Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bulgarian" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 316
Tytuł:
“Chomskyan revolution” in Bulgarian socio-cultural and linguistic environment
Autorzy:
Venkova, Tzvetomira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677499.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian transformational-generative syntax
cross-cultural reception of Chomskyan linguistic theories
Chomskyan revolution
trasnformational-generative grammar
Opis:
Chomskyan revolution in Bulgarian socio-cultural and linguistic environment The term Chomskyan revolution, referring to the innovative current in modern American linguistics and Noam Chomsky as it’s leading figure, permeated the metaphorical imagery of the popular linguistic and socio-cultural spheres in the USA. This term actually surpassed specialized linguistic circles, where it designated Chomsky’s transformational-generative grammar model and normally appeared in quotation marks. However, although Chomskyan revolution came to occupy a central position in the American network of unquestioned cultural mythologemes, its Bulgarian reception was different. The overall impression in Bulgarian linguistic and socio-cultural circles regarding the revolutionary leap has been rather skeptical and reserved, although the Chomskyan grammar model itself has been introduced into research practice. Such a difference in attitudes towards the status of transformational-generative grammar in the source and a target country is discussed here in terms of motivations and basic positions. Rewolucja Chomsky’ego w bułgarskim środowisku społeczno-kulturowym i lingwistycznymTermin „rewolucja Chomsky'ego”, odnoszący się do całkowicie nowatorskiego nurtu współczesnego językoznawstwa amerykańskiego i Chomsky'ego jako jego wiodącej postaci, przeniknął do popularnej sfery językowej i społeczno-kulturowej w USA jako część ich metaforycznego imaginarium. Przekroczył on niejako granice wyspecjalizowanych środowisk lingwistycznych, które standardowo zapisywały go w cudzysłowie, i ostatecznie wyznaczył model gramatyki transformacyjno-generatywnej Chomsky'ego. Chociaż „rewolucja Chomsky’ego” stała się centralnym elementem amerykańskiej siatki niekwestionowanych mitologemów kulturowych, środowisko bułgarskie zareagowało inaczej. Ogólna opinia bułgarskich środowisk językoznawczych i społeczno-kulturowych na temat rewolucyjnego skoku była dość sceptyczna i pełna zastrzeżeń, chociaż sam model gramatyki Chomsky'ego został wprowadzony do praktyki badawczej. Przedmiotem artykułu jest właśnie ta odmienność postaw pod względem motywacji i stanowisk zajmowanych wobec statusu gramatyki transformacyjno-generatywnej w kraju źródłowym i kraju odbiorcy.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Idea zrodzona z rozpaczy“. Rola ruchu unickiego w bułgarskim odrodzeniu narodowym
“An Idea Born from Desperation”. The Role of the Uniate Movement in the Bulgarian National Revival
Autorzy:
Popek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909799.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bulgaria
Church Union
Bulgarian National Revival
Bułgaria
Unia Kościelna
Bułgarskie Odrodzenie Narodowe
Opis:
The article describes problems connected with the idea of a cooperation between Orthodox Bulgarian population and the Catholic Church at the turn of 50s and 60s of 19th century. The Uniate Movement was founded by Dragan Tsankov, who started to propagate the idea of westernization of Bulgarians in the newspaper “Bălgariya” with the cooperation with the French missionaries from the Congregation of the Mission and the Polish emigrants from the Hôtel Lambert. The milieu of Dragan Tsankov firstly supported the Union in Kukush in 1859 and one year later leaded to the nationwide Union. These events played an important role in history of the Bulgarian Revival and development of the Church Movement. It contributed to the emergence of the Bulgarian exarchate (1870), which was a decisive step for the Bulgarian fight for political rights in the Ottoman Empire.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2014, 21, 1; 103-120
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Opowieść o krzyżu żelaznym” jako źródło do dziejów wojny bułgarsko-węgierskiej z lat 894-896
Autorzy:
Leszka, Mirosław J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038206.pdf
Data publikacji:
2016-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Tsar Symeon (893-927)
First Bulgarian Tsardom
Byzantine-Bulgarian War
894-896
Old Church Slavonic literature
Opis:
The Tale of the Iron Cross does not form a primary source for the studies on history of the Bulgaro-Hungarian conflict 894-896. However, it deepens our knowledge on its memory in the Bulgarian society as it presents, to a certain degree, the wiews of the medieval Bulgarians ona war as a notion. The paper is supplemented by the Polish translation of the fragments of the Tale of the Iron Cross (by Jan M. Wolski) with the Old Church Slavonic original.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2016, 57; 77-96
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Playing catch up”. The notion of needing to accelerate a country’s progress towards a civilised paradise – the Bulgarian version (a proposed entry for a dictionary of peregrinating ideas)
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677581.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
progress
enlightenment
development
catching up
Bulgarian culture
Opis:
“Playing catch up”. The notion of needing to accelerate a country’s progress towards a civilised paradise – the Bulgarian version (a proposed entry for a dictionary of peregrinating ideas)This paper outlines the main stages in the process through which the notion of “needing to catch up” (a belief that the country was in need of accelerated development) became incorporated into the idea of Bulgarian national identity. Since the mid-19th century, Bulgarians have tended to rely on the notion of “needing to catch up” as a way of conceptualising their place among “the civilised nations,” a concept they regard with varying degrees of desirability. I use the concept of “needing to catch up” in the sense of a culturally and politically functional standard or template, which nonetheless cannot function as an independent concept since it belongs to different systems of ideas with their various economic, geopolitical, religious, psychological and cultural aspects. Inseparably wedded to the idea of “needing to catch up” is the idea of “retardation”, which was floated in discussions on the Bulgarian condition even before the Bulgarian state emerged as a political reality. As the national movement grew in strength, these inferiority complexes morphed into their mirror image: a belief that Bulgarians were capable of catching up with Europe in terms of cultural advancement. From the early fascination with the cultural achievements of the “enlightened nation” felt by the so-called “Orthodox Enlightenment” thinkers, through a replication of the Russian discourse, this line of reasoning culminated in Marxist ideology (including propaganda between 1945 and 1989) and the post-1989 politics of persuasion. The bell may be tolling for the time-bound idea of “needing to catch up”, a notion which has exhausted its potential to excite intellectual conflict or struggle, and has very possibly resulted is a self-poisoning of the cultures which indulged in it, only to become doomed to dull, infantile repetition. "Doganianie". Idea przyspieszonego rozwoju w drodze do cywilizacyjnego raju. Wersja bułgarskaArtykuł poświęcony jest prezentacji głównych etapów procesu inkorporowania w tkankę bułgarskiej idei narodowej pojęcia doganiania (przyspieszonego rozwoju), które od połowy XIX wieku pozostaje narzędziem konceptualizacji przez Bułgarów ich (różnie wartościowanego) miejsca wśród „narodów cywilizowanych”. „Doganianie” rozumiem jako kulturowo i politycznie funkcjonalny wzór rzeczy, który jest konceptem niesamodzielnym, należącym do różnych systemów idei, mającym swój aspekt ekonomiczny, geopolityczny, religijny, psychologiczny, kulturowy. Formuła opóźnienia, zintegrowana z ideą doganiania zagościła w dyskusjach nad statusem Bułgarów jeszcze przed zaistnieniem narodu politycznego. Wraz z rozwojem ruchu narodowego kompleksy otrzymały swój rewers w postaci wiary w możliwość zrównania poziomu cywilizacyjnego z europejskim. Ta linia rozumowania prowadziła od pierwszych fascynacji dorobkiem „oświeconych narodów” w ramach tzw. oświecenia prawosławnego, przez odwzorowywanie dyskursu rosyjskiego po myśl marksistowską (z jej propagandową dominantą w latach 1945–89) i polityki perswazyjne po 1989 roku. Wydaje się, że współcześnie mamy do czynienia z podzwonnym dla związanej z czasowością idei doganiania, która wyczerpała swój potencjał agoniczny a może nawet przyczyniła się do „samozatrucia” absorbujących ją kultur, skazujących się na infantylizację i nudę powtórzeń.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata”. Refleksje na marginesie wybranych tekstów literackich z obszaru słowiańskich krajów demokracji ludowych
Autorzy:
Juda, Celina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677570.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian literature
Slavonic literature
totalitarianism
communism
collective memory
ritual
Opis:
“Wiping clean the slate of the past”. Reflections on the fringes of selected literary texts from Slavic People´s RepublicsFormulas of “forgetting” in the totalitarian half-century as well as post-1989 have changed shape and intensity. Strategies of disavowal and rejection of the proximate and distant past differ depending on the intensity of the ideologising processes in the structure of the phenomenon. The systemic mechanism of ritual burial and announcement of the end of “bad past, bad times” includes a number of phases (from construction to reconstruction).This paper examines the strategies under the first of these phases (1944–1956), during which the process of incorporating an external matrix created in revolutionary conditions (Soviet culture) into local culture/literature was the strongest. The practice consists of an unconditional transfer from the model of a maximum number of factors which sanction acts of disavowing the proximate and distant past and legitimise subjection to the chosen / ideal system (denial/discreditation of the old world order, new genres, a new way to explain the past, clear vision of the future). „Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata”. Refleksje na marginesie wybranych tekstów literackich z obszaru słowiańskich krajów demokracji ludowychFormuły „zapominania” w półwieczu totalitaryzmów, ale także po 1989 roku, w dekadach post-, zmieniały kształt i natężenie. Strategie dezawuowania i odrzucania bliskiej czy odległej przeszłości różnią się w zależności od stopnia natężenia procesów ideologizacji. Systemowy mechanizm rytualnego grzebania i głoszenia końca „złej przeszłości, złego czasu” przechodził kilka faz (od konstrukcji do rekonstrukcji).W artykule została podjęta próba opisu najstarszej fazy zjawiska, gdy do kultur lokalnych zostaje inkorporowana matryca zewnętrzna, wypracowana w warunkach rewolucyjnych (wzorzec sowiecki). W praktyce oznaczało to bezwzględne przeniesienie z „wzorca” maksymalnej liczby czynników sankcjonujących akty dezawuowania przeszłości, a legitymizujących podległość wybranemu/idealnemu systemowi (wyparcie, dyskredytowanie starego porządku świata, nowe gatunki, formy, sposoby tłumaczenia przeszłości skutkujące zrealizowaniem idei „świetlanej przyszłości”).
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rzeka krwi” i pewien możliwy dialog międzykulturowy
The “river of blood” and a possible intercultural dialogue
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012594.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
kultura bułgarska
malarstwo historyczne
Antoni Piotrowski
Iwan Wazow
topos rzeki
mit narodowy
dialog międzykulturowy
Bulgarian culture
historical painting
Ivan Vazov
topos of the river
national myth
intercultural dialog
Opis:
The article represents an attempt to reflect on the possible causes of a positive reception in Bulgaria for the painting entitled The Batak Massacre (1892) by a Polish artist, Antoni Piotrowski. This work is considered one of the most eloquent visualizations of the traumatic events of significance to Bulgarians that took place during the so-called anti-Turkish April uprising in 1876. Due to the entanglement of circumstances the massacre in Batak has grown to the status of a national myth. The artist, well acquainted with the current situation in the Balkans (which is documented in his autobiography), could not have, however, been fully aware of the semantic potential of the associations invoked by his painting. The topos of the “river of blood”, placed at the centre of attention, interpreted by Piotrowski in a manner differing from that in Southern Slavic folklore or Bulgarian literature, becomes the starting point for the author’s reflections on the repertoire of associations that this work could invoke in the recipient “initiated” into the meanders of their own culture, as was Ivan Vazov, the writer and apologist for the painting. The suggested research approach can be put in the realm of a particular imagology based on the reconstruction of possible strategies to negotiate meanings in intercultural relations.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 271-290
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Slavic Enlightenment”: Functioning of Cyrilo-Methodian tradition in modern Bulgarian culture
„Славянското просвещение” или за функционирането на Кирило-Методиевата традиция в модерната българска култура
Autorzy:
Джевиецка, Евелина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635456.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Cyrilo-Methodian tradition
Slavic enlighteners
Enlightenment
Bulgarian culture
modernity
Opis:
The article raises the question of functioning of Cyrilo-Methodian tradition in the Bulgarian culture in the conditions of modernity. The subject of analysis is the traditional and originally religious notion of the “Slavic / Bulgarian enlighteners”. It is argued that Cyril and Methodius are presented as patrons of enlightenment, first understood as education, and then as an historical epoch, and that is why they become absolute role models of a citizen, a Bulgarian, an Orthodox, a communist. The conclusion is that the starting point for understanding the modern narrative about the creators of Slavic alphabet should be the idea of enlightenment, which in the course of time has been secularized and concretized.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 15
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Преходен“ език на юг от Екватора. Предефиниране на езика на българските емигранти в Австралия въз основа на предаването му между поколенията
A “Transitional” Language South of the Equator: Redefining the Language of Bulgarian Immigrants in Australia Based on Its Transmission Between Generations
Język „przejściowy” na południe od równika. Redefinicja języka bułgarskich imigrantów w Australii na podstawie jego przekazu międzypokoleniowego
Autorzy:
Исса [Issa], Катя [Katia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388040.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian expat community in Sydney
transitional language
intergenerational transmission
language disappearance
linguistic conversion
bułgarscy emigranci w Sydney
język przejściowy
przekaz międzypokoleniowy
zanikanie języka
konwersja językowa
Opis:
In the terminological apparatus of sociolinguistics, there are many unambiguous and ambiguous concepts that refer to the non-first language of different social groups. In line with the new European tendency, Bulgarian sociolinguistics names the language of Bulgarian emigrants around the world using terms offered in the theoretical papers of famous authors or schools working in the field of sociolinguistic emigration. The text proposed here is an attempt to redefine all these concepts and summarize them into one which indicates the hereditary Bulgarian emigrant language that is characteristic of the language of the Bulgarian immigrant community in Australia.
W aparacie terminologicznym socjolingwistyki istnieje wiele pojęć, zarówno jednoznacznych, jak i nie w pełni jednoznacznych, odnoszących się do języka niebędącego językiem prymarnym różnych grup społecznych. Zgodnie z najnowszymi tendencjami w nauce europejskiej bułgarska socjolingwistyka określa język bułgarskich emigrantów na całym świecie z wykorzystaniem terminów proponowanych w pracach teoretycznych znanych autorów lub szkół zajmujących się emigracją z punktu widzenia socjolingwistyki. Proponowany tekst stanowi próbę przedefiniowania wszystkich tych pojęć i sprowadzenia ich do ujęcia, w którym wskazuje się na dziedziczony przez emigrantów język bułgarski jako czynnik wyróżniający społeczność bułgarskich imigrantów w Australii od strony językowej.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Letters from Bulgaria": Bulgarian problems on the pages of The Kyiv Rada Magazine (1906-1914)
"Listy z Bułgarii": Bułgarskie problemy na łamach kijowskiego magazynu «Rada» (1906-1914)
"Листи з Болгарії": Болгарські проблеми на шпальтах київського часопису "Рада" (1906-1914)
Autorzy:
Hedo, Anna
Iwaniuk, Oleg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233741.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
history of Bulgaria
Rada magazine
Balkan wars
L. Shishmanova-Drahomanova
Bulgarian-Turkish relations
national education
Bulgarian-Ukrainian cultural contacts
historia Bułgarii
gazeta Rada
wojny bałkańskie
L. Shishmanov-Dragomanova
stosunki bułgarsko-tureckie
edukacja narodowa
bułgarsko-ukraińskie kontakty kulturalne
Opis:
The article analyzes the publications in the Kyiv Rada magazine concerning the events in Bulgaria in the late 19th and early 20th centuries. The magazine was published during 1906-1914. It published materials on a regular basis that addressed urgent issues of economic, social and cultural life of the Slavic peoples neighboring Ukraine. In the course of the research, it has been established that the history and features of the national revival of Bulgaria attracted the attention of the editors and readers. The pages of the magazine published correspondence about international relations in the Balkans, Ukrainian-Bulgarian cultural contacts, etc. The magazine focused on statehood and political system, freedoms, participation in self-government, high patriotism and self-awareness. It was a hint for Ukrainians of the need to cherish their native language, respect the past, consolidate in the struggle for their own future, and study the successful experience of the neighboring Slavic people.
У статті проаналізовано публікації у київській газеті “Рада” які стосувалися подій у Болгарії наприкінці ХІХ – на початку ХХ ст. Часопис виходив упродовж 1906-1914 рр. Він, на постійній основі оприлюднював матеріали які розглядали актуальні питання економічного, громадського і культурного життя сусідніх з Україною слов’янських народів. У процесі дослідження, встановлено, що увагу редакції та читачів привертали історія і особливості національного відродження Болгарії. На шпальтах часопису друкувалися кореспонденції які розповідали про міжнародні відносини на Балканах, україно-болгарські культурні контакти, тощо. Широко висвітлювалися заходи із вшанування пам’яті Т. Шевченка. Детально розповідаючи про економіне, політичне, культурне життя тогочасної Болгарії, заглиблюючись у військові дії і перебіг Балканських війн, часопис акцентував увагу на держаності і політичній системі, свободах, участі населення у самоврядуванні, високому рівні патріотизму і самосвідомості. Це був натяк, для українців, на необхідність плекати рідну мову, шанувати минуле, консолідуватися у боротьбі за власне майбутнє і вивчати і запозичувати успішний досвід сусіднього слов’янського народу. Болгарську проблематику висвітлювали кілька кореспондентів видання А. Ніковський, С. Бардяєв, О. Бочковський, Ф. Матушевський, Л. Пахаревський, С. Драгоманов, Л. Шишманова-Драгоманова.
Artykuł analizuje publikacje w kijowskim czasopismie «Rada» dotyczące wydarzeń w Bułgarii końca XIX i początku XX wieku. Pismo ukazywało się w latach 1906-1914. Na stałe publikował materiały dotyczące aktualnych problemów życia gospodarczego, społecznego i kulturalnego sąsiadujących z Ukrainą narodów słowiańskich. W trakcie badań ustalono, że uwagę redaktorów i czytelników przyciągnęła historia i osobliwości odrodzenia narodowego Bułgarii. Na łamach czasopisma drukowano korespondencję, która opowiadała o stosunkach międzynarodowych na Bałkanach, kontaktach kulturalnych ukraińsko-bułgarskich itp. Wydarzenia upamiętniające T. Szewczenkę były szeroko relacjonowane. Mówiąc szczegółowo o życiu gospodarczym, politycznym i kulturalnym Bułgarii w tym czasie, zagłębiając się w operacje wojskowe i przebieg wojen bałkańskich, czasopismo skupiono na państwowość i ustrój polityczny, wolności, udział ludności w samorządzie, wysoki poziom patriotyzmu i samoświadomości. Była to wskazówka dla Ukraińców, że trzeba pielęgnować swój język ojczysty, szanować przeszłość, umacniać się w walce o własną przyszłość, studiować i zapożyczać pomyślne doświadczenia sąsiednich Słowian. Kwestie bułgarskie poruszało kilku korespondentów w swoich publikacjach: A. Nikovsky, S. Bardiaev, O. Bochkovsky, F. Matushevsky, L. Pakhaevsky, S. Dragomanov, L. Shishmanova-Dragomanova.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2022, 6, 17; 1-18
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krzątactwo i droga pielgrzyma we wspomnieniach Michaiła Madżarowa
Bustling About and the Pilgrim’s Way in Mihail Madjarov’s Memoir
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32361722.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian culture
Christianity
hadji
pilgrimage
everyday life
Mihail Madjarov
kultura bułgarska
chrześcijaństwo
hadżija
pielgrzymka
codzienność
Michaił Madżarow
Opis:
This article is devoted to reflection on Mihail Madjarov’s memoir prose, На Божи Гроб преди шестдесет години и днес (спомени, пътни бележки и впечатления) (To the tomb of Jesus sixty years ago and today (memoirs, travel notes and impressions), 1929), which is primarily dedicated to the author’s childhood pilgrimage to Jerusalem. In the article, I use the philosophical category of ‘bustling about’ (in Polish: krzątactwo), which was proposed by Jolanta Brach-Czaina, as a category that supports analysis of the strategies, described by Madjarov, of pilgrims experiencing everyday life in the three phases of their peregrination (according to Victor Turner’s classification). The analysis of the material takes into consideration the Ottoman historical context in connection with research on the testimonies of nineteenth-century Bulgarian hadjis.
Artykuł poświęcony jest refleksji nad prozą wspomnieniową Michaiła Madżarowa На Божи Гроб преди шестдесет години и днес (спомени, пътни бележки и впечатления) (Do Grobu Jezusa przed sześćdziesięcioma laty i dziś (wspomnienia, notatki z podróży i wrażenia), 1929), poświęconą głównie odbytej przez autora w dzieciństwie pielgrzymce do Jerozolimy. W artykule posługuję się zaproponowaną przez Jolantę Brach-Czainę filozoficzną kategorią krzątactwa jako kategorią wspomagającą analizę opisanych przez autora strategii doświadczania codzienności przez pielgrzymów w trzech fazach ich peregrynacji (według klasyfikacji Turnera). Materiał analizowany jest z uwzględnieniem osmańskiego kontekstu historycznego, w powiązaniu z badaniami nad świadectwami bułgarskich dziewiętnastowiecznych hadżijów.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2020, 20
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownik współczesnego bułgarskiego języka literackiego w epoce cyfrowej
“Dictionary of the modern Bulgarian literary language” in the digital age
„Речник на съвременния български книжовен език“ в дигиталната епоха
Autorzy:
Blagoeva, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34655951.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
лексикография
история на българската лексикография
тълковен речник
дигитализация на лексикографските ресурси
history of Bulgarian lexicography
lexicography
explanatory dictionary
digitization of lexicographic resources
leksykografia
historia leksykografii bułgarskiej
słownik interpretacyjny
digitalizacja zasobów leksykograficznych
Opis:
Artykuł podejmuje próbę opracowania za pomocą nowoczesnych technologii zasobu leksykograficznego w oparciu o zdigitalizowaną wersję jednego z najważniejszych osiągnięć leksykografii bułgarskiej trzeciej ćwierci XX wieku – trzytomowego Słownika współczesnego bułgarskiego języka literackiego. Słownik, wydany w latach 1955–1959, odzwierciedla stan literackich norm językowych języka bułgarskiego z połowy ubiegłego wieku i pod wieloma względami stracił już na aktualności. Wymaga częściowej rewizji oraz unowocześnienia treści i dostosowania jej do współczesnych norm językowych. Artykuł wskazuje miejsce Słownika współczesnego bułgarskiego języka literackiego w historii leksykografii bułgarskiej, krótko przedstawia główne zasady jego tworzenia i specyfikę mikrostruktury, komentuje kwestie związane z konwersją tekstu drukowanego w elektroniczny zasób leksykograficzny, który może służyć nie tylko jako źródło informacji o semantyce i zastosowaniu głównej części współczesnego słownictwa bułgarskiego, ale także do celów badawczych.
Статията представя опит с помощта на съвременни технологии да се разработи лексикографски ресурс на базата на дигитализиран вариант на едно от най-значимите постижения на българската лексикография през третата четвърт на XX в. – тритомния „Речник на съвременния български книжовен език“. Речникът, издаден в периода 1955 – 1959 г., отразява състоянието на книжовноезиковите норми на българския език от средата на миналия век и в редица отношения вече е загубил актуалност. Това обуславя необходимостта от частично преработване и осъвременяване на неговото съдържание и привеждането му в съответствие със съвременните езикови норми. В статията се разкрива мястото на „Речник на съвременния български книжовен език” в историята на българската лексикография, представят се накратко основните принципи за съставянето на речника и особеностите на речниковата микроструктура, коментират се въпроси, свързани с преобразуването на печатното издание в електронен лексикографски ресурс, който може да намери приложение не само като източник на информация за семантиката и употребата на основната част от съвременната българска лексика, но и за изследователски цели.
The article presents the experience of a team of lexicographers from the Institute of the Bulgarian Language at the BAS using modern technologies to develop a lexicographic resource based on a digitized version of one of the most significant achievements of Bulgarian lexicography in the third quarter of the 20th century – the three-volume “Dictionary of the Modern Bulgarian Literary Language”. The Dictionary, published in the period 1955–1959, reflects the state of norms of the Bulgarian language from the middle of the last century. In a number of respects it has already lost relevance. This necessitates a partial revision and modernization of its content and bringing it into line with modern language norms. The article reveals the place of the “Dictionary of the Modern Bulgarian Literary Language” in the history of Bulgarian lexicography, briefly presents the main principles for compiling the dictionary and the peculiarities of the microstructure of the dictionary. It also comments on issues related to the conversion of the printed edition into an electronic lexicographic resource, which can be used not only as a source of information about the semantics and usage of the main part of the modern Bulgarian vocabulary, but also for research purposes.
Źródło:
Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 7-20
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Case of the Non-Directionality of Language Change: The Strength of Auxiliaries and Pronouns in South and West Slavic
Bezkierunkowość zmian językowych. Siła czasowników posiłkowych i zaimków osobowych w językach południowo- i zachodniosłowiańskich
Autorzy:
Migdalski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33309154.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
diachronic change
grammaticalization
pronominal clitics
Old Church Slavonic
Bulgarian
Polish
Serbian
zmiana diachroniczna
gramatykalizacja
klityki zaimków osobowych
staro-cerkiewno-słowiański
język bułgarski
język polski
język serbski
Opis:
This paper discusses the directionality of language change on the basis of Slavic data. Specifically, it addresses the question of whether there exist predefined patterns and diachronic trends that affect words in terms of their prosodic and morphosyntactic strength. The paper investigates two classes of functional elements, auxiliary verbs and pronominal clitics, showing that they have undergone diachronic changes in opposite directions: while auxiliaries have weakened, pronominal forms have become strengthened in some Slavic languages.  
Artykuł omawia zagadnienie kierunkowości zmian językowych, opierając się na danych z języków słowiańskich. W szczególności artykuł podejmuje kwestię istnienia uniwersalnych trendów i wzorców zmian diachronicznych w języku, takich jak jednorodne osłabienie słów pod względem prozodycznym i morfoskładniowym. Badane są dwa typy wyrazów funkcyjnych: czasowniki posiłkowe i zaimki osobowe. Jak wykazano, formy te podległy zmianom diachronicznym, które nastąpiły w przeciwnych kierunkach: podczas gdy czasowniki posiłkowe uległy prozodycznemu i morfoskładniowemu osłabieniu, w niektórych językach słowiańskich zaimki osobowe uległy wzmocnieniu.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A contrastive analysis of feminitives in Bulgarian, Polish and Russian
Autorzy:
Sosnowski, Wojciech Paweł
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677308.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
feminitives
Bulgarian language
Polish language
Russian language
language asymmetry
contrastive analysis
androcentrism
Opis:
A contrastive analysis of feminitives in Bulgarian, Polish and RussianThe subject of this article is the contemporary usage of feminitives (specifically the names of occupations and functions), which traditionally are most often derived from masculine names. The article presents a contrastive analysis of feminitive usage in three Slavic languages: Bulgarian, Polish and Russian. The article examines the problem of linguistic asymmetry in the creation of feminine names in the three languages and presents the views of renowned linguists on the issue. Konfrontacja językowa feminatywów w języku bułgarskim, polskim i rosyjskimW niniejszym artykule przedmiotem badania stały się współczesne feminatywa (w szczególności nazwy zawodów i funkcji), najczęściej tradycyjnie tworzone od nazw męskich i ich konfrontacja w trzech językach słowiańskich: bułgarskim, polskim i rosyjskim. Autorzy omawiają w artykule problem asymetrii językowej w tworzeniu nazw żeńskich w trzech językach słowiańskich oraz przytaczają poglądy na ten problem wybitnych językoznawców.
Źródło:
Cognitive Studies; 2019, 19
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A fuzzy model for team control and its application
Autorzy:
Lambovska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/406930.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
team
fuzzy control
management model
performance evaluation
Bulgarian enterprise
Opis:
An original fuzzy team control model is presented in this article. The model is based on a non-traditional combination of classical and contemporary achievements of management and mathematical theories of fuzzy logic and fuzzy sets. In methodological terms, the article also offers a set of tools for measuring and evaluating both team performance and the effectiveness of the team control system in the organization. Fuzzy tools and techniques for decision-making, studying of hidden effects and joint influences, and quantification of evaluations are employed in this set of tools. The suggested fuzzy model contributes to overcoming theoretical deficits on the issues of team control, and the methodology of team control fills a gap in the toolkit of team management. The results from verification of the fuzzy team control model at a small-sized Bulgarian enterprise are also discussed in this article. They indicate that it is possible to develop a fuzzy model for team control, increasing the effectiveness of the team control system in the enterprise.
Źródło:
Management and Production Engineering Review; 2018, 9, 3; 108-119
2080-8208
2082-1344
Pojawia się w:
Management and Production Engineering Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Great Loss for Bulgarian Community of Paleo-Slavic Studies: Georgi Popov
Wielka strata dla bułgarskich badań paleoslawistycznych – Georgi Popov
Autorzy:
Ilieva, Tatyana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33322109.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
obituary
Georgi Popov
palaeoslavistics
Old Bulgarian studies
nekrolog
paleostawistyka
paleobułgarystyka
Opis:
As an obituary, the paper offers an overview of the professional career and work of this well-known scholar of palaeoslavistics and Old Bulgarian studies, Georgi Popov (15.07.1943–08.04.2023).
Artykuł ma charakter nekrologu i stanowi przegląd kariery zawodowej oraz dzieła znanego paleoslawisty i badacza kultury i języka starobułgarskiego, Georgiego Popova (15.07.1943–08.04.2023).
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 316

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies