Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Arystoteles." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 120
Tytuł:
Al-Kindi, O intelekcie. Wprowadzenie do przekładu z języka łacińskiego
Autorzy:
Zembrzuski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078985.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
al-Kindi
intelekt
Arystoteles
Opis:
Al-Kindi przez średniowiecznych myślicieli łacińskich był kojarzony przede wszystkim z dziełkiem poświęconym podziałom intelektu. Było ono znane w dwóch wersjach łacińskich – De ratione (przełożone przez Gerarda z Cremony przed 11873) oraz De intellectu (przełożone albo przez Dominika Gundissalviego przed rokiem 11904 albo przez Jana Hiszpana).
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 301-307
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy i dlaczego Arystotelejski słaby wolą (ακρατής [akratēs]) nie wybiera?
Does Aristotle’s Akratēs Not Choose and If Not, Why Not?
Autorzy:
Żełaniec, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488166.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Arystoteles
G.E.M. Anscombe
wola
słaby wolą (akratēs)
mocny wolą (enkratēs)
wybór
Aristotle
will
weak-willed (akratēs)
strong-willed (enkratēs)
choice
Opis:
G.E.M. Anscombe znalazła w Etyce nikomachejskiej Arystotelesa pewną niekonsekwencję: Arystoteles zdaje się twierdzić, że cokolwiek wynika z namysłu, jest wyborem, i że słaby wolą (akrates) może się skutecznie namyślać, ale i że — z drugiej strony — on (nawet wtedy) nie wybiera. Anscombe znajduje rozwiązanie tej sprzeczności: Arystoteles powinien był, jej zdaniem, zaznaczyć, że by z namysłu wynikał wybór, to, ze względu na co się namyślamy (cel, do którego namyślamy się, jakie zastosować środki), musiałby sam być przedmiotem uprzedniego wyboru. Badam to rozwiązanie i znajduję jego słabe strony, jak niebezpieczeństwo nieskończonego regresu, trudność prześledzenia genealogii wyborów i nieosiągalność pierwotnego celu. Pomimo to próbuję je ulepszyć, poddając pod dyskusję, czy tego rodzaju pierwotne wybory, jakich wymaga rozwiązanie Anscombe, nie są jednak czasem naprawdę podejmowane (w świetle żywionej koncepcji dobrego życia) i czy ich cele nie są rozkładalne na takie, które można realistycznie mieć nadzieję osiągnąć.
G.E.M. Anscombe put her finger on an inconsistency in Aristotle’s Nicomachean ethics: Aristotle seems to claim that whatever results from deliberation is the object of choice, and he admits that the akratēs deliberates at times quite successfully, yet he denies that the akratēs makes a choice. She provides a solution: A choice (she thinks Aristotle should have said) is not just whatever results from deliberation but only if the goal at which the deliberation aims was itself chosen, which she interprets as constituting object of the agent’s will (βούλησις [boulēsis]). I examine this Anscombian solution, point out its diverse shortcomings (infinite regress, the inscrutability of the lineage of choices, the unachievability of the primordial goal) and yet I attempt to improve upon it. To this aim I put up for consideration whether such (post-)primordial choices as Anscombe seems to require are not, after all, sometimes made, viz. in the light of one’s idea of living well, and if they are not at least in principle translatable into goals that we can reasonably hope to achieve.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 5-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arystoteles czy św. Tomasz z Akwinu? Głębsze rozumienie intelektu
Aristotle or St. Thomas Aquinas? Deeper the understanding of intellect
Autorzy:
Zaorski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1008974.pdf
Data publikacji:
2018-10-03
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
intelekt
dusza
nieśmiertelność
św. Tomasz z Akwinu
Arystoteles
St. Thomas Aquinas
Aristotle
intellect
soul
immortality
Opis:
The presented concept of intellect shows the size and innovation of St. Thomas Aquinas. As opposed to Aristotle, St. Thomas explains the nature of intellect more precisely. Aristotle used only one concept in describing form and matter. However, this was not enough to show the existence of intellect a
Źródło:
Warszawskie Studia Teologiczne; 2018, 31, 3; 80-90
0209-3782
2719-7530
Pojawia się w:
Warszawskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologiczne założenia korespondencyjnej koncepcji prawdy
Ontological Assumptions of the Correspondence Conception of Truth
Autorzy:
Wojtysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013902.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawda
korespondencja
ontologia
deflacjonizm
racjonalność
Arystoteles
Tarski
truth
correspondence
ontology
deflationism
rationality
Aristotle
Opis:
Philosophers are mainly focused on the epistemological concept of truth. However, if we want to maintain this concept in the classical version (correspondence one) we have to assume at least some minimal ontology (metaphysics), and hence some ontological (metaphysical) concept of truth. Items I. and II. are an attempt at explicating this ontology in the context of Aristotle’s and Tarski’s conceptions, and item IV. is (in discussion with P. Horwich and D. Lewis) taking an attitude towards contemporary challenges that deflationism brings to them. It seems that today one may defend the correspondence conception of truth and its ontological assumptions, that boil down to stating a certain form of the world’s “rationality”.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 309-327
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„System analityczny” Platona w relacji krytycznej Arystotelesa
Plato’s “Analytic System” in Aristotle’s Critical Account
Autorzy:
Wesoły, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013144.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Platon
Arystoteles
agrapha dogmata
analysis
Plato
Aristotle
Opis:
Ancient Platonists and Aristotelians considered the heuristic method of reasoning to first principles as “analysis.” It was derived from Greek geometrical practice. Plato’s theory of first principles, as we reconstruct it following Aristotle, postulated such an “analytic system.” In this system both sensible things and mathematical objects, ideas and eidetic numbers are gradually reduced to the same principles (ἕν – μέγα – μικρόν). In the reversal order, from the principles are genetically elicited eidetic numbers and through them numbers, mathematical objects, and sensible things. This is a great analytical system that in fact has a mathematical structure. It transcends the physical explanation of the Timaios and is a broad translation of the nature of things. Our considerations concern a reconstruction and debatable issues, and they follow the following topics: 1. Testimonia Platonica, 2. Analytic theory of principles and agrapha dogmata, 3. Contextual problem and the field of agrapha dogmata, 4. The construction of a system: a procedure from and toward the principles, 5. The alleged paradox: “Good – One.” Ethics or mathematics? 6. Written and unwritten dogmata: dialogue or system?
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 299-320
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdekonstruować Metafizykę Arystotelesa
Deconstructing Aristotle’s Metaphysics
Autorzy:
Wesoły, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/633427.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jan Bigaj
Zrozumieć metafizykę
Rozszyfrowanie dzieła zwanego ‘Metafizyką’ Arystotelesa
Bibliofilska kompilacja i jej skutki
Arystoteles
metafizyka
Opis:
Jan Bigaj, Zrozumieć metafizykę. Tom I: Rozszyfrowanie dzieła zwanego ‘Metafizyką’ Arystotelesa, Część 1: Bibliofilska kompilacja i jej skutki, Toruń 2004 (ss. 339); Część 2: Elementy składowe i ich pochodzenie. Księgi centralne, Toruń 2005 (ss. 516).
Jan Bigaj, Zrozumieć metafizykę. Tom I: Rozszyfrowanie dzieła zwanego ‘Metafizyką’Arystotelesa, Część 1: Bibliofilska kompilacja i jej skutki, Toruń 2004 (ss. 339);Część 2: Elementy składowe i ich pochodzenie. Księgi centralne, Toruń 2005 (ss. 516).MARIAN
Źródło:
Peitho. Examina Antiqua; 2011, 2, 1; 221-230
2082-7539
Pojawia się w:
Peitho. Examina Antiqua
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Platon i Arystoteles – bibliofile
Plato and Aristotle – bibliophiles
Autorzy:
Warda, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1019529.pdf
Data publikacji:
2017-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Platon
Arystoteles
biblioteki
bibliofile
starożytność
Grecja
a library
a book collection
a book
Plato
Aristotle
Opis:
There is a wealth of information about the existence of libraries in antiquity. Historical sources indicate that already in the 6th century BC two Greek tyrants: Peisistratos of Athens and Polycrates of Samos had small collections. There had to be favourable conditions which allowed for establishing libraries. At the turn of the 4th century BC, sophists came to Athens and prepared citizens for public life. Then a new political structure was formed-democracy, which required education and knowledge from Athenians. There was the increased demand for such a model of education that would shape a human-citizen. At that time in Athens, numerous philosophical and rhetorical schools were founded. The creation of book collections was influenced by various factors. One of the book lovers was Plato, who founded his own school of philosophy, the Academy in Athens around 387 BC. We know that Plato collected and systematically enlarged his book collection, but it seems that his library was not too extensive. Aristotle of Stagira, the creator of the Athenian philosophical school, is considered to have been the first book collector. He held his collection in Lyceum, which was acquired by him around 335 BC.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 107; 325-330
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potentiality as a Source of Becoming in Aristotelian Philosophy
Potencjalność jako źródło stawania się w filozofii Arystotelesa
Autorzy:
Vysniauskas, Gintautas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015904.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
potencjalność
Arystoteles
stawanie się
metafizyka
filozofia
natura
potentiality
Aristotle
becoming
metaphysics
philosophy
nature
Opis:
Z nicości nie pochodzi nic, ponieważ nicość jest niczym. A nic nie pochodzi od bytu, ponieważ byt już jest. Stąd jak możliwe jest stawanie się oraz ginięcie? Problem ten powinni rozwiązać ci, którzy pragną zrozumieć i wyjaśnić widzialny świat, gdyż jest on pełen rzeczy, które zaczynają istnieć. Nie może istnieć nauka dotycząca zmieniających się jednostek, zatem świat genezy, natury należy pozostawić doksie. Taki też był wybór Sokratesa i Platona. Arystoteles zadecydował inaczej i stworzył pierwszą teorię naukową natury, teorię dominującą przez ponad 1500 lat. Mój artykuł opiera się na refleksjach dotyczących Arystotelesowkiej fizyki i metafizyki. Najpierw wskazuję, w jaki sposób Arystoteles rozwiązał ontologiczne, logiczne i epistemologiczne trudności, zajmując się problemem genezy. Naczelnym zagadnieniem jest tu Arystotelesowskie pojęcie dynamiki jako naczelnego terminu dla rozwiązania problemu. Sam ten termin jest problemowy. Rozbija się na wiele innych kwestii, kiedy przetłumaczymy go na łacinę oraz inne języki, a ostatecznie staje się możliwością czynną w przeciwieństwie do biernej. To, jak się wydaje, stwarza wiele filozoficznych i teologicznych pytań. Niektóre z nich starałem się sformułować na końcu artykułu.
Nothing comes from nothing because nothingness is nothing. And nothing comes from being because being is already there. Hence, how is becoming and perishing possible? This problem should be resolved by those who wish to understand and explain the visible world, because it is full of things that begin to exist. There can be no science about changing individuals, so the world of genesis and nature should be left to "doxa". Such was also the choice of Socrates and Platon. Aristotle decided otherwise and created the first scientific theory of nature, a theory that dominated for over 1,500 years. My article is based on reflections on Aristotle's physics and metaphysics. First, I show how Aristotle solved ontological, logical and epistemological difficulties by dealing with the problem of genesis. The central issue here is Aristotle's concept of dynamics as the chief term for solving the problem. This term itself is problematic. It breaks down into many other issues when translated into Latin and other languages, and ultimately becomes an active as opposed to a passive possibility. This, it seems, raises many philosophical and theological questions. I tried to formulate some of them at the end of the article.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 3; 47-51
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elektryczność w cywilizacjach strożytnych?
Electrical phenomenae in antiquity?
Autorzy:
Ulmer, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1199153.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych Komel
Tematy:
bateria z Bagdadu
bogowie piorunów
San Lorenzo
chiński kompas
Arystoteles
Opis:
The paper constitutes [is / represents] an attempt to describe the understanding of electrical phenomenae in antiquity. The emphasis is put onto the religious mode of grasping these phenomenae in a pre-industrial society, which is presumed to be due to the non-existence of a discipline such as science of today. Against this background the merits - usually attributed to Greek philosophers [of nature ] who were the first scholars capable to provide the explanation of electricity in rational terms - are duly acknowledged and underlined. The exposition in this paper offers a contribution which tries to take advantage from mutually cross-fertilizing perspectives of cultural anthropology and history of science.
Artykuł jest próbą zademonstrowania rozumienia fenomenu elektryczności w cywilizacjach starożytnych. Uwypuklono aspekt religijnego wytłumaczenia tego zjawiska, co wynika z faktu, że w społeczeństwach przedindustrialnych nie istniała nauka w obecnym rozumienia tego słowa. Zaakcentowany został wkład greckich filozofów z różnych szkół w racjonalne zrozumienie elektryczności. Artykuł jest tekstem o charakterze przyczynkarskim. Przedstawia temat z punktu widzenia nauki antropologii.
Źródło:
Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe; 2017, 4, 116; 39-46
0239-3646
2084-5618
Pojawia się w:
Maszyny Elektryczne: zeszyty problemowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arystotelesowskie „korzenie współczesnej bioetyki islamu na przykładzie kontrowersji wokół statusu ontycznego poczętego człowieka
ARISTOTELIAN “ROOTS” OF CONTEMPORARY ISLAMIC BIOETHICS AS EXEMPLIFIED BY THE CONTROVERSY SURROUNDING THE ONTOLOGICAL STATUS OF THE UNBORN HUMAN BEING
Autorzy:
Twardowski, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/490227.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
Arystoteles
bioetyka islamska
ludzki embrion
Aristotle
Islamic bioethics
human embryo
Opis:
According to Islamic anthropology, man was created by God and is existentially absolutely dependent on Him. God is the Creator and Lord of every human being. Man as a creature of God is a being composed of a material element and a spiritual element. God is a being composed of the element material and spiritual element. This perspective on man and the soul-body relationship has existed in Islam from its beginnings. Despite this, Muslim thinkers, in order to make the doctrine of Islam more attractive, have tried to combine it with Greek philosophy. The work of Aristotle had a particularly strong influence on Muslim thinkers. For Stagirite, the body-soul relationship is a relationship of unity and complementarity, a psychosomatic whole. Particularly influential, until the end of the Middle Ages, was Aristotle’s view that the fetus becomes a full human being forty days after conception if the fetus is male, and ninety days after conception in the case of the female fetus. In this article, we follow the “footsteps” of Aristotelian decisions still present in contemporary bioethical thinking of Islam, paying particular attention to the debate about the ontological status of the human fetus. There is a difference in opinion of contemporary Muslim thinkers as to the status of the human fetus in the early stages of pregnancy. Some authors believe that regardless of the circumstances the fetus is fully human from 40th day after conception. Others argue that the fetus becomes a human being in the full sense of the word only from 120th day from the moment of conception, from when – as they claim – it has not only the body, but also the soul. Abortion, from the moment at which the fetus becomes fully human, and therefore has a soul, is seen as a form of murder and is one of the worst sins in Islam.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2016, 23; 355-370
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy kobieta to niewydarzony mężczyzna?Metafizyka płci z perspektywy Tomasza z Akwinu i dzisiejszej biologii
Autorzy:
Trepczyński, Marcin
Ishikawa, Takao
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2100706.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
płeć
metafizyka płci
embriologia
Tomasz z Akwinu
Arystoteles
Opis:
Odnosząc się do poglądu Arystotelesa, jakoby kobieta była „niewydarzonym mężczyzną”, Tomasz z Akwinu rozróżnia perspektywę ogólnoprzyrodniczą oraz perspektywę embriologiczną. W ramach tej drugiej przyjmuje za Stagirytą, że aby powstał osobnik płci żeńskiej, musi nastąpić pewne odchylenie od normy. Według dzisiejszej wiedzy biologicznej, u ssaków, aby powstał płodny osobnik płci męskiej, potrzebny jest gen Sry, znajdujący się tylko na chromosomie Y, choć najnowsze doniesienia komplikują ten obraz, wskazując, że gen ten nie jest niezbędny. Zarówno z teorii Arystotelesa i Akwinaty, jak i z doniesień dzisiejszej biologii wyłania się wspólny model metafizyczny dotyczący płci i jej zróżnicowania: osobniki rodzaju żeńskiego i osobniki rodzaju męskiego to dwa rodzaje kompletnych bytów; żaden z nich nie jest pochodną lub zdeformowaną postacią drugiego; na początku swego istnienia każdy taki byt potencjalnie jest bytem jednego i drugiego rodzaju; płeć to cecha będąca uogólnieniem szczegółowych cech, która różnicuje te dwa rodzaje metafizycznie równoważnych i kompletnych bytów.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 237-254
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Republika i monarchia jako podstawowy podział ustrojów w myśli polityczno-prawnej Andrzeja Maksymiliana Fredry
Autorzy:
Tracz-Tryniecki, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609585.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Andrzej Maximilian Fredro
republic
freedom
absolute monarchy
Aristotle
Polybius
Andrzej Maksymilian Fredro
republika
wolność
monarchia absolutna
Arystoteles
Polibiusz
Opis:
The article presents the concept of Andrzej Maximilian Fredro’s division of political regimes which is based on the antonym of a republic and a monarchy. The first part is focused on the doctrinal sources of the concept. The influence of Aristotle and Polybius is especially stressed here. In the second part, there is the description of Fredro’s vision of the republic in the historic context of the Polish-Lithuanian Commonwealth. A special interest is given to point the main advantages which Fredro finds in this political regime. Another part presents Fredro’s vision of monarchy by pointing differences in relation to its classical concept. The attitude toward freedom is treated as the critical feature that distinguishes republic between monarchy. The next part deals with the position of the king in the mixed form of government by describing Fredro’s model of rector. The final conclusion points that Fredro’s antonym of a republic and a monarchy adjusts the classical model of the division of forms of governments to the experience of Polish-Lithuanian Commonwealth and expresses a strong preference for freedom. Due to Fredro’s defense of republican regime is close to Montesquieu’s explanation of the division of power.
W artykule opisano kluczowy dla myśli Andrzeja Maksymiliana Fredry podział ustrojowy zbudowany na zasadzie przeciwstawienia republiki i monarchii. W pierwszej części skupiono się na kwestii doktrynalnych źródeł omawianego podziału. Wskazano przede wszystkim na wpływ, jaki na Fredrę wywarły koncepcje Arystotelesa i Polibiusza. W drugiej części omówiono Fredrowską wizję republiki ze wskazaniem jej odniesienia do realiów Rzeczypospolitej. Podano tu również zasadnicze racje, które Fredro przedstawił na rzecz ustroju mieszanego. Następnie zaprezentowano Fredrowską wizję monarchii, wskazując na różnice w stosunku do ujęć klasycznych, jak również ustalono krytyczny punkt odróżniający ją od republiki, którym jest wolność. W kolejnej części poddano analizie sytuację i zadania króla w ustroju republikańskim, którą Fredro określił terminem rector. W konkluzjach wskazano, że Fredrowska konfrontacja republiki z monarchią stanowi dostosowanie klasycznej klasyfikacji ustrojów do doświadczenia siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej i zasadniczej preferencji wolności. Dzięki temu Fredrowskie uzasadnienie republiki zbliża się już do Monteskiuszowskiego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arystoteles i początki pojęcia powszechnika
Aristotle and the Beginnings of the Concept of the Universal
Autorzy:
Tiuryn, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31231985.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Arystoteles
problem uniwersaliów
realizm
przedmioty abstrakcyjne
Aristotle
problem of universals
realism
abstract objects
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja Arystotelesowskiej koncepcji powszechnika, w szczególności zaś obrona tezy, że pojęcie powszechnika u Arystotelesa jest znacząco inne niż współczesne pojęcie powszechnika, zgodnie z którym powszechnik to byt wspólny wielu rzeczom jednostkowym. Dla Arystotelesa powszechnik jest przede wszystkim przedmiotem orzekania, aktów intelektu oraz definicji. W tekście pokazuję również, że powszechniki u Arystotelesa nie pełnią funkcji przyczyn, nie mogą więc być własnościami lub przyczynami cech indywiduów. Upodabnia je to do współczesnego pojęcia przedmiotu abstrakcyjnego, takiego jak sensy Fregego lub sądy. Bezpośrednim punktem odniesienia artykułu jest książka Pawła Rojka Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne (2019). Polemizuję tu z Rojka interpretacją klasycznej koncepcji powszechnika, przede wszystkim z jego odczytaniem teorii Tomasza z Akwinu. 
The aim of this paper is to discuss Aristotle’s concept of the universal, and in particular to defend the claim that Aristotle’s concept is different from the modern concept of the universal, which is understood as the entity common to many individuals. For Aristotle, the universal is first and foremost an object which is predicated, is the object of the acts of the intellect, and is the object of the definition. In the text I also show that universals in Aristotle’s theory are causally inert, so they cannot be properties or causes of properties of individuals. This makes them similar to the modern concept of abstract objects such as Frege’s senses. The immediate point of reference for this paper is Paweł Rojek’s book Tropy i uniwersalia. Badania ontologiczne [Tropes and Universals: Ontological Investigations] (2019). I argue here against Rojek’s reading of the classical concept of the universal, and above all, against his interpretation of the theory of Thomas Aquinas.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 297-324
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktualność arystotelizmu w kontekście poszukiwań ontologicznego fundamentu informacji biologicznej
Autorzy:
Tabaczek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082434.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Arystoteles
biologia systemów
genocentryzm
hylemorfizm
informacja biologiczna
kontekstualizacja DNA
ontologia informacji
systemowa teoria rozwoju
teleologia
Aristotle
biological information
contextualization of DNA
developmental system theory
genocentrism
hylomorphism
ontology of information
systems biology
teleology
Opis:
Pomimo trudności w sformułowaniu jednoznacznie uzgodnionej i ściśle naukowej definicji informacji, w tym także informacji biologicznej, niebywały sukces paradygmatu i metodologii biologii molekularnej i genetyki, doprowadził do genocentryzmu, który podniósł geny (rozumiane jako nośniki informacji biologicznej) do rangi podstawowych jednostek biologicznych, podlegających działaniu doboru naturalnego i ewolucji. Artykuł ukazuje drogę od zakwestionowania genocentryzmu do wieloaspektowego ujęcia informacji biologicznej, na tle historycznego rozwoju oraz aktualnego stanu badań filozoficznych nad istotą informacji w ujęciu ogólnym. W odniesieniu do ontycznego wymiaru informacji biologicznej, zostaje przedstawiony argument na rzecz aktualności kluczowych kategorii filozofii przyrody Arystotelesa jako fundamentalnych dla rozumienia i definiowania najważniejszych aspektów informacji zapisanej i znajdującej wyraz w funkcjonowaniu systemów (bytów) ożywionych.
Despite difficulties in formulating an unambiguously agreed and strictly scientific definition of information, including biological information, the remarkable success of the paradigm and methodology of molecular biology and genetics led to genocentrism, which elevated genes (understood as carriers of biological information) to the rank of basic biological entities, subject to natural selection and evolution. The article shows the way from questioning genocentrism to a multi-faceted approach to biological information, against the background of historical development and the current state of philosophical research on the essence of information in general. In reference to the ontological dimension of biological information, an argument is presented in favor of the timeliness of the key categories of Aristotle’s philosophy of nature as fundamental for understanding and defining the most important aspects of information stored and expressed in the functioning of living systems (beings).
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2019-2020, 16-17; 47-81
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie refleksji ontologicznej – teoria społeczna Pawła Rybickiego
On Need of Ontological Reflection – the Pawel Rybicki`s Social Theory
Autorzy:
Sztalt, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834594.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Paweł Rybicki
ontologia społeczna
teoria socjologiczna
Arystoteles
struktura świata społecznego
Pawel Rybicki
social ontology
sociological theory
Aristotle
structure of social world
Opis:
The author presents Paweł Rybicki's original ideas regarding basic social issues, concentrating on ontological problems. He presents Rybicki’s holistic -  unique, yet not fully appreciated – theory in polish sociology. Theory which refer  primarily to Aristotle and also to concept of prominent humanistic sociology person-ages like Weber, Znaniecki, Merton etc.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2011, 39; 89-101
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 120

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies