Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "15 wiek" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-43 z 43
    Tytuł:
    Udział korektorów i zecerów w kształtowaniu tekstu drukowanego (na podstawie polskojęzycznych druków z XVI wieku)
    Autorzy:
    Sawa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681348.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Poligrafia
    Drukarstwo
    15 wiek
    Poligraphy
    Printing
    15th century
    Źródło:
    Folia Bibliologica; 2011-2012, 53-54; 25-37
    2449-8246
    1230-2376
    Pojawia się w:
    Folia Bibliologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zwyczaje dworskie w wybranych miniaturach Bardzo bogatych godzinek księcia de Berry
    Autorzy:
    Smarz, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681350.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Godzinki (księgi)
    Iluminatorstwo
    Rękopisy
    Francja
    15 wiek
    Hours (book)
    Illuminations
    Manuscripts
    France
    15th century
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie zwyczajów dworskich, odzwierciedlonych na miniaturach styczniowej i kwietniowej w Bardzo bogatych godzinkach księcia de Berry. Zagadnienia te omówiono, sięgając do szerokiego kontekstu historycznego. Ważnym celem podjętych badań było ponadto zidentyfikowanie postaci znajdujących się na iluminacjach. Zwyczaje dworskie, na których skupiono uwagę, to uczta i zaręczyny w okresie późnego średniowiecza na terenie Francji. Zaprezentowane rozrywki i elementy obyczajów dworskich znajdują odzwierciedlenie na miniaturach Bardzo bogatych godzinek.
    Źródło:
    Folia Bibliologica; 2010, 52; 85-114
    2449-8246
    1230-2376
    Pojawia się w:
    Folia Bibliologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka pisma w arengach dokumentowych władców Polski średniowecznej
    Autorzy:
    Zieliński, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681185.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Preambuła
    Kancelaria
    Dokumenty
    Średniowiecze
    Polska
    13 wiek - 15 wiek
    Preamble
    Office
    Documents
    Middle Ages
    Polska
    13th century - 15th century
    Źródło:
    Folia Bibliologica; 2004-2005, 46-47; 39-59
    2449-8246
    1230-2376
    Pojawia się w:
    Folia Bibliologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inkunabuł Operii sancti Ambrosii pars tertia (1492 r.) z oficyny Jana Amerbacha w zbiorach Biblioteki Księży Marianów w Lublinie
    Autorzy:
    Brzozowski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/681232.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Inkunabuły
    Drukarstwo
    Amerbach Jan
    Biblioteka Księży Marianów
    Zbiory biblioteczne
    Lublin
    15 wiek
    Incunabula
    Printing
    Library Marians
    Library collections
    15th century
    Źródło:
    Folia Bibliologica; 2008, 50; 31-55
    2449-8246
    1230-2376
    Pojawia się w:
    Folia Bibliologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przeniesienie stolicy biskupiej z Chełma do Krasnegostawu (1490)
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044132.pdf
    Data publikacji:
    1984
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Chełm
    Krasnystaw
    XV wiek
    biskupstwo
    15th century
    bishopric
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1984, 49; 369-380
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anna Kowalska-Pietrzak, Prałaci i kanonicy kapituły łęczyckiej do schyłku XV w., Łódź 2004, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, ss. 394
    Autorzy:
    Wojciechowska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040397.pdf
    Data publikacji:
    2006-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    XV wiek
    kolegiata
    duchowieństwo
    15th century
    collegiate
    clergy
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2006, 85; 449-451
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O PLEBANACH MIEJSKIM I WIEJSKIM W UNIEJOWIE W XV WIEKU
    ON PARISH PRIESTS IN 15TH CENTURY UNIEJÓW
    Autorzy:
    Wilk-Woś, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487437.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Uniejów
    księża parafialni
    XV wiek
    parish priests
    15th century
    Opis:
    Parafia uniejowska należała do nielicznych w Polsce parafii o wieloosobowej obsadzie plebańskiej. W XV wieku w Uniejowie opiekę duszpasterską sprawowało dwóch proboszczów: pleban wiejski – wiceprepozyt oraz pleban miejski – wicearchidiakon. Celem artykułu jest przybliżenie zagadnienia wieloosobowych parafii oraz odtworzenie i scharakteryzowanie piętnastowiecznej grupy proboszczów parafii uniejowskiej. W pracy przedstawiono również kwestie regulacji majątkowych i wzajemnych relacji między plebanami uniejowskimi.
    In the 15th century, the Uniejów parish was one of a few parishes in Poland which had two parsons: one who took care of parishioners living in the town, and the other – of parishioners in rural areas. The paper characterizes the 15th century group of Uniejów parish priests as well as addresses a broader issue of parishes with more than one priests, including property regulations and mutual relations between the parsons.
    Źródło:
    Biuletyn Uniejowski; 2016, 5; 29-40
    2299-8403
    Pojawia się w:
    Biuletyn Uniejowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rękopisy liturgiczne od XIII do XV wieku w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu
    Autorzy:
    Schenk, Wacław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048524.pdf
    Data publikacji:
    1961
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    rękopisy
    XIII wiek
    liturgia
    biblioteka
    Wrocław
    XV wiek
    ABMK
    manuscripts
    13th century
    15th century
    library
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1961, 2, 1-2; 185-206
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Irena Radtke, Kancelaria miasta Poznania do roku 1570, Państwowe Wydawnictwo Naukkowe, Warszawa 1967, ss. 171, nlb. 1
    Autorzy:
    Lenort, Feliks
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048287.pdf
    Data publikacji:
    1968
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    recenzja
    kancelaria
    Poznań
    XV wiek
    review
    registrar's office
    15th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1968, 17; 221-225
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bractwo Literackie w Urzędowie 1489-1800
    Die Literarische Bruderschaft in Urzędów von 1489 bis 1800
    Autorzy:
    Surdacki, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040924.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Bruderschaft
    15.-19. Jahrhundert
    Geschichte
    bractwo
    XV-XIX wiek
    historia
    fraternity
    15th-19th century
    history
    Opis:
    Im 17. und 18. Jahrhunderts gab es in der 1405 von Władysław Jagiełło gegründeten königlichen Stadt Urzędów vier religiöse Bruderschaften. Diese Stadt war auch der Sitz eines gleichnamigen Dekanats, das damals zum Archidiakonat Zawichost gehörte. Drei der Bruderschaften in Urzędów waren die in dieser Zeit bekanntesten und populärsten Konfraternitäten in Polen: die Literarische Bruderschaft, die St. Annen-Bruderschaft sowie die Rosenkranzbruderschaft. Außerdem gab es kurzzeitig noch die einzigartige St. Sebastian-Bruderschaft, die nirgendwo anders existierte. Am ältesten war die Literarische Bruderschaft unter dem Patronat Unserer Lieben Frau. Sie wurde von ortsansässigen Bürgern gegründet und am 20. März 1489 von Krakauer Bischof Friedrich Jagiello (Fryderyk Jagiellonczyk) erigiert und bestätigt. Die Hauptfeierlichkeiten der Bruderschaft fanden am Fest der Unbefleckten Empfängnis statt. Die Literarische Konfraternität förderte hauptsächlich die spirituelle Kultur ihrer Mitglieder, ihre Kenntnis des Lesens und des Kirchengesangs. Die prinzipielle Pflicht der Mitglieder der Literarischen Bruderschaft von Urzędów bestand seit ältesten Zeiten in der gesanglichen Verschönerung der Messe an Sonn- und Festtagen. Darüber hinaus sollten sie während der viermal im Jahr stattfindenden feierlichen Bruderschaftsmessen für das Seelenheil ihrer verstorbenen Mitbrüder beten und dabei 15 Herrengrüße und ebensoviel Englische Grüße rezitieren. Bei Begräbnissen waren die Mitglieder auch verpflichtet, je einen Denar für den Bruderschaftsaltar zu zahlen, der zugleich der Hauptaltar der Pfarrkirche war. Viermal oder zweimal im Jahr hielten die Brüder spezielle Kongregationen zur Besprechung wichtiger Angelegenheiten des literarischen Vereins ab. Eine ständige Pflicht fratres literati, die auch als literati oppidani bezeichnet wurden, bestand in der Versorgung der Kirchenaltäre mit Licht und Kerzen. Die literarischen Brüder stifteten der Kirche auch liturgisches Gerät und Gefäße. Die seelsorgliche Betreuung der Literarischen Bruderschaft übernahm der örtliche Pfarrherr, den manchmal ein Vikar vertrat. Vor allem die größeren Bruderschaften besaßen eine eigene Verwaltung. An ihrer Spitze stand ein Ältester, der verpflichtet war, die gesamte Tätigkeit der Konfraternität zu überwachen. Eine wichtige Persönlichkeit war auch der Schreiber, der die Mitglieder der Bruderschaft in ein spezielles Buch eintrug sowie die Mitgliedsbeiträge einsammelte und notierte. In der Literarischen Bruderschaft von Urzędów wurden die meisten der erwähnten Funktionen und Aufgaben von zwei vertrauenswürdigen Mitgliedern verwaltet und ausgeübt; vorwiegend waren dies Vertreter der Magistratsbehörde und in der Regel wohlhabende Männer, die als Provisoren oder Senioren bezeichnet wurden. Die genaue Aufsicht über die gesamte Tätigkeit der Bruderschaften von Urzędów lag in der Kompetenz des Pfarrers, dessen Aufgabe in der alljährlichen Kontrolle der im Besitz der Bruderschaften befindlichen beweglichen und unbeweglichen Güter sowie ihrer finanziellen Einkünfte, Legata und Ausgaben bestand; außerdem mußte er dem Ortsbischof regelmäßig Bericht erstatten. Die wichtigste Quelle für das Funktionieren der Literarischen Bruderschaft bildeten die Mitgliedsbeiträge sowie organisierte Kollekten. Der Kasse der Bruderschaft kamen auch die Sammlungen während der Votivmessen und der Kongregationen sowie Spenden der Konfratres zugute. Außerdem besaß die Bruderschaft in den Vorstadtgebieten noch Wiesen und Gärten, die verpachtet wurden und jährliche Einkünfte in Form von Pachtzins erbrachten. Die Literarische Bruderschaft in Urzędów besaß auch eine Reihe von Geldverschreibungen, die in Gütern der Bürger angelegt waren, aus denen sie jährliche Provisionen in Höhe von gewöhnlich 5 oder 7% erhielt. Ergänzt wurden die Einnahmen der Bruderschaft durch testamentarische Vermächtnisse. Die Blütezeit der Literarischen Bruderschaft in Urzędów endete im 17. Jahrhundert. Das darauffolgende Jahrhundert war für sie eine Zeit des Niederganges. Wie die meisten Bruderschaften in der Adelsrepublik geriet sie gegen Ende des 18. Jahrhunderts in Verfall. 1781 vegetierte sie nur noch vor sich in, und im Jahre 1801 existierte sie nicht mehr. Im 17. und 18. Jahrhunderts gab es in der 1405 von Władysław Jagiełło gegründeten königlichen Stadt Urzędów vier religiöse Bruderschaften. Diese Stadt war auch der Sitz eines gleichnamigen Dekanats, das damals zum Archidiakonat Zawichost gehörte. Drei der Bruderschaften in Urzędów waren die in dieser Zeit bekanntesten und populärsten Konfraternitäten in Polen: die Literarische Bruderschaft, die St. Annen-Bruderschaft sowie die Rosenkranzbruderschaft. Außerdem gab es kurzzeitig noch die einzigartige St. Sebastian-Bruderschaft, die nirgendwo anders existierte. Am ältesten war die Literarische Bruderschaft unter dem Patronat Unserer Lieben Frau. Sie wurde von ortsansässigen Bürgern gegründet und am 20. März 1489 von Krakauer Bischof Friedrich Jagiello (Fryderyk Jagiellonczyk) erigiert und bestätigt. Die Hauptfeierlichkeiten der Bruderschaft fanden am Fest der Unbefleckten Empfängnis statt. Die Literarische Konfraternität förderte hauptsächlich die spirituelle Kultur ihrer Mitglieder, ihre Kenntnis des Lesens und des Kirchengesangs. Die prinzipielle Pflicht der Mitglieder der Literarischen Bruderschaft von Urzędów bestand seit ältesten Zeiten in der gesanglichen Verschönerung der Messe an Sonn- und Festtagen. Darüber hinaus sollten sie während der viermal im Jahr stattfindenden feierlichen Bruderschaftsmessen für das Seelenheil ihrer verstorbenen Mitbrüder beten und dabei 15 Herrengrüße und ebensoviel Englische Grüße rezitieren. Bei Begräbnissen waren die Mitglieder auch verpflichtet, je einen Denar für den Bruderschaftsaltar zu zahlen, der zugleich der Hauptaltar der Pfarrkirche war. Viermal oder zweimal im Jahr hielten die Brüder spezielle Kongregationen zur Besprechung wichtiger Angelegenheiten des literarischen Vereins ab. Eine ständige Pflicht fratres literati, die auch als literati oppidani bezeichnet wurden, bestand in der Versorgung der Kirchenaltäre mit Licht und Kerzen. Die literarischen Brüder stifteten der Kirche auch liturgisches Gerät und Gefäße. Die seelsorgliche Betreuung der Literarischen Bruderschaft übernahm der örtliche Pfarrherr, den manchmal ein Vikar vertrat. Vor allem die größeren Bruderschaften besaßen eine eigene Verwaltung. An ihrer Spitze stand ein Ältester, der verpflichtet war, die gesamte Tätigkeit der Konfraternität zu überwachen. Eine wichtige Persönlichkeit war auch der Schreiber, der die Mitglieder der Bruderschaft in ein spezielles Buch eintrug sowie die Mitgliedsbeiträge einsammelte und notierte. In der Literarischen Bruderschaft von Urzędów wurden die meisten der erwähnten Funktionen und Aufgaben von zwei vertrauenswürdigen Mitgliedern verwaltet und ausgeübt; vorwiegend waren dies Vertreter der Magistratsbehörde und in der Regel wohlhabende Männer, die als Provisoren oder Senioren bezeichnet wurden. Die genaue Aufsicht über die gesamte Tätigkeit der Bruderschaften von Urzędów lag in der Kompetenz des Pfarrers, dessen Aufgabe in der alljährlichen Kontrolle der im Besitz der Bruderschaften befindlichen beweglichen und unbeweglichen Güter sowie ihrer finanziellen Einkünfte, Legata und Ausgaben bestand; außerdem mußte er dem Ortsbischof regelmäßig Bericht erstatten. Die wichtigste Quelle für das Funktionieren der Literarischen Bruderschaft bildeten die Mitgliedsbeiträge sowie organisierte Kollekten. Der Kasse der Bruderschaft kamen auch die Sammlungen während der Votivmessen und der Kongregationen sowie Spenden der Konfratres zugute. Außerdem besaß die Bruderschaft in den Vorstadtgebieten noch Wiesen und Gärten, die verpachtet wurden und jährliche Einkünfte in Form von Pachtzins erbrachten. Die Literarische Bruderschaft in Urzędów besaß auch eine Reihe von Geldverschreibungen, die in Gütern der Bürger angelegt waren, aus denen sie jährliche Provisionen in Höhe von gewöhnlich 5 oder 7% erhielt. Ergänzt wurden die Einnahmen der Bruderschaft durch testamentarische Vermächtnisse. Die Blütezeit der Literarischen Bruderschaft in Urzędów endete im 17. Jahrhundert. Das darauffolgende Jahrhundert war für sie eine Zeit des Niederganges. Wie die meisten Bruderschaften in der Adelsrepublik geriet sie gegen Ende des 18. Jahrhunderts in Verfall. 1781 vegetierte sie nur noch vor sich in, und im Jahre 1801 existierte sie nicht mehr.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2003, 79; 429-444
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Agendy katedry wawelskiej
    Die Agenden des Waweldoms
    Autorzy:
    Fedorowicz, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039874.pdf
    Data publikacji:
    2008-12-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    [Dom]kapitel
    Wawel
    Krakau
    15. Jahrhundert
    kapituła katedralna
    Kraków
    XV wiek
    cathedral chapter
    Krakow
    15th century
    Opis:
    Im Domarchiv in Krakau befi nden sich zwei mittelalterliche liturgische Agenden, die zum Zelebrieren einiger Sakramente und anderer Riten bestimmte Formeln und Rubriken enthalten. Die präsentierten Codizes sind einander sehr ähnlich. Im Prinzip haben sie den gleichen Inhalt und dieselbe Gliederung, trotz der nicht selten angewandten unterschiedlichen liturgischen Formeln und des etwas anders präsentierten Verlaufs der einzelnen Riten. Da sie für dieselben liturgischen Zeremonien bestimmt waren, kann man von ihnen nicht sagen, dass sie einander in gewisser Hinsicht ergänzen würden. Die in ihrem Inhalt auftretenden Unterschiede müssen eher durch bereits angenommene geringe Änderungen bei der Ausübung der geschilderten Riten oder durch eine gewisse Willkür auf diesem Gebiet erklärt werden. Dies war durchaus möglich, obwohl beide Bücher für dieselbe kirchliche Einrichtung in Krakau und damit auch ungefähr zur gleichen Zeit entstanden sind, d.h. im 15. Jahrhundert. Der Codex KP 25 enthält mehr Segnungen, aus denen sein zweiter Teil besteht, und unterscheidet sich nur dadurch vom älteren Codex KP 24. Beide haben gleichermaßen nur einen geringen Umfang, unterscheiden sich aber in graphischer Hinsicht prinzipiell voneinander, und zwar sowohl was die Schriftart als auch die Verzierungen betrifft. Diese Manuskripte stellen eine wertvolle Informationsquelle zur Liturgie der Krakauer Kirche in jener Zeit dar.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2008, 90; 31-39
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Michał z Kleparza archidiakon przemyski w świetle nowych źródeł
    Der Magister Michal aus Kleparz Archidiakon von Przemyśl im Hinblick auf neue Quellen
    Autorzy:
    Łosowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041821.pdf
    Data publikacji:
    1998
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Biogramm
    Mittelalter
    Polen
    15. Jahrhundert
    biogram
    średniowiecze
    Polska
    XV wiek
    biographical note
    Middle Ages
    Polska
    15th century
    Opis:
    Der Magister Michal aus Kleparz (um 1410-1489), Archidiakon von Przemyśl wurde bis jetzt in der Literatur mit Michal, dem zu gleicher Zeit lebenden Vorsteher des Benediktinerklosters vom Heiligen Kreuz identifiziert. Er war Staatsnotar in Premysl in den Jahren 1427-1442, dann bis 1489 Archidiakon. Jahrelang sammelte er die Zehntel für das örtliche Kapitel und Geldmittel für den Bau und Ausputz der neuen Kathedrale. In den Jahren 1466-1468 war er bevollmächtigter des Vorstehers vom Heiligen Kreuz, Michal, im Streit um das Vermögen des Klosters. Außerdem übte er das ehrenhafte Amt des Vikars "in spiritualibus" aus, sowie das des Offizials und Administrators der Diözese Przemyśl, der er sein ganzes Leben gewidmet hatte.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1998, 70; 331-342
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblioteka OO. Dominikanów w Krakowie
    Autorzy:
    Świętochowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044796.pdf
    Data publikacji:
    1976
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    dominikanie
    biblioteka
    Kraków
    zbiory
    XIII wiek
    XV wiek
    Dominican friar
    library
    Krakow
    repertory
    13th century
    15th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1976, 33; 299-311
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rękopisy liturgiczne od XIII do XV wieku w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu : II
    Autorzy:
    Schenk, Wacław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048445.pdf
    Data publikacji:
    1963
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    rękopisy
    XIII-XV wiek
    biblioteka
    Wrocław
    manuscripts
    13th-15th century
    library
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1963, 6; 191-209
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Katalog inkunabułów Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Autorzy:
    Kunowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038302.pdf
    Data publikacji:
    1978
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    inkunabuł
    zbiory
    biblioteka
    XV wiek
    humanizm
    incunabulum
    repertory
    library
    15th century
    humanism
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 36; 105-142
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Husyci w piętnastowiecznej Polsce, Paweł Kras, Lublin 1998
    Autorzy:
    Flaga, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038182.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    XV wiek
    historia
    Czechy
    recenzja
    15th century
    history
    the Czech Republic
    review
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1999, 72; 490-492
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieznana gotycka preteksta z Ukrzyżowaniem i symbolami czterech ewangelistów w kościele Bożego Ciała w Krakowie
    Unknown Gothic Orphrey with a Crucifixion and Symbols of the Four Evangelists in the Corpus Christi Church in Krakow
    Ein unbekannter gotischer Besatz mit Kreuzigung und Symbolen der vier Evangelisten in der Fronleichnamskirche in Krakau
    Autorzy:
    Moskal, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27269553.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Stickerei
    Besatz
    15. Jahrhundert
    liturgische Gewänder
    haft
    preteksta
    XV wiek
    szaty liturgiczne
    embroidery
    orphrey
    the 15th century
    liturgical vestments
    Opis:
    W kościele Bożego Ciała w Krakowie przechowywane są fragmenty niebieskiej jedwabnej tkaniny dekorowanej haftem, oprawione w ramkę i opisane jako welum z wieku XVIII. Fragmenty haftu kładzioną nicią metalową, uzupełnianego nićmi jedwabnymi, przedstawiają zachowany w dwóch częściach medalion z uskrzydlonym orłem trzymającym w szponach banderolę z napisem: „Joh[a]nns”, i znajdujący się poniżej titulus krzyża z napisem: INRI, dwa kolejne fragmenty medalionów z uskrzydlonym wołu oraz z postacią z banderolą, a także dwa niewielkie fragmenty z bordiurą haftowaną na pergaminowym podłożeniu. Zbliżoną ikonografię i technikę wykonania mają preteksta z Ukrzyżowaniem i symbolami ewangelistów datowana na czas ok. 1440 roku (dzieło austriackie) w Bayerisches Nationalmuseum w Monachium, a przede wszystkim grupa pretekst wytworzonych w warsztacie krakowskim w trzeciej ćwierci wieku XV. Na ich podstawie z fragmentów w kościele Bożego Ciała zrekonstruowano pretekstę i zadatowano ją na drugą ćwierć wieku XV (bliżej połowy wieku).
    In der Fronleichnamskirche in Krakau werden eingerahmte Fragmente eines blauen, mit Stickerei verzierten Seidengewands aufbewahrt. Sie werden als Velum aus dem 18. Jahrhundert bezeichnet. Die Fragmente der Stickerei wurden aus Metallfasern angefertigt und mit Seidenfasern gefüllt. Sie stellen ein in zwei Teilen erhaltenes Medaillon mit einem geflügelten Adler dar, der in seinen Klauen eine Banderole mit der Inschrift: „Joh[a]nns“, und darunter den Kreuztitel mit der Inschrift: INRI hält. Darüber hinaus gibt es zwei weitere Fragmente von Medaillons mit einem geflügelten Ochsen und einer Person mit einer Banderole, sowie zwei kleine Fragmente mit einer auf Pergament gestickten Bordüre. Ähnlich in Ikonographie und Technik sind der auf ca. 1440 datierte Besatz mit Kreuzigung und Symbolen der Evangelisten (in Österreich angefertigt) im Bayerischen Nationalmuseum in München und vor allem eine Reihe von Besätzen, die in der Krakauer Werkstatt im dritten Viertel des 15. Jahrhunderts entstanden. Auf deren Grundlage wurde aus den in der Fronleichnamskirche aufbewahrten Fragmenten ein Besatz rekonstruiert, der auf das zweite Viertel des 15. Jahrhunderts (ggf. Mitte des 15. Jahrhunderts) datiert wird.
    In the Corpus Christi church in Krakow remains of blue silk textile adorned with embroideries are preserved. They are framed and described as a velum from the 18th century. These fragments of embroidery in couched metal threads complemented with silk threads in flat stitches depict a medallion with a winged eagle holding a scroll with the inscription “Joh[a]nns” and below a titulus of the cross with the inscription INRI. Two other parts of the textile show remains of medallions with a winged ox and a figure with a scroll and on two small fragments remained an edging embroidered on the parchment padding. Very similar iconography and technique can be found in an orphrey in Bayerisches Nationalmuseum in Münnich thought to be made in Austria about 1440 and above all the group of orphreys created in the Krakow workshop in the third quarter of the 15th century. The thus enabled reconstruction from the fragments in the Corpus Christi Church an orphrey and to date it to second quarter of the 15th century (probably late forties).
    Źródło:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2022, 14; 216-236
    2080-492X
    2353-9720
    Pojawia się w:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdański przekaz wielogłosowej pieśni „Ihesus Christus nostra salus” z XV wieku i jego środkowoeuropejskie koneksje
    The Gdańsk version of the 15th-century polyphonic song 'Ihesus Christus nostra salus', and the Central European connection of that copy
    Autorzy:
    Gancarczyk, Paweł
    Watkowski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30147324.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Gdańsk
    muzyka polifoniczna
    XV wiek
    Ihesus Christus nostra salus
    polyphonic music
    15th century
    Opis:
    Znane są cztery źródła muzyki polifonicznej, które można wiązać z państwem zakonu krzyżackiego sprzed pokoju toruńskiego (1466). Jedno z nich, zawierające dwugłosowe opracowanie cantio Ihesus Christus nostra salus, dotychczas nie doczekało się szerszego komentarza. Niedbale zapisany utwór z rękopisu 2013 z Biblioteki Gdańskiej (PL-GD 2013) utrzymany jest w prostym kontrapunkcie, a cechy pisma muzycznego pozwalają datować kompozycję na drugą ćwierć XV wieku. Bazuje on na melodii i tekście pieśni znanych z najstarszego jej źródła z 1410 r. (CZ-VB 42, „Hohenfurther Liederhandschrift”), choć sposób opracowania polifonicznego jest odrębny od dotychczas nam znanych. Gdański przekaz pieśni Ihesus Christus nostra salus wskazuje – wraz z rękopisami PL-GD 2153a i PL-GD 2315 – na środkowoeuropejskie koneksje muzyki polifonicznej w Prusach XV w., a zarazem sugeruje jej powiązania z czeską kulturą muzyczną.
    There are four known sources of polyphonic music that may be associated with the State of the Teutonic Order from before the Peace of Thorn (1466). One of them, a two-part setting of the cantio Ihesus Christus nostra salus, has not been the subject of a detailed commentary to date. This work, rather carelessly copied into manuscript 2013 from the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences (PAN Biblioteka Gdańska: PL-GD 2013), is written in simple counterpoint. Features of the notation make it possible to date this piece to the second quarter of the fifteenth century. It is based on the melody and text known from its oldest source (CZ-VB 42, ‘Hohenfurther Liederhandschrift’), from 1410, but the technique employed for its polyphonic setting differs from those previously known to us. The Gdańsk version of Ihesus Christus nostra salus, along with the manuscripts PL-GD 2153a and PL-GD 2315, points to the Central European connections of polyphony as practised in fifteenth-century Prussia and suggests links to Czech musical culture.
    Źródło:
    Muzyka; 2020, 65, 2; 179-188
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początki humanizmu w Polsce – problemy z cezurą
    The Beginnings of Humanism in Poland − the Issue of Defining the Watershed Moment
    Autorzy:
    Horeczy, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194080.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    humanizm
    kultura intelektualna
    cezura
    XV wiek
    humanism
    intellectual culture
    watershed moment
    15th century
    Opis:
    Początki humanizmu w Polsce najwcześniej datowane są na pierwsze dekady XV w., najpóźniej na pierwsze dekady XVI stulecia, w zależności od sposobów definiowania tego zjawiska, bazy źródłowej oraz metodologii badawczej. Artykuł omawia problemy związane z ustalaniem początków humanizmu jako ruchu intelektualno-kulturowego oraz z wyborem jego wyznaczników. W tekście zwrócona została uwaga na możliwości i problemy wykorzystania do wyznaczania takiej cezury źródeł innych niż ściśle literackie. W artykule stawiana jest teza, że pierwsze ślady zainteresowań humanistycznych Polaków nie są równoznaczne z początkami humanizmu jako szerszego zjawiska. Z drugiej strony przyjęte zostało założenie, iż początek humanizmu w Polsce nie musi oznaczać objęcia przez niego wszystkich sfer kultury intelektualnej. W konkluzji stwierdzono, że trudno jest wyznaczyć konkretną datę początku humanizmu w Polsce. Cezurę taką należy raczej rozpatrywać w kategoriach przemiany pokoleniowej i można ją umieścić w szerokim przedziale od lat trzydziestych po lata sześćdziesiąte wieku XV.
    It is estimated that humanism first emerged in Poland in the first decades of the 15th century or at the beginning of the 16th century at the latest. The estimation depends on the definition of the phenomenon, the source material, and the methodology applied. The present article focuses on the issues that arise when attempting to define the exact moment humanism started to develop as an intellectual and cultural movement and also the issue of deciding on its early ‘markers’. What is more, it draws attention to non-literary sources that might facilitate the establishing of the watershed moment, yet at the same time pose some difficulties that might arise with their application. According to the thesis presented in the article, the first traces of humanist inclinations among Poles do not fully correspond with the emergence of humanism as a broader phenomenon. On the other hand, it is postulated that the point of inception of Polish humanism does not necessarily need to be synonymous with the movement’s dominance in all spheres of intellectual culture. It is concluded that it is difficult to establish the exact date of the emergence of humanism in Poland. The definition of such a watershed moment should rather be defined in terms of generational change and as such can be placed in a wide time bracket between the 1430s and the 1460s.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 31-43
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Materiały do genealogii Jełowickich
    Materialien zur Genealogie der Familie Jełowicki
    Autorzy:
    Tylus, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041779.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Familie Jełowicki
    Wołyń
    15.-20. Jahrhundert
    Geschichte
    rodzina Jełowieckich
    XV-XX wiek
    historia
    Jełowiecki family
    15th-20th century
    history
    Opis:
    Unsere Informationen über genealogische Themen, besonders die der Grenzerfamilien sind oft unvollständig. Deshalb bilden praktisch gar nicht verwertete Matrikelbücher einzelner Pfarreien wertvolle Quellen für das Ergänzen dieser Mängel. Im Archivbestand der Diözese Luck hat der Autor der vorliegenden Publikation ein umfangreiches genealogisches Material gefunden. Es wird hier die Familie Jełowicki, Wappen Bożeniec präsentiert, die zahlreich in Wołyń auftritt. Matrikelmaterialien der Diözese Luck (aus Geburts-, Trauungsbüchern und Büchern der Verstorbenen) sind oft die einzigen, die sich bis auf unsere Zeit in Form von Abschriften erhalten haben. Der Verfasser selbst benutzte oft eine solche Art von Matrikelbüchern. Es soll auch darauf hingewiesen werden, dass diese den Tag der Eheschließung, Geburt oder Bestattung betreffenden Informationen ziemlich genau sind.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1999, 71; 413-436
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie archiwów parafialnych w badaniach nad dziejami przedrozbiorowymi
    Die Bedeutung der Pfarrkirche in den Untersuchungen zur Geschichte der Zeit vor den Teilungen
    Autorzy:
    Kowalski, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041361.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    15.-18. Jahrhundert
    Pfarrarchive
    Geschichte
    Symposion
    XV-XVIII wiek
    archiwum parafialne
    historia
    sympozjum
    15th-18th century
    parish archive
    history
    symposium
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2001, 75; 19-63
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarys dziejów Biblioteki Parafialnej w Czchowie
    Zur Geschichte der Pfarrbibliothek in Czchów
    Autorzy:
    Marszalska, Jolanta M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041873.pdf
    Data publikacji:
    1998
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Pfarrbezirk
    15. Jahrhundert
    Kirche
    Bibliothekssammlungen
    Kirchenvisitation
    parafia
    XV wiek
    kościół
    zbiory biblioteczne
    wizytacja
    parish
    15th century
    church
    library collection
    canonical visitation
    Opis:
    Die Anfänge der Pfarrbibliothek von Czchów reichen bis ins 15. Jahrhundert zurück. Ihre Blütezeit erlebte diese Bibliothek jedoch viel später, an der Wende vom 17. zum 18. Jahrhundert. Anläßlich der Visitationen, die den Besitzstand der Pfarrei zur Geburt Unserer Lieben Frau registrieren sollten, wurden immer auch die in der Pfarrbibliothek befindlichen Bücher mitberücksichtigt. Ein typisches Inventarverzeichnis, das die Bücherbestände der über Jahre hinweg angewachsenen Bibliothek registriert, ist z.B. der für die Zwecke der Dekanatsvisitation von 1781 angefertigte Index documentorum ecclesiae parochalis Czchoviensis. Von den vielen erhaltengebliebenen Werken, die gegenwärtig in der Bibliothek des Höheren Priesterseminars in Tarnów aufbewahrt werden, stellen das Repertorium morale von Bercharius Petrus (1489) sowie die Epistolae von Bernardinus Claravalensis (1494) die beiden ältesten und wertvollsten Inkunabeln dar; beide Werke sind mit einem Eigentumsvermerk der Bibliothek versehen: ,,Ex Bibliotheca Parochialis Czchoviensis".
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1998, 69; 399-406
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rękopis dzieł św. Cypriana z XV wieku w Bibliotece Kapitulnej we Wrocławiu
    Autorzy:
    Urban, Wincenty
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044716.pdf
    Data publikacji:
    1977
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    rękopis
    źródło
    biblioteka kapitulna
    kapituła
    Wrocław
    XV wiek
    manuscript
    capitular library
    chapter
    15th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1977, 35; 247-250
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piętnastowieczny księgozbiór Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie
    Die aus dem 15. Jahrhundert stammende Büchersammlung der Bibliothek des Höheren Priesterseminars in Tarnów
    Autorzy:
    Marszalska, Jolanta M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040896.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    15. Jahrhundert
    Priesterseminar
    Bibliotheksammlungen
    Theologie
    Literatur
    XV wiek
    seminarium duchowne
    zbiory biblioteczne
    teologia
    literatura
    15th century
    divinity school
    library collections
    theology
    literature
    Opis:
    Das Thema dieses Artikels knüft an den 1997 herausgegebenen Katalog der Inkunabeln der Bibliothek des Höheren Priesterseminars in Tarnów an und entfaltet dessen Text weiter. Die Besprechung des Inhalts der ältesten Sammlung dieser Bibliothek in Tarnów setzt eine Einteilung der Sammlungen in einzelne geschlossene und thematisch einheitliche Abteilungen voraus. Neben der Bibel und ihren Kommentaren, Konkordanzen und Bibelle-xika sowie den Schriften der Kirchenväter wurde je eine Abteilung theologischer, systematisch-spekulativer, asketisch-mystischer, homiletischer, kirchengeschichtlicher, philosophischer, rechtswissenschaftlicher und kirchenrechtlicher sowie kunstgeschichtlicher Literatur unterschieden. So ist die Bibelexegese des 15. Jahrhunderts in der Sammlung der Inkunabeln der Seminarbibliothek u.a. durch Pelbartus de Themeswar sowie den Pariser Bischof Wilhelm vertreten. Unter den patristischen Werken finden wir unter anderem Schriften des hl. Ambrosius und des hl. Augustinus, Homilien des hl. Gregors des Großen oder die 1483 in Straßburg herausgegebenen und dem hl. Hieronymus zugeschriebenen Väterviten. Die Bibliothek besitzt in ihrem Bestand auch die berühmteste scholastische Sentenzensammlung von Petrus Lombardus: Libri IV Sententiarum sowie auf dem Gebiet der kirchlichen Liturgie das Werk von Wilhelm Durand Rationale divinorum officiorum, wobei das älteste von mehreren Exemplaren aus dem Jahre 1477 stammt. Unter den zahlreichen Werken mit homiletischer Thematik stellt das etwa 1477 entstandene Werk des Papstes Lco I. Sermones eine besondere bibliologische Seltenheit dar, das in einer „geheimnisvollen" Offizin der Brüder vom Gemeinsamen Leben gedruckt wurde, wahrscheinlich in Schlesien oder in Culm an der Weichsel, wo diese Brüder eine Druckerei besaßen. Die überwältigende Mehrheit der Bücher aus dem 15. Jahrhundert trägt Spuren von Eintragungen, die sie als Eigentum der Benediktinerpatres in Tyniec ausweisen. Viele Inkunabeln besitzen die wohlbekannte Eintragung: Pro Bibliotheca Tineciana oder Inscriptus Cathalogo Bibliothecae Monasterii Tynecensis Ordinis Sancti Benedicti. Diese Bücher wurden nach der Kassation der Abtei Tyniec (1816/1817) vom Prior der Abtei Gregor Thomas Ziegler nach Tarnów gebracht, der zugleich der Ortsbischof dieser Stadt war, die mit der Zeit den Grundstock und den historisch wertvollsten Teil der Bibliothek des Höheren Priesterseminars in Tarnów bildete. Die aus dem 15. Jahrhundert stammende Büchersammlung dieses Seminars widerspiegelt trotz ihrer nicht einheitlichen Herkunft die religiöse und intellektuelle Kultur der Ordens- und etwas später auch der Weltgeistlichkeit in ihrer Epoche.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2003, 80; 179-202
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dokumenty kaplicy zamkowej w Kamionce Strumiłowej (archidiecezja lwowska)
    Dokumente der Schlosskapelle in Kamionka Strumiłowa (Erzbistum Lemberg)
    Autorzy:
    Tylus, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041882.pdf
    Data publikacji:
    1998
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Schloss
    15.-17. Jahrhundert
    Urkunde
    Geschichte
    Kirche
    zamek
    XV-XVII wiek
    dokumenty
    historia
    kościół
    castle
    15th-17th century
    records
    history
    church
    Opis:
    In der Pfarrgemeinde und in der Stadt Kamionka Strumiłowa existierte eine am 24. September 1471 erbaute und von Jerzy Strumilo, dem Lemberger Kämmerer, ausgestattete Schlokapelle. Sie hatte den Namen der Mariä-Himmelfahrt, aber auch der Apostel Peter und Paul sowie Allerhiligen. Nach dem Tatarenüberfall im Jahre 1627 ist die Kapelle nicht mehr aufgebaut worden, und der König Ladislaus IV. hat die Versorgung des Schloßkaplans mit der der neu erbauten Pfarrkirche verbunden. Der Autor veröffentlicht den Text einer Urkunde des Königs Ladislaus IV. von 1641, der das Dokument Strumilos von 1471 enthält. Das Dokument ist bis jetzt nicht gedruckt worden.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1998, 69; 9-14
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oprawy inkunabułów (wydrukowanych w Wenecji) znajdujących się w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej KUL
    Einbände der (in Wenedig gedruckten) in den Sammlungen der Universitätsbibliothek der Katholischen Universität Lublin vorhandened Inkunabeln
    Autorzy:
    Wasilewska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038198.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Bibliothekssammlungen
    Mittelalter
    Quelle
    15.-20. Jahrhundert
    zbiory biblioteczne
    średniowiecze
    źródła
    XV-XX wiek
    library collection
    Middle Ages
    sources
    15th-20th century
    Opis:
    Ende der 70er Jahre besaß die Bibliothek der Katholischen Universität Lublin in ihren Sammlungen 131 Inkunabeln. Sie wurden von Maria Kunowska (die Publikation in ABMK, Bd. 36, 1978) bearbeitet. Zur Zeit (1999) besitzt die Bibliothek 137 Inkunabeln. Sie stammen aus verschiedenen europäischen Druckereien und Buchbinderwerkstätten. Von ihnen wurde eine Gruppe von 29 in Venedig gedruckten Inkunabeln ausgesondert. Der in den 90er Jahren gemachte Versuch einer genauen Datierung einzelner Einbände und der Bestimmung ihres Entstehungsortes brachte interessante Beobachtungen über die Entwicklung des mittelalterlichen Einbandes vom Anfang des 16. Jhs. Es ist sichtbar geworden, dass Krakau zum Zentrum der Buchbinderei geworden war, zu welchem die Zentren von Südpolen, Schlesien und sogar von Böhmen hinneigten, wobei eine gemeinsame Quelle dieser Invention zweifellos Italien war. Eine eingehende Analyse der einzelnen Einbände hat gezeigt, dass Buchbinderwerkstätten ein breites Spektrum eigener Methoden und technischer Lösungen verwendeten. Die Buchbinder waren jedoch nicht nur Handwerker: sie verwendeten ( oft erfinderische) Prinzipien der Verzierungskomposition und waren an künstlerischen und Stilproblemen interessiert. Die Art der Verzierungen konnte für die gegebene Bibliothek oder Werkstatt einheitlich sein; es gibt aber auch viele Beispiele eines freien Schaffens. In der Verzierung der Bucheinbände finden natürlich die allgemein herrschenden Stiltendenzen sowie die sich absondernden nationalen Stile ihren spezifischen Ausdruck. Die Technik der Einbände änderte sich in kleinen Werkstätten oder in Zentren, wo der Hang zu einer Art der Einbände festverwurzelt war, über Jahrzehnte lang nicht, die Ornamentik dagegen veränderte sich mit der Mode und nach aktuellen Tendenzen in der Architektur, Skulptur, Malerei, im Handwerk, in Kleidungs- und Schmuckstilen. Ähnliche ( oder geradezu gleiche) dekorative Elemente finden wir sowohl auf den Stoffen als auch auf den Bucheinbänden. Zum Beispiel die Malerei von der Wende des 15. zum 16. Jahrhundert liefert viele Beispiele für die Verwendung des Musters des stilisierten Granatapfels auf den Tracliten der Zeitgenossen. auch die Einbände aus dieser Zeit verwenden oft das Motiv. Die so durchgeführte Vergleichsanalyse schuf einen Grund dazu, die untersuchten Bucheinbände einer bestimmten geschichtlichen Epoche zuzuschreiben und ihren wahrscheinlichen Entstehungsort zu bestimmen.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1999, 72; 279-352
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trzydzieści jeden nie drukowanych oryginałów pergaminowych Archiwum Diec. we Włocławku z drugiej połowy XV wieku: trzecie ćwierćwiecze
    Autorzy:
    Librowski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043706.pdf
    Data publikacji:
    1988
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    XV wiek
    archiwum diecezjalne
    diecezja włocławska
    dokumenty
    15th century
    diocesan archive
    diocese of Włocławek
    documents
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1988, 57; 201-272
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trzydzieści osiem nie drukowanych oryginałów pergaminowych Archiwum Diec. we Włocławku z pierwszej połowy XV wieku
    Autorzy:
    Librowski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043795.pdf
    Data publikacji:
    1988
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    diecezja włocławska
    XV wiek
    inwentarz
    archiwum diecezjalne
    diocese of Włocławek
    15th century
    inventory
    diocesan archive
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1988, 56; 189-309
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Starodruki w Bibliotece Kapituły Sandomierskiej
    Autorzy:
    Wójcik, Walenty
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044688.pdf
    Data publikacji:
    1978
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Sandomierz
    kapituła
    starodruk
    zbiory
    XV-XX wiek
    chapter
    old prints
    repertory
    15th-20th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 37; 249-260
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archiwum Diecezjalne we Włocławku: Dział I: Dokumenty: Seria I: Inwentarz realny: Zeszyt 4: Oryginalne dokumenty samoistne z drugiej połowy XV wieku: trzecie ćwierćwiecze
    Autorzy:
    Librowski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043766.pdf
    Data publikacji:
    1988
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    XV wiek
    inwentarz
    archwum diecezjalne
    diecezja włocławska
    15th century
    inventory
    diocesan archive
    diocese of Włocławek
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1988, 57; 7-57
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczno-kościelna działalność profesorów krakowskiego Wydziału Teologicznego w XV wieku
    Social and Ecclesiastical Activities of Professors of the Krakow Faculty of Theology in the 15th century
    Autorzy:
    Ożóg, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37213228.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    profesor teologii
    Uniwersytet Krakowski
    XV wiek
    Kościół
    społeczeństwo
    theology professor
    Krakow University
    15th century
    Church
    society
    Opis:
    W niniejszym artykule autor naszkicował średniowieczną myśl dotyczącą miejsca i roli uniwersyteckich mistrzów teologii w społeczeństwie oraz Kościele, a także ich recepcję w krakowskim środowisku uniwersyteckim w XV w. W szczególności omówił poglądy na ten temat w pismach Bartłomieja z Jasła, Stanisława ze Skarbimierza i Jana Elgota. Następnie scharakteryzował grupę ponad 70 profesorów teologii Uniwersytetu Krakowskiego w XV w. oraz ich pochodzenie terytorialne (geograficzne) i społeczne, przynależność zakonną. Autor omówił działalność nielicznych profesorów teologii, którzy zajmowali eksponowane urzędy i godności w polskim Kościele. Ukazał przy tym grupę uczonych współpracujących z biskupem krakowskim Zbigniewem Oleśnickim w zwalczaniu husytyzmu oraz w sprawach związanych z soborem bazylejskim. Podkreślił, że wywarli oni znaczny wpływ na polski episkopat, który w większości opowiedział się po stronie soboru bazylejskiego, zaś traktat Tomasza Strzępińskiego Determinatio Basiliensis został uznany w Bazylei za najlepszy wykład doktryny koncyliarystycznej. Krakowscy profesorowie teologii oddziaływali na społeczeństwo poprzez kaznodziejstwo, a także twórczość pastoralną i moralną przeznaczoną dla duchowieństwa na potrzeby pracy duszpasterskiej w parafiach.
    In this article, the author outlines medieval thought on the place and role of university masters of theology in society and the Church, as well as its reception in the Krakow university in the 15th century. In particular, he discusses the views on this subject in the writings of Bartłomiej of Jasło, Stanisław of Skarbimierz and Jan Elgot. Next, he describes a group of more than 70 professors of theology at the University of Krakow in the 15th century, as well as their geographical and social origins, as well as religious affiliations. The author discusses the work of the few professors of theology who held prominent offices and titles in the Polish Church. He shows a group of scholars who cooperated with the Bishop of Krakow Zbigniew Oleśnicki in combating Hussitism and in matters related to the Council of Basel. He stresses that they exerted considerable influence on the Polish episcopate, most of which sided with the Council of Basel, while Tomasz Strzępiński’s treatise Determinatio Basiliensis was hailed in Basel as the best interpetation of the conciliarist doctrine. Krakow theology professors influenced society through sermons, as well as pastoral and moral works for the clergy to use in pastoral work in their parishes.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/1; 63-86
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie opracowania dawnych książek w polskich bibliotekach kościelnych oraz sposoby ich zabezpieczenia
    Autorzy:
    Rudnicka, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043798.pdf
    Data publikacji:
    1988
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    starodruk
    XV-XIX wiek
    biblioteka kościelna
    konserwacja
    old print
    15th-19th century
    church library
    preservation
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1988, 56; 177-182
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powstanie Kapituły Kolegiackiej w Pułtusku
    Autorzy:
    Góralski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047781.pdf
    Data publikacji:
    1973
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    kapituła kolegiacka
    Pułtusk
    XV wiek
    diecezja płocka
    historia
    collegiate chapter
    15th century
    diocese of Płock
    history
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1973, 26; 287-306
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niektóre źródła dotyczące kultu Eucharystii w Polsce 1350-1450
    Autorzy:
    Sczaniecki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048192.pdf
    Data publikacji:
    1970
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Eucharystia
    kult
    historia
    źródła
    kościół
    XIV-XV wiek
    the Eucharist
    cult
    history
    sources
    church
    14th-15th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1970, 21; 187-198
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Instrukcje lekarskie dla wielkiego marszałka zakonu krzyżackiego z pierwszej połowy XV wieku
    Medical Directions for the Grand Marshall of the Teutonic Knights in the First Half of the 15th Century
    Ärztliche Empfehlungen für den Hochmarschall des Deutschen Ordens in der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts
    Autorzy:
    Broda, Michalina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529637.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Zakon Krzyżacki
    XV wiek
    instrukcje lekarskie
    Deutschen Ordens
    XV Jahrhundert
    Ärztliche Empfehlungen
    Teutonic Knights
    15th Century
    Medical Directions
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2012, 39; 125-136
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcje obozu armii jagiellońskiej w XV wieku
    Function of the Jagiellonian army war camp in the 15th century
    Autorzy:
    Grabarczyk, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/688300.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    obóz wojenny
    fortyfikacje
    XV wiek
    sztuka wojenna
    średniowiecze
    Polska
    war camp
    fortifications
    15th century
    Middle Ages
    art of war
    Polska
    Opis:
    One of the basic functions of the war camp was to enable the army to rest during the campaign. For this purpose, a suitable place for a stop was necessary. It must have been above the water, in a place full of firewood and horse feed. It happened that the camp was set up in a place where there was a shortage of water, or it was contaminated, then it was immediately transferred to another place. Another important function of the war camp was to ensure the security of the army in it. Because of it, the camp was sought to be located in naturally defensive places: bends, lakes, hills, etc. During the expedition, even when stopping for a short layover, the camp was surrounded by carts that formed a kind of wall. When there was a threat of attack on the camp, it was additionally surrounded by a ditch or palisade. When the army was staying longer in one place, for example, during a siege, camp’s defences were significantly strengthened by raising ramparts and building wooden towers. For example, a camp of Polish forces near Košice (now in Slovakia) in 1491 in which 12 such towers were built. The article contains information about the battles for camps. The descriptions in the sources usually refer to the attack, which is the last phase of the battle, for example after the battles at Grunwald 1410, Grotniki 1439, Varna 1444, Chojnice (Konitz) 1454, Świecino (Schwetzin) 1462. After breaking the army in the field, the victorious army attacks the camp of the defeated opponent. In such situations, the fortified camp did not happen to be defended. The camps, which were located in hard-to-reach places, and were reinforced with ramparts and towers, were difficult to obtain. To take control of them, a regular siege had to be carried out. In 1473, the army of Hungarian King Mathias Corvinus stormed the Polish camps on Upper Hungary. Eventually he managed to get one after his fortifications were destroyed by artillery fire. The second Polish camp, however, was obtained by bribing the Polish officer commanding his defense. Only once sources mention the use of carts to cover the army in motion. It was on Silesia near Wrocław (Breslau) in 1474 during the Polish and Czech war with Hungary. We have no many evidence of using special combat vehicles, of the kind used by the Hussite army, in Poland in the 15th century. In the sources, there are only sporadically: currus fossati, meaning war wagons. Polish chronicler Jan Długosz recalls that in one of the battles in Prussia in 1457 Polish mercenaries used the car delivered to them by peasants from nearby villages. Hidden behind them, they repulsed the attack of the Teutonic forces and were victorious. Many specialists from the Bohemia were sometimes involved in managing the camp and setting up camps in the Polish army. Nevertheless, the use of Czech tactics of using wagons was not quite possible, probably due to the different composition of the Polish army, the main part of which was the knight’s cavalry.
    W artykule omówiono podstawowe funkcje obozu wojskowego armii jagiellońskiej w XV w. Zasadniczą rolą obozu było zapewnienie uczestnikom wyprawy możliwości odpoczynku. W związku z tym przywiązywano wagę do doboru miejsca postoju, które powinno obfitować w wodę, drewno na opał i paszę dla koni. Obóz powinien zapewnić wojsku bezpieczeństwo, w związku z czym stosowano różne sposoby obwarowania taboru. W artykule przytoczono przykłady walk o obozy, zarówno te należące do wojsk polskich, jak i te przez nie atakowane. Autor porusza również kwestie wykorzystania wozów nie tylko podczas postoju wojska, lecz także do osłony oddziałów będących w ruchu. Poruszony został również problem inkorporacji czeskich doświadczeń wykorzystania taboru w działaniach wojennych przez armię Królestwa Polskiego.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 101; 53-68
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gregorio Petrowicz, I copisti e scrittori Armeni di Polonia nei secoli XV-XVIII. Estratto da "Mélanges Eugéne Tisserant", vol. III (Studi e testi, 233), Città del Vaticano 1964
    Autorzy:
    Wójcik, Walenty
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047663.pdf
    Data publikacji:
    1976
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    recenzja
    rozprawa
    Ormianin
    Rzym
    kolonia ormiańska
    Polska
    XV-XVII wiek
    review
    treatise
    Armenian
    Rome
    Armenian colony
    Polska
    15th-17th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1976, 32; 301-302
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    U boku króla. Chorągiew nadworna królów Polski u schyłku XV wieku
    With the King. The Polish court banner in the end of 15th century
    Autorzy:
    Kałużny, Jędrzej Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/688125.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    wojskowość
    chorągiew nadworna
    dwór
    jazda
    XV wiek
    Jan Olbracht
    military studies
    court banner
    court
    cavalry
    15th century
    John I Albert (Jan Olbracht)
    Opis:
    The court banner was composed of courtiers, called horse courtiers (curienses). Court banner was an elite formation, a private military unit of the king. According to the register written in the last years of the 15th century, after the Moldavian expedition, 60 riders were standing in the ranks of the banner, standing at the head of their retinues, the majority of which ranged from 4 to 6 riders. In total, 288 riders were recorded in the register (saved with the first hand). More than half of the riders were riders at light horses (equi sagittarii) with light armor and a crossbow. About 13% of them were lancers at heavy horses (equi hastarii). In addition, various types of horses have been registered in the register, such as: lancers horses, Tatars horses, etc. Courtiers from the court banner were nobles. Service on the court was for them the possibility of further career. The register also included courtiers (cubicularii). They served at the royal court and the court banner, along with their retinues.
    Chorągiew nadworna złożona była z dworzan, zwanych dworzanami konnymi (curienses). Będąc jednostką elitarną, stanowiła prywatny oddział władcy. Zgodnie z rejestrem spisanym w ostatnich latach XV w., po wyprawie mołdawskiej, w szeregach chorągwi odnotowano 60 dworzan konnych, stojących na czele swoich pocztów, z których większość liczyła od czterech dosześciu jeźdźców. Łącznie w rejestrze odnotowano 288 jeźdźców. W pocztach jeźdźcy w uzbrojeniu strzelczym stanowili ponad połowę, kopijnicy zaś około 13% wszystkich odnotowanych jeźdźców. W rejestrze występują konie kopijnicze i strzelcze, należy wspomnieć również o koniach rackich i tatarskich. Dworzanie wchodzący w skład chorągwi nadwornej byli szlachtą, dla wielu z nich kariera u boku króla stała się przepustką do dalszych awansów oraz udziału w życiu politycznym i kulturalnym. W omawianym rejestrze odnotowani zostali również dworzanie – pokojowcy (cubicularii), którzy służyli na dworze konno, niekiedy ze swymi pocztami. Pokojowcy, obok dworzan konnych, wchodzili najpewniej w skład orszaku królewskiego oraz chorągwi nadwornej.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 103; 59-72
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opozycja rycerstwa pruskiego. Na początku XV wieku
    Prussian knights’ opposition at the beginning of 15th century
    Autorzy:
    Białuński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049856.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-24
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    bitwa pod Grunwaldem
    opozycja stanowa
    rycerstwo pruskie
    wiek XIV
    i XV
    zakon krzyżacki
    The Battle of Grunwald
    opposition of the knighthood
    Prussian
    knighthood
    14th and 15th century
    Teutonic Order
    Opis:
    Artykuł dotyczy sprzeciwu rycerstwa pruskiego wobec Zakonu Krzyżackiego na początku XV wieku – zwłaszcza w okresie wielkiej wojny z Polską i Litwą. Główny punkt ciężkości stanowi bitwa pod Grunwaldem. Zakres geograficzny obejmuje Prusy i ziemię chełmińską, a chronologicznie od założenia Związku Jaszczurczego do sądu rycerskiego w Bratianie (1414). Większość z wymienionych rycerzy należała do grupy aktywnej politycznie, która chciała mieć większy wpływ na życie państwa krzyżackiego. Zaowocowało to szeregiem działań przed bitwą pod Grunwaldem, w tym konspiracyjnych (np. Jan Surwiłło [Hans Surwille]). Działania te nie ustały po bitwie. Bardzo dobrym przykładem jest Mikołaj z Pilewic [von Pfeilsdorf], który dostarczał Krzyżakom fałszywych informacji wywiadowczych i wymieniał z Polakami wrogie Zakonowi listy. Na pewno ten rodzaj sprzeciwu nie był zbyt powszechny. Na początku działań wojennych rycerze z ziemi chełmińskiej i dobrzyńskiej starali się pozyskać dalsze przywileje od Zakonu, np. przywilej z października 1409 r. Nie można całkowicie wykluczyć, że rzeczywiście istniała zorganizowana opozycja przed Bitwą pod Grunwaldem. Zostało potwierdzone, że w krzyżackich siłach rozpoznawczych służyli polskojęzyczni rycerze. W tym świetle warto zwrócić uwagę na polskie proporczyki odnalezione po aresztowaniu Mikołaja z Pilewic oraz ciekawe wyniki rekonesansu po polskim wycofaniu się z Kurzętnika. W czasie bitwy pod Grunwaldem chorągiew ziemi chełmińskiej, stanowiąca część ostatniego krzyżackiego uderzenia poddała się Polakom po śmierci wielkiego mistrza. Rycerze zostali wzięci do niewoli więc nie możemy mówić o zdradzie stanu, ale mimo wszystko mniejsza kapitulacja mogła mieć wpływ na wynik bitwy. Po klęsce Zakonu część rycerzy jawnie opowiedziała się po stronie polskiej – przyrzekli wierność Jagielle i wzięli udział w szturmowaniu zamków krzyżackich. Przy współpracy z niepokornym rycerstwem Polacy zdobyli Ostródę, Kowalewo, Krzyżbork, Bałgę i Kętrzyn. W efekcie, gdy Heinrich von Plauen został Wielkim Mistrzem, a polskie wojska wycofały się na przełomie września i października 1410 r., rycerze ci zostali surowo ukarani. Ścigani byli m. in. Mikołaj z Plewic, Eberhard z Korsz, Jochart z Kętrzyna i niejaki Zbylut (najprawdopodobniej tożsamy ze Zbylutem Zebowskim). Część rycerzy zbiegła do Polski (Mikołaj z Ryńska [von Renis] czy Stanisław z Bolumina [von Bolmen], a niektórzy uzyskali ułaskawienie Wielkiego Mistrza (np. Albrecht Karschau). Niektórzy z uciekinierów powrócili później do Prus, (Mikołaj z Ryńska już w jesienią 1410 r. ). Wkrótce potem rycerze nawiązali kontakt z ambitnym komturem radzyńskim Jerzym Wirsembergiem. Prawdopodobnie zamierzali obalić Heinricha von Plauen i zmusić nowego Wielkiego Mistrza, aby przyznał więcej przywilejów dla rycerzy. Konspiracja została ujawniona i zarówno Jerzy Wirsberg i Mikołaj z Ryńska zostali aresztowani. Mikołaj został później ścięty za zdradę stanu. Inni członkowie konspiracji (Janusz z Pułkowa [von Pulkau], Fryderyk z Kitnowa [von Kintenau], Janusz ze Szczuplinki [von Czipplin] i Gunter z Dylewa [von der Delau]) zbiegli do Polski i próbowali odzyskać swoje majątki. Oni, a także inni zbiegowie (Jan Surwiłło,Kacper/Jakub z Kobyły [von Kobil]) wspierali zarówno Jagiełłę, jak i Witolda. Po obaleniu Heinricha von Plauen większość rycerzy powróciła do Prus, a w 1414 r. uniewinniono pozostałych przy życiu członków spisku Wirsberga. Istnieją pewne uderzające podobieństwa między rycerzami przeciwstawiającymi się regule Zakonu. Istnieją pewne uderzające podobieństwa między rycerzami przeciwstawiającymi się regule Zakonu. Byli to często członkowie tej samej rodziny: bracia z Ryńska i Kitowa, ojciec i syn z Dylewa, teść i zięć (Mikołaj z Ryńska i Gunter z Dylewa), kuzyni (z Ryńska, Kitnowa i Szczuplinek). Często byli też sąsiadami, zwłaszcza wśród pochodzących z ziemi chałmińskiej (Pilewice, Płąchawy, Robakowo i Kobyły; Szczuplinki i Kitnowo; Słomowo i Bolumin; Ryńsk, Orzechowo i Pułkowo), ale także z okolic Korsz (Eberhard Kunseck, Albrecht Karschau i prawdopodobnie Jochart) i Ostródy (Dylewo i Durąg).
    The article covers Prussian knights’ opposition against the Teutonic Order at the beginning of 15th century – especially during the Great War with Poland and Lithuania. The main focal point of the work is set on the Battle of Grunwald. The geographical scope is that of Prussia and Culmerland and the chronological one is from the foundation of the Lizard League up to the knights’ court in Bratian (1414). Most of the knights mentioned belong to the politcaly active group, who wanted a bigger influence on the current matters of the state. This resulted in a number of activities before the Battle of Grunwald, including conspiracy (e.g. Jan Surwiłło [Hans Surwille]). Those activities did not cease after the battle. A very good example is Mikołaj z Pilewic [von Pfeilsdorf], who had been supplying the Teutonic Knights with false intelligence and had exchenged hostile to the Order letters with the Poles. For sure this kind of opposition was not very widespread. After the beginning of hostilities knights from Culmerland and Dobrzyn Land tried to acquire further privileges from the Order, e.g. the privilege from October 1409. It cannot be completely ruled out, that there was indeed an organized opposition before the Battle of Grunwald. It has been confirmed, that there were Polish-speaking knights in the Teutonic Order reconnaissance forces. In that light it is important to note Polish pennants found after the arrest of Mikołaj from Pilewice and curious results of the reconnaissance after Polish withdrawal from Kurzętnik. During the Battle of Grunwald the Culm Banner, which was a part of the last Teutonic Order strike, has surrendered to the Poles just after the death of the Grand Master. The knights have been taken captive, so we cannot speak of high treason, but nevertheless the surrender could have affected the battle’s outcome. After the Order was defeated some of the knights have openly backed the Polish side – they have pledged allegiance to Jagiełło and took part in storming of the Teutonic Order castles. In cooperation with rebellious knights the Poles have captured Ostróda, Kowalewo, Krzyżbork, Bałga and Kętrzyn. In effect, when Heinrich von Plauen became the Grand Master and Polish forces have withdrawn in September–October of 1410, those knights have been severely punished, without proper trials. The prosecution included, among others, Mikołaj from Plewice, Eberhard from Korsze, Jochart from Kętrzyn and a certain Zbylut (most likely identical with Zbylut Zebowski). Some knight fled to Poland (Mikołaj from Ryńsk [von Renis] or Stanisław from Bolumin [von Bolmen] and some obtained pardon of the Grand Master (e.g. Albrecht Karschau). Some of the fugitives later returned to Prussia, (Mikołaj from Ryńsk already in the autumn of 1410). Soon after, the knights contacted the ambitious komtur of Radzyń Jerzy Wirsberg. Probably they intended to overthrow Heinrich von Plauen and to force the new Grand Master to give more privileges to the knights. The conspiracy was revealed and both Jerzy Wirsberg and Mikołaj from Ryńsk were arrested. Mikołaj was later beheaded for treason. Other memebers of the conspiracy (Janusz from Pułkowo [von Pulkau], Fryderyk from Kitnowo [von Kintenau], Janusz from Szczuplinka [von Czipplin] and Gunter from Dylewo [von der Delau]) fled to Poland and tried to regain their properties. They, and also other fugitives (Jan Surwiłło, Kacper/Jacob from Kobyły [von Kobil]) were backed by both Jagiełło and Witold. Finally, after Heinrich von Plauen was overthrown most of the knights returned to Prussia and the knights’ tribunal acquitted the surviving members of Wirsberg conspiracy in 1414. There are some striking similarities between the knights opposing the Order rule. They are often members of the same family: brothers from Ryńsk and Kitowo, father and son from Dylewo, father-in-law and son-in-law (Mikołaj from Ryńsk and Gunter from Dylewo), first cousins (from Ryńsk, Kitnowo and Szczuplinki). Frequently they were also neighbours, especially among those who came from Culmerland (Pilewice, Płąchawy, Robakowo and Kobyły; Szczuplinki and Kitnowo; Słomowo and Bolumin; Ryńsk, Orzechowo and Pułkowo), but also from Korsze region (Eberhard Kunseck, Albrecht Karschau and probably Jochart) and Ostróda (Dylewo and Durąg). At least some of the knights owned money to the Order. There is no comprehensive data, but Dytryk and Gunter from Dylewo, Mikołaj from Ryńsk, Janusz from Pułkowo, Konrad from Płąchawy [von Planchau], Janusz from Szczuplinki, Konrad from Orzechowo [von Orsechaw], Mikołaj from Słomowo [von Slommau] and Janusz from Topolno [Toppolensky] were indebted. This could not be without influence on their attitude to the Order. To be fair one has to add, that there were also knights, who reminde faithful to the Order. The best known examples are Mikołaj Witkop from Targowo [von Tergewisch], Szymon Wagil and Albrechta from Wigwałd [von Wittchenwalde], who was given Sławkowo in 1411 „umb synes getruwen dinstes willen, den her unsern orden in den groesten noten hat beweist”. Some of the Lizard League members also remained faithful, e.g. Otton from Konojady [von Konoyad], who was not persecuted after the Battle of Grunwald (he appears in the sources in 1417). His family also worked with the Order: his brother Knrad (Kuncze) from Dąbrówka [von Damerau] was working in the Teutonic Order intelligence. At the beginning of the 15th century the Teutonic Order state was shaken by an internal struggle between the knights with the Order authorities. Both parties remained without a clear victory as their argument ended, for a time, in a stalemate. But the future would belong to the knights, and in an alliance with burgers, they eventually defeated the Teutonic Order.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 206-250
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proles illegitima? Postępowanie wobec dzieci w praktyce sądu poznańskiego oficjała biskupiego w średniowieczu
    Proles illegitima? Der Umgang mit Kindern in der Praxis des Gerichts des bischöflichen Offizials von Posen im Mittelalter
    Proles illegitima? Proceedings Against Children in the Practice of the Poznań Court of the Episcopal Official in the Middle Ages
    Autorzy:
    Biniaś-Szkopek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955645.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-03
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Kinder
    uneheliche Nachkommenschaft
    Konsistorium von Posen
    Offizial
    Kirchengerichtsbarkeit
    15. Jahrhundert
    dzieci
    potomstwo z nieprawego łoża
    konsystorz poznański
    oficjał
    sądownictwo kościelne
    XV wiek
    children
    illegitimate offspring
    Poznań consistory
    official
    ecclesiastical judiciary
    the fifteenth century
    Opis:
    Artykuł porusza kwestie związane z sytuacją potomstwa nieślubnie narodzonego w okresie średniowiecza. Autorka we wstępnej części tekstu przeprowadziła podsumowanie dotychczasowego stanu badań, wykazując, iż „bękart” traktowany był w tym okresie zdecydowanie gorzej niż legalnie narodzone potomstwo. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że dziecko z nieprawego łoża było nie tylko społecznie upośledzone, ale przede wszystkim pozbawione wszelkich przywilejów, na czele z możliwością dziedziczenia po ojcu i zajmowania wyższych stanowisk – czy to świeckich, czy kościelnych – w państwie. W opracowaniu zwrócono też uwagę na fakt, że w Polsce późnego średniowiecza jako monarchii stanowej odmienne prawo stosowano względem różnych warstw społecznych, co jednak w kontekście omawianego zagadnienia nie znalazło wyraźnego oddźwięku w historiografii. W dalszej części artykułu autorka przedstawiła wyniki analizy mało do tej pory rozpoznanego w historiografii źródła, jakim były księgi prowadzone przez sądy konsystorskie. Badaczka przeanalizowała szczególnie wnikliwie grupę akt tworzonych przez oficjała poznańskiego w pierwszej połowie XV wieku. W grupie spraw wskazała na te, w których skonfliktowane pary przybywały do sądu, by rozwiązać swoje problemy, i powoływały się na narodzone z tych relacji potomstwo. Analiza decyzji oficjała oraz wyroków względem wymienionych dzieci wskazuje, że zazwyczaj były one traktowane z troską, a ich rodzice zobowiązani byli do opieki nad nimi – nawet w sytuacji, gdy podstawy prawne ich związku były niejasne. Podsumowując materiał źródłowy, ukazano, że inaczej średniowieczny „bękart” traktowany był w rodzinie rycerskiej, zupełnie inaczej zaś wśród niższych warstw społecznych.
    In this article, Magdalena Biniaś-Szkopek raises issues related to the situation of illegitimate offspring in the Middle Ages. In the introductory part of the text, Biniaś-Szkopek summarizes the current research and shows that in this period “bastards” were treated as inferior to legitimate offspring. The literature on this points out that an illegitimate child was not only socially disadvantaged, but that, moreover, this kind of person was deprived of all privileges, including the right to inherit from the father and to occupy higher positions — secular or ecclesiastical — in the state administration. Biniaś-Szkopek also draws attention to the fact that in late medieval Poland, which was a state monarchy, different laws were applied to different social strata, which, however, in the context of the issue discussed in this article, did not find an adequate reflection in historiography. Further in her article, Biniaś-Szkopek presents the results of her analysis of a source that has been neglected by historiography so far: books kept by consistory courts. Biniaś-Szkopek has scrutinized a group of files created by a Poznań official in the first half of the fifteenth century. She focuses on the cases in which conflicting couples came to the court to solve their problems and referred to the offspring born from their relationships. An analysis of the clerk’s decisions and verdicts concerning these children shows that they were usually treated with care and that their parents were obliged provide for them even when there was no clear legal basis for their relationship. Summing up the source material, Biniaś-Szkopek shows that the medieval “bastard” was treated very differently in a knightly family and among the lower social classes.
    Der Artikel beschäftigt sich mit den Fragen bezogen auf die Situation unehelicher Kinder im Mittelalter. Im einleitenden Teil des Beitrags fasst die Autorin den aktuellen Forschungsstand zusammen und beweist, dass ein „Bastard“ in damaliger Zeit viel schlechter behandelt wurde als der legal geborene Nachwuchs. Aus der Literatur zu diesem Thema geht hervor, dass ein uneheliches Kind nicht nur sozial benachteiligt war, sondern vor allem, dass ihm alle Privilegien entzogen wurden, einschließlich der Möglichkeit, vom Vater zu erben und höhere — säkulare oder kirchliche — Posten im Staat zu bekleiden. Darüber hinaus wird in dem Artikel auf die Tatsache hingewiesen, dass im spätmittelalterlichen Polen als Ständemonarchie für verschiedene soziale Schichten unterschiedliche Gesetze galten, was allerdings im Zusammenhang mit dem behandelten Problem keinen eindeutigen Widerhall in der Geschichtsschreibung gefunden hat. Im weiteren Teil des Artikels stellt die Autorin die Ergebnisse der Analyse einer in der Geschichtsschreibung bisher nicht anerkannten Quelle dar, und zwar der von den Konsistorialgerichten geführten Bücher. Sie unterzieht einer gründlichen Analyse eine Reihe von Akten, die von dem Posener Offizial in der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts erstellt wurden. In der Gruppe von Sachen weist sie auf diese hin, bei denen zerstrittene Paare vor Gericht gingen, um ihre Probleme zu lösen, und sich auf die aus ihren Beziehungen hervorgegangenen Kinder beriefen. Die Analyse der Entscheidungen des Offizials und Urteile in Bezug auf diese Kinder zeigt, dass sie in der Regel fürsorglich behandelt wurden und ihre Eltern verpflichtet waren, für sie zu sorgen — auch wenn die rechtliche Grundlage deren Beziehung unklar war. Bei der Zusammenfassung des Quellenmaterials wird aufgezeigt, dass ein mittelalterlicher „Bastard“ in einer ritterlichen Familie völlig anders behandelt wurde, als in unteren sozialen Schichten.
    Źródło:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2021, 13; 182-219
    2080-492X
    2353-9720
    Pojawia się w:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Służba na dworze królewskim drogą do kasztelanii spycimierskiej na przykładzie nominacji z lat 1483–1496
    Service at the royal court as a way to the spycimierskie castellany on the example of nominations in 1483–1496
    Autorzy:
    Kałużny, Jędrzej Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2130195.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Spycimierz
    kasztelan
    kasztelania
    chorągiew nadworna
    dwór
    XV wiek
    Kazimierz Jagiellończyk
    Jan Olbracht
    dworzanie konni
    castellan
    castellany
    court company
    court
    15th century
    Casimir IV Jagiellon (Kazimierz Jagiellończyk)
    John I Albert (Jan Olbracht)
    Opis:
    W ostatnich dwóch dekadach XV w. urząd kasztelana spycimierskiego powierzany był dworzanom konnym władców Polski Kazimierza Jagiellończyka i Jana Olbrachta. Urząd kasztelana sprawowali wówczas między innymi: Rafał Leszczyński, Mikołaj Bronowski, Mikołaj Lubrański i Jan Jarand Brudzewski. Wchodzili oni w skład chorągwi nadwornej i tworzyli tym samym bezpośrednie otoczenie monarchów. Sprawując funkcje dworzan konnych, należeli do osobistego oddziału królewskiego, prowadząc swoje konne poczty.
    In the last two decades of the 15th century, the function of the castellan of Spycimierz was entrusted to the king’s courtiers: Rafał Leszczyński, Mikołaj Bronowski, Mikołaj Lubrański and Jan Jarand Brudzewski. They were members of the court equestrian company that was part of the private court of the kings of Poland. This text is based on analyzed source material, which made it possible to trace their court and clerical careers before and after serving as the castellan of Spycimierz.
    Źródło:
    Biuletyn Uniejowski; 2022, 11; 9-25
    2299-8403
    Pojawia się w:
    Biuletyn Uniejowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Question about Mary Magdalene by Benedict Hesse of Cracow (Ms. Kraków, Biblioteka Jagiellońska, 1386, f. IIIv): Study and Critical Edition
    Kwestia o Marii Magdalenie Benedykta Hessego z Krakowa (Ms. Kraków, Biblioteka Jagiellońska, 1386, f. IIIv): studium i edycja krytyczna
    Autorzy:
    Baran, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30145679.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Benedict Hesse of Cracow
    Mary Magdalene
    biblical exegesis
    University of Cracow
    15th century
    Jagiellonian Library
    Gregory the Great
    Benedykt Hesse z Krakowa
    Maria Magdalena
    egzegeza biblijna
    Uniwersytet Krakowski
    XV wiek
    Biblioteka Jagiellońska
    Grzegorz Wielki
    Opis:
    The article deals with the question about Mary Magdalene composed by Benedict Hesse of Cracow (ca. 1389–1456), Professor of Theology at the University of Cracow: it presents a study of the question and a critical edition of the text. The author addresses the question of attribution of the analyzed text and examines the dating of the text, establishing the terminus post quem et ante quem as 1431–1449. In the question, Hesse asks if Mary Magdalene committed a carnal sin. The medieval theologian analyzes the arguments for and against, and according to the long exegetic tradition concludes that Mary Magdalene committed a sin and is a conversion model for sinners. Hesse specifies that this question should be debated only at the university and not in the churches to avoid scandalizing the faithful.
    Artykuł prezentuje kwestię teologiczną dotyczącą Marii Magdaleny skomponowaną przez Benedykta Hessego z Krakowa (ok. 1389–1456), profesora teologii na Uniwersytecie Krakowskim, oraz zawiera wydanie krytyczne omawianego tekstu. Autor artykułu analizuje kwestię atrybucji i datacji tekstu, wyznaczając terminus post quem et ante quem na lata 1431–1449. W swojej kwestii Hesse bada, czy Maria Magdalena popełniła grzech cielesny. Średniowieczny teolog analizuje argumenty za i przeciw i zgodnie z długą tradycją egzegetyczną stwierdza, że święta dopuściła się grzechu, a jej późniejsza postawa jest wzorem nawrócenia dla grzeszników. Hesse stwierdza, że kwestia ta powinna być omawiana jedynie w salach akademickich, a nie na ambonach w kościołach, by uniknąć zgorszenia wiernych.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Teologiczne; 2023, 43; 193-203
    0209-3472
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Auctoritates ethicorum Jana z Ząbkowic († 1446): autor, charakter tekstu i wykorzystane źródła (od „translacio arabica” do Akwinaty)
    Auctoritates ethicorum by John of Ząbkowice († 1446): the author, the features of the text, the quoted sources (from „translacio arabica” to Aquinas)
    Autorzy:
    Bukała, Marcin W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/5955941.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Jan z Ząbkowic
    Arystoteles
    Etyka nikomachejska
    Auctoritates ethicorum
    Tomasz z Akwinu
    Albert Wielki
    Herman Niemiec
    Summa Alexandrinorum
    historia filozofii średniowiecznej
    XV wiek
    dominikanie
    wrocławski klasztor dominikański
    John of Ząbkowice
    Aristotle
    Nicomachean Ethics
    Thomas Aquinas
    Albert the Great
    Herman of Germany
    Dominicans
    history of medieval philosophy
    15th century
    Wrocław Dominican monastery
    Opis:
    The article is dedicated to the abbreviation of Nicomachean ethics written by Wrocław Dominican John of Ząbkowice (in manuscripts: „Johannes de Franckenstein”). The text, titled Auctoritates ethicorum, is preserved in only one manuscript – Wrocław, Bibl. Univ. Wrocł., ms. IV Q 52, scriptum per manus Johannis de Franckenstein – together with Auctoritates politicorum, Auctoritates yconomicorum and Auctoritates rethoricorum. The authorship of the texts is not certain, but in the previous works of histo-rians it is attributed to John (that thesis is followed also by Ch. Lohr listing the Aristotelian medieval commentaries, and by T. Kaeppeli in his compendium on the medieval Dominican scriptores). Only the part of Auctoritates ethicorum has been edited so far: the fragment, concerning the geometrical model of economic exchange and nature of money from the Book V. The author of the article published it in his book Zagadnienia ekonomiczne w nauczaniu wrocławskiej szkoły dominikańskiej w późnym średniowieczu (Wrocław 2004); this fragment was later referred in details also in the book of the same author: „Oeco-nomica mediaevalia” of Wrocław Dominicans. Library and Studies of Friars, and Ethical-Economic Ideas: the Example from Silesia (Spoleto 2010). The sources of the text of Auctoritates ethicorum are the following: translatio Lincoliensis of the Aristotelian text, Sententia libri ethicorum by Thomas Aquinas, paraphrasis of Ethica by Albertus Magnus, and Summa Alexandrinorum (called translacio arabica). The fragments of the Book IV and Book V, described in the article, shed light on the method applied in the Auctoritates. Summa Alexandrinorum is quoted in the description of the virtue of liberalitas. Writing about diversity of artes and occupations the author cites Albertus Magnus, quoting after him the sentence delivered from Michael Ephesius, erroneously attributed to Eustratius by Albert. However, the Albertinian reference to the role of compensation of labores and expensa is omitted. The author of the Auctoritates refers mainly to points the common to St. Thomas and St. Albert.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 211-225
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-43 z 43

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies