Gdański przekaz wielogłosowej pieśni „Ihesus Christus nostra salus” z XV wieku i jego środkowoeuropejskie koneksje

Znane są cztery źródła muzyki polifonicznej, które można wiązać z państwem zakonu krzyżackiego sprzed pokoju toruńskiego (1466). Jedno z nich, zawierające dwugłosowe opracowanie cantio Ihesus Christus nostra salus, dotychczas nie doczekało się szerszego komentarza. Niedbale zapisany utwór z rękopisu 2013 z Biblioteki Gdańskiej (PL-GD 2013) utrzymany jest w prostym kontrapunkcie, a cechy pisma muzycznego pozwalają datować kompozycję na drugą ćwierć XV wieku. Bazuje on na melodii i tekście pieśni znanych z najstarszego jej źródła z 1410 r. (CZ-VB 42, „Hohenfurther Liederhandschrift”), choć sposób opracowania polifonicznego jest odrębny od dotychczas nam znanych. Gdański przekaz pieśni Ihesus Christus nostra salus wskazuje – wraz z rękopisami PL-GD 2153a i PL-GD 2315 – na środkowoeuropejskie koneksje muzyki polifonicznej w Prusach XV w., a zarazem sugeruje jej powiązania z czeską kulturą muzyczną.

There are four known sources of polyphonic music that may be associated with the State of the Teutonic Order from before the Peace of Thorn (1466). One of them, a two-part setting of the cantio Ihesus Christus nostra salus, has not been the subject of a detailed commentary to date. This work, rather carelessly copied into manuscript 2013 from the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences (PAN Biblioteka Gdańska: PL-GD 2013), is written in simple counterpoint. Features of the notation make it possible to date this piece to the second quarter of the fifteenth century. It is based on the melody and text known from its oldest source (CZ-VB 42, ‘Hohenfurther Liederhandschrift’), from 1410, but the technique employed for its polyphonic setting differs from those previously known to us. The Gdańsk version of Ihesus Christus nostra salus, along with the manuscripts PL-GD 2153a and PL-GD 2315, points to the Central European connections of polyphony as practised in fifteenth-century Prussia and suggests links to Czech musical culture.