Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Borderland" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 463
Tytuł:
Центрально-Восточная Европа как регион-складка в эпоху глобализации
Central-Eastern Europe as a fold-region in the era of globalization
Europa Środkowo-Wschodnia jako „pofałdowany-region” (G. Deleuze) w epoce globalizacji
Autorzy:
Донских, Сергей
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813925.pdf
Data publikacji:
2020-10-08
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
region
borderland
fold-region
Central-Eastern Europe
pogranicze
„pofałdowany region”
Deleuze
Europa Środkowo-Wschodnia
регион
пограничье
складка
Центрально-Восточная
Европа
Opis:
On the example of Central-Eastern Europe at the beginning of the XXI century, new trends in the positioning of regions are revealed. It is proved that in the era of globalization, the model of the borderland-region is replaced by the model of the fold-region. The features of the new regional form arerevealed. It is concluded that changes in the perception of the regional space determine regional socio-demographic processes – depopulation in the countries of Central and Eastern Europe
Na przykładzie Europy Środkowo-Wschodniej, w początkach XXI wieku pojawiają się nowe tendencje w pozycjonowaniu regionów. Okazuje się, że w epoce globalizacji, model regionu pogranicza zmienia model „regionu pofałdowanego” w znaczeniu „fałdy”, jakie jej nadał G. Deleuze. Ujawnia się specyfika nowej regionalnej formy. Stwierdzono, że zmiany w postrzeganiu przestrzeni determinują regionalne procesy społeczno-demograficzne, tj. depopulacja w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
На примере Центрально-Восточной Европы в регионах доказывается. Доказывается, что в эпоху глобализации на смену модели региона-пограничья идет модель региона-складки. Раскрываются особенности новой региональ-ной формы. Делается вывод, что изменения в восприятии регионального пространства детерминируют региональные социально-демографические процессы – депопуляцию в странах Центрально- -Восточной Евр опы.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2019, 16, 16; 7-24
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108271.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
święte jezioro
rytuał
krajobraz kulturowy
mitologiczny obraz świata
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
sacred lake
ritual
cultural landscape
mythological picture of the world
Opis:
W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016; 373-389
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Сакральныя азёры Вiцебска-Пскоўскага памежжа: сiмвалiчны статус у мiфапаэтычнай карцiне свету
Święte jeziora na pograniczu pskowsko-witebskim: symboliczny status w mityczno-epickim obrazie świata
Sacred lakes of Vitebsk-Pskov borderlands: symbolic status in mythical-poetic picture of the world
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944903.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
sacred lake
ritual
cultural landscape
mythological picture of the world
pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
święte jezioro
rytuał
krajobraz kulturowy
mitologiczny obraz
świata
Opis:
W artykule omówiono symboliczny status świętych jezior w tradycyjnym obrazie świata ludności wiejskiej na pograniczu białorusko-rosyjskim (Witebsk-Psków). Analiza materiału pokazuje, że święte jeziora odnoszą się przede wszystkim do ludowego motywu „świątyni, która zapadła się pod ziemię”. Wyjątkowe właściwości wód (uzdrawiające lub niebezpieczne) czynią jezioro miejscem świętym. Jednak żadne z jezior pogranicza nie stanowi kultowego obiektu geografii sakralnej, ponieważ nie zostało włączone do praktyk rytualnych w cyklu kalendarzowym. Legendarne jeziora pełnią funkcję informacyjną i przedstawiają wydarzenia mitologiczne obecne w świadomości lokalnej społeczności.
The article is devoted to the study of the symbolic status of the sacred lakes in the traditional picture of the world of the rural population of the Belarusian-Russian (Pskov-Vitebsk) borderlands. The analysis of folklore materials shows that sacred lakes often relate to the folk motif “the temple which fell through the ground”. The lake sacralization may result from unusual (medical or hazardous) properties of its water. However, none of the holy lake of borderlands is an object of worship in sacred geography because the lakes are not included in the ritual practices of the calendar cycle. Legendary lakes perform informational function and reflect the events of mythological history within the local community.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 373-389
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Представление о РОДИНЕ жителей белорусско-польско-литовского культурно-языкового пограничья (на материале польских периферийных говоров)
Imagination of the HOMELAND of the inhabitants of the Belarusian-Polish-Lithuanian cultural and linguistic borderland (based on the material of Polish peripheral dialects)
Autorzy:
Kozłowska-Doda, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408781.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Belarusian-Polish-Lithuanian Borderland
Polish peripheral dialects
homeland
Belarus
cognitive definition
oral history
белорусско-польско-литовское пограничье
польские периферийные говоры
родина
Беларусь
когнитивная дефиниция
устная история
Opis:
The article discusses the concept of HOMELAND based on the material of Polish peripheral dialects on the territory of Voronovo district, Belarus. As a context, the author used selected dictionaries of other researchers of the “Polish language of Borderlands” in the Belarusian-Polish-Lithuanian borderlands, narratives of the inhabitants of the Myadel region (Belarus), memories of emigrants from the Vilnius region (Lithuania), as well as residents of Podlasie, Warmia and Mazuria (Poland). The author collected the material as records of continuous texts on various topics, it was not a purposeful study of vocabulary and semantics on the topic of the homeland. The method of cognitive definition proposed by Jerzy Bartminski, which provides for the reconstruction of the “mental object”, i.e. the maximum set of characteristics fixed in the language, was used in the article. As a result of the analysis of the material, similar features, indicated earlier by the researchers of this borderland, were found. Among the components of the imagination of HOMELAND, in the first place there was a warm attitude to native places (the emotional connection of a person with the place of birth and the period of childhood) and ancestors (including the deceased, the cemetery). The importance of the place of residence and neighbours (their own, ours, etc. people with similar experience), as well as religion (their own and neighbouring parishes, the cult of the Virgin Mary) was also emphasized. Less often, but expressively accentuated cultural (for example, traditions and language) and everyday signs of the concept (stability; private property; homeland where you can live). At the same time, more expressive than in other works, sketching of the ideological homeland by local residents was noticed (for the older it is the Second Polish Republic, for the younger – Belarus). According to the author, this is explained by the fact that among the respondents were, among other things, the residents whose ancestors participated in the uprising of 1863, fought with the Bolsheviks in the Polish-Soviet war, as well as those associated with the Home Army. In addition to the traditional point of view of an ordinary peasant/ petty nobleman, the perspective of a patriot not only of a “small homeland”, but also of a non-existent state (Second Polish Republic) is also considered.
В статье рассматривается понятие РОДИНА на материале польских периферийных говоров на территории Вороновского района Беларуси. Контекстом автору послужили избранные словари других исследователей «польщизны кресовой» на белорусско-польско-литовском пограничье, нарративы жителей Мядельщины (Беларусь), воспоминания эмигрантов из Виленщины (Литва), а также жителей Подляшья, Вармии и Мазур (Польша). Материал автором собирался как записи сплошных текстов на разные темы, а не как целенаправленное исследование лексики и семантики на тему родины. В работе используется предложенный Ежи Бартминьским метод когнитивной дефиниции, который предусматривает реконструкцию «ментального предмета», т.е. максимального набора характеристик, закрепленных в языке. В результате анализа материала обнаружены подобные признаки, указанные ранее исследователями данного пограничья. Среди составляющих воображение о РОДИНЕ на первом месте оказалось теплое отношения к родным местам (эмоциональная связь человека с местом рождения и детского периода) и предкам (в том числе умершим, кладбище). Подчеркивалось также значение места проживания и соседей (своих, наших и т.д. людей с подобным опытом), а также религии (свой и соседние приходы, культ Девы Марии). Реже, но выразительно акцентированы культурные (например, традиции и язык) и бытовые признаки понятия (стабильность; частная собственность; родина там, где можно жить). Одновременно замечено более выразительное, чем в других работах, выделение местными жителями идеологической родины (для старших это ІІ Речь Посполитая, для младших – Беларусь). По мнению автора это объясняется тем, что среди респондентов оказались, между прочим, жители, чьи предки участвовали в восстании 1863 г., воевали с большевиками в польско-советской войне, а также связанные с Армией Крайовой. Кроме традиционной точки зрения обычного крестьянина/мелкого шляхтича, рассматривается и перспектива патриота не только «малой родины», но и несуществующего государства (ІІ Речи Посполитой).
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2023, 3(38); 248-285
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Паэзія Адама Асныка ў кантэксце беларускай культурна-гістарычнай парадыгмы
Poezja Adama Asnyka w kontekście białoruskiego paradygmatu kulturowo-historycznego
Autorzy:
Brusewicz, Anatol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222667.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Adam Asnyk
cultural and historical paradigm
Belarusian-Polish literary borderland
paradygmat kulturowo-historyczny
białorusko-polskie pogranicze literackie
Адам Аснык
культурна-гістарычная парадыгма
беларуска-польскае літаратурнае памежжа
Opis:
The purpose of the article is to study the artistic features of the lyrics of Adam Asnyk, analyse the ideological and aesthetic foundations of his creative method and poetic style, as well as scientific understanding of the place and role of this outstanding representative of Polish literature within the Belarusian cultural and historical paradigm. To achieve this goal, on the example of individual poems, the methods of artistic interpretation by the poet of a number of issues that worried both him and Polish society in the era of post-romanticism were shown. It should be noted that A. Asnyk was a native of the so-called „Russian” Poland – those regions that, after the partition of the Polish–Lithuanian Commonwealth, together with the lands of the Grand Duchy of Lithuania (Belarusian lands), became part of the Russian Empire. This fact becomes not only one of the main factors that influenced the formation of the creative consciousness of A. Asnyk himself, but also the key to explaining how and why his poetry found a response from Belarusian writers – Yanka Luchina, Yanka Kupala, Zoska Veras, Yanka Bryl. Also, the genuine interest of Belarusians in the Polish author is explained by common cultural and historical values and traditions, a similar orientation towards representatives of the previous era (Adam Mitskevich, Juliush Slovatsky, Andrzej Toviansky) with simultaneous rejection of some principles of romantic art.
Celem artykułu jest analiza stylu poetyckiego liryki Adama Asnyka, opis podstaw ideowo-estetycznych jego metody twórczej, a także określenie miejsca i roli tego wybitnego przedstawiciela literatury polskiej w nawiązaniu do białoruskiego paradygmatu kulturowo-historycznego. Na podstawie wybranych utworów literackich autor wskazuje interpretacje artystyczne Asnyka szeregu zagadnień, które niepokoiły zarówno jego samego, jak i społeczeństwo polskie w dobie postromantyzmu. Należy zauważyć, że A. Asnyk pochodził z tzw. „ruskiej” Polski, tj. regionów, które w wyniku zaborów Rzeczypospolitej wraz z Wielkim Księstwem Litewskim (ziemie białoruskie) weszły w skład Imperium Rosyjskiego. Fakt ten był nie tylko jednym z głównych czynników, które wpłynęły na kształtowanie się świadomości twórczej samego A. Asnyka, ale także kluczem do wyjaśnienia, jak i dlaczego wiersze poety wywarły wpływ na białoruskich pisarzy – Janka Łuczynę, Janka Kupałę, Zośkę Wieras, Janka Bryla. Ponadto znaczące zainteresowanie Białorusinów polskim autorem można objaśnić wspólnymi polsko-białoruskimi wartościami i tradycjami kulturowo-historycznymi, a także nawiązaniem do przedstawicieli poprzedniej epoki (Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Andrzeja Towiańskiego) przy jednoczesnym odrzuceniu niektórych zasad estetycznych epoki romantyzmu.
Мэтай артыкула з’яўляецца вывучэнне мастацкіх асаблівасцей лірыкі Адама Асныка, аналіз ідэйна-эстэтычных асноў яго творчага метаду і паэтычнага стылю, а таксама навуковае асэнсаванне месца і ролі гэтага яркага прадстаўніка польскай літаратуры ўнутры беларускай культурна-гістарычнай парадыгмы. Для рэалізацыі дадзенай мэты на прыкладзе асобных вершаў былі паказаны спосабы мастацкай інтэрпрэтацыі паэтам шэрагу пытанняў, якія хвалявалі і яго самога, і польскае грамадства ў эпоху пострамантызму. Варта заўважыць, што А. Аснык з’яўляўся выхадцам з так званай „рускай” Польшчы – тых рэгіёнаў, якія пасля падзелу Рэчы Паспалітай разам з землямі Вялікага Княства Літоўскага (беларускімі землямі) увайшлі ў склад Расійскай імперыі. Гэты факт становіцца не толькі адным з галоўных фактараў, якія паўплывалі на асаблівасць фармавання творчай свядомасці самога А. Асныка, але і ключом да тлумачэння, як і чаму яго паэзія знаходзіла водгук у беларускіх літаратараў – Янкі Лучыны, Янкі Купалы, Зоські Верас, Янкі Брыля. Таксама непадробная цікавасць беларусаў да польскага аўтара тлумачыцца агульнымі культурна-гістарычнымі каштоўнасцямі і традыцыямі, аналагічнай арыентацыяй на прадстаўнікоў папярэдняй эпохі (Адама Міцкевіча, Юльюша Славацкага, Анджэя Тавяньскага) з адначасовым непрыманнем некаторых прынцыпаў рамантычнага мастацтва.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 115-131
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Пафас творчасцi “белавежцаў” у сiтуацыi беларуска-польскага памежжа
Pathos of creativity of “Belavezha” writers in the belarusian-polish border area
Patos twórczości pisarzy-“białowieżan” na białorusko-polskim pograniczu
Autorzy:
Sińkowa, Ludmiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117140.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
literatura białoruska w Polsce
stowarzyszenie literackie „Białowieża”
pogranicze
kultura
estetyka
patos
patriotyzm
Belarusian literature of Poland
literature association “Belavezha”
borderland
culture
aesthetics
pathos
patriotism
Opis:
Belarusian literature in the 20th century often developed on the territory of other countries. A particularly striking example of such development is represented by creativity of Belarusian writers of Poland, united in the literature association “Belavezha” in 1958. The article highlights the links between the literature of the Belarusian-Polish borderland and the literary process in the BSSR and the Republic of Belarus, highly appreciated spiritual and pragmatic activity of “Belavezha” writers, national style features in their work, aspiration in artistic autobiographies to reconstruct the life of the Belarusian people in the era of state border changes in Europe, and patriotic pathos.
Literatura białoruska w XX wieku często rozwijała się na terytorium innych krajów. Przykładem takiego rozwoju jest twórczość białoruskich pisarzy w Polsce, stowarzyszonych w organizacji literackiej „Białowieża” w 1958 roku. Artykuł przedstawia związki między literaturą na białorusko-polskim pograniczu a procesem literackim w BSRR i Republice Białoruś, podkreśla duchową i pragmatyczną działalność pisarzy-„białowieżan”, ich narodowy styl, aspiracje – aby zrekonstruować życie Białorusinów w epoce przesuwania granic w Europie, podkreśla patriotyczny patos.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2018; 25-35
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Партызанская тэма ў аповесцi Пушчанская адысея Аляксея Карпюка
The guerrilla theme in Alaksiej Karpiuk’s novel Puszczanskaja adysieja”
Autorzy:
Sakowicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480986.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Belorussian prose
the Second Word War
guerillas
Polish-Belorussian borderland
biographical work
patriotism
the price of human life
Opis:
The article is dedicated to the analysis of Alaksiej Karpiuk’s novel Puszczanskaja adysieja the theme of which is the guerrilla movement at the Byelorussian-Polish borderland. The novel’s main character Alosza Kuczyński struggles with the problems of incredulity, the lack of trust between people, antagonisms of national nature, destroying an orderly farmer’s world, the question about the value and the price of human life.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2015, 1, XX; 121-134
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Номинативные особенности виконимии белорусско-российского приграничья
Nominative features of a viconymy of the Belarusian-Russian border zone
Autorzy:
Дорофеенко, Марина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832596.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
виконимия
топонимия
принцип номинации
индекс частотности
приграничье
viconymy
toponymy
nomination principle
frequency index
borderland
Opis:
In the article viconymy (intrarural names) of the Belarusian-Russian border zone are analyzed. The author has examined the names of streets of Lyoznensky district rural settlements in Vitebsk region and Rudnyansky district in Smolensk region. The basic principles of the nomination to which the studied names correspond are defined, lexico-semantic subgroups of viconyms and priority motivation signs are revealed. Nominative features of a rural godonymy of the analyzed region are established: peculiar as well as general features for each nominative system are revealed.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2018, 18; 109-120
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Не)Пересекая рубежи: читатель на пограничье смыслов
(Not) Crossing Borders: Reader on the Borderland of Meanings
Autorzy:
Legeza, Sergej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1376041.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
popular culture
borderland
the “Other” figure
post-soviet fantastic literature
reader-text
interaction
semiotics of text
Opis:
The article discusses the transformation of the Other’s concept in Post-Soviet popular culture, as well as the transformation of perception of “Self” and “Other” due to the emergence of real (state) and cultural borders and demarcations, which appear during the reader-text interaction. The paper explores such novels as M. Galina’s “Autochthony” and “The Little Glusha”, and V. Arenev’s “Gunpowder of the Dragon Bones”, to identify the types of the reader’s comprehension. The readers, in their turn, are divided into groups, which identify “Self” and “Other” in accordance with the division, represented in the novels. The author of the paper explores the version of the time gap (the comprehension of M. Galina’s “The Little Glusha”), as well as the different comprehension of the above-mentioned concepts by Russian and Ukrainian readers, regarding the social and cultural distances between these countries. The presented study explains the awareness of the Other’s concept, as well as recognition of Self, which is represented from the outside of the actual cultural tradition.
Źródło:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture; 2019, 1, 1; 109-121
2658-154X
Pojawia się w:
International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Народні балади Волині й Західного Полісся в записах Лесі Українки та членів її родини: українсько-польські паралелі
Folk ballads of Volyn and Western Polissya in the records of Lesya Ukrainka and her family members: Ukrainian-Polish parallels
Autorzy:
Semeniuk, Larysa
Danyliuk-Tereshchuk, Tetiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2156678.pdf
Data publikacji:
2021-09-27
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Lesya Ukrainka
the Kosach family
Volyn
Western Polissia
folk ballad
version
plot
Ukrainian-Polish borderland
Opis:
The article highlights research findings of the ballad plots from the folklore repertoire of Volyn and Western Polissia of the end of the 19th century revealed in the records of Lesya Ukrainka and her family members (Mykhailo and Olha Kosach, Olena Pchilka) and also known in close Polish analogues of those days. The ballads, recorded by the Kosachs, are dominated by stories of family relationships and conflicts caused by marriage without love, long-term separation (the topic of incest), and the mother’s interference in a marital relationship that leads to murder, poisoning, and other tragic situations. A comparative analysis of ballad variants in two languages allows identifying not only the geographical area of spreading of ballad plots in the folklore of neighbouring nations, the specifics of plots, motifs, images, but also points to the features of the Ukrainian and Polish folklore works interaction on the borderlands. In the ballads, belonging to the International Ballad Fund, the plot-lines about wanderings of a dishonoured girl, the incest-related topics, mother’s poisoning of her daughter-in-law and son, about the death of a servant because of his/her mistress’ caprices, the wife’s murder of her husband are typical and similar to various languages. Ukrainian and Polish versions of the ballad-songs have similar features in the structural components of the lyrics, describing mostly life tragic collisions, everyday situations, dialogues of the characters, and artistic details. Despite the affi nity of plots, images, artistic means of expression, multilingual texts off er diff erent, oft en radically diff erent ways of resolving personal and family confl icts. In addition, they are oft en marked with national colouration and refl ect the features of local life, the social life realities of the Ukrainians, Poles, and other ethnic groups. Th e study has revealed that national attribution of the characters, their specifi c national names (especially in the Polish texts), polarization on the principle of ours/a stranger, a native/foreigner are the most noticeable features. Th e Ukrainian and Polish plots express mental ethnic stereotypes of folklore carriers, in particular, regarding women’s role in family and society.
Źródło:
Studia Polsko-Ukraińskie; 2021, 8; 39-57
2353-5644
2451-2958
Pojawia się w:
Studia Polsko-Ukraińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Маркеры этнічнай ідэнтычнасці жыхароў Віленшчыны (па матэрыялах палявых этнаграфічных экспедыцый пачатку ХХІ ст.)
Markery tożsamości etnicznej mieszkańców Wileńszczyzny (na materiale etnograficznych wypraw terenowych z początku XXI wieku)
Autorzy:
Vnukovich, Yury
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222761.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ethnicity
identity
markers of distinctiveness
Belarusian-Lithuanian borderland
Vilnius region
etniczność
tożsamość
wyznaczniki odrębności
pogranicze białorusko-litewskie
Wileńszczyzna
этнічнасць
ідэнтычнасць
маркеры адрознасці
беларуска-літоўскае памежжа
Віленшчына
Opis:
The article presents an analysis of ways to articulate one's and another's ethnic identity of the inhabitants of Vilnius region on the basis of linguistic, territorial and religious markers of distinctiveness. The research is based on the ethnographic fieldwork materials collected in 2007-2011. Language is the most significant marker of ethnic identity in the Belarusian-Lithuanian borderland, where it is difficult to find other contrasting cultural differences between Lithuanians, Poles and Belarusians. For example, in Vilnius region Lithuanians are most often identified by local Slavic-speaking residents on the basis of this feature. However, in the case of people who speak a regional variant of the Belarusian language in Vilnius region, we are dealing with an ethnic anomaly or liminal category – often referred to as locals (“people from here”). Residents who consider themselves Poles call their language simple (prostaya mova). For them, it is no longer a direct marker of ethnicity. In this case, other determinants become markers of identity. First of all, it is the territory of origin and religion that situationally signal the ethnic boundaries between Lithuanians, Poles and Belarusians of Vilnius region.
W artykule przedstawiona jest analiza sposobów na artykułowanie swojej i cudzej tożsamości etnicznej mieszkańców Wileńszczyzny na podstawie językowych, terytorialnych i religijnych wyznaczników odrębności. Badanie opiera się na etnograficznych materiałach terenowych zebranych na początku XXI wieku. Język jest najważniejszym markerem tożsamości etnicznej na pograniczu białorusko-litewskim, gdzie ciężko jest odnaleźć inne kontrastujące odrębności kulturowe między Litwinami, Polakami i Białorusinami. Na przykład Litwini są najczęściej identyfikowani przez lokalnych mieszkańców słowiańskojęzycznych na podstawie akurat tej cechy. Natomiast w przypadku osób posługujących się regionalną odmianą języka białoruskiego na Wileńszczyźnie mamy do czynienia z anomalią etniczną lub kategorią liminalną, często określaną jako tutejsi. Mieszkańcy, którzy uważają się za Polaków, nazywają swój język prostym. Dla nich nie jest on już bezpośrednim wyznacznikiem przynależności etnicznej. W tym przypadku inne wyznaczniki stają się markerami tożsamości. Przede wszystkim jest to terytorium pochodzenia i religia, które sytuacyjnie sygnalizują etniczne granice między Litwinami, Polakami i Białorusinami Wileńszczyzny.
У артыкуле разглядаецца, як жыхары Віленшчыны артыкулююць сваю і чужую этнічную ідэнтычнасць, выкарыстоўваючы моўныя, тэрытарыяльныя і рэлігійныя маркеры адметнасці. Даследаванне выканана на падставе палявых этнаграфічных матэрыялаў, сабраных у пачатку ХХІ ст. Мова з’яўляецца найважнейшым маркерам этнічнай ідэнтычнасці на беларуска-літоўскім памежжы, дзе мы не знаходзім іншых кантрасных культурных адрозненняў паміж літоўцамі, палякамі і беларусамі. Напрыклад, літоўцы часцей за ўсё ідэнтыфікуюцца мясцовымі славянамоўнымі жыхарамі паводле гэтай прыкметы. Аднак у выпадку з носьбітамі рэгіянальнага варыянта беларускай мовы на Віленшчыне мы сутыкаемся з этнічнай анамаліяй або лімінальнай катэгорыяй, якая нярэдка вызначаецца як тутэйшыя. Сваю мову мясцовыя жыхары, якія лічаць сябе палякамі, называюць простай і для іх яна ўжо не з’яўляецца прамым індыкатарам этнічнай прыналежнасці. У гэтым выпадку маркіруючае значэнне набываюць іншыя прыкметы ідэнтычнасці – найперш тэрыторыя паходжання і рэлігія, якія сітуацыйна сігналізуюць пра этнічныя межы паміж літоўцамі, палякамі і беларусамі Віленшчыны.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 65-87
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культура польско-восточнославянского пограничья в аспекте мезонимии
Polish-Eastern Slavic borderland culture from the aspect of mezonimy
Autorzy:
Mironiuk, Leontij
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481463.pdf
Data publikacji:
2008-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
mezonimy
intertextuality
Polish-Eastern Slavic borderland culture
linguistic accuracy
Opis:
The article studies certain phenomena of a cultural borderland, mezonimy and intertexualitytaken in relation. The author classifies these in two aspects: a) due to the function - a resonancespace of a text / literature; b) due to the place - mezonimic spheres in structure. Special attentionwas paid to excerpts of Pushkin’s texts translated by Julian Tuwim, Adam Ważyk and Maxim Rylski.The author examines some Russian and Polish eponyms as well as pro-drop parameter phenomenonin Polish and Ukrainian languages.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 549-554
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109159.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
rytuał
krajobraz kulturowy
Belarusian-Russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred geography
ritual
cultural landscape
Opis:
Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015; 295-311
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Культавыя крынiцы Вiцебска-Смаленскага памежжа: сiмвалiчны статус i рытуальныя функцыi
Źródło jako przedmiot kultu na pograniczu witebsko- -smoleńskim: symboliczny status oraz rytualne funkcje
The sources of cult in Vitebsk-Smolensk borderline: symbolic status and ritual functions
Autorzy:
Лобач, Уладзiмiр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944352.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Pogranicze białorusko-rosyjskie
kultura tradycyjna
folklor
święta geografia
rytuał
krajobraz kulturowy
belarusian-russian borderland
traditional sulture
folklore
sacred
geography
ritual
cultural landscape
Opis:
Artykuł został poświęcony analizie źródeł kultu na pograniczu witebsko-smoleńskim. Badania terenowe i analiza materiału etnograficznego pozwala stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie źródła kultu pełnią funkcję centrum rytualnego, w którym ma miejsce komunikacja człowieka z Bogiem w celu odwrócenia złego losu, wydarzeń czy chorób. Cechą charakterystyczną miejscowej tradycji jest częstotliwość legendarnej treści w świątyni, która przeszła przez ziemię i na miejscu której pojawił się cudowne źródło. Do cech regionalnych można także zaliczyć znaczną ilość tzw. „piatinka” związanych z obrazem św. Paraskiewy Piatnicy, do którego wierni pielgrzymują w dziewiąty lub jedenasty piątek po Wielkanocy.
The article is devoted to the examination of cult sources in Vitebsk-Smolensk borderline. Field studies and the analysis of folklore-ethnographic material reveal that in the past and present cult sources perform the function of ritual centre where communication between God and Man takes place. Its aim is to eliminate misfortunes and illnesses. The frequency of legendary plot in the temple is a specific feature of local tradition. Regional specificity is also characterized by a number of sacred sources “pyatsinka” that refer to the picture of “Paraskyevy Pyatnytcy” to which people go on a pilgrimage on the 9th or the 11th Friday after Easter.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 295-311
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
История Окраин Республики Польши в XX веке. Информационное сообщение о деятельности большевицко-украинских факторов на территории Польши и Совдепии
From the history of the borderlands of the Republic of Poland in the 20th century. Information report about the activities of bolshevik-Ukrainian factors in Poland and Sowdepia (Soviet Russia)
Autorzy:
ROGUSKI, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517499.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
borderland
sabotage
Podolia
Soviet Ukraine
Opis:
Presented text concerns actions of the security services of Soviet Ukraine against Poland during the election to the polish Parliament in 1922. It shows the actions of sabotage groups, spies and political bodies of Soviet Ukraine. The article discusses state of safety polish – soviet borderland on the section of Eastern Malopolska not yet joined to Poland. It shows some methods of intelligence work and the organization of sabotage activities in Poland.
Źródło:
Historia i Świat; 2017, 6; 229-238
2299-2464
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 463

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies