warta in the vicinity of the Częstochowa village and the subsequent location of the city.
Der Artikel ist ein Versuch, die Umstände der Entstehung der Stadt Częstochowa und insbe‑ sondere die Hinweise auf den Initiator ihrer Lokalisation zu überprüfen. In der Geschichtsschrei‑ bung gibt es seit Jahren einen Streit um die Person des Stadtgründers. Es werden hier zwei Perso‑ nen in Betracht gezogen - Fürst Wladislaus von Oppeln und Kasimir der Große. In der neuesten Monographie über Częstochowa (2002) geht man davon aus, dass der Herzog von Oppeln ein Stadtgründer war, obwohl es nicht so viele Gründe dafür gibt, um gerade ihm die Lokalisation von Częstochowa zuzuschreiben. Als die Hauptvoraussetzung gilt die älteste Erwähnung über die Stadt während der Herrschaft von Wladislaus von Oppeln auf diesem Gebiet (1377). Eine Reihe von Argumenten spricht aber für die geplante und über einen ausreichend langen Zeitraum dau‑ ernde Kolonisierungsaktion von Kasimir dem Großen, der die Lokalisation der ländlichen Sied‑ lungen vorangegangen ist und die mit der Lokalisation der Stadt gekrönt war. Die Gründung von Częstochowa passt in den von Kasimir dem Großen initiierten Prozess der Modernisierung des Königreiches Polen. Entscheidend für einen neuen Verlauf der Straße, die Krakau mit Großpolen und Schlesien verbinden sollte, waren die Organisierung eines Übergangs über die Warthe in der Nähe des Dorfes Częstochowa und die Gründung einer Stadt in seiner Nähe.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2019, 11; 85-118
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les editions de sources historiques et juridiques en tant que bien culturel national polonais
The Editing of the Sources of Legal History Regarded as the Values of Polish National Culture
Autorzy:
Uruszczak, Wacław
Mikuła, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/924123.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
edition of sources
values of culture
Polish legal history
Statutes of Casimir the Great
Corpus IurisPolonici
the Monuments of Old Polish Law
records
Opis:
The sources of legal history illustrate the functioning of state structure and the society à trawers les âges. They are doubtless cultural heritage and value. One can view them through prism that is: 1) historical; 2) cognitive; 3) cultural. It is worthwhile to note that a well-prepared edition of the sources of that type facilitates smuggling their cognitive and cultural values. The editing of the sources cannot be replaced by a digitalization of the archives. Of course, the digitalization is needed (since it provides better protection of the archives than the microfilms do, and facilitates the access to the source material). However it cannot replace the function of source editing. The latter, in fact guarantees their the cognitive and cultural aspects of the source material will be brought to light. When edited, the sources material is not only the tool, it turns also into a cultural value. The first Polish editions of sources of legal history were prepared in the 18th century. These were: Volumina Legum (a collection of parliamentary acts), and the edition of international treaties compiled by Maciej Dogiel. The material they contained was still in use in legal practice of the 18th century. In the 19th century the growth of interests in the Poland’s past was stimulative of further editions of sources. They were published in several series. Thus Antoni Zygmunt Helcel established a series Starodawne prawa polskiego pomniki while the Polish Academy of Arts and Sciences printed Archiwum komisji prawniczej. Both series continued publishing the main legal acts and also those illustrative of legal practice from the 13th through 18th centuries. There were also some sources printed beyond the scope of these two series. The efforts of A.Z. Helcel, R. Hube, B. Ulanowski, F. Piekosiński, M. Bobrzyński, S. Kutrzeba and O. Balzer in source exploring were continued after World War II. Those engaged in this work were above all the researchers from Kraków, Warszawa, Poznań. The second series of Starodawne prawa polskiego pomniki was due to the initiative of the Polish Academy of Science, its editor-in-chief being professor Adam Vetulani. Following 1989 it is in the Chair of Polish Legal History at the Jagiellonian University that the task of source editing is continued. It has been for 15 years now that Professor Stanisław Grodziski and his co-workers are engaged in publishing Volumina Constitutionum which is a modern version of the edition of the parliamentary acts of the old-Polish nobiliary Republic. In this millieu it was also Ludwik Łysiak and Karin Nilsen von Stryk who were responsible for publishing the court records illustrative of the cases between 15th through 16th centuries. Professor Wacław Uruszczak and his collaborators were, in their turn, busy editing criminal court records between 16th through 18th centuries.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2014, 7, 3; 405-417
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie przywileju koszyckiego z 1374 roku wobec rozważań o prawach kobiet w Polsce
The significance of the Privilege of Košice of 1374 in light of ruminations about women’s rights in Poland
Autorzy:
Lisiecka, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14793554.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
privilege of Košice
noble privileges
Louis the Great
Casimir the Great
Jadwiga of Poland
women’s rights
przywilej koszycki
przywileje szlacheckie
Ludwik I Wielki
Kazimierz Wielki
Jadwiga Andegaweńska
prawa kobiet
Opis:
Problematyka artykułu dotyczy niedostrzeganego dotąd przez badaczy historii aspektu przywileju koszyckiego z 1374 r. Oprócz niewątpliwego znaczenia tego aktu dla rozwoju demokracji szlacheckiej miał on także znaczenie jako pierwszy akt prawny na ziemiach polskich traktujący o prawach kobiet. Nadanie przywileju z 1374 r. przedstawiono w kontekście dziejowym przez ujęcie tego zdarzenia prawnego na tle sytuacji na ziemiach polskich w XIV wieku, uwzględniając zagadnienia historyczne, polityczne, społeczne i kulturowe. Ukazano również sytuację prawno-społeczną kobiet. Scharakteryzowano postanowienia przywileju koszyckiego, z uwzględnieniem celu jego nadania, tj. zagwarantowania córkom Ludwika I Wielkiego sukcesji tronu polskiego, oraz omówiono jego następstwa. Przedstawiono nadanie przywileju z 1374 roku w kontekście dziejowym poprzez uplasowanie tego zdarzenia prawnego na tle sytuacji na ziemiach polskich w XIV wieku, uwzględniając zagadnienia historyczne, polityczne, społeczne oraz kulturowe. Wskazano również na sytuację prawno – społeczną kobiet. Scharakteryzowano postanowienia przywileju koszyckiego, ze szczególnym uwzględnieniem celu jego nadania, tj. zagwarantowania córkom Ludwika I Wielkiego sukcesji tronu polskiego oraz wskazano na jego następstwa.
The subject matter of the present article concerns an aspect of the Košice privilege of 1374 which has been hitherto unnoticed by history scholars. In addition to the unquestionable significance of this act for the development of the noble’s democracy, its gravity is also connected with the fact that it was the first legal act in Poland dealing with women’s rights. Granting of the privilege of 1374 is presented in a historical context by placing this legal event against the background of the situation in the Polish territories in the 14th century, while taking into account historical, political, social, and cultural issues. The legal and social situation of women is also portrayed. The provisions of the Košice privilege are characterized and particular emphasis is placed on the purpose of its granting, i.e. guaranteeing the succession to the Polish throne to the daughters of Louis the Great, and its consequences are delineated.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2023, 75, 1; 161-180
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kujawy i ziemia dobrzyńska oraz ich elity rycerskie w Królestwie Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego w latach 1320–1343
Cuiavia and Dobrzyń land and their chivalric elites in the kingdom of Władysław the Elbow-High and Casimir the Great in 1320‒1343
Autorzy:
Szybkowski, Sobiesław
Karczewski, Dariusz
Grabowski, Janusz
Graczyk, Waldemar
Wajs, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/25805881.pdf
Data publikacji:
2021-12-17
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kujawy
ziemia dobrzyńska
Władysław Łokietek
Kazimierz Wielki
krzyżacy
rycerstwo
elity społeczne
wojna
Cuiavia
Land of Dobrzyń
Władysław the Elbow-High
Casimir the Great
Teutonic Knights
chivalry
social elites
war
Opis:
Rycerstwo kujawskie i dobrzyńskie w większości zachowało się lojalnie wobec swoich panów przyrodzonych w trudnych latach wojny polsko-krzyżackiej i lat okupacji. Niektórzy spośród nich przypłacili to przymusową emigracją podczas okupacji krzyżackiej z lat 1332‒1337/1343, choć dotyczyło to zapewne jedynie części elity urzędniczej. Słabo poświadczona przez źródła polityka nominacyjna Władysława Łokietka z lat 1320‒1333 i jego syna Kazimierza Wielkiego z lat 1333‒1343 zdaje się wskazywać, że na Kujawach popierali oni przedstawicieli tradycyjnych miejscowych rodzin elitarnych, zwłaszcza wywodzących się z kujawskich linii rodu Pomianów i Leszczyców. Duże znacznie na Kujawach Brzeskich za czasów wspomnianych władców osiągnęli przedstawiciele miejscowej linii rodu Ogonów. Zapewne podobnie było w ziemi dobrzyńskiej, choć tu widać próbę wprowadzenia przez Łokietka na tamtejsze urzędy osób spoza tradycyjnej tamtejszej elity. Zasadniczo za uprawniony należałoby uznać wniosek, że w interesującym nas okresie w elicie rycerskiej wspomnianych dzielnic nie doszło do większych zmian, a na ich kształt na Kujawach Północnych i w ziemi dobrzyńskiej w znacznym stopniu miała wpływ polityka nominacyjna tamtejszych książąt dzielnicowych.
The vast majority of Cuiavia and Dobrzyń knights remained loyal to their ancestral lords during the difficult years of the Polish-Teutonic Order war and occupation. Some of them paid for it with forced emigration during the Teutonic occupation of 1332‒1337/1343, although this probably affected only some of the clerical elite. The appointment policy of Władysław the Elbow-High (1320‒1333) and his son Casimir the Great (1333‒1343), poorly documented by the sources, seems to indicate that in Cuiavia they supported representatives of traditional local elite families, especially those descending from the Cuiavian line of the Pomian and Leszczyc houses. In Brześć-Cuiavia, during the reign of the above-mentioned kings, representatives of the local line of the Ogon house have achieved great significance. The situation in Dobrzyń land was probably similar, although in this case one can see an attempt by the Elbow-High to install people from outside the traditional local elite in the local offices. In principle, we may conclude that in the period in question there were no major changes among the chivalric elite of the above-mentioned provinces, and their formation in Northern Cuiavia and the Dobrzyń land was largely influenced by the appointment policy of the local provincial princes.
Źródło:
Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 223-244
9788395991950
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prejudykaty w Statutach Kazimierza Wielkiego – próba nowego spojrzenia. Szkic o technice ustawodawczej w czasach średniowiecza
Prejudicates in the Statutes of Casimir the Great – an Attempt of a New Look. An Essay on Legislative Technique in the Middle Ages
Autorzy:
Uruszczak, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4332030.pdf
Data publikacji:
2023-04-25
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Królestwo Polskie w XIV w.
Statuty Kazimierza Wielkiego
technika ustawodawcza
prejudykaty
dekretały papieskie
Stanisław Roman
The Kingdom of Poland in the 14th century
The Statutes of Casimir the Great
Legislative Technique
Prejudicates
Papal decretals
Opis:
Statuty Kazimierza Wielkiego były najważniejszą ustawą, jaka obowiązywała w Królestwie Polskim w epoce Średniowiecza. Oprócz artykułów mających kształt norm generalnych znajduje się w nich 26 artykułów o charakterze indywidualnych kazusów prawnych, tzw. prejudykatów. W artykule została podjęta próba wyjaśnienia ich genezy. Zdaniem autora prejudykaty wykazują istotne podobieństwo do średniowiecznych dekretałów papieskich (litterae decretales), w szczególności do Dekretałów Grzegorza IX z 1234 r. Pomimo że prejudykaty dotyczyły indywidualnych spraw, stanowiły wzór prawidłowego rozstrzygnięcia konkretnych kwestii prawnych. Miały one charakter pouczeń prawnych lub deklaracji prawa (declaratio iuris) ogłaszanych przez króla.
The Statutes of Casimir the Great were the most important law in force in the Kingdom of Poland in the Middle Ages. Apart from the articles in the form of general acts, there are 26 articles that have the character of individual legal cases, the so-called ‘prejudykaty’ (preliminary rulings, prejudicates). The article attempts to explain their genesis. In the author’s opinion, they show a significant resemblance to medieval papal decretals (litterae decretales), in particular the Decretals of Gregory IX from 1234. Although they concerned individual legal cases, they were a model for the correct resolution of a specific legal case. They had the character of legal instructions or declarations of law (declaratio iuris) announced by the king.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 102; 161-181
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O rzekomej bitwie Kazimierza Wielkiego z Litwinami pod Sochaczewem w maju 1350 r.
About the alleged battle between Casimir III the Great and Lithuanians near Sochaczew in May 1350
Autorzy:
Ptak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886433.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kazimierz Wielki
Sochaczew
bitwa pod Żukowem
walki polsko-litewskie
wojny Polski średniowiecznej
Casimir III the Great
battle of Żuków
Polish-Lithuanian fightings
wars of the medieval Poland
Opis:
Wśród wydarzeń wojennych z czasów Kazimierza Wielkiego historycy zazwyczaj podają bitwę stoczoną przez niego z Litwinami w dniu 20 maja 1350 r. pod Żukowem koło Sochaczewa, w której król pokonał nieprzyjacielskie wojska. Podstawą dla ich ustaleń stały się informacje zawarte w jednym tylko źródle, znanym jako Spominki sochaczewskie. Mają one bardzo niską wiarygodność, a zawarte w nim szczegóły dotyczące bitwy zostały prawdopodobnie przejęte z opisu wcześniejszego najazdu Litwinów na ziemię łęczycką (1294), w którym doszło do pokonania przez nich polskich wojsk w okolicach Sochaczewa. Wiadomości z innych źródeł, opisujące walki polsko-litewskie w 1350 r. nie potwierdzają danych zawartych w Spominkach sochaczewskich, a niekiedy są z nimi sprzeczne. Z ich analizy wynika, że dotychczas obowiązujący w historiografii obraz tych walk musi ulec zmianie i trzeba odrzucić tezę mówiącą o zaistnieniu bitwy pod Sochaczewem (Żukowem), jak też o samej obecności Litwinów na Mazowszu i w ziemi łęczyckiej w maju 1350 r. Należy więc zanegować również formułowane przez historyków przekonanie, że zacieśnienie stosunków Kazimierza Wielkiego z książętami mazowieckimi, jakie wówczas nastąpiło, było efektem tej bitwy.
Among the war events that happened during Casimir III the Great’s reign historians usually mention the battle that he fought against Lithuanians on 20th May 1350 at Żuków near Sochaczew, in which battle the King defeated the enemy army. Their findings are based on the information from only one source known as Spominki sochaczewskie (The Sochaczew reminiscences). Its reliability is very low, and the details contained in it concerning the battle were probably adopted from a description of an earlier raid carried out by Lithuanians into the Łęczyca district (1294), in which they defeated the Polish army near Sochaczew. The information coming from other sources describing the Polish-Lithuanian war of 1350 does not confirm the data contained in Spominki sochaczewskie, and sometimes is contrary to it. The analysis of it shows that the image of this battle that has been accepted in historiography up till now has to be changed, and the thesis saying that there was a battle of Sochaczew (Żuków), as well as one about the very presence of Lithuanians in Mazovia and in the Łęczyca district in May 1350 has to be rejected. Hence also the thesis formulated by historians that the strengthening of Casimir III the Great’s relations with Mazovia princes that happened at that time resulted from that battle has to be negated.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 2; 5-23
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki badań archeologicznych w południowo-wschodnim skrzydle budynku tzw. Podchorążówki (dawnej letniej rezydencji królewskiej w Łobzowie)
Results of archaeological research in the south-east wing of the so called ‘Podchorążówka’ building (former summer royal residence in Łobzow)
Autorzy:
Stala, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217627.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
fortalicjum Kazimierza Wielkiego
pałac królewski w Łobzowie
letnia rezydencja królewska
badania archeologiczne
relikt muru
budynek „Podchorążówki”
wieża mieszkalna
Fortalice of Casimir the Great
royal palace in Łobzow
summer royal residence
archaeological excavations
relics of wall
“Podchorążówka” building
dwelling tower
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki ratowniczych badań archeologicznych prowadzonych w 2015 roku w pomieszczeniu wschodniego skrzydła dawnego pałacu królewskiego w Łobzowie przeznaczonym docelowo pod instalację windy. Ten zabytkowy obiekt jest obecnie siedzibą Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, stąd konieczność jego dostosowania do nowych funkcji. Przypadkowo odkryte podczas prac budowlanych relikty znajdowały się w lokalizacji wspominanej w źródłach historycznych jako przypuszczalne miejsce wzniesienia średniowiecznego fortalicjum Kazimierza Wielkiego, stąd tak duże znaczenie odkrycia. Przeprowadzone badania zdają się potwierdzać informacje zawarte w źródłach i hipotezy wcześniejszych badaczy.
The article presents results of rescue archaeological research conducted in the year 2015 in the room in the east wing of the former royal palace in Łobzow, intended for the installation of the lift. The historic building currently houses the Department of Architecture of the Cracow University of Technology, and hence the necessity to adapt it to new functions. The relics, discovered accidentally during construction work, were found in the place mentioned in historical sources as the supposed site on which the medieval fortalice of Casimir the Great might have been erected, hence the immense significance of the discovery. The carried out research seem to confirm the information recorded in the sources as well as the hypotheses of previous research scientists.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2018, 53; 67-75
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Posiadanie pro melioratione dóbr kościelnych przez Kazimierza Wielkiego
Ownership of church estates pro melioration by King Casimir the Great
Autorzy:
Goźdź-Roszkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532884.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Casimir the Great
Royal domain
monastic estates
pro meliortatione lifelong tenure
Cistercians from Sulejów
Cistercians from Wąchock
Order of the Holy Sepulchre from Miechów
melioration of church estates
right of patronage
Kazimierz Wielki
domena monarsza
dobra klasztorne
dożywocie pro meliortatione
cystersi z Sulejowa
cystersi z Wąchocka
bożogrobcy z Miechowa
melioracje dóbr kościelnych
prawo patronatu
Opis:
The royal tenure on church estates resulted from an initiative of King Casimir the Great (Kazimierz Wielki) or the monastery being their owner. The reason declared officially for setting up the lifelong tenure was the intention to improve the economic condition of the church estates (melioratio bonorum). Yet one can also guess other, hidden reasons for setting up such tenures. It is so as in this way the king had a pretext to manifest the royal right of patronage towards monasteries and also derived profit, although the latter was not necessarily obtained at the moment of conducting the improvement of the estates. It is also probable that King Casimir counted on the fact that the monastic endowments he only held in lifelong tenure would remain in the hands of the royalty for ever. Being the lifelong tenant, the king had limited material rights to the estates held. They consisted of the rights of the owner, yet without the right to dispose of the object of tenure (ius disponendi). It was the monastery that remained the owner of the estate that the king held in tenure. With the death of King Casimir, the tenure terminated, and the estates it covered returned to their owners. Perhaps pro melioratione tenures played a lesser role in the king’s internal policy than what the opinions of some researchers suggest.
Dożywocie królewskie na dobrach kościelnych powstawało z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, bądź klasztoru będącego ich właścicielem. Deklarowaną oficjalnie główną przyczyną ustanowienia dożywocia był zamiar poprawienia stanu gospodarczego włości kościelnych (melioratio bonorum). Można się jednak domyślać także innych, ukrytych powodów ustanawiania dożywocia. Dawało bowiem ono królowi pretekst do zamanifestowania monarszego prawa patronatu względem klasztorów a także przynosiło dochód, niekoniecznie osiągany dopiero w efekcie przeprowadzonej melioracji dóbr. Prawdopodobnie też król Kazimierz liczył, iż dobra klasztorne, choć posiadane przezeń tylko dożywotnio, pozostaną w rękach monarszych na stałe. Na posiadanych dobrach król, jako dożywotnik miał ograniczone prawo rzeczowe, na które składały się uprawnienia służące właścicielowi, jednak bez prawa dysponowania przedmiotem dożywocia (ius disponendi). Właścicielem dzierżonych przez króla dóbr był klasztor. Z chwilą śmierci króla Kazimierza dożywocie gasło a dobra nim obciążone powróciły do właścicieli. Być może dożywocie pro melioratione odgrywało mniejszą rolę w polityce wewnętrznej monarchy od tej, jaką sugerują wypowiedzi niektórych badaczy.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2015, 18; 17-35
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WOJSKA OBRONY TERYTORIALNEJ W SZTUCE WOJENNEJ
THE TERRITORIAL DEFENCE FORCES IN THE WARCRAFT
Autorzy:
Jakubczak, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/484000.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim
Tematy:
wojska obrony terytorialnej
system obrony terytorialnej
sztuka wojenna
Kazimierz Wielki
działania przeciwhybrydowe wojsk obrony terytorialnej
territorial defense forces
territorial defense system
art of war
Casimir III the Great
antyhybrid warfare of territorial defense forces
Opis:
Wojska obrony terytorialne są podstawowym elementem militarnym systemu obrony terytorialnej (powszechnej obrony terytorialnej) funkcjonującym w strukturze terytorialnych organów dowodzenia. W strukturze obrony narodowej prowadzą ochronę i obronę miast, infrastruktury oraz ludności. Są też zasadniczym środkiem do prowadzenia masowych działania nieregularne, m.in. na rzecz skutecznego wykorzystania wojsk operacyjnych. Ich podstawowa struktura bojowa – batalion OT – funkcjonuje na poziomie powiatu
The territorial defense forces are basic military element of territorial defense system (common territorial defense) functioning within the structure of territorial command authorities. Within the structure of national defense it provides security and defense of cities, infrastructure and population. Also they are essential mean to conduct mass irregular activities, i. e. for the purpose of effective use of operational forces. Their basic combat structure – battalion of territorial forces – functions on the county level.
Źródło:
Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem; 2016, 2(7) Obrona Terytorialna i jej rola we współczesnych systemach bezpieczeństwa; 23-44
2353-6306
Pojawia się w:
Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska a imperium mongolskie oraz Złota Orda w latach 1241–1502
Poland, the Mongol Empire and the Golden Horde in the Years 1241–1502
Autorzy:
Bojko, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038465.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
ułus
najazdy
muzułmanie
jarłyk
Mongołowie
Czyngis-chan
Ułus Dżocziego
Złota Orda
Batu-chan
Tatarzy
Legnica
Połowcy
Henryk II
Saraj
Chorezm
Kazimierz Wielki
Ruś halicko-włodzimierska
Witold
Worskla
Kazimierz Jagiellończyk
Moskwa
Ugra
Aleksander
Mongols
Ulus
Genghis Khan
Jochi Ulus
Golden Horde
Batu Khan
Tatars
Cumans
Henry the II Pious
Sarai
Khawarezm
Muslims
Casimir the Great
Kingdom of Galicia-Volhynia
Vytautas
Vorskla
Casimir IV
Moscow
jarlig
Alexander Jagiellon
Opis:
W związku z najazdem w 1241 roku armii Batu-chana na Europę Środkową i Wschodnią doszło do pierwszego, bardzo niefortunnego dla Polski spotkania z ówczesnym imperium mongolskim. Klęska pod Legnicą, śmierć księcia Henryka II Pobożnego, upadek państwa Henryków na Śląsku nie tylko odsunęły o kilka dekad proces zjednoczenia ziem polskich, ale też w praktyce wyeliminowały Piastów śląskich ze skutecznej rywalizacji o przyszłe zjednoczenie Polski. Jedynie śmierć wielkiego chana Ugedeja skłaniająca Batu-chana do powrotu wraz z armią do Mongolii uratowały Polskę i Węgry od długotrwałego zniewolenia, które spotkało księstwa ruskie. Kolejne mongolskie najazdy na Polskę z lat 1259 na 1260 oraz z przełomu roku 1287 na 1288 jedynie pogłębiły proces upadku gospodarczego i zniszczeń ziem polskich. Klęski poniesione przez Mongołów w walkach z egipskimi Mamelukami oraz upadek Królestwa Jerozolimskiego w 1291 roku spowodowały, że Zachód stracił zainteresowanie nawiązywaniem politycznych układów z Mongołami. W Europie Wschodniej umocniła się natomiast zachodnia dzielnica imperium mongolskiego, tzw. Złota Orda, która zaczęła odgrywać znaczącą rolę w życiu politycznym całego regionu. Szczyt jej potęgi przypadał na pierwszą połowę XIV wieku za rządów chanów Uzbeka i Dżanibeka. Od drugiej połowy XIV wieku widoczne jest osłabienie Złotej Ordy. W wieku XV przekształciła się ona w tzw. Wielką Ordę. Powstrzymanie chana Wielkiej Ordy Ahmeta w 1480 roku nad Ugrą przez księcia moskiewskiego Iwana III było triumfem Moskwy. Polska natomiast traciła jednego z nielicznych sojuszników na wschodzie. Nieudzielenie zaś przez króla polskiego Aleksandra Jagiellończyka w 1502 roku wsparcia ostatniemu chanowi Wielkiej Ordy Szach-Achmadowi umożliwiło zniszczenie Wielkiej Ordy przez sojusznika Iwana III, władcę Chanatu Krymskiego, chana Mengli Gireja. Upadek Wielkiej Ordy dla Polski oznaczał symboliczne zakończenie wspólnej historii zapoczątkowanej jeszcze najazdem Mongołów z 1241 roku. Dla Rosji był ostatecznym potwierdzeniem zrzucenia przez nią zwierzchności tatarskiej. Dla Chanatu Krymskiego, który niszcząc Wielką Ordę, de facto zrywał dotychczasowe związki z dawnym imperium mongolskim, oznaczał natomiast, iż stawał się on częścią nowego, kształtującego się wówczas ładu polityczno-gospodarczego w Europie Wschodniej.
The army of Batu Khan’s 1241 invasion of Central and Eastern Europe was the first, highly unfortunate encounter between Poland and the Mongol empire. The defeat at Legnica, the death of Prince Henry the Pious, and the collapse of his line’s reign in the Duchy of Silesia not only delayed the unification of Poland by decades, but in practice it also eliminated the Silesian Piasts from effective competition for the future Polish union. It was only the death of Ögedei Khan that forced Batu Khan to return with his army to Mongolia and that saved Poland and Hungary from a prolonged enslavement that was the fate of Ruthenian duchies. The subsequent Mongol invasions of Poland at the turn of 1260 and 1288 only deepened the process of economic decline and destruction of Poland. The defeat suffered by the Mongols in the battles with the Egyptian Mamluks and the collapse of the Kingdom of Jerusalem in 1291 made the West lose interest in establishing political relations with the Mongols. In Eastern Europe, the western domain of the Mongol Empire, the so-called Golden Horde, grew in strength, and began playing a significant role in the political life of the entire region. The peak of its power was in the first half of the fourteenth century during the reign of Öz Beg and Jani Beg khans. From the second half of the fourteenth century faltering of the Golden Horde began. In the fifteenth century it was transformed into the so-called Great Horde. The Grand Prince Ivan III of Muscovy’s Great Stand on the Ugra River against Khan Akhmat’s Great Horde in 1480 was a Muscovite triumph. Poland, however, lost one of its few allies in the east. The Polish King Alexander Jagiellon’s failure in 1502 to support the last Khan of the Great Horde, Shah-Akhmad, made way for the destruction of the Great Horde by Ivan III’s ally, the ruler of the Crimean Khanate, Meñli I Giray. The fall of the Great Horde meant a symbolic end of shared history between Poland and Mongolia, which had begun with the invasion Mongol in 1241. For Russia, it was the final confirmation of its dropping its sovereignty to the Tatars. For the Crimean Khanate, which de facto broke off previous relations with the former Mongol empire by destroying the Great Horde, meant, however, that it become part of a new, emerging political and economic governance in Eastern Europe.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 31, 4; 169-206
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies